HAAGSCHE COURANT
Nieuw wereldrecord
voor
Anni Kapell
i i W
zich
groote
zorgen”
„De onderwijzersopleiding bevindt
1
STADSNIEUWS
Donderdag 20 Maart 1941-
Mil
ZWEMMEN
Fraai
succes
van
Alie Stijl
KRIJGSGEVANGENE
BASTIN
in
Van 1934-1940 daalde het
aantal leerlingen
met 47 pCt.
ONTVANGST BIJ DEN
LEIDER DER N.S.B.
HET LEVENDE POPPENTHEATER
VIERDE BLAD
Op de 200 meter schoolslag dames
KEURINGSKRING ’«-GRAVENHAGE
Nederland wint
van
Duitschland
JACOBUS HARTEVELD f
AAN HET
boksen.
HAGENAARS WINNEN
Ragnhild Hveger op de 100 meter
vrjje slag geslagen
DUITSCHLAND EN DE
GERMAANSCHE VOLKEREN
AFSCHEID VAN DEN HEER
J. L. P. HEYTVELDT
GRIEKSCH-ALBANEESCHE
FRONT
J. te Slaa als Jan Klaassen en
Coby Fabel' als Katrijn
(Polygoon)
ZEVENTIGSTE VERJAARDAG
PROFESSOR AALBERSE
LUITENANT-GENERAAL b.d.
J. W. P. VAN HOOGSTRATEN f
Voordracht van professor
Albrecht Haushofer
Wippi.» vo°r
de interessante voordracht
n
I
Kindennatinée in Diligentia
OPRICHTING IN VOORBEREIDING
was smaakvol met tulpen versierd.
Bekend redder te Scheveningen
dat de
fFotó-archief)
VOETBAL
WIELRENNEN
i
d-n
SCHERMEN
professor
DAMMEN
No. 17830
van de
De
heer
de
het
in
mor-
twee
Op Donderdag 27 Maart a.s. zal Staats
raad prof mr. P. J. M Aalberse den leef
tijd van 70 jaar bereiken.
Rennersclub De Spartaan
De Spartaan hield Zondag een trainings-
rit over een afstand van 60 k.m.; de uit
slag hiervan was als volgt: A-klasse: R. v.
Rijn, J. d. Visser, C. Mooiman. M Wes-
terduin. N. Jozee. C Keyzer. B-klasse: L.
Mittertreiner B Meyer, G. de Bruin, G.
Hol.
Zondag 23 dezer komen de leden van De
Spartaan om 9 uur v.m. bijeen in café
„Bijhorst” vertrek b’iF tien.
JUBILEUM METAAL INDUSTRIE
„ZOPPI”
Gisteren herdacht Metaal Industrie
„Zoppi" haar 25-jarig bestaan. De dag
werd begonnen met een H. Mis in de
parochiekerk, waarna om tien uur in het
kantoor een intieme bijeenkomst plaats
had van de familie en het personeel,
waar de heer Joh. Zoppi onder het aan
bieden van een geschenk door het per-
zijn vrouw
De
voor
n
In den ouderdom van 80 jaar *s ter
stede overleden gep luit-8en«‘r-‘‘ djU.
tillerie J W. P. van Hoogstraten, aaju~
dant in b. d„ 0ud-K0UYernuU„olnstraten
taire Academie, Generaal v. nie-Nas-
was officier in de orde van Oranje
hem.
Rennersclub „Hollandia”
Zondag hield Hollandia” een trainings-
rit over 50 k.m. de uitslag hiervan was:
A-klasse 1. P. Vos. 2. D. Nieuwenhoven, 3.
P. Bijl. 4. A. Mertens, 5 C. Bijl, B.-klasse:
1. v. Veen. 2. Moesman, 3. Quispel, 4 Ben-
nink 5. Beining De adspiranten reden den
eersten rit van een drieweeksche compe
titie. De uitslag luidde: 1. v. d. Steen, 2.
Vijfhuizen, 3. Rijgersberg. 4. Trijsburg, 5.
Hengeveld. 6. Verhoekx, 7. v. Nigten
Zondag 23 dezer wordt een trainings-
rit over 65 k.m. gehouden. De adspiranten
rijden een trainingsrit over nader te be
palen afstand.
Samenkomst van alle leden in het club
huis Vlietweg, Leidschendam om 9 30 uur
v.m. vertrek 10 uur.
Maandag 24 Maart wordt te 8 uur. tot
afscheid van het winterseizoen een gezel
lige avond gehouden in het locaal Westein-
de 95
KAMPIOENSCHAP VAN DEN HAAG
Voor den wedstrijd om het persoonlijk
hoofdklasse kampioenschap van den Haag
speelde Zondag C. C. J. Diederik tegen
F Gordijn. De punten werden gedeeld na
een partij, waarin Gordijn ae beste kan
sen had. Op het kritieke moment zette
hij echter zwak voort en moest toen
zelfs nog voor de remise vechten
Voor de eerste klasse werd gespeeld
Groep 2 A Poons—A D. J. Boerstoel
2—0; p E Berghuis—A D. J. Boerstoel
1—1; P. E. Berghuis—J. C. v. Winsen
1—1.
Het zijn geen opwekkende woorden,
die boven dit artikel staan. Toch is het
geen uitlating van een of anderen zwart
gallig gestemden onderwijsvernieuwer,
die de opleiding in geheel nieuwe banen
wil leiden. Evenmin is deze zin afkom
stig van een buitenstaander, die behoort
tot het groote kamp van de ontevrede
nen, de afbrekers, die alleen de scha
duwzijde en niet de zonzijde van het
geen in ons onderwijs is, plegen te zien.
Het is niemand meer of minder dan, de
inspecteur van de onderwijzersopleiding
in ons land, die in zijn verslag over het
onderwijs in 1939 deze sombere woorden
heeft neergeschreven Zij vormen de con
clusie. het eindresultaat van zijn verslag.
Hoewel er nog veel is. dat te loven
valt in de opleiding, zijn de verslagen
de laatste jaren in mineur gesteld. Ieder,
wien het onderwijs aan het hart gaat,
voelt zich treurig te moede bij het door
nemen ervan en men vraagt zich onwille
keurig afIs het dan zoo erg Toch,
aan de waarheid van de woorden van
den inspecteur behoeft in geen enkel op
zicht getwijfeld te worden. De feiten stel
len hem trouwens volkomen in het gelijk
Het aantal kweekscholen bedroeg in
1939 89 22 Rijkskweekscholen 3 ge
meentelijke, 2 niet confessioneele bijzon
dere, 22 Protestantsche en 40 Roomsch-
Katholieke. Het aantal leerlingen in het
cursusjaar 19391940 bedroeg 4736. Toen
dc driejarige kweekschool in het leven
richt
lome
en
dagen,
</roeg
den
gen,
Italiaan-
sche jacht
vliegtuigen
strijd
geraakt
met twee
Engelsche
Vickers-
Wellington
bommen
werpers,
welke een
aanval wil-
vliegveld van
In het Roomsch-Katholieke ziekenhuis
is na een langdurige en smartelijke ziek
te, in den ouderdom van 67 jaar overle
den Jacobus Harteveld, oud-havenbedien-
de en bekend redder te Scheveningen.
Ruim 35 jaren is Harteveld als haven
bediende werkzaam geweest aan de Vis-
schershaven te Scheveningen en heeft als
zoodanig verschillende levensgevaarlijke
tochten medegemaakt met de reddingboo-
ten van de Noord- en Zuid-Hollandsche
Reddingmaatschappij.
Tot de bekendste reddingen, welke hij
heeft volbracht, behooren o.a die van de
,,Salento’’ in November 1928 en die van
18 Februari 1931. toen het hem als 2de
schipper van de bekende reddingboot
..Zeemanshoop" gelukte, de bemanning
te redden van den in vliegend stormweer
gestranden schokker UK 53. Bijzonder
tragisch is het, dat hij tengevolge van
deze laatste redding een huidziekte heeft
gekregen, welke hem jarenlang een
smartelijk lijden heeft bezorgd en indirect
de oorzaak is geworden tot zijn dood.
Harteveld was drager van den bronzen
Eere-penning voor Menschlievend Hulp
betoon en van de bekende zilveren ,.Sa-
lento”-medaille, welke laatste hem was
uitgereikt door de Noord- en Zuid-Hol
landsche Reddingmaatschappij. Bovendien
was hij in het bezit van de zilveren me
daille voor het opwekken van levensgees
ten.
Jarenlang was hij een trouw lid v<
vereeniging ..De Reddingmedaille”.
teraardebestelling heeft plaats a.s. Zater
dag. vertrek van het sterfhuis Zeilstraat
86 te één uur.
Wielerclub Unie.
De leden van de rennersclub Unie rijden
Zondag 23 dezer een teamtrainingsrit over
3 ronden 52 k m De B-klassers krijgen
voorgift op de A-klassers Bijeengekomen
wordt om 9.30 uur v m. bij „Het Vosje”,
om 9.45 uur wordt naar Leidschendam
vertrokken.
VAN EIJKERN KAMPIOEN DER V.W.B.
De barrage-partijen welke in den door
de Vrije Wapenbroeders uitgeschreven
floretwedstrijd voor de bezetting van de
eerste plaats noodzakelijk waren, zijn in
het voordeel van J. van Eijkern beslist.
Hij sloeg D. Berkhuizen sr. met 35 en
daarna H van Broekhuizen met 35. Met
deze overwinning heeft hij voor een jaar
beslag gelegd op den kampioenstitel V W.
B. en is hij tevens houder van den wissel-
beker
De persdienst van de N.S.B. meldt:
Gisteravond hebben de leider en mevr.
Mussert in hotel „De Witte Brug" alhier
een avond-ontvangst gehouden. Aanwe
zig waren de Rijkscommissaris Rijksminis-
ter Seyss-Inquart en zijn echtgenoote. de
comm-gen. voor Financiën en Econ. Zaken
Fischböck en zijn echtgenoote. de com-
missaris-generaal van Openbare Veilig
heid. S.S -Brigadeführer Rauter en zijn
echtgenoote. de commissarisgeneraal voor
bijzondere aangelegenheden, Hauptamtlei-
ter Schmidt en zijn echtgenoote, gezant
Otto Bene, de generaal der Politie Schu
mann en vele andere Duitsche autoritei
ten en hooge functionarissen van het
Duitsche bestuur en het Arbeitsbereich
der N.S.D.A.P., allen met hun dames.
Van Nederlandsche zijde noemen wij den
plaatsvervangenden leider der N.S.B., C.
van Geelkerken en zijn echtgenoote, de
secretaris-generaal van het departement
van Volksvoorlichting en Kunsten, dr. T.
Goedewagen, de commissaris in de pro
vincie Limburg, graaf M. de Marchant et
d’Ansembourg, de commissaris in de pro
vincie Utrecht, ir. F. E. Müller, de ge
machtigden van den leider in de provin
cies, voorts een aantal vooraanstaande fi
guren uit de beweging die openbare
ambten bekleeden en talrijke leidende
functionarissen in de politieke organisatie
en de W.A. eveneens met hun dames.
Mevrouw Ria Focke bracht, begeleid
door haar echtgenoot, eenige liederen ten
gehoore, mej. Else Nolthenius, pianiste,
hield een pianovoordracht. Een strijkje on
der leiding van den heer S. Wouters ver
leende voorts zijn medewerking. De zaal
wijl hij lachende vaststelt, dat
lekker schrijven
Tot besluit dankte de heer Heytveldt
de sprekers voor de vriendelijke woor
den en herdacht de bladzijden van zijn
dichtgeslagen ambtenaarsboek. zooals hij
zei. Voor hem beteekende dit moment
het loslaten van een geliefden werkkring,
waaraan hij ruim 41 jaren van zijn leven
had gegeven Bijzonder stelde hij ook
de aanwezigheid op prijs van eenige
veteranen onder wie de heer Ph. F
Bouwman
Vele aanwezigen drukten den heer
Heytveldt daarna persoonlijk de hand.
soneel werd gehuldigd en
bloemen werden aangeboden.
Zoppi dankte het personeel
steeds hartelijke samenwerking, in
bijzonder zijn chef, den heer Fr. Dood-
korte, die reeds 20 jaar in dienst is, en
bood hun hierbij een enveloppe met in
houd aan.
De receptie, welke van 2 tot 3 uur ge
houden werd was zeer druk bezocht en
tal van bloemstukken werden bezorgd,
zoodat de fabriek in een bloementuin
werd herschapen. Verschillende indus
trieën en instellingen lieten zich ver
tegenwoordigen, o.a N.V. „Thabur, Ate
lier „De Drie Hoekjes”, den Haag, Ha
mel’s Metaalhandel. fa v. Leuven. Am
sterdam, de Ver. van Fabr. van Non
Ferro Mefalen, de Mij. van Nijverheid
en Handel, het bestuur der Vincentius
Ver. afd Par H Martha enz.
Het tweede internationale treffen in
West-Duitschland, dat gisteravond
plaats vond in het Ketwigerbad te
Düsseldorf, heeft voor de Nederland
sche dames meer succes opgeleverd
dan de eerste internationale ontmoe
ting op Zondag j.l. te'Krefeld. Deze
wedstrijd is er een geworden van
groote prestaties, want niet alleen
slaagde onze landgenoote Alie Stijl er
in haar beroemde tegenstandster, de
Deensche Ragnhild Hveger, in het
nummer 100 meter vrijeslag met
handslaglengte te slaan, doch de jeug
dige Duitsche zwemster Anni Kapell
vestigde op de 200 meter schoolslag
een hieuw wereldrecord met den tijd
van 2 min. 55.5 sec.
Jopie Waalberg was in dezen wedstrijd
de groote rivale van de Duitsche zwem
ster en hoewel de Hollandsche niet haar
besten vorm kon bereiken en een tijd
maakte van 3 min 0.1 sec., was het toch
duidelijk, dat Anni Kapell in deze race
tot de uiterste krachtsinspanning werd aan
gespoord, zoodat zij haar prachtige we
reldrecord kon vestigen. Zij verbeterde
hiermee het ouae record van de Brazi-
liaansche zwemster Maria Lenk met
0.5 sec
Cor Kint was wederom ongenaakbaar
op ’t nummer 100 meter rugslag en voorts
slaagde de Nederlandsche estafetteploeg er
in het zware nummer tegen de Duitsche
dames, die het thans zonder medewerking
van Ragnhild Hveger moesten stellen, te
winnen
Voor het Duitsche publiek was de
prestatie van Anni Kapell uiteraard het
hoogtepunt van den avond.
Op het nummer 100 meter rugslag was
de start van Cor Kint niet bijster gunstig.
Zij liep daarbij een kleinen achterstand
op, welken zij evenwel spoedig wist in
te loopen Bij het eerste keerpunt lag de
kleine Duitsche Lisi Weber nog slechts
een fractie van een seconde voor. Op de
helft lagen de beide zwemsters gelijk, zoo
dat onze landgenoote verder geen moeite
had om een kleine doch overtuigende over
winning te behalen
Op de 200 meter schoolslag leverde
Jopie Waalberg dezen avond eenzelfde
prestatie als in Krefeld. Haar start was
hier weliswaar iets beter, zoodat zij de
eerste 50 meter een kleinen voorsprong
wist te verkrijgen Daarna verhoogde de
Duitsche Anni Kapell, luid aangemoedigd
doqr haar landgenooten, haar tempo, zoo-
Clitt rsasun.
(Foto-archief)
ondernemen op het
Tirana. Aan een der Italiaansche piloten
gelukte het een Britschen bommenwerper
neer te schieten. Bij den val van het toe
stel kwamen drie man om het leven,
maar de overige leden der bemanning
werden gevangen genomen. Tot deze ge
lukkigen, die het er levend hadden afge
bracht, behoorde ook de beroemde links
buiten van The Arsenal, Cliff Bastin, die
aan een schouder en een been was ge-
dat zij langzaam maar zeker haar voor
sprong vergrootte. Beide zwemsters span
den zich tot het uiterste in, hetgeen tot
resultaat had, dat de Duitsche zwemster
haar voorsprong tot het einde behield.
Begrijpelijk was deze felle tweekamp van
grooten invloed op den gemaakten tijd.
De oude wereldrecordtijd van Maria Leuk
bedroeg 2 min. 56 sec., de nieuwe wereld
recordtijd van Anni Kapell bedraagt
2 min. 55.5 sec., dus 0.5 sec. sneller dan
de tijd, welke de Braziliaansche zwemster
noteerde te Rio de Janeiro. Onze landge-
noote Jopie Waalberg noteerde denzelf-
den tijd als in Krefeld n.l. 3 min. 0.1 sec.
Niet minder fraai was de strijd tusschen
Ragnhild Hveger en onze landgenoote Alie
Stijl op de 100 meter vrijeslag. Onze land
genoote had deze fraaie overwinning uit
sluitend te danken aan haar snellen en
fraaien start. Zij verkreeg hierdoor een
kleinen voorsprong op haar tegenstand
ster, die er tenslotte, ondanks haar ener
gieke pogingen, niet in slaagde de bij
den start opgeloopen achterstand te niet
te doen. Onze landgenoote zwom een
prachtigen soepelen slag, welke de al-
gemeene bewondering wekte. Ook haar
viel begrijpelijk van de zijde van het spor
tieve publiek een hartelijk applaus ten
deel.
Tenslotte sloegen onze landgenooten in
de estafette d% overigens toch zeer sterke
Duitsche estafetteploeg, waarin o.a. de
nieuwe wereldrecordhoudster Anni Kapell
stond opgesteld. Het eerst startte Cor
Kint, die een geduchte tegenstandster had
in de nog jeugdige doch vechtlustige Lisl
Weber. Onze landgenoote slaagde er toch
vrij gemakkelijk in, hoewel een minder
goede start haar een kleinen achterstand
had bezorgd, de 100 meter rugslag te win
nen met een zoodanigen voorsprong, dat
Jopie Waalberg hierdoor wat meer speling
kreeg. Dat bleek ook wel noodig, want
oofnu weer moest onze landgenoote haar
meerdere erkennen in de Duitsche wereld
recordhoudster Anni Kapell. Alie Stijl zag
zich tenslotte voor de moeilijke opgave
gesteld de overwinning van onze nationale
ploeg veilig te stellen. Zij deed dit op
schitterende wijze
Deze tweede internationale ontmoeting
van onze landgenooten heeft tenslotte vol
komen bevredigende resultaten opgele
verd, hetgeen in ieder geval veel vergoedt
voor de teleurstelling in Krefeld, eenige
dagen geleden opgeloopen.
Onze zwemsters, onder leiding van
mevr, de Dood-Koenen, deelden ons mede,
dat zij reeds eenige prachtige dagen ach
ter den rug hebben en met genoegen de
komende dagen tegemoet zien.
De resultaten van de belangrijkste num
mers welke dezen avond werden ver-
zwommen luiden.
100 meter rugslag dames: 1. Cor Kint
(N1 min. 15.2 sec.; 2. Lisi Weber (D.)
1 min 17.1 sec.; 3. Hilde Frölich (D.)
1 min. 21.8 sec.
200 meter schoolslag dames: 1. Anni
Kapell (D.) 2 min. 55 5 sec. (nieuw we
reldrecord); 2. Jopie Waalberg (N.) 3 min.
0.1 sec.: 3. Fischer 3 min. 10.9 sec.; 4.
Gerhardts 3 min. 14.3 sec.
100 meter vrijeslag dames: 1. Alie Stijl
(N.) 1 min 6.5 sec.; 2. Ragnhild Hveger
(Denem.) 1 min 6 6 sec.; 3. Ruth Karnatz
1 min. 11.5 sec.; 4 Hilde Kremer 1 min.
14.5 sec.
Estafette 400 meter wisselslag Duitsch
landNederland: 1. Nederland 5 min.
25 sec., 2 Duitschland 5 min. 27.6 sec.
400 meter vrije slag: 1 Ragnhild Hve
ger 5 min. 14 8 sec.; 2. Mir Bach (Duitsch
land) 5 min 57.5 sec.
Rennersclub ,.De Kampioen”
Zondag 23 dezer houdt .,De Kampioen"
voor alle leden en donateurs (trices) een
Vossenjacht. Samenkomst te 8.30 uur v.m.,
op het Marcellisplein en te 9 uur aan de
Boorlaan.
In het gebouw Kneuterdijk 20 heeft
professor Albrecht Haushofer uit Berlijn
gistermiddag voor een select gezelschap,
bestaande uit Duitsche militaire en bur
gerlijke autoriteiten en Nederlandsche ge-
Inderdaadde leider van het gezel
schap de Poppekastspelers. de heer Joh.
FreveT. heeft niet te veel gezegd, toen hij
ons verzekerde, dat zijn eerste acteur J. te
Slaa, een geboren poppe-speler was. Af
gezien van alle verdere factoren, die dit
gezelschap tot een succesvolle verschij
ning onder een publiek van kleine (en
groote kinderen maken, is te Slaa een
Jan Klaassen van phenomenaal talent
men krijgt werkelijk den indruk, dat men
een hand-bespeeldë pop voor zich ziet.
Zelfs zijn zware, omvangrijke geluid, weet
hij zóó te gebruiken, dat de illusie van
een houten figuur volkomen is. In dit op
zicht bezit te Slaa een opmerkelijk ta
lent. Daarnaast treft de verzorging der
voorstelling, een volkomen ..dienen" der
medespelers van het gezamenlijke doel,
een artistiek verantwoord niveau en een
aardig repertoire (o.a van Leonard Rog
geveen, diens bekende ,,Jan Klaassen
geneest den koning”). Verder werkten
mej. Geyl, Andries Palmboom en Joh.
Frevel mee. De opvoering werd een door
slaand succes. Er was een verblijdende
opkomst en de kleine bezoekers, geheel
iWeegesleept door het spel van Jan en Ka
trijn. juichten uitgelaten van vreugde en
reageerden op de grappigste wijze. De
spelers betrokken hen telkens in de dia
loog. Wij twijfelen er niet aan, of het op
treden van Frevel's gezelschap zal op
Woensdagmiddag 16 Maart a.s., in Dili
gentia wederom een groot succes worden.
De vermaarde linksbuiten van Arsenal,
Cliff Bastin, is dezer dagen aan het
GriekschAlbaneesche front in Italiaan
sche krijgsgevangenschap geraakt.
Blijkens een
D.N.B.-be
vit
wa-
dezer
Na 41 dienstjaren aan den administra-
tieven dienst van het Zuidwal-ziekenhuis
Vanmorgen vond het afscheid plaats
van den heer J. L. P. Heytveldt, die ge
durende 41 jaren zijn beste krachten
had gewijd aan den administratieven
dienst van het gemeentelijk ziekenhuis
Zuidwal en in die periode opgeklommen
is van schrijver tot hoofdboekhouder.
In tegenwoordigheid van de directrice
van het gemeentelijk ziekenhuis, mej. C.
Knottenbelt, dr. R. R. Rochat, Röntgeno
loog. dr. H. W. van Heijningen, path, an.,
hoofdverpleegsters, leden van den admi
nistratieven, huishoudelijken en techni-
schen dienst en andere belangstellenden,
richtte de geneesjieer-directeur dr. P. H.
van Roojen een afscheidswoord tot den
scheidenden heer van Heytveldt, die bij
ontstentenis van zijn zieke echtgenoote
vergezeld was door zijn dochter. Het
valt mij gemakkelijker, aldus dr. van
Roojen. u toe te spreken ter gelegenheid
van een jubileum, zooals verleden jaar
is gebeurd dan een toespraak te houden
bij et
werk
werd geroepen in 1934 bevolkten 8939
jonge menschen de kweekscholen. Met
groote sprongen liep dit aantal terug. In
zes jaar tijds verminderde het aantal
met 47 pCt. De voornaamste reden van
dit snelle achteruitgaan van het aantal
leerlingen ligt wel in het feit, dat de
onderwijzersopleiding uit de gratie van
het publiek is geraakt. Men kon net zoo
goed trachten een speld in een hooiberg
te vinden als solliciteeren naar een
onderwijzersbaantje Op het eerste ge
zicht is het een verheugend verschijnsel,
dat zoo weinig jonge menschen het be
roep van onderwijzer kiezen. Immers op
die manier krijgen zij. die reeds onder
wijzer zijn een grootere kahs. Dit is
natuurlijk wel juist, maar aan den an
deren kant heeft de scherpe daling van
het aantal leerlingen bijna catastrophale
gevolgen gehad Immers vele kweekscho
len loopen al jaren het gevaar wegens
bloedarmoede een smadelijken dood te
sterven Voor hen geldt het spreekwoord
,te zijn of niet te zijn”. Er zijn kweek
scholen. die in totaal nog geen dertig
leerlingen tellen, hetgeen wil zeggen, dat
zij het klassegemiddelde van tien nog niet
eens halen. De gemiddelde klassebezetting
van de neutrale scholen blijft beneden
de 14, van de Protestantsche beneden de
lo en van de Katholieke beneden de 20
leerlingen
Deze zeer slechte bezetting heeft tot
gevolg gehad, dat de scholen namen wat
zij krijgen konden. Op de geestelijke ont
wikkeling. op de intellectueele gaven, op
de geschiktheid voor het moeilijke ambt
van onderwijzer kon niet of nauwelijks
gelet worden. Het is waar, er bestaat een
toelatingsexamen. Maar de opgaven wer
den zoo eenvoudig gehouden en de beoor-
deeling is in de meeste gevallen zoo mild,
dat het een heele kunst geweest zou zijn
om niet te slagen.
Een directeur kwam eenige jaren gele
den op de gedachte, kort na de vorming
van het eerste leerjaar enkele bijzonder
eenvoudige opgaven te maken voor de
vakken Nederlandsch, Fransch. Engelsch
en Duitsch, geschiedenis, aardrijkskun
de, natuurkennis, rekenen en wiskunde,
terwijl hij hieraan nog een stilleestest
toevoegde. Vijf en twintig leerlingen na
men aan het onderzoek deel. Voor de
opgaven moest resp. in 15. 15, 9, 13, 6.
13, 11, 19 en 18 gevallen het cijfer vijf
of minder worden toegekend, terwijl bij
de stilleestest slechts tien leerlingen een
voldoende in de wacht wisten te stee
pen. We schreven zooeven, dat de scho
len gedwongen zijn te nemen Wat zij
krijgen kunnen. In het algemeen wordt
als vooropleiding gekozen de Muloschool.
Gebleken is echter, dat in het cursus
jaar 19391940 van iedere 100 leerlingen
er 32 zijn, die nog niet eens het Mulo-
diploma A of B in hun zak hadden. Deze
hadden dus of de Mulo slechts gedeelte
lijk doorloopen of zij waren, na de la
gere school bezoc*’* bobben, biiee-
stoomd
Door velen worui ue iviuio-opleidinö
beslist onvoldoende geacht voor de aan
staande onderwijzers. De klachten over
het gebrek aan een stevigen ondergrond
zijn legio. Het blijkt, dat er vakken zijn,
waarvan de leerlingen zoo goed als niets
van weten, omdat zij verdrongen werden
door de talenvakken. Het systeem van
de vrijstellingen, dat van jaar tot jaar
grootere afmetingen aanneemt, is den
kweekelingen een nagel aan de dood
kist. Het verbreekt de klassehomogeni-
teit Wat te zeggen van een klas, waar
van een deel geen wiskunde heeft gehad,
een ander deel geen rekenen en een der
de deel geen teekenen. De groote fout
schuilt voornamelijk hierin, dat de
Mulo-school nooit bedoeld is geworden
als vooropleidingsinstituut voor de
kweekscholen. Men .bedenke voorts, dat
de besten van hen, die een Mulo-dipló-
ma bezitten, in den regel wel wat beters
te doen hebben dan naar een kweek
school te gaan, die hun geen enkelen
waarborg tot bestaan mee weet te geven.
Zooals wij zeiden, het is geen opwek
kend beeld, dat de kweekscholen mo
menteel vertoonen. De onderwijzersop
leiding is in een impasse geraakt, zij
heeft een slechten naam gekregen. Haar
weer in eere te brengen en te plaatsen
op de belangrijke plaats, die haar toe
komt. zal niet gemakkelijk wezen. Er
zullen veel goede, met wijs overleg ge
kozen maatregelen voor noodig zijn.
B. en W. deelen den Raad mede, dat
voorloopige overeenstemming is bereikt
omtrent een plan voor de oprichting van
een keuringkring ’s-Gravenhage, waar
van dezelfde gemeenten, die thans reeds
met deze gemeente samen werken, der
halve Voorburg, Rijswijk en Leidschen
dam, deel zullen uitmaken. Mede op
grond van het door den Inspecteur van
de Volksgezondheid geuite verlangen,
wenschen Gedeputeerde Staten die rege
ling thans te zien ingevoerd.
Het door Gedeputeeerde Staten voorge
legde ontwerp van een gemeenschappe
lijke regeling is in zoover van zeer een-
voudigen opzet. dat niet gebruik wordt
gemaakt van de in art. 130 der Gemeente
wet geboden mogelijkheid tot vorming
van een bijzonder orgaan of een rechts
persoonlijkheid bezittend lichaam. Daar
door wordt de zeggenschap van ’s-Gra
venhage over zijn Openbaar Slachthuis
niet meer beperkt dan strikt noodig is.
Er worden alleen enkele regelen gesteld
voor directe samenwerking tusschen de
gemeentebesturen zelf ten aanzien van de
begrooting en rekening en voor een jaar-
lijksche bijeenkomst ter bespreking van
de dienstzaken. Vertrouwd mag worden,
dat die voorschriften in de practijk niet
bezwarend zullen blijken. De hoofdbegin
selen der regeling zijn overigens de vol
gende er is één openbaar slachthuis,
n.l dat van de centrale gemeente, op ge
lijke voorwaarde ter beschikking van alle
ingezetenen van de samenwerkende ge
meenten. Het oprichten van slachtinrich
tingen enz. in de kringgemeenten wordt
verboden, voor bestaande geldt een af
loopenden overgangstoestand. De keurings-
•verordeningen der kringgemeenten stem
men overeen met die der centrale ge
meente. behoudens plaatselijk noodzake
lijke afwijkingen in de kringgemeenten
wordt invoerkeuring verplicht, uit te voe
ren in het Openbaar Slachthuis van
's-Gravenhage.
Wat het financieele deel der regeling
betreft, deze komt hierop neer, dat alle
inkomsten en uitgaven van den dienst
voor rekening zijn van de centrale ge
meente. doch in de financieele eindresul
taten deelen de kringgemeenten naar
evenredigheid van de bevolkingscijfers
Een berekening heeft aangetoond, dat
deze regeling door deze gemeente kan
worden aanvaard zonder vrees voor fi
nancieel nadeel.
Er worden tevens door Gedeputeerde
Staten ter vaststelling voorgelegd ont
werpen van verordeningen op den keu
ringsdienst voor vee en vleesch en op de
heffing van rechten ten behoeve van den
keuringsdienst voor vee en vleesch. Beide
vertoonen slechts geringe afwijkingen
met de thans hier ter stede bestaande ver
ordeningen, behlave dat de tweede bij
vergelijking met het tegenwoordige
slachttarief dezer gemeente, een zeer
gunstig verschil vertoont ten aanzien van
de invoerkeurloonen.
B. en W. stellen voor, bovenaangegeven
regeling te aanvaarden.
ze zoo
In den wedstrijd tegen Rotterdam.
Gisteravond waren in de groote zaal
van Amicitia alhier talrijke bezoekers bij
de bokswedstrijden tusschen vertegen
woordigers van Rotterdam en den Haag,
georganiseerd door het district Zuid-Hol-
land, van den N B B. De hoofdpartij tus
schen de Roode (H.) en Skippy (R.) lever
de een vojledig succes voor den Hagenaar
op. De eerste ronde was voor Skippy. die
toen in een snel tempo goed gerichte stoo-
ten plaatste. De volgende ronden levér
den echter een groote meerderheid voor
de Roode op, die dan ook met algemeene
stemmen tot winnaar werd verklaard.
De Haagsch# ploeg boekte een 53 over
winning.
De uitslagen der overige partijen waren.
Oosterveen (H.) bokste onbeslist tegen
v d Stam R); Stuiver (H.) won op p.
van Graafland (R.).; Segers (H.) verloor
OD p. van Oelen (R
Bilpartijen tusschen Hagenaars: Groos
won van Kramer door opgeven in de twee-
L, ronde Klein bokste onbeslist tegen T.
rtZ Pauw; Mikkers bokste onbeslist tegen
Keus; Rief won op punten van Hofland;
Pronk won op p. van Roon en Marjé won
op p. van Voermans.
noodigden, een lezing gehouden over het
onderwerp „Duitschland en de Germaan-
sche volkeren”.
In de laatste honderd jaar zijn veel be
grippen omtrent nabuurschap door tech
nische veranderingen omver geworpen.
Men zou de ordening van Europa om zoo
te zegggen aan de techniek kunnen over
laten. Dit is echter niet de historische
taak van ons geslacht. Het vraagstuk,
waarover sprekers voordracht handelt, is
niet alleen van practischen, maar ook
van geestelijken aard. Wanneer wij een
productieven opbouw van Europa wen
schen .moeten de hierbij betrokken vol
keren deze zijde eerlijk onder oogen zien.
Elk volk heeft een eigen geschiedenis Be
slissend hiervoor zijn twee factoren: een
„leidende laag" of een geheele volkssub-
stantie, afkomstig uit het Noorden van
Europa, en de vormen van cultuur, af
komstig van de oude cultuurvormen uit
het Middellandsche Zee-gebied.
Er eenige aanwijzingen,
idee van de Germaansche saamhoorig-
heid al aanwezig was in de tijden der
volksverhuizing, toen er slechts Ger
maansche stammen bestonden en nog
geen volkeren. Tot in de negende eeuw
heeft deze idee geheerscht tot in het
thans Romaansche gebied.
In de 15de en 16de eeuw waren de
grenzen tusschen de Germaansche stam
men veel meer vlottend. Een voorbeeld
hiervan was de scheiding tusschen De
nen en Zweden, die heel anders was dan
de staatkundige grens nu loopt. Zelfs
heden is deze kwestie van taalgebied tus
schen Noorwegen en Denemarken nog
niet geheel opgelost. In de 16de eeuw
was de situatie nog zoo. dat de vorming
van een zeer groot Nederduitsch taalge
bied. gescheiden van een kleiner Hoog-
duitsch, mogelijk was geweest. Dit alles
in het oog houdende, kan men ook heden
ten dage nog groote verschuivingen ver
wachten. Hierbij spelen een rol de idee
van „het vaderland” en de idee van con
tinentale ordening van een „rijk”.
Er zijn stammen, die zich afgezonderd
hebben tot een besloten gemeenschap,
maar hebben daarvoor als prijs moeten
betalen het staan buiten de beslissingen
van deze geschiedenis. Deze volkeren
moeten gaan inzien, welke taak voor hen
is weggelegd in het kader van een groo-
ter geheel. Voor Nederland, maar sterker
nog voor Vlaanderen en de Noordsche
landen, geldt, dat het verzekeren van een
rustig bestaan geleid heeft tot starheid,
tot niet meer in beweging komen. Nu
moeten deze kleine volken zichzelf de
vraag stellen of ze met het Duitsche Rijk
willen samenwerken of niet. Het Duitsche
element in de geschiedenis dezer volke
ren is groot, getuige de vele kunstenaars
en krijgslieden, die Duitsche namen droe
gen Aan den anderen kant heeft Duitsch
land veel te danken aan zijn buren. Er
bestond vroeger, bij de minder gesloten
grenzen, een levendige uitwisseling op
alle gebieden, getuige de Duitsche kunst
schatten in den Elzas, Polen, Scandinavië
en de Baltische landen.
De jonge Duitsche generatie leeft niet
meer in de problemen van vroeger, zooals
de burgemeester van Frankfort in 1866
ondervond, die zelfmoord pleegde omdat
zijn nationaal gevoel gekwetst was toen
deze stad bij Pruisen werd ingelijfd. Zij
beschouwt zoowel Eugenius van Savoye
als „der alte Fritz” als Duitsche Jguren,
zonder meer. Het jonge Duitschland ziet
ook de verbindingen met de andere dee
len van de groot-Europeesche levens-
ruimte en wacht slechts op eenzelfde be
grip van dien kant.
Spr. stond niet lang stil bij de proble
men van de kunsthistorici, die trachten
de Vlaamsche. Noordnederlandsche en
Duitsche kunst van vroeger uit elkaar te
houden Ook wilde hij het moeilüke
vraagstuk van het ontstaan van het Ne
derlandsche volk niet uitspinnen Spr.
ziet dit alles als één cultuurgebied Keu
len had in de 16e eeuw meer gemeen
mei Gent, Brugge en Utrecht dan met
München en Breslau.
De strijd van Nederland tegen het op
dringend Romanendom heeft de Duit-
schers beschermd Dat het Duitsche Rijk
het daarbij in den steek heeft gelaten,
heeft zich in de geschiedenis gewroken.
Het feit, dat in Nederland het stambe-
wustzijn zich gevormd heeft tot een af
gerond geheel, heeft historische oorzaken
aan beide zijden. Begrip aan belde zijden
i; hiervoor noodig.
Spr zegt zijn studenten altijd, dat hun
kennis niet volmaakt is, als zij de ge;
schiedenis van Nederland en Scandinavië
niet kennen.
Duitschland verwacht begrip van deze
volkeren voor de historische taak, welke
het verricht heeft in zijn strijd tegen de
opdringende Aziaten. Dit is van grooter
belang dan de- strijd om Atjeh of Timor,
waarmede prof. Haushofer niets ten na-
deele var de koloniale prestaties van de
zeevarende Germanen wilde zeggen
In al deze dingen zit een opbouwend
element Wij hebben levensruimten ver
overd, die ons dwingen tot nabuurschaps-
verhoudingen. Als wij deze dingen met
vormen, zullen zij ons overweldigen
"Het overbruggen van tegenstellingen is
moeilijk naarmate de biologische afstand,
grooter is Dit geldt in het bijzonder
voor groote massa’s. Tusschen ^IP.Y^L
wante volkeren is dit veel gemakkeli.1 icer
Spr is ervan overtuigd, dat de taaK
welke Europa en vooral den Duitecners
Is gesteld, niet volbracht kan worden
zonder de medewerking van die volkeren,
die sedert tweeduizend jaar met banden
van traditie cultuur en bloed met Duitscn-
land verbonden zijn. Hiertoe reKent sp
ook de Nederlanders De staatsrechielijKe
vormen zullen kunnen verschillen, wan
het komt in de eerste plaats op de suo
stantie der volkeren aan De vorm vincrc
de geschiedenis dan vanzelf.
eap afscheid. Jarenlang hebt gij uw
■kRracht gegeven aan het gemeente
ziekenhuis moge ik u toewenschen, dat
u nog jaren zult kunnen genieten van
een welverdiende rust
Vervolgens memoreerde de heer H. A.
F. Königs, chef van den administra
tieven, huishoudelijken en technischen
dienst, gebeurtenissen uit de afgeloopen
4* dienstjaren van den heer Heytveldt,
den scheidenden hoofdboekhouder °n de
enorme ontwikkeling, welke in diezelfde
periode de bedrijfsboekhouding had
doorgemaakt. Spr. noemde het een voor
recht voor den heer Heytveldt in de ge
legenheid te zijn geweest deze in dienst
te stellen van het ziekenhuis, dat voor
zoovelen verzachting brengt in het
lijden. Als herinnering aan al die jaren
bood spr hem namens het personeel een
dikke vulpen en een potlood aan, in ver
band met zijn voorliefde om van an
deren dikke penhouders te „leenen”, ter-
