Duitsche Heldengedenkdag
Haagsche Courant van Maandag 17 Maart 1941
I
BI;
BINNENLAND
STADSNIEUWS
TELEGRAMMEN
HET DUITSCHE
WEERMACHTBER1CHT
HET ITALIAANSCHE
WEERMACHTBER1CHT
r sv
Kerkdiensten, krans-
legging en parade
te ’s-Gravenhage
Rouwdienst in de Groote Kerk
Herdenking in andere steden
Optreden tegen prijsopdrijving
Hooge boeten opgelegd
VERKEERSONGEVALLEN
Portsmouth
DE POSITIE VAN IERLAND
Britsche aanvallen in Oost-Afrika
afgeslagen
VIERDE BLAD, PAGINA 1.
BRAND AAN BOORD VAN DE
„BREMEN”
HEI jiUiIELIjaE
VAN Dr. H. SCHOKKING
TER AARDE BESTELD
Bristol, Avonmouth en
bestookt
'^ijköconHiUisaru, R.ijkapa.imatoaj rir- boysfeluguart tijdens de kranslegging op de Algemeene Begraafplaats
Sn Den Haag ifStap/P
TWEE BRITSCHE SLAGSCHEPEN
DOOR TORPEDO’S GETROFFEN
tifc
Hij was
Zeer groote belangstelling
het
hoorbaar
haar
op
igelie zijn troost en kracht geweest
Evangelie troostte ook zijn kinde-
doorgcmaakt.
van mevr,
veelbelovenden
Op den hoek van de van Alkemadelaan
en de van Montfoortlaan, is vanochtend
de 55-jarige wielrijder D. C. K. uit de
Segherstraat, aangereden door een per
sonenauto. Hij brak het linkerbeen en
bekwam een hoofdwonde; de geneeskun
dige dienst bracht hem naar het zieken
huis aan den Zuidwal.
De 60-jarige Th. F. van den Groente-
weg is vanochtend in de Jacob Catsstraat
bij de Hoefkade, aangereden door een
onbekend gebleven wielrijder. Hij brak
het linkerbeen en werd door den genees
kundigen dienst naar het ziekenhuis aan
den Zuidwal vervoerd.
Op den hoek van de Javastraat en den
Oude Scheveningscheweg is vanochtend
de 27-jarige wielrijdster F. W. uit Voor
burg, aangereden door een vrachtauto.
Zij kreeg inwendige kneuzingen en werd
door den geneeskundigen dienst naar het
R.K. ziekenhuis aan het Westeinde ver
voerd.
DIEFSTALLEN
Uit een wagon, welke op het empla
cement van het Hollandsche Spoorsta
tion stond, is een pak, inhoudende klee-
dingstukken en 500 sigaren, ten nadeele
van een inwoner van Culemborg, gesto
len
Op het marktterrein aan de Herman
Costerstraat is ten nadeele van een be
woonster van de v. Mierisstraat haar
handtasch inhoudende 3, een distribu-
tiestamkaart en enkele textielkaarten
gerold.
Van een inwoonster van Rotterdam,
die Zaterdag ean magazijn in de bin-
BERLIJN. 17 Maart (D.N.B.), Aa*
boord van het stoomschip .Bremen” vaa
den Norddeutschen Lloyd, is gisteren door
onbekende oorzaak brand uitgebrokea»
Men i» nog heug met W blusadijM*»
wecK,
nenstad alhier, bezocht, werd
handtasch met 40 gestolen.
BERLIJN, 17 Maart (D. N. B.). Het
Opperbevel van de Weermacht maakt
bekend: Het luchtwapen heeft van
nacht verscheidene belangrijke militaire
doelen in Zuid-Engeland aangevallen.
De havenwerken van Bristol en Avon-
mouth werden met goede uitwerking
gebombardeerd. Ook de haveninrichtin
gen van Portsmouth kregen treffers van
zwaar'kaliber. Overdag brachten Duit
sche verkenningsvliegtuigen op 350 k.m.
ten Westen van Ierland 2 gewapende
vijandelijke koopvaardijschepen met
tezamen 4000 brt. tot zinken.
Bij een aanval van Duitsche jacht
vliegtuigen op Malta werd een vijande
lijke jager van het type Hurricane neer
geschoten.
De vijand vloog noch overdag noch
des nachts naar Duitschland of naar de
bezette gebieden.
DUBLIN, 17 Maart. (U.P.) Ierland vier
de heden den St. Patricksdag ondanks
den ernst van den huidigen tijd der be
dreiging van den ïerschen vrede en de
welvaart door den Europeeschen oorlog.
Ondanks het streven van de regeering
tijdig voorraden aan te leggen, heerscht
thans gebrek aan een aantal levens- en
genotmiddelen, voornamelijk aan graan,
fruit en thee. De blokkade en het geringe
aantal schepen dat beschikbaar is vormen
ook een beletsel voor de poging hulp te
verschaffen. Het gebrek aan graan heeft
tengevolge dat het broodgraan in het ge-
heele land thans tot 90 procent wordt uit-
gemaleen.
Ook dreigt er gebrek aan veevoer.
Politiek wordt de toestand door de pro
paganda voor de teruggave van lersche
havens aan Engeland, bemoeilijkt. Over
het algemeen zijn de Ieren van meening,
dat de bewering, dat deze havens van
vitaal belang voor Engeland zijn, over
dreven is. Het lersche standpunt kan
globaal als volgt samengevat worden
1. de havens zijn lersch, daarom bestaat
er geen aanleiding ze aan welk land ook
over te geven; 2, het afstaan van de ha
vens zou Ierland in den oorlog verwik
kelen; 3. de voordeelen, welke de lersche
havens tegen de Duitsche onderzeeërs
zouden kunnen bieden, worden van Engel-
sche zijde overdreven. Zij zijn van min
der belang dan in den wereldoorlog, daar
de Britsche eilanden dezen keer zoowel
in het Oosten als ook in het Zuiden sterk
door U-bootbases in Noorwegen en Frank
rijk geflankeerd worden. Men roept te
vens in de herinnering, dat de Duitsche
onderzeeërs in den wereldoorlog, ondanks
het feit, dat Engeland de lersche havens
gebruikte, in den Atlantischen Oceaan
intensief -e» krachtdadig opereerden.
BEGRAFENIS J. STROINK
Hedenmiddag is op de begraafplaats
Oud Eik en Duinen het stoffelijke over
schot van den heer J. Stroink, gepension-
neerd Oost- Indisch ambtenaar, aan den
schoot der aarde toevertrouwd.
Van hun belangstelling gaven o.m. blijk
de heeren M. C. Maas, gepens. majoor
Ned.-Indisch leger, E. van Thiel, gepens.
luit.-kolonel Ned.-Indisch leger, H. J. W.
Gerritsen, gepens. Indisch ambtenaar, H.
Hoekstra, directeur van een administra
tiekantoor, H. T. de Vries, oud-Indisch
ambtenaar, E. G. de Haan, dr. R. Leo
pold, D. van der Zee. oud-secretaris ge
meente Batavia, mr. H. M. C. Kessler,
lid fa. Rahuzen en Co., en H. Lefèbre,
oud-administrateur.
De organist speelde de Gezangen 22
en 264 en ,,Es ist bestimmt” van Men
delssohn.
Aan het graf bedankte een familielid
voor de belangstelling.
J. DE GROOT t
In den ouderdom van 72 jaar Is hier
ter stede overleden de heer J. de Groot,
oud-regeeringscommissaris in Ned-Indië.
De heer de Groot was ridder in de
orde van den Nederlandschen leeuw en
officier in de orde van Oranje Nassau.
De begrafenis zal morgenmiddag on»
4 uur op de begraafplaats Oud Eik en
Duinen plaats vinden.
VOLKSUNIVERSITEIT
Morgenavond zal de heer J.O.W.F.
Rens, tuinarchitect alhier, in Pulchri
Studio, Lange Voorhout 15, een lezing
houden voor de Volksuniversiteit over
„Interessante planten en bloemen en
hoe ze te plaatsen en te onderhouden
in den tuin”. De voordracht wordt ver
duidelijkt met levend materiaal en bloe
men en zeer mooie lantaarnplaatjes.
Te Nijmegen
Gisterochtend werd door de Weer
macht te Nijmegen op „Rustoord” een
herdenkingsplechtigheid gehouden ter
nagedachtenis van de gevallen Duitsche
soldaten. Een majoor sprak een ge
denkrede uit.
Aanwezig waren vertegenwoordigers der
N.S.N.A.P., de W.A. en de N.S.B. Na
mens de verschillende groepen werden
fraaie kransen gelegd op de graven,
welke allen met lentebloemen waren
versierd. Eenzelfde plechtigheid heeft
ook plaats gehad op het soldatenkerkhof
te Mook.
ERGENS IN ITALIË, 17 Maart (Ste-
fani). Het 283ste communiqué van het
Italiaansche hoofdkwartier luidt:
Aan het Grieksche front normale be
drijvigheid van patrouilles en artillerie.
Onze vliegtuigen hebben de vijandelijke
troepen gebombardeerd. Britsche vlieg
tuigen hebben een aanval gedaan op een
onzer luchtbases. Onze jachttoestellen
grepen snel in en schoten een vliegtuig
van het type Wellington neer.
Bij een aanval op Malta hebben Duit
sche jagers een Hurricane neer
geschoten.
In Noord-Afrika heeft de Duitsche
luchtmacht verscheidene autoparken
aangevallen.
In Oost-Afrika is de strijd in den
sector-Keren opnieuw ontbrand. De
vijand valt onophoudelijk aan, maar
wordt overal door onze troepen afge
slagen. Bij den vijandelijken luchtaan
val op Diredawa, waarvan het weer-
machtbericht van gisteren melding
maakte, hebben onze jagers 2 vijande
lijke vliegtuigen neergeschoten. Twee
andere vliegtuigen zijn neergehaald in
den sector-Keren.
In den nacht van 14 op 15 Maart
heeft een Engelsch vliegtuig in de haven
van Valona een hospitaalschip, dat ge
reed was om gewonden aan boord te
nemen, getorpedeerd. De verliezen wa
ren zeer gering.
Ten teeken van rouw werden heden
morgen om 11 uur aan het s-Graven-
haagsch Christelijk gymnasium, waar
aan dr. Schokking tal van jaren als
leera ar is verbonden geweest, de lessen
voor vandaag stil gezet
Over het geheele land zijn de opspo
ringsambtenaren den strijd tegen de
prijsopdrijving en den sluikhandel begon
nen, zooals vele overtreders van de
prijsvoorschriften tot hun schade hebben
ondervonden.
Dat behalve de groote steden ook de
kleine plaatsen en het platteland niet aan
de aandacht van de inspectie voor de
prijsbeheersching ontsnapten, blijkt uit
de volgende beknopte opsomming, die bij
wijze van voorbeeld aan de lange reeks
van veroordeelingen werd ontleend: een
kruidenier te Nieuwer-Amstel met 350
boete; een handelaar in turf te Peperga
met f 100 boete; een groentehandelaar te
Rijnsburg met 150 boete; een schoen
winkel te ’s-Gravenhage met ƒ4000 boete;
een rijwielhandelaar te Eindhoven met
50 boete; een bakker te Vlijmen met
750 boete; met publicatie van de tucht-
beschikking
Een bouwkundige te Heemstede werd,
als directeur van een naamlooze vennoot
schap, welke huizen exploiteert, gestraft
wiet een boete van f 200, omdat in één
geval de huur van een woning met /0.25
per week was verhoogd. Een woning-
bureauhouder te Hilversum zal voor een
overeenkomstig feit een boete van 50
moeten betalen.
Te Amsterdam
De in Amsterdam vertoevende Duit-
schers hebben deze herdenking gevierd
in een korte plechtigheid op de Nieuwe
Ooster Begraafplaats, bij de graven van
de gesneuvelde Duitsche soldaten.
Reeds voor 10 uur gisterochtend stonden
de eere-compagnieën van Leger, Lucht
macht en Marine, alsmede van de
Groene Politie en de partijorganisaties
aangetreden bij de met bloemen versier
de graven. Niet alleen op de graven der
Duitsche gevallenen lagen bloemen, ook
op de graven van de Engelschen, welke
terzijde van de Duitsche liggen. Het
viel ons op, dat de graven der Britsche
gevallenen, op gelijke wijze verzorgd
waren, als die der Duitschers. Voor een
eerlijk strijder houdt de vijandschap op
bij den dood.
Temidden der graven was een vlagge
nmast met de Duitsche oorlogsvlag op
gericht, waarbij een dubbelpost de eere-
wacht hield. Klokslag 10 uur betrad de
bevelhebber van de Luftgau Holland,
luitenant-generaal Sieburg, de begraaf
plaats. Na de eere-compagnieën te heb
ben geïnspecteerd, werden een vijftal
kransen neergelegd aan den voet van de
vlaggenmast, terwijl een muziekcorps
van de luchtmacht het bekende lied
Ichhatt’ einen Kameraden” speelde.
Luitenant-generaal Sieburg legde als
kransen neergelegd aan den voet van den
Luchtmacht. Hierna volgden stafofficie
ren van Marine. Leger en politie, terwijl
ook de gevolmachtigde voor de stad
Amsterdam, senator Böhmcker en de
kringleider der N.S.D.A.P., Kreisleiter
Paustian, kransen neerlegden.
Hierna hield luitenant-generaal Sie
burg een korte toespraak. Hij zei, dat
het de tweede keer was, dat in dezen
oorlog de Heidengedenkdag werd ge-
Wat hee.t hij daarmee ook een enorme
hoeveelheid catechisanten met onverbreek
bare banden aan zich verbonden. Wij dan
ken hem voor het trouwe dienen van zijn
wijk en zijn gemeente en brengen hem
een heel eerbiedigen groet. God danken
wij, die hem tot zoo’n rijken zegen gesteld
heeft, zoo besloot spr.
Vervolgens sprak de heer ds. A. K.
Straatsma, voorzitter van de Indische
Commissie. Deze bracht namens Indië
dank voor het belangrijke werk, dat de
thans overledene als secretaris van de In
dische Commissie heeft gedaan en boven
al voor zijn medewerking, die leidde tot
de emancipatie van de Indische Kerk.
Vele jongelingen hielp hij in Indië ver
der en had een aanzienlijk deel in de zorg
voor hun opleiding. Als examinator ont
plooide hij ten volle zijn menschelijke
gaven en doorbrak de insluipende deftig
heid. Ik zeg niet te veel, aldus spr., wan
neer ik zeg, dat er nooit meer een komt
als hij. Hij bezat een ontzaglijke, princi-
pieele liefde voor de kerk en voor den
Heer. Dit is het heerlijkste aandenken
voor U, die God moge troosten.
Vervolgens las ds. James de begra
fenisliturgie, terwijl de kist in de groeve
daalde.
Tot slot dankte de zoon van den over
ledene, ds. J. W. Schokking, jeugdpredi-
kant aan de Duinoordkerk alhier, de
talrijke aanwezigen voor hun komst.
Vooral in den laatsten tijd had zijn va
der van hun zijde veel vriendelijkheid
en groote hartelijkheid ondervonden.
Ondanks de vele tegenslagen, die mijn
vader in zijn leven heeft gehad, sprak de
zoon, heeft hij mij dikwijls gezegd, dat hij
zoo dankbaar was voor het rijke leven,
dat hij achter den rug had. Er is een weg
en een kracht om het leven, ondanks te
genslag, blijmoedig te aanvaarden. Daar-
na vroeg de zoon den aanwezigen te zin
gen „Veilig in Jezus’ armen".
Het overlijden in de kerken
herdacht
In alle godsdienstoefeningen van de
Ned. Herv. gemeente hier ter stede, is
gistermorgen het verscheiden van dr.
H. Schokking, die zoovele jaren in het
midden der Haagsche gemeente is
werkzaam geweest, herdacht. Staande
hoorde de schare het woord van her
innering, dat de voorganger bij den aan
vang van den dienst sprak aan.
In de Malakkakapel, waar dr. Schok
king gedurende al zijn Haagsche jaren
het centrum van zijn arbeidsveld heeft
gehad, ging gisteravond ds. K. H. E.
Gravemeijer, secr. van de Algemeene
Synode der Ned. Herv. Kerk en emeri-
tus-predikant van de Haagsche gemeen
te, voor. De kapel was met een com
pacte schare gevuld. Onder de aanwe
zigen waren ook de beide kinderen van
den overledene, mej. N. H. Schokking
en de heer J. W. Schokking.
De dienst ving aan met het zingen van
Ps. 89:1 en 19. Ds. Gravemeijer wees
er in zijn toespraak allereerst op, dat
hij behoefte had een enkel woord te zeg
gen in deze kapel, welke altijd het cen
trum van den arbeid van dr. Schokking
geweest is, toen deze nog werken kon.
Hij nam in de Haagsche gemeente een
bijzondere plaats in. Spr. denkt aller
eerst aan het gezin van den ontslapene,
waarvan in bijzondere mate gold: Waar
liefde woont, gebiedt de Heer den ze
gen. Het gezin van dr. Schokking was
een bijzonder gelukkig gezin. En de ze
gen daarin is wonder gekomen. Veel
verdriet heeft dit gezin
Eerst kwam het sterven
Schokking, toen van een
zoon en nu zijn nog maar twee kinderen
eenzaam achtergebleven. Als wij aan
dr. Schokking denken, aldus spr., dan is
er één ding dat ons allereerst van het
hart moet. Hij was een man, die zonder
Op het kerkhof
Op de Algemeene begraafplaats aan de
Kerkhoflaan waren zeer vele belangstel
lenden aanwezig.
Wij merkten o.m. op prof. dr. J. de
Zwaan, lid van de Algemeene Synodale
commissie, de predikanten L. D Terlaak
Poot, Laarman, Schoneveld, Ravesloot,
van de Pol, van Evert, de Jong, G. Bos, A.
K. Straatsma, Boer, Is. Voorsteegh, Groe-
neberg uit Vlaardingen, van der Wiel, G.
P. I. Horson, van Rhijn, de Wilde, na
mens het hoofdbestuur van de confessio-
neele vereeniging. Met den voorzitter, de
heer D. Moolhuizen en de vice-voorzitter
van het college van ouderlingen, de heer
E. W. Pera. kwamen mede de ouderlingen
G. N. van t Hoog, A. G. Broer, mr. J. v.
d. Ven, J C. ten Bruggenkate, G. H. E.
Bergsma, J. C. de Bruijn en W. Stavast.
Mede aanwezig waren ook jhr. mr. J. M.
M. van Asch van Wijck, advocaat-diaken,
H. Baarslag, oud-secretaris van de van
der Takschool, ds. Michelin Moreau, van
de Waalsche gemeente, G. G. W. Du Cha-
tinier. tandarts, dr L. W. A. Lazonder,
archivaris Ned. Herv Kerk, W. J. van
Kleef, bode van het ministerie van predi
kanten, H. Braat, oud-hoofdinsp. van
scheepv. in Ned.-Indië, mej. G. Braat en
mej. G. Langevoort, beiden namens de
Duinoordkapel-commissie. G. van Everts,
penningmeester Oranjeschool, dr. P. C.
M. Bos. D. Noordam, directeur van het
opvoedingsgesticht „Valkenheide”, W. J.
baron van Lynden, president-kerkvoogd,
L. T. D. v. d. Ent, oud-leeraar, P. J.
Hanekamp, diaken, vice-admiraal B.
Schreuders, jhr. J. H. Röell, gep. luite
nant-generaal, jhr. mr. A. K. C. de
Brauw, voorzitter college van notabelen,
en mr. P. J. W. de Brauw, dr. H. A
Mulder, rector Christelijk gymnasium,
A. J. van Haeften. voorzitter Duinoord
kerk, v. d. Veen, koster Willemskerk, de
Wit, namens het bestuur van wijk 10, D.
Nijland. schilder, G. F. baron van Asch-
beck, jhr. E. N. de Brauw, G. Remeijer,
diaken, G. J. Alink, D. F. v. d. Eem, W.
T. van Eewijk, penningmeester van de
vereeniging voor kerkpersoneel, A.
Verwaal, emeritus-predikant, F. H. van
Peski, dr. E H. Renkema, inspecteur der
Gymnasia, dr. J. P. de Bie, emeritus-
predikant, G. Kam, directeur Gebr. Kam
N. V., jhr. Gevaerts, commies gemeente
secretarie, W. J. A. C. Bins, lid van de
Indische commissie van de Prot. Kerk,
ds. C. Heemskerk, B. v. d. Houten, oud-
secretaris van de „Standard A.P.C.”, G.
J. B. Bontje, R. A. v. d. Liefde, dir. Rust
huis Ned. Herv. gemeente. H. Wiersma,
directeur Weeshuis, jhr. H. J. Repelaer
van Driel, voorzitter van de vereeniging
„Unitas”.
Toen het overweldigende aantal belang
stellenden zich om de groeve had ge
schaard, voerde als eerste spreker het
woord, de voorzitter van den Kerkeraad,
ds. I. Voorsteegh.
Meer dan 30 jaren heeft dr. Hendrik
Schokking zijn gemeente gediend en met
u is het mij een behoefte God te danken
voor wat de Heere, de gemeente in Schok
king heeft gegeven. Spr. gewaagde van
een gesprek, dat hij in Januari j.l. met
den thans overledene had gehad, naar
aanleiding van een door spr. gehouden
preek over Simeon in den Tempel. Simeon
kon heengaan in vrede, had Schokking
gezegd. Dat was een groote genade voor
hem ook, aldus spr. Hij was vervuld van
het heilig vuur dat in hem brandde en dat
bleek, als hij preekte. Hij kon de dingen
zoo sehoon zeggen.
masker door het leven ging en dus be
waard bleef voor de groote verleiding
aan het ambt verbonden, om n.l. een
houding aan te nemen, welke een groot
gevaar is voor het karakter. Hij was
door alles heen eerlijk en oprecht. Ook
in zijn prediking en zielszorg.
ook een man van professorale geleerd
heid, een professor zonder katheder.
Persoonlijk dankt spr. hem voor zijn
medeleven in moeilijke dagen, toen spr.
nog in Voorburg stond. De kennisma
king is tot een oprechte vriendschap uit
gegroeid. God heeft hem nu thuis ge
haald. Hoe dat alles is, is voor ons nog
een groot geheim. Maar het woord van
Jezus zal waar zijn: Het is de vreugde
des Heeren. Temidden van alle droef
heid, welke dr. Schokking vooral in het
laatst heeft moeten doormaken, is het
Evangelie zijn troost en kracht geweest
Dat Ei
ren. God zij hen nabij.
Dit Evangelie wilde spr. ook in dezen
dienst verkondigen. Ook nu mag spr.
handelen over Jezus, Die in de wereld
gekomen is om zondaren zalig te maken,
waarom hij spreken wilde over
Matth. 27.
Aan het einde van dezen indrukwek-
kenden dienst zong de schare Ps. 7313
„Wien heb ik nevens U omhoog enz.
BERLIJN, 17 Maart (D.N.B.). Duitsche
torpedovliegtuigen hebben gistermiddag ia
het zeegebied om Kreta, 40 k.m. ten Wes
ten van Kaap Crio, een groote formatie
vijandelijke oorlogsschepen waargenomen,
bestaande uit 2 slagschepen, 6 kruisers en
eenige torpedojagers. De Duitsche vlieg
tuigen gingen ondanks het zeer hevige
luchtdoelgeschut van den vijand, terstond
tot den aanval op de beide slagschepen
over. Op elk dezer werden naar het
D.N.B. verneemt torpedovoltreffers
geplaatst. Na de ontploffing der torpedo’s
waren de beide slagschepen in groen
zwarte rookwolken gehuld De Duitsche
vliegtuigen, welke daarmede den Britsche
zeestrijdkrachten in de Middel’'1'
Zee weer een zwaren slag toebr
hebben behouden hun thuishaven bc
Te Rotterdam
Op de begraafplaats Crooswijk te Rot
terdam had des morgens om 10 uur
aan het gemeenschappelijke graf van
de gevallen Duitsche strijders een korte,
treffende plechtigheid plaats, waarbij
admiraal Schulz sprak, terwijl des mid
dags voor het raadhuis een défilé plaats
had, dat gadegeslagen werd door den
oudstaanwezend officier te Rotterdam,
Standortalteste Rödorn en admiraal
Schulz. Voorts was hierbij tegenwoor
dig de Kreisleiter van Zuid-Holland, als
vertegenwoordiger der N.S.D.A.P., Fort-
mann.
Twee matrozen van de zeemacht had
den des morgens bij het soldatengraf
de doodenwacht betrokken en omstreeks
kwart over tien arriveerden op Croos
wijk admiraal Schulz namens de vloot,
de Ortskommandant Ohrloff en namens
de Hafencommandantur Kapitan Winter.
Onder de burgerlijke autoriteiten merk
ten wij op den gemachtigde voor de
stad Rotterdam, dr. Völckers, den lei
der van de Notstandsbeihilfe, den heer
G. Locher, Ortsgruppenleiter der N.S.
D.A.P., Lange en namens het Arbeits-
bereich der N.S.D.A.P. den heer Schon-
herr.
Voorts waren er detachementen van
de drie deelen der Duitsche Weermacht.
Nadat allen zich in carré hadden opge
steld rondom het graf, nam admiraal
Schulz het woord en zei, dat met droef
heid, maar ook met trots de gevallen
Duitsche soldaten thans werden her
dacht. Zij hebben bewezen mannen te
zijn, trouw aan hun Führer en volk.
Tegelijkertijd herdacht spr. de gevallen
soldaten uit den wereldoorlog, die hun
leven geofferd hebben in het geloof
aan Duitschlands toekomst. Overal
waar Duitsche troepen zijn ingezet, ge
tuigen thans de heidengraven van Duit
sche heldhaftigheid en soldatendom en
zij manen de leden der Weermacht op
dezelfde wijze hun plicht te vervullen.
Tenslotte deelde spr. mede, dat de
Hitlerjugend en de Bund Deutscher
Madchen voortaan de zorg voor de gra
ven der gevallenen op zich zullen ne
men, zoodat de nagelaten betrekkingen
gerust kunnen zijn.
Na de rede van den admiraal brach
ten de aanwezige detachementen het
militaire eerbewijs, waarna dr. Völ
ckers namens den Rijkscommissaris
een grooten krans op het monument
neerlegde. Daarna werden kransen
neergelegd op het graf van de gevallen
Duitsche burgers in Rotterdam. Het
waren drie kransen, één van den Rijks
commissaris, één van den kring Zuid-
Holland der N.S.D.A.P. en één van de
Ortsgruppe der N.S.D.A.P.
In den loop van den Zondag hebben
vele militairen en burgers een bezoek
gebracht aan de graven der Duitsche
gevallen militairen, die evenals de
graven van de gesneuvelde Nederland-
sche militairen met fraaie witte en
roode tulpen waren getooid.
’s Middags omstreeks vier uur hebben
manschappen van de Marine, van de
Landmacht en een detachement van de
Grüne Polizei voor het raadhuis op
den Coolsingel gedefileerd. Voor deze
gebeurtenis bestond van de zijde van
het publiek groote belangstelling.
Te Delft
Op het Duitsche heidenkerkhof aan
den Kanaalweg te Delft zijn gisteren
door vertegenwoordigers van de Duit
sche Weermacht en de N.S.D.A.P. in
Nederland kransen gelegd. Ook losse
bloemen werden op de graven gestrooid.
vierd. Het vorige jaar was de veldtocht
tegen Polen achter den rug. In ongeloof
lijk korten tijd en met betrekkelijk wei
nig offers was het Poolsche leger ver
slagen. In het Westen stonden evenwel
nog de groote legers der Westelijke mo
gendheden en de soldaten uit den we
reldoorlog vreesden, dat de strijd tegen
deze legers, verschanst achter een ster
ken wal, ontzettende offers zou kosten.
Op dezen Heidengedenkdag in 1941 heeft
de geschiedenis antwoord gegeven op
deze vrees. De legers van Noorwegen,
Nederland. België en Frankrijk zijn ver
slagen. Engeland is van het continent
weggevaagd. Ook dit is met zeer gerin
ge offers gepaard gegaan en hiervoor
moet men God danken. Door dit te con-
stateeren, doet men geen afbreuk aan
de verdiensten van de gevallenen. Vele
moeders beweenen hun zonen, vrouwen
hun mannen en talrijke kinderen moeten
opgroeien zonder de vaderlijke zorg. Zij
weten evenwel, dat dit offer niet ver
geefs is gebracht. Met het bloed der
gesneuvelden is een der meest groot-
sche hoofdstukken der Duitsche ge
schiedenis geschreven. Dankbaar her
denkt Duitschland de gevallen helden,
die met hun bloed en hun leven den weg
naar de overwinning hebben geëffend.
Op hen, die niet vielen, rust de zware
plicht de dooden niet te vergeten en te
blijven denken aan hetgeen zij hebben ge
daan. Op allen rust de plicht bereid te
zijn voor Duitschland en voor den defi-
nitieven’vrede in de wereld het leven te
geven.
Hierna werd den eere-compagnieën be
vel gegeven het geweer te presenteeren,
waarna een driewerf Sieg Heil werd
uitgeroepen op den Führer. De plechtig
heid werd besloten met het spelen der
volksliederen.
Onder zeer groote belangstelling,
vooral van de zijde van zijn collega’s
en gemeenteleden, is vanmiddag op de
Algemeene Begraafplaats aan de Kerk
hoflaan, het stoffelijke overschot van
den bekenden Haagschen emeritus
voorganger der Ned. Hervormde Kerk,
dr. H. Schokking, ter ruste gelegd.
Vooraf vond in de Groote Kerk een
rouwdienst plaats, welke geleid werd
door dr. M. M. den Hertog.
Voor den preekstoel, welke schuil ging
achter palmen, stond de baar, waarop en
kele bloemstukken rustten De organist,
de heer Adr. Engéls, preludeerde voor
den aanvang van den dienst op het or
gel koraalmotieven.
Voorafgegaan door dr. den Hertog wer
den de kinderen en verdere familie van
den ontslapen predikant het kerkgebouw
binnengeleid; de stoet werd gesloten
door de Haagsche predikanten. Na het
uitspreken van het votum, gevolgd door
het gemeenschappelijk zingon van Psalm
337 en 10 en voorlezing van enkele
Schriftgedeelten, las dr. den Hertog de
twaalf artikelen des Geloofs voor, waarop
de gemeente antwoordde met het aanhef
fen van Gezang 52 10.
Vervolgens hield dr. den Hertog een
toespraak, waarbij hij zich inzonderheid
richtte tot de kinderen van dr. Schokking.
Wij weten ons, aldus ving spr. aan,
knechten van deze zinnelijke wereld en
het Heer zijn, in de opvaart naar boven
ligt ons iet. Wij zijn uit de aarde, aardsch
en daarom zijn wij thans zoo aardsch be
droefd. De dood is een wreede verstoor
der. Juist op den verjaardag van zijn ook
reeds gestorven echtgenoote, is dr. Schok
king van ons heengegaan. Wij weten niet,
wat hem het meest in zijr. leven ge
knauwd heeft, den dood van zijn zoo zeer
door hem geliefde vrouw, of van zijn
jongsten zoon.
Hoe heeft hij gehouden van zijn familie
en van zijn gemeente, voor wie hij zoo
magistraal kon preeken. Zijn gemeente
was hem alles. En nu is dat alles voorbij.
Groot zal het gemis ook gevoeld worden
in den kring van zijn collega's. Kunst
zinnig als geen ander, theoloog van for
maat, als zoodanig hebben wij hem lee-
ren kennen.
Voor mijn gevoel, aldus spr., is hij niet
te vervangen, doch ook ik ben aardsch
georiënteerd. Hij had een vonk: geniali
teit. In zijn karakter was een antithese.
Eenerzijds was hij een vagebond, doch
anderzijds rigoureus, conservatief in hart
en nieren. Hij was de man van traditie.
Doch ons hart worde niet verontrust Want
boven alles klinkt de stem van Hem, Die
ons brengt tot hemelsche oriëntatie Hij
bereidt ons een woning in het Huis van
den Hemelschen Vader, En als wij dit
beseffen, worden wij er door opgeheven
uit de aardsche sfeer. Door Hem weten
wij: ons burgerschap is boven; wij wor
den dan nemelsch georiënteerd in onzen
Heiland en Zaligmaker. Schokking heeft
volgens zijn eigen oordeel ncoit zijn werk
beëindigd; nooit heeft hij afscheid kunnen
prediken Maar wij weten, dat hij zijn
arbeid wel volbracht heeft.
Er klinkt een stem uit den Hemel, die
zegt: „Zalig zijn de dooden die in den
Heer sterven. Zij mogen rusten van hun
moeiten en hun werken volgen hen na.
Nadat dr. den Hertog het „Onze Va
der” had gebeden en den zegen had uit
gesproken, werd de kist onder het ge
meenschappelijk zingen van de verzen 1.
2, 4 en 5 van Gezang 201, het kerkgebouw
uitgedragen. De dienst droeg een indruk
wekkend karakter.
De helden, die hun leven hebben ge
offerd voor Duitschland in den giganti-
schen strijd, welke ter vorming van een
nieuw Europa wordt gestreden, zijn
Zondag j.l. op indrukwekkende wijze
herdacht.
Te half negen werden hier ter stede
bijzondere ochtenddiensten gehouden in
de Duitsche kerk aan het Bleyenburg
(een voor de militairen, onder leiding
van Oberpfarrer Stolte en een voor de
Duitsche gemeente, onder leiding van
ds. P. Kötzke) zoomede een dienst in de
kapel van het St. Aloysius-college aan
de Oostduinlaan te dezer stede, waar
de voorgangers in passende bewoordin
gen de beteekenis van den heidengedenk
dag hebben geschetst.
Daarna volgde op de algemeene be
graafplaats aan de Kerkhoflaan een
groot aantal kransleggingen bij het ge-
denkteeken „Ich starb, damit Deutsch
land lebe’, dat hier de graven be-
heerscht van de Duitsche militairen, die
in dezen strijd zijn gesneuveld. De
Rijkscommissaris voor het bezette Ne-
derlandsche gebied, Rijksminister
Seyss-Inquart, was met commissaris-
generaal Schmidt en verscheidene auto
riteiten van de Duitsche Weermacht bij
die plechtigheid aanwezig. Terwijl een
militair muziekcorps stemmig het lied
„Ich hatt’ einen Kameraden’ deed
weerklinken, werden kransen neergelegd
namens de onderdeden van Leger en
Marine, Waffen SS., Polizei en N.S.D.
A.P. De zeer vele aanwezige militairen
en overige belangstellenden brachten
hierbij telkens den eeregroet aan de ge
vallen kameraden en wijdden een minuut
stilte aan hun nagedachtenis.
Te tien uur waren de troepen van Le
ger, Luchtmacht en Marine, zoomede
van Waffen S.S. en politie in carrévorm
opgesteld op het Malieveld, waar de
commandeerende generaal een inspectie
hield, welke werd gevolgd door het spe
len van een koraal door het muziek
korps van een regiment.
In een toespraak, welke door luidspre
kers over het geheele terrein voor alle
belangstellenden duidelijk
was. zei de generaal o.a.:
„Wij groeten en eeren heden de geval
lenen, die hun leven voor hun volk heb
ben gegeven. Wij danken hen, die door
hun grootste offer den weg voor de toe
komst van het Duitsche volk hebben be
reid. Geen van ons weet, wie zijn leven
voor deze toekomst nog zal moeten offe
ren, doch voor ons staat vast, dat geen
offer te groot is. nu het gaat om een
onverwoestbaar fundament te bouwen
voor dit volk in het nieuwe Europa”.
Spr. eindigde zijn toespraak met een
heilgroet aan den Führer, Adolf Hitler.
Tenslotte werden het Deutschlandlied
en het Horst-Wessellied ten gehoore ge
bracht.
De troepen marcheerden hierna af,
om langs een omweg door een deel van
de stad het Lange Voorhout te berei
ken. waar te kwart voor elf onder mu
zikale begeleiding werd gedefileerd
voor den commandeerenden divisie-gene-
raal.
Te Arnhem
Ter gelegenheid van den heidenge
denkdag heeft gisteren op het Duitsche
heidenkerkhof, dat gelegen is op het
landgoed van C. graaf von der Goltz
aan den Velpscheweg te Arnhem, een
kranslegging plaats gehad. Vervolgens
werden verschillende kransen op het
gedenkteeken gelegd. Een afdeeling
Grune Polizei zong het lied „ch hatt
Grüne Polizei zong het lied „Ich hatt
Te Amersfoort
Te Amersfoort heeft gistermiddag
eveneens door de S.S. een herdenking
plaats gehad van de gevallenen. Een
afdeeling van de S.S. stond in carré
opgesteld. De commandant hield een
toespraak. Daarna had bij het Wehr-
machtsheim een défilé plaats voor den
Ortskommandant en den plaatselijken
commandant van de S.S. Het muziek
corps van het regiment bracht een aan
tal liederen ten gehoore. Door de afdee
ling van de N.S.D.A.P., die bij deze
herdenking als gast tegenwoordig was.
zijn bloemen gestrooid op de graven
van gevallenen op de begraafplaats
„Rusthof’.
POSTZEGELVEILING
Door de Veiling.Combinatie zal
Vrijdagmiddag 21 en Zaterdagmiddag
22 dezer in de groote zaal van Café Riche
een postzegelveiling worden gehouden.
t
®:-5 .-
8£'<
