WW
LAMPEN
J&Ü7 GrleP
t>efpar'*9
hulstkamp!
KUNST EN LETTEREN
Ie bl.
aan
De Amerikaansehe hulp
Groot-Brittannië
pag. 2 1
CONCERT NEDERLANDSCH
KAMERORKEST
HAAGSCHE COURANT Woensdag 19 Febr. 1941
a
ZWITSERLAND
FRANKRIJK
CANADA.
BELGIE
VEREENIGDE STATEN
ENGELAND
ITALIË
te
de
PHILIPS
TOONEELGROEP
„HET MASKER”
Verboden zónes ter zee en in de
lucht ingesteld
DUITSCHLAND
JUBILEUM COOS SPEENHOFF
Admiraal Darlan te Parijs
De debatten in den Senaat over
leen- en pachtwet
Solisten: Cor de Groot, piano,
Jaap van Opstal, klarinet,
Thomas Magyar, viool
De besprekingen van Roosevelt
Harriman als Roosevelt’s persoon
lijke vertegenwoordiger naar
Engeland
ïifc
In den Stadsschouwburg
7
SPREUK VAN DEN DAG
4
De
val een groote strijd worden.
goed
het
op
zijn
ver-
van
en
om
Cees
door
onthult,
asmogend-
schrijft,
bericht
het
en
de
de
toe.
het
zeide
ont-
de
De grootste besparing op Uw
stroomrantsoen verkrijgt U door het
gebruik van de beste en zuinigste
lampen ooit door Philips vervaardigd;
Serena, onder geestdriftigen bijval,
studenten-vrijwilligers
van
zoo
studenten
DE OORLOGSKOSTEN
De minister van financiën, Ilsley, heeft,
naar uit Ottawa gemeld wordt, bekend
gemaakt, dat de regeering voor de vol
gende begroeting van het parlement een
bedrag van 1,3 milliard dollar zal vra
gen voor oorlogsdoeleinden. Voor andere
doeleinden heeft zij bovendien rond 443
millioen dollar noodig. In het loppende
begrootingsjaar is'voor oorlogsdoeleinden
een bedrag uitgetrokken, groot 700 mil
lioen dollar.
Kleine raad
doet groote baat
Laat U door vrienden raden en
vraag niet meer om 'n oude klare
maar zeg: „Ober, m’n Hulstkamp"
De groote baat is voor Uw tong dié
door het kostelijke aroma van
Hulstkamp® zeer oude genever ge
streeld zal worden.
DE STRIJD TEGEN DEN SLUIKHANDEL
De strijd tegen den smokkelhandel in
levensmiddelen en het eigenmachtig ver-
hoogen van de prijzen, die door de Belgi
sche autoriteiten wordt gevoerd, heeft
in de laatste dagen door de medewerking
van controleerende beambten, de gendar
merie en door de vorming van vliegende
brigades, aan practische beteekenis ge
wonnen," aldus meldt een V.P.B.-corres
pondent Op een enkelen dag zijn er in
de buurt van Antwerpen 1.200.000 k.g.
aardappelen in beslag genomen, welke aan
den normalen handel waren onttrokken en
die voor woekerprijzen van de hand wer
den gedaan, zoomede op 92.000 k.g. rijst.
CONCERT DILIGENTIA
Wegens verhindering van Willem van
Otterloo zal het achtste Diligentia-concert
op 26 Februari, waaraan Ria Focke als
soliste medewerkt, worden gedirigeerd
door Frits Schuurman.
CONCERT UITGESTELO
Het door de Haagsche afdeeling der
Nederlandsche Toonkunstenaars Vereeni-
ging voor 22 Februari a.s. aangekbndigde
concert, ter uitvoering van Nederlandsche
muziekwerken, o.a. ter nagedachtenis
van Carl Oberstadt en Dina Appeldoorn,
en waaraan zouden medewerken Maria
Last, sopraan. Jan Hoog, piano en het
Haagsch Strijkkwartet, moet door on
gesteldheid van den kwartet-altist Jan
Devest worden uitgesteld.,
VOLKSUNIVERSITEIT
De lezing, welke mevr. W. L. Boldingh-
Goemans op morgen (20 Febr.) in restau
rant Royal zou houden over ,,Het leven
van den Hertog van Reichstadt", is we
gens ongesteldheid van de spreeksW
uitgesteld tot Donderdag 6 Maart aA
ontvangen is. Men krijgt den indruk, dat
het Duitsche volk een volkomen vertrou
wen in de eindoverwinning heeft. De
Duitschers zijn kalm en vol vertrouwen.
De houding van het Duitsche volk tegen
over de Vereenigde Staten is van den aan
vang af duidelijk geweest. De Duitsche
politiek zal geen verandering ondergaan,
hoe actief de Vereenigde Staten ook nog
zouden worden De eindbotsing tusschen
Duitschland en Engeland zal in ieder ge-
Neem aaaeiijk n "AKKERTJE"
(tot 4 per dag) en kruip onder
de wol. Ze bekorten de ziekte,
erdrijven koorts en oijnen'
Boelgaarsche persstem.
Naar aanleiding van de onderteekening
van 't Turksch-Boelgaarsche vriendschaps
verdrag herinnert de hoofdredacteur van
het blad „Utro” Taneff, aan een woord,
dat de vernieuwer van Turkije, Kemal
Ataturk tijdens een bezoek van den
Boelgaarschen ministerpresident Moescha-
noff te Ankara bij het verlengen van het
Boelgaarsch-Turksche vriendschapspact
van 1931 gesproken heeft. Destijds ver
klaarde Ataturk in een gesprek, dat de
vijand van Boelgarije ook de vijand is
van Turkije. De tegenwoordige Turksche
president, Ineunö, heeft bij deze zelfde
gelegenheid als zijn meening te kennen
gegeven, dat het Boelgaarsch-Turksche
CONTROLE OP DE BEWAPENINGS-
OPDRACHTEN VERLANGD
De republikeinsche afgevaardigde Maas
heeft het Huis van afgevaardigden ver
zocht een commissie te vormen ter con
trole van de bewapeningsopdrachten. daar
anders een schandaal niet te vermijden
zou zijn. Maas had namelijk kennis gekre
gen van een geval, waarbij een firma een
contract van meer dan 10 millioen dollar
niet gekregen had, voordat zij bij een ze
kere maatschappij” een verzekering had af
gesloten.
Op de vragen der journalisten liet Maas
los, meldt United Press, dat het hier een
verzekeringsmaatschappij betreft, die
nauw verbonden is met James Roosevelt,
een zcon van den president.
J. H. VAN MASTENBROEK
De tentoonstelling van werken door J.
H. van Mastenbroek, in de kunstzaal
Gebr. Koch, Hoogstraat 7 wordt, in ver
band met de voortdurende belangstelling
van de zijde van het publiek, verlengd tot
1 Maart a.s.
Wat de Turksche bladen zeggen.
In het sluiten van het Boelgaarsch-Turk
sche vriendschaps- en niet-aanvalsverdrag
zien de Turksche bladen een belangrijken
factor tot behoud en versteviging van den
vrede op den Balkan. Tegelijkertijd zien
de bladen in de overeenkomst een con
crete uitdrukking van de vreedzame plan
nen der Turksche politiek.
De „Ikdam” meent, dat de politiek van
Turkije een politiek is van vrede, ver
trouwen en veiligheid. Turkije noch Boel
garije willen den oorlog, maar werken
voor den vrede. In gelijken zin schrijft
de „Tasviriefkiaj”. dat de Boelgaarsch-
Turksche verklaring toegejuicht moet wor
den in het belang van den vrede op den
Balkan en in het belang van alle andere
vrienden van den vrede.
„Va tan” wijst op de vreugde en voldoe
ning van de Turksche openbare meening
over het sluiten van het verdrag der beide
nabuurlanden en ziet in het accoord een
bewijs, dat Turkije en Boelgarije het voor
nemen hebben den oorlog verre te hou
den van den Balkan. Het is niet alleen
een tweezijdig beperkt verdrag, het dient
de veiligheid van het geheele Balkange-
bied.
Op vragen betreffende de besprekingen,
die hij op het oogenblik houdt in ver
band met de wet op de hulp aan Enge
land, verklaarde Roosevelt in de pers
conferentie, dat hij bezig is lijsten op te
stellen van materialen, waaraan in de
eerste plaats in den komenden tijd de
Vereenigde Staten en Engeland behoefte
zullen hebben. Het doel is een algemeen
overzicht te krijgen over dat, wat in de
Vereenigde Staten gedurende 1941 en
1942 vervaardigd kan worden. Slechts een
relatief klein deel van de bestellingen zal
geschreven worden op de lijst der. bestel
lingen voor Engeland.
Het D.N.B meldt uit Washington: Pre
sident Roosevelt heeft een verordening on-
derteekend, waarbij op zee z.g. defensie
gebieden en in het luchtruim verboden
zónes worden ingesteld, waar schepen
resp. vliegtuigen zonder vergunning van
den minister van marine geen toegang
hebben. Deze verboden zónes worden in
gesteld voor de voorposten van de marine
in den Stillen Oceaan en in de Caribische
Zee. De maatregel treedt 90 dagen na 14
Februari in werking. Intusschen zullen de
buitenlandsche regeeringen uitvoerig wor
den ingelicht.
BRITSCH ANTWOORD OP ZWITSER-
SCHE PROTESTNOTA’S
De bondsraad heeft gisteren kennis ge
nomen van het antwoord, dat de Britsche
regeering gegeven heeft op de door het
Zwitsersche gezantschap te Londen inge
diende protesten wegens de bombarde
menten op Bazel en Zürich. Ofschoon de
Britsche regeering het resultaat van hét
ingestelde onderzoek niet volkomen bin
dend acht, verklaart zij zich met het oog
op de vriendschappelijke betrekkingen
tusschen de beide landen bereid, te er
kennen, dat voldoende gronden aanwezig
zijn om de verantwoordelijkheid voor de
bombardementen op zich te nemen. Zij
spreekt haar diep leedwezen uit over de
doodelijke gevolgen en de schade, die door
de beide „ongelukkige incidenten”
staan zijn en verklaart zich bereid,
veroorzaakte schade te vergoeden.
J. BOSBOOM Nzn. OVERLEDEN
Maandag overleed op negentig-jarigen
leeftijd, de heer J. Bosboom Nzn., oud-
ambtenaar der telegrafie, eerelid van het
genootschap Oefening Kweekt Kennis. De
overledene had groote belangstelling voor
en kennis van de letteren en kunst der
19de eeuw. Hij verzorgde o.a. de uitgave
der correspondentie van mevrouw Bos-
boom-Toussaint.
PRIJZEN VOOR SPAANSCHE
LETTERKUNDE
Het artikel „het religieuze gevoel bij da
jonge generatie”, van Pedro Lain Entral
go, werd bekroond met den prijs Antonio-
José, terwijl de jonge letterkundigen Gar
cia Vinola en Ignacio Agusti zich den
Francisco Francoprijs moesten verdeelen.
De prijs Antonio José uitgeloofd voor
den besten roman in den loop van het
jaar verschenen, werd dit jaar niet toe
gekend.
VERKLARING VAN OSJIMA
De nieuwe Japansche ambassadeur
Berlijn, Osjima, heeft in een telefonisch
onderhoud met de „Nitsji-nitsji” ver
klaard, dat hij in Berlijn uiterst hartelijk
VERSPREIDE BERICHTEN
In Denemarken is een nieuwe poli
tieke partij, genaamd „Het Deensche
Front” gevormd De nieuwe partij geeft
onder den naam „Deensch Front” een blad
uit.
Uit het door professor Frugoni uit
gegeven bulletin over den gezondheidstoe
stand van ex-koning Alfons blijkt, dat een
lichte verbetering is ingetreden.
Op de eerste en tweede defensielee-
ning van Zweden is tot dusver voor een
totaal bedrag van een milliard kronen in-
geteekend De eerste leening heeft 800
millioen kronen opgebracht. In den loop
der eerste maand van de inschrijving op
de tweede verdedigingsleening is voor 200
millioen kronen ingeteekend.
Men schrijft ons:
Op Zaterdag 1 Mgart a.s. des middags
half twee, zal Coos Speenhoff in Diligen-
tia te den Haag gehuldigd worden. Dien
dag is het veertig jaar geleden, dat de
Nederlandsche bard voor het eerst in het
openbaar optrad. Dit debuut zal dien mid
dag feestelijk herdacht worden. Verschil
lende bekende klein-kunstenaars hebben
hun medewerking toegezegd. Hoofdzaak
blijft echter het optreden van den heer en
mevrouw Coos en Cesarine Speenhoff, die
tevens Zondagavond 2 Maart met hun en
semble de voorstelling zullen herhalen.
Bekend mag worden geacht, dat Coos
Speenhoff toenmaals een geheel nieuw
genre, zuivere volks-kunst bracht, het
welk door ironische melancholie en typi-
schen eigenlandschen humor uitblonk Re
den waarom Nederland in zeer korten tijd
zijn optreden in hooge mate waardeerde.
Zelden mocht een kunstenaar er in slagen
zoo spoedig populair te worden. Wat be
grijpelijk wordt als wij bedenken, dat wat
hij presteerde, op een veel hooger en
oorspronkelijker niveau lag dan men ge
woon was te zien en te hooren. Te midden
van de roodneuzen komieken dier dagen,
nam hij direct een aparte plaats in. En
niet alleen de dichter-zanger maar tevens
als auteur van goede een-acters. Ook als
schilder en teekenaar deed hij van zich
spreken, zoodat Coos Speenhoff, bovenal
als onze onvervalschte Nederlandsche
bard, deze huldiging ten volle verdient.
Mede op verzoek van vele ouderen van
dagen, is de eerste voorstelling op Zater
dagmiddag 1 Maart gesteld, daar zij dan
beter in de gelegenheid zijn aanwezig te
zijn. De duisternis zou een belemmering
kunnen wezen. De volgende dames en
heeren hebben zich bereid verklaard in
het comité zitting te nemen: Mevrouw An
nie van der Lugt Melsert-van Ees, Tula
Schmidt di Vista, L. van Dam van Isselt,
en de heeren Cor v. d. Lugt Melsert. Jacq.
Bloem, J. P. van Waasdijk, mr. J. M G.
Bakker, mr. A. W. Kamp, Dirk Verbeek,
Johan Schmidt, Louis Grimberg, J. ter
Linden e.a. Secretaris van het comité is
Johan Schmidt terwijl Louis Gimberg het
penningmeesterschap heeft aanvaard
Eventueele bijdragen kunnen aan hem
verzonden worden. Adres: Louis Gimberg,
(op naam van L. Th. van Drielen is het
giro nummer 81899. Alkemadelaan 297,
den Haag). Secretariaat: Johan Schmidt,
Acaciastraat 267 den Haag,
Vice-president admiraal Darlan is gis
termiddag te Parijs aangekomen, waar
hij besprekingen heeft gevoerd met am
bassadeur de Brinon.
Naar in gewoonlijk goed ingelichte
krmgen verklaard wordt, zal Darlan
üjdens zijh oponthoud te Parijs ook met
Laval besprekingen voeren.
I!
De debatten in den Senaat over de wet
tot hulpverleening aan Engeland werden
geopend door den democratischen sena
tor Clark, die verklaarde, dat deze wet
de Vereenigde Staten aan den rand van
den oorlog zal brengen. Amerika zet
slechts op één enkele kaart n.l. de over
winning van Engeland. Engeland verlangt
van het Amerikaansehe volk offers, die
hei tot dusver zelfs niet van Canada,
Australië en Nieuw-Zeeland heeft ge-
eischt
vasteland
binnen
zooals het geval is met
Turkije. Engeland daarentegen zoekt naar
slagvelden en naar volkerenhaat om zijn
intriges bot te vieren. De volkeren en
landen hebben hierover van nu af aan
duidelijke denkbeeldenGeen volk aan
vaardt de droeve taak, welke Londen het
zou willen toevertrouwen.
hebben
eens bewezen, dat zij zich in
toestand van hallucinatie bevinden,
van den partijsecretaris
werden door de studenten met groote
geestdrift en met de kreten „Duce, wij
zullen overwinnen” ontvangen. Vervol
gens trokken de studenten door de stad.
Toevallige zich onder de toeschouwers
bevindende Duitsche vliegers werden
door de studenten op de schouders ge
nomen, hetgeen tot stormachtige betoo-
gingen voor Führer en Duce leidde.
VICE-ADMIRAAL FERNET TOT SECRE-
TARIS-GENERAAL BENOEMD
Vice-admiraal Fernet, vroeger secreta-
ris-generaal van het minister-presidium en
intiem medewerker van Pétain, is tot
secretaris-generaal voor den ministerraad
benoemd.
LEERLINGENMIDDAG ALBERT
DANKMEYER
Zaterdag 22 Februari a.s., om 3 uur
n.m., zal de heer Albert Dankmeyer een
leerlingenmiddag geven in de Bechstein-
zaal van Voornveld en Sppor, Plaats 22,
alhier.
De democratische senator Lucas stelde
voor, een commissie van advies te be
noemen voor de practische uitvoering van
de wet op de hulp aan Engeland.
De republikeinsche senator Vandenberg
verklaarde, dat de clausule, waardoor
Engelsche schepen op Amerikaansehe
werven gerepareerd kunnen worden,
„een uitnoodiging vormt aan de as
mogendheden om onderzeeërs in de ha
ven van New York zelf en vliegtuigen
over de stad te zenden”.
ganje en- Turkije weer een haard van
onrust is opgeruimd en een stap vooruit
is gedaan op den weg naar de reorgani
satie en de definitieve pacificatie van ons
werelddeel”.
De „BörsenZtg.” noemt de overeenkomst
een onaangename verrassing voor allen,
die gemeend hadden, dat het Grieksche
voorbeeld op den Balkan nog eens kon
worden herhaald. Weer is een Britsche
wenschdroom in rook opgegaan, aldus het
blad. De Boelgaarsch-Turksche verklaring
vormt een platform vóór de uitbreiding
der wederzijdsche betrekkingen en de
veilige basis voor de komende ontwikke
ling, die ook voor Turkije een positief
gerichte rol als nabuur van Zuidoost-
Europa en daarmede van Europa in het
^Igemeen mogelijk maakt.
De „Berl. Lokalanz.” noemt de over
eenkomst een „overwinning van de krach
ten der orde”. Voor Duitschland, zoo
schrijft het blad, beteekent het Boel
gaarsch-Turksche verdrag een positieve
bijdrage tot behoud van de orde in Zuid-
oost-Europa. Dit accoord is volkomen in
harmonie met het streven van de as
mogendheden om den vrede in dit gebied
te verzekeren. Het is bijzonder verheu
gend, dat de nabuurschappelijke betrek
kingen tusschen Boelgarije en Turkije
verbeterd zijn, aangezien juist aan deze
grens de Britsche opruiing de krachtigste
activiteit ontplooid had en een groote
nervositeit aan beide kanten was ont
staan.
CUDAHY NAAR EUROPA
De vroegere Amerikaansehe ambassa
deur in België, John Cudahy, is aan
boord ven het stoomschip „Excalibur”
op de Bermudas aangekomen, om zich
naar Europa te begeven. Hij weigerde
de motieven voor zijn reis bekend te
makenalleen is bekend geworden, dat
hij niet in opdracht van de Amerikaan-
sche regeering reist en geen diploma-
tieken pas bezit. Cudahy zal waarschijn
lijk ongeveer 3 maanden in Europa blijven
en allereerst een bezoek brengen aan
Madrid.
fascistische
In deze voor de geschiedenis
nieuwe Italië heilige dagen,
hij, hebben alle fascistische
verzocht, hun boeken te mogen verlaten
ën het geweer ter hand te mogen nemen.
Wanneer de Engelschen hadden gedacht,
door de wisselvallige perioden van den
oorlog de gemeenschap van het Italiaan-
sche volk te kunnen aantasten,
zij weer
een
De woorden
Rome gereserveerd
In politieke kringen te Rome toont
men zich nog gereserveerd ten aanzien
van het pact van vriendschap tusschen
Boelgarije en Turkije en zonder een
standpunt ten aanzien hiervan in te ne
men, verklaart men, aldus meldt Stefani,
dat Italië met belangstelline van dat ver
drag kennis neemt. De toekomst zal lee-
ren of de Maandag te Ankara geteekende
gemeenschappelijke verklaring positieve
resultaten zal opleveren voor de norma
lisatie der betrekkingen tusschen de Bal-
kanlanden, naar welke normalisatie de
asmogendheden altijd gestreefd hebben.
Tevens merkt men te Rome op, dat Lon
den dit accoord vrij slecht ontvangen
heeft, hetgeen doet veronderstellen, dat
de plannen van Londen met een derge
lijke ontspanning op den Balkan niet ge
baat zijn.
De nieuwe overeenkomst tusschen Tur
kije en Boelgarije bevestigt, zoo schrijft
de „Giornale d’Italia”, dat de politiek
der Balkanstaten van Engelschen invloed
en druk bevrijd is. De overeenkomst
levert een essentieele bijdrage tot ont
spanning der betrekkingen tusschen beide
landen en tot een realistische taxeering
van de wederzijdsche principieele belan
gen. Binnen het bestek van de huidige
oorlogsphase, van haar politieken achter
grond en van haar toekomstige ontwik
keling, komt aan de overeenkomst een
bijzondere beteekenis toe. Italië kan de
tusschen de beide landen tot stand ge
komen opheldering en de daarmede ge
paard gaande bekrachtiging van hun poli
tieke onafhankelijkheid slechts toejuichen.
vriendschapsverdrag niet alleen ten goede
komt aan de beide staten doch ook aan
den geheelen Balkan.
Vervolgens geeft Taneff een overzicht
van de belangrijkste momenten in de be-
trekkingen der beide landen, te begin
nen bij de wapenbroederschap in den we
reldoorlog, waardoor het veroveren van
Konstantinopel door de Engelschen werd
verijdeld tot aan het bepleiten door Tur
kije van de Boelgaarsche aanspraken op
de Egeische kust en op de Zuidelijke Do-
broedsja.
De nieuwe overeenkomst zal den Balkan
veel onheil besparen, wat de komende ge
beurtenissen ook zullen brengen.
Taneff besluit zijn artikel met te zeg
gen, dat deze vriendschap waardevolle
vruchten zal afwerpen
De meening in Zuid-Slavië
De politieke sensatie van heel Zuid-
Slavië is „de afkeer van Turkije van
Engeland” zooals men te Belgrado de on
derteekening van het nietaanvalspact tus
schen Turkije en Boelgarije noemt.
Het bericht uit Ankara is te Belgrado
ingeslagen als een bom, meldt het A.N.P.,
hoewel men reeds 24 uur van tevoren
vermoedde, dat een dergelijke ontwikke
ling verwacht kon worden.
De toekomst wordt hier plotseling zeer
optimistisch beoordeeld, waarbij men
voorop stelt, dat Turkije de Maandag on-
derteekende verplichtingen ook zal nako
men.
Dirigent: Otto Glastra van Loon
Gisteravond heeft het Nederlandsch
kamerorkest onder leiding van zijn diri
gent Otto Glastra van Loon het derde
abonnementsconcert in Diligentia gege
ven.
Voor deze uitvoering, waaraan niet min
der dan drie voortreffelijke instrumenta
listen t.w. de pianist Cor de Groot, de
klarinettist Jaap van Opstal en de violist
Thomas Magyar als solisten hun mede
werking verleenden, bleek zeer groote
publieke belangstelling te bestaan.
Het bijzonder interessante, zeer geva
rieerde programma, dat zooals gebrui
kelijk is geworden door de vooruitstre
vendheid en energie van Otto Glastra
van Loon, onder wiens directie de uit
voeringen van het Nederlandsch kamer
orkest bijna zonder uitzondering staan
wederom verscheidene moderne werken
omvatte, vermeldde als eerste nummer
het Brandenburgsch concert no. 3 van J.
S. Bach.
Van deze prachtige polyphone schepping
werd een zeer pittige en levenskrachtige
vertolking geschonken. Een zekere wild
heid en onrust waren echter aan dit
orkestspel ook niet vreemd. Waarschijn
lijk hebben zij hun oorsprong gevonden
in technische onzekerheden en oneffen
heden.
Na deze opening vertolkte de violist
Thomas Magyar een Concert in c kl. t.
van A. VivaldiCasella, een compositie,
welke door den bewerker uit eenige dee-
len van een twaalftal Vivaldi-concerten
werd samengesteld.
Het is bloeiende, zonnige, kleurenrijke
muziek, ondanks het feit, dat het midden
deel in het geheel absoluut niét past.
Aangezien van dit Largo, cantabile,
slechts de solopartij en een becijferde
bas bewaard waren gebleven heeft Alfredo
Casella hiervoor een begeleiding trachten
te schrijven, welke de stijlen van Bach
en Vivaldi in zich zou vereenigen. Doch
noch Bach, noch Vivaldi zijn er duidelijk
in te herkennen en wij denken hij het
hooren van dit gedeelte helaas meer aan
Casella dan aan oude meesters.
Hoe het ook zij, het werk is van
een verrukkelijken klankenrijkdom.
Thomas Magyar bleek er bovendien een
voor hem bijzonder dankbaar muzikaal
gegeven in te hebben gevonden. Door zijn
zeldzaam fraaien toon, door zijn tempe
rament en technisch meesterschap bloeide
deze VivaldiCasella-klankenwereld op
fascineerende wijze op, ondanks merkbare
ongelijkheden van begeleidende strijkers
onderling en smetjes in het samenspel.
Thomas Magyar heeft echter beter dan
Casella begrepen wat deze muziek ver
langt. Hem komt dan ook de hoogste
lof toe.
Met het in dit jaar geschreven Concer
tino van Cor de Groot heeft niet alleen
de schepper, die zijn werk zelf aan den
vleugel voordroeg, doch ook het Neder
landsche kamerorkest van zijn kunnen
blijk gegeven. Deze compositie stelde
namelijk door haar rhythmische eigen
aardigheden, welke tezamen een toch zeer
logisch, verfijnd en doordacht geheel vor
men, buitengewoon hooge eischen aan
solist en begeleidend orkest voor correct
samenspel.
Door de smettelooze vertolking, welke
dit Concertino in zijn aan Ravel’s werken
herinnerende geraffineerde verfijning en
doorzichtigheid, in zijn grilligheid en
speelschheid openbaarde, hebben wij er
zeer diepe indrukken van mogen ontvan
gen. En al moge de virtuositeit ook niet
al te zeer op den voorgrond zijn gescho
ven, zoo heeft dit Concertino door zijn
vereischte nuanceeringen in klankkleuren
Cor de Groot ten volle gelegenheid ge
schonken zijn meesterschap te toonen.
Jaap van Opstal vertolkte na de pauze
„Vijf Schetsen” voor klarinet van Hans
Schouwman. Deze knap geschreven, har
monisch rijke werkjes heeft de jonge
kunstenaar op meesterlijke wijze met uit
nemende toonvorming voorgedragen. Het
klonk vol geest en was een vertolking
van een ras-instrumentalist, een gave van
een ware muzikantennatuur
Tot slot hoorden wij nog de rhythmisch
zou krachtige, kantige Sinfonietta van A.
Roussel.
Ondanks wederom merkbare schomme
lingen in het samenspel was het een
schoone uitvoering op dezen hoogst
boeienden avond. Van zelf sprekend veel
applaus en bloemen.
Het D.N.B. seint uit Washington:
President Roosevelt heeft in de pers
conferentie bekend gemaakt, dat hij op
voorstel van Hopkins, den zoop van den
overleden spoorwegmagnaat Harriman
naar Londen zal zenden, zoodra het pro
gram voor de uitvoering van de leen- en
pachtwet vaststaat. Harriman, die toege
voegd zal worden aan de Amerikaansehe
ambassade te Londen, moet uit Londen
de uitvoering van de wet bespoedigen.
Hij gaat als persoonlijk vertegenwoordi
ger van Roosevelt. Zijn benoeming zal
daarom niet ter goedkeuring aan den
Senaat worden voorgelegd.
DIE FLEDERMAUS
Aan de opvoering van die Fledermaus
van Johann Strauss, welke op 4 Maart
a.s. in het Gebouw voor Kunsten en
Wetenschappen alhier zal plaats vinden,
zal de orkestrale partij vervuld worden
door het Residentle-Orkest. De artistieke
leiding is dezelfde als bij de voorstellin
gen te Amsterdam en berust bij Otto
Glastra van Loon als dirigent en
Laseur als regisseur.
De hoofdrollen worden vervuld
Greet Koeman (Rosalinde), Elisabeth
Glastra van Loon (Adèle), Frans Vroons
(Eisenstein), Anton Eldering (dr. Falke),
Willem van Santé (Frank), Cor van
Munster (Alfred), Chris Taverne
(Orlofsky) en Henk Angenpnt (dr. Blind).
Voorts zal als gast in dit kader optre
den de heer Cor Ruys, die in deze opvoe
ring de rol van den cipier Frosch zal ver
vullen.
Twee aanvullende bepalingen
Ingediend
Er werden twee aanvullende bepalin
gen op de wet op de hulp aan Engeland
ingediend. De democratische senator El
lender eischte, dat net congres uitdruk
kelijk bekend zou maken, dat het tegen
stand zou bieden tegen een zenden van
vlooteenheden of andere strijdkrachten
uit het westelijk halfrond.
Londen en het nieuwe pact
Het Turksch-Boelgaarsche niet-aanvals-
pact wordt in Londensche regeerings-
kringen nog voorzichtig besproken, meldt
het A.N.P. uit Stockholm. Het pact wordt
als „overeenkomst” gekenmerkt.
De Britsche ambassadeur in Ankara en
de gezant in Sofia hebben opdracht ge
kregen terstond uitvoerige rapporten over
de eventueele uitwerking van deze
nieuwe ontwikkeling naar Londen te sei
nen. Inmiddels beperkt men zich tot de
prognose, dat het Turksch-Boelgaarsche
pact den toestand op den Balkan niet
ernstig zal wijzigen' en men verklaart,
dat Duitsche commentaren, welke van een
neutraliseering van Turkije spreken, vol
komen onjuist zijn. Een reden voor deze
meening wordt niet opgegeven
In het streven de beteekenis van het
pact zooveel mogelijk te verkleinen, we
zen woordvoerders van Downingstreet er
Maandagavond op, dat Turkije den laatsten
tijd herhaaldelijk geprobeerd heeft, de
Balkanlanden tot een „neutraal blok” te
vereenigen. Daarmede moet blijkbaar de
indruk gewekt worden, alsof deze Turk
sche pogingen thans minstens in haar
beginstadium succes gehad hebben. Uit de
opvallend korte en deels elkaar tegen
sprekende commentaren blijkt tenslotte,
dat de regeering in Londen
Turksch-Boelgaarsche pact niet gerekend
had, welks zwaartepunt ligt in het uit
sluiten van militaire conflicten tusschen
de onderteekenaars.
Het ministerie van voorlichting- heeft
Maandagavond aan de pers de aanwijzing
verstrekt, te schrijven, dat de betrekkin
gen tusschen Turkije en Griekenland,
naar de meening van Londen, door het
pact niet getroffen zullen worden.
Engeland en Boelgarije
Het Roemeensche blad de „Curentul”
verneemt uit Sofia, dat 'de Engelsche
gezant aldaar verklaard heeft, dat de om
standigheden hem zouden dwingen
taak als geëindigd te beschouwen.
Diplomatieke nederlaag van
Engeland
De diplomatieke redacteur van Stefani
schrijft
Het accoord tusschen Turkije en Boel
garije. is door de geheele wereldpers met
sympathie ontvangen, uitgezonderd door
de Engelsche. In de Vereenigde Staten
zijn tal van bladen van meening. dat het
een groote diplomatieke nederlaag be
teekent vóór Engeland. Het is duidelijk,
dat het geen succes is. De aan de offi-
cieuse Engelsche bladen ontleende com
mentaren onthullen zulks. Tegenover het
voornemen van Engeland, een oorlogs-
tooneel te maken op den Balkan en den
brand tot heel Zuidoost-Europa uit te
breiden, hebben Boelgarije en Turkije
een accoord gesloten, dat tegenoverge
stelde doeleinden nastreéft, d.w.z. het
behoud van den vrede in dat gebied.
Turkije heeft een gebaar van ontspanning
gedaan,, dat op zijn actief gezet moet
worden. Boelgarije heeft zijn politiek van
realiteit en matiging bevestigd. De be-
sprekingen tusschen Duitschland en Zuid-
Slavië en het accoord tusschen Turkije
en Boelgarije vormen twee gelijktijdige1
diplomatieke feiten, welke in overeen
stemming zijn met de groote richtsnoeren
van He as. zoowel wat de oorlogvoering
betreft als de toeKomstige organisatie
van d wereld. Men weet, dat de as er
naar streeft de gebieden van Europa en
van de wereld, welke de verschrikkingen
en vernielingen van den oorlog moeten
ondergaan, te beperken. Haar toekom
stige vredesorganisatie is gebaseerd op
de solidariteit van alle volkeren van het
Europeesche vasteland en van de vol
keren. welke binnen het bestek
Europa leven.
Verklaring van Wheeler
De democratische senator Wheeler heeft
in een verklaring een reeks van punten
tegen de leen- en pachtwet opgesomd. Ze
behelzen o.a., dat Engeland zijn oorlogs
doeleinden bekend moet maken, alvorens
Amerika te hulp komt. Bescherming door
de Amerikaansehe vloot van de Britsche
of Amerikaansehe scheepvaart naar En
geland mag niet in aanmerking komen.
Geen strijdkrachten zullen buiten het
Westelijk halfrond met inbegrip van de
Philippijnen gezonden mogen worden. Het
oorlogsmateriaal, dat afgestaan wordt,
moet worden gelimiteerd en elke over
dracht ervan moet aan de goedkeuring
van de leger- en vlootinstanties worden
onderworpen.
Roosevelt zou volgens de huidige
redactie van de leen- en pachtwet Ame
rika in een oorlog brengen, zonder dat
het Congres den oorlog heeft verklaard.
Hongaarsche bladen
wachten langdurig tijdperk
van rust op den Balkan
De Honfeaarsche bladen schrijven, dat
de BoelgaarschTurksche verklaring een
element van ontspanning vormt en den
wil naar vrede op den Balkan
hetgeen het doel is van de
heden. De „Pesti Hirlap” schrijft, dat
het Hongaarsche volk dit bericht goed
heeft opgenomen, aangezien het weet,
dat die ontspanning beteekent, dat het
oorlogsgevaar in dat moeilijke gebied
van Europa op den achtergrond is ge
raakt. De „Pester Lloyd” schrijft, dat
acht dagen na de dreigende rede van
Churchill, Groot-Brittannië zich niet al
leen heeft teruggetrokken uit Roemenië,
maar bezig is uit den geheelen Balkan
verdreven te worden, waar zijn invloed
definitief voorbij is. Het blad besluit
met te zeggen, dat er na deze overeen
komst een langdurig tijdperk van rust
op den Balkan zal heerschen.
Fransche persstem
De Engelsche politiek is opnieuw door
het verdrag tusschen Turkije en Boel
garije schaal: gezet, schrijft de „Paris
Soir”. De tekst van het verdrag door
kruist de Engelsche plannen om den
oorlog op den Balkan uit te breiden. On
danks den wensch van Londen om het
conflict in Zuidoost-Europa te verkrijgen,
behouden de Balkanlanden in politiek en
economisch opzicht zich het laatste
woord voor.
„R e b e c c a”, door Daphne
du Maurier.
roman „Rebecca” van Daphne du
Maurier heeft veel opgang gemaakt, ook
in -ons land, en het is dus niet te ver
wonderen, dat er groote belangstelling
was voor het gelijknamige tooneelstuk,
dat de schrijfster zelf naar haar boek
heeft bewerkt. Zij heeft dat heel knap
gedaan, met behoud zooveel mogelijk van
de eigenaardige sfeer, die den roman zoo
aantrekkelijk maaktmaar óók zoo. dat
men er niet steeds aan herinnerd wordt,
dat dit stuk uit een roman „getrokken” is.
Het is een zelfstandig, goed gecompo
neerd en evenwichtig tooneelstuk gewor
den, met afgeronde en onderling vast
samenhangende tafereelen, met een pak-
kenden climax en verscheidene zeer
boeiende en ontroerende tooneelen, waar
bij elk valsch effect is vermeden.
Alle zes tafereelen spelen zich af in
de hall van het groote oude landgoed
„Manderley”, welks krachtige sfeer in
den roman zoo meesterlijk is geschilderd
en ook in het stuk knap wordt benaderd,
evenals de verschillende scherp gekarak
teriseerde figuren, die als in een mooi
opgebouwde schaakpartij langs logische
lijnen de handeling voltrekken en daarbij
toch steeds menschelijk en belangwekkend
blijven. Heel goed is ook de alles over-
heerschende beklemmende herinnering
aan Rebecca, de verongelukte eerste
vrouw van den landgoedbezitter, gesug-'
gereerd.
Een stuk als dit vereischt een uit
nemende vertolking en het is geen gerin
ge eer voor Ko Arnoldi als regis
seur en voor zijn ensemble, dat hun ge
zamenlijke werk ten volle aan dien eisch
voldoet. Deze vertooning is een mooi
sluitend, in kleurigen toon gehouden, zeer
interessant geheel geworden.
John Gobau verrast door zijn uit
muntende uitbeelding en vooral zijn over
wogen en beheerscht-temperamentvol spel
als Maxim de Winter, eigenaar van „Man
derley”, die gevlucht voor de nennne-
ring aan den dood Van zijn vrouw ift
Monte Carlo een eenvoudig en arm jong
meisje heeft ontmoet en met haar als
vrouw naar het oude landhuis terugkeert.
Zijn bekentenis aan dit liefhebbende jonge
vrouwtje, dat hij Rebecca die hij geenszins
lief had maar om haar verborgen slecht
heid haatte, heeft vermoord, vormt wel
het hoogtepunt in deze knappe creatie van
John Gobau.
Heleen Pimentel is ontroerend
in den eenvoud, de oprechtheid en de
onbevangenheid van haar jeugd en de
zuiverheid van haar liefde. Ook haar uit
muntende spel draagt tot het slagen van
het geheel zeer veel bij.
In het bijzonder echter moeten wij lof
toezwaaien aan Nel Oosthout, die als
gast de rol van mrs. Danvers, de huishoud
ster op Manderley, op zich heeft geno
men een hoogst merkwaardige figuur,
deze sombere bleeke vrouw in het zwart,
hartstochtelijk verkpccht aan de herinne
ring aan Rebecca, vol verbeten haat tegen
het jonge vrouwtje, dat de plaats van
de overledene inneemt. Een prachtige, im-
poneerende en beklemmende creatie, waar
van wel het hoogtepunt is de scène van
de trap als mrs Danvers, brandend van
hartstocht en haat, sissend losbarst tegen
het arme jonge vrouwtje. Een meesterlijk
spel, dat zeer diepen indruk maakt.
K o Arnoldi als de gemoedelijke
colonel Julyan, Cruys Voorbergh
(hij vooralals het mauvais-sujet, dat
chantage tracht te plegen, Georgette
R e y e w s k y als de zuster en Lucas
W e n s i n g als de zwager van mr. de Win
ter (van hem is ook het goede décor),
Adolf Rijkens als de trouwe rent
meester, John S o e r als de oude but
ler. Frith, Jan Retèl als idioot, e n k
Rigters als bootenbouWer, Frank
Bensdorp als bediende, zij allen
dragen door hun onderling goed afge
stemde spel bij tot het mooie geheel.
Het succes was gistermiddag zeer groot
Lang en geestdriftig werd na elk bedrijf
en in het bijzonder aan het slot geap
plaudisseerd. Nel Oosthout, Heleen Pi
mentel en John Gobau kregen bloemen.
De schouwburg was goed gevuld een
prettig gezicht en een voor de Nederland
sche tooneelspeelkunst verblijdend ver
schijnsel Zóó wordt het loffelijk streven
van onze tooneelgezelschappen om ver
zorgde vertooningen van goede stukken
te brengen, beloond.
DE LEVENSMIDDELENPOSITIE
In het Engelsche Hoogerhuis is gis
teren door verschillende afgevaardigden
een aantal vragen aan lord Woolton ge
steld over de levensmiddelenpositie van
Groot-Brittannië. Woolton verklaarde
o.a., dat het duidelijk is, dat de positie
van de Engelsche scheepvaart ernstig is
en men niet alles meer kan invoeren,
wat men vroeger heeft Ingevoerd. Voor
het transport van levensmiddelen staan
nog slechts enkele schepen ter beschik
king. Men zal tot een aanzienlijk ver
eenvoudigden levensvorm moeten komen.
Ook moet er mede gerekend worden, dat
de levensmiddelenpositie nog ernstig zal
worden. Men moet derhalve in het land
zelf alles gaan verbouwen, wat' hiertoe
ook maar eenigszins geschikt is.
Vooral spek, kaas en eieren zijn
schaarsch. Het is echter niet mogelijk
binnen afzienbaren tijd de vleeschrant-
soenen te verhoogen. Kaas is zoo
schaarsch, dat het de moeite van distri-
bueeren niet waard is.
STUDENTENBETOOGINGEN TE ROME
De studenten hebben gisteren te Rqme
een betooging gehouden om uiting te
geven aan hun blijdschap, dat zij het
vaderland met de wapens in de hand
kunnen dienen. In tegenwoordigheid van
den nieuwen onderstaatssecretaris in het
ministerie van onderwijs, van den gou
verneur en den rector der universiteit
Rome, sprak de partijsecretaris, minister
