HAAGSCHE COURANT
De Nederlandsche klomp op de Leipziger Messe
Zaterdag 1 Maart 1941.
IN EN OM DEN HAAG
jaar
De werKklomp
I94i UTRECHT
Gemeentelijke Vakcursussen bestaan
10
B1NHEHLRHB
ctjourklo
VIERDE BLAD
(De nieuwe modellen 1941)
Van crisis-mstituut tot
-X
schakel in het bedrijfs
leven
Reiniging natron-papierzakken
(voor
"Rv/s Np?
Prachtig resultaat bereikt
19
RECLAMEPLAAT VOOR DE NEDER
LANDSCHE JAARBEURS
Dfe reclameplaat voor de 44e Neder
landsche Jaarbeurs, die van 113ü
dezer te Utrecht wordt gehouden
(Teekening Jaarbennf
Giften voor de Winterhulp
g
OVER DE PERIODE 10 T.M. <!1 FEBRUARI
No. 17814
I
in
Geen orfsiswerk meer
De Gemeentelijke Vakcursussen be
staan 10 dezer 10 jaar. Het instituut
heeft in dep loop van dien tijd alge-
meene bekendheid gekregen in de stad,
d.w.z. ook ruimschoots buiten den kring
der direct betrokkenen.
Wat de Vakcursussen zijn en wat hun
doel is, behoeft daarom nauwelijks een
verklaring en dit eigenlijk temeer niet,
maar
doodgewoon
sussen” zonder meer.
Toen de Vakcursussen waren gesticht,
en
ver-
Een nieuwe aanwinst is de electro -inotoren-afdeeling
(Schimmelpenningh)
omdat de resultaten van hun werk
zaamheid zoo duidelijk waarneembaar
zijn.
Het meest opmerkelijke feit is overi
gens wel, dat de Vakcursussen een tien
jarig bestaan hebben kunnen bereiken.
Zij, die in 1930 de gedachte opperden
om tot de stichting van een inrichting
van dezen aard te komen, zullen stellig
niet gedacht en verwacht hebben, dat
hun plan deze draagwijdte zou krijgen.
Dit feit moge een tot op zekere hoogte
betreurenswaardig verschijnsel zijn, het
mag evenwel allerminst aanleiding zijn
om dit jubileum met een triest oog te
bezien.
Daarvoor is er in en door de Vak
cursussen té uitnemend werk verricht,
maar vooral, het karakter van het in
stituut heeft zich gewijzigd en wel in
zoodanigen zin, dat zijn bestaan, ook in
een tijd, waarin de arbeidsmarkt niet
vele bekwame en werkgrage handen
moet afwijzen, goede reden van bestaan
heeft.
i
Dat de Vakcursussen zich aldus boven
het karakter van een crisis-creatie kon
den uitwerken, is voor een belangrijk
deel te danken aan de leiding van den
directeur, den heer C. van Wijk, die van
den aanvang af zijn volle arbeidskracht
en, wat nog meer waard was, zijn opti
misme, zijn energie en zijn paedagogi-
sche kwaliteiten tot het laatste percent
inzette Elk dezer factoren afzonderlijk
en alle drie samen waren hard noodig
om de eerste jaren zóó door te komen,
dat meteen de basis kon worden gelegd
voor wat nu bereikt is.
De directeur, de jongens en de Vak
cursussen werden één. Dat gebeurde na
een kort wederzijdsch verkennen. De heer
van Wijk wilde, dat de jongens graag
kwamen. En dat deden ze ook eerst een
twintig, later een paar honderd en in be
gin 1940 waren er 1200, o.w. ook tal van
ouderen. De 'directeur kwam de leerlin
gen met vriendschap tegemoet en kreeg
vriendschap terug, plus vertrouwen, toe
wijding en werklust. Op de Vakcursus
sen heerschen tucht en orde, maar zonder
dwang. De geest is er voortreffelijk, en
dat verklaart beter dan iets anders de
uitkomst van deze tien jaren van arbeid
bij den aanvang van het tweede decen
nium kan men niet met groote zekerheid
spreken. Er is echter hoop, dat voor dit
instituut dat zich tijdens zijn bestaan
zulk een groote en voor de vakopleiding
zoo belangrijke plaats heeft verworven in
onze stedelijke gemeenschap, ook in de
toekomst een gewichtige taak zal zijn
weggelegd.
HBI
Onderneming opgericht
Volgens mededeeling van den secretaris-gene-
raal van het departement van Handel, Nijverheid
en Scheepvaart in de Ned. Staatscourant van
gisteren, treedt met ingang van heden voor het
geheele Nederlandsche gebied een onderneming
in werking voor het reinigen van gebruikte
natron-papierzakken. De firmanaam luidtRei
nigingsbedrijf voor natron-papierzakken Dor
drecht, ’s-Gravendeelschedijk. Onder gebruikte
natron-papierzakken zijn te verstaan zakken,
welke uit papier met minstens 40 pCt. natron
(sulfaat) cellulosegehalte zijn vervaardigd en
een oppervlakte van ten minste 2400 vierk. c.m.
hebben. Hieronder vallen alle uit papier vervaar
digde zakken, als cementzakken. kalkzakken, vee-
voederzakken, meelzakken, suikerzakken, kunst-
mestzakken en andere, welke voor soortgelijke
doeleinden worden gebruikt. Ongereinigde ge
bruikte natron-papierzakken, welke niet weder
overeenkomstig hun bestemming gebruikt wor
den, mogen van voortbrengers alleen aan het
erkende reinigingsbedrijf of aan erkende hande
laren in oud papier afgeleverd worden. Erkende
handelaren in oud papier mogen ongereinigde
natron-papierzakken alleen afleveren aan het
erkende reinigingsbedrijf. Erkende tusschen- en
groothandelaren in oud papier zijn verplicht
alle natron-papierzakken in goed handgeklopten
en drogen toestand aan het erkende reinigings
bedrijf uit eigen beweging te koop aan te bieden.
Er zal geen feest zijn bij dit jubileum,
maar onopgemerkt zal de 4e Maart toch
niet blijven. Op dien dag zullen het
college van B. en W en verscheidene
andere autoriteiten de cursussen bezoe
ken. De cursisten zullen bovendien een
extra-werkvergoeding krijgen, benevens
een exemplaar van het fraaie gedenk
album, dat een interessant beeld geeft
van de tienjarige werkzaamheid. Maandag
zullen de deelnemers aan de cursussen
een tooneelvoorstelling bijwonen.
Dit is, men voelt het, geen crisiswerk
meerhet heeft ook de grens van de
jeugdzorg overschreden, het is een waar
devolle schakel geworden in de practische
arbeidsscholing.
Deze ontwikkelingsgang heeft in Octo
ber van het vorig jaar geleid tot de
opneming van een deel der leerkrachten
aan de Vakcursussen in vasten Gemeen
tedienst, voortreffelijke arbeiders, die bij
de vorming der cursisten leiding ver
mogen te geven.
Niet alleen is het accent .verlegd, de
bemoeiing uitgebreid, doch vooral is de
beteekenis der Vakcursussen zeer veel
grooter geworden door deze ontwikke
ling. Heette de instelling vroeger „Ge
meentelijke Vakcursussen voor Jeugdige
Werkloozen”, reeds geruimen tijd is deze
NON-FERRO METALEN
De secretaris-generaal van het departement
van Handel, Nijverheid en Scheepvaart maakt
bekend, dat in de Nederlandsche Staatscourant
van 28 Februari 1941 is gepubliceerd de prijzen-
beschikking non-ferro metalen no. 1. Voor de
voornaamste oude en nieuwe soorten aluminium,
lood, koper, koperlegeeringen, nikkel, zink en
tin vermeldt deze beschikking de prijzen, waar
tegen deze metaalsoorten door groothandelaren
aan verbruikers ten hoogste mogen worden te
koop aangeboden of verkocht Voor gedetailleerde
gegevens wordt verwezen naar het in de vak
bladen opgenomen bericht.
De DAcc-
Met de duisternis des morgens is het nu ge
daan en om die reden zullen de meeste kantoren
wel weer de normale aanvangsuren hebben in
gevoerd. O<’ de scholen beginnen weer op den
gewonen tijd en menige moeder van een groot
gezin, waar men toch uit de veeren was en de
kinderen een half uur of langer thuis de regel
matigheid *van de huisvrouwelijke dagindeeling
verstoorden, zal er dankbaar voor zijn.
Met de uitreiking van de persoonsbewijzen
in den lande en dus ook in onze stad wordt
stevig voortgang gemaakt. Nauwkeurige voor
schriften, waar men, zooals de volksmond dat
uitdrukt, geen speld tusschen kan krijgen, zijn
uitgewerkt en mar ik las, zullen daarbij zelfs
zoogenaamde schuilnamen op verzoek afzonder
lijk kunnen worden vermeld. Zoowel Wies als
Jodocus waren van meening, dat ik te zijner tijd
mijn schuilnaam ook moest laten vastlegger en,
zij gingen zelfs zoover om voor hun eigen per
soonsbewijs ook iets dergelijks wel aangenaam
te vinden. Ik heb hun echter zeer nadrukkelijk
onder het oog gebracht, dat zooiets niet door
den beugel zou kunnen en dat zij maar ge
noegen moesten nemen met een
persoonsbewijs zonder schuilnaam.
De tentoonstelling van 500.000 bloeiende
bollen in het Zuiderpark zal op 9 April geopend
worden. Ik heb al vroeger eens gezegd, dat ik
deze tentoonstelling om verschillende redenen
bijzonder toejuich en nu ik meerdere bijzon
derheden heb gelezen over deze grootsche
bloemenpracht, nu doe ik het wederom. Overi
gens vermoed ik, of liever hoop ik, dat een
dergelijke opwekking om in grooten getale naar
het Zuiderpark te trekken overbodig zal zijn.
Zeer aantrekkelijk is ook het aantal beeldhouw
werken, waarmede de tentoonstelling zal worden
verrijkt, temeer, waar men van de ongeveer
dertig kunstenaars een vijftig beelden zal mogen
verwachten. Alles bij alles kan er dus een
groote toeloop worden verwacht en ik herinner
in dit verband aan een opmerking, welke ik
ook reeds vroeger al eens maakte, n.l. om een
goede en snelle tramverbinding te' onderhouden.
Een nieuwtje et. bij was de aangekondigde
opening van het openluchttheater, welke ver
leden jaar werd uitgesteld. Ook dat kan een
aardige attractie voor den Haag worden, hoe
wel ik in het algemeen vrij sceptisch sta tegen
over openluchtvoorstellingen in de maand
April. Men weet. April doet wat hij wil en aan
gezien men bij een openluchtvoorstelling gemeen
lijk eenigen tijd achtereen moet zitten, moet
men wel heel mooi voorjaarsweer hebben, wil
het een groot succes worden. Het blijkt, dat we
ook hiervoor dus mooi en zacht voorjaarsweer
noodig hebben. Zouden we het ook krijgen na
den straffen winter
Wies vroeg mij waarom er door de betrokken
autoriteiten zoo weinig mededeelingen worden
gedaan over z.g. braakliggende terreinen, welke
door de Gemeente zijn omgespit en ter beschik
king kunnen worden gesteld van amateur-tuin-
ders. Er zijn veel lieden, die zich als gegadigden
zouden willen aanmelden, indien zij maar wisten
bij wien en onder welke voorwaarden. Het lijkt
mij toch dienstig aan de adspirant-bruine boo-
nen-telers tenminste te vertellen waar, wanneer
en hoe zij terecht kunnen. Er is, dunkt me, ge
noeg belangstelling. Daar behoeft men niet bang
voor te zijn. Het tegenovergestelde, n.l. dat de
belangstelling te groot zou zijn, leek Jodocus
eerder nog aannemelijker, hetgeen ik niet be
twisten wil. Doch al ware dit zoo, dan ware er
des te meer aanleiding om iederen buurtbe
woner (dat men zich daartoe in de eerste plaats
beperkt lijkt me begrijpelijk) gelijke kansen te
geven. Men kon dan bij al te groote animo door
loting laten beslissen, wie tot het gilde der
bruine-boonen-telers kon behooren en wie niet.
Een lezer vraagt mij het volgende ter kennis
van de bevoegde instanties te brengen. Hij juicht
het zeer toe, dat de trottoirbanden op de hoeken
van de straten wit geschilderd worden. Dit is
van groot nut bij een wandeling in de duister
nis. Zou men echter den paaltjes en kettingen,
welke op de hoeken van verschillende drukke
verkeerspunten geplaatst zijn, ook niet een wit
lakje kunnen geven Dan wordt de mogelijk
heid hiermede in botsing te komen verkleind
en is de o ver steek gemakkelijker te vinden.
OOM KOOS.
NIEUWE C.A.O. IN HET MEUBILEERINGS-
BEDRIJF
•Reeds gerüimen tijd voerden de vier landelijke
patroonsbonden en de drie arbeidersvakbonden
in de meubelindustrie besprekingen over het af
sluiten van een nieuwe collectieve arbeidsover
eenkomst. In de laatste conferentie, welke op
24 Februari heeft plaats gehad, is een volledig
accoord verkregen. In de nieuwe C.A.O. zijn de
loonen en alle overige arbeidsvoorwaarden voor
alle takken van het meubileeringsbedrijf gere-
geld. De bedoeling is, het college van rijksbe-
middelaars te verzoeken, de C.A.O. voor het ge
heele bedrijf en in het geheele land bindend te
verklaren. Zoodra de redactie van de nieuwe
C.A.O. nader zal zijn vastgesteld, zal dit verzoek
aan het college van rijksbemiddelaars worden
toegezonden
De stichters van de Vakcursussen heb
ben een vooruitzienden en scherpen blik
gehad. Zij zagen toen reeds, dat in den
opzet van deze uit crisisnood geboren
instelling de kiem van een blijvende
voorziening verborgen lag. Achter de be
doeling om de jeugdige werkloozen voor
lediggang te behoeden, hun arbeidsvreug
de en arbeidsdiscipline te sterken én hun
vakbekwaamheid op peil te houden,
school de mogelijkheid een brug te slaan
tusschen de vakopleiding en de voort
schrijdende ontwikkeling der techniek.
Binnenskamers werd dit tien jaar geleden
reeds gezien de leider der Vakcursussen,
de heer C. van Wijk, en de opeenvolgende
wethouders voor Sociale Zaken, de hee-
ren Drees, de Vries en Buurman, hebben
daarna welbewust deze ontwikkeling be
vorderd Thans vindt de instelling, naast
het opvangen van jeugdige werkloozen,
een belangrijke taak in de uitbreiding
der vakkennis van arbeiders, ongeacht
hun leeftijd. Een arbeider, die werkloos
wordt, krijgt op de Vakcursussen gelegen
heid om de veranderingen, de technische
verbeteringen, de vernieuwingen, die in
zijn vak natuurlijk niet zijn uitgebleven
sinds zijn opleiding voltooid werd, bij
te leeren. Hij voorkomt daardoor, dat
jonge arbeiders, die bij hun opleiding
reeds geprofiteerd hebben van de voort
geschreden technische ontwikkeling, hem
voorbij streven.
De metaalbewerker, die in zijn jongens
jaren daarmee nog geen kennis maakte,
kan op de Vakcursussen het autogeen-
of het nog nieuwere electrisch lasschen
leeren. De kelner, die door de tijdsom
standigheden geen werk in het buiten-1
land kan zoeken, kan er zijn vakbe
kwaamheid en zijn talenkennis bijhouden
en verbeteren, de automonteur verruimt
zijn kennis door werkzaamheden aan ver
schillende motortypen.
De geschiedenis
De wethouder van Sociale Zaken, de
heer Buurman, heeft ons de groeiende
beteekenis der Vakcursussen geschetst in
een weergave van hun geschiedenis sinds
1931.
In 1930 rees in den Nieuwen Haag-
schen Bestuurdersbond de wensch om
den jeugdigen werkloozen, wier toekomst
door lediggang ernstig bedreigd werd,
arbeidsgelegenheid te geven. De afdee-
ling den Haag van de Vereeniging tot
Bevordering van de Vakopleiding voor
Handwerkslieden bracht hetzelfde denk
beeld naar voren en het kostte dezen
beiden organisaties geen moeite het Ge
meentebestuur te overtuigen. In Januari
1931 werd een Gemeentelijke Commissie
benoemd ter bestudeering van het vraag
stuk der jeugdwerkloosheidop 2 Maart
van hetzelfde jaar besloot de Gemeente
raad tot Stichting van de Gemeentelijke
Vakcursussen voor Jeugdige Werkloozen,
nog denzelfden dag gaven Gedeputeerde
Staten van Zuid-Holland aan dat besluit
hun goedkeuring en reeds op 4 Maart
zwaaiden de hamers in het voormalige
schoolgebouw aan de Nieuwe Schoolstraat, .wco ..j-
waarvan de instelling 3 lokalen in ge- naam verkort tot „Gemeentelijke Vakcur-
bruik kreeg. Zij is er sindsdien gevestigd --
gebleven.
begon de arbeid op beperkte schaal en
in vrij primitieve omstandigheden en met
slechts 5 afdeelingen in de voormalige
school aan de Nieuwe Schoolstraat. In
het begin waren daar 3 lokalen beschik
baar, thans, tien jaar later, telt men er
3 gebouwen met 20 werkplaatsen in ge
bruik, alles in, eigen beheer gebouwd
en ingericht. Bij den aanvang was het
vloeroppervlak 240 m2, en thans 4200 m2.
Langzamerhand werden nieuwe afdee
lingen toegevoegd en thans vindt de be
zoeker, die door het gebouwencomplex
dwaalt, afdeelingen voor machrne-bank-
werken, constructie- en plaatwerk, lood-,
zink- en koperbewerking, instrument
maker electrotechniek, autogeen- en
electrisch lasschen, automontage, machi
nale houtbewerking, timmeren, meubel
maker metselen, huis- en decoratieschil-
deren, machine- en bouwkundig teeltenen,
breien en boeten van netten, muziek,
talen, boekhouden, hotel- en restaurant
bedrijf. Een afdeeling vliegtuigbouw is
bjdelijk stopgezet.
Het aantal cursisten groeide in den
loop der jaren. Waren er 20 op den dag
der opening, kort voor het uitbreken van
den oorlog waren er 1200 jonge-
oudere arbeiders aan het werk. De
anderde omstandigheden en de werkge-
Volgens bericht van 23 Februari 1941 van
Winterhulp Nederland zijn in de periode van
10 tot en met 22 Februari bij de W.H.N. o.m.
de volgende giften binnengekomen
Stichting Bio Vacantie-oord, Amsterdam
18.565,53; N.V. Zumpolle’s lederwarenmagazijn,
’s-Gravenhage 5000; Thurkowfonds, 's-Graven-
hage 1000; Aannemingsbedrijf Harm Fokken»
N.V., Naarden 1000; L. N. V., Dordrecht 1000;
N.V. Esveha v.h. Ph. Simons en Co., 's-Graven
hage 971,74; Bond van loodgieters en fitterspa-
troons in Nederland, 's-Gravenhage 100; Ned.
R. K. bond van loodgieters en fitterspatroons,
's-Gravenhag' 55; Louwmai. en Parqui, 's-Gra-
venhage 100; N.V. de Residentiebode, 's-Graven-
hagp 100; Gemeentepolitie 's-Gravenhage
266,97; N.V. Gemengd bedrijf Haagsche Tram
weg Mij., 's-Gravenhage 500; S. A. D., Voorburg
100; H. A. C., Wassenaar 50; jkVr. N. P. van
W., 's-Gravenhage f 50; N.V. vischhandel Frits
Saur, 's-Gravenhage 50; dr. W. F., Leiden f 50;
fa J. D. Leupen en Zn., 's-Gravenhage f 100;
Gemeentepolitie 's-Gravenhage f 221,21; Louw-
man en Parqui, 's-Gravenhage 55; dr. F. E. P.,
's-Gravenhage 100; N.V. de Rentekas, 's-Gra-
venhage 10); G. J. van G., 's-Gravenhage 50;
N.V. Vleeschwaren- en conservenfabriek v. d.
Berg en Co., Wassenaar 100; v. d. Heem N.V.,
v.h. v. d. Heem en Bloemsma, 's-Gravenhage
100; aan giften beneden 50 3505,43.
In totaal is ontvangen: f 41.420,36.
legenheid in Duitschland hebben het aan
tal daarna tot 600 doen terugloopen. Bij
de herdenking van het vijf-jarig bestaan
kon gecontateerd worden, dat rond,5500
werkloozen van de cursussen gebruik
hadden gemaakt, thans bij het tienjarig
bestaan, is dit aantal tot 12.000 gestegen.
Beter bewijs, dat de instelling in een be
hoefte heeft voorzien en nog voorziet,
is niet noodig.
Het spreekt vanzelf, dat de leiding der
Vakcursussen aanstonds bedacht was op
het zoeken van werk, dat van practiscn
nut was. De moeilijkheid, die daarbij te
overwinnen viel, lag in de beperking in
de keuze tot objecten, waarmee de par
ticuliere nijverheid geen concurrentie
I werd aangedaan.
De practijk heeft geleerd, daf zulke
objecten in vrij grooten getale te vinden
zijn. Niet minder dan 250 opdrachten zijn
door de Vakcursussen uitgevoerd, op-
drachten van zeer uiteenloopenden aard
i en van zeer verschillende waarde. Al
deze opdrachten betroffen werk, dat niet
i uitgevoerd zou zijn als het niet mogelijk
was geweest het als werkobject door de
Vakcursussen te laten verrichten. Wij
doen een greep uit de veelheid en noe-
men dan de restauratie van het Kasteel
i De Binckhorst”, den bouw van 't jeugd-
huis te Noordwijkerhout en het padvin-
dershuis in de Boschjes van Pex. bc-
nevens tal van intérieur-restauraties, ver-
vaardiging van meubilair, maquettes enz.
De tijdsomstandigheden hebben ook den
arbeid van de Vakcursussen niet onbe
roerd gelaten en over de vooruitzichten.]
fr I
BH»
