Forsche demonstratie
van
industrie
handel
en
D
STADSNIEUWS
K
noodig
men
Verkoudheid en hoest
De kunstzijde treedt
naar voren
beëindigd door nieuw
huismiddel.
Welken distributiebon heeft
Jaarbeurs-indrukken
10
08
07
11
13 14
91
81
15
16
117
07
f
06
5
07
06
07
05*
9
Herziening salarissen
DISTRIBUTIE VASTE BRANDSTOFFEN 1 TOT EN MET 31 MAART
Toonbeeld van ongebroken veerkracht in het Nederlandsche
bedrijfsleven. Vervangingsartikelen vragen de
aandacht. Het nieuwe beeld der Neder
landsche textielindustrie
09
61 71
02
06
NEDERLANDSCH-DUITSCHE
CULTUURGEMEENSCHAP
35 tm. 41
VOORBEREIDEND
ONDERWIJS
15 1617
9
E
V
TTAAGSCHE COURANT Woensdag 12 Maarf 1941 2e bl. pag. 2 gggg;
RECLAMES.
De met aangeduide bonnen vervallen spoedig
Tijdvak waarin geldig
Hoeveelheid
BON
ARTIKELEN.
ALGEMEENE DISTRIBUTIEKAART
2 Febr. t/m 16 Maart
17 Febr. t/m 16 Maart
24 Febr. t/m 20 April
100 gram
250 gram
24 Febr. t/m 20 April
250 gram
24 Febr. t/m 20 April
(Van onzen specialen verslaggever.)
250 gram
24 Febr. t/m 23 Maart
100 gram
KAAS
200 gram
KAAS
200 gram
EIEREN
één ei
EIEREN
één ei
500 gram
24 Febr. t/m 30 Maart
1 Maart t/m. 30 Maart
1 Jan. t/m 30 April
BROODBONBOEKJE.
100 gram
r
BLOEMKAART.
24 Febr. t/ 23 Maart
BOTER* OF VETKAART.
VLEESCHKAART.
100 gram
en
75 gram
100 gram
..Das
HONDEN- EN KATTENBROOD.
1 t/m 31 Maart
N.B.
1000 gram- 1 kilogram; 500 gram 1 pond; 100 gram 1 ons.
:lasse
Zi
1
2
gas-
1 h.i.
PETROLEUM^ EGELS
Koken
Verlichting
2 liter
2 liter
24 Febr. t/m 20 April
24 Febr. t/m 31 Maart
BON
het
onderzoek
wanneer zij in het bezit zijn van de
akte van onderwijzeres ƒ576 na 1, 2. 3 en
dienstjaren te verhoogen telkens met
TARWEBLOEM en -meel
of Roggebloem en -meel
of zelfrijzend bakmeel
of Brood
of half rantsoen Gebak
PEULVRUCHTEN
ZEEP
Toiletzeep (nieuwe samenstell.)
of Huishoudzeep
of Zachte zeeppasta
of Zachte zeep (oude samenstell.)
of Zachte zeep (nieuwe samenst.)
of Zeeppoeder
of Zeepvlokken
of Zelfwerkende waschmiddelen
of Vloeibare Zeep
Voor 20 k g. droog waschgoed moet
aan de wasscherij één bon worden
afgegeven
BON
250 gram
250 gram
200 gram
250 gram
250 gram
125 gram
150 gram
35 gram
35 gram
35 gram
50 gram
als boven
160 gram
140 gram
200 gram
90 gram
75 gram
300 gram
600 gram
500 gram
400 gram
50 gram
125 gram
1 kilogram
150 gram
120 gram
300 gram
200 gram
150 gram
250 gram
125 gram
250 gram
200 gram
3 Maart t/m 9 Maart
extra t/m 16 Maart, ech
ter niet in rest, e d.
24 Febr. t/m 20 April
10 t/m 23 Maart
extra t/m 6 April
24 Febr. t/m 9 Maart
extra t/m 23 Maart
10 t/m 16 Maart
extra t/m 23 Maart, ech
ter niet in rest e. d.
3 Maart t/m 9 Maart
extra t/m 16 Maart, ech
ter niet in rest e. d
27 Febr. t/m 9 Maart
extra t/m 12 Maart
3 t/m 9 Maart
extra t/m 16 Maart
Sk
’35
dt
gi
dt
fa
Re
N<
B.
dat
het
BOTER
of margarine
of vet
BOTER
of margarine
10 k.g.
8 k g.
5 k.g.
4 k.g.
3 k.g.
IJ k.g.
50 gram
1 tube
1 pot
10 t/m 16 Maart
extra t/m 23 Maart ech
ter niet in rest, e d
10 t/m 19 Maart
extra t/m 23 Maart
10 t/m 16 Maart
extra t/m 23 Maart
be
gaf
m
di
m
co
to
Ge
v.
Sl<
hu
de
St
te
ta
Pi
30
zi
fo
Vi
Pc
V.
40
ve
na
bi
al’
tie
hc
ei
d
le
m
D
er
n:
n<
D
nt
te
0’
s<
t
St
jo
va
m:
hc
de
ee
er
tri
V
V
0]
g'
n
„1
k
ir
di
le
g
n
g|
ai
v:
v:
GORT (-mout) of grutten
HAVERMOUT of havervlokken,
ha verbloem, aard.-meelvlekken of
gort (-mout) of grutten
RIJST of rijstemeel of rijstebloem
of rijstgries of gruttenmeel (ge
mengd meel)
MACARONI of spaghetti of ver
micelli
Hoeveel is de eenheid van de gewenschte soort?
100 k.g Briketten, geheel of gedeeltelijk
De geldigheidsduur van de bonnen 11, 12 en 13 van de Bonkaart distributie vaste
brandstoffen Haarden, Kachels en de bonnen no. 25 t.m. 32 van de Bonkaart
distributie vaste brandstoffen—Centrale Verwarming is verlengd t. m 14 Maart 19«1>
Gidurende het tijdvak van 1 tot en met 31 Maart geven de met „één eenheid
brandstoffen vijfde periode" en de met „een eenheid cokes vijfde periode” gemerkte
bonnen elk reoht op het koopen van één eenheid vaste brandstoffen. (Dit geldt o.a.
voor doktoren, kamerbewoners, inkwartiering.) De bonnen van de vierde periode
blijven nog geldig t.m. 14 Maart.
Tegen inlevering van de bonnen, welker geldigheidsduur tot 14 Maart is verlengd,
mag van 1 t.m. 14 Maart geen turf worden afgeleverd.
en/of afval van vaste brandstof
fen.
De veel gebruikte inhoudsmaat 1 mud
betreffende
onderwijs wijzigingen
worden aangebracht, aan om de com-
Op voederkaarten voor Honden.
Voor groep I en II
III
iv
M VI
Op voederkaart voor katten
onderzoek en de bestrijding van malaria,
pest.
BROOD
of 1 RANTSOEN „gebak”. Dit is:
Koek
of Speculaas
of andere koekjes
of Biscuits en Wafels
of Beschuit
of Cake
of Taart en gebakjes
of Boterletter
of Amandelbroodjes
AANNEMING VAN PERSONEEL DEPAR
TEMENT VAN VOLKSVOORLICHTING
EN KUNSTEN
De secretaris-generaal van het departe
ment van Volksvoorlichting en Kunsten
brengt ter kennis van belanghebbenden,
dat de aanneming van personeel voor ge
noemd departement geschiedt in overleg
met het plaatsingsbureau voor overheids
personeel Raam weg 3 alhier.
In verband met het bovenstaande en
mede in verband met de omstandigheid,
dat het aantal reeds ontvangen sollici
taties het aantal nog te bezetten plaatsen
verre overtreft, moet het belanghebbenden
worden ontraden zich met sollicitaties
rechtstreeks tot bovengenoemd departe
ment te wenden.
baggerturf
100 kg.) cokes (ook
de akte van hoofdonderwijzeres f 350
De kweekelingen die op 1 Januari 1937
reeds in dienst waren, genieten, krachtens
een overgangsbepaling, een jaarwedde
onderscheidenlijk van f480. en f 672 Deze
EZE tweede Jaarbeurs onder oor
logsomstandigheden toont een
versterkt beeld van de onmid
dellijk voorafgaande, de najaarsbeurs
1940, in de demonstratie van de onge
broken veerkracht van het Nederland
sche bedrijfsleven. Handel en industrie,
ten deele nieuwe wegen begaand, heb
ben als gezamenlijk devies het „luctor
et emergo” in hun vaan geschreven en
dragen deze nu hoog boven de beroe
ringen van den tijd, die zwaar is van
t dreigingen.
Wie nu door Utrecht gaat, den smallen
reep der stad tusschen Centraal Station
en Vreeburg, bespeurt daar dezelfde
drukte van voorheen, wanneer het
groote Jaarbeursgebouwencomplex zijn
deuren heeft geopend om duizenden
binnen te laten voor de groote uitstal
ling van handel en nijverheid.
En in de hallen zelf is, oppervlakkig
bezien, evenmin iets te bespeuren van
oorlogsinvloeden, noch in de bezetting
der geweldige ruimten, noch in den
bouw en de inrichting der stands of in
het getal der bezoekers. Wèl is er ver
schil in den aard der artikelen, een be
langrijk verschil zelfs, hetgeen overi
gens typisch der Jaarbeurs is, die de
spiegel behoort te zijn van de evoluties
in het economische leven.
Lezing van senator dr. von Hoff
In een der zalen van Pulchri Studio
een talrijk ge-
van de Neder-
Cultuurgemeenschap,
Hoff.
der
SCHEERZEEP (apart strookje)
of scheercrême
of scheerzeep
den gedemonstreerd. Dit betreft dakbedek
kingen, klinkerconstructie, verven, betim
meringen enz. Men kan er menig aardig
intérieur bewonderen, leuke binnenhuisjes
met tal van goede, vondsten op het gebied
der verlichting.
In de onmiddellijke nabijheid heeft Zwit
serland met zijn uitnemend verzorgde in
zending een plaats gekregen. Zijn indus
trie brengt kwaliteitsartikelen en dat is
er aan te zien Wij mogen wijzen op de
prachtige stukken draaiwerk. de kamwie
len en de horloges Onder de laatste be
vinden zich juweeltjes. Vanzelfprekend
is er ook de vreemdelingenindustrie, wel
ker inzending de mogelijkheid gaf tot de
expositie van meerendeels prachtig foto
materiaal.
De schoennijverheid is. na haar entrée
op de vorige beurs, aanstonds weer terug
gekomen en in veel grooter omvang dan
de eerste maal.
De Bond Kunst in Industrie is twee éta
ges gestegen waar de ruimte zich minder
leent tot de imposante uitstalling, welke
wij van hen gewend zijn Toch is men er
ook nu in geslaagd een aantrekkelijk
geheel te scheppen en menige trouvaille
valt te bewonderen
van het voorbereidend onderwijs, die niet
in het bezit zijn van de hoofdakte en op
het oogenblik niet als onderwijzeres le kl.
in functie zijn, bij wijze van overgangs
maatregel de bezoldiging willen toeken
nen. welke op het oogenblik de onderwij
zeressen le kl. in het bezit der akte van
onderwijzeres genieten, omdat zij over het
algemeen tot de oudere leerkrachten be-
hooren, voor wie het behalen van de
hoofdakte min of meer bezwaarlijk kan
zijn, alsmede omdat zij in zekeren zin
vóór haar opwacht;
wijzeres le k
Wol uit graanstroo.
Een uitnemend en zeer uitgebreid over
zicht van wat de 44e Jaarbeurs brengt
gaf haar directeur, mr. J Milius in zijn
introductle-rede. Daaruit bleek ten duide
lijkste de beteekenis van het instituut juist
in dezen tijd.
Wanneer wij eens rondkijken op de ver
schillende verdiepingen, dan bevestigt elke
stap, dien wij doen de woorden van dezen
deskundige.
Er is volop leven rondom ons, er gaan
drommen menschen rond, die er niet enkel
komen om iets te zien, maar vooral om
zich te oriënteeren omtrent het nieuws en
om er zaken te doen. De industrie heeft
zich in andere banen begeven en de handel
volgt haar. Er is veel, dat we nu moeten
missen, maar er is evenveel, dat ter com
pensatie van dit verlies strekt. Het ver-
vangingsartikel neemt op deze beurs een
vooraanstaande plaats in.
De Nederlandsche textielindustrie onder
streept dit wel zeer duidelijk in haar col
lectieven stand op de 4e étage, welke ge
heel door deze inzending wordt ingeno
men.
Onze kunstzijde-spinnerijeu zagen zich
na 10 Mei plotseling van haar export-ge-
bied, dat driekwart der productie opnam,
afgesneden. De import van kunstzijde-ar-
tikelen stond echter eveneens plotseling
stil. Zoo was de figuur, toen men de
situatie ging overzien, om zich te beraden
over den verderen gang van zaken. De
invoer van wol en katoen, tot een mini
mum teruggebracht, maakte omschakeling
ook om deze reden noodig en zoo rees de
curve der kunstzijde-productie, doch nu
vrijwel uitsluitend ten behoeve van het
binnenlandsche verbruik.
De weverijen, spinnerijen en andere tex
tielindustrieën, welke zich tevoren niet
met de kunstzijde als verwerkingsstof had
den beziggehouden, moesten daar nu toe
overgaan en zochten en vonden daarbij
goede samenwerking met de drie reeds
bestaande kunstzijde-spinnerijen.
Er werd een vlot afzetgebied gevonden
voor de kunstzijden garens, waarvoor
hooge kwaliteitsnormen werden gesteld
Naast de kunstzijde, werd de productie
van den celvezeldraad als vervangingsmid.
del voor wol ter hand genomen De eerste
fabriek daarvoor zal weldra verrijzen en
als grondstof dient ons graanstroo!
Bijzondere aanwijzingen zijn en worden
gegeven om de kunstzijden artikelen in
de bewassching voor beschadiging te vrij
waren. Een etiket, een waarschuwingstee-
ken R! wordt in elk artikel genaaid.
R.T.B.
De inzending toont in haar verschillende
afdeelingen een keur van artikelen uitslui
tend of grootendeels vervaardigd uit kunst
zijde (rayon). Men vindt er voorts combi
natie van rayon met katoen, met wol,
met celvezel en met melkwol. Daarnaast
zijn er goederen, voor 100 pCt. uit cel
vezel of celwol vervaardigd en geen leek,
die het verschil met de goederen, gemaakt
uit de oude grondstoffen zien of voelen
kan.
De research op het gebied der toepas
sing van kunstzijde heeft nieuwe mogelijk
heden naar voren gebracht en de kwaliteit
van het product verhoogd. De naaigarens
b.v. deskundigen verzekerden het ons
zijn nagenoeg van dezelfde kwaliteit
als die van katoen of natuurzijde. Ook tot
de fabricage van canvasweefsels voor ban
den is men reeds gekomen.
De inzending laat er u alles van’zien en
door de echte machines in volle werking.
Er is nauwelijks eer. aanbeveling noodig,
om dit indrukwekkende Jaarbeurs-onder-
deel niet te verzuimen: reeds nu verdrin
gen er zich de kijkers en in de buurt van
de machines is er geen bijkomen aan!
Onze textiel-industrie, waarin van
iedere 6 Nederlandsche arbeiders er 1
werkt, heeft eindelijk op de beurs de
plaats gevonden en ingenomen, welke zij
verdient. Haar verschijning is, ook naar
het uiterlijk, voortreffelijk
Groote groeps-inzendingen.
Het streven tot groepsvorming in de
inzendingen neemt geleidelijk toe en het
beeld der Jaarbeurs wint daardoor niet
weinig aan aantrekkelijkheid. Volgens mr.
Milius profiteert er bovendien de handel
van. En daar gaat het per slot van reke
ning om.
Naast de textiel, zien wij op dit ge
bied de inzendingen van den Bond Kunst
in Industrie, de Schoennijverheid en de
bouwmaterialen.
Om met de laatste te beginnen, zij vult
de benedenverdieping van drie verdiepin
gen volledig en. gelijk steeds, is er, bij
wijze van spreken, een dorpje gecreeërd,
een verzameling gebouwtjes in aardige ar
chitectuur, waarin velerlei materialen als
het ware In practische toepassing, wor-
De beste en voordee-
ligste manier om van
Uw hoest en ver
koudheid af te ko
men, is dit heel een
voudige middeltje,
dat U zelf thuis kunt
klaarmaken: Neem
een kwart liter heet
water en los daarin
op een 30-grams
fleschje Ver vu? (dub-
oel geconcentreerd
dat U bij eiken apotheker of drogist kunt
verkrijgen Even goed doorroeren tot alles
opgelost is. Dosis: volwassenen: een eet
lepel; kinderen van 8 tot 12 jaar: een des
sertlepel; 3 tot 8 jaar: een theelepel (Na
de drie voornaamste maaltijden en voor
het naar bed gaan). Deze zelfgemaakte
hoestsiroop werkt ook doeltreffend in ge
vallen van influenza, heeschheid en bron-
chiale aandoeningen. 1078
Probeer het vandaag nog en bewaar dit
recept goed.
Wat Indië brengt
De Indische afdeeling is voornamelijk
op de anthropologie en de ziektebestrij
ding ingesteld.
Een collectie voorwerpen door de af
deeling Volkenkunde van het Koloniaal
Instituut samengebracht, geeft
4
ƒ96. tot "ƒ960:
b. wanneer zij in het bezit zijn van de
akte van hoofdonderwijzers 864, na 1. 2,
3. 4. 5, 6. 8, 10. 12, 14, '6, 18 en 20 dienst-
aren te verhoogen telkens met 96 tot
ƒ2112 een en ander met dien verstande,
dat de thans in dienst zijnde leerkrachten
haar tegenwoordige aanspraken behou
den Deze regeling heeft het voordeel, dat
alle leerkrachten die in het bezit zijn van
de hoofdakte, op den duur het maximum
salaris van 2112 kunnen behalen, dat haar
aanvangssalaris 192 hooger is dan voor
de 2e klasse onderwijzeressen thans en dat
de eerste zes periodieke weddeverhoogin-
gen éénjaarlijksche verhoogingen zijn,
waardoor in korten tijd een bezoldiging
wordt verkregen, welke een behoorlijke
bestaansmogelijkheid biedt.
Voor de leerkrachten, die alleen de akte
van onderwijzeres bezitten is vergeleken
bij de thans voor onderwijzeressen 2e kl.
geldende regeling zoowel het aanvangs
salaris (van ƒ480 tot ƒ576) als het eind-
salaris (van ƒ768 tot ƒ960) verhoogd, ter
wijl alle weddeverhoogingen om het jaar
worden toegekend, waardoor ook deze
leerkrachten, die onder de bestaande
regeling uiteraard in mindere mate dan
de hoofdaktebezitsters voor een plaats als
onderwijzeres le klasse in aanmerking ko
men. haar positie verbeterd zien Verder
zouden B. en W. voor deze groep perso
nen niet willen gaan. Diegenen onder haar
die thans onderwijzeres le klasse zijn, zui
len van de nieuwe regeling geen schade
ondervinden, omdat zij, zooals is gezegd,
haar tegenwoordige rechten zullen behou
den, terwijl degenen, die nog als onder
wijzeres 2e klasse werkzaam zijn, door het
behalen van de hoofdakte in staat zullen
zijn haar positie belangrijk te verbeteren.
Hetzelfde geld voor haar, die in de toe
komst. zonder in het bezit te zijn van de
hoofdakte, te werk zullen worden gesteld.
Uit billijkheidsoverwegingen zouden B en
THEE
of KOFFIE
SUIKER
MAÏZENA of griesmeel of sago of
aardappelmeel of puddingpoe
der of puddingsauspoeder met 100
gram zetmeel (maizenapakjes in
oude verpakking van 225 gram op
twee bonnen)
:geldstelling als onder
hebben dienst gedaan.
De kweekelingen
Ten opzichte van de kweekelingen zou
den B. en W., voor zoover betreft het
verschil in bezoldiging tusschen de bezit
sters van de akte van onderwijzeres en
de bezitsters van de hoofdakte eenzelfde ge
dragslijn willen volgen als hierboven voor
de onderwijzeressen is aangegeven en
derhalve dit verschil willen vergrooten
De jaarwedde, welke deze categorie thans
geniet, bedraagt: a. wanneer zij in het
bezit zijn van de akte van onderwijzeres
regelingen terugwerkende
Januari 1941 te verleenen.
grijpen de gelegenheid,
verordeningen I
bereidend
ten i
missie van toezicht op de gemeentelijke
bewaar- of voorbereidingsscholen van
welke commissie in de verordening no 4
van 1919 nog steeds sprake is hoewel
aan haar taak tengevolge van de instelling
van de gemeentelijke inspectie van het
onderwijs reeds jaren geleden een einde
kwam uit de verordening te schrappen
en om de redactie op enkele plaatsen te
wijzigen.
In verband met het vorenstaande stellen
B en W den Raad voor de verordeningen
in bovenbedoelden zin te wijzigen.
vervaardigd van uitval en/of af
val van vaste brandstoffen, geen
turf zijnde
250 k.g. Briketten, geheel of gedeeltelijk
vervaardigd van uitval en/of af
val van turf. 3
75 k.g. niet tot briketten geperat uitval
RUND- KALFS- Of VARKENS-
VLEÉSCH (been inbegrepen)
of 1 Rantsoen Vleesch waren. Dit is:
voor gerookt of gekookt varkens-,
rund- en kalfsvleesch en voor
gerookte worstsoorten, b.v ham,
schouder-carbonade, spek, rook-
vleesch, pekelvleesch. Gelder-
sche rookworst, plockworst
snijworst
voor gekookte worstsoorten, b.v.
boterhammenworst, lunchworst,
rolpens en knakworst, b.v.
Frankforter en Weener
voor leverartikelen als b.v. Ber
liner Saksische en Haagsche
leverworst en verder van tongen
worst en nierbrood
voor bloedworst
Kosten rond 55.000
De kosten, welke aan de invoering van
deze nieuwe salarisregelingen zijn verbon
den, bedragen voor 1941 voor 't openbaar en
bijzonder voorbereidend onderwijs tezamen
rond 55.000. B. en W. merken hierbij op.
dat het hun bedoeling is aan de nieuwe
kracht tot 1
en W.
in de
voor
na oe-
bepaling zouden B en W uit billijkheids
overwegingen gehandhaafd willen zien,
terwijl zij in het vervolg aan degenen die
niet onder deze bepalingen vallen, een
wedde zouden willen toekennen van: a.
wanneer zij in het bezit zijn van de akte
van onderwijzeres ƒ300, (ongewijzigd);
b. wanneer zij in het bezit zijn van de
akte van hoofdonderwijzeres ƒ408 na 1. 2
en 4 dienstjaren te verhoogen telkens met
48 en na 6 dienstjaren met f 72 tot 624.
Ten aanzien van deze voorstellen gelden
dezelfde overwegingen als hierboven no
pens de voorstellen in zake de salarissen
der onderwijzeressen zijn aangevoerd
Instituut samengebracht, geeft in zeer
beknopten vorm een indruk van het syste
matisch anthropologisch onderzoek in den
archipel.
Daar bevindt zich een aantal schedel
van inlanders uit verschillende gebieden
zoomede de voor het onderzoek bij le
vende individuen vereischte instrumenten,
als bok de objecten, gebruikt voor de be
paling der kleur van oogen. huid en haar
Bovendien treft men er de voornaam
ste publicaties aan over anthropologisch
onderzoek in Indië.
Van de resultaten, die het toegepast
natuurwetenschappelijk onderzoek ter.
bate van de inheemsche en Europeesche
landbouwers in Nederlandsch-Indië in
lange jaren van krachtige werkzaamheid
bereikt heeft, wordt voorts een aantal
voorbeelden gedemonstreerd
In verband met de belangstelling, welke
er op het oogenblik bestaat voor histori
sche feiten, werd een aantal door dr F
W Stapel verzamelde cijfers, betrekking
hebbend op den aanvoer van Indische
voortbrengselen ten tijde der V.O.C op
de Europeesche markt, In een artistietc
geheel door den kunstschilder Eland
samengevat.
De linkerhelft daarvan voert den be
schouwer terug tot den tijd der Vereenig-
de Oost-Indische Compagnie (V OC.) de
lechterhelft het vervoer voor van reeds
in dien tijd door Nederlandsch-Indië uit
gevoerde producten, doch dan thans met
behulp van de meest moderne outillage
In een afzonderlijke ruimte worden
door de afdeeling Tropische Hygiëne van
het Koloniaal Instituut eenige statistische
gegevens, platen en modellen gedemon
streerd. welke betrekking hebben op het
framboesia en beri-beri.
De Duitsche inzending
Duitsche inzending toont in een
gebouwden en modern ingerichten
waarvan
hield gisteravond voor
hoor op uitnoodiging
landschDuitsche
Senator dr. von Hoff, Vorsteher der
Weser-Emskantons der Nordischen Ge
sellschaft, een voordracht over
Grundgesetz nordischer Haltung”
Dr. Schuon sprak een inleidend woord,
waarin hij er op wees, dat Europa zich
bevindt in een toestand van geestelijke
omwenteling. Hierin heeft ook Neder
land een plaats en zich hierop te
zinnen is een plicht Vervolgens
spr. het woord aan Senator dr. von Hoff.
die een bekend kenner van de Noordsch-
Germaansche cultuur is.
Dr. von Hoff ging in zijn rede uit van
de grondslagen van het oude recht der
Germaansche volkeren. Recht is, volgens
deze opvating, wat de arische mensch als
plicht gevoelt. Recht, goedheid en waar
heid zijn in dezen gedachtengang syno
niem.
Vervolgens schetste spreker eenige
punten van verschil tusschen de Noord-
sche rechtsopvatting en die van de Zui
delijke en Oosterschc volkeren, waarbij
hij deed uitkomen, dat juist het Noord-
sche ras vreemd is van eenige gering
schatting der vrouw. De gevoelswereld
V'n den Noordschen mensch is vooral op
het gezin ingesteld, trouw is een zijner
eerste deugden. Voor hem zijn deugd en
zelftucht, die denzelfden oorsprong heb
ben, niet van elkander te scheiden.
De gemeenschapsgedachte bij het
Noordsche ras berust op huwelijkstrouw,
gezins- en familieleven, terwijl als typi
sche karakterkenmerken eergevoel, vrij
heidsliefde, vastheid en onbuigzaamheid
mogen worden genoemd, naast dapper
heid en manhaftigheid.
Voor den Noordschen mensch moet het
een ideaal zijn, zich in zijn levenshouding
te richten naar de gemeenschap, waarvan
hij deel uitmaakt.
Zeer uitvoerig ging de spreker op zijn
onderwerp in.
Aan het slot beloonde het aandachtig
gehoor hem met een hartelijk applaus.
Per bon kan de met A aangeduide categorie (particulieren) 1 eenheid van de
gewenschte soort vaste brandstoffen verkrijgen. Van 1 t.m. 31 Maart zijn geldig:
Vaste Brandstoffen BON Van bonkaart distributie
Van bonkaart distributie oc xi Vaste Brandstoffen
HAARDEN, KACHELS CENTRALE VERWARMING
1 EENHEID is gelijk:
h.l. van i .ax. 75 k.g. anthraciet, steen
kool, industrie- of eierbriketten;
2J h.l. kolenslik;
h.l. (max 100 kg.)
2 h.l. (max
cokes);
110 k.g bruinkoolbriketten;
450 stuks (200 k.g.) baggerturf;
175 k.g. fabrieksturf;
300 stuks (195 k.g.) persturf;
200 k.g. overige soorten turf
De
fraai
stand, een collectie artikelen,
het meerendeel tot de kunstindustrie be
hoort. 't Meest opvallend zijn de prachtig
verzorgde boeken en tijdschriften, welke
tezamen een beeld geven van het hooge
peil, waarop de Duitsche grafische kunst
staat De kleurendrukken en litho’s zijn
verwonderlijk goed. Dat de Duitschers
deze techniek in de perfectie beheerschen.
wisten we reeds, maar het is goed en
een aesthetisch genot tevens om er weer
eens eenige goede voorbeelden van te
zien.
Porcelein, aardewerk, glaswerk e.d.
waaronder eenige mooie specimina uit de
Saksische fabrieken, behooren verder tot
de inzending, welke in een stand voor het
vreemdelingenverkeer haar voltooiing
vindt.
Op eenige andere officieele en semi-
officieele afdeelingen hopen wij in een
volgend artikel terug te komen.
MAXIMUM AANTAL LEERLINGEN
PER KLAS 40
In zijn vergadering van 2 December
1936 besloot de Raad tot het invoeren met
ingang van 1 Januari 1937 van verschil
lende maatregelen ten opzichte van het
voorbereidend onderwijs. Deze betroffen
de herziening van de salarissen der kwee
kelingen, de invoering van den rang van
onderwijzeres 2e klasse, de herziening van
de leerlingenschaal en de beperking der
kosten van tijdelijk personeel. De nood
zakelijk om, in verband met den toestand
van de gemeentefinanciën, de kosten van
het voorbereidend onderwijs belangrijk te
beperken, vormde destijds voor B. en W. w aan de thans aanwezige wchtgeldsters
.x^x.ux.x» xaax u «xxBO v». «Cxx D.. de aanleiding tot het voorstellen van deze,
dat gebeurt in den meest levendigen vorm: ^«rk ln de organisatie van het voorberei-
dend onderwijs ingrijpende, bezuinmgs-
maatregelen.
Hoewel zij in geldelijk opzicht de ver
wachte uitwerking hebben gehad, zijn in
de practijk tegen enkele Van deze maat
regelen ernstige bezwaren gerezen, welke
den laatsten tijd zijn vergroot, nu de kos
ten van levensonderhoud aanzienlijk zijn
gestegen. Deze bezwaren betreffen in
hoofdzaak de salarissen der kweekelingen
en het tweerangenstelsel voor de onder
wijzeressen De bedoeling, welke destijds
bij de invoering van dit stelsel voorzat,
was het onderscheid, dat bestond tusschen
de kweekelingen, die belast waren met
het zelfstandig geven van onderwijs aan
onvolledige klassen, en de kweekelingen,
die uitsluitend met kweekelingendiensten
belast waren, In haar bezoldiging en bena
ming tot uitdrukking te brengen en ook
om, door uitbreiding van het aantal onder
wijzeresplaatsen, voor de kweekelingen be
tere vooruitzichten te openen Hiertegen
over zijn dan ook de salarissen van de
kweekelingen (die uitsluitend kweekelin
gendiensten zouden verrichten) verlaagd, -- ---- - -
terwijl aan de onderwijzeressen 2e klasse, ƒ300, b. wanneer zij Jn het bezit z^jn van
aan wier zorg kleinere klassen werden toe- J A --»■*-
vertrouwd, een bezoldiging werd toege
kend, welke boven die van de kweekehnt
gen uitging, maar in niet belangrijke mate
afweek van de vóórdien voor onderwijze
ressen en van de thans voor onderwijze
ressen le klatese geldende regeling.
De verwachting, welke destijds bestond,
dat er door gestadige uitbreiding van het
voorbereidend onderwijs, zoowel voor de
kweekelingen als voor de onderwijzeressen
2e klasse, voldoende kansen op bevorde
ring zouden ontstaan is mede tengevolge
van de stopzetting van den schooloouw
niet in vervulling gegaan. Dit heeft tot
gevolg, dat deze krachten op een leeftijd
dat zij normaal al eenige jaren onderschei
denlijk als onderwijzeres 2e klasse en
onderwijzeres le klasse werkzaam zouden
moeten zijn nog steeds de lager bezoldigde
functie bekleeden en derhalve een salaris
ontvangen, dat niet in overeenstemming is
met haar arbeid en leeftijd Dit klemt in
dezen tijd met zijn voortdurende prijs
stijgingen des te meer. Bovendien belem
mert de geringe promotiekans de aanmel
ding van sollicitanten. Velen, die zich wel
voor het examen van onderwijzeres heb
ben laten opleiden, trachten daarna elders
een betrekking te verkrijgen. Ten aanzien
van de onderwijzeressen 2e klasse doet
zich, nu de kansen op promotie klein zijn,
voorts het bezwaar gevoelen, dat zij het
zelfde werk verrichten als de onderwijze
ressen le klasse zij het dan. dat haar
klassen iets minder leerlingen tellen en
dat zij niettemin een belangrijk lagere be
zoldiging ontvangen.
Bovendien is in de practijk het bezwaar
gebleken, dat een onderwijzeres le klasse
reeds bij geringe daling van het aantal
leerlingen wordt gedegradeerd tot onder
wijzeres 2e klasse, met de geldelijke ge
volgen van dien. Levert dit voor het open
baar onderwijs slechts bezwaren van admi-
nistratieven aard op. omdat aan personen
die in deze omstandigheid komen te ver-
keeren. wachtgeld wordt toegekend, voor
de leerkrachten der bijzondere scholen,
voor wie geen wachtgeldregeling bestaat,
beteekent deze degradatie een plotselinge
belangrijke achteruitgang in bezoldiging
Een dergelijke achteruitgang kan, zooals
vanzelf spreekt, niet gemotiveerd worden
door het feit, dat geheel buiten de
schuld van de betrokkenen het aantal
leerlingen een kleine vermindering heeft
ondergaan.
Afschaffing tweeklassenstelsel.
Alles bijeen genomen achten B. en W.
voldoende termen aanwezig om het twee
klassenstelsel waartegen ook in den
Raad bezwaren zijn geopperd af te
schaffen.
Thans genieten de onderwijzeressen 2e
klasse een jaarwedde van:
a. wanneer zij in het bezit zijn van de
akte van onderwijzeres 480. xia 1, 2. 4 en
6 dienstjaren te verhoogen telkens met
ƒ72, tot ƒ768
b. wanneer zij in het bezit zijn van de
akte van hoofdonderwijzeres van f 672, na
1, 2, 4 en 6 dienstjaren te verhoogen tel
kens met 72, tot 960.
De onderwijzeressen le klasse genieten
een jaarwedde van:
a. wanneer zij in het bezit zijn van de
akte van onderwijzeres 960, na 1, 2, 4. 6.
8, 10. 12. 14 16 en 18 dienstjaren te ver
hoogen telkens met f 96 tot 1920;
b wanneer zij in het bezit zijn van de
akte van hoofdonderwijzeres 1152 na 1.
2. 4 6, 8. 10. 12. 14 16 en 18 dienstjaren
te verhoogen telkens met 96. tot ƒ2112
Vóór 1 Januari 1937 was de bezoldiging
voor alle onderwijzeressen gelijk aan die,
welke hierboven voor de onderwijzeressen
le klasse is weergegeven.
Uit geldelijk oogpunt is het niet moge
lijk geheel tot de vroegere regeling terug
te keeren Dit zou trouwens neerkomen op
het vrijwel geheel prijsgeven van een sa
larisverlaging. waarin ook aandere groepen
van gemeentepersoneel in meerdere of
mindere mate heben gedeeld, zoodat reeds
met het oog op de consequenties aan we
derinvoering van de oude regeling niet kan
worden gedacht. Aan de bestaande bezwa
ren zou naar het oordeel van B. en W
evenwel kunnen worden tegemoetgekomen
door de volgende regeling, waarbij eener-
zijds de verschillen in rang verdwijnen
en anderzijds het verschil in bezoldiging
tusschen leerkrachten in het bezit van de
akte van onderwijzeres, en die in het be
zit van de akte van hoofdonderwijzeres
wordt vergroot. Hierin ligt zoowel voor
de in dienst zijnden als voor de nieuw in
dienst tredenden een aansporing te trach
ten de akte van hoofdonderwijzeres te be
halen, hetgeen op den duur aan het onder
wijs slechts ten goede kan komen.
B. en W stellen daarom voor aan de
onderwijzeressen een bezoldiging toe te
kennen, bedragende:
a
Het maximum aantal leerlingen
Uit de aanvaarding van deze voorstellen
vloeit logisch voort, dat alle onderwijze
ressen voortaan weer voor dezelfde taak
moeten worden gesteld en derhalve het
maximum-aantal leerlingen per klasse
voor allen hetzelfde zal moeten zijn Thans
bedraagt dit maximum 44 voor een onder
wijzeres le klasse en 36 voor een onder
wijzeres 2e klasse (het z.g. tachtigstelsel)
B en W. zouden dit aantal thans op 40
leerlingen gesteld willen zien en wel in
dien zin. dat zij geval voor geval beoor-
deelen, of aanstelling van nog een on-
derwpzeres noodig is. zulks teneinde de
vorming van te kleine klassen te voorko
men. Hoewel daarop van de zijde van de
vakorganisaties is aangedrongen, kan
afgescheiden nog van de geldelijke bezwa
ren nu de schoolbouw is stopgezet aan
een rechtstreeks op verlaging van het aan
tal leerlingen per klasse gerichte wijziging
niet worden gedacht, omdat dit tot gevolg
zou hebben, dat in het geheel minder kin
deren tot de scholen zouden kunnen wor
den toegelaten, wat de sociale taak van
het voorbereidend onderwijs zou schaden
