CHOCOLADE AKKERTJE Mianasne KUNST EN LETTEREN FILM EN BIOSCOOP MAURITSHUISCONCERTEN Neem'n RUSLAND DUITSCHLAND 37 cent BRITSCH-INDIE ENGELAND van Onderhoud met den heer Ed Gerdes STATEN VEREENIGDE CHINA FRANKRIJK ZWEDEN - ONDERWIJS EN KERK TURKIJE JAPAN CANADA. ARGENTINIË Regeeringspolitiek door de volks partij goedgekeurd Lord Beaverbrook minister scheepvaart? Zal Matsoeoka ook den Paus bezoeken? De krijgsverrichtingen in het Verre Oosten Nederlandsche pianowerken door Hans Schouwman ORDENING OP NEDERLANDSCH KUNSTGEBIED VAN DUNGEN'S CHOCOLADE-FABRI E KE N N'J M EG EN Aanvullend crediet voor de vloot Het convooieeren van Fransche schepen Tïlaakt Uaï tuin, p’uxtujcfaf kweekt Uw EIGEN wintervoorraad De roode A - HAAGSCHE COURANT Vrijdag 14 Maart, 1941 le bl. pag. 2 -■- -g i. TUIH en GAZON MEST doet daarbij wonderen. Tsjoengking steunt voortaan op Amerika per ons tot den SOVJET-INVLOED UITGESCHAKELD BEWAPENING EN MANOEUVRES DE FILM „BORNEO” AANKOMST TURKIJE EN DE OORLOG AFRIKAANSCHE PRODUCTEN VOOR FRANKRIJK JAPANSCH MARINEVLIEGTUIG VERONGELUKT HET WEEKEIND IN DEN SCHOUWBURG Gisteren is in Australië, GELUKWENSCH VAN HITLER AAN TISO De Führer heeft ter gelegenheid van den Slowaakschen nationalen feestdag een te- legrafischen gelukwensch gericht Slowaakschen president, dr. Tiso. „RUSSIA" In de Duinoordkerk (Adr. Goekooplaan 53) zal a.s. Zondagmiddag 16 Maart, te 3 uur, een concert worden gegeven door het Gemengd Koor: „Russia” (v.h. „Rus sisch Gemengd Koor”) onder leiding van den dirigent I. P. Litwintseff, ter gelegen, heid van het 5-jarig' bestaan van het koor. De organist der kerk, de heer M. Keu- lemans zal zijn medewerking verleenen en werken van J. S. Bach, J. Pachelbel en A. Guilmant spelen, terwijl het koor de Russische gewijde muziek van A. Archan gelsky, D. Bornjansky, Muzitsjeskou, P. Strokin, I. Zawadsky o.a. ten gehoore zal brengen. JAPANNERS ONTRUIMEN HET GEBIED VOOR TOENGTSJENG HET BURGERLIJK VERZET Naar Associated Press uit Bombay meldt, heeft de weigering van den on derkoning om een jaar na het einde van het Europeesche conflict het statuut van Dominion voor Indië af te kondigen, als gevolg gehad, dat de op twee na groot ste politieke partij van het land, Hindoe Mahasabaha, het burgerlijke verzet tegen de Britsche regeering heeft afgekondigd. Het D.N.B. meldt uit New York: De „New York Times” verneemt uit Londen, dat lord Beaverbrook het ministerie voor de vliegtuigproductie zal verlaten en mi nister van scheepvaart zal worden, daar naar het blad opmerkt, het zeer goed mo gelijk is, dat met het oog op de stijgende scheepsverliezen de „krietieke positie van de scheepvaart belangrijker is geworden dan de vliegtuigproductie”. Deze verliezen, die een gevolg zijn van de Duitsche aan vallen en de stormen, zouden in werke lijkheid 75 procent hooger kunnen zijn dan het percentage dat door de Britsche regeering wordt toegegeven. Zondagochtendvoorsteiling in Metropols De groote natuurfilm „Borneo” welke in feite een uitgebreide reportage is van onzen Archipel en o.a. zeden en gewoon ten van zijn bewoners in de typische in- heemsche volkskunst in beeld brengt, wordt Zondagochtend a.s. om 12 uur in Metropole Palace vertoond. Woensdagmid dag a.s. om half 5 vindt in een speciale familievoorstelling een herhaling plaats. dit het waar- tezamen De begrootingscommissie van het Huis van afgevaardigden heeft gisteren de wet aangenomen, waarbij voor de Amerikaan- sche vloot een aanvullend crediet van 3.4 milliard dollar wordt uitgetrokken. Indien deze wet wordt aangenomen, zijn daar mede bij elkaar 6.7 milliard dollar in het loopende en in het komend begrootings- jaar voor de vloot ter beschikking ge steld. In de commissie werden bovendien de verklaringen bekend gemaakt, welke de minister van marine, Knox, en de leiders van de admiraliteit in de geheime verga dering van de begrootingscommissie op 3 Februari hebben afgelegd. De chef van den admiralen staf verklaarde in deze vergadering, dat de internationale toe stand scherpere vormen zou kunnen aan nemen en dat het daarom onvoorwaarde lijk noodig is, dat Amerika ten spoedigste aandacht wijdt aan zpn bewapening. Mi nister Knox gaf als zijn meening te ken nen, dat de vlootsterkte der as-mogend- heden 1.835 millioen ton bedraagt, terwijl hij de sterkte van de Amerikaansche vloot raamde op 1.25 millioen ton. GEHEIME ZITTING VAN HET LAGERHUIS Naar Reuter meldt, is gisteren op ver zoek van verscheidene afgevaardigden een geheime zitting van het Lagerhuis gehou den, waarin gesproken is over de situatie in de koopvaardij. VERBOD VAN STAKINGEN IN DE WAPENINDUSTRIE? Voor de justitieele commissie van het Huis van afgevaardigden heeft de voor zitter der marinecommissie, Vinson, zijn voorstel, aan de stakingen in de wapen industrie een einde te maken door fede rale wetgeving, verdedigd. Het is onvoor waardelijk noodig, aldus Vinson, dat het stakingsvraagstuk zeer spoedig geregeld wordt. Van 1 Januari 1940 tot midden Fe bruari zijn door stakingen in de wapen industrie zooveel arbeidsuren verloren gegaan, dat men in dien tijd 325 bom menwerpers had kunnen vervaardigen. Het Amerikaansche volk heeft er recht op, aldus vervolgde Vinson, dat al zijn deelen tot de tenuitvoerlegging van het wapenprogramma bijdragen. Dat zoowel werkgevers als werknemers van bepaalde rechten afstand doen, zooals in Vinson’s voorstel het geval is. is derhalve een bit tere noodzaak. Het plan tot instelling van een instantie, die in arbeidsconflicten zou moeten bemiddelen, zou volgens Vinson het stakingsprobleem niet kunnen oplos sen. ..Associated Press” meldt, dat een dergelijk plan gisteren aan Roosevelt is voorgelegd. In de financieele commissie van het Huis van afgevaardigden is een verkla ring van minister Knox voorgelezen, vol gens welke van de 55 millioen arbeiders in Februari slechts 16.000 aan een staking hebben deelgenomen. Het aantal stakers was dus geringer dan in het vorige jaar en vergeleken met 1917 onbeteekenend. Tegelijkertijd met de verklaring van Darlan dat Frankrijk indien noodig zijn schepen met levensmiddelen onder con- vooi zal stellen, publiceert de „Matin” een hoofdartikel, waarin gezegd wordt, dat Engeland niet het recht heeft Frankrijk uit te hongeren of de Fransche vlag in de oogen der wereld belachelijk te maken. Frankrijk mag geen nieuwe nederlaag aanvaarden zonder er voor te vechten en indien noodig de kanonnen tegen Enge land te doen meespreken. De ambassadeur der Vichy-regeering verklaarde volgens United Press aan de bladen, dat hij het met de in het artikel geuite meeningen eens is. Frankrijk, zoo zeide hij, heeft graan, olie en in het alge meen alle grondstoffen noodig, die het vroeger van overzee importeerde. In ver band daarmede verluidt het, dat het dage- lijksch broodrantsoen waarschijnlijk van 300 op 250 gram zal worden verlaagd, waardoor de Fransche bevolking in het totaal honderd gram brood minder zou ontvangen dan destijds. Voorts zei hij, dat zich op het oogenblik 52 leden van een Duitsche commissie in Casablanca bevin den, waar zij helpen bij het bestuur. Het eenige te Tokio in het Engelsch verschijnende blad „Japan Times and ad vertiser” stelt groot belang in de uit Va ticaanstad komende suggestie, dat Mat soeoka, de Japansche minister van buiten landsche zaken, die thans op weg is naar Europa, een bezoek zal brengen aan den Paus. Hoewel er over het algemeen weerzin tegen bestaat, godsdienst te vermengen met politiek, zoo schrijft het blad, speelt in dit geval de diplomatieke en kerkelijke macht van den Paus een belangrijke rol in wereldlijke zaken. Het blad wijst er op. dat Matsoeoka zelf een christen is, die bekend staat om zijn beoefening van de christelijke deugden. De moraliteit zooals door het christendom ten toon gespreid, zal een belangrijke rol moeten spelen bij de uiteindelijke regeling van de aangele genheden der wereld, zoodat de studie, welke de minister maakt van alle grond slagen voor vrede en goede gezindheid, hem er toe zou kunnen brengen, den Paus te raadplegen en diens oordeel te verne men. Ten slotte merkt het blad op. dat de katholieke kerk in China een machtige positie inneemt, hetgeen niet over het hoofd gezien kan worden bij het geleide lijke herstel van het normale leven in dat land. Vraagt Uw zaadh Organisatie Streeksgewijs. Het ligt in onze bedoeling districten in te stellen, niet volgens de provincie, doch volgens de landstreken, dus volgens volksch principe. Deze districten vormen tezamen het gilde, terwijl het gilde der beeldende kunsten met de gilden der let terkunde, tooneel (dans )en muziek deel uitmaken van de kunstkamer. In deze gil den hebben de kunstenaars zelf de zeg genschap. De kunstenaar moet zich ge borgen gevoelen in zijn eigen volk. Hij valt onder de staatszorg in den uitgebreid- sten zin van het woord. Er moet voor hem gezorgd worden, wanneer hij door ongeval of ziekte niet meer in staat is, zijn kunst te beoefenen en bij het bereiken van een bepaalden leeftijd moet hij aanspraak kun nen maken op staatspensioen. „Kitsch”-stroom moet afgedamd. In de tweede plaats zullen wij trachten orde te scheppen in den kunsthandel. De kunsthandelaars zullen trouwens ook in de kunstkamer georganiseerd worden. Maar er moet in elk geval en tot iederen prtfs een einde komen aan den verschrikkelij- ken stroom van „Kitsch"-producten, waar in wij nu al sinds jaar en dag met afgrij zen rondzwemmen. Het is langzamerhand zoo ver gekomen, dat een groot deel van publiek, waar het bijvoorbeeld de voort brengselen der kunstnijverheid betreft, de voorkeur schijnt te geven aan typische, kwasi-moderne kitsch-producten, boven werkelijk kunstzinnig waardevolle voor werpen, welke heusch niet of althans zeer weinig duurder behoeven te zijn. Inmid dels valt uit deze voorkeur van het publiek voor allerlei prullaria helaas af te leiden, dat onze smaak reeds aardig op weg is, bedorven te worden. Hetzelfde geldt voor den schilderijen-handel. Er zijn op het oogenblik heele ateliers in ons land, waar men pastels en schilderijen aan den loo penden band vervaardigt, die tegen be lachelijk lagen prijs geproduceerd en ver kocht worden. Deze kitsch-handel, die tengevolge heeft, Het ministerie van marine te Tokio maakte bekend, dat op 1 Maart een Ja- pansch marinevliegtuig tijdens een vlucht boven het Noordelijke deel van Formosa is neergestort. Hierbij werd de geheele bemanning, bestaande uit 3 marine-offi- cieren; gedood. van DunGEir De kabinetssecretaris in het staatsse cretariaat voor de levensmiddelenvoor ziening, is uit Parijs vertrokken om zich naar Algiers te begeven. Hij zal daar medewerken aan de verdeeling en het vervoer van Noordafrikaansche producten naar Frankrijk. den minister van buitenlandsche zaken, Stewart. Vanmiddag zal Kawai zijn ge loofsbrieven overhandigen aan den gou- verneurgeneraal, lord Gowrie, in diens ambtswoning. Des avonds zal hij aan een diner aanzitten, dat hem wordt aange boden door den gouverneurgeneraal. DE DUCE ALS DRAMATICUS Het in verschillende Italiaansche en bui tenlandsche steden opgevoerde tooneel- spel „Cavour” van Benito Mussolini en Forzano wordt in het Duitsch vertaald en verschijnt in bewerking van Werner von der Schulenburg te Hamburg. In een inlei- ding schildert de bewerker Cavour en de aie’politiek van zijn tijd en Mussolini’s aar> deel en bedoeling bij het schrijven van het politieke drama. ZEVEN INZITTENDEN BIJ VLIEG TUIGBOTSING OMGEKOMEN Bij Bondhead in de provincie Ontario zijn twee groote bommenwerpers der luchtmacht met elkaar in botsing ge komen en gevallen. Associated Press ver neemt, dat 7 inzittenden zijn omgekomen. NEDERLANDSCHE OPERA Zondagavond 16 Maart zal in het Ge bouw voor Kunsten en Wetenschappen alhier door de Nederlandsche Opera uit Rotterdam een opvoering worden gegeven van de operette „De Zigeunerbaron” van Johann Strauss, waarmee dit gezelschap in Rotterdam zoo’n groot succes heeft behaald. De hoofdrollen zullen vervuld worden door de sopranen Marisa Mari en Tops van den Berg, de mezzo-sopranen Gusta Scheepmaker en Mien Blekxtoonvan Santen, de tenoren Jac. Turner en Henk Brouwer, de baritons Martin Mens en Bert van ’t Hoff en de bas Coen Muller De balletgroep van Netty van der Valk werkt in elk bedrijf mee; in het laatste bedrijf danst deze groep de „Frühlingsstimmenwalzer" van Strauss. Verder is er groot koor en orkest: het geheel staat onder leiding van dirigent Wim Quispel. De regeering heeft nieuwe aankoopen voor het luchtwapen en vliegtuigmate- riaal ten bedrage van rond 100 millioen kronen voorgesteld. Bovendien zal in Stockholm het volgende jaar een eigen luchta fweerregiment worden opgesteld en z.g. bereidheidsdivisies luchtafweerge schut in Stockholm, Göteborg. Malmö en Boden. Naar de bladen melden, zal het leger van 18 tot 21 Maart in Varmland omvang rijke manoeuvres houden, waaraan zal worden deelgenomen door infanterie, pantsertroepen, cavalerie, pioniers, artil lerie en verbindingstroepen, benevens het luchtwapen. Deze manoeuvres zullen wor den bijgewoond door kroonprins Karei en den opperbevelhebber van de weer macht, generaal Thörnell. Het Japansche nieuwsagentschap Do mei meldt uit Hankau: Gisterochtend heb ben de Japansche strijdkrachten op eigen initiatief het gebied van Toengtsjeng ont ruimd in het uiterste Zuidoosten der pro vincie Hoepeh, 70 k.m. ten Oosten van het Toentingmeer. welk gebied zij 2 jaar en 5 maanden hadden bezet. Men her innert er aan, dat een soortgelijk terug trekken van de strijdkrachten op 9 Maart ten uitvoer is gelegd in het gebied van Woening, grenzende aan de provincie Ki- angsi, welk gebied na bitteren strijd in Maart 1939 was bezet na een aanval op Nantsjang, de hoofdstad van de provincie Kiangsi. De woordvoerder van het Japansche ex- peditieleger in midden-China heeft ver klaard, dat de opstellingen van een deel der Japansche troepen uit Woening en Toengtsjeng. „op ons eigen initiatief zijn veranderd, teneinde gunstiger stellingen te betrekken. De Japansche troepen hadden hun posities gehandhaafd ondanks de on gunstige terreinsomstandigheden. totdat het effect van onze strafoperaties volledig door den vijand was gevoeld. Aangezien de vijand thans zoo machteloos is geworden, dat hij geen offensief kan ondernemen, zijn wij bezig met de reorganisatie van onze linies door gunstiger troepenopstellin gen uit te voeren” zoo zeide de woord voerder. Berichten van de troepen te velde mel den, dat de terugtrekkingen der troepen vlot is verloopen, zonder dat eenigerlei Chineesche tusschenkomst werd ontmoet. Toentsjeng was ingenomen spoedig na den val van Woehan op 27 October 1938. dat er tonnen gelds verloren gaan, en voor de kunst op wier kosten deze handel ten slotte floreert, en voor het publiek, dat geen waar, maar rommel voor zijn geld krijgt, moet uit zijn. Desnoods door een verkoopverbod. De kunstkamer zal in de toekomst een selectie dienen toe te passen op die kunstenaars, wier werk verhandeld mag worden, zoodat een kooper zeker is van de waarde van het verworven kunst bezit. Bestaat er geen gevaar, dat de ama teur bij deze ingrijpende regelingen in de verdrukking komt? Dat is zeker niet de bedoeling. Het staat allen amateurs natuurlijk vrij om te werken en zij zullen ook mogen exposee- ren, maar het moet niet meer zoo zijn, dat bijvoorbeeld een teekenleeraar gelegenheid krijgt om beroepsschildërs het brood uit den mond te stoeten. Uw algemeene indruk is, dat de kun- stenaarsvereenigingen dit streven in breede lijnen wel zullen kunnen onder steunen? Ik weet uit ervaring, dat deze din gen ook reeds lang in de kunstenaarsver eenigingen leefden en zoo zijn wij er toe gekomen om in de eerste plaats contact met hen te zoeken. Dit wat betreft de schilders, beeldhouwers en kunstnijveraars Op het gebied van de bouwkunde zullen wij weer tot heel andere maatregelen moe ten komen. Deze zijn op dit oogenblik nog moeilijk aan te geven, doch in elk geval zullen wij zorgen, dat er voldoende archi tecten komen, die zich er van bewust zijn, dat hun werk ook met de omgeving moet harmonieeren en dat er bijvoorbeeld niet in verschillende gemeenten, als het uit breidingsplan eenmaal is goedgekeurd, binnen dat kader maar raak „gebouwkun- steld” wordt. Tenslotte maakte de heer Gerdes nog de opmerking: Gelukkig zullen wij bij ons streven om de kunst binnen het bereik van het volk te brengen en den kunstenaar te be schermen, naar alle waarschijnlijkheid niet zoo diep hoeven in te grijpen, als bijvoor beeld bij onze Oosterburen wel noodzake lijk was De tijden, dat de kunst voor al lerlei jongelieden een mooi excuus was om te lanterfanten en op andermans zak te teren is voorbij, maar wij mogen tot onze vreugde vaststellen, dat onze kunst, op een enkele uitzondering na, nog niet het beeld van verwording toonde, dat in zoovele andere landen na den oorlog is ontstaan Op het departement van Volksvoorlichting en Kunsten. De V.P.B. schrijft: Het is noodig, dat men goed begrijpt, dat het geenszins de bedoeling is, de kunst onder een soort van dictatuur te brengen. Integendeel, de kunst is levend en dyna misch en kan niet bepaald worden door verordeningen maar wij willen alles, wat de cultuur voortbrengt, onder het bereik van ons volk brengen en daartoe is het noodig. dat wij op sommige punten ingrij pen. Met deze woorden heeft het nieuwe hoofd van de afdeeling bouwkunst beel dende kunsten en kunstnijverheid, van het departement voor Volksvoorlichting en Kunsten, de bekende schilder Ed. Gerdes, ons tijdens een vraaggesprek de wijze, waarop hij zijn taak ziet, duidelijk ge maakt. De bekende kunstenaarsvereenigingen, zoo vervolgde de heer Gerdes, hebben in deze aangelegenheid hun best gedaan en het was tenslotte niet hun schuld, dat de taak hun vooral door gebrek aan inzicht en medewerking van hoogerhand, boven het hoofd groeide. Met haar ervaring zul len wij dan ook gaarne ons voordeel doen. De secretaris-generaal is gaarne tot sa menwerking met de kunstenaarsorganisa ties bereid en dit blijkt wel uit het feit, dat hij zich tot de Nederlandsche federa tie en de Stedelijke federatie heeft ge wend, met de uitnoodiging tot gemeen schappelijk overleg in het Stedelijk Mu seum te Amsterdam op 22 Maart a.s. Dilettantisme veroorzaakte onheil. Wie zich de laatste jaren ernstig met de vraagstukken der Nederlandsche kunsten en kunstenaars heeft bezig gehouden, weet dat er vooral onder de jongere generatie een tamelijk hevige verwarring en stuur loosheid waar te nemen valt. Dit verschijnsel, aldus de heer Gerdes, is ten deele toe te schrijven aan de tijdsom standigheden maar vooral aan het gebrek aan hechte organisatie en daarmede tevens aan de verderfelijke invloeden van het in onzen individualistischen volksaard veel te ver doorgevreten dilettantisme. Oorspron kelijk kenden wij in ons land een betrek kelijk klein aantal landelijke, gewestelijke en plaatselijke kunstenaarsvereenigingen, als b.v. Arti, Pulchri. St. Lucas en den Kring van Beeldhouwers. De opkomst van scholen met zeer groote productiviteit, om een voorbeeld te noemen het impressionis me, was oorzaak, dat er een overschot aan kunstwerken ontstond, dat geen gelegen heid voor expositie kreeg Het gevolg wa ren weer nieuwe kunstenaarsvereenigin gen, de vorming van kliekjes en coterietjes werd steeds erger. Kunstenaar A van school B wilde niet exposeeren samen met kunstenaar C van school D„ er ontstonden groepen kunstenaars, wien dit alles zoo zeer tegen de borst stuitte, dat zij heele- maal geen lid meer van eenige kunste naarsvereenigingen wilden zijn. Wij ken nen dan ook vandaag den dag het ver schijnsel, dat zeer prominente schilders bijvoorbeeld van geen enkele kunstenaars organisatie deel uitmaken. „Langs welke wegen denkt u orde te brengen in dezen chaotischen toestand?” In de eerste plaats door samenwerking met de bestaande kunstenaarsvereenigin gen. Ook daar heeft men de noodzakelijk heid van samenbundeling en beperking van het dilettantisme al jaren lang ge voeld, wat ons versterkt in de meening dat ons streven een gezond streven is. De moeilijkheid, waarvoor bijv, de lan delijke Nederlandsche federatie en de Stedelijke federatie te Amsterdam zich ge plaatst zag, was, dat verschillende voor aanstaande figuren uit de kunstenaarswe reld geen lust toonden om in deze organi saties op den voorgrond te treden en het goede werk van de bestuurders te steu nen omdat de federaties geen enkele rechtsbevoegdheid hadden en zich tenslotte toch moesten schikken in het ambtenaar lijke oordeel van het Departement van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, dat lang niet altijd uitblonk door deskun digheid. De minister-president heeft de rede, welke hij zou houden in de Nationale vergadering, voor onbepaalden tijd uitge steld. Het Japansche blad „Nitsji nitsji” meldt uit Sjanghai, dat er een reorganisatie van het Tsjoengkingregime is ingevoerd, waarbij de sovjetinvloed is uitgeschakeld en. vervangen door de politieke en econo mische afhankelijkheid van de "Vereenigde Staten. Deze heroriënteering der politiek van Tsjoengking is volgens dit bericht ingetreden na het bezoek van den presi dent der Chineesche bank aan Washing ton en definitief gesanctionneerd na den terugkeer van Currie, den raadgever van Roosevelt. Redenen voor de heroriënteering zijn, behalve het feit, dat de Vereenigde Staten 100 millioen dollar geven voor de stabili satie van de Tsjoengkingvaluta, Ameri kaansche leeningen worden toegestaan, waarvoor als waarborg spoorlijnen, vitale industrieën en hydro-electrische fabrieken moeten dienen. Reeds zouden 80 Amerikaansche des kundigen naar China onderweg zijn. Voorts krijgt Tsjoengking zware bom menwerpers, gevechtsvliegtuigen, jagers en zwaar geschut. Tsjoengking verklaart accoord te gaan met het afstaan van luchtsteunpunten aan de Vereenigde Staten, ingeval een oorlog mocht uitbreken tusschen Japan en de Vereenigde Staten. KUNSTVEILING KUNSTZALEN „ERICA”. De directie van de Kunstzalen „Erica", Oude Scheveningscheweg 25, alhier, zal Dinsdag 18 Maart a.s. een verzameling oude en moderne schilderijen veilen, af. komstig uit de nalatenschap van een be kend Haagsch verzamelaar. Deze verzame- laar schijnt zich vooral in oude kunst te hebben gespecialiseerd, hoewel zijn aan dacht ook ging naar moderne meesters. Onze 17e-eeuwers zijn o.m. door enkele fraaie portretten en stillevens vertegen- woordigd. Een bijzonder staal van ge- moedsvolle, doch ook doordringende por tretkunst is wel een manskop van M Mus- scher, dat door een damesportret wordt geflankeerd, dat vrijwel hetzelfde niveau houdt. De stillevens van Melchior d’Honde. coeter en Jan Weenix blijken ook nu nog menigeen te bekoren. Een méditeerende monnik uit de school van Teniers de Jonge trekt de aandacht en zoo is er meer, dat boeit. De moderne kunst is o.m. ver tegenwoordigd door een schilderij van Wil. lem Maris, koeien aan den plas. Voorts door eenige landschappen van Aris KnikJ ker. De overgang tot deze modernen wordt' gevormd door een „Huwelijksinzegening” van Stroebel, een opmerkelijk schilderij, dat de aandacht trekt door een stralende lichtinval. Rechtaf bekoorlijk mag men Perrault’s „Moederweelde” noemen. Niet alleen als pianist is Schouwman ten opzichte van dit programma werk zaam, maar tevens als mondelinge toelich- ter. Hij geeft een korte, duidelijke en zin volle verklaring omtrent beteekenis en aard der verschillende componisten en hun werk, waarbij natuurlijk een subjectieve kijk zich openbaart, waar die van anderen even natuurlijk weer van zal kunnen af wijken. Het gold in hoofdzaak 17e en 19e eeuwsche muziek en van de eerste slechts een kleine groep. Met Sweelinck, Steen- wick en Woordhouder, van wie een vijf tal keurige composities ten gehoore werd gebracht (jammer genoeg moesten wij het clavecimbel ontberen) was de 17e eeuw afgedaan. De z.g. romantici van circa twee honderd jaar later volgden. Men mag niet deze toondichters naar hetgeen zij toeval lig voor piano schreven, in hun geheel be- oordeelen, maar op dit programma slaan naast Diepenbrock componisten als Scha fer, Verhuist, B. Tideman-Wyers en Dina Appeldoorn een zeer goed figuur. Een vi taal. eerlijk en enthousiast stuk, die „Hol- landsche Dans” van de laatste, die helaas wel veel te vroeg is gestorven. Dan als derde nummer de Tafereelen uit de lage landen” (2e serie), van Alex Voormolen. Het zijn talentvolle stukken, eenigszins onder invloed van Debussy geschreven, die zeer suggestief de sfeer en stemming welke hunne benamingen doen verwach ten, oproepen. „Het huishouden van Jan Steen”, „Delft in avondschemering", Veere in Zeeland”, het zijn zeer dichterlijke klankstukken, die heel treffend de illusie der bedoelde beelden geven en den gevoe lige innig kunnen aanraken. Na de pauze van B. v. d. Sigtenhorst Meyer „Eerste Sonate”. Een muziek cl op dit programma een wel zeer eigen en ongewone klank beteekent. Een zuivere kunst, vrij van conventionaliteit. De structuur is zeer klaar en vorm en inhoud (om deze begrippen eens te scheiden) zijn in gave harmonie met elkander. Ook Smit Sibinga’s „Sonatine” is te waardeeren. Zij is van een welluidendheid waarop men bij de componisten zijner ge neratie niet pleegt te rekenen. Toch heeft het werk harmonisch een modernen in slag. De variëteit in de stemmingen is wel niet zoo heel groot, maar toch luistert men geboeid. Daarna nog Pijpers en Badings die ook elk vertegenwoordigd waren met een So natine. De werkjes geven geen nieuwen kijk op deze beide componisten omtrent wier beteekenis de meeningen nog steeds zeer ver uiteenloopen. De voortreffelijke pianist en musicus Hans Schouwman heeft zich een bevoegd propagandist voor hun werk getoond. Ook de verschillende ka rakters der overige composities werden met verduidelijkende nadrukkelijkheid naar voren gebracht. Moge het program ma en zijn beschouwer-vertolker de be langstelling ondervinden, die zij verdienen. Alleen A5EF is veilige kunstmest. i vraaqt uw zaaan z |de gratis bródture^/AOong/l fonagfl 5 „De Storm” en „Toontje heeft een paard geteekend” Het geweldige succes, dat het Residen tie Tooneel Zaterdag en Zondag j.l. heeft behaald met „De Storm” van Shakespeare, deed den directeur, den heer Dirk Ver beek, besluiten, in het aanstaande week eind drie voorstellingen van dat stuk te, geven, namelijk op Zaterdagmiddag, Za terdagavond en Zondagmiddag. Des mid dags wordt om twee uur begonnen en des avonds om zeven uur, zulks met het oog op de lengte van de vertooning. Zondagavond wordt het befaamde blij spel „Toontje heeft een paard geteekend" voor den 175en keer opgevoerd. Deze vroolijke voorstelling begint om kwart over zeven, een vervroeging, eveneens noodig gemaakt door de lengte van het stuk. Na afloop der avondvoorstellingen vindt het publiek nog trams in alle rich tingen. Ministerpresident Saydam heeft Woens dag bijna 2 uur lang het woord gevoerd voor de leden van de eenige politieke partij des lands, de volkspartij, en hun het standpunt van de regeering ten aan zien van de bezetting van Boelgarije door Duitsche troepen, uiteengezet. Omtrent deze rede zijn nog geen nadere bijzonder heden bekend, meldt het D.N.B. Naar in politieke kringen te Ankara verklaard wordt, hebben de leden van de partij de politiek van de regeering eenstemmig goedgekeurd. De vergadering van de par tij, waartoe alle afgevaardigden behooren, duurde 4 uur. Saydam sprak eveneens over de houding van Zuid-Slavië tegen over den Duitschen intocht in Boelgarije. Verder trad hij in bijzonderheden ten aanzien van de accoorden, die tusschen de Turksche regeering eenerzijds en den Britschen minister van buitenlandsche zaken, Eden en generaal sir John Dill anderzijds zijn gesloten, United Press meldt uit Istanboel: Engeland heeft tot nu toe geen stap pen gedaan, om in Turkije steunpunten te verwerven, hoewel het Britsche inge nieurs waren, die de Turken geholpen hebben bij den aanleg van vliegvelden en strategisch belangrijke wegen. Men neemt echter aan. dat Engeland erop het oogenblik het meeste belang aan hecht. Turkije zoo lang mogetiik buiten den oor log te houden daar men in Engeland heeft ingezien dat Duitschland in staat is tegen Turkije een zoo overweldiaende troepenmacht in het veld te brengen, dat de Turksche mogelijkheden tot verzet zeer gering zouden zijn. HONGAARSCHE SALDI GEBLOKKEERD President Roosevelt heeft gisteren order gegeven tot het blokkeeren van de Hon- gaarsebe saldi in de Vereenigde Staten. De minister van financiën, Morgenthau, heeft verklaard, dat deze stap onder nomen is op verzoek van het ministerie van buitenlandsche zaken. Morgenthau weigerde echter zich omtrent de redenen uit te laten. Naar United Press meldt is twaalfde decreet van deze soort, door saldi ten bedrage van 250.000 dollar worden getroffen. LEERLINGENAVOND MEVR. MULLER* VAN GIJEN Naar wij vernemen zal mevrouw H. Muller-van Gijen met haar leerlingen op morgenmiddag 15 Maart te half 3 in het Seinposttheater een dansmatinée geven. Gedanst wordt o.a. De Sneeuw-1 koningin naar het sprookje van Ander sen. Als gasten zullen de bekende dan sers Heigo Kolt en Antonia Branda hun medewerking verleenen. o(z •l. GROOTE PAKHUISBRAND TE NEW ORLEANS Door een geweldigen brand is te New Orleans een pakhuis vernield, waarin groote voorraden suiker, koffie, rijst en whiskey waren opgeslagen. 35 Brand weerposten rukten voor dezen brand uit. Een aantal huizen in de nabijheid werd eveneens door het vuur vernield. De schade wordt op ongeveer 10 millioen dollar geschat. Men moet zestig jaar in de geschiedenis van New Orleans terug gaan om een brand van een dergelijken omvang te vinden. EXAMENS Universiteit te Utrecht. Doet, examen rechtswetenschap de heef F. Smits. Cand.ex. veeartsenijkunde de heer J. Smit Universiteit te Groningen, Artsexamen le gedeelte de heeren A. Th. Mol en U. R. Brandsma. Bevorderd tot arts de heer H. M. Boerma. Universiteit van Am sterdam. Bevorderd tot doctor in de wis- en na* tuurkunde op proefschrift: „Geological investigations in the Miomaffo-region (Netherlands Timor) de heer F. 0. van West; doct.-ex. wiskunde de heer J. Wee* nen; cand.-ex wis- en natuurk. de heeren A. v. d. Linde, C. G. Egeler en H. Th. Horensma. Bevorderd tot arts de heeren C. J. Sorgdragers, M. H. Polak en P. Lake* man. Artsexamen le gedeelte mej. E. H. A. Augustijn en de heer L. C. J. M. Kni- tel. Bevorderd tot doctor in de letteren en wijsbegeerte, op proefschrift: „De werkwijze van Jacobus de Voragine in de Legende Aurea", de heer J. J. A. Zuidweg (met lof); cand.-ex. rechten de heer J. van Hoorn. Bevorderd tot doctor indegeneesk op proefschr. „Theoretische en practische grondslagen der Röntgen- kleinbeeldfotografie”, de heer B. Q. van Griethuysen. Bevorderd tot doctor in de geneeskunde aan de universiteit te Amsterdam, op proefschrift, getiteld: „Theoretische en practische grondslagen der Röntgenklein- beeldfotografie" de heer B. G. v. Griet huysen, geboren te Delft. R K. Universiteit Doet. ex. rechtsgeleerdheid de heer J. G. E. C. Kerkhoffs. Ecoti Hoogeschool. Doet, ex economische wetenschappen de heeren J. H. Pasteunlng, C. Goedhart en R. Boekholt. Machinisten-examen. Geslaagd alhier voor voorloopig diploma J. de Visser, Goes, B. v. d. Heuvel, Slie- drecht. J. C. M. Beukers, Schiedam, H. Tichelaar, Arnhem. DE WAPENBESTELLINGEN Het bureau voor de wapening heeft me degedeeld, dat de ministeries van oorlog en marine van 1 Juni 1940 tot 31 Ja nuari 1941 wapenopdfachten hebben ge plaatst tot een bedrag van ongeveer 12J milliard dollar JAPANSCHE AMBASSADEUR BIEDT MOLOTOF EEN DINER AAN De Japansche ambassadeur te Moskou, Katekawa, heeft gisteravond ter eere van den sovjet-Russischen regeeringschef en commissaris van buitenlandsche zaken, Molotof, een diner aangeboden. Hieraan werd tevens deelgenomen door de plaats vervangende volkscommissarissen van buitenlandsche zaken, Wysjinski en Lo- sofski, alsmede door talrijke andere sovjet-Russische autoriteiten. Dit was de tweede maal, dat Molotof te gast was in de Japansche ambassade. In diplomatieke kringen te Moskou be schouwt men dit tweede bezoek als !een bewijs voor de voortschrijdende kalmee- ring der sovjet-RussischJapansche be trekkingen. VAN DEN JAPANSCHEN GEZANT de eerste Japansche gezant Tatsoeo Kawai, met de „Canberra Maru” te Sydney aangekomen. Hij werd verwelkomd door regeerings- autoriteiten, de in Sydney wonende Ja panners en vooraanstaande figuren in Australië, waaronder Arthur Richard, voorzitter van de Japansch-Australische vereeniging en door den industrieel, sir Thomas Gorden Na met de autoriteiten dr lunch te hebben gebruikt, verklaarde Kawai in een interview dat hij zijn best zou doen om de vriendschap tusschen Japan en Australië te versterken. De ge zant had 's middags een onderhoud met

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1941 | | pagina 2