HAAGSCHE COURANT
■■■11
I
Een millioen centen
per week
de
van
Het belang
„IJszeestraat”
BINNENLAND
Zaterdag 22 Februari 1941.
komt ook in DEN HAAG
Finland’s belangrijkste
levensader
SPORTSCHOOL
„DE GRAAF'
if
lil
I
DERDE BLAD
van
Wasschen zonder
zeep
Aanmeldingsplicht
officieren
voor
Een
De
Een straatweg van 530 k.m. lengte
„bedrijfsregistreertoestel” bij
de Spoorwegen
nieuw benoemde commissaris
der provincie Utrecht
Op de Rijksmunt te Utrecht wordt onder hoogen druk gewerkt om aan de groote vraag naar centen te
voldoen. Een stroom van één millioen centen verlaat wekelijks de Muntpersen. De foto geeft een beeld van
de expeditieruimte, waar de aangemaakte pasmunt na nauwkeurige telling en weging voor verzending
naar de diverse hoofdpostkantoren in den lande gereed ligt (A. Ph. de Keijzer)
Distributie van rijwielbanden
te verwachten
De burgenieestei van ’s-Hertogwbosch Ijegroet den commissaris-
generaal voor Bestuur en Justitie. Van links naar rechts: de gevol
machtigde van den Rijkscommissaris voor de provincie Noord-Brabant.
de heer Ritterbusch, commissaris-generaal dr. dr. Wimmer, de burge
meester van ’s-Hertogenbosch mr. van Lanschot en de commissaris der
provincie jhr. van Rijckevorssel (Het Zuiden)
Bezoek van dr. Wimmer aan
Noord-Brabant
RECLAMES.
Rede van ir. F. E. Müller
wat
NEDERLANDSCH AGRARISCH FRONT
De haven van Petsamo
voor
lijke registratie-methode,
verschillende verbeteringen
De juiste aanwending van
bleekpoeder
BELANGSTELLING VOOR DE ONTWIK
KELING DER PROVINCIE OP
ALLERLEI GEBIED
No. 17808
de
ver
en
de
voorzien
mee 1
gebracht, zooals het bouwen van brug
gen, het verbreeden van gevaarlijke boch
ten, het verkorten van omwegen
AMSTERDAM
Men zou
openlucht
men ook heenblikt overal rijen vracht
auto’s. Vele staan in lange rijen langs
de kade en wachten op lading. Weer an-
dere staan aan den kant van den straat-
in vliegende haast in
den langen_tocht naar het Zuiden te be-
_i van
van een
Noord
en ar-
kilo-
door het
practisch maar
dat strijdige
bedieningstoestellen
persdienst van het N.V.V. deelt
zich aan weerszijden van de gang leden
van de WA. opgesteld. In de zaal zelf
was het spreekgestoelte met fraaie palmen
en kleurige bloemen versierd.
Eenige oogenblikken voordat de nieuwe
commissaris de Staten betrad, werd mevr.
Muller binnengeleid door een functionna
ris van de N.S.B., die de echtgenoote van
den commissaris tevoren een mooie bou
quet witte seringen had aangeboden. Vrij
wel direct daarop kwam de nieuwe com
missaris in het uniform van de N. S. B.,
daarbij vergezeld van den waarnemend
griffier van de Staten, F. Kroon. Na de
rede volgde een krachtig applaus, waarop
de nieuwe commissaris den heer Wijkamp
verzocht de Statenleden aan hem voor te
stellen, terwijl hij daarna den heer Kroon
het verzoek deed de aanwezige burge
meesters met hem in kennis te brengen.
Hierna hebben nog tal van anderen van
de gelegenheid gebruik gemaakt om den
nieuwen commissaris te complimenteeren
met zijn functie. De plechtigheid was
hiermede beëindigd.
Practisch, maar zeer ingewikkeld
stelsel
Het is een wel algemeen bekend feit,
dat de Nederlandsche Spoorwegen tot-die
instellingen behooren, die er prijs op
stellen, dat hun bedrijf zoo economisch
en practisch mogelijk functionneert.
Vooral de laatste jaren is naar steeds
verdere vervolmaking op dit gebied ge
streefd en aan dit streven is het dan ook
te danken, dat wij dezer dagen in de tele-
graafwerkplaats van de Spoorwegen te
Utrecht konden kennis maken met een
apparaat, dat dient, om de bedrijfsafwik-
keling op een emplacement zwart op wit
vast te leggen en de bruikbaarheid van
de ontworpen wijziging te toetsen. Men
zou dit apparaat kunnen noemen een
„bedrijfsregistreertoestel”. Voor een zoo
nutig mogelijk gebruik van de veelal niet
te ruime stationsemplacementen, welke
bovendien meestal historisch gegroeid
zijn en daardoor niet altijd de grootst
mogelijke efficiency waarborgen, is het
gewenscht, dat men:
le nauwkeurig kan
VEREENIGING TOT BEVORDERING
VAN SLAGERSVAKONDERWIJS
Dezer dagen hield de vereeniging tot
bevordering van slagersvakonderwijs (S.
V.O.) die de te Utrecht gevestigde eerste
Nederlandsche slegersvakschool beheert.
haar algemeene ledenvergadering te
Utrecht, onder voorzitterschap van den
heer A. L. J. de Haas uit ’s-Gravenhage.
Uit het door den secretaris, den heer Th.
Cuipei te Bilthoven uitgebrachte jaarver
slag. bleek, dat S.V.O. zich ondanks de
moeilijke tijden heeft kunnen handhaven
Wel moest zij zich in haar taak beperkin
gen opleggen en b.v. vakwedstrijden en
tentoonstellingen voorloopig van haar
programma schrappen.
Het aantal persoonlijke leden steeg tot
1723 In 1940 en begin 1941 werden in een
25-tal plaatsen van ons land vakcursussen
geopend.
In 1941 zullen ook in een viertal plaat
sen, waar dit voordien nog niet het geval
was, cursussen worden georganiseerd. Van
de vakcursussen in het seizoen 1939-1940,
waarvan 289 leerlingen examen deden voor
het vakdiploma der centrale vleesch- en
veehandel, slaagde 87 pCt.
Van de herscholingscursussen voor
werklooze gezellen behaalde van de 72
candidaten. die examen deden 77.7 pCt.
het diploma.
Bij de vakexamens, die aan de slagers-
vakschool gehouden werden voor hen. die
geen cursus volgden, kwamen 114 candi
daten op, van wie ruim 52 procent slaagde.
In gezelschap van den gevolmachtigde
voor de provincie Noord-Brabant, kring-
leider Ritterbusch, bezocht de commis-
saris-generaal staatssecretaris dr. Wim
mer van 1719 Februari j.l. de provincie
Noord-Brabant en vertoefde o.a. te
's Hertogenbosch, Tilburg, Breda en ver
schillende kleinere plaatsen. Tot zijn be
groeting waren overal de burgemeesters
en andere locale autoriteiten verschenen.
Bij het begin der rondreis gaf de ge
volmachtigde van den Rijkscommissaris
voor den commissaris-generaal in zijn
bureau te Vught een kort overzicht aan
gaande zijn arbeid en de organisatie van
zijn bureau. De commissaris-generaal
reed vervolgens naar de provinciale grif
fie, waar de commissaris der provincie,
jhr. mr. dr. A. B. C. M. van Rijckevorsel
hem wachtte. De commissaris-generaal
liet zich door hem over land en volk,
voorts over de geschiedkundige en staat
huishoudkundige ontwikkeling der provin
cie en haar tegenwoordige bestuursorga
nisatie uitvoerig inlichten. Jhr. van
Rijckevorsel gaf hierbij een breeder over
zicht van den omvangrijken arbeid tot
het winnen van nieuw land in den Bies-
bosch, waar men meer dan duizend nieu
we boerenhofsteden hoopt te bouwen. In
dit verband liet de commissaris-generaal
zich over de., organisatie en de taak van
het waterstaatsbestuur alsook over de
verschillende waterschappen en de over
eenkomstige organisatie van landbouw
kundigen aard uitvoerig inlichten. Tevens
gebruikte de commissaris der provincie
de gelegenheid, om de omvangrijke ont
wikkelingsplannen te schilderen, die
thans in de provincie Noord-Brabant uit
gevoerd worden of begonnen zullen wor
den. Ook de met de buitengewoon snelle
industrialiseering van de provincie
samenhangende bevolkingspolitieke pro
blemen en problemen van bestuursbeleid
konden breeder besproken worden. Ten
slotte geleidde jhr. van Rijckevorsel den
commissaris-generaal door de griffie en
stelde hen; de leiders der verschillende
afdeelingen voor.
Den volgenden morgen werden de Mid
delbare Technische school en de am
bachtsschool te ’s Hertogenbosch bezocht,
waarbij de leiders der scholen den com
missaris-generaal over ontstaan en ont
wikkeling. taak en toekomstplannen dezer
inrichtingen mededeelingen deden. Hier
bij werd de vraag van het verkrijgen
van rneer lokaliteiten aangeroerd. In
aansluiting aan dit onderhoud bezichtigde
de commissaris-generaal de scholen,
de
van
gaf
en de betcekenis van het bijeenbrengen
DE VISSCHERU TE.IJMUtDEN
Er komt in de vfsschertj te IJmuiden
wat meer drukte. In de maand Januari
was er trouwens'al meer te doen dan in
December en de grootere aanvoer wier-
spiegelde zich ook in de opbrengstcijfers
over de eerste maand van 1941.
Thans echter brengen verscheidene kot
ters en ook loggers, welke eerst geregeld
te Scheveningen markten, de vangsten te
IJmuiden aan. En er worden mooie reizen
gemaakt, zoo besomde dezer dagen een
kotter voor een reis van één nacht vis-
schen /4500.
En een Deensche kotter, die geregeld
te IJmuiden markt, maakte zelfs /7100
voor een korte reis.
Het zal nu mogelijk zijn, dat de kotters
en loggers langere reizen maken, zoodat
ze enkele nachten achtereen kunnen vis-
schen. Dan zullen de vangsten zeker
grooter zijn.
Ook de kleine kustvisschersvaartuigen
zullen nu wel weer gaan visschen.
Maandag vertrok van IJmuiden voor 't
eerst na den oorlog een stoomtrawler
naar zee, n.l. de Robert William K.W. 123.
Dit schip was Donderdag weer aan de
markt te IJmuiden en besomde 4113.
Vergoeding van reis- en verblijfkosten
Het departement van Defensie <afwik-
kelingsbureau) deelt ons mede, dat de
officieren, die hun aanmeldingsplicht
moeten vervnillen, een declaratie tot het
ontvangen van vergoeding voor reis- en
verblijfkosten van hun woonplaats naar
de hoofdstad van de provincie, waar de
aanmelding moet plaats vinden en terug,
overeenkomstig het reisbesluit kunnen
indienen bij genoemd departement
VEERTIG JAAR IN DIENST BIJ DE
NEDERLANDSCHE SPOORWEGEN
Gisteren heeft de directie van de Ne
derlandsche Spoorwegen diegenen ont
vangen, die in de maanden Januari en
Februari gedurende veertig jaar in dienst
van de Nederlandsche Spoorwegen waren.
De jubilarissen werden hartelijk toege
sproken, terwijl aan allen als herinnering
aan dezen dag een oorkonde werd uitge
reikt. Bovendien ontvingen zij via hun
chef een enveloppe'met’■inhoud. -
In het gebouw van het provinciaal be
stuur te Utrecht heeft de onlangs benoem
de commissaris der provincie Utrecht,
de heer ir. F. E. Muller, vandaag een
groote rede gehouden. In deze bijeen
komst waren aanwezig de Beauftragte
van den Rijkscommissaris voor de pro
vincie Utrecht, leden van Gedeputeerde
en van Provinciale Staten, vele burge
meesters en een groot aantal gasten.
In zijn rede gaf ir. Muller zijn opvatting
ten opzichte van de uitoefening van zijn
ambt in dezen voor ons land zoo moeilij
ken tijd. Spr. ontveinsde zich niet, dat
hij gesteld is voor een moeilijke taak, te
meer nog, omdat op het oogenblik zijn
levensbeschouwing belangrijk afwijkt van
die van de meeste zijner medewerkers.
Van sprekers kant kan men op een royale
samenwerking rekenen, maar daar staat
tegenover, dat hij van een ieder een wel
willende medewerking verlangt. Zou deze
niet aanwezig zijn, dan zou alleen het
werk er in hevige mate onder lijden en
dit kan spreker niet toestaan, want zijn
streven zal in de eerste plaats zijn alles
te doen wat in zijn vermogen ligt om de
belangen van de provincie en haar fhwo-
ners naar beste weten en kunnen te be
hartigen. Spr. zeide, dat zijn eerste ge
dachte zal uitgaan naar het verkrijgen
van een billijke vergoeding van de door
de inwoners van de provincie Utrecht
geleden oorlogsschade.
Spr. zal daarnaast de wederopleving
van het gewest in het algemeen metter
daad bevorderen. Verschillende plannen,
welke de "welvaart van land en volk kun
nen ten goede komen, hebben zijn actieve
belangstelling.
In het vervolg van zijn rede zeide spr.,
dat het steeds zijn streven zal zijn in
goede verstandhouding met de bezettende
het af-
i of
kan
is men
pennen,
Vrijdagmorgen werd te Alkmaar het
nieuwe gouwhuis van de gouw Noord-
Holland van het Nederlandsch Agrarisch
Front geopend. Daarbij waren tegen
woordig verschillende functionarissen als
streek- en buurtgemachtigden en vak-
groepleiders, die door den gouwleider,
den heer J. Saai te Kolhorn, werden ver
welkomd.
□E VOORJAARSBEURS IN KEULEN
Op de voorjaarsbeurs te Keulen, welke
van 30 Maart tot en met 1 April a s.
wordt gehouden, zal ons land zijn ver
tegenwoordigd door een stand van den
economischen voorlichtingsdienst. Het
centrale thema, waardoor te Keulen een
indruk zal worden gegeven van de be-
teekenis van ons land, is het water en
het waterverkeer
Behalve aan dengeen, die tot het uit
denken van dit apparaat kwam, mag een
woord van waardeering zeker niet ont
houden worden aan de telegraafwerk-
plaats, welke een zoo ingewikkeld appa
raat wist samen te stellen, dat wel de
gebruikelijke kinderziekten vertoonde,
maar desondanks onmiddellijk practisch
bruikbaar bleek.
overheid zijn ambt uit te oefenen. Met
volle overtuiging is spr. nationaalsocia-
list. Utrecht is de stad van de beweging
en zal daardoor ook in belangrijkheid
steeds toenemen. Spr. kan het slechts be
treuren, dat zeer vele Nederlanders zich
zoo weinig moeite geven om een objectief
onderzoek in te stellen naar hetgeen er
in de laatste jaren in onze nabuurstaat
is geschied en dat zij niet het wezen be-
studeeren van een wereldbeschouwing,
waaraan deze prestaties uitsluitend zijn
toe te schrijven. Sprekers rfiedewerkers
zullen beseffen, dat hij ook niet kan toe
staan, dat zijn medestrijders nog steeds
worden achtergesteld bij de overige be
volking.
Voor de belangen van het bedrijfsleven
zal spr. een open oog hebben. Men moet
beseffen, dat tot nu toe tweederde van
de arbeidende bevolking van Nederland
zijn bezigheid vond in het bedrijfsleven
en daarom is het zoo van belang, dat ook
de arbeiders, hiermede bedoelt spr. zoo
wel werkgever als werknemer, moeten
begrijpen, dat de wijzigingen, welke thans
door den heer Woudenberg worden door
gevoerd, in de organisatie van het N.V.V.
een aanpassing beteekent aan den nieu
wen tijd, opdat hun belangen als een al
gemeen belang daardoor gewaarborgd en
behartigd worden.
Aangezien Utrecht als een der oudste
universiteitssteden een middelpunt vormt
van het wetenschappelijke en cultureele
leven, zal spr. deze belangrijke peilers
van de intellectueele opvoeding met al
zijn krachten steunen. Spr. hoopt en ver
wacht, dat juist in deze bewogen tijden
professoren en studenten zich slechts in
hoofdzaak zullen bezighouden met de
hun toegewezen taak de belangen van
wetenschap en cultuur op de beste wijze
te ■dienen.
In het vervolg van zijn rede maakte de
commissaris der provincie Utrecht zijn
gedachten kenbaar over de stichting Win
terhulp Nederland. Spr. zou willen, dat
allen, niet alleen in denken, maar vooral
ook in daden, zich krachtig achter de
Winterhulp weten te stellen.
In het slot van zijn rede sprak spr.
het vertrouwen uit, dat allen, die in de
zen zin het goede willen, een onvergan
kelijke bijdrage zullen leveren in ons on
wrikbaar geloof in een Nederland, waar
in wij kunnen wonen als een vrij en fier
volk, maar dan in goede nabuurschap
met Duitschland. Deze zekere overtui
ging is voor ons alleen de last van een
zware verantwoordelijkheid en daardoor
een hoogste verplichting.
Van den ingang van het gouvernements
gebouw af tot aan de groote zaal, hadden
Amerika herinneren. Dag en nacht wordt
in het plaatsje gewerkt. Onafgebroken
hoort men de slagen van zware hamers,
het krassen der winches, de signalen der
auto’s en het loeien der scheepssirenes.
De haven staat ook overdag in het licht
van schelle schijnwerpers, daar het bleeke
schijnsel van den arctischen winterhemel
niet voldoende is De nacht vormt
daarentegen een overweldigend schoon
beeld: het vlammende Noorderlicht breidt
er zich boven de plaats uit en in dit
schijnsel verbleken zelfs de sterren
korten tijd
genheid te besteden.
Als gevolg hiervan heeft dit departe
ment het N.V.V. medegedeeld, dat een
distributie van rijwielbanden aan den
gebruiker in een vergevorderden staat
van voorbereiding is en dat binnenkort
nadere mededeelingen in de pers zullen
verschijnen.
INSTITUUT VOOR SCHEEPVAART EN
LUCHTVAART TE ROTTERDAM
Het Instituut voor Scheepvaart
Luchtvaart gaat herrijzen. Dank zij
financieele toezeggingen van enkele Rot
terdammers is het mogelijk een nieuw
gebouw te stichten, maar het behoeft
verderen financieelen steun van geheel
Nederland en de hulp van technisch
Nederland om den inhoud van museum
en bibliotheek wederom saam te brengen
en voor het publiek toegankelijk te ma
ken. Om de bibliotheek wederom op het
eens bereikte peil te brengen, plaatst de
bibliothecaris thans dezen oproep. Want
weliswaar zijn door de hulp van derden
circa 6000 boeken en alle kaartregisters
met literatuurnotities gered, maar het
geheele archief met tijdschriften, meer
dan 7000 banden, ging verloren, zoodat
deze bronnen ontbreken. Deze bronnen
liggen in boekenkasten, in kisten en op
z< Iders zonder eenig nut bij vele tech
nici in het land. Reeds ongevraagd wer
den vele aanbiedingen ontvangen en het
instituut is daarvoor zeer dankbaar, maar
er is veel meer noodigboeken, maar
vooral tijdschriften, die over scheep
vaart. machinebouw, luchtvaart en aan
verwante vakken handelen, zijn welkom.
Stuurt voorloopig alleen een opgave van
hetgeen u kunt afstaan. Dan kan worden
overzien wat gebruikt kan worden. Adres
seert aan den bibliothecaris van het In
stituut voor Scheenvaart en Luchtvaart.
In de dagbladen van Januari van dit
jaar werden de resultaten beschreven
van een door den Rijksvezeldienst inge
steld onderzoek naar de mogelijkheid,
in de huishouding te wasschen zonder
zeep. Daarbij werd gewezen op de ge
varen van bleeken met bleekpoeder, na
melijk dat onopgelost gebleven korrel
tjes bleekpoeder (chloorkalk) in het
waschgoed gaatjes bijten. Van de zijde
der bleekpoederfabrikanten verzocht
men ons er de aandacht op te vestigen,
dat dit gevaar op gemakkelijke wijze
kan worden voorkomen. Wanneer men
het bleekpoeder vóór het gebruik oplost
in een kleine hoeveelheid water en deze
voldoenden tijd laat staan, zinken alle
onopgelost gebleven bestanddeelen naar
den bodem en vormt zich boven het
neerslag een heldere, geconcentreerde
oplossing van chloorkalk. Door voor
zichtig af te schenken, zoodat het be
zinksel achter blijft, en vervolgens
oplossing tot de juiste sterkte te
dunnen, krijgt men een vloeistof, waar
mee het waschgoed zonder gevaar voor
gaatjes kan worden gebleekt. Men moet
daarbij rekening houden met de omstan
digheid, dat het neerslag niet snel be
zinkt. Minstens enkele uren voor het ge
bruik moet daarom de oplossing worden
gemaakt; bij voorkeur op den avond
voor het wasschen. Heeft men verzuimd
de oplossing tijdig te maken, dan kan
het gevaar voor het ontstaan van
gaatjes aanzienlijk worden verminderd
door het bleekpoeder in een dicht gewe
ven lapje te binden en dit zakje door het
water heen en weer te bewegen, dus op
dezelfde wijze als waarop men blauw-
selwater maakt. De eerstgenoemde me
thode is echter beter; men vindt haar
dan ook veelal in de gebruiksaanwijzing
op de pakjes vermeld. Met betrekking
tot de te gebruiken hoeveelheid bleek
poeder kan nog worden vermeld, dat
een pakje met 65 gram bleekpoeder
voldoende is voor het maken van onge
veer 4 emmers bleekvloeistof.
studiereis door het bezette Nederlandsche
gebied bevond. Gemeenschappelijk vond
de bezichtiging van de veemarkt te
‘s Hertogenbosch en het technisch en hy
giënisch uitstekend ingerichte stadsabat
toir te Breda plaats. Aan deze bezichti
gingen werd behalve door den commis
saris jhr. van Rijckevorsel ook deelge
nomen door den burgemeesters mr. F. G.
van Lanschot van ’s Hertogenbosch en B
W. Th. van Slobbe van Breda, alsook
door den directeur van het abattoir in
Breda
Op den terugrit naar den Haag werd
Rotterdam aangedaan en te zamen met
ministerialdirektor dr. Weber en zijn ge
zelschap het aldaar zich bevindende
Rijksseruminstituut, directeur dr. B. J. C.
te Hennepe, bezocht.
Aan een verdere uitbreiding van den
Fjnschen in- en uitvoer via Liinahamari
staat dus niet de ontoereikendheid van
deze straat, doch van de haven zelf in
den weg. Enkele jaren geleden was Liina
hamari niet meer dan een klein visschers-
dorp en pas twee jaar geleden is de ge
heele buitenlandsche handel van Finland
erop geconcentreerd Hoewel de Finsche
autoriteiten hebben gedaan wat in hun
vermogen lag, kan de haven de huidige
eischen lang niet bevredigen. In Liinaha
mari is slechts een enkele moderne kade
voor twee groote schepen. Twee andere
schepen kunnen tezelfder tijd nog met
laadboomen worden gelost. Kranen zijn
er niet en ook geen pakhuizen. De
vrachtauto’s worden direct opgeladen en
brengen haar goederen op een ononder
broken tocht naar het op 530 km afstand
gelegen Rovaniemi, waar de spoor voor
het verdere transport zorgt.
Vaak moet een schip verscheidene we
ken wachten tot een ligplaats in de haven
vrij is en wanneer het eenmaal aan de
kade ligt, kan het ook nog verscheidene
weken duren, voor de lading gelost is.
Volgens schattingen kan de haven
Liinahamari dagelijks ongeveer 2000 ton
goederen verwerken. Daarvan kunnen
slechts 2530 pCt. naar Rovaniemi ver
voerd worden, daar niet voldoende
vrachtwagens ter beschikking staan. De
Finsche regeering heeft zich onlangs tot
de oorlogvoerende mogendheden gewend
en om toestemming verzocht, enkele sche
pen met minder belangrijke goederen
door de blokkade in de Oostzee te laten
passeeren. Indien Finland hiertoe toe
stemming zou ontvangen, dat zou dit een
belangrijke ontlasting van het over Liina
hamari gaande verkeer beteekenen, het
geen in het bijzonder in de winter- en
voorjaarsmaanden van belang is. Wegens
moeilijkheden, die verband houden met
de blokkade en navicerts, moest de in
voer van broodgraan en andere massa
goederen verleden herfst gedurende bijna
3 maanden volkomen worden stilgelegd.
Petsamo, of zijn haven Liinahamari
heeft den naam „Finlands Klondyke"
gekregen en wel, omdat in deze streek
werkelijk goud wordt gewasschen en bui
tendien omdat de huidige toestanden aan
de tijden van de gold-rush in Noord-
de commissaris-generaal de
waarbij hij over de prestaties van
leeken- en kunstnijverheidsafdeeling
zijn bijzondere belangstelling blijk
der practische, technische en kunstnijver-
heidsvakken in één richting met waar
deering opmerkte
Voorts bracht de commissaris-generaal
een langduriger bezoek aan de lagere
school te Helvoirt. waar hij zich door de
leerkrachten mededeelingen liet doen over
de vatbaarheid der leerlingen en de resul
taten van het onderwijs.
Tenslotte bezocht de commissaris-gene
raal den Nederlandschen schilder R.
Pijnenburg te Vught in zijn atelier'en
kocht het olieverfportret van een Bra-
bantschen visschersjongen aan. Mede werd
de merkwaardige bloemkweekerij van den
heer van Beuningen bezichtigd.
Den volgenden dag trof men den
ministerialdirektor van het ministerie
van Binnenlandsche Zaken te Berlijn, dr.
Weber, aan. die zich' in gezelschap van
den deskundige voor vétérinaire vragen
in het commissariaat-generaal voor be
stuur en justitie Oberregierungsrat dr.
Pschorr, den eersten vétérinairen officier
in den >taf van den opperbevelhebber
in het bezette Nederland dr. Ohl en den
directeur van den rijksdiergeneeskun-
digen dienst dr. C. van den Berg op een
De
mede:
Van verschillende kanten bereikten
het N.V.V. klachten inzake het gebrek
aan rijwielbanden, dat in verschillende
vooral in kleinere plaatsen, waar
het vervoer per rijwiel onvermijdelijk
is, tot groote moeilijkheden aanleiding
gaf. Reeds moest ernstig rekening ge
houden worden met de mogelijkheid, dat
binnen afzienbaren tijd tallooze arbei
ders, vooral in vrij bedrijf en werkver
schaffing, hun werk niet meer zouden
kunnen bereiken, door het ontbreken van
een berijdbaar rijwiel.
Naar aanleiding van deze klachten
heeft het N.V.V. zich gewend tot het
departement van Handel. Nijverheid en
Scheepvaart, met het dringende verzoek
de noodige aandacht aan deze aangele
gen reusachtige openlucht
garage
Liinahamari een reusachtige
garage kunnen hoemen. Waar
L.1i_t _*_a
auto’s. Vele staan in lange rijen langs
de kade en wachten op lading Weer an
dere staan aan den kant van den straat
weg en worden in vliegende haast in
gereedheid gebracht, om met hun lading
beginnen. Weer andere, welke juist
overzee zijn aangekomen, worden
carosserie voorzien, om zoo spoedig mo-
gelijk in dienst te worden gesteld.
Aan de kanten van de straat en op
vrije pleinen staan hooge stapels zwarte
olie- en benzinevaten Midden op den
heuvel, welke om de fjord heenloopt,
verscheidene groote benzinetanks,
welke door hun zilveren kleur op verren
afstand te herkennen zijn Tegen de
wanden van den „berg van Petsamo" lig
gen kleine blokhuizen, van waaruit men
over de geheele fjord kan kijken, welke
tusschen rotsachtige landtongen ligt inge-
reus*1’ a'S ^usschen de armen van een
aUde visschersdorp is van den
tendw?Jlem verdwenen het heeft moe-
Jken voor winkels, kantoren, werk-
woonbarakken.
Finl-inaljk 1S het arbeidsprobleem,
beidskrarh» nauweliiks bewoond
oerkrachten moeten honderden
Hm® ,Y!r 7orden weggehaald.
mat -e f,de s het geval met het bouw-
aa’ v°or de buizen. !n de uitge-
daar tL *°endra groeit hoogstens hier en
daar een armzalig boompje.
het anr“en, arbeid, welke momenteel in
Drest«F1a8^he „Klondyke” wordt ge
wei d hangt voor een groot deel het
dat h Wee Van het land af Het ..goud"
ren t“ar ,ge«raven wordt, is in den wa-
land- i des woords het bloed van Fin-
voor' .‘eve'lbmiddelen en grondstoffen
verver binnenlandsche industrie. Het
S "vaun dit ”8oud” is «n zware
spanning" het v"eischt voortdurende in-
hoo«T'/"1 dezen stroom uit het
het land t°r<lC" naar dc levcn»centra van
"vi land te krijgen.
United Press schrijft uit Helsinki:
Terwijl het vrachtauto-verkeer in Fin
land door gebrek aan benzine en smeer
olie sterk is teruggeloopen, is er éen
straat in Finland, waarover thans meer
verkeer gaat dan ooit te voren: de IJs-
zeestraat naar de haven Liinahamari bij
Petsamo. Oorspronkelijk was deze straat
voor het toeristenverkeer aangelegd;
thans is zij door de afsluiting van de
Finsche verkeerwegen over de Oostzee
de belangrijkste levensader van het land
geworden. Zij vormt de verbinding tus
schen de ijsvrije haven Liinahamari aan
de Ijszee en het noordelijke eindpunt
van het Finsche spoorwegnet, Rovaniemi.
Lange rijen vrachtauto’s, behalve Finsche
ook Zweedsche en Duitsche. defideren dag
en nacht langs den 530 km langen straat
weg. Een heel leger arbeiders is bezig de
straat te verbreeden en de bermen te
verstevigen. Het besturen van een zwaar
beladen 5 tons-vrachtwagen op den smal-
len weg stelt echter bijzonder zware
eischen aan de chauffeurs en weinige
van hen zijn in staat, in den loop van
één week meer dan twee tochten naar
Petsamo en terug te maken. Wanneer een
vrachtauto met een wiel op de zachte
berm van den weg terecht komt, is haar
reis ten einde en wanneer ze daarbij nog
omslaat, kan het weken duren voordat
kraanwagens en menschen gearriveerd
zijn om den wagen weer vlot te bren
gen. Doodelijke ongelukken zijn echter
tot dusver zelden voorgekomen, waar
schijnlijk, daar de snelheden van 50 km
per uur nauwelijks overschreden kunnen
worden Van qfficieele zijde worden geen
cijfers verstrekt over het aantal der
Duitsche en Zweedsche transportmiddelen
op de IJszee-straat. men kan echter aan
nemen, dat ongeveer 40 procent der voer
tuigen uit deze landen stammen, waarvan
beide landen ongeveer de helft leveren
Terwijl momenteel ongeveer 2000 ton
goederen dagelijks de IJszee-straat pas
seeren, wordt de volle capaciteit van de
straat op minstens 10.000 ton per dac ae-
schat. Echter moeten hiertoe eerst nog
1 worden aan
vastleggen,
men op het emplacement er nog bij zou
kunnen doen; 2e. in welke mate de ver
traging veroorzaakt wordt door de ge
steldheid van sporen, wissels en seinen;
3e. welken invloed een wijziging van
wissels en Sporen zou gehad hebben op
de opgenomen bedrijfsontwikkeling.
Een practische oplossing is thans door
de Nederlandsche Spoorwegen gevonden,
door op een speciaal geconstrueerd appa
raat de handelingen op het in aanmer
king komend seinhuis te imiteeren en te
registreeren. In beginsel heeft men dus
de bedieningsapparatuur in het seinhuis
op de eenvoudigste wijze nagebootst.
Met dit toestel imiteert men derhalve
het complex van manipulaties op het
seinhuis, noodig voor een bepaalde trein-
beweging. door het omzetten vah één
knop, welke uitsluitend voor die trein-
beweging is gereserveerd. Deze knop is
dus naar rechts omgedraaid zoo vaak en
gedurende den tijd, dat deze treinbewe-
ging geschiedt. Moet een beweging wach
ten, dan wordt de knop naar links om
gedraaid Het gevolg van deze handelin
gen is: le dat in het registreertoestel
genoteerd wordt, dat een beweging plaats
heeft; 2e dat met een ander type lijn
wordt aangegeven, hoe lang door de han
deling andere bewegingen zijn uitgeslo
ten geweest; 3e. bij het links omleggen
van een andere knop, dat genoteerd wordt
dat de beweging, waarop die knop be
trekking heeft, wacht (door een derde
type van lijn); 4e. dat, zoo dit wachten
verband houdt met het plaats hebben van
een andere beweging, zulks door een 4de
type lijn wordt aangeduid.
De zaak is nu verder in theorie
doodeenvoudig. Men kan Zich denken, dat
deze gedraaide knoppen schrijfstiften in
werking stellen, welke hun bevindingen
noteeren op een zich bewegende strook
papier, de registratie zou dan tot stand
komen. Het was echter de groote moei
lijkheid om deze theorie in de practijk
om te zetten. Daarvoor moest een inge
nieus toestel worden samengesteld. En
juist die constructie heeft het meeste
hoofdbrekens gekost. De vaak gebruike
lijke registratie-methode, welke bestaat
uit het neerdrukken van inktpennetjes of
zilverstiften op van een tijd ver deeling
voorzien papier brengt moeilijkheden
mee Er ontstaan gemakkelijk onzuivere
lijnen, terwijl de weerstand van het
wisselend aantal schrijvende pennen
stiften de snelheid van de papierbaan
beïnvloeden. Deze moeilijkheid
ontloopen door, in plaats van
kleine electrische lampjes te gebruiken,
welke branden zoodra er iets te noteeren
valt en welke hun lichtschijn werpen
door een klein vierkant gaatje, waartegen
lichtgevoelig (fotografisch) papier ge
drukt wordt, zoodat er na ontwikkeling
een notitie ontstaat.
Het toestel met knoppen,
schrift in het registreerioeriel
staan, eischte
gen. Het telt
drukt wordt, zoodat
met knoppen, dat het
1 doet ont-
jvgiovtvv.
ook bepaalde voorzienin-
100 knoppen, waarmede
men vrüwel alle emplacementen in -ons
Snd kan bedienen. Teneinde fouten zoo-
iano itan „nnrkomen, was het
veeh mogelijk v vergissing twee
noodzakelijk, dat mei uj “„pistreerd
treinbewegingen werden g«eg!S^eera
welke met elkander strijdig zijn, e u
dMk zij de beveiligingsstelsels bij de
Spoorwegen in de practijk ook met tege
lijkertijd kunnenvgeSC?efnen en wissels
ningstoestellen et>;hetreffende seinen en
zijn daarv5’0^1^® ^e^,^Qppeid. Een wissel
kanoet verzet woeden, zonder dat het
beschermende sein op onveilig staat.
bDeze „koppeling" geschiedt
z.g linialensysteem, een
zeer ingewikkeld stelsel,
manipulaties met de l-
UiInUde meest eenvoudige woorden heb-
omdat dan onze beschrijving eenal te
technisch karakter zou gaan,^r<tg araat
Aan de constructie van dit apparaat
liggen nieuwe gedachten ten grondm
in de practijk is het een jaar lang be
proefd en heeft het zijn nut bewezen,
De directie van de Spoorwegen heeft
het apparaat doen octroyeeren.
.’LA..-
-