KUNST EN LETTEREN
FILM EN BIOSCOOP
le bl.
Oost-Afrika
De strijd in
pag.
De Duitsche pers over de
houding van Washington
2
ROOSJE DRIESSEN
FRANKRIJK
ENGELAND
DE BISMARCK-FILM
NOORWEGEN
ZWITSERLAND
VEREENIGDE STATEN
CHINA
LEZING DOOR DEN HEER
AD. SASSEN
%(Kir het naten tochtig
is, beschermen
^2^^^etrm^da9
DE „MATIN" OVER DE FRANSCHE
POLITIEK
Het Fransche goud
JOSEE SANN
HAAGSCHE COURANT Donderdag 20 Febr. 1941
ROEMENIE
Fabriek van oorlogsmateriaal door
den staat overgenomen
SOEDAN
AR ABIË
•z.
OOST
R ITS C H - OOST
lg Tana
werd
Voor
i Foto-archief)
bekende
met
Tobis
de muzikale begeleiding
Fransche vliegerofficieren in
Indo-China
Japansche torpedojagers in
Thailand
(Cartografisch bureau voor de
Nederl. Dagbladpers)
is een nieuw modern
te bouwen, geheel aan de
bij-
het
wederom
zorgen.
TEHUIZEN VOOR DE GEZINNEN VAN
KRIJGSGEVANGENEN
Te Perreux is gisteren het eerste tehuis
voor gezinnen van Fransche krijgsgevan
genen geopend. Vandaag en morgen zullen
ook in Parijs tehuizen geopend worden.
Deze zijn opgericht door het nationale
hulpwerk en staan onder leiding van de
vrouw van den minister van oorlog, ge
neraal Huntziger. In de tehuizen zal men
de gezinnen, waarvan een lid in krijgs
gevangenschap verkeert, met raad en daad
terzijde staan De voornaamste taak van
de nieuwe instelling zal zijnArbeids
bemiddeling, materieele hulp, verzorging
van kinderen en van huishoudingen, ver
strekken van steenkool en medische hulp
voor de gezinsleden der krijgsgevangenen.
MENGELBERG OOGST SUCCES
TE BERLIJN
De toestand in het Huis van Afgevaar
digden is precies zoo.
Van Vrijdag a.s. zal in het City-theater
de Bismarck-film gedraaid worden, een
geromantiseerde film-biografie, gewijd aan
het leven van den ijzeren kanselier, Otto,
Graaf von Bismarck, een indrukwekkend
en monumentaal cinematografisch kunst
werk van de Tobis-productie. Op de foto:
Paul Hartmann als Bismarck.
'S-GRAVESANDE-TRIO OPGERICHT
Hier ter stede is opgericht het ’s-Gra-
vesande-trio” bestaande uit Jan Muyen,
viool; J. Obersteyn, cello en Hein 's-Gra-
vesande, piano. Het zal zijn eerste uitvoe
ring geven op Zondagochtend 23 Maart
in Pulchri Studio.
Vferkriigb bij Apothekers en Drogistent‘.-'50«n-W
LETTERKUNDIG GENOOTSCHAP
„OEFENING KWEEKT KENNIS”
Voor het Letterkundig Genootschap
„Oefening kweekt kennis’ zal de heer
B. Van Kyjsefsteijn, op Zondagmiddag 23
Februari a.s. te drie uur n.m. in de bo
venzaal van het gebouw Diligentia, spre
ken over „Geschiedenis van het tooneel
in den Haag”.
DARLAN'S BESPREKINGEN TE PARIJS
Vice-admiraal Darlan, die Dinsdag te
Parijs aangekomen is, heeft gisteren een
reeks hooge Fransche ambtenaren ontvan
gen, met wie hij hangende vraagstukken
van economischen en administratieven
aard besprak
Naar vernomen wordt, heeft Darlan ook
voeling genomen met Duitsche instanties
te Parijs om van gedachten te wisselen
over de gevolgen van de verschillende
wijzigingen in het Fransche kabinet gedu
rende de laatste dagen voor de weder-
zijdsche betrekkingen..
Overigens kan aangenomen worden, dat
nog meer veranderingen in de samenstel
ling van het kabinet zullen volgen
OFFICIEEL DUITSCH BEZOEK
TE VICHY
De inspectiechef van de Duitsche wapen-
stilstandscommissie, generaal Neubronn
von Eisenburg, is gisteren met een gevolg
van verscheidene officieren voor een of
ficieel bezoek te Vichy aangekomen Om
elf uur des morgens legde de generaal zijn
eerste bezoek af bij den minister van oor
log, generaal Huntziger. Voor hotel Ther
mal, waar het ministerie van oorlog is ge
vestigd, werden den Duitschen generaal
door een afdeeling infanterie de militaire
eerbewijzen gebracht. Daarop had hij een
bespreking met generaal Költz, den chef
van het Fransche wapenstilstandsbureau
te Vichy.
..Frankrijk wenscht opheldering”, zoo
schrijft de „Matin”. Het blad spreekt de
rieening uit, dat de vraag, waarheen
Frankrijk gaat, een snelle oplossing
eischt. Stellig staat aan het hoofd van
het land een man, die boven iedere ver
denking verheven is, men is echter
eenigszins ontsteld, omdat alles zoo lang
zaam verwezenlijkt wordt. Frankrijk moet
thans een nationale politiek voeren, die
afgestemd is op het nieuwe Europa, dan
zal het gered zijn. Anders schakelt
Frankrijk zichzelf uit.
Het blad eischt van maarschalk Pétain,
oat hij zijn gedachten preciseert en het
land zegt, waarheen het geleid moet wor
den. Het gaat er om. of vroegere vormen
zullen worden aangenomen, dan wel of
de formule van den maarschalk geldig
zal zijn„Een man geheel alleen ver
antwoordelijk voor de historie”. De maar
schalk moet zijn voornemens bekend ma
ken en Frankrijk is bereid hem te volgen.
Er is echter volstrekt geen tijd meer te
verliezen.
loop van de rivier de Joeba zijn hevige
gevechten gaande, na de haven Kismajoe
versperd te hebben, hebben de Italianen
lezen sector ontruimd.
DE GROOTE BRAND IN HOTEL BEAR
TE GRINDELWALD
Men schrijft ons
Zooals men zich zal herinneren is on
geveer een maand geleden het welbeken
de hotel Bear te Grindelwald in het Ber
ner Oberland totaal door brand verwoest,
een zware slag voor dit welbekende
vacantie-oord, dat nauwelijks zonder Bear
Grand Hotel denkbaar is.
Sedert Mei van het vorige jaar was het
hotel door de Zwitsersche weermacht be
zet. Op den 15en Januari ’s nachts om
half twee werd alarm gemaakt, op het
oogenblik, dat het dak reeds in vlammen
was gehuld. De brand was ontstaan tus-
schen kantoor en keuken, dus beneden in
het gebouw. Door den trek in de schacht
van de etenslift breidde het vuur zich
met razende snelheid naar boven uit. De
brand werd eerst zoo laat ontdekt, dat de
op de 4e verdieping slapende manschap
pen zich slechts met de grootste moeite
in veiligheid konden stellen.
De boekhouding, de geheele wasch en
een deel van het meubilair van de Ooste
lijke en Westelijke vleugels kon worden
gered, doch al het tafelzilver ging ver
loren.
Geweldig snel greep het vuur om zich
heen, zoodat binnen vier uur het heele
gebouw tot in den kelder toe was uit
gebrand Gelukkig was het een windstille
nacht, zöodat de brand geen gelegenheid
kreeg zich uit te breiden tot andere ge
bouwen in de omgeving.
Ongeveer tien dagen geleden zijn met
een Fransch schip uit Frankrijk 100
Fransche vliegerofficieren te Saigon aan
gekomen. Zij zijn ingedeeld bij het vlie-
gerkorps te Saigon en ook naar de fron
ten- in Cambodsja en Laos gezonden Zij
zouden vroeger benoord hebben tot net
Fransche vliegerkorps, dat op grond van
de voorwaarden van den Fransch-Duit-
schen wapenstilstand tot werkloosheid is
gedoemd Ook zouden met hetzelfde schip
enkele vliegtuigen te Saigon zijn aange
komen.
misklanten, die beren op gloeiende platen
deden dansen,' vond het volkomen nor
maal, dat kunstenaars honger leden, ter
wille van hun kunst. Men begreep niet,
dat kunstenaars ook dan problemen ge
noeg hebben te verwerken als zij niet 99
pCt. van hun energie moeten besteden aan
het ééne nijpende probleem van het dage-
lijksch brood. De tooneelkunst zal in
dezen tijd dan ook nieuw geordend moeten
worden. Het beroepstooneel zal steun en
medewerking der regeering moeten krij
gen. Men zal beroepsspel en dilettantisme
dienen te scheiden. Er zal een kunst moe
ten komen, die „volksch” is, in dien zin,
dat zoowel de problemen als de vormge
ving een spiegelbeeld moeten geven van
datgene wat er in ons volk leeft als het
eigene Dat is voor ons volk: taai door
zettingsvermogen vrijheidszin en nuchter
heid in goeden zin.
Na de pauze las spr. enkele boeiende en
ontroerende fragmenten voor uit eigen
werk. De voorzitter van den Bond van
Nederlandsche Tooneelschrijvers, de dich
ter August Heyting, dankte den spreker
voor diens interessante voordracht en her
innerde in den geest van diens rede aan
de woorden van onzen grooten Bilderdijk,
die hoewel een romatische en vurige per
soonlijkheid Neêrland's dichters den raad
gaf: „Weest nuchteren”.
De bekende voordrachtkunstenares
Roosje Driessen, die Zaterdagmiddag half
3 in Diligentia zal optreden.
De bedoeling
hotel Bear op t- - -
eischen des tijds aangepast doch door
het ontbreKen van grondstoffen zal hier
mede gewacht moeten worden tot na den
oorlog.
SAHARA- EN SOUOAN-FILM.
Voor de Volksuniversiteit zal op Zater-*
dag 22 Februari a.s., des n.m. te half
drie in het gebouw de Ruyterstraat 67 de
film vertoond worden „De geheimen van
Sahara en Soudan” (kleurenfilm}.
NIEUWE ONDERSTAATSSECRETARIS
President Roosevelt heeft Howland Shaw
benoemd tot onderstaatssecretaris van bui-
tenlandsche zaken. Nu zijn 3 van de 4
onderstaatssecretarisposten bezet. Shaw
gaat door voor een goed kenner van de
situatie in het naburige Oosten. Hij is
tweemaal te Istanboel werkzaam geweest.
In 1924 was hij leider van de afdeeling
naburige Oosten van het ministerie van
buitenlandsche zaken.
De „Matin” bevat belangwekkende
zonderheden over het vervoer van
Fransche goud ter waarde van honderd
milliard franc uit de hoofdstad. Volgens
het blad heeft de Amerikaansche ambas
sadeur te Parijs Bullitt, na de onderteeke-
ning van het verdrag tusschen Parijs en
Londen op 28 Maart een stap ondernomen
om het goud onder het voorwendsel van
„redenen van veiligheid” naar de Ver-
eenigde Staten te vervoeren. Reynaud
heeft toen het voorstel van Bullitt aan
vaard en den minister van financiën last
gegeven, goud ter waarde van 60 milliard
naar de Vereenigde Staten te sturen. De
overblijvende 40 milliard zijn vervolgens
met den zetel der Banque de France ver
huisd van Parijs naar Saumur, vandaar
naar Bordeaux en vervolgens naar Cler
mont-Ferrand. Reynaud heeft toen gelast,
dat deze 40 milliard moesten worden ge
bracht naar Dakar. Na vele incidenten is
het goud tenslotte goed in Dakar aange
komen De Gaulle, die staatssecretaris in
de regeering-Reynaud geweest is en van
het bestaan van het goud te Dakar heeft
afgeweten, h’eeft stellig wegens het goud
den aanval op Dakar ondernomen.
Een deel van deze 40 milliard is later
naar Zuid-Amerika overgebracht, om de
aankoopen van graan en vleesch te beta
len. De Vereenigde Staten hebben van de
60 milliard onlangs op 12 milliard beslag
gelegd De voorgeschiedenis hiervan heeft
zich, volgens het blad, als volgt afge
speeld:
Onder de .100 milliard franc Fransch
goud bevond zich 10 milliard, dat aan de
Belgische regeering behoorde en dat kort
voor den tienden Mei van Brussel naar
Parijs is vervoerd Na de nederlaag van
België en Frankrijk heeft Frankrijk op
wensch van de Belgische regeering te
Brussel deze 10 milliard teruggegeven De
naar Londen gevluchte Belgische regee
ring heeft het echter via Engeland gedaan
weten te krijgen, dat de Vereenigde Sta
ten dit bedrag voor de geëmigreerde Bel
gische regeering in beslag nam
werd geopend, Is in een der muren
het trappenhuis een gebakken plastiek
aangebracht naar ontwerp van mej. Milot
van Hoek, leerlinge aan de Academie v.
Beeldende Kunsten alhier. De afmetingen
van het relief bedragen ongeveer 100 x 70
c.m. Het stelt voor een timmermansleer-
ling aan het werk.
„BELOOF ME NIETS”
Morgen (Vrijdagavond) geeft het Resi
dentie Tooneel, directeur Dirk Verbeek,
in den Stadsschouwburg, de 5de gemeente-
volksvoorstelling. Vertoond wordt het
amusante blijspel: „Beloof me niets!”, in
vier bedrijven van Charlotte Riszmann.
De voorstelling begint om half acht.
TENTOONSTELLING RIJKSMUSEUM
AMSTERDAM.
In het Rijksmuseum te Amsterdam
wordt een tentoonstelling gehouden „De
geheimenissen der zee", hieraan werken
de volgende kunstenaars mede: Jan Boey,
Maaike Braat, R. Kimpe, Jan Visser, Ma
rie van Waning Stevels en Adrianus van
Zeegen.
REORGANISATIE NEDERLANDSGHEN
BIOSCOOPBOND
De secretaris-generaal van het departe
ment van Volksvoorlichting en Kunsten
heeft onder dankzegging de heeren C. S.
Roem, directeur van „Profilti", en Joh.
M-iedema, bioscoop-directeur, ontheven
van hun functies als voorzitter en onder
voorzitter van den Nederlandschen
Bioscoopbond. Laatstgenoemde functie
komt te vervallen en tot voorzitter is be
noemd de heer H. M. van Triet te Gouda.
RELIEF IN DE AMBACHTSSCHOOL
TE LEIDEN.
In den nieuwen vleugel van de Am
bachtsschool te Leiden, welke gisteren in
tegenwoordigheid van talrijke autoriteiten
- -P --v» van
De kaart geeft een overzicht van de
Italiaansche koloniën in Oost-Afrika met
de omliggende Britsche gebieden. De Ita
liaansche koloniën zijn met een dikke
lijn aangegeven. Volgens de jongste
Italiaansche berichten no. 253—256 heeft
de vijand den druk in den sector Keren
(Eritrea) verminderd aan den beneden-
VERSOBERING VAN DE MENU’S IN
RESTAURANTS
Lora Woolton. de Britsche minister
van voedselvoorziening, die reeds Dins
dag in het Hoogerhuis heeft gezegd, aat
het Engeische volk moet terugkeeren tot
een eenvoudiger levenswijze, heeft thans
bepaald, aldus United Press, dat de me
nu’s in de restaurants en hotels in het
teeken van de beperking in plaats van
den overvloed dienen te staan Het is
verboden meer dan een gang per maal
tijd te serveeren, behalve soep. Viscft.
eieren en kaas worden als gang
vleesch gelijkgesteld
Naar verluidt zal binnenkort een oe-
paling over de samenstelling van soe-
wilde versperren, werd neergeschoten.
Het lukte den Chineezen met. tot in net
bureau van den directeur door te drin
gen Zij kenden ontkomen. Deze overval
heeft te Sjanghai veel opwinding teweeg
gebracht Velen zijn van meening, dat
de daders in hoofdzaak door motieve
van politeken aard zijn gedreven
GUERILLATROEPEN AAN HET MUITEN
Naar Domei uit Nanking meldt hebben
30.000 man Chineesche guerilla-troepen,
die in de provincie Kiangsoe stonden, op
10 Februari tegen Tsjang kai sjek ge
muit. Zij zouden zich bij de regeering
van Wang tsjing wei hebben aangesloten.
DE KRIJGSBEDRIJVEN
Het hoofdkwartier van het Japansche
leger te Hankau heeft medegedeeld, dat
de Janansche troepen, die de zuiverings- acll - - -
actie hebben gevoerd tegen de 128e divi- tooneel. „Kunst was geen regeeringszaak
sie van het Tsjoengking-bewfnd in de Men subsidieerde aan den eenen 1ként,
delta tusschen den Jangtse en de Han maar hief groote vermakelijkheidsoelastin-
in hét centrale deel der provincie Hoepeh. gen aan den anderen kant. Len nja^ aie
hun geslaagde campagne gisteren hebben menschen woedend deed worden over ker.
beëindigd. De vijand, die zich in Weste- ai» hprpn on gloeiende platen
lijke richting teruggetrokken heeft, liet
445 dooden en een groote hoeveelheid
krijgstuig en munitie achter.
CHINEEZEN OVERVALLEN EEN BANK
TE SJANGHAI
Drie Chineezen zijn vanochtend bin
nengedrongen in het gebouw van de Cen
tral reserve bank in de Internationale
nederzetting te Sjanghai Deez bank on
derhoudt betrekkingen met de regeering
te Nanking De Chineezen wierpen hand
granaten. waarvan er een ontplofte Een
bewaker, die den aanvallers den weg
Van de zijde van de Thailandsche ma
rine wordt medegedeeld, dat men, naar
aanleiding van een Japansch verzoek,
aan 3 Japansche torpedojagers patrouil-
letochten langs de kust, alsmede het op
varen van rivieren en het innemen van
brandstof, heeft toegestaan. Een vierde
Japansche torpedojager zal in Bangkok
blijven en gedurende de vredesonderhan
delingen in Tokio de radioverbinding met
Japan onderhouden.
Van goed ingelichte zijde werd ver
klaard. dat de bestaande geschillen uit
den weg zijn geruimd, zoodat men kan
aannemen, dat voor het afloopen van den
wapenstilstandstermijn op 25 Februari
overeenstemming bereikt zal worden
De zoo populair geworden, charmante
en geestige „vedette de la chanson Fran-
Caise”, Josée Sann, die Zondagmiddag 9
Februari j.l. zoo’n overweldigend succes
In Diligentia oogstte, zal Zaterdagavond
22 Februari a.s. wederom met een nieuw
programma in dezelfde zaal voor het voet
licht treden. De kunstenares is tot dit
wederoptreden overgegaan in verband met
het feit, dat vele harer bewonderaars bij
haar laatste matinée huiswaarts moesten
keeren zonder de voorstelling door plaats
gebrek te hebben kunnen bij wonen. Zij zal
ons stellig aanstaanden Zaterdagavond
met haar verfijnde kunst uren vol echt
Parijsche sfeer doen beleven.
paling over de samenstelling van
pen worden uitgevaardigd, volgens welke
in soepen, welke als toevoeging aan den
hoofdmaaltijd gebruikt worden, hoogstens
5 procent vleesch mag verwerkt zijn
WERVING VAN VLIEGERS
Het ministerie van luchtvaart deelt
mede, dat het thans heeft besloten, voor
alle mannen tot 32 jaar. die niet in dienst
waren geroepen, omdat zij belangrijke
beroepen bekleedden, de gelegenheid open
te stellen, zich voor den dienst als vlieger
of waarnemer op te geven.
PARACHUTISTENKORPS
Naar aanleiding van het
de Britsche parachutisten
Zuid-Italië deelt Reuter mede, dat zij een
deel van het corps vormden, dat een bij
zondere opleiding krijgt om vitale centra
van den vijand te bezetten of te bescha
digen. Het bestaan van dit corps was
tot dusver geheim gehouden, maar thans
is het mogelijk mede te deelen, dat deze
mannen hun oefeningen reeds vorigen
zomer hebben beëindigd.
den Bond van Nederlandsche
Tooneelschrijvers.
Gistermiddag heeft de tooneelschfijver
en regisseur, de heer Ad. Sassen in de
bovenzaal van Diligentia een lezing ge
houden voor den Bond van Nederlandsche
Tooneelschrijvers. Spreker releveerde in
zun boeiende en belangwekkende rede de
reeds lang neerschen de crisis in het too
neel Vooral voor den Nederlandschen
tooneelkunstenaar, hetzij acteur, regisseur
of dramaturg, was die crisis zwaar De
regeenngen, die hier te lande vrijwel ne
gatief stonden tegenover de kunst ston
den dubbel onverschillig tegenover het
gen, welke 'bijdraagt tot den vrede in
het Verre Oosten. Verder kan men dezen
maatregel als een poging beschouwen
druk uit te oefenen op Thailand, dat met
Japan samenwerkt om een nieuwe orde
ning in Oost-Azië te scheppen Deze
agressieve stap in het Zuiden bewijst, dat
Groot-Brittannië niet wenscht met Japan,
dat naar vrede tusschen Thailand en In
do-China streeft, samen te werken.
De behandeling van de pacht
en leenwet in den Senaat
Bij de Senaatsdebatten over de wet op
de hulp aan Engeland heeft de democraat
Connally gisteren een pleidooi gehouden
voor nationale eensgezindheid en onder
steuning van de wet. De democratiën, zoo
zeide hij, moeten naast elkander staan of
elk afzonderlijk ten onder gaan. De wet
op de hulp aan Engeland behelst alleen
•leveranties van wapenmateriaal, niet van
soldaten.
Ook de democraat Bailey sprak ten
gunste van aanvaarding der wet. De wet.
zoo zeide hij. beteekent „interventie” in
het Europeeschë ‘conflict, 'maar zal, naar
gehoopt wordt, niet leiden tot actieve
deelneming aan den oorlog. Mocht dit
echter het geval zijn, aldus Baily. dan is
hij ook daartoe bereid.
Engeland is volgens de wet op de
hulpverleening geen bondgenoot, maar
slechts een klant van de Vereenigde Sta
ten De wet op de hulpverleening, zoo
zeide spr nogmaals, vormt interventie
Zij beteekent niet neutaliteit maar een
afkeeren van de politiek, welke wij heb
ben vastgelegd in de neutraliteitswet.
Als laatste spreker heeft de democrati
sche senator Hill het woord gevoerd. Hij
bepleitte aanvaarding van de wet en mo
tiveerde zijn opvatting er mede, dat de
wet den Vereenigden Staten tijd geeft
voor de bewapening en hun de mogelijK-
heid geeft het land sterk te maken.
De poging van de aanhangers der
regeering om de senatoren reeds giste
ren te laten stemmen over de amende
menten van de commissie voor buiten
landsche zaken, is gestrand op den tegen
stand van de oppositie. De senatoren
Johnson, Wheeler en anderen wierpen
tegen, dat hun nog niet voldoende tijd
ter beschikking had gestaan om de amen
dementen te bestudeeren. De democrati
sche fractieleider Barkley verklaarde
daarop bereid te zijn nogmaals debatten
te houden.
De „Washington Daily News” schrijft,
dat men tot dusver nauwelijks van debat
ten in den Senaat over de pacht- en
leenwet kan spreken, aangezien de tegen
standers van deze wet, zooals Clark,
Vandenberg, Wheeler, Nye voor leege
banken praten en de regeeringsaanhan-
gers geen discussie aangaan, omdat de
aanvaarding van de wet daardoor slechts
wordt vertraagd en zij wel weten over
voldoende stemmen te beschikken om,
wanneer de oppositie is uitgepraat, de
wet met tweederde meerderheid te laten
aannemen. De voorstanders van de wet
hebben naar de redevoeringen zelfs niet
geluisterd.
HET NEDERLANDSCH BALLET
Aangezien de zeer groote belangstelling
voor de laatste voorstelling van het Ne-
derlandsch Ballet in den Haagschen
Stadsschouwburg een herhaling noodza
kelijk maakt, deelt de directie van het
Ballet thans mede, dat, wederom door
tusschenkomst van de Gemeentelijke
autoriteiten, een voorstelling zal kunnen
worden gegeven op Maandag 3 Maart a.s.
in den Stadsschouwburg te 7.30 uur.
Het programma waarmede reeds zoo
groote belangstelling getrokken werd,
bestaat uit zes balletten, waarvan twee
in den klassieken stijl. 1. „De Holland-
sche Boerenbruiloft”, op muziek van W.
Siep, 2. het klassiek ballet „Les petits-
Riens”, W. Mozart, 3. Prélude no. 2 van
Rachmaninoff, 4. Prélude „L’Apres-midi
d’un Faune van C. Debussy, 5. „Deroos
en de Nachtegaal”, Delibes-Liszt. 6. „Ge-
schichten aus dem Wienerwald”. Joh.
Strauss.
Het Nederlandsche Symphonle-Orkest,
onder leiding van mr. Harm Smedes, zal
""ierem de muzikale begeleiding ver-
En dirigeerde terwijl hij koorts had
De V.P.B. melden ons uit Berlijn
Zondag j.l. had om half 12 de z.g. voor-
uitvoering van het achtste Philharmo-
nisch Orkest onder Willem Mengelberg
plaats. Oorspronkelijk waren deze Zon
dagochtendconcerten voor het publiek
toegankelijke generale repetities, maar al
sedert vele jaren dragen zij het karakter
van een gewone uitvoering, met dit ver
schil, dat de plaatsen half «.ooveel kosten
en dat dirigent en orkest niet in rok.
maar in een zwart colbertje verschijnen,
terwijl het publiek ook niet in gala komt.
De Philharmonie was uitverkocht. Men-
gelberg werd bij zijn komst met langdu
rig applaus begroet. In plaats van Koda-
ly's Hary Janos suite werd vóór de pauze
de vierde symphonie van Beethoven ge
geven, waaraan Beethoven's Egmond-
Ouverture was voorafgegaan. Na de rust
werd ook nog wijziging in het program
ma gebracht. Deze veranderingen moeten
met de ongesteldheid van Mengelberg in
verband worden gebracht. Onze landge
noot, die nu al twee maanden op reis Is,
is n.l. met griep te Berlijn aangekomen.
De arts had hem zelfs verboden dit con
cert te dirigeeren, maar Mengelberg hield
zich niet aan den raad van den dokter.
Hij beperkte alleen het aantal repetities
zooveel mogelijk. Vandaar dat Kodaly's
suite kwam te vervallen en Beethoven's
vierde, die er bij het orkest natuurlijk in
zit, er voor in de plaats kwam. Ook ge
durende de uitvoering had de dirigent
nog koorts, maar het publiek heeft er
niets van gemerkt. Mengelberg was, naar
de V.P.B. ons berichten, geheel in vorm.
Dadelijk na de eerste maten van de Eg-
mond-Ouverture was er nauw contact met
het publiek, de geestdrift nam gestadig
toe en bereikte haar hoogtepunt bij
Strauss’ toondichting. Negen maal werd
onze landgenoot teruggeroepen en men
liet hem eerst met rust, toen hij velen
aanwezigen, die zich voor het podium op
drongen, de hand had geschud en beloofd
had spoedig terug te komen.
United Press meldt uit BoekarestDe
Roemeensche pers bericht, dat de Malaxe-
fabrieken, die het grootste deel van de
oorlogsindustrie belichamen, door den
staat zijn overgenomen en publiceert een
door Antonescu onderteekend decreet,
volgens hetwelk 50 procent van de aan-
deelen van dit bedrijf zonder schadeloos
stelling door den staat worden overge
nomen. terwijl voor de overige 50 procent,
nadat een onderzoek zal hebben plaats
gevonden slechts een geringe vergoeding
zal worden uitbetaald. Het decreet zou
het gevolg zijn van een rapport van
minister Michael Antonescu, waarin deze
den ministerpresident mededeelt, dat de
Malaxe-fabrieken bij regeeringsopdrach-
ten een niet geoorloofde winst berekend
hebben. Bij munitieleveranties aan de
regeering zijn soms netto-winsten van
500 procent gemaakt. Uit hetzelfde be
richt blijkt, dat de eigenaar van de fa
brieken, Malaxe. een groot deel van zijn
vermogen in het buitenland heeft belegd.
Zoo heeft hij bij de Chase National bank
in New York een conto van 1.440.000 dol
lar. Behalve munitie vervaardigden de
Malaxe-fabrieken ook locomotieven voor
de petroleum-industrie en in een fabriek
aan den Donau onderzeebooten voor de
Roemeensche vloot. Verder wordt er op
gewezen, dat de fabrieken indertijd met
gelden van den staat zijn gegrondvest.
Malaxe zelf heeft zich 3 jaar geleden
naar Londen begeven en zich, in de hoop
Britsch kapitaal voor zijn fabrieken te
interesseeren, in verbinding gesteld met
leidende persooplijkheden van de West
minster bank. Na zijn terugkeer heeft hij
een nieuwe leiding gevormd, waarin ook
verschillende Engelschen zitting kregen.
OPGERICHT
optreden van
onlangs in
DE GRIEKSCHE GEZANT TE
BOEKAREST
Naar van betrouwbare zijde verluidt,
meldt het A N P. uit Istanboel, heeft de
Engelsche gezant te Boekarest, Reginald
Hoare, er zijn leedwezen over uitgespro
ken, dat de Grieksche gezant te Boeka
rest. Collas, niet het Engelsche voorbeeld
e volgd heeft en uit Boekarest is ver
trokken.
Deze uitlating is blijkbaar voor Griek
sche kringen bedoeld. Dat zij succes zal
hebben is onwaarschijnlijk, daar Griek
sche kringen te Istanboel den laatsten
tijd zeer teleurgesteld waren over de
ontoereikende Britsche hulpverleening en,
te oordeelen naar berichten uit het
vaderland, ernstige bezwaren hebben
teeen de voortzetting van den met groote
verliezen gepaard gaanden tegenstand
tegen de Italianen in Albanië.
GEEN JOODSCHE AMBTENAREN
MEER IN ROEMENIE
In Roemenië zijn volgens een offlcieele
statistiek alle Joodsche ambtenaren en
medewerkers uit de openbare diensten en
uit het leger verwijderd. Van de 4500
handelszaken in het ressort van de Boe-
karester Kamer van koophandel hebben
nog slechts 250 maatschappijen Joden in
haar raad van beheer. Voorts zijn den
Joden alle vergunningen voor het exploi-
teeren van bioscopen ontnomen. De sport
verenigingen hebben alle Joodsche leden
geschrapt. In de vrije beroepen worden
voor de Joden bijzondere organisaties
met beperkte rechten ingesteld.
LEGIONNAIRE DRUKKERIJ IN
BESLAG GENOMEN
Bij een Joor generaal Antonescu onder
teekend decreet zijn de drukkerijbedrij
ven, waar vroeger het orgaan van de
legionnaire beweging „Cuvantul” gedrukt
werd, door den staat in beslag genomen.
ARRESTATIES EN VEROORDEELINGEN
In het officieele communiqué te Boeka
rest over den toestand wordt medege
deeld. dat tot 18 Februari des avonds in
Boekarest 4129 personen zijn gearres
teerd. van wie het militaire bevel 1148
weer op vrije voeten heeft gesteld In de
provincie zijn 4585 personen gearres
teerd, onder wie 13 leerlingen van het
lyceum van Campina, die op 21 Januari
den kant van de opstandelingen hadden
gekozen
De krijgsraad in Boekarest heeft op 18
Februari t>4 vonnissen gewezen wegens
deelneming aan de Januari-gebeurtenis-
sen. Er werden straffen gegeven van 1
maand gevangenis tot 6 jaar dwang
arbeid
NEDERLANDSCHE SMALFILM LIGA.
Dezer dagen had een voorjaarsvergade
ring plaats van de Haagsche afdeeling der
Ned. Smalfilmliga waarop zoowel de voor-
zitter als de overige vier bestuursleden
bij acclamatie voor één jaar herkozen wer
den. Ofschoon er door tijdsomstandighe
den wel enkele leden hadden bedankt, is
de toeloop van nieuwe leden, allen daad
werkelijke filmers, zoo groot, dat het
steeds stijgende is en op het
oogenblik een bijna ongekende hoogte
heeft bereikt.
^?,a,a^00p der vergadering werd een
vijftal afdeelingswedstrijd films vertoond
en gezamenlijk beoordeeld
QUISLING OVER DE VERNIEUWING
Vidkun Quisling houdt zich in het or
gaan der nat.socialistische jeugd bezig
met de noodzakelijkheid en de voorwaar
den voor een nationale vernieuwing van
Noorwegen, welke door de bezetting des
lands door het rasbewuste Duitsche broe
dervolk geweldig bespoedigd is.
Aan het Noorsche volk, aldus Quisling,
worden thans drie taken gesteld
1. De slechte kanten wegnemen van
hel kenmerkende individualistische karak
ter des volks.
2 Bezinning op den Noordschen geest,
welke door vreemde denkbeelden het
Noorsche volk tot valsche levensvormen
gebracht heeft en het met ontbinding en
ondergang bedreigd heeft.
3. Kwantitatieve en kwalitatieve ver-
versching van het Noordsche bloed.
Als vierde feit moet Engeland genoemd
worden. Engeland is de voornaamste oor
zaak van den nationalen ondergang van
Noorwegen geweest, dat nog slechts een
provincie in het Joodsche wereldstelsel,
een bootje op sleeptouw van het groote
Britsch-Joodsche schip geweest is. Thans
is dit sleeptouw afgehakt. Het Noorsche
volk vindt zich zelf terug. Wanneer En-
geland’s ster verbleekt is om nooit weer
op te gaan, is de grondslag voor een
nieuw Noorwegen gelegd.
Amerikaansche attaché naar
Bangkok
Een bewijs vap de groeiende interesse
van de Vereenigde Staten voor het
schiereiland Malakka meent men te Ma
nilla te zien in het zenden van den
Amerikaanschen majoor Clarence Jack-
son naar Bangkok, waar hij den post van
militair attaché zal overnemen. Het ver
luide dal andere actieve Amerikaansche
officieren als militaire waarnemers naar
Singapore zijn gezonden.
De Duitsche pers keert zich ook giste
ren in felle bewoordingen tegen de in den
Senaat te Washington geënsceneerde
anti-Duitsthe stemmingmakerij, welke,
naar de „Börsen Ztg.” verklaart, door het
Witte Huis en 't departement van buiten
landsche zaken ook krachtig wordt ge
steund. President Roosevelt, aldus het
blad, is zelf ook van de partij. Het zenden
van Harriman naar Engeland als „defense
expeditor” is kenmerkend voor het stre
ven van Washington, een politiek van
provoceerende inmenging als verdedi-
gingspolitiek te bemantelen.
De „Angriff” schrijft onder het op
schrift: „Wereldmisdadigers aan het
werk”; Uitlatingen van de Amerikaansche
oorlogsophitsers, die ook in den Senaat
het woord voeren, hebben de laatste da
gen maar al te duidelijk laten zien,
waarom het deze lieden te doen is.
Zij willen hun winst, welke zij uit den
handel in wapens trekken, zoo hoog mo
gelijk opvoeren Met een stemverheffing,
een betere zaak waardig, schreeuwen zij.
dat Duitschland de wereld wil knechten
en dat het de vrije naties onderdrukt.
In werkelijkheid zijn zij het zelf, die
de volken in slavernij willen houden
Kinderarbeid, werklooshied, geweldige
dividenden voor de aandeelhouders, het
ontbreken van iedere geneeskundige ver
zorging. al deze verschijnselen zijn het
ideaal der vrijheid, zooals zij die zien.
Ook wat betreft de wereldverovering,
welke zij ons in de schoenen schuiven
kan hun geantwoord worden, dat zij net
zelf waren, die groote deelen der wereld
geknecht hebben. De volken van Europa
zijn reeds ontwaakt, en laten zich door
dergelijke drogredenen niet meer over
bluffen.
Onze opbouwarbeid is sterker dan de
kracht, welke hem teniet wil doen Zij
mogen zooveel gif spuwen als zij willen
de zege zal aan ons en onze denkbeelden
zijn.
SPOORWEGEN
'0AMER
irola
Gtllu
ROSEI
BARGALjg
'bersera
Nttir
1WASJ
l/roio
0>>
m/e
PORT
SOEDAN.
Moyale
O WO 200 300 400 KM
MOGADI!
Biski» ASMAR,
E A
iKARTOEM
S. KAS S Al
'Ztn
ELFODIO
'HODEIDA P
ADDIS-'
ABEBA
tsa/o
OEGANDA
mxSale
•GONOAR
meer
/fcSAROERA
X