Vreemdelingenverkeer wordt Staatszaak Haagsche Courant van Zaterdag 5 April 1941 HET DUITSCHE WEERMACHTBERICHT Voorbereidingen het te Scheveningen voor seizoen HET ITALIAANSCHE WEERMACHTBERICHT TELEGRAMMEN BINNENLAND STADSNIEUWS BUITE:!LA"D GEMENGD NIEUWS Onderdeel van het departement van. Volksvoorlichting en Kunsten Dr. T. Goedewaagen stippelt de richtlijnen uit VIJFDE BLAD, PAGINA 1. WIJDVERTAKTE KETTINGHANDEL IN MELKPOEDER ONTDEKT LUIT.-GENERAAL DE VLAMING OVERLEDEN HET BESLAG OP BUITEN- LANDSCHE SCHEPEN 'N AMERIKA Scheveningen bereidt zich voor op het seizoen 1941Langs den Boulevard heerscht een chaos in verband met den opbouw der consu mptietenten op het strand (Polygoon) Tijdens de bijeenkomst op het departement van Volksvoorlichting en Kunsten. Van links naar rechts: mr. J. Linthorst Homan, dr. H. M. Hirschfeld, mr. dr. L. N. Deckers en dr. T. Goedewaagen (Polygoon) OFFTCIEFLE BERICHTEN uit de Staatscourant OPSTANDIGE BEWEGING IN IRAK DE GEBEURTENISSEN IN ZUID-SLAV1E Duitsch-Italiaansche colonnes tot voorbij Benghasi doorgedrongen En-re,‘,,'he bommen op ons land Duitsche duikbommenwerpers bestoken vijandelijke colonnes in Noord-Afrika 4 4 4 van het Duitsche is niet op onze o-archief) deze zijn het van In jaar gep luchtwapen 200.000 leettijd van 98 stede overleden L. de Vlaming, Kleine burgerij en verschafte zich het Professor Louis Le Fur, lid van juridische faculteit der Sorbonne en het Internationaal Juridisch 1 de orde van den Ned. Leeuw, commandeur in de Oranje Nassau-orde. De teraardebestelling van het stoffelijk overschot zal plaats hebben Dinsdag a.s. te Buren (Gelderland), te drie uur In 1842 werd hij te Brielle geboren. In 1863 werd hij aangesteld als tweede- luitenant bij het 4e regiment Infanterie. In 1871 werd hij gedetacheerd bij de Militaire Academie In 1879 vond zijn bevordering plaats tot kapitein Eenige jaren later werd hem de functie opge dragen van commandant van de Militaire School te Haarlem. Nadat hij in 1891 tot majoor bevorderd was. volgde zijn be noeming tot directeur van de toen nog op te richten Cadettenschool te Alkmaar In 1896 werd hij op nonactiviteit gesteld. In den rang van kolonel werd hij in 1898 gepensionneerd In 1902 ontving hij den rang van generaal-majoor en in 1911 dien van luitenant-generaal Ook voor het onderwijs buiten het leger had generaal de Vlaming groote belang stelling hetgeen bleek o.a. uit zijn lid maatschap van de commissie van toezicht op het lager onderwijs te Haarlem, waar hij ook lid en secretaris was van de com missie van toezicht op het middelbaar onderwijs. In 1904 is hij benoemd tot lid van de maatschappij der Nederlandsche Letter kunde. De thans ontslapene was ook bekend om zijn groote militair-wetenschappelijke kennis. Op dit gebied heeft hij ook publi caties uitgegeven. Aan deze kennis had hij ook te danken, dat hij eerelid was van de Vereeniging ter beoefening van de krijgswetenschap, welker voorzitter hij ook een aantal jaren geweest is. Geringe schade en geen slachtoffers Enkele Engelsche vliegtuigen vlogen gis teravond en in den afgeloopen nacht het bezette gebied binnen en wierpen in het wildeweg hier en daar brisant- en brand bommen alsmede lichtkogels uit. Een enkel woonhuis werd gedeeltelijk verwoest, en kele schuren werden beschadigd. Voorts werd glasschade aan enkele woonhuizen toegebracht. Dooden of gewonden zijn niet te betreuren. Opgemerkt werd, dat de Engelsche lucht activiteit den laatsten tijd boven de be zette gebieden en ook boven West- Duitschland afgenomen is Bij beschikking van den secretar.s-ge neraal van het departement van Opvoe ding. Wetenschap en Cultuurbescherming is aan prof. dr. P. R. Michael, chirurg in het gemeente-ziekenhuis Aan den Zuid- wal, alhier, een opdracht verstrekt tot het opleiden van coassistenten gedurende het studiejaar 1940 1041 in de heel kunde. Bij besluit van den secretaris-generaal van het departement van Binnenlandsche Zaken is mr J A. M van Oorschot met ingang van 16 April a.s. tot burgemeester van de gemeente Ambt-Hardenberg be noemd De heer van Oorschot werd 15 April 1893 te Stad Hardenberg geboren. Hij woont thans te Kamperveen en is Rijksinspecteur van het verkeer voor Overijsel. BEIROET, 5 April. (D.N.B.) Rasjid AU el Kailani heeft met behulp van een deel van de Iraksche troepen de regeerings- en bestuursgebouwen van de hoofd stad Bagdad bezet, zoo meldt radio Ankara. Naar van betrouwbare zijde verluidt, zijn gisteren in Basra 7 Engelsche oor logsschepen aangekomen, die landings troepen aan boord hebben. Of deze troe pen reeds ontscheept zijn, is nog niet bekend De landingsmanoeuvre zou ge richt zijn tegen den als anti-Britsch be schouwden nieuwen machthebber Kailani. NEW YORK. 5 April. (DN.B.) In een bericht betreffende den toestand in Zuid- Slavië meldt de vertegenwoordiger van het Amerikaansche agentschap Associa ted Press zoojuist uit Belgrado, dat in Zuid-Slavië iedere man, die een geweer kan dragen, terstond gemonsterd wordt voor het leger, zonder er acht op te slaan, of hij militair opgeleid is of niet Een toonaangevende persoonlijkheid in Skoplje de sleutelpositie naar het Var- daidal, heeft verklaard„Wij hebben thans reeds den oorlogstoestand Gelooft u maar niet dat wij wachten zullen, tot de Duitschers aanvallen. Wij moeten be ginnen omdat in dezen oorlog de aan valler in het voordeel is.” De A.N.V.V. publiekrechtelijk lichaam. Verder is besloten over te gaan tot de vorming van een centraal en stevig propa- gandalichaam Het ligt daarbij in onze bedoeling de A.N.V.V. als publiekrechte lijk lichaam met verordenende bevoegd heid te doen erkennen en het, met de in haar vereenigde provinciale en plaatselijke V.V.V.’s, tot een groote en hecht-georga- niseerde ontplooiing van krachten te bren gen. De wenschen. die het hoofdbestuur der A.N.V.V. in dit opzicht al eenige ja ren heeft geuit en waarover overeenstem ming is bereikt, hopen wij in voortdurend en nauw overleg met het A.N.V.V.-be stuur binnen afzienbaren tijd te verwer kelijken. De A.N.V.V. heeft tot nu toe aan een chronisch geldgebrek geleden. Voorname lijk was dit te wijten aan de weinige be- voedheden waarover zij beschikte, zoodat zij in onvoldoende mate de benoodigde middelen kon losmaken. Er zal een geheel andere budgetaire po litiek gevoerd dienen te worden. Tot nu toe was de vraaghoeveel geld is er toe vallig in het laatje en hoe kunnen wij den zeer hoogen is heden hier ter luitenant-generaal oud-directeur van de vroegere Cadetten school te Alkmaar, ridder in de van het Internationaal Juridisch Instituut, heeft aan de Fransche pers een verkla ring verstrekt, waarin hij zijn standpunt bepaalt tegenover de jongste maatregelen van de Vereenigde Staten ten opzichte van het beslag leggen op de Fransche, Duitsche, Italiaansche en Deensche sche pen Als opschrift draagt deze verkla-* ring „De beide Amerika's”. In de ver klaring schrijft Le Fur Men kan dezen nieuwen inbreuk op het recht van den kant van de Vereenig de Staten evenzeer kenmerken als een daad van internationale zeeschuimerijals reeds tevoren het inbeslagnemen van de saldi der neutrale staten. Er bestaat vol gens internationale rechtsbepalingen geen recht om embargo, tenzij tegen vijanden In feite is het bij den aanvang van een oorlog steeds regel geweest, den vijande- lijken schepen de mogelijkheid te geven de havens, waar zij zich bevinden, te ver laten. Nu zijn de Vereen. Staten niet in oorlog. Zij noemen zich nog neutraal of ,,niet-oorlogvoerend". De Europeesche staten hadden vertrou wen in hun rechtsgevoel. Zij beschouw den de Amerikaansche havens als toe vluchtsoorden. Zonder voorafgegane aan kondiging hebben de V. S. zich van deze schepen meester gemaakt om ze uit te leveren aan een vijandelijke mogendheid, of om ze, wat de Fransche schepen be treft, onder „speciaal toezicht” te plaat sen. Wanneer men met het oog op de Fransche schepen verklaart, dat men ze niet wil uitleveren aan de Engelschen. waartoe dan deze maatregel? Men zegt ook. dat deze schepen in beslag genomen zijn op grond van een wet tegen spion- nage en sabotage. Men vergeet echt.r, dat deze daden van sabotage juist nadeelig zijn voor den staat, die eigenaar is van schepen en de V. S. zijn niet bezitters van de sche pen. Wat de begrippen „spionnage" en „sabotage" betreft, moeten de strafwetten op de meest correcte wijze worden ge ïnterpreteerd. Bovendien bestaan er uit drukkelijk vastgelegde scheidsrechterlijke procedures om essentieele twistpunten van den eenen staat met den anderen op te helderen en de V. S. geven in hun grondwet uitdrukking aan het respect vooral voor het internationale recht. Voorts is een groot aantal vüande- lijke schepen door mijnen vergaan, welke door zeestrijdkrachten en het luchtwapen in nabije en verre wa teren werden gelegd. Bovendien zijn vijandelijke koopvaarders in grooten ge tale door bommen en mijnen bescha digd. Een deel dezer schepen kan even eens verloren geacht worden. ERGENS IN ITALIË, 5 April (Ste- fani). Weermachtbericht no. 302 luidt als volgt Aan het Grieksche front plaatselijke acties in den sector van het negende leger. Onze luchtformaties hebben in scheervlucht vijandelijke troepencon centraties aangevallen. Op de reede van Korfoe hebben andere luchteenheden van ons luchtwapen voor anker liggen de schepen aangevallen en ze in duik vlucht aangevallen. Twee schepen, een van 8000 en een van 3000 ton werden tot zinken gebracht. Andere schepen van geringer tonnage werden ernstig be schadigd In Cyrenaica ontwikkelen de Ita liaansche en Duitsche troepen het suc ces, dat zij hadden behaald in de zóne van Agedabia. waarbij zij gisteren Benghasi hebben bereikt, terwijl ge motoriseerde colonnes zijn doorge- drongen tot voorbij die stad. Duitsche vliegtuigen hebben een vijandelijke gemotoriseerde colonne in de omge ving van Solluch aangevallen. Tijdens een luchtgevecht hebben Duitsche jachttoestellen 3 Britsche vliegtuigen neergeschoten. In den nacht van 3 op 4 April heeft de vijand een aanval ge daan op Tripoli, waarbij eenige scha de werd toegebracht aan burgerwo ningen. Op het eiland Kreta hebben onze jachtformaties bij verrassing een aan val gedaan op de luchtbasis Iraklion. Een op den grond staand vliegtuig werd in brand geschoten en talrijke andere toestellen werden beschadigd. Een van onze toestellen zijn basis teruggekeerd. In Oost-Afrika wordt onze weer stand in verschillende sectoren voort gezet. Tengevolge van een vijandelijk luchtbombardement is een van onze eenheden van geringe tonnage in de Roode Zee gezonken. Twee andere een heden van hetzelfde type brachten zich zelf tot zinken in de omgeving van Djedda, de bemanningen zijn veilig. BERLIJN, 5 April (D.N.B.). Het Op perbevel van de Weermacht deelt mede. Aan de Libysche kust volgen Duitsche en Italiaansche gemotoriseerde forma ties en pantsertroepen in scherpe ach tervolging den naar het Noorden uitwij kenden vijand. In de vroege ochtend uren van den vierden April is, zooals reeds in een extra-berieht bekend is ge maakt, Benghasi, de hoofdstad Cyrenaica, ingenomen. Gevechtsduik- bommenwerpers van vliegercorps hebben op 3 April doel treffend ingegrepen in de gevechten op den grond om Benghasi. Zij bestreden ten Oosten van Solluch pantsercolonnes met bommen van zwaar kaliber. Daar bij werden door begeleidende jacht vliegtuigen 3 vijandelijke Hurricane machines neergeschoten. Duikbooten hebben het convooi, waar van volgens het weermachtbericht van 4 April reeds 10 schepen met 58.000 b.r.t. tot zinken waren gebracht, op nieuw aangevallen en nog 48.500 b.r.t. tot zinken gebracht. Daarmede zijn van dit convooi, dat zwaar beladen voor En geland was bestemd, 18 schepen met 106.500 b.r.t. vernietigd, terwijl het to taal succes stijgt tot 137.116 b.r.t. Een in overzeesche wateren operee- rend oorlogsschip heeft den Britschen hulpkruiser „Voltaire” (13.249 b.r.t) en het Britsche transportschip „Britannia” (8.799 b.r.t.) tot zinken gebracht. Vliegtuigen van de gewapende ver kenning hebben gisteren in het zeege bied rondom Engeland met bomtreffers zware schade toegebracht aan 3 vijan delijke koopvaarders. Een der schepen werd in zinkenden toestand waarge nomen. Verdere aanvallen werden ge richt op vliegvelden en haveninstallaties aan de Zuid- en Zuidoostkust. Bij een aanval van Duitsche jachtvliegers op 'iet Britsche eiland zijn 2 vijandelijke jagers van het type Spitfire zonder eigen verliezen neergeschoten. Een derde Spitfire heeft de vijand in luchtgevech ten aan het Kanaal verloren. In den nacht op 5 April zijn aanval len van sterke formaties gevechtsvlie- gers opnieuw gericht op voor den oor log belangrijke doelen der havenstad Avonmouth aan het Bristolkanaal. Uit gebreide branden ontstonden. Ook de haven van Great Yarmouth is met suc ces gebombardeerd. De vijand heeft met enkele vliegtui gen een aanval gedaan op West-Duitsch- land. Alle bommen vielen op het open veld, zoodat geen schade ontstond. Po gingen van den tegenstander om in den afgeloopen nacht een haven in het be zette gebied aan te vallen, strandden op den Duitschen afweer. Luchtafweergeschut schoot daarbij 3 Britsche gevechtsvliegtuigen neer. De vijand verloor daarmede in den tijd van 1 tot 4 April in totaal 42 vliegtuigen, waarvan 15 door afweergeschut, jagers en marine neergeschoten werden en 27 op den grond werden vernield. In dien zelfden tijd gingen 9 eigen toestellen verloren. De handelsoorlog tegen Engeland is in Maart met goed succes voortgezet. Aan de oppervlakte varende strijdkrach ten brachten in het Kanaal, op den At- lantischen Oceaan en in overzeesche wa teren 193.600 brt. tot zinken, duikboo ten op de Britsche toevoerwegen tot aan de Westafrikaansche kust 325.000 brt. Door het luchtwapen werden in Maart rond 200.000 brt. vijandelijke koopvaardijruimte in den grond ge boord, zoodat de totale verliezen van den vijand aan koopvaarders in Maart ruim 718.000 brt. bedragen. de ordening van vreemdelingenverkeer en toerisme thuis bij de bemoeiingen van het departement van Volksvoorlichting en Kunsten Ons volk moet tijdens zijn ont spanning worden voorgelicht en bewust worden van zichzelf en van andere broe dervolken van de continentale ruimte, waarin het leeft, woont en werkt Ter behartiging van de belangen van den Nederlandschen toerist is daarom aan het departement de afdeeling: Cultureele Ontspanning met een bureau: Reizen, Vreemdelingenverkeer en Toerisme ge sticht In dit bureau concentreeren zich alle lijnen en vinden alle vraagstukken hun be handeling. resp oplossing. Cultureele ont spanning wil zeggen: besteding van den vrijen tijd met cultuur als doel. Het bureau heeft onmiddellijk naast zich een instantie voor tentoonstellingen en congressen, een voor cultureele ver zorging en cultuuruitwisseling, een voor organisatie en cultureele verzorging van Nederlanders in den vreemde Maar ook naar buiten gaan de verbin dingen: motoriseering en autowegen, ho telwezen, jeugdherbergen en schoolreizen, landschaps- en stedenschoon, monumen tenzorg, reizen op het platteland, maat regelen op het gebied der wetgeving, meer vrijheid enz. Dit alles is slechts middel naar eén doel: versterking van het volksch-cultu- reel bewustzijn in socialistischen geest. Deze ordenende functie van de overheid is iets nieuws. Zij wijst op een nieuwe opvatting omtrent de taak van den staat in het volksleven en vóór het volksleven. Dit beteekent evenwel niet een uitscha keling van wat tot nu toe zuiver particu lier is gedaan. Van den vóór-arbeid der vereenigingen zal een nuttig gebruik wor den gemaakt. Deze moeten evenwel ge ordend worden in één concentratie, culmi- neerend in een centralen raad voor vreemdelingenverkeer De ordende overheid behoeft een com plement in een ordening van de zijde van reizigers, toeristen, reisbureaux, hotelwezen enz. In dezen centralen raad hebben de ver tegenwoordigers van alle belanghebben den zitting Er bestaan uit particulier initiatief in ons land voortreffelijke organisaties op toeristisch gebied. Spr. bracht lof a degenen, die hieraan bouwden en leid hebben gegeven. Maar zij moeten nu méér gebundeld worden om de overheia in haar cultuur-politieke leiding ten aan zien van vreemdelingenverkeer en toe risme vlotter en sneller te doen werken. Een ordening in dien geest is reeds voorgesteld in het rapport van de com missie inzake het vreemdelingenverkeer uitgebracht onder leiding van den nestor van het vreemdelingenverkeer baron Krayenhoff. Het departement zal hiervan dankbaar gebruik maken om de daarin neergelegde begin.»e’c tot verwezen lijking te bren."' uitgangspunten. In aansluiting aan de rede van dr Goe dewaagen gaf de heer W. J. J. Noordijk, leider van het bureau „Reizen, Vreemde lingenverkeer en Toerisme” een uiteenzet ting van de plannen. Waar thans het departement van Volks voorlichting en Kunsten ook de kwestie van vreemdelingenverkeer en toerisme krachtig ter hand neemt, achten wij het oogenblik gekomen, aldus spr., den op bouw van een centrale organisatie aan te pakken. Het is de bedoeling om in den centra len raad voor het vreemdelingenverkeer een aantal lichamen bijeen te brengen, wier medewerking voor een krachtige be vordering en een goede organisatie van 't vreemdelingenverkeer van belang wordt geacht. Uit dezen raad zal een werkcomité wor den aangewezen, dat als een soort van „dagelijksch bestuur”, van het vreemde lingenverkeer kan optreden. Wij dachten ons dit werkcomité niet grooter dan vijf personen, zijnde de leiders van de groot ste belanghebbende toporganisaties. als mede een vertegenwoordiger van het dep van Economische Zaken, het geheel onder leiding van den chef van het bureau Vreemdelingenverkeer en Toerisme langs de rivier winkeliers of afnemers van een groot-leverancier te Alphen aan den Rijn zaten, die duizenden kilo’s melkpoeder omzetten. Na verloop van tijd kon de politie er achter komen, hoe veel er clandestien was geleverd. Bij de verschillende winkeliers werden de voor raden geteld en tenslotte bleken er nog 200 kilo’s te ontbreken. Bij den koopman ie i^eidscnendam werd opnieuw een onderzoek ingesteid. Daarbij kwam vast te staan, dat hij den winkelier te Woerden meer had gele verd, dan de man den eersten keer aan de politie had opgegeven. Het spoor leidde toen naar Waddinxveen en aldaar werd 400 kilo melkpoeder in beslag ge nomen: de politie had nu 200 kilo te veel... Het vermoeden rees, dat de Leid- schendammer de politie een rad voor de oogen draaide. Het einde van het on derzoek wees ook wel uit, dat deze man allesbehalve betrouwbaar is. Tegen alle handelaren en leveranciers is procesver baal opgemaakt. De prijs van het melkpoeder was op- geloopen van 54 cent per kilo tot 90 cent voor den handelaar, die het melkpoeder aan de klanten voor 1.20 en meer. Thans zijn duiz..na„n kilo s melkpoe der in beslag genomen en te Woerden op geslagen. Het Rijksbureau voor voedsel voorziening in oorlogstijd zal nu 1 melkpoeder onder de ingezetenen Woerden verkoopen tegen don normalen prijs van 301,4 cent per kl'n Oud-directeur van de vroegere Cadettenschool Tegen handelaren en leveranciers proces-verbaal opgemaakt De politie te Woerden is in samenwer king met den Rijksveldwachter te Nieu- wersluis op het spoor gekomen van een wijdvertakten handel in melkpoeder. De frauduleuze handel kwam aan het licht, toen een juffrouw uit Woerden zich bij de plaatselijke politie kwam beklagen, dat binnen 24 uur de prijs van een pakje melkpoeder met een dubbeltje was op geslagen. De winkelier, bij wien de politie naar aanleiding van deze klacht een onder zoek instelde, vertelde het melkpoeder te hebben ontvangen van een koopman te Leidschendam. De koopman werd aan den tand gevoeld en deze zei, zijn voorraad melkpoeder te hebben gekocht van iemand te Koudekerk aan den Rijn. Deze persoon wees op zijn beurt een relatie te Bodegraven aan. Spoedig werd duidelijk, dat de kettinghandel zich uitstrekte over de geheele Rijn streek en dat in vrijwel elke plaats dat beetje het beste gebruiken? Thans zal ze luiden „Hoeveel is er noodig, opdat Nederland het vreemdelingenverkeer krijgt, wat het behoeft” Het bedrag, dat als antwoord op deze vraag genoemd zal worden moet er komen, dat is een axioma. De cost gaat nu eenmaal Altijd voor de baet uit. De heer Noordijk besprak vervolgens de economische zijde van het toerisme en zegde nauwere samenwerking met de op dit gebied bestaande organisaties toe Ook het reisbureau-wezen zal worden gereor ganiseerd Met deze aangelegenheid houdt zich de commissie-Woltersom om. bezig Ook zal het bureau zich belasten met de propaganda voor die cultureele ge beurtenissen, die geacht moeten worden van nationaal belang te zijn. Verder achten wij het van het hoogste belang, dat de aantrekkelijkheid van ons land in het algemeen door meerder ver tier bevorderd dient te worden. Nederland moet minder ..saai" worden Daarnaast dient, zoo besloot spr,. overwogen te wor den, in hoeverre bepaalde wettelijke re gelingen gewijzigd kunnen worden, ten einde de aantrekkelijkheid van onze bad plaatsen tg ver- grooten Vreemdelingenverkeer wordt staats zaak. Het maakt onderdeel uit van het departement van Volksvoorlichting en Kunsten, waar een speciale afdeeling „Cultureele Ontspanning" is gevormd, met een bureau voor reizen, vreemde lingenverkeer en toerisme Deze afdee ling zal centrale leiding geven aan het vreemdelingenverkeer en daarbij gebruik maken van de bestaande groote organisaties op dit gebied, t.w. de A.N.V.V, de K.N.A.C., de A.N.W.B. en de Ned en Nationale Reisvereeni- gingen. Het ligt in de bedoeling een Centrale Raad voor Vreemdelingen verkeer in te stellen, waarin ook ver tegenwoordigers van de bedoelde or ganisaties zullen worden opgenomen. De A N.W.B. zal het centrale propa- ganda-apparaat vormen. Het vreemdelingenverkeer zal de middelen krijgen, welke het noodig heeft om zijn taak ten volle te kunnen uitoefenen en maatregelen zijn in ver- gevorderden staat van voorbereiding om de gemeentelijke invloeden, welke in vele gevallen bemoeilijking van het toerisme tot gevolg hadden, te be snoeien. Voorzoover dit doelmatig is, zullen andere departementen bij de uitvoe ringsmaatregelen worden ingeschakeld. Cultureele ontspanning voorop Het bovenstaande vormt de samen vatting van de richtlijnen, welke de secretaris-generaal van het departement van Volksvoorlichting en Kunsten, dr. T. Goedewaagen. hedenmorgen uitstippelde voor een groot aantal belanghebbenden bij en belangstellenden in het vreemde lingenverkeer. Aan zijn voordracht is het volgende ontleend Wij beleven een radicale omwenteling in het maatschappelijk bestel. Nieuwe ideeën en nieuwe organisatievormen zijn naar voren gekomen. Deze omwenteling trekt ook de besteding van den vrijen tij in haar kring het spel in zijn ruim- sten zin als verstrooiing, versiering en verdieping. Ontspanning werd tot nu toe be schouwd als een zaak van het individu, waaraan ieder naar gelang van zijn beurs kon mededoen. De ontspannings- gelegenheid werd beschouwd als ..be drijf’. waarin de verdienste belangrijker was dan het peil en de cultureele waar de Met het socialisme en de bewust wording v: n den arbeider ging gepaard de organisatie van de besteding van den vrijen tijd, doch ook zijn ontspanning werd vooral doo: de belanghebbende „ondernemers" georg miseerd. De nationaal socialistische opvatting stelt daartegenover de ontspanning als een zaak van het geheele volkieder heeft recht op ontspanning, omdat hij plicht tot inspanning heeft. Het belang van het volk staat voorop en dit wil zeggendat ieder zijn ontspanning moet hebben en dat deze niet door kapitalis tische. maar door socialistische beginselen dient te worden geleid. Niet het vrije initiatief van particulieren geeft den doorslag, maar de overheid geeft leiding en vorm. Het particulier initiatief wordt hierdoor niet uitgeschakeld maar, geordend door den Staat, en ter- wille van het geheele volk, ingeschakeld. Dit geldt ook voor vreemdelingenver keer, reizen en toerisme. Naar indivi dueel kapitalistische opvatting is dit een zaak van ieder voor zich. In de praktijk beteekende dit: alleen de financieel sterke heeft gelegenheid Toen kwam de I de stadsarbeider en instrument om te reizen: reisvereenigin- gen, modern motorverkeer, jeugdherbergen enz. maar de basis bleef particularistisch. Het toerisme werd voornamelijk econo misch als bedrijf gezien, doch deze opvat ting moet worden gewijzigd. Naar nationaal-socialistische beginselen worden vreemdelingenverkeer en toerisme een recht van het geheele volk. Het moet niet aan individuen of klassen en groepen worden overgelaten, wie reizen en hoe ge reisd zal worden. De Staat moet ten bate van het volk het reizen ordenen. Het doel van het vreemdelingenverkeer is niet in de eerste plaats economisch het is geen winstzaak voor de producenten van reis- genoegens, aan de begeerige consumenten toegedacht, doch het is cultureel, omdat het noodig is voor de cultureele ontspan ning van het geheele volk. Naar onze op vatting. aldus spr., dient ook de ontspan ning door reizen slechts één doel: het sterk en gezond maken van het volk in zijn ge heel, geen groep uitgezonderd. Toerisme is volksvoorlichting. Naar nationaal-socialistische beginselen behoort, zoo ging dr. Goedewaagen voort, ---fl

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1941 | | pagina 17