Voor den Amateur-tuinder
Haagsche Courant van Zaterdag 12 April 1941
Quick 45 jaar
De arbeidsbemiddeling uitsluitend
rijkszaak
KUNST EN LETTEREN
FILM EN BIOSCOOP
JU
J. H. JURRES
De teelt
Het roofridderslot
Opheffing gemeentelijke
arbeidsbeurzen
NEDERLANDSCHE KUNST
IN KEULEN
VIJFDE BLAD, PAGINA 1.
„Santhorst”
bruine boonen
van
„KöNIGSWALZER” IN STUDIO
de fundamenten
Onderzoek
naar
VFREENTGTNGRN
Èenige scherven van gebruiksvoorwerpen, die men bij hel zoeken naar
de fundamenten van „Santhorst” heeft opgegraven. Men lette (rechts'
op hot stuk aarden steelpan (Polygoon)
Een der oudste voetbalvereenigingen van ons land, het Haagsche „Quick”, bestaat 45 jaar. Ter gelegenheid
van dit heugelijke feit werden gistermiddag onderlinge wedstrijden gehouden. Het nummer touwtrekken
tusschen het eerste elftal en het bestuur van Quick. Het elftal won (Polygoon)
te Wassenaar
Tentoonstelling en lezingen
s:;
Kunstzaal Plaats
NURI, DE OLIFANT
1.8
ZEVEN JONGENS EN NOUWE SCHUIT
een
brokken
Inrichting van een arbeidsboek voor
iederen werknemer
functie
welke
Op haar liederenrecital
middag 2en Paaschdag in Diligentia zal
zij
aardig
stevige planten en bij
men flink wat aarde
houden.
Een andere manier
hij
en
en
a.s.
eerste
Winkel-
van
voor
T.
het knopen van uw zaaiboonen. Er is dit
jaar veel vraag naar
Heeft u op uw tuin een gedeelte, dat
beter dan de rest beschut ligt voor den
N„ N.O. en N.W. wind, teel dan daarop
uw boonende bruine boonen kunnen
n.l. van die sterke winden nogal aardig
wat te lijden hebben.
(Foto Ufa)
In Studio-theater draait deze week de
film „Königswalzèr" met Paul Hörbiger,
Jürgens. Willi Forst en Carola Höhn in
de hoofdrollen.
Een scène uit deze boeiende film.
eeuwenlang verborgen bleven onder ca
mouflage van een laag aarde, een weiland
of een boschje. Wanneer er dan een
„vondst” gedaan wordt in de gedaante
van een gaaf aarden kruikje, moet men
zich als sceptisch buitenstaander toch
even afvragen, hoe, zooals onlangs bij
opgravingen de heer J. G. N. Renaud, de
ingeving krijgt juist op die plaats te gaan
graven, waar hij wat vindt!
Doordat in deze dagen de heer Renaud
door ..Monumentenzorg” belast is met de
leiding van de opgravingswerkzaamheden
in Rotterdam, hebben wij ons in verbin
ding gesteld met den heer T. Bouman,
opzichter in algemeenen dienst van Ge
meentewerken te Wassenaar, in wiens
tegenwoordigheid het meerenïdeel van de
gedane opgravingen is geschied.
Cinematografische Volksuniversiteit.
Voor de beide Paaschdagen heeft de
Cinematografische VolkuniversiteiL nu
reeds -voor het negende jaar en haar ge-
KERKCONCERT PRINSES
JULIANAKERK
Op Maandag (2en Paaschdag) zal 14
April des middags te 4 uur in de Prin
ses Julianakerk (Nieboerweg-Schev.i door
de Chr. Gem. Zangvereeniging „Prinses
Juliana” (met meisjeskoor) en Herv.
Zangver. „Hart en Stem” te Leiderdorp,
beide onder leiding van mevr. Truus Mas-
saar-van Driel, een kerkconcert worden
gegeven. Medewerking mevr. Rie Popma-
v. d. Puil, alt, mej. Rie de Geus,
sopraan, mej. Tilly Leening, piano en den
heer W, Abraham, orgel.
Opening en sluiting door ds. A. Offe
rings.
heid de grondvesten gelegen zijn onder
de fundamenten van het laatst bekende
kasteel „Santhorst”. Op de bewuste
plaats groeide echter gras en graasden
koeien. Het bracht teveel geldelijke offers
met zich om het weiland te pachten en
een paar steek diep te spitten op zoek
naar oude steenen
Het door omstandigheden afplaggen
van het stuk weiland eenigen tijd ge
leden. schiep de onverwachte mogelijk
heid om met geringere kosten het speu
ren te beginnen en de heer Renaud kreeg
het roemruchte
meten. Inmiddels
De tentoonstelling van werken door den
Amsterdamschen kunstschilder professor
J. H. Jurres, die tot 19 April duurt, is on
getwijfeld een der belangrijkste exposities,
die wij hier ter stede hebben gehad, en
de kunstzaal Plaats 21. handhaaft er op
roemrijke wijze den naam mee, dien zij in
den korten tijd van haar bestaan, door
een reeks interessante tentoonstellingen
wist te verwerven
Bij Jurres domineert maar één begrip:
„Grootsch”. Hij bezit een monumentali
teit. die in ons land, ook zelfs in de groote
momenten van het verleden, zelden voor
komt. Een talent als dat van Jurres (een
buitengewoon belangrijk en zeer persoon
lijk talent!) is episch van aard, heeft een
zwaar dramatischen inslag en inspireert
zich op Bijbelsche motieven, op mythologie
en op voorstellingen, uit de wereld-litera-
tuur (vooral Cervantes „Don Quichotte"
keert telkens weer in het oeuvre van
Jurres terug).
Wat techniek is, schijnt Jurres niet te
weten. Dat wil zeggen: niet meer te we
ten. Hij triompheert over haar. Maar
hoe lang en hoe zwaar de weg is geweest
om deze zeldzame hoogte van kunnen te
bereiken, laat zich slechts vermoeden.
In zijn motieven grijpt Jurres als schil
der, tegelijkertijd: terug en vooruit. Te
rug: omdat hij. als b.v Rembrandt, zich
tot het Bijbelverhaal voelt aangetrokken
en daarmee een groote. historische tradi
tie op waardige wijze voortzet Vooruit:
omdat hij deze motieven aandurft in een
tijd, waarin het woord „literair", als een
verwijt en veroordeeling op veler lippen
zweeft Dat er echter voor het schilderen
van motieven, als bij Jurres, zeer bepaal
de psychische en artistieke achtergronden
aanwezig moeten zijn beseffen nog te wei
nigen Vandaar ook dat het verwijt van
„gebrek aan fantasie” dat wij dezer da
gen hoorden, bij een man als Jurres een
voudig als een absurditeit klinkt. Men be-
schouwe dit grootsche oeuvre eens nauw
keurig, rustig en met de overgave waarop
het recht heeft Men late zijn geweld, zijn
spanningen in beweging, zijn mouvement,
en vaart van houding en gebaar eens op
zich inwerken, men zie eens naar de mas
sieve gebergten zijner olifantenkudden,
naar de boeiende (en blijvend boeien
de!) gespannenheid zijner figuren, naar
zijn magistrale compositie en naar deze
belangrijke en voorname. ..dramatiek van
den geest". Den onbevooroordeelden en
niet in principes veerstrikten beschouwer
moet het dan duidelijk worden, dat door
deskundigen over J H. Jurres nog altijd
niet het juiste woord is gezegd Men kan
Shakespeare niet den maatstaf van Shel
ley aanleggen en Jurres is op zijn gebied
niet te vergelijken met veel, dat (ons op
andere wijze!) dierbaar werd Voor Jurres
zelf is dat natuurlijk volkomen duidelijk.
Zjjn werk zal eerst in de toekomst recht
wedervaren, wat er nu van gezegd wordt
komt er minder op aan.
Maar men mag niet vergeten, deze ten
toonstelling te bezoeken! Plaats 21. tot 19
April
Heel, heel lang geleden, in den loop der
13de, 14de eeuw, moet in Wassenaar het
kasteel Santhorst” gestaan hebben, een
roofridderslot met muren van 2 meter
dikte, naar men zegt een geschenk van
den toenmaligen heer van Santhorst aan
zijn zoon, bij gelegenheid van zijn 25sten
verjaardag. Na hem hebben nazaten het
kasteel bewoond, totdat op een kwaden
dag Albrecht van Beieren om de een of
andere liefdesaffaire een wrok tegen
den heer van Santhorst had opgedaan en
zijn meedoogenloos dreigement ten uit
voer legde het brandschatten van Sant
horst, stamslot der heeren van Santhorst.
Met een bende plunderende manschappen
maakte hij de muren van het slot met
den grond gelijk;
De Santhorsten konden echter niet zon
der stamslot en niet lang na deze onplei-
zierige geschiedenis werd een aanvang
gemaakt met den bouw van een tweede
stamslot, minder enorm, maar groot en
indrukwekkend, in overeenstemming met
den stand der Santhorsten. Dit kasteel
heeft er eeuwen en eeuwen gestaan, be
veiligd door een gracht en pas halver
wege den vorigen eeuw zagen zich de
laatste bewoners van het slot genoodzaakt
wegens gevaarlijke bouwvalligheid hun
trots te verlaten. Verstoken van een zor
gende hand en het noodzakelijke onder
houd, brokkelde toen in korten tijd het
metselwerk af en werd het kasteel
„Santhorst”, waarvan ons het statige
uiterlijk nog van 16de en 17de eeuwsche
prenten bekend is, tot een schamele
ruïne van vergane grootheid.
Onze grootvaders weten van die ruïne
uit eigen aanschouwing te vertellen en
ook weten nog velen in Wassenaar, dat
steenen van die ruïne een dorpsgenoot
hebben gediend voor het bouwen van een
kleine schuur aan de Vinkelaan, een
schuurtje, dat echter ook al weer verdwe
nen is
Oude steenen houden op rommel te
zijn, wannneér zij worden bekeken door
't critisch oog van een speurenden archi
varis of een historisch onderlegden op
graver Dezelfde steenen beteekenen voor
hen de steenen proef op de som hunner
beweringen of zij onthullen situaties, die
Uitgebreide gegevens omtrent
werkzoekenden
Het hiervoor vereischte apparaat be
vindt zich thans in vollen opbouw. Door
medische keuring, psychotechnisch on
derzoek en de inrichting van een ar-
beidsboek voor iederen werknemer zullen
uitgebreide gegevens omtrent de werk
zoekenden worden verkregen. Daarbij ligt
het in de bedoeling om in onderscheidene
beroepen en bedrijven de bemiddeling
aan deskundige ambtenaren op te dragen.
Zoo. bijvoorbeeld, in de bouwvakken,
den land- en tuinbouw, metaalnijverheid,
de textiel- en de tabaksindustrie, den
vrouwenarbeid, alsook bij de te werk
stelling van jeugdige mannelijke arbeids
krachten. die den leeftijd van 21 jaar nog
niet hebben bereikt. Hiermede zijn uiter
aard zoowel de belangen van den werk
nemer als die van den werkgever ge
diend. Ook de bijzondere behoeften van
het gewest zullen in het oog worden
gevat, waarbij gelegenheid zal bestaan
de gewestelijke structuur van het be
drijfsleven in aanmerking te nemen en
de bemiddeling bedrijfsgewijze te specia-
liseeren. Een aan elk arbeidsbureau te
verbinden sociaal-economische afdeeling
is belast met het verzamelen van de
hiertoe benoodigde gegevens, zoodat een
uitgebreid materiaal beschikbaar komt
voor het nauwkeurig volgen van de ont
wikkeling van het bedrijfsleven en als
leidraad voor de practische werkzaam
heid van het bureau. Door een geregelde
uitwisseling der verkregen gegevens zal
voorts een omvattend en diepgaand in
zicht worden bereikt in de Nederlandsche
arbeidsmarkt en haar behoeften.
Het behoeft wel niet te worden ge
zegd. dat de gewestelijke arbeidsbureaux
niet dadelijk bij hun inwerkingtreding
tot volle krachtsontploo’.ng zullen kun
nen geraken. Daartoe is allerhand voor
bereidend werk noodig. tallooze gegevens
zullen moeten worden verzameld en ver
werkt. terwijl ook het vertrouwen dient
te worden gewonnen van degenen, die
door de arbeidsbemiddeling in haar nieu
wen vorm tot elkaar moeten worden ge
bracht
Er wordt echter krachtig gewerkt om
de organisatie zoo spoedig mogelijk tot
volle werkzaamheid te brengen en haar
zoodanig in te richten, dat zij haar dien
sten kan verrichten met de kunde, welke
het gewicht harer sociale functie ver-
eischt en met een vlotheid, welke aan
het tempo van het moderne bedrijfsleven
beantwoordt. Uiteraard wordt bij de per-
soneelkeuze voor het apparaat der ar
beidsbemiddeling met deze vereischten
ter dege rekening gehouden.
Een telexnet zorgt voor een snelle ver
binding tusschen het departement van
Sociale Zaken, waaronder het hoofd
bureau ressorteert, met de onderscheidene
gewestelijke bureaux. Zoo kunnen de ge
westelijke arbeidsbureaux van uur tot
uur op de hoogte worden gesteld van al
hetgeen, waarover zij voor een vlotte
taakvervulling moeten kunnen beschikken.
ron Schimmelpenninck van der Oye, aan
wien de betrokken landerijen toe behoo-
ren en van Gemeentewerken te Wasse
naar. die de noodige werkkrachten be
schikbaar stelde. Ook de pachters de ge
broeders van Zanten gaven hun toestem
ming en hebben zelfs bij de opgravin
gen een ongedachte rol gespeeld
De heer Bouman leidde ons over een
zanderig karrespoor tusschen opgaand
hout naar een open veld de historische
plaats van het latere kasteel Santhorst.
Links zagen wij het silhouet van Leiden
en naar rechts keerend werd ons het uit
zicht meer en meer ontnomen door de
JUBILEUM ALPHONS VRANKEN
Op den Eersten Paaschdag is het 46 jaar
geleden, dat de bekende toonkunstenaar
Alphons Vranken zijn muzikale loopbaan
begon als directeur-organist van de O. L.
Vrouwekerk in Utrecht. Na 17 jaar zijn
beste krachten aan deze taak te hebben
gegeven, verhuisde de jonge Vranken naar
Amsterdam, omdat hij daar benoemd was
tot directeur-organist in de Augustinus-
kerk aan het Rusland. Vranken is een
vurig beoefenaar van de kerkmuziek.
De jubilaris is voorts bekend als paeda-
goog, als componist en dirigent.
Als dirigent heeft Vranken het zangkoor
van de Sint Dominicuskerk te Amsterdam
tot een voortreffelijk en kleurrijk instru
ment weten te maken. Zijn arbeid met het
élitekoor Bel Canto is in het land zeer be
kend.
Het zal den musicus bij zijn jubileum
zeker niet aan belangstelling ontbreken.
Wegens het groote succes zullen nog
zes voorstellingen worden gegeven van
de nieuwste Nederlandsche geluidsfilm
voor kinderen: „Zeven jongens en 'n
ouwe schuit", naar het bekende boek van
A. C. C. de Vletter. Genoemde voorstel
lingen vinden plaats i
Woensdag, Donderdag en Vrijdag. 2 maal j er aan 8 a 9 dagen na het
laten ze zich heel moeilijk verplanten.
Bij het uitpoten komen ze tot aan de
zaadlobben in den grond. En in den bak
moeten ze behoorlijk ruim staan b.v. 5
cm in het vierkant van elkaar, dat geeft
't verplanten kan
aan de wortels
woonte getrouw, een nieuwe film geko
zen. die zij tot heden nog nimmer hgpft
vertoond, en wel de voor deze dagen zeer
geschikte film „Nuri. de olifant".
Het is een film, die in Britsch-Indiè
i speelt en waarin geen blanke voorkomt:
de geschiedenis van een jongen Britsch
Indiër, zoon van den olifanten-oppasser
van den Maharadja. wiens jonge vrouw
kort na de geboorte van haar zoon over
lijdt. waarna de vader alléén zijn zoon
moet opvoeden. Der gewoonte getrouw
wordt de huisolifant Nuri met de geboor
te van den stamhouder in kennis gesteld
en de jongen en de olifant deelen nu alle
verdere jaren van geluk en ongeluk teza
men.
De vertooning. Zondag en Maandag, in
het Studio-theater. Kettingstraat. begint
als naar gewoonte des morgens te twaalf
uur precies. De film, die muzikaal fraai
is geïllustreerd, is voor alle leeftijden toe
gankelijk.
Een onverwachte mogelijkheid
Reeds lang zoo vertelde hij ons
had de heer Renaud in familie-archieven
op „Santhorst" betrekking hebbend, de
lotgevallen van het kasteel nagespoord
en getracht gegevens te vinden omtrent
de ligging van het eerste kasteel „Sant
horst”, het gebrandschatte roofridderslot
dus, waarvan naar alle waarschijnlijk-
De heer 0. J. Bakker, direc
teur van gewestelijk arbeids
bureau hier ter stede
De aanwijzing van de directeuren der
gewestelijke arbeidsbureaux heeft in
middels plaats gevonden. Zoo zijn te den
Haag benoemd de heer C. J. Bakker, di
recteur der arbeidsbeurs, alhier, te
Heerenveen mr. D. J. Feitsma. controleur
steunverlening alhier en te Middelburg
•r. W. M Welleman uit Voorburg
Thans is men doende met de samen
stelling van den verderen personeelsstaf
van de gewestelijke arbeidsbureaux. zoo-
'Pcde met Je aanwijzing van de leiders
der bijkantoren en het overige daarbij in
deelen personeel.
De 1ste Mei a.s. zal voor de arbeids
bemiddeling in ons land een belangrijke
datum zijn. Dan immers treedt de nieuwe
organisatie van de arbeidsbemiddeling,
waartoe in het najaar van 1940 het hc-
sluit werd genomen, in werking. Daar
mede houden de gemeentelijke arbeids
beurzen op te bestaan om plaats te maken
voor 37 over het geheele land verspreide
gewestelijke arbeidsbureaux, welke, hier
in bijgestaan door 148 bijkantoren, onder
leiding van het Rijksarbeidsbureau,
voortaan de arbeidsbemiddeling zullen
verzorgen.
HENRIETTE SALA
op Maandag-
rs:i:„
Henriette Sala met medewerking van
Theo van der Pas o.a. liederen van Mar
cello, Debussy, Bordewijk, R. Mengel
berg. Michielsen en H. Wolf ten gehoore
brengen.
We raden u aan teel bruine boonen.
geen witte. De witte geven lager op
brengst, kunnen slecht tegen regen, wor
den vooral gauw „vlekkerig" als er
tijdens de oogstperiode veel regen valt
blijven niet mooi als men ze lang be
waart.
In Zeeland, vooral op Tholen en Wal
cheren, verbouwt men elk jaar veel boo
nen Uit ervaring weet men daar, dat
de bruine boon het best groeit op de
lichtste stukken kleigrond, die men heeft
De boon wil luchtigen grond, goed be-
bottende takken van jong esschenhout,
die zich aansloten bij de soortgelijke be-
bossching achter onzen rug. Langwerpige
heuveltjes en rulle grond waren de spo
ren van het systematisch afgezochte
veld. Drie weken lang hadden drie man
hier gegraven en het resultaat was
veel te veel, naar den wensch van den
heer Renaud. Steenen van allerlei for
maat, veel scherven en geen directe aan
wijzingen van het oeroude slot
Steentjes uit de 16de eeuw zijn voor
i co ie ocguioen en oe neer nenauo Kreeg i den heer Renaud steenen van „recentere
hiervoor de volle medewerking van ba- i datum” en tot zijn verbazing zaten die-
---J— 1 per in den grond geen metselwerken van
het verwoeste slot Nog waren in het
terrein rondom de gevonden fundamenten
zinkingen zichtbaar z.g.
lijn van de slotgracht
was men inderdaad zoo gelukkig
eni
KRI8TLIK FRY8K 8EL8KIP
Dinsdagavond kwam het Kristlik Frysk
Selskip War Dy onder leiding van den
heer H. Jasrsma in jaarvergadering bijeen
in het clubhuis van Speykstraat
Gezongen werd Ps. 138 1 en 3 en ge
lezen het Paasch-evangelie uit Joh. 26.
Daarna volgde gebed.
In het openingswoord wees de voorzit-
ter er op, dat War Dy in het afgeloopen
jaar niet veel heeft kunnen doeh, mede
door de tijdsomstandigheden. In de ver
gadering van November was de opkomst
buitengewoon slecht. Het verheugt spr.,
dat de opkomst thans veel beter is. Hij
wees er voorts op, dat wij hier in den
Haag als Friezen onszelf moeten blijven.
In Friesland zelf wint de Friesche actie
hoe langer hoe meer terrein. Spr. stond
stil bij het driemanschap in de Friesche
beweging, dat later een tweemanschap ge.
worden is. Spr. eindigde met een citaat
uit „Folk en Tael”. Uit het financieel
verslag bleek, dat er een batig saldo van
ruim f 44 in kas was.
Ter afwisseling gaf de heer H. Zwaag.
stra een voordracht ten beste. Daarna ver
toonde de voorzitter eenige lantaarnplaat.
jes van verschillende steden en dorpen in
Friesland. De vergadering werd door dcu
voorzitter met dankgebed geslóten.
Terwijl de tot dusver bestaande ge
meentelijke arbeidsbemiddeling een aan-
gelegenheid vormde, welke plaatselijk
een zeer uiteenloopend beeld vertoonde,
is dus thans de toestand ingetreden,
waarbi deze zaak voor het geheele land
jjnitorm is geregeld. Intusschen betreft
het hier geenszins uitsluitend de doorvoe
ring van een eenvormig werkende voor
ziening Dit blijkt reeds dadelijk uit den
gekozen opzet. Terwijl de gemeentelijke
arbeidsbeurzen ir. hoofdzaak hun aan-
dacht schonken uan de arbeidsbemidde-
Ung in de eigen gemeente, wordt thans
van Rijkswege de zo g voor de arbeids
bemiddeling van meet af aan als een
gewestelijke aangelegenheid beschouwd.
Ieder gewestelijk arbeidsbureau is erop
ingericht om. met behulp van een aantal
bijkantoren, de behoeften te peilen van
bet district dat aan zijn zorgen is toe
vertrouwd. Hierdoor wordt reeds aan
stonds een verruiming verkregen van de
mogelijkheid tot plaatsing van werkzoe
kenden. Doch er is meer. De arbeidsbe
middeling als sociaal instituut is bezig
een algeheele vernieuwing te ondergaan.
Zij komt op een veel breederen grond
slag te rusten en zal daardoor in het
maatschappelijk bestel een meer ingrij
pende functie gaan vervullen dan in het
verleden het geval was. Werknemers en
werkgevers beiden dienen ervan te wor
den doordrongen, dat deze nieuwe tak
van rijkszorg hun uitnemende diensten
zal kunnen bewijzen. Terwijl eenerzijds
de nadruk zal worden gelegd op een
sterk levend persoonlijk contact met de
werknemers, zal anderzijds bijzondere
aandacht worden geschonken aan de
practische behoeften van bet bedrijfs
leven.
Van 16 April tot 31 Mei a.s. zal in de
zalen van het Keulsche kunstgenootschap
een tentoonstelling van moderne Neder
landsche kunst gehouden worden. Deze
tentoonsteling is tot stand gekomen na
een oproep van den Nederlandschen
secretaris-generaal voor volksvoorlichting
en kunsten, dr. T Goedewaagen, tot de
Nederlandsche kunstschilders, en de voor
bereidingen daartoe zijn geschied onder
voortdurende bevordering der afdeeling
volksvoorlichting en propaganda bij het
Rijkscommissariaat voor de bezette Ne
derlandsche gebieden.
De tentoonstelling, die schilderijen
beeldhouwwerken omvat wordt
Woensdag geopend, waarbij de
burgemeester van Keulen, dr.
kempner en de secretaris-generaal
het Nederlandsche departement
volksvoorlichting en kunsten, dr.
Goedewaagen, het woord zullen voeren.
Nog andere vooraanstaande gasten uit
Nederland zullen hierbij aanwezig zijn,
onder wie verscheidene afdeelingschefs
van het Nederlandsche departement voor
volksvoorlichting en kunsten, tien Ne
derlandsche kunstschilders wier werk in
Keulen tentoongesteld wordt, en tien Ne
derlandsche journalisten, die daartoe allen
door den eersten burgemeester der Rijn
stad zijn uitgenoodigd Uiteraard zullen
ook uit den staf van den Rijkscommissa-
ris voor de bezette gebieden vooraan
staande personen in Keulen aanwezig
zijn.
Op den dag der opening van de ten
toonstelling en tijdens den geheelen duur
der tentoonstelling zullen te Keulen tal
rijke cultureele bijeenkomsten van Ne
derlandsche kunstenaars en geleerden
plaats hebben
Zoo spreekt Woensdagmiddag de hoog-
leeraar aan de universiteit van Utrecht,
jhr. mr. Rengers Hora Siccama over het
onderwerp: „De beteekenis van de kunst
voor de wetenschap”.
Op 17 April wordt een concert gege
ven door het welbekende Nederlandsche
Zepparoni-kwartet.
Tijdens het verdere verloop der ten
toonstelling zal nog een aantal geleerden
naar Keulen komen om lezingen te hou
den. Voorts zal een Nederlandsche dans
groep volksdansen vertoonen en de be
kende Nederlandsche dirigent Eduard
van Beinum het stedelijk orkest leiden
vallen door emelt b.v.. dan kan men ze
I vervangen.
Benoodigde hoeveelheid zaaizaad
k.g per a. (d.i. ruim voldoende».
Tijd van zaaien niet vóór 10 Mei De
boon verdraagt geen vorst. Nachtvorsten
i komen tot hall Mei in ons Und voor.
Dus pas na 15 Mei mogen ze boven staan.
We) Kan men vóór 15 Mei ze in den
grond leggen, want tusschen 10 en 15
Mei 'vriest het niet meer in den grond
Echter het zaaien niet langer uitstellen
dan noodig is Dus. is ’t behoorlijk warm,
dan op den gewonen tijd zaaien. Is hel
om dien tijd vrij koud, dan even uitstel
len. Mmimumkiemingstemperatuur is
voor de öoon ÏG a 12 C. Mocht het
nadat de boonen opgekomen zijn, of na
dat ze gezaaid zijn, plots zeer nat ut
koud worden en de zaaiïng mislukken
dan heeft men nog volop den tijd <<m
over te zaaien. Men kan tot eind Mei
zaaien Later zaaien wordt riskant
De gemiddelde opbrengst van de
bruine boon is 28 k.g. per a. Vaak oogst
men belangrijk meer of minder.
Begin uw boonenteelt s.v.p. met goed
zaaizaad, d.w.z uw zaaiboonen moeten
afkomstig zijn van een gewas dat vorig
jaar „te velde" gekeurd is wc bedoelen
ze „goedgekeurd”of uw zaaiboonen moe-
I ten afkomstig zijn van een gewas van
1946, dat toen geteeld is van een in 1939
te velde goedgekeurd gewas. Niet tevre
den zijn met mooie, groote boonen om
te zaaiendit is natuurlijk ook al een
belangrijke factor. Het jonge plantje
moet de eerste dagen uitsluitend leven
van het reservevoedsel in de zaaiboon
aanwezig. Maar groote zaaiboonen kun
nen uitgezocht zijn uit een oogst van een
slecht gewas. Een gewas, dat maar een
geringe opbrengst geeft, bevat steeds een
zeker percentage groote boonen. (Er
zaten maar 2 of 3 in een peul er waren
b.v. maar weinig peulen aan de plant
enz.). Dus niet de mooiste boonen zoeken
uit een partijtje, dat u bij den kruidenier
kocht en waarvan u de herkomst niet
weet Een goed ras is de Ceka bruine
boon. De Beka kunnen we ook aanbe
velen. Het z.g. Zeeuwsche Landras geeft
ook een goede opbrengst. Hoofdzaak is
koop aan een vertrouwd adreskoop
„goedgekeurd" zaaigoed
Als de boontjes opgekomen zijn, moet
u ze zoo spoedig mogelijk schoffelen.
Voorzichtig Planten niet aanstooterr; ze
breken licht af. In den loop van den
zomer nog 2 keer schoffelen. Ook in de
rij mogen geen groote onkruidplanten
staan, want als men die moet uittrekken,
„dellen” op de j trekt men ook de boonenplanten los. Ze
Daar gravende wortelen maar ondiep Is door een flinke
stortbui de grond aan de oppervlakte
gaaf kruikje aan te treffen, misscfiien in „dichtgeslagen”, dan zoo spoédig mogelijk
de 13de eeuw door iemand uit het raam weer schoffelen. Wacht niet te lang met
geworpenVan een laagje in elkaar
geperst groeisel op den bodem van het
water kon men voorzichtig het blad van
een lis afzonderen
Met dat al was echter nog steeds het
oude fundament niet opgespoord. Afgaan
de op zijn intuïtie richtte de heer Re
naud toen zijn schreden naar het iets
hooger gelegen esschenboschje ter zijde
van het karrespoor, grenzend aan het
veld. Hij maakte een paar flinke mols-
hoopen en vond massa’s losse klooster
moppen, baksteenen van groot formaat
die men gebruikte in de 13de en 14de
eeuw. De boeren, die den gang van zaken
met belangstelling hadden aangezien, slo
ten voor een rijksdaalder dc wedden
schap met den heer Renaud, die vroeger
weg moest dan hij wel wilde, om den
volgenden morgen het fundament te heb
ben gevonden 1
Zij gingen met een peilijzer op pad en
stootten inderdaad op brokken zwaren
steen 1
Toen de heer Renaud weerkeerde, had
hij de weddenschap verlorenbij
het uitgraven legde men een metselwerk
bloot van 2 meters dik, van het oude slot
„Santhorst”, dat dus op een andere
plaats had gestaan dan het daarna ver
rezen kasteelVictorie sprak de heer
Renaud, ik kom terug
Zooals gezegd, werkzaamheden in Rot
terdam eischten hem op. Na beëindiging
daarvan in den herfst hoopt hij zijn
speurtochten voort te zetten en in de
gelegenheid te zijn de grondvesten van
het Roofridderslot van
geslacht Santhorst te
is men bezig het open veld te egaliseeren
en geschikt te maken voor bouwland. In
den z mer zullen daar korenaren
wuiven
van zaaien is
rijenafsLind 46 c.m.op de rjj om de 35
cm. telkens 3 a 4 boonen in een kuiltje
Enkele aagen na 't zaaien legge men
op een a^art plaatsje nog wat reserve-
boonen te kiemen Mochten er op het ge-
I wone veldje enkele achterblijven of weg
werkt, fijn verkruimeld. De boon wor- ..«van»»
telt niet zoo diep als de aardappel. Toch
moet de grond niet te ondiep bewerkt
zijn, want de boon wil goed ontwaterden
giond, die rijk is aan plantenvoedsel
Echter niet rijk aan stikstof. Dus geen
stalmestGeen salpeterkunstmeststoffen
Anders wordt het gewas te „geil", mei
als gevolgveel blad, weinig bloesem
weinig vruchten. Bovendien-: vatbaar
voor ziekten.
Superfosfaat geven we 4 a 5 k.g. per a
Als kalimeststof4 i 5 k.g. patent-kali
(of een andere kalimeststof) per a Maar
wie nu nog bemesten moet, neme voor
boonen geen kalizout 46 procent, want dit
bevat nogal wat chloor, en voor chloorvoor de ooon 16 a 12' C.
is de boon zeer gevoelig.
Voor het ontkiemen heeft de boon nog
al wat vocht noodig. Daarom na den
grond fijn verkruimeld te hebben, hem
licht aandrukken, b.v. met een landrol
Dit bevordert het opstijgen van het wa
ter in den grond.
Na het rollen gaan we zaaien. Afstand
tusschen de rijen 40 c.m. Op de rij 8 c.m
Niet te diep leggen: 2 a 3 c.m. is vol
doende. Is het tijdens het zaaien erg
droog, dan zoo diep leggen, dat de zaden
juist in vochtige aarde rusten. Ook kan
men de boontjes voor het zaaien een
nacht in het water leggen Dan
heerlijk gezwollen, dus hebben
wat water opgenomen voor we ze zaaien
De boon moet snel kunnen ontkiemen. Is
het te droog, of te koud dan verloopt het
kiemingsproces te langzaam kans op
verrotting.
Wie een kouden bak heeft, en maar een
suvuuuc «wioici- kleine oppervlakte wil bezaaien, kan zijn
in Diligentia a.s. boonen voorkweeken in dien bak. Denk
~22! 222 1 opkomen
per dag, aanvangende om 2 en 4 uur. moeten ze uitgepoot zijn. Na dien tijd