HET DUITSCHE
WEERMACHTBERICHT
HET ITALIAANSCHE
WEERMACHTBERICHT
TELEGRAMMEN
KUNST EN LETTEREN
LAATSTE BERICHTEN
ANK VAN DER MOER
DANSAVOND IRENE GETREY -
RESIDENTIE-ORKEST
JOSéE SANN ZONG IN
DILIGENTIA
HERDENKINGSTENTOON
STELLING J. W. M. WINS
HAAGSCHE COURANT Maandag 10 Feb'r. 1941 3e bl. pag. 2
Ervaringen van een Neder-
landsch matroos
Het varen in convooi
Aan den vleugel:
Lambert G. de Vries
ONDERWIJS EN KERK
BESPREKINGEN OVER GROND-
STOFVRAAGSTUKKEN IN
NEDERLAND
ABONNEMENTSCONCERT
Aanval op een convooi voor de
Portugeesche kust
OFFICIEELE BERICHTEN
uit de Staatscourant
ENGELSCHE TROEPENCONCEN
TRATIES TEGEN THAILAND?
Luchtbombardementen op Grieksch
gebied, Genua door Engelsch
eskader beschoten
VERKLARING VAN WILLKIE
LUCHTAANVALLEN OP ENGELAND
AARDSCHOKKEN IN JAPAN
DE VEREENIGDE STATEN EN DE
REDE VAN CHURCHILL
HK1KJJ
ook
de
aan
verschillende'
CREMATIE
R. KUIPERS
en
zwaar beschadigd.
baar.
een bericht van de
Dirigent: Hermann Abendroth;
soliste: To van der Sluys
de
nog
heeft Ank van
ovationeel ap-
volle verdient
EXAMENS
Landbouwhoogeschool:
Ingenieurs-examen Koloniale boschbouw
de heeren L. G. Klaus, E. Reinders en F.
de Soet.
Stuurlieden-examens:
Geslaagd voor 2en stuurman groote han
delsvaart de heeren: F. van Tongeren en
C. J. Visser.
Kerkelijke examens
De classis Almkerk der Geref. Kerken
heeft, praeparatoir geëxamineerd en be
roepbaar verklaard de heer G. Visser te
Werkendam, cand. aan de Vrije Univer-
siteit.
Morgenmiddag spreekt ir. W.
H. Veldhuis, in het gebouw de Ruyter-
straat 67 voor de Volksuniversiteit over
het onderwerp „Newoomen-Watt. Rondom
de wieg der stoommachine”. De lezing
wordt toegelicht met lichtbeelden.
Uit een badinrichting is ten
nadeele van een bewoner van de Buys
Ballotstraat een portemonnaie met onge
veer ƒ25 gestolen.
Bij besluit van den secretaris-generaal
var. het departement van Financiën, zijn,
gerekend te zijn ingegaan 1 Februari 1941,
benoemd tot landmeter van het kadaster:
G. Smit te Zierikzee; W. J. Hemmes te
Brielle, W. van Mameren te Rotterdam, G.
F. Witt te Arnhem, S. M. Meelker te Alme
lo, B. H. Rianks te Groningen, A. Schef
fer te Eindhoven, IJ. Feenstra te Win-
schi ten, G. Bierma te Zwolle, F. van den
Hoonaard te Roermond, J. Beetsma te
Eindhoven, H. Hommes te Leeuwarden, G.
W. van Bruggen te Sneek, W. F. van Beek
te Hoorn, K. E. Renkema te Zwolle, J. G.
Huijther te Zwolle, D. E. Doornbos te
Eindhoven, allen tijdelijk landmeter van
het kadaster.
TOKIO, 10 Februari (D.N.B.) Volgens
een bericht van de „Nitsji-Nitsji” uit
Bangkok zouden daar mededeelingen zijn
ontvangen, dat Britsche troepen uit Sin
gapore in het noordwesten van Malaya
geconcentreerd worden ter voorbereiding
van een opmarsch paar Thailand.
worden gehouden met een leveringster
mijn van minstens 5 maanden. Het is der
halve noodzakelijk een
materiaalsdispositie onder de
zien.
Spreker drong er bij de aanwezige Ne-
derlandsche industrieelen op
geen metalen worden gebruikt voor niet
noodzakelijke doeleinden. Tal van pro
ducten, zooals verpakkingsmateriaal o.a.
kunnen worden vervangen. Duitschland
kan geen materiaal beschikbaar stellen
voor dingen en doeleinden die niet nood
zakelijk zijn.
De uiteenzetting der beiöe sprekers,
werden door den vertegenwoordiger van
dr. H. Fischböck, admiraal Reimer, in een
slotwoord beantwoord.
TENTOONSTELLING VAN M’USVLIJT-
ARTIKELEN
Op 12 dezer, om 4 uur des middags, zal
in een der zalen van den Dierentuin hier
ter stede een tentoonstelling worden
geopend van huisvlijt-artikelen, vervaar
digd door manschappen van de Duitsche
politie in Nederland gedurende hun vrijen
tijd.
ERGENS IN ITALIË, 10 Februari.
(Stefani). Het 248e communiqué van
het Italiaansche hoofdkwartier luidt
Aan het Grieksche front heeft de
vijand tijdens acties van piaatselijk binnen_te ïoopen. Dit weigerde de beman-
karakter gevoelige verliezen geleden.
Tijdens de jongste gevechten heeft het
Canada Engel nd en terug.
Deze matroos heeft uitsluitend met zijn
schip, de „Winterswijk”, in convooi ge
varen tusschen Engelsche en Canadeesche
havens. Volgens hem was de stemming aan
boord onder de 27 opvarenden slecht. Zij
willen allen graag naar huis, behalve de
kapitein, die zoo pro-Engelsch was, dat
hij zich zelfs een Engelsche uniform had
laten aanmeten. De gages waren terugge-
loopen en de Engelsche ponden, die zij in
Engeland ontvingen, konden ze in Ameri-
kaansche havens niet kwijt, want Engel
sche ponden werden er niet in betaling
aangenomen. Zij voeren onder dwang en
hier en daar zou zelfs muiterij zijn ge
weest, dat zou dan in de dagen geweest
zijn waarin de Nederlandsche schepen nog
niet bewapend waren. Na ongeveer een
maand kwam er een kanon en een mitrail
leur aan boord met twee Engelsche be-
dieningsmanschappen. In een Canadeesche
haven zijn vah de „Winterswijk” nog vier
schepelingen weggeloopen. Zij werden
door drie Canadeesche zeelieden vervan
gen.
Op de heden gehouden dagelijksche
persconferentie heeft zekere D. H., die als
..matroos onder de gage” gevaren heeft
op het Nederlandsche s.s. ..Winterswijk”,
groot 5000 ton, van de reederij Erhardt
en Dekkers te Rotterdam, het een en an
der verteld van zijn ervaringen, die hij
heeft opgedaan gedurende een vijftal rei
zen met dit schip, onder Nederlandsche
vlag, in Engelsche convooien. De laatste
reis maakte deze zeeman, die graag naar
huis terug wilde, van Engeland naar de
Azoreil. Op 24 December is hij met nog
een schepeling in Horta, op de Azoren,
van boord gegaan. In een taxi zijn beiden
het binnenland ingegaan, waar zij zich
schuil hebben gehouden. Na enkele dagen
heeft hij zich bij den Hollandschen con
sul gemeld, die hem in de gelegenheid
stelde met een Portugeesch schip naar
Lissabon te gaan, op voorwaarde, dat hij
zich bij den Nederlandschen consul-
generaal aldaar zou melden.
Dit heeft D. H. niet gedaan. Hij heeft
zich bij den Duitschen consul gemeld. Deze
stelde hem in staat naar Holland te reizen.
gelegd voor een nieuwe regeling, tenge
volge waarvan geen opdrachten in Neder
land komen, waarvoor geen grondstotien
beschikbaar zijn.
Om nu tot een doelmatige verdeeling
van Duitsche opdrachten in Nederland
te komen, verstrekt de Zentralauftrags-
stelie aan Duitsche bestellers, op vraag,
gegevens omtrent de hiervoor in aanmer
king komende Nederlandsche onderne
mingen. Als opdrachten in den geest van
deze handleiding gelden alle opdrachten
van Duitsche firma’s en openbare licha
men (waaronder de Wehrmacht) aan
Nederlandsche ondernemingen.
Bestaan er reeds relaties tusschen een
Duitsche besteller en een Nederlandsche
onderneming of stelt de Duitsche bestel
ler prijs op uitvoering van de opdracht
door een bepaalde Nederlandsche onder
neming, dan zal de Zentralauftragsstelle
hiermede zooveel mogelijk rekening hou
den.
Spreker adviseerde in dit verband de
Nederlandsche industrieën de kontin-
gents-boekhouding, zooals deze in de
Duitsche industrieën bestaat, in te voeren.
Dit vergemakkelijkt in menig opzicht een
vlot verloop van het productieproces.
Tenslotte werd nog het woord gevoerd
door dipl. kfm. Viktor Metzger. Deze
zette uiteen dat de in Nederland aanwezige
voorraden thans verbruikt zijn Door
Duitschland zal echter gezorgd worden, ziek-theoretische nalatenschap belangrij-
<2_i1__ 2-
heeft. Spreker richtte een dringend appèl rende stuk werd met delicaten toets ten
Een opmerking: Rameau is wel oud ge-
De opening.
Zaterdag is deze tentoonstelling geopend
De heer G T. Scheltema sprak daarbij
een openingswoord. Het is aldus spr., een
weemoedige gedachte, dat de heer Wins
de eerste tentoonstelling van een groot
aantal van zijn werken zelf niet kan bij
wonen. Daardoor kan hij zelf niet zien,
welk een aantrekkelijk geheel hier ont
staan is. Hij twijfelde, zooals vele kunste
naars, nogal eens aan de kwaliteit van zijn
werk. De heer Scheltema wees er op, dat
de plannen voor deze expositie al beston
den in den tijd, dat de heer Wins nog leef
de. Hierdoor heeft hij zelf nog kunnen
meewerken aan deze tentoonstelling. Men
vindt hier zijn laatste werken vereenigd.
Het zijn vooral aquarellen. Schilderen met
waterverf achtte hij moeilijker dan met
olieverf en het pleit voor zijn vakman
schap en techniek, dat hij zulke hooge
resultaten wist te bereiken. Tenslotte
sprak de heer Scheltema zijn erkentelijk-
heid uit voor den schilder Han Krug, die
de collectie uitgezocht en in catalogus ge
bracht heeft.
PASTOOR S. A. J. GILISSEN f
In een rusthuis te Katwijk is op 71-jari-
gen leeftijd overleden pater S. A. J. Gilis-
sen O.F.M. oud-pastoor en oprichter van
de St. Paschalis-parochie aan den Wasse-
naarscheweg, alhier.
Gisteravond is de geniale danseres
Irene Getrey voor de tweede maal in
dit seizoen in de Diligentia-zaal, welke
thans in tegenstelling met hetgeen wij
daaromtrent naar aanleiding van de
voorafgegane matinée schreven, stamp
vol was, voor het voetlicht getreden. De
jeugdige kunstenares heeft een gelijklui
dend programma, dat als
Reverenz
(Grieg)
NEW YORK, 10 Februari. (D.N.B.) „In
gebieden, waar de Duitschers hun aanval,
zooals te Coventry, geconcentreerd heb
ben, had de verwoesting niet vollediger
kunnen zijn”, zoo heeft volgens de „New
York Times”, Willkie bij zijn aankomst
verklaard Op de vraag,of hij van de
Britsche overwinning overtuigd was, gaf
Willkie een ontwijkend antwoord. Hij
zeide, op het oogenblik niet te willen be
weren dat een Britsche overwinning zeker
is, doch intusschen zou een tegengestelde
verklaring zijn oordeel evenmin volkomen
weergeven.
In allen eenvoud heeft heden op Wes-
terveld de crematie plaats gehad van het
stoffelijke overschot van den heer A. R-
Kuipers, oud-administrateur van cultuur-
ondernemingen in Ned.-Indië. te Rijswijk
overleden. Een zwager van den overlede
ne heeft namens de familieleden een laat-
sten groet gebracht. Een andere zwager
zeide, dat het leven van den overledene
vol eenvoud was en dat zoo ook zijn uit- i
vaart moest zijn. Deze zwager dankte ook w -s
voor de belangstelling. De organist speel
de „Ave Maria” van Gounod, een deel
uit de Mondscheinsonate van Beethoven
en bij het dalen van de kist „Méditation”
uit „Thaïs” van Massenet.
Vergaderingen in
plaatsen des lands
Om aan bovengenoemde nieuwe rege
ling betere bekendheid te geven, wordt in
het land een aantal bijeenkomsten belegd,
waarop een en ander voor industrieelen
en handelaren nader verduidelijkt zal
worden.
De reeks vergaderingen, waarvan hier-
sprake is, heeft deze week plaats.
Deze bijeenkomsten worden georganiseerd
door de Rijksbureaux voor ijzer en staal
en voor non-ferrometalen, in samenwer
king met de Zentralauftragsstelle. De ver
gaderingen hebben als volgt plaats
Utrecht: Dinsdag, 10 uur in het Jaar
beursgebouw; AmsterdamWoensdag,
10 uur in Krasnapolsky; DordrechtDon
derdag, 11 uur in Americain; Groningen:
Vrijdag, 2 uur in de Harmonie; Maastricht
Vrijdag, 2 uur in den Stadsschouwburg;
HengeloZaterdag om 10 uur in het Am-
stelhotel.
In andere plaatsen van het land zullen
ook dergelijke bijeenkomsten worden ge
houden en wel in de dagen 1015 Maart.
In de kunstzaal Kleykamp
pe op 5 December van het vorig jaar,
vrij plotseling overleden kunstschilder j’
W. M. Wins, een bescheiden en eerlijk
werker, heeft betrekkelijk weinig van zich
doen hooren. Wij kenden hem als teeke-
naar en illustrator; ook aan ons blad, de
.Haagsche Courant”, heeft hij vele jaren
medegewerkt, herhaaldelijk illustreerde
hij bijdragen en novellen in ons „Letter
kundig Bijvoegsel”. De herdenkingsten
toonstelling. die thans in de Kunstzaal
Kleykamp wordt gehouden en die zoowel
schilderijen, aquarellen, houtsneden en an
dere werken omvat, verdeeld over de beide
groote benedenzalen, geeft een verrassend
beeld van zijn scheppingsdrang en werk
kracht. Hier leert men Wina kennen ah
een hardwerkend kunstenaar, die in vele
richtingen zocht, die zichzelf niet over
schatte, maar mét de rustige, vanzelfspre
kende eerlijkheid, die hem ook als mensch
kenmerkte, de grenzen van zijn eigen kun
nen en eigen mogelijkheden zeer scherp
besefte en binnen die grenzen dikwijls
waarlijk voortreffelijke dingen wist te be
reiken. Deze herdenkingstentoonstelling
bij Kleykamp vestigt daar nog eens op
zuivere wijze de aandacht op. Vrienden en
bewonderaars van Wins kunnen zich over
deze expositie van harte verheugen; zij
vestigt de aandacht op werk, dat anders
niet, althans niet op zulk een omvangrijke
wijze en in zulke verrassende veelzijdig
heid tot het publiek gekomen zou zijn.
Onder de houtsneden, waarvan wij er
verschillende herkenden als illustraties bij
de haven-novellen van een Rotterdamsch
auteur, bevinden zich enkele zeer sugges
tieve zwart-wit prenten. Zoo noemen wij
b.v. de „graanelevators” en de zeer mooie
„Sleepboot met trawler”, die een sterke
effectwerking van water en lucht bezit.
Ook onder de aquarellen zijn kleurige,
sfeer-volle exemplaren. Wins had voor de
werking der aquareltechniek een fijn ge
voel. Daar is b.v. het blonde duin Meyen-
dell, met de stoere dennen, een motief, dat
de kunstenaar nog eens in olieverf, in
kloek formaat heeft herhaald. Onder zijn
veertig geëxposeerde werken (waarbij nog
vele mappen met aquarellen, studies naar
de natuur en de lang niet altijd even
sterke studies naar naakt model troffen
ons persoonlijk verder: de „geraniums”,
een levendig, frisch en fleurig werk dat
den indruk maakt, alsof de schilder er met
innerlijke blijheid aan gewerkt moet heb
ben, de „boerderij in Maasland”, forsch
van compositie, de „Stormdag” met een
sterk mouvement van wolken en over het
algemeen zijn schepen, zee- en havenge
zichten. In het bijzonder noemen wij in dit
verband nog de „Hoogaars wachtend op
het getij”, met diepte, sfeer en vol prachtig
blauw, evenals de modern en persoonlijk
geziene „Hoogaarsen op de slikken”.
Wij hopen van harte, dat de tentoon
stelling van dit werk, dat een piëteitsvol
mers een
Droomdans
(A. Tansman)
BERLIJN, 10 Februari (D.N.B.). Het
Opperbevel der Weermacht maakt
bekend:
Lange - afstandsgevechtsvliegtuigen,
onder leiding van kapitein Fliegel, heb
ben gisteren op ongeveer 500 k.m. ten
Westen van de Portugeesche kust een
door oorlogsschepen beschermd convooi
aangevallen en volgens tot dusver ont
vangen berichten koopvaardijschepen
van in totaal 24.500 b.r.t. tot zinken ge
bracht en 4 andere schepen zwaar be
schadigd. Het convooi werd op deze
wijze volkomen uit elkaar geslagen.
Gewapende verkenningsvliegtuigen
zijn tot Ijsland doorgedrongen en heb
ben een door den vijand bezet vliegveld
met machinegeweervuur bestookt. Een
gevechtsvliegtuig heeft voor de Schot-
sche Oostkust een patrouillevaartuig
met succes met bommen aangevallen.
In den afgeloopen nacht hebben ge
vechtsvliegtuigen aanvallen onder
nomen op strategische doelen in Londen
en Zuidoost-Engeland.
Vannacht hebben afzonderlijke vijan
delijke vliegtuigen bommen geworpen
op 2 plaatsen in Noordwest-Duitsch-
land. Slechts aan een boerenwoning
werd schade aangericht.
De vijand heeft gisteren 2 gevechts
vliegtuigen verloren in een gevecht
voor de Noorsche kust. Vier Britsche
versperringsballons werden vernield.
Twee eigen vliegtuigen worden vermist.
Na den geslaagden aanval op het
vijandelijke cönvooi ten Westen van de
Portugeesche kust heeft een groep ge-
vechtsvliegtuigen sedert den len Aug.
1940 alleen rond 350.000 b.r.t. aan vij
andelijke koopvaardijtonnage tot zin
ken gebracht en bovendien een groot
aantal vijandelijke koopvaardijschepen
Stemming en sfeer
Josée Sann heeft in korten tijd het hart
van het Haagsche publiek gewonnen.
en troepen, die den geheelen dag met
succes gebombardeerd en met machi
negeweervuur bestookt zijn. De be
langrijke Grieksche vlootbases aan het
Kanaal van Corinthe en de militaire
werken van Saloniki zijn met zichtbare
resultaten getroffen. Tijdens luchtge
vechten hebben onze jachtvliegtuigen
11 vijandelijke vliegtuigen neerge
haald.
In Noord-Afrika is nabij Koefra een
vijandelijke gemotoriseerde colonne op
de vlucht gejaagd en vervolgens door
onze vliegtuigen gebombardeerd
met machinegeweren beschoten.
In de Aegeische Zee hebben vijande
lijke vliegtuigen in den afgeloopen
nacht boven één onzer vliegvelden ge
vlogen, maar na door onze jachtvlieg
tuigen te zijn aangevallen en nadat ons
afweergeschut hevig in actie was ge
komen, hebben zij zich verwijderd zon
der schade aan te richten.
In Oost-Afrika heeft de actie van de
artillerie in den sector van Cheren
voortgeduurd. Onze luchtmacht heeft
zonder ophouden vijandelijke troepen,
auto’s en artillerie gebombardeerd. Een
onzer jachtformaties heeft bij een aan
val in scheervlucht op een vijandelijke
luchtbasis 15 op den beganen grond
staande vijandelijke vliegtuigen ver
nield. Vijandelijke vliegtuigen hebben
op enkele plaatsen luchtaanvallen on
dernomen, die dank zij het snelle optre
den van onze jagers en het luchtdoelge- j
schut mislukten. Een vliegtuig van het
type Blenheim is neergehaald. Een onzer
vliegtuigen is niet op zijn basis terug
gekeerd.
Gisteren bij het aanbreken van den
dag, is een vijandelijke vlootformatie,
begunstigd door den dikken mist, ter
hoogte van Genua verschenen. Ondanks
het snelle optreden der kustbatterijen,
van de Koninklijke Maririé hebben de
salvi van den vijand, die geen doelen
van militairen aard hebben getroffen,
tot gevolg gehad, dat, naar tot dusverre
kon worden vastgesteld, onder de bevol
king 72 personen gedood en 226 gewond
werden en aan woonhuizen aanzienlijke
schade werd aangericht. De kalmte en
discipline van de bevolking van Genua
is boven eiken lof verheven.
Een onzer luchtformaties heeft in den
namiddag de vijandelijke schepen aan
gevallen en een bom geplaatst op het
achterschip van een kruiser.
Britsche vliegtuigen hebben aanvallen
ondernomen op Livorno en de omstre
ken van Pisa, waar geen schade is aan
gericht Te Livorno heeft het afweerge
schut een vijandelijk toestel neerge
haald.
Dit middagconcert, het zevende van het
abonnement, stond onder leiding van prof. -
Hermann A b e n d r o t h, den ook reeds dictie bezitten vele mogelijkheden,
van vroeger in Nederland, bekenden Duit
schen dirigent. Met de uitvoering van
Beethovens ouverture „Leonore” III,
waarmee het concert werd geopend, be
wees hij wederom een leider van groot
formaat te zijn, een krachtige, energieke
figuur, een dirigent, wiens aanvoering zich
kenmerkt door een sterk plastisch uitbeel-
dingsvermogen, souvereine beheersching
van het orkest, een stoer rhythmiker die
POSTZEGELVEILING
Door H. v. d. Loo’s postzegelhandel
N.V., Heerengracht 8a, zal van 1721
Februari, des middags om 2 uur, in Riche
een postzegelveiling worden gehouden.
Voordracht van eigen-
geschreven schetsen.
Heden werd hier ter stede een bijeen
komst gehouden tusschen vertegenwoor
digers van Nederlandsche en Duitsche
industrieën, alsmede de „Zentralauftrags
stelle”, een instantie, die tot taak heeft
een doelmatige verdeeling van Duitsche
opdrachten in Nederland te bereiken.
Tengevolge van de verhindering van
den commissaris-generaal voor Finan
ciën en Economie, dr. H. Fischböck, werd
het talrijke gezelschap door admiraal
Reimer welkom geheeten. In een inlei
dend woord maakte spreker gewag van
hetgeen sedert de bezetting van Neder
land is bereikt. Het werkloosheidspro
bleem is voor een belangrijk deel opge
lost. In toenemende mate gaat de Neder
landsche industrie weer op volle kracht
draaien, mede dank zij de medewerking
van Duitschland ten opzichte van de
Nederlandsche grondstofvoorziening.
Vervoglens werd het woord gevoerd
door den leider van de „Zentralauftrags
stelle”, ing. Nimtz. Door hem werd
medegedeeld, dat tot 1 Februari j.l. door
het Duitsche Rijk voor een bedrag van
1.3 milliard Rijksmark aan bestellingen
in Nederland werden geplaatst. Binnen
enkele maanden tijds is Nederland voor
het Duitsche Rijk een belangrijke leve
rancier geworden. Daarbij werden aan
zienlijke hoeveelheden grondstoffen ter
beschikking gesteld. Arngezien slechts in
Nederland opdrachten kunnen worden
verstrekt, wanneer de noodige grond
stoffen aanwezig zyn, is een grondslag
Waarom en hoe? ^Het zal moeilijk *zijn, „in Memoriam” vormt, de belangstelling
j moge wedervaren, die zij verdient.
BERLIJN, 10 Februari. (D.N.B.) Vol
gens een communiqué van het Britsche
ministerie van luchtvaart zijn in den af
geloopen nacht boven Oost-Anglia, het
graafschap Essex, de graafschappen rond-
om Londen en voorts boven menige dee-
len van Schotland bommen geworpen. In
het communiqué wordt gezegd, dat geen
bijzonder zware schade is veroorzaakt.
precies antwoord daarop te geven, Maar
een feit is het, want toen zij gistermiddag
in Diligentia optrad was er geen plaats
onbezet en was er niemand, die niet in
den ban kwam van haar voordracht Jo
sée Sann zong den geheelen middag Pa-
rijsche bedjes, waarin de maan, de zon,
het zolderkamertje op de zooveelste étage
van een huurwoning in Parijs, de amour,
nijd, afgunst, verdriet en smart de hoofd
momenten vormen.
Josée Sann zingt niet alleen haar lied
jes, ze speelt ze met heel haar hart en
wezen. Haar houding, gebaren en gelaats
uitdrukking zijn volkomen in overeen
stemming met het lied, dat zij ten ge-
hoore brengt. Men begrijpt a.h.w. wat zij
zingt, ook al verstaat men niet alles.
„C’est si gentil chez moi” zingt zij haar
toehoorders toe en zij beaamden het met
een stormachtig applaus. Men verveelde
zich geen oogenblik en het einde van den
j was er voordat men er erg in had.
haar succesnummer was? Misschien
wel het liedje „Ik hou van Holland” dat
allen ontroerde.
Zaterdagavond a.s. zal Josée Sann in
Diligentia nog een voorstelling geven,
voor zij naar elders vertrekt
CREMATIE J. DE HAAN
In het crematorium op Westerveld te
Velzen had vanmiddag in allen eenvoud
de crematie plaats van het stoffelijke
overschot van den heer J. de Haan, gep.
sergeant-majoor van het Nederlandsche
leger, overleden alhier.
Met de familieleden waren enkele
vrienden medegekomen. Er werd niet ge
sproken. De organist speelde ,Ases Tod”
van Grieg en bij het dalen van de kist
Gez. 198: „De Heer is mijn Herder”.
Een vriend dankte voor de belangstel
ling
CREMATIE A. C. F. R. OCKERSE
Vanmiddag heeft in het crematorium te
Westerveld de crematie plaats gehad van
het stoffelijke overschot van den gepen-
sionneerd officier van gezondheid le kl.
der Nederlandsche Marine A C. F. K.
Ockerse, overleden alhier. Alleen de
naaste familieleden woonden de plechtig
heid bij. De organist speelde het „Onze
Vader” van A. Pompe en bij het dalen
van de kist het „Largo” van Handel.
ROOSJE DRIESSEN.
Wegens het zeer groote succes van haar
Kerstmatinée zal de voordrachtkunstenares
Roosje Driessen nog een herhaling geven
van „De Droom van een belachelijk
mensch”. van F. M. Dostojewski. De ma
tinée zal gegeven worden In „Diligentia"
x>p Zaterdagmiddag 22 Februari a.a,
TOKIO, 10 Februari (D.N.B.) Uit geheel
Japan komen berichten binnen omtrent
vrij hevige aardbevingen en sneeuwval.
Dit heeft tot verkeersbeiemmeringen en
verscheidene ongelukken geleid Te Yoko
hama is een fabrieksgebouw ingestort,
waarbij talrijke personen gewond werden.
Twee gewonden zijn aan hun kwetsuren
bezweken.
de Woningwet. Als opvolger van zijn
vader, die in 1931 overleed, is de heer
Frederiks Conservator van de Gevangen
poort alhier.
De rechtsgeschiedenis heeft steeds zijn
bijzondere belangstelling gehad. In 1918
zag een boek over het Oud-Nederlandsch
strafrecht het licht. Na een studie ?an
Napoleon gemaakt te hebben publiceer
de hij „Maximes de Napoleon”, waar
van het eerste deeltje In 1922, het tweede
in 1930 is verschenen. Voorts schreef h'j
artikelen voor tijdschriften o.a. „The
mis” en „Nederlandsche Archieven”.
beste num-
(Beethoven)
Heimkehr
Improvisation (zonder
muziek); Vision (S. Palmgreen) en de
dansende Jontek (Bartók) weer om
vatte en waaraan „Rhythme” (A. Tans
man) was toegevoegd ten uitvoer ge
bracht. En toch hebben wij het niet be
treurd, dat het slechts een herhaling
was, neen, wij hebben er ons op ver
heugd, daardoor nog dieper tot het we
zen van deze danskunst, tot den rijken
inhoud van elk gebaar en iedere bewe
ging te kunnen doordringen. Het is alles
bovendien zóó kerngezond, wat Irene
Getrey brengt, het is zóó adembeklem
mend door innerlijke kracht, zóó mee-
sleepend door expressiviteit, dat wij er
weldadig stil, heel diep in onze eigen
ziel, door kunnen worden. Dat dit alles
bovendien geheel nieuw is, dat het bijna
een improvisatiekunst is, ondanks be
heersching en overwogenheid, dat dit
alles wordt geschonken als onder drang
van een hoogere macht, als in een
trance, daarover zullen alle deskundigen
op het gebied van den dans het wel eens
zijn, doch dat een 19-jarig meisje zoo
iets schenken kan, dat is het raadsel
van de genialiteit, waarvan wij de
scheppingen in diepe dankbaarheid kun
nen aanvaarden.
Het heeft Irene Getrey ook bij haar
eerste optreden geenszins aan succes
ontbroken. Haar optreden voor de
stampvolle zaal was echter thans na
tuurlijk veel dankbaarder. Men stampte
en juichte na verscheidene nummers
waar applaus de mate van enthousias
me niet meer kon vertolken. Eenige
dansen moesten dan ook worden her
haald. Haar dansen was soms van de
teederheid van een sprookje, soms van
de grootschheid van een wild losbar
stend onweer en daarbij steeds nobel en
zuiver van karakter. Het was al met al
een evenement.
De pianist Lambert G. de Vries heeft
de danseres weer op muzikale en slag
vaardige wijze begeleid. Door toedoen
van Irene Getrey heeft hij een aandeel
in de hulde ontvangen.
NEW YORK, 10 Februari. (D.N.B.) De
isolatoinisten hebben de gisteren door
Churchill gehouden rede, waarin de
Engelsche minister-president betoogde,
dat Engeland geen Amerikaansche troe
pen noodig zal hebben, met twijfel op
genomen. De aanhangers van de wet in
zake de hulp ver leening aan Engeland
hebben de rede toegejuicht. Van
zijde van het staatsdepartement is
geen commentaar op de rede beschik-
Mr. Dr. K. J. FREDERIKS VAN^mmG
60 JAAR
Vandaag wordt de heer mr. dr. K. J.
Frederiks, secretaris-generaal van het
departement van Binnenlandsche Zaken,
60 jaar. Hij is een rustig en bescheiden
man, die zijn moeilijke en verantwoor
delijke taak in het belang van ons land
met een groote kennis van zaken ver
vult. Tevoren had hij den wensch te
kennen gegeven om aan dit huiselijke
feit geen aandacht te schenken. Huldi
gingen en recepties bleven dan ook
achterwege.
De heer Frederiks studeerde
Leidsche Universiteit en promoveerde op
stellingen in de Staatswetenschap. In
1907 begon hij zijn loopbaan op 26-
jarigen leeftijd aan het toenmalige de
partement van Landbouw. Nijverheid en
Handel. Al dadelijk in 1908 werd hij be
noemd tot secretaris van de Staatscom
missie voor de jacht. Toen in 1922 het
departement van Landbouw bij het de
partement van Binnenlandsche Zaken
werd getrokken, bleef de heer Frederiks
aan de afdeeling Landbouw, maar werd
tevens belast met werkzaamheden voor
de afdeeling Binnenlandsch Bestuur, van
welke afdeeling hij in 1928 tot chef werd
benoemd. In 1931 volgde daarop zijn be
noeming tot secretaris-generaal, welke
functie tijdens de bezetting tijdelijk tot
waarnemend hoofd van het betreffende
departement is uitgegroeid.
Als lid van commissies en comité’s
heeft mr. dr. Frederiks op velerlei ge
bied belangrijk werk gedaan. Zoo werd
hij in 1937 benoemd tot Commandeur in
de orde Van Oranje-Nassau na het voor
zitterschap bekleed te hebben in de
staatscommissie voor de Herziening van
De even talentvolle als charmante
actrice Ank van der Moer heeft Zaterdag
avond in de groote Diligentia-zaal een
avond gegeven, die van haar kunst en
haar kunnen een overtuigend bewijs heeft
gegeven en die voor de tooneelkunstena-
res een doorslaand succes is geworden.
Zij droeg een aantal, door haar zelf ge
schreven schetsen voor, waarbij zij, in
monoloog-vorm, de centrale rol speelde
tusschen denkbeeldige „anderen”, wier
enistentie zij eenvoudigweg aangaf door
spel, door een gebaar, een enkele vraag,
het noemen van een naam of een andere
aanduiding. Haar miniek was zóó sug
gestief, dat men meende, deze personen
te zien en dat men het gevoel kreeg, dat
de poes, die zij een etens-bakje voorzette
en liefkoosde, inderdaad op het Diligentia-
tooneeltje rond liep.
Haar eerste schets „Morgen is vader
jarig”, was reeds dadelijk een voortref-
relijk begin; zij gaf daarin de feestelijke
voorbereiding door een moeder voor den
blijden dag, pratende met haar kinderen.
De tweede schets was wel een der beste;
door het onderwerp actueel, door den
inhoud treffend-menschelijk: een moderne
man, dien zij in oorlogstijd kwijt raakte
zakenvrouw verbergt onder een mom van
bravour haar angst om het lot van haar
en die ergens in het buitenland vertoeft.
Haar zuster, door deze houding in de war
gebracht, verwijt haar harteloosheid, maar
als de jonge vrouw alleen blijft komt de
reactie; met moeite sleept zij zich voort,
bijna werktuigelijk, totdat eindelijk, be
richt van Paul komt, die seint, dat hij
gezond en wel op reis is naarhuis.
Dit slot, met het koortsachtig, telkens
weer overlezen van het telegram, vormde
een der hoogtepunten van den avond.
Daarna: de dansles, de luchtige geschie
denis van een bakvisch omstreeks 1910,
met een zot slot-effect, dat danig insloeg
en een alleraardigste schets: •;t^ssche'A.„®
eerste en de derde acte”, met de aard ge
vondst van een scène in de hleedka mer
van een jonge actrice, die zich schminkt
en ondertusschen aan een collega vei
dat ze het heeft „afgemaakt dat haar
leven verwoest is, dat haar kunst haar
onverschillig is geworden......
even snel weer opveert als ze hoort dat
„Hamlet” gespeeld zal worden en dat zij
„Ophelia” zal zijn.
De eigenlijke hoofdschotel, door en
door Hollandsch van sfeer en vol verras
sende, boeiende en soms ontroerende mo
menten, kwam na de pauze; in de sere-
schets „Oud en Nieuw” oudejaarsavonden
in één vrouwenleven, bij het vervliegen
Ank van der Moer heeft met dit°Pfr®"
den een enorm succes gehad, O w st
nuances en verscheidenheid in haar spJ
te brengen; zoowel haar mimiek als haar
mogelijkheden, welke
zij met talent uitbuitte.
Een enthousiast pubiiek (onder wie e
bekende actrice, de grijze mevrouw Mar e
van Eysden—Vink, die haar jonge kunst
zuster hartelijk toejuichte)
der Moer een spontaan en
Plaus gebracht, dat ten
was. Wij hopen voor het Haagsche pu
bliek, dat zij dezen avond eens spoedig
herhaalt.
Toen de oorlog uitbrak.
Toen de oorlog uitbrak, bevond de
„Winterswijk” zich midden op den Oceaan.
Er kwam een Engelsch telegram met bevel
zoo spoedig mogelijk een geallieerde haven
A-1 T"X:4- J J
ning. Zij veranderde deze houding toen
een dag later een telegram met dezelfde
opdracht van de Nederlandsche regeering
14e bataljon zwarthemden van het le- werd ontvangen. Het schip is toen Halifax
gioen „Leonessa” zich bijzonder on- binnengeloopen. Daar bleef men een week,
derscheiden. Krachtig optreden van .he}. sch'P geschilderd
werd. Met een lading lijnkoeken en graan
onze luchtmacht tegen knooppunten keerde men met ongeveer 50 schepen,
van wegen en vijandelijke inrichtingen waarvan 5 Nederlandsche in convooi terug.
De samenstelling der convooien.
Ontevredenheid werd gewekt door het
feit, dat de ex-neutrale schepen, Neder
landsche, Noorsche, Deensche, Grieksche
en ook Fransche schepen den buitenkant
van het convooi vormden, terwijl de Engel
sche schepen de kern ervan uitmaakten.
Weliswaar werd bij het uitvaren geloot,
welke schepen „buiten” en „binnen” zou
den varen, maar als men in volle zee was,
kwam het altijd erop neer, dat de ex-
neutrale schepen aan den buitenkant voe
ren. Bij aanvallen op het convooi uit de
lucht maakte dit weliswaar weinig uit,
want de Duitsche vliegers kozen altijd de
grootsche schepen uit en onder de Engelsche
schepen waren er genoeg van 10 tot 15.000
ton, zoodat de „Winterswijk” met 5000 ton
niet in aanmerking kwam. Maar bij aan
vallen van duikbooten liep men natuurlijk
aan den buitenkant veel meer gevaar. De
beveiliging was zeer zwak, één kruiser of
twee destroyers; alleen in zeer gevaarlijke
zónes waren er soms 5 destroyers.
Aanvallen op oonvooien.
Tweemaal heeft D. N. luchtaanvallen op
een convooi meegemaakt, waarbij een Hol
landsch en een Grieksch schip werden ge
troffen. Op zijn laatste reis werden uit een
convooi van 48 schepen 5 schepen getorpe
deerd. De beveiliging bestond toen uit 2
destroyers en 3 vliegtuigen. Gedurende 10
maanden heeft hij 5 reizen heen en weer
tusschen Canada en Engeland gemaakt. In
Engeland is hij in een groot aantal havens
geweest, waar veelal groote schade door de
Duitsche bommen was aangericht, zoodat
men niet direct lossen kon. Het kwam wel
voor, dat men ongeveer twee weken moest
wachten vóór het schip gelost kon worden.
Omtrent de lading kon hij weinig mede-
1 deelen. Alleen staat vast, dat de „Winters-
I wijk” geen munitie heeft overgebracht,
j De voeding aan boord was z^er goed;
de reddingsmiddelen waren voldoende. De
„Winterswijk” had 2 groote vlotten en
2 sloepen. Uit contact dat men met zeelie
den van andere nationalteit had, Noren,
Denen, Grieken e.a., die voor Engeland
voeren, kon men opmaken, dat de meesten
het liefst naar huis zouden teruggaan.
Geen brieven en geen radio.
Er werd steeds voor gezorgd, dat de ex-
neutrale schepen geen neutrale havens
aandeden, zoodat de bemanning ook geen
kans kreeg brieven te verzenden. Dit ver
klaart het feit, dat verwanten in Nederland
van voor Engeland varende Nederlandsche
zeelieden geen berichten ontvangen. Aan
boord was het verboden naar de radio-
uitzendingen te luisteren.
verbruikt zijn.
I tevens het melodische element in de aan
zijn leiding toevertrouwde werken weet te
doen leven en te doen opbloeien. Dat bleek
niet alleen uit de dramatisch gespannen
herschepping van de inleidende ouverture,
maar vooral ook, na de pauze, door zijn
indrukwekkende weergave van de eerste
symphonic op. 68 in c kl. t. van Johannes
Brahms. De muzikale gedachteninhoud
van deze symphonic kwam door het prach
tig verzorgde samenspel, waarbij licht en
schaduw in het coloriet zoodanig werden
verdeeld, dat de doorbroken polyphonic
niet alleen thematisch maar ook „klang-
lich” steeds haar juiste interpretatie vond,
in zijn vollen rijkdom en diepzinnigheid tot
den ontvankelijken hoorder. De finale met
haar stralende c-dur melodie werd onder
Abendroths stuwende, temperamentsvolle
en toch zoo stijlvol beheerscht blijvende
aanvoering tot een schitterende climax op
gevoerd. Leider en orkest'werden door de
talrijke hoorders met geestdriftig applaus
gehuldigd. Eenige malen moest de kranige
gastdirigent naar het voorpodium terug-
keeren, waar hij het orkest door het te
doen opstaan in het huldebetoon lie^ dee
len.
Tot besluit van het eerste programma-
deel had het orkest nog een „Rigaudon”
uit de opera „Dardanus” van J. Ph. Ra
meau, een der vele muzikaal dramatische
werken van dezen ook vanwege zijn mu-
xyuiLöL'iiictiiu z.ai cujuircx gezeul wuraen, axuxu
dat aanvoer in de naaste toekomst plaats ken componist. Het spirityeele, charmee-
L-™ 2r__:2.1". 2_:..C3_..2 _„r2. 2. 2-- x
aan de Nederlandsche industrieelen spaar- gehoore gebracht.
zaam met de thans nog beschikbare voor- Een opmerking: Rameau is wel oud ge
raden om te gaan. worden maar toch niet zóó oud als de op
Ten aanzien van de Nederlandsche op- het programma vermelde cijfers hem ma-
drachten in Duitschland moet rekening ken. Volgens deze zou hij in 1663 zijn ge
boren en in 1764 zijn overleden, dus 101
jaar hebben geleefd. Voor 1663 leze men
vroegtijdige I als geboortejaar 1683.
oogen te Vocale medewerking tot dit concert ver
leende onze voortreffelijke sopraanzange-
res To van der Sluys die met bege-
aan, dat leiding van het orkest een door Mozart
geschreven dramatische scène (recitatie
ven, aria en cavatine )op een tekst van
Paisiello’s opera „Andromeda” voordroeg,
benevens het in onze concertzalen meer
malen gezongen „Air de Lia” uit de can-
cante „L’enfant prodigue” van Debussy.
De zangeres heeft met haar vertolking
van beide fragmenten veel succes geoogst.
Stem, techniek en muzikaliteit zijn van
aristocratisch gehalte, zoodat het een ge
not was naar dit uiterlijk en innerlijk
boeiende, expressieve, geacheveerde zin
gen te luisteren. Tweemaal werden haar
fraaie bloemgeschenken overhandigd. De
samenwerking met het orkest was voor
treffelijk. Met een handdruk bracht de
dirigent zijn hulde aan de intelligent-muzi-
kale soliste.