HAAGSCHE COURANT
■’l
Het Loosduinsche Torentje
steigers
r sw"
BINNENLAND
STADSNIEUWS
Vrijdag 11 April 1941.
i‘
i k O
in
TWEEDE BLAD
Üe totalisator in eere hersteld
De herstelwerkzaamheden een half jaar aan den gang
„3 -W
Distributie motorbrandstof
Winterhulp
Textieldistributie
De nood in ons land hoog
gestegen
VEERTIGJARIG DIENSTJUBILEUM
F. K. PETERS
Vordering van mijnhout
Zomerprjjzen van eieren
vastgesteld
Een goed bericht voor de liefhebbers van de draf- en rensport. Het
totalisatorgobouwtje op Dumdigt, dat op 2den Paaschdag weer in
gebruik zal worden genomen, (Polygoon).
-1
GEP. SCHOUT BIJ NACHT
G. F. G. GOBIUS f
-
Prijsopdrijving van melkpoeder
k*"
te:
ÓM
REQUEST INZAKE PERSOONS
BEWIJZEN
No. 17849
(Polygoon)
Het torentje van de Ned. Herv. Kerk
te Loosduinen in de steigers.
zich
uren,
werk-
aan-
ge-
Za-
I
i
I
i
i
I
i
i
I
i
I
I
I
I
I
i
i
i
i
I
I
i
I
I
I
I
i
i
l
l
i
i
i
I
i
de
Ne
en
l
t
I
I
i
I
i
i
I
I
I
I
i
I
I
I
i
i
i
i
i
l
I
I
I
I
I
i
I
I
I
i
i
i
i
i
Donder.
1 a.s.
In ons blad van 8 October 1940
gaven wij een overzicht van de her
stelwerkzaamheden, die volgens de
plannen van den gemeente-archi-
tect, den heer H. H. van Zeggeren,
aan het uit de 14de eeuw datee-
rende torentje zouden geschieden.
Korten tijd daarna is men met de
restauratie begonnen onder opzicht
van den technisch hoofd-ambtenaar
van gemeentewerken, den heer J. H.
Visser. Derhalve is er sedert dat
begin een half jaar verstreken, het
geen voor ons een aanleiding was
om in gezelschap van bovenge.
noemde deskundigen ter plaatse een
bezoek te brengen, teneinde een in.
druk te krijgen van den stand der
werkzaamheden, waarvan de bui
tenwereld behalve een torentje
in steigers zoo weinig merkt.
Nieuwe - oude kloostermoppen bewijzen
onschatbare diensten. De muren worden
ingeboet. Een deurtje aan de west-zijde.
Een sonore C is toekomstmuziek. Bekro
ning der hoekpilasters herschapen. Oor
spronkelijke vorm van de spits zal weder-
keeren. Wiebelende steigers boven een
zee van glas. Plantengroei ontzet metsel
werk. En tenslotte: weer op den
beganen grond.
De productiecommissaris voor den bosch-
bouw en de houtteelt deelt mede, dat de
vrijwillig aangeboden hoeveelheden mijn
hout niet voldoende zijn om de behoefte
der mijnen te dekken.
In verband daarmede is het noodzake
lijk, thans op grond van de Bodemproduc-
tiewet 1939 mijnhout voor veiling en af
levering voor de mijnen aan te wijzen.
Deze aflevering zal uitsluitend mogen ge
schieden door erkende mijnhouthandelaren.
De aandacht wordt in het bijzonder ge
vestigd op den voor mijnhout vastgestel-
den maximumprijs van 11.50 per m3 op
stam. Er zal streng op worden toegezien,
dat deze maximumprijs niet wordt over
schreden
(Polygoon)
De steenenmassa op een der hoek
pilasters is weggebroken. Op het vrij
gekomen grondvlak worden nieuwe
bekroningen gemetseld.
Dertigduizend gulden boete
De inspecteur voor de prijsbeheersching
te Amsterdam heeft .een coöperatieve fa
briek van melkproducten veroordeeld tot
een boete van 30.000 wegens overtre
ding der prijsvoorschriften van melkpoe
der. Tusschen November en Februari
bracht deze fabriek groote partijen ma
gere melkpoeder in den handel, waarvoor
prijzen werden gevraagd, welke belang
rijk uitgingen boven den geldenden maxi,
mumprijs. Zoo vroeg men voor doozen,
bevattende 12 blikken van k.g. melk
poeder, een bedrag van ƒ5.41 per doos,
terwijl de fabriek, indien zij binnen de
grenzen van het Prijzerrbesluit 1940 (zui
velproducten) was gebleven, slechts /3.35
had mogen bedingen. Een nog grootere
marge bestond tusschen den prijs, welken
zij vroeg voor doozen, inhoudende 24 blik,
ken a J k.g. en den toelaatbaren prijs.
De verschillende transacties hadden be
trekking op meer dan 100.000 k.g. melk
poeder.
De gewone audiëntie van den
secretaris-generaal van het departement
van Opvoeding, Wetenschap en Cultuur
bescherming zal in plaats van op Do
dag 17 April op Vrijdag 18 April
plaats hebben.
De secretaris-generaal van het departe
ment van Landbouw en Visscherij heeft,
naar de Staatscrt. van gisteren meldt,
nieuwe maximum-prijzen voor den zomer
1941 vastgesteld, welke met ingang van 14
April a.s. af zullen gelden.
De prijzen voor den verkoop van
detaillist aan consument bedragen /009
voor een ei van 65 gram, ƒ0.084 voor een
ei van 6065 gram, ƒ0.08 voor een ei van
5560 gram, /0.07J voor een ei van 50
55 gram, ƒ0.07 voor een éi van 4550
gram en 0.06$ voor een ei van ten hoog
ste 45 gram (prijzen inclusief omzetbelas
ting).
Een groote Kunstverloting in Drenthe
Véle kunstenaars hebben fraaie doeken
in Drenthe vervaardigd. Nog te weinig
is deze kunst bekend. Het provinciaal
bureau van de Winterhulp-Drenthe heeft
zich nu voorgenomen de waardeering
voor deze kunst uit te breiden, gecombi
neerd met versterking der kasmiddelen.
Daarvoor is gekozen de vorm van een
kunstverloting. Verscheidene fraaie schil
derijen zijn voor dit doel reeds aange
kocht bij de in Drenthe werkende schil
ders, als Roessingh, van Duimen Krum-
pelman, Dozy, Anthony Keizer, Hugo van
Schaik, Tory, Jan Kagie, mevr, de Ca-
lonne, Hein Kray en Kortenhorst. Daar
naast heeft de Asser vioolbouwer Joh.
Bakker een door hem vervaardigd instru
ment welwillend ter beschikking gesteld.
Drenthe telt echter ook een aantal
schrijvers van naam, als Anne de Vries,
Poortman, Uilenberg, mevr. Bergmans-
Beins, drs. Naarding, R. Houwing, Bos
en Buiskool. Naast de ruim 30 werken
van de schilders en .de viool, zal een
groot aantal boeken worden aangekocht.
Het ligt in de bedoeling in korten tijd
5000 loten van 1 in Drenthe te plaatsen.
De steigers op
Kunt u zonder bezwaar de steigers
bewandelen? informeerde onze leidsman
en pakte, na een bevestigend antwoord
onzerzijds, de ladder beet om den klim
naar de spits ongeveer 25 meter hoog
te beginnen. Steeds verder zakten de
slooten. de kassen en de daken onder
ons weg. terwijl de horizon hooger en
hooger steeg. Wij merkten, dat ook hooge
torens veel wind vangen en moesten ons
terdege vasthouden! Langs de mazen van
steigerpalen trokken in grilige vormen
grootsche wolkenpartijen naar een drei
gend onweerverschiet. Het uitzicht boeide
Leveringsvergunningen voor
gordijnen enz.
Artikelen, zooals gordijnen, matrassen,
karpetten, tapijten, loopers en matten,
kunnen uitsluitend betrokken worden op
een „leveringsvergunning", afgegeven
door den plaatselijken distributiedienst.
Uit de vele brieven, die de economische
voorlichtingsdienst dag in dag uit ont
vangt van personen, die bij de distribu
tie moeilijkheden ondervinden, is geble
ken, dat dit nog onvoldoende bij het pu
bliek bekend is.
Bij den aankoop der goederen moet de
leveringsvergunning aan den winkelier
worden afgegeven. Wil men de artikelen
koopén in meer dan één winkel, dan is
het noodzakelijk meer dan één vergun
ning aan te vragen. Men houde dit goed
in het oog, daar er anders voor den koo-
per moeilijkheden en voor de distributie-
diensten veel extra werk ontstaat. Vraag
dus twee vergunningen, indien in twee
zaken gekocht moet worden.
metselt in de ontstane holten nieuwe oude
kloostermoppen van het vereischte for.
maat
Het Is een precies werkje, dat een
groote mate van nauwkeurigheid en zorg
vergt en doet denken aan het vervangen
van tanden of kiezen in een versleten
gebit
Beneden in den toren zal een deur wor
den aangebracht van ongeveer 2 meter
hoog bij 90 c.m breed, waarvoor het gat
in den muur al was uitgebroken, een af
zonderlijke ingang tot den toren derhalve,
geheel ondergeschikt aan de algemeene
lijn, maar breed genoeg voor het door
laten van de nieuwe luidklok
In de oude luidklok. gegoten in 1850,
zijn namelijk scheuren gesprongen, welke
haar te onwelluidend voor het gebruik
maakte. Zij zal nu worden opgesmolten
in de klokkengieterij te Bergen en in ae
toekomst met een sonore C over Loos
duinen beieren!
De heer van Zeggeren maakte ons
attent op twee kleine nisjes op circa 2
meter van elkaar, dichtbij den beganen
grond in den torenmuur uitgespaard.
Waarvoor zij gediend hebben? Voor
heiligen-beeldjes, voor lichtjes misschien?
Wij kunnen onze lezers niet inlichten,
want geen mensch, die daaromtrent een
aanwijzing kon geven
Een overvloedige voorjaarsregen had
huizen en boomen schoongewasschen en
in het weggetje vol kuilen, dat naar het
oude kerkje leidt spiegels van water
laten staan, waarin de wolken, opgejaagd
door een fiksche bries voorbij stoven. Van
de 14e eeuw af waren daarover de Loos
duinsche kerkgangers naar hun Godshuis
gewandeld en was het de verzamelplaats
van harde werkers, die op den Zondag
morgen het nieuws van de afgeloopen
week uitwisselden. Daar stonden nu mans
hoog opgestapeld muren van oude kloos
termoppen bestemd om hun eeuwenlang
bestaan voort te zetten in den toren van
Loosduinen en op bescheiden wijze bij te
dragen tot zijn duurzaamheid.
Voordat wij doorloopen naar den voet
van den toren, vragen wij den heer van
Zeggeren, hoe hij aan deze hoeveelheid
oude steenen komt en het blijkt, dat er
zich in den lande steenkoopers bevinden,
die bij het afbreken van oude gebouwen
en opruimen van ruïnes de eeuwenoude
steenen. schoorsteenen en ook wel glas uit
dien tijd, opkoopen om deze bij voorko
mende restauratie werkzaamheden, zooals
in dit geval, weer van de hand te doen.
Het merkwaardige is namelijk, dat
men met geen mogelijkheid deze bakstee
nen kan namaken. Wel kan men natuur
lijk het grootere formaat aan den steen
geven, maar het schijnt vrijwel onuit
voerbaar een baksteen te fabriceeren met
dezelfde kleurige structuur, in prachtige
tinten varieerend tusschen geel en rood,
welke op de breuk eenzelfde beeld te zien
geeft.
De factor ouderdom is in dit geval van
beteekenis. maar daarnaast de kleisoort
en de manier van klei kneden.
Vermoedelijk gebruikte men vroeger
z.g. onder-^ater-klei, die de werklieden
met bloote voeten door elkaar kneedden,
terwijl tegenwoordig de kneedmachines
dit werk doen en wel tè intensief. Ook
al mengt men kleisoorten, welke bij 't
bakken de kleuren geel en rood moeten
opleveren, het effen „steen"-rood over-
heerscht! Als de oude kloostermoppen
uitverkocht raken, zal men dus moeten
uitzien naar werklieden, die bereid zijn
met de voeten de klei te kneden
Al pratende waren wij ongemerkt ge
naderd tot den voet van den toren. De
buitenmuren waren reeds bevrijd van de
leelijke pleisterplekken, die minder gewe
tensvolle „restaurateurs” in vroeger dagen
op loszittende steenen hadden gesmeerd
om te voorkomen, dat zij er uit zouden
vallen. Die vrijkomende muren worden
nu „ingeboet”, zooals de vakterm luidt,
dat wil zeggen heel voorzichtig verwijdert
men de steenen, welke door de weers
invloeden der eeuwen „verweerd” zijn en
(Polygoon)
Aan den roet van den toren. Geheel
links ziet men de gaten, waaruit ver
weerde steenen zijn verwijderd; op den
voorgrond de gebarsten luidklok en
tusschen beide pilasters in den door
broken muur voor de nieuwe deur.
Tot de helft teruggebracht
De secretaris-generaal van het departe
ment van Handel. Nijverheid en Scheep
vaart, in overleg met den secretaris
generaal van het departement van Water
staat, maakt bekend:
De huidige benzirlesituatie in ons land
maakt voor het oogenblik een drastische
beperking dringend noodzakelijk. Van
overheidswege moeten in dit verband de
volgende maatregelen genomen worden:
Het bij beschikking van 31 Maart 1941
no. 12695 n.g. aangewezen tijdvak van 1
tot en met 30 April 1941, zijnde de 10e
wordt
TENTOONSTELLING VAN
VLECHTKUNST
In het plan voor een reeks wisselende
speciale tentoonstellingen, zooals dit door
de directie van het Rijksmuseum voor
Volkenkunde te Leiden werd ontworpen,
is thans het vlechtwerk aan de beurt ge
komenvan 11 April af zal de bezichti
ging opengesteld zijn van een uitgelezen
verzameling voorwerpen, welke
vlechtkunst wil demonstreeren van
derlandsch-Indië, Japan, Afrika
I Amerika.
zóó. dat wij het eigenlijke doel van onzen
tocht haast vergeten waren.
Op de etage, waar de toren van vier
kant acht-kantig wordt, hielden wij halt
om het momenteel belangrijkste van de
restauratiewerkzaamheden gade te slaan.
In vorige eeuwen heeft men de beëin
diging van de hoek-pilasters, oorspronke
lijk naar men vermoedt bekroond door
een sierlijk torentje of een z.g. pinnakel,
slordig in een rondigen vorm dichtgemet
seld.
Die steenenmassa zal men wegbreken
en in de plaats daarvan zal men op het
hiervan geschapen grondvlak een stijlvol
veelhoekig torentje zetten, dat met zijn
spitsje zal reiken tot de onderzijde der
galmgaten. Met deze bezigheid is men ten
aanzien van een der pilr«ters bereids
begonnen. Als afdeksteenen voor de
basishoeken maakt men gebruik van het
smaakvolle grijs-roode Bremer zandsteen.
Met de galmgaten is de heer van Zeg
geren het ook nog niet eens. De openingen
zijn gemaakt van een ander soort bak
steen dan de rest; er zijn vreemdsoortige
boogjes in geflanst en hij stelt er zich
veel van voor ook deze gedeelten weer
in den ouden toestand terug te brengen.
Nog een paar ladders hooger en wij
Huishuur kan ook niet verminderd
worden zonder te verhuizen. Op vuur kan
ook niet bezuinigd worden zonder de ge
zondheid te benadeelen en op licht niet
zonder groot ongerief. Op voeding be
zuinigt men in de eerste instantie op
kwaliteit en eerst in de tweede instantie
op kwantiteit. Bezuiniging op kleeding
en wasch met 47 pCt. is niet mogelijk
zonder de aanvulling van de kleerenkast
te verwaarloozen. Tijdens de werkloos
heid gaan huisraad en kleeding door niet
aanvulling achteruit. Ook de inkomens
beneden 1400 der werkenden zijn on
voldoende, daar zij een gemiddeld tekort
per week van 54 ct. hebben
In het algemeen is het voor de werk-
loozen mogelijk zich, mede dank zij de
voor hen gedistribueerde levensmiddelen,
een voeding te verschaffen, die zoowel
kwantitatief als kwalitatief aan redelijke
eischen voldoet. Ongetwijfeld is de sa
menstelling voor verbetering vatbaar,
doch dit is tevens het geval bij de voe
ding der niet werkloozen.
Al bestaat over het algemeen de moge
lijkheid, dat de voeding der werkloozen
voldoende is, toch is in 24 pCt. van de
gezinpen de voeding krap of matig te
noemen (het overeenkomsige cijfer bij de
werkenden bedraagt 6 pCt); terwijl de
Ca, Fe, eiwit- en vitamine A-voorziening
bij resp. 31, 26, 20 en 10 pt-t. van de ge
zinnen beneden de door de commissie
gestelde normen blijft.
Ongunstige beïnvloeding van bestaan
de tuberculose door lage welvaart is
waargenomen. In verband hiermede is
hetzelfde voor de werkloozen onder de
oogen te zien.
Geneeskundige rapporten en meemn-
gen der medici wijzen erop, dat in het
algemeen de gezondheidstoestand der
werkloozen-gezinnen niet onrustbarend
is, maar dat toch telkens symptomen
worden waargenomen, die tot voorzichtig
heid in dit oordeel noodzaken. Uit de rap
porten van de artsen blijkt, dat de ge
zondheidstoestand bij de werkloozen niet
belangrijk slechter is dan bij de werken
den.
staan aan het boord van de torenspits,
dat weldra verdwenen zal zijn. De bedoe
ling is de glooiende lijn van den spits-
vorm, die nu onlogisch wordt opgehouden
door een 30 c.m. breeden opstaanden rand,
te laten doorloopen, zoodat men ’n overste
kenden eleganten uitloop verkrijgt. Boven
dien zal de torenspits aanzienlijk opknap
pen, doordat men het dakraampje of z.g.
dakkapel gaat vervangen door een met
lood bekleed z.g. vlaggeluik. Inwendig zal
de spits op een grootendeels nieuwe eiken
balkenlaag komen te steunen, terwijl voor
eenige stijlen en spanten van het binnen
werk, die onderaan rottingsverschijnselen
gingen vertoonen, eveneens anderen in de
plaats zullen treden. Men kan zich er over
verbazen, dat al niet eerder door een
stormvlaag de torentop is meegewaaid en
afgekraakt.Want nóg was de wind
van het oogenblik geen storm; wat niet
verhinderde, dat de steigers heen en weer
wiebelden boven een zee van glas met
flonkerende zonreflexen in de verte!
Plantengroei tusschen hemel
en aarde.
Tijdens de afdaling dwaalden wij voor
't laatst met onze blikken over de eerbied
waardige muren en steunbeeren, toen wij
eensklaps met verwondering tusschen de
voegen uit een opgeschoten boompje
ontdekten, dat met zijn wortels in
den harden strijd om het bestaan
de knellende kloostermoppen opzij ge
wrongen had, hetgeen ons er aan herin
nert den lezer nog te moeten vertellen,
dat de metselaars oudtijds de steenen aan
eenvoegden met leem en niet met de tegen
woordig bekende cementspecie, een meng
sel van cement, zand en kalk. De levens
omstandigheden voor den struik waren
dus niet zoo ongunstig als men wellicht
neigd was te denken.
Weer met twee beenen op den beganen
grond, hadden wij de gelegenheid even
na te praten, waarbij de heer van Zegge
ren naar voren bracht, dat men voor de
ontwerpen van de restauratie zeer veel
steun en medewerking ondervindt van
..Monumentenzorg”. De uitgebreide erva
ring door deze instantie bij alle moge
lijke soorten restauratiewerken opgedaan
om een voorbeeld te geven: inzake de
kleur van de voegen (waaruit meteen de
minutieuze voorbereiding blijkt!) die
ervaring maakt, dat men vrijwel steeds
haar bij uitstek deskundige adviezen op
volgt.
Tot slot deelde hij ons mede, dat met de
voleinding van de herstelwerkzaamheden
aan den toren te Loosduinen nog plus mi
nus 7 maanden gemoeid zouden zijn.
motorbrandstofdistributieperiode.
verlengd tot en met 31 Mei 1941.
Als 11e distributieperiode wordt niette
min aangewezen het tijdvak van 1 tot en
met 31 Mei 1941.
Als gevolg hiervan zullen wederverkoo-
pers van 1 tot en met 31 Mei a.s. zoowel
de thans geldende lila coupons met
zwarten letteropdruk en ingedrukt in
paars het cijfer 10 mogen accepteeren als
de voor Mei ontworpen coupons van
lichtbruine kleur met zwarten letterop
druk en ingedrukt in bruin het cijfer 11.
Special., aandacht van wederverkoo-
pers wordt gevraagd voor den thans ver
schoven datum van laatste inzending aan
leveranciers van opplakvellen met cou
pons. De uiterste datuïn, waarop April-
coupons nog aan de leveranciers ter aan
vulling van den voorraad mogen worden
ingezonden, wordt bepaald op 2 Juni 1941.
De bedoeling van de hier weergegeven
maatregelen is, dat verbruikers van mo
torbrandstof zich er reeds thans op zul
len hebben in te stellen, dat zij met de hun
voor April toegewezen hoeveelheden mo
torbrandstof zullen moeten uitkomen tot
en met 31 Mei a.s.
Toewijzing voor de maand Mei kan uit
sluitend plaats hebben ten behoeve van
het goederenvervoer, het meest vitale
personenverkeer, alsmede voor tractoren
en stationaire motoren voor land- en
tuinbouwdoeleinden en voor stationaire
motoren in de industrie.
O
w»
Op 83-jarigen leeftijd is te Amsterdam
overleden de gep. schout bij nacht tit
G. F. G. Gobius. De overledene was rid
der in de orde van den Ned. Leeuw en
ridder in de orde van Oranje-Nassau.
De teraardebestelling zal morgen te
12 uur op Oud Eik en Duinen alhier
plaats vinden.
Voor de ,,'s-G ravenhaagsche
Vereeniging dr Schroeder van der Kolk”
zal dr. J. J. Wuste jr.. leider van de afdee-
ling geestes- en zenuwzieken van den
Gemeentelijken Geneeskundigen- Gezond
heidsdienst alhier op Donderdagmiddag
17 April In de oude Raadszaal van het
stadhuis een lezing houden over het onder-
werp: Voor- en nazorg in dienst out
geestelijke volksgezondheid.
Hartelijke huldiging door chef
en collega’s
Gisteren was het 46 jaar geleden, dat
de heer F. K. Peters, adjudant-onderof-
ficier van het dienstvak der Militaire ad
ministratie, in dienst trad. Dit feit is ten
bureele van den jubilaris aan de Laan
Copes van Cattenburch, in tegenwoordig
heid van vele belangstellenden herdacht
Als eerste spreker heeft de heer P
Bloema, chef van den heer Peters, het
woord gevoerd. Spr. legde den nadruk op
het persoonlijk contact, dat hij sinds 1931
met den jubilaris had. In vroegere jaren
te Venlo en sinds 1931 bij het departe
ment van Defensie, heeft spr. den heer
Peters leeren kennen als een zeer kundig
administrateur, die over een groote werk
kracht beschikte. Met zijn uitgebreide
kennis van voorschriften en reglementen,
is de heer Peters een vraagbaak voor een
ieder. De heer Bloema bracht den jubila
ris tenslotte dank voor de gedane advie
zen, die hij steeds van hem had mogen
ontvangen.
Vervolgens sprak een der collega’s van
den heer Peters, de heer A. E. J. V. Moo-
nen. Spr. schetste uitvoerig de omstandig
heden, waaronder de heer Peters had ge
diend, waarbij hij de komische noot niet
vergat. Spr. refereerde aan het door den
heer Bloema gesprokene en bracht den
jubilaris dank voor de goede raadgevin
gen, welke men desgevraagd, steeds van
hem mocht ontvangen. Uit naam van al
len bood de heer Moonen den heer Peters
als blijk van erkentelijkheid, een schil
derstuk aan. De dochter van den jubilaris
offreerde spr. een bloemruiker.
De heer Peters heeft tenslotte voor de
tot hem gerichte woorden en het hem
aangeboden fraaie cadeau, dank gebracht.
Van de hierna geboden gelegenheid, den
jubilaris te complimenteeren, werd een
druk gebruik gemaakt.
Forensen vragen afzonderlijke
regeling voor de uitreiking
Het hoofdbestuur van den algemeenen
bond van forensen heeft aan de gemeen
tebesturen van ruim 30 der voornaam
ste forensengemeenten in het Gooi, Ken-
nemerland, de Zaanstreek en in de pro
vincies Utrecht en Zuid-Holland een re
quest gericht in verband met de uitrei
king der persoonsbewijzen. In dit re
quest wordt erop gewezen, dat over het
algemeen het opmaken en uitreiken
dezer persoonsbewijzen, naar het
laat aanzien, zal geschieden op
waarop de forensen wegens nun
zaamheden niet in de woonplaats
wezig zijn. Daar het voor hen natuurlijk
zeer bezwaarlijk is, om speciaal voor
de uitreiking der persoonsbewijzen een
ochtend of middag vrij te nemen, wordt
door den bond aan de gemeentebesturen
verzocht, een dusdanige regeling te tref
fen, dat voor de forensen het opmaken
en uitreiken der persoonsbewijzen
schiedt op bepaalde avonden of op
terdagmiddag.
HONDERDJARIG JUBILEUM „DE
HAMER" N.V. TE GOUDA
Den 13den April 1841, dus honderd
jaar geleden, werd de heer T. P. Viruly,
de eigenaar van twee oude zeepziederijen
„de Hamer” en „de Hondt”, resp. geves
tigd aan de Oosthaven en aan de Gouwe
te Gouda. De bedrijven groeiden in den
loop der jaren uit tot een bloeiende N.V.
In overeenstemming met de tijden zal
de honderdjarige herdenking een sober
karakter dragen. Morgen zal een feest
avond worden aangeboden aan alle leden
van het personeel, terwijl ieder tevens
een gratificatie ontvangt. Voorts zal op
19 April van 2—4 uur een officieele
receptie plaats hebben in het kantoor
gebouw van Viruly (ingang Instituut
voor Weefselonderzoek).
UITGESLOTEN SLAGERS
Het Rijksbureau voor de voedselvoor
ziening in oorlogstijd maakt bekend, dat
weer 29 slagers wegens frauduleuze slach
tingen of het voorhanden hebben van
vleesch, afkomstig van frauduleuze slach
tingen, voor geruimen tijd van het ver
krijgen van een toewijzing van vee en
vleesch door de Nederlandsche veehou-
derijcentrale zijn uitgesloten.
Tegen deze slagers is proces-verbaal
opgemaakt
C. J. SMITS OVERLEDEN
Te Hoenderloo is op 56-jarigen leef
tijd overleden de heer C. J. Smits, oud-
administrateur van de Billiton Maatschap
pij. De crematie van het stoffelijk over
schot heeft gistermiddag in allen eenvoud
plaats gehad, waarbij naar den wensch
van den overledene, alleen familieleden
aanwezig waren en door een neef enkele
woorden werden gesproken.
Dr. CONTI's INDRUKKEN VAN
NEDERLAND
Het Nederlandsch perskantoor meldt
uit Berlijn; ,,De Duitsche Rijksgezond-
heidsleider dr. Conti, die, zooals men
weet, op uitnoodiging van den Rijkscom-
missaris Rijksminister dr. Seyss Inquart
met zijn staf een bezoek aan Nederland
bracht, heeft van de Nederlandsche in
stellingen op het gebied der volksgezond
heid een uitstekenden indruk gekregen.
Zijn hooggespannen verwachtingen blij
ken nog te zijn overtroffen.”
Wat officieele rapporten van
vóór 10 Mei aantoonen
Is er nood in Nederland? Op deze vraag
past slechts het categorische antwoord
„Ja". Er zijn vele menschen in ons land,
die een te gering inkomen hebben. Hoe
veel dat er zijn is niet gemakkelijk te
zeggen, aangezien er een groot aantal
stille armen zijn. Winterhulp Nederland
heeft door middel van gegevens, gepubli
ceerd in officieele rapporten van de Ne
derlandsche regeering van vóór den lOden
Mei, haar ervaringen gestaafd, dat de
nood in duizenden gezinnen hoog geste
gen is en dat er geholpen moet worden.
Wij ontleenen aan het rapport van de
Winterhulp Nederland, dat samengesteld
is naar aanleiding van deze gegevens,
o.m. het volgende:
Uit de ervaringen van de Winterhulp
Nederland blijkt, dat die gegevens van
vóór 10 Mei slechts een zwakke weer
spiegeling zijn van de behoeften onder
ons volk, die toen aanwezig waren en die
vaak in vollen omvang nog aanwezig zijn.
De hiernavolgende cijfers betreffen al
leen diegenen, die belasting betalen, dus
een inkomen hebben van ƒ800 of meer.
De meesten dezer belastingbetalers on
derhouden uit ditzelfde inkomen een ge
zin. Eveneens zijn hierin niet begrepen
de ondersteunde werkloozen. die immers
geen belasting behoeven te betalen, en
andere categorieën armlastigen. In dezelf
de perioden als waarover onderstaande
inkomstencijfers gelden, n.l. van 1 Mei
1937 tot 30 April 1938, waren gemiddeld
362.124 ondersteunde werkloozen en bij
werkverruiming geplaatste werkloozen
ingeschreven.
Armenzorg
Wat de armenzorg betreft, die in Ne
derland van overheids en particuliere
zijde werd beoefend, mogen de volgende
getallen een indruk geven:
Aan instellingen van weldadigheid (art.
3 Armenwet) op 1 Januari 1938: 8187 met
een toeneming van 71 tegenover 1937.
Hiervan waren 6923 instellingen voor on.
dersteuning in geld en levensbehoeften.
Aan 572.210 personen werd ondersteuning
verleend Hieronder zijn niet begrepen
de ondersteunde valide werkloozen en in
werkverschaffing werkende werkloozen.
De ondersteuning met geld en levensbe
hoeften bedroegen ƒ60.691.250. Hiervan
werd 84 pCt. door de overheid en 16 pCt.
door kerkelijke en liefdadige instellingen
betaald.
Deze getallen hebben dus berekking op
liefdadigheid in engeren zin. De totale
uitgaven van alle soorten hulpbetoon be
dragen 130 464.854. Hierbij komen aan
onkosten ƒ4.279.326. hetgeen een totaal
uitmaakt van ƒ134.926.180 Hiervan werd
109.526.351 of 81.18 pCt. door de over
heid gedragen en ƒ25.399.829 of 18,82 pCt.
door kerkelijke en particuliere instellin
gen. Hierbij komt 1.318.670 aan steun
van verschillende crisiscomité’s en Zui-
derzeesteun. Bovendien besteedden in
hetzelfde jaar Rijk en
en
135.193.500, waarin
Inkomens vóór kinderaftrek
47.18 PCt. of 643.649 personen verdienen
van 800 tot 1400, 27.07 pCt. of 369.295
personen verdienen van ƒ1400 tot /2000,
d.i. tezamen 74.25 pCt. of 1.012.944 perso
nen met minder dan /2000. 13.46 pCt. of
183.599 Personen verdienen van ƒ2000 tot
ƒ3000, dus 87.71 pCt. of 1.196.543 perso
nen met minder dan 3000. 12.29 of 167.865
personen verdienen ƒ3000 of meer.
Een officieel onderzoek naar de gezins
uitgaven van personen, die minder dan
1400 verdienen, toont aan. dat deze ge
zinnen in doorsnee op de volgende wijze
hun gelden verdeelen:
,Y^?S J 491- huishuur ƒ180, woning
127, kleeding en schoeisel ƒ87, belas
ting ƒ16, ontspanning ƒ19, ontwikkeling
ƒ16, diversen ƒ187.
pe gemiddelde gezinsgrootte is 4.93, dus
bijna 5 Personen. Van deze bedragen
moeten üs 5 personen leven. Aan voe-
zindirT Het beste?d Per dag 27 et per ge
zinslid. et gemiddelde tekort per week
uYf t^ned.eziïnen ‘s 54 ct De voeding
het minimum,
nu bedenkt dat dewerk-
hr,k^ederland- voor zoover zij ge
zinnen ebben, binnen deze zelfde in-
miï* valIen- dan kan ieder de
eenige juiste en voor de hand liggende
w„nrklï^zentrekken' namelijk. dat in de
*"hL7i"'!ez,nnen de toestand no«
.Over het onderzoek bij werkloozen-ge
zinnen naar aanleiding van een toezeg
ging van den minister van Sociale Za-
_,^eJn Kamerzitting van 5 Maart
*936 wordt het volgende gemeld: 700
wc °.ze.n*8ezinnen uit het geheele land,
in allerlei omstandigheden levende, zijn
onderzocht gedurende alle seizoenen.
De gemiddelde grootte der gezinnen
bedraagt ten naastebij 6 personen: man,
vrouw en 4 kinderen. Omtrent het bud
getonderzoek komt men tot de conclu
sie, dat de kosten van voeding over het
géheele 'and practisch gelijk zijn.
Voor de 9 steuntariefklassen wijzen de
budgetten, behalve voor de tweede klas
se. alle een nadeelig saldo aan, dat van
de derde tot de negende klasse gelei
delijk toeneemt. Bovendien moet wor
den aangenomen, dat een groot deel der
ondersteunden schulden bij leveranciers
hebben gemaakt. Vergelijking der bud
getten van werkloozen-gezinnen met die
van werkenden (met een inkomen van
1400 of minder per jaar) toont aan in
welke mate het werklooen-gezin zich be
zuinigingen oplegt: 6 pCt. aan huishuur.
7 pCt. aan vuur en licht, 25 pCt. aan
voeding. 47 pCt aan kleeding en wasch.
52 pCt. aan verzekeringen en 58 pCt aan
overige uitgaven.
Het gemiddelde nadeelige saldo be
draagt voor alle klassen 58 ct. per week
Het nadeelige saldo is in den winter het
grootste (98 ct.), neemt in de lente af
(62 ct.) en is het geringst in den zomer
(14 ct). Hierbij moet worden opge
merkt dat tegenover de hoogere brand
stoffenuitgave in den winter staat de
brandstoffenbijslag.
besteedden
gemeenten aan
werkloozensteun
niet is begrepen
steun uit bijdragen van leden van werk-
loozenkassen.
werkverschaffing
(if