I OOR DEN PUZZELAAR <2 KUNST EN LETTEREN RESIDENTIE-ORKEST Expositie W. H. Gispen meer mtt zoen TENTOONSTELLING NEDER LANDSCHE SCHILDER KUNST IN KEULEN HAAGSCHE COURANT Donderdag 17 April 1941 „Len RECITAL PIANO-DUO DE NOBEL-VAN RENESSE 2 5 15 14 13 21 20 16 19 18 22 23 !4 25 KUNSTZAAL OUDT-HOLLAND PIANO-DUO Onder Frits Schuurman Kunstzaal Liernur O (Foto van den schilderJ Appelboom in sneeuw! 3 thiU Van Vrijdag a.s.' af wordt in het West-End theater de operette opgevoerd „Een zoen en meer niet”, met in de hoofdrollen Jacques van Bijlevelt en Octave van Aerschot (op de foto). Voorts werken o.a. mede Jopie Koopman, Gilly 'Bach, Lottp Bartschat, Lizzy Valesco, Ad Hêerings Sluyter) 3e bl. png’. 2 DE VERWOESTING VAN DE BER- LIJNSCHE "STAATSOPERA Rede door dr. T. Goedewaagen 12 127 7 CENTRAAL TOONEEL IQ COBOUW PRIJSVRAAG 1941 Knorrepot, 27. Landbouwwerktuig. □EBUTANTENCONCERT „Niemandsland” die van negatief een de zich onderscheidde door dichter be- vol zoeken en een kort interreg- Cll UB TENTOONSTELLING NEDERLANDSCHE KUNST IN KEULEN dat van ETSEN EN LITHO'S VAN J. M. PRANGE Op Zaterdag 19 April zal in de kunst zaal Scherft, Laan van Meerdervoort 88, een tentoonstelling worden 'geopend van etsen en litho's van J. M. Prange. Duur der tentoonstelling tot en met 17 Mei van was zoo’n zicR wor- feit, niet K 1 WV: 1 voor zijn op. 69 sym- den zich op een weg. tasten trouwens vormgeving Op onze schilders rust een zware verantwoordelijkheid. Zij drukken een wezenlijke zijde van den Nederland- schen geest uit Men verwacht van hen, dat zij andere volkeren overtuigen van den bijzonderen stijl van den Nederland- schen mensch. Nu Nederland na SolistenPeter de Kleer (piano), Hans Osieck (piano) en Jaap van Opstal (clarinet) Behalve het prachtige Es-dur Concert voor twee piano’s en orkest van Mozart, bevatte het programma niet anders dan Nederlandsche werken, waarbij wij het ‘idee Het doordringend portret, het verstilde ten wat meer ook naar"de uiterlijke zijde directeur Cor van der Lugt Melsert, in en Weten- 19 April, wordt de uitgevoerd num sinds 1933 opnieuw zijn blik naar het Oosten wendt om zich van den ge- meenschappelijken stam onzer Germaan- scbe cultuur bewust te worden, nu wil ik ook den blik van het Rijk naar het Westen trekken, waar in en ondanks niet gemakkelijke omstandigheden een volk van verwant bloed zijn scheppings kracht nog niet heeft ingeboet. De Neder landsche schilder is dankbaar, dat hem de gelegenheid geboden is, het zelfpor- tret van den Nederlandschen geest ten- Verticaal: 1. Projectiel. 2, GeveS- versiering, 3. Vel geprepareerd waspapieg, gebruikt in schrijfmachines. 6. Beetwortelmoes, 8. Aalmoes. 11. Echt genoot, 12. Deel van het fornuis. 14. Lief- desgodje, 15. Bijwoord. 16. Sluw middel» 17. Slotwoord, 18. Zangstem, 19. Russisch toestel om thee te zetten, 20. Gedenk naald; 21. Azijn. Een reportage van de opening Hedenavond zal om 8.15 uur over beide zenders van den Nederlandschen omroep een reportage worden uitgezonden van de officieele opening der tentoonstelling van Nederlandsche kunst in Keulen. uitleven. Er werd bij de vertolking van het uitbundige werk een klankpracht ont wikkeld. die bij alle geluidontwikkeling naar het volume toch steeds binnen de perkgn van het ..musikalisch Schone” 'blééf, om met Hanslick te spreken Men heeft de beide dioscuren van het klavier met geestdrift toegejuicht aan het slot Het is te hopen, dat deze samenwer king blijvend zal zijn. Het is, naar wij meenen, voor het éérst, dat W. H. Gispen zijn werk ten toonstelt. althans in een zoo omvangrijke, collectie als hier, in den kusthandel Mar- tinus Liernur, Zeestraat 63. bijeen kwam Eem kleine twintig doeken vragen de aan- da>cht van den bezoeker en zij bewijzen, dat Gispen een gevormden stijl en visie bezit. Vooral de stillevens zijn belangrijk, maar ook landschappen en een enkel por tret. waarin wezen en gelijkenis opval lend raak getroffen zijn, overtuigen ons van een uitgesproken talent, dat uit een rustige, voorname geestesgesteldheid werkzaam i,s. Het is duidelijk te merken, dat Gispen in zijn werk 'n grooten greep doelt. Hij tracht het wezenlijke der dingen te benaderen met alle technische midde len. waarover hij beschikt. In al zijn schilderijen, zonder uitzondering, valt dit doordringendstreven te bespeuren, al i> het uit den aard der zaak niet in alle doekjen even geslaagd. In zijn ..Stilleven met mosselen” b.v.. dat picturaal en naar de compositie sterk geschilderd is, treft ons allereerst kleur en vorm, zonder meen Maar in sommige zijner beste doe ken en naar-deze moet men hein be- oorddelen valt er bij Gispen méér waar te namen. En steeds wordt dit ..meer” met dichterlijke, fijne, maar ook schilder- VIOOL-M ATINEE MARIA NEU88 De violiste Guila Bustabo, die op het concert van Zondag 20 April in Diligen- tia, zou optreden, heeft, vanuit Hamburg, bericht gezonden, dat zij als Amerikaan- sehe op het, oogenblik niet kan reizen, zoodat zij genoodzaakt is ook Laar concer ten in Holland af te zeggen In haar plaats zal de ih ons land ook zeer bekende violiste Maria Neuss, met medewerking van Hans Schouwman, piano, thans op genoemden datum in Di ligentia concerteeren. Het programma dat de kunstenaresse ten gehoore zal brengen, bestaat uit werken van Tartini, Bach, Franck en Suk. vermoeiden Opnieuw voorkomen. 'j en soms een wat lichter toets had kunnen Ruysdael deden, nauwkeurige observatie verdragen. te verbinden met diepzinnigheid der in Rachmaninoffs suite konden de bei- - de kunstenaars hun pianistische kwalitei- Het doordringend portret, het verstilde ten wat meer ook naar"de uiterlijke zijde stilleven, het landschap met sfeer, bevin- demonstreeren en hun temperament doen jvol zoeken en naar de nieuwe, klare HANS SCHOUWMAN Onze bekende Nederlandsche pianist Hans Schouwman zal op zijn recital, mor genavond in Diligentia, werken van Bach, Beethoven, Schumann. Debussy, Chopin en Liszt ten gehoore brengen kundig volkomen verantwoorde effecten bereikt. Het spreekt b.v. uit zijn schilderij „Lan taarn”, dat 'n transparanten, gevoeligen en boeienden toon heeft, het ligt verborgen in het ,-,Stilleven met eend”, waar het den- netakje een suggestie geeft, die toch in geen enkel opzicht literair aandoet, maar het werd ten volle en op zeer schoone wijze bereikt in zijn beide schilderijen „Bloemen”, (de nos. 7 en 11 op de ten toonstelling), die innig en warm van kleur de essentie geven van het onderwerp, dat Gispen zich koos. Hier heeft de kunste naar zich o.i. het volledigst gegeven. Hier bereikt hi^een diepte, die met de ontwik, keling van zijn talent ten nauwste ver band houdt en deze en dergelijke schilde rijen toonen op onweerlegbare, overtui gende wijze aan, dat Gispen groote en be langrijke mogelijkheden-in zich sluit en bezig is te verwerkelijken. Zij vormen het hoogtepunt van zijn tentoonstelling en moeten daarom voor den beschouwer en voor den schilder zelf de blijvende winst beteekenen Van een expositie, die, alè alle andere exposities, slechts een statische mornent-opname is van een dynamische ontwikkeling Die ontwikkeling gaat bij Gispen niet wild en onstuimig, niet in de zig-zag-lijn van een her- en der experi- menteeren, maar van binnen uit. naar een vaste, aan zijn talent en psyche verbonden innerlijke wetmatigheid. Juist hierdoor kunnen wij van Gispen nog veel verwach ten, bij het belangrijke dat hij reeds gaf. genoegen hadden ook eens iets van d?n veel-geroemden maar tegenwoordig wei- nig-gespeelden negentiende-eeuwer Gott fried Mann te hooren te krijgen. Begon nen werd met „Variaties en fuga op een thema van Joh. Kuhnau” voor strijk orkest door Hendrik Andriessen. Wij kennen dezen componist sinds lang als een talentvol en fijn musicus, die in tonen waarlijk natuurlijk denkt. Juist hier waar van den „ouden componeer- stijl” gesproken wordt, is hij in zijn element., Toch doet deze muziek aller minst óuderwetsch aan. Daartoe is zij niet verstandelijk genoeg maar ont springt zij te zeer uit een warm gevoel. Dit verschijnt echter in schoone be- Horizontaal: 1. Jong zoogdier, 3. Punt, 5. Vierkant, 6. N.-Amerikaansche loofboom, 7. Stad in China, 9. Kunst greep, 10. Mensch, 13. Niet de eerste, 16. Verkwikking, 19. Deel van een gedicht, 22. Handvlakte, 23. Regelmatig snelle af wisseling van twee op elkaar volgende tonen, 24. Pronknaald, 25. Zangstuk, 26. PIANO-AVOND COR VAN BOVEN De talentvolle Rotterdamsche pianist Cor van Boven, die op Donderdag 24 dezer een piano-avond zal geven in Dili gentia, genoot zijn muzikale opleiding aan het conservatorium te.Rotterdam en vervolgens van 1928 tot 1931 studeerde hij bij wijlen Dirk Schöfer. - Sindsdien corfcerteerde deze kunstenaar met verschillende bekende Nederlandsche orkesten, terwijl hij tevens de aandacht op zich wiSt te vestigen door zijn pres taties als ensemblespeler. staatsopera den Engélschen wel eens duur te staan zou kunnen komen, immers deze staatsopera. welke aan den Pruisischen staat behoort, geniet de bijzondere be scherming van den rijksmaarschalk Her mann Goering, die, zooals men weet, nog steeds minister-president van Pruisen is Er zal een nieuwe opera gebouwd wor den. Of deze op de oude plaats zal ver rijzen. staat nog niet vast. Er zal een wedstrijd worden uitgeschreven voor nieuwe operaplannen. waaraan uitslui tend Duitsche bouwmeesters zullen mo gen deelnemen. De directie van de Staats opera is thans op zoek naar een geschikt gebouw, waar het vermaarde opera gezelschap en het beroemde orkest hun werkzaamheden zullen kunnen hervatten. De verwoesting van de opera heeft de Berlijners zeer geprikkeld en hen er nog sterker van overtuigd, dat de wereld heerschappij van 'Engeland moet worden gebroken. Gebouwen van eenige mili taire beteekenis waren in de buurt niet aanwezig. z 3 uur en is de bezoekers „Het spel der vergissingen” Het Centraal Tooneel (N.V.), directeur Cees Laseur zal Maandagavond, Dinsdag middag en Dinsdagavond a.s. in den Stadsschouwburg drie voorstellingen geven van Shakespeare's „Het spel der vergissingen" („The comedy of errors”), welk blijspel is opgevberd in de serie ..Kunstmanifestaties Amsterdam 1940- 1941”, in de speciaal voor het Centraal Tooneel vervaardigde vertaling van J. W. F. Werumeus Buning, ten tooneele ge bracht door Cees Laseur, Hierin zullen medespelen Mary Dressel- huys, Rie Gilhuys, Péronne Hosang, Elly van Stekelenburg, Cees Laseur, Joan Remmelts, Dick van Veen, Gijsbert Ter- steeg, Arend Hauer. Ko van Dijk, Jan Teulings. Willy Ruys, Jacques fSnoek, Bab Wijsman e.a De decors en costumes zijn ontworpen door Wladimir Bièlkjne. Anna Paulownastraat 11 In de kunstzaal „Oudt Holland”, Anna Paulownastraat 11, is onze stad een nfeuwe kunsthandel rijker geworden met een stemmige en rustige tentoonstellings- 4. vogeltje, ruimte. De eigenaar heeft een sterk per soonlijke smaak en zoowel in de nieuwe als in de oude kunst specialiseerde hij zich op bepaalde meesters, die voor hem van blijvende waarde zijn. Zoo treffen wij er i interessante doeken aan van van Daalhoff, droomerig, dichterlijk en warm van toon, verder het voorname, veelbelovende werk van Kropf e.a. Onder de oude meesters heeft „Oudt Holland” ook zijn eigen smaak. Het zijn de bekende namen van den tweeden rang, ier werk in musea en particuliere verzamelingen te vinden is en wier oeuvre een oude aantrekkingskracht bezit. „Oudt Holland” is een kunstzaal waar sfeer en stilte heerscht, smakelijk en toch met distinctie ingericht De geëxpo- seerc’? schilderijen komen prachtig uit tus. schen de oude meubelen en de bezoeker zal er zich op zijn gemak voelen als hij deze vroege en late kunstwerken be schouwt. Prijzen toegekend Op de studie-pnjsvraag, welke de di rectie van Cobouw (Centraal Orgaan de Bouwwereld) dit jaar uitschreef, 88 inzendingen ontvangen Gevraagd werd het ontwerp van een gebouw, dienende tot lees- en ontspanningsgelegenheid voor kleuters en kinderen Pe jury, bestaande uit de heeren H M. Kraayvanger architect, ir. C van Traa. b.i en W Verschoor, architect, heeft de prijzen als volgt toegekendden eersten prijs aan het ontwerp, ingezonden onder motto Cyrano”, inzender C. de. Cler te 's-Gravenhage; den tweeden prijs aan het ontwerp, ingezonden onder motto „50 x 75", inzender C. Nap te Arnhem; den der- den prijs aan het ontwerp, ingezonden onder motto „De' Zeven Linden” inzender Johan G. Bal jet te’Amsterdam; den vier den prijs aan het ontwerp ingezonden onder motto „2441", Inzender Jac. van der Linden te Rotterdam. Een tentoonstelling van alle inzendingen wordt gehouden in den Haagschen Kunstkring, op 19 en 20 April a.s De V.P.’l. meld ons uit Berlijn De staatsopera te Berlijn werd, zooals reeds officieel werd medegedeeld, tijdens 'den laatsten luchtaanval der Engelschen getroffen. Zij is vrijwel geheel uitge brand. Niettemin gaat de gastvoorstelling van de Italiaansche opera te Berlijn door De voorstellingen zullen thans in het Deutsche Opernhaus te Chadottenburg plaats hebben. De Duitsche pers zin speelt er op. dat de verwoesting van de Nederlandsche schilders zijn naar Keu len gekomen om hun werken te toonen in de Kölnische Kunst Verein. Onder groote belangstelling van mili taire en burgerlijke autoriteiten en een zeer groot kunstlievend publiek is de tentoonstelling van Nederlandsche wer ken gistermorgen geopend. Oberbürgermeister dr. Winkeln Kern- legenheid van de tentoonstelling naar per sprak een welkomstwoord.Hij be- Keulen waren gekomen. Zij hadden nu gelegenheid, zoo merkte hij ironisch op, j de Engelsche berichten te controleeren J over de „pulverisatie van Keulen”. Niet alleen is de stad volkomen ongerept) doch er is veel vertier en niettegen- staande den oorlog heeft men hier tijd en belaiggstelling voor cultuteele werken, j Spreker wees in dit verband op de wel geslaagde Kölner Messe en op het feit, Keulen vinden wij, Nederlanders, ons picturale geestesgoed in eenige van zijn hoogste exemplaren bewaard. In deze Keulsche omgeving voelen wij ons in eigen volksgeest geborgen en door ver- vens begrijpen wij hier, waarom aan de oevers van den Rijn, ook onzen rhythmische détails. Rijn, een nauw verwant Germaansch van t volk door Nederlandsche schilderkunst I lijknamige nuanceering wordt’ betooverd. Er voltrekt zich i deze generatie in de Nederlandsche schilderkunst een proces van vrijwor ding De Nederlandsche schilder bevrijdt den componist gewenschte klanksfeer wel zich uit den verwarden en tijd van ha den wereldoorlog zoekt hij, als eens Vermeer, Hal§ „PEER GYNT” IN HET GEBOUW Bij de voorstelling van Ibsen’s Peer Gynt door Het Nederlandsche Tooneel, het Gebouw voor Kunsten schappen op Zaterdagmiddag aanvang twee uhr precies, rtiuziek van Eduard Grieg door Het Residentie Orkest, onder leiding van L. M. G. Arntzenius. De balletten Georgi verleenen wederom hunne medewerking, de sopraansoli wor den gezongen door Corry Bijster. In Peer Gynt werken mede de dames Magda Janssens, Ank van der Moer, Myra Ward, Carla de Raet, Corrie Kore- vaar, Stine Lerou, Mies Elout, Lena Kley, Joke Busch, Nel Snel en de heeren Johan Schmitz, Louis Saalborn, Frits van Dijk, Louis van Gasteren, Cor Hermus, Liidzer Eringa, Hans van Meerten, Eduard Palmers, Guus Oster, Han König, Johan te Wechel, Han Bentz van den Berg, Dick Riegen, Herman Frentzen, Anton Grijnders, H. Kluizenaar, enz. Met het oog op de uitgebreidheid der voorstelling wordt het publiek dringend verzocht tijdig aanwezig te zijn, zoodat de voorstelling precies om twee uur kan be ginnen. toon te stellen. Tenslotte sprak de leider van het Reichspropaganda-amt Köln-Aachen, Gau- propagandaleiter Ohling. Hij begroette de Nederlandsche journalisten en de Nederlandsche kunstenaars, die tef ge- legenheid van de tentoonstelling 'N KALME BRUILOFT Morgenavond zal het Residentie-Tooneel (directeur Dirk Verbeek) een populaire voorstelling geven van het blijspel ,,'n Kal me bruiloft" waarmee gedurende de Paaschdagen zulk een groot succes is ge oogst. Wie dit gemoedelijke, vroolijke stuk wil zien, make van deze gelegenheid ge bruik. Onder regie van Bets Ranucci Beekman treedt een groot» dee! van ons Haagsche ensemble er in op De vertoo- ning begint om han acht Dinsdagavond hebben de bekende Ne derlandsche pianisten Felix de Nobel en George van Renesse als duo een recital met composities a quatre mains onder groote publieke belangstelling in Dili gentia gegeven. Dat behalve van der Pats en Flipse. die gisteravond een uitvoering in dezelfde zaal hebben gegeven, dok boven genoemde eminente kunstenaars hebben vereenigd mag verheugend den genoemd. Want ondanks het dat de hedendaagsche pianisten alleen om hun capaciteiten en geestelijke grootheid, doch ook numeriek een voor aanstaande plaats onder de instrumenta listen innemen, bleef de schoonheid van composities a quatre mains of voor twee vleugels vaak voor hen verborgen, die niet in de gelegenheid waren, om deze met anderen te studeeren en uit te voe ren. Wij moeten bovendien bedenken, dat vele toondichters en daarbij dient vooral Schubert niet te worden vergeten, hun verhevenste muzikale vondsten,, geïnspireerd door een meer of minder bestendige liefde voor één of andere aan bedene, in werken voor twee uitvoerenden .hebben vastgelegd. Dat Felix de Nobel en George van Renesse zich tot een pianistenpaar hebben vereenigd, is dus Stellig een belangrijke gebeurtenis in de wereld der muziek geweest. De kunstenaars openden den avond met Mozart’s Sonate K V. 521 Wij hebben daar een ontroerende, smettelooze ver tolking, welke wel zeer7 sterk door klas sieken geest was doordrongen, van mo gen ontvangen. De algeheele gaafheid en rhythmische zekerheid bewezen ons. dat deze gelijkwaardige pianisten niet alleen in technisch doch ook reeds in geestelijk opzicht door hun innerlijke souplesse en fijne Intuïtie tot een wonderlijke twee- e.enheid zijn geworden. Het Andantje sostenuto en het andante con moto uit de „Sechs Stücke” op. 94 van M. Reger werden hierna ten gehoore gebracht. Welk een kracht en welk een monumentaliteit hebben het samenspel in deze werken gekenmerktJammer was het echter, dat verscheidene accoorden niet volkomen gelijk werden aangeslagen. Doch het geheel werd zóó sterk door een boven allés culmirteerende gedachte ge dragen, dat wij nimmer een indruk onzekerheid hebben gekregen. Het telfs een Reger-vertolking van adembeklemmende expressiviteit en rijk dom aan inhoud als wij zelden tevoren hoorden. Op het zelfde artistieke plan stonden ook Fr. Schubert’s „Huit Variations sur un thème original” op. 35 door groote verscheidenheid aan klankkleuren, door prachtige melodievorming van George van Renesse, die de diskantpartijen dezen avond heeft voorgedragen en door de diepe sonoriteit des bassen van Felix de Nobel’s spel. Wij achten de tempi soms wat te veel opgevoerd, in verband met de lieflijkheid en ongeëvenaarde zangerigheid van Schubert’s werk, waar door het virtuoze effect op den voor grond werd geschoven. Na de pauze hoorden wij nog het in de instrumentatie voor orkest zoo be kend geworden „Ma Mère l’Oye, 5 pièces enfar.tines” van M. Ravel en „Jeux d’En- fants” van G. Bizet, dat volgend Op Ravel’s compositie, daarmede wel een wonderlijke combinatie vormde. De ver rukkelijke sprookjessfeer van „Ma Mère l’Oye” werd door de beide kunstenaars op bewonderenswaardige wijze gescha pen. Wij hopen dan ook, dat deze pia nisten, die op zóó’n spontane wijze door het auditorium werden gehuldigd, dat nog een toegift moest volgen en waar voor wij een buitengewone bewondering koesteren, zich spoedig weer in Dili gentia zullen laten hooren. balmatches kan houden, waar zestigdui zend toeschouwers bijeenkomen in deze zoogenaamd gevaarlijke zóne. Dit is het beste bewijs van ons vaste vertrouwen in de overwinning Wij hopen, dat de Nederlanders vaak naar onze stad zullen komen. Wij leven thans in een ernstigen tijd, waarin helaas de politiek harde woorden moet spreken De kunst zal na de gebeurte nissen van 1940 voorgaan op den weg om onze volken tot elkaar te brengen. Met deze woorden verklaarde spr de eerste tentoonstelling na 1940 geopend en hij vertrouwde er op. dat dit niet de laatste zal zijn In verbana met de opening van de Ne derlandsche Kunsttentoonstelling te Keu len heeft gisteravond de heer H. C. van Maasdijk ah voorzitter van de Neder- landsch-Duitsehe Kultuurgemeenschap een radiorede'gehouden. uitstekehd bezette zaal het is een ver- Wie in Nederland deze blikrichting niet weet te vinden, kent zijn tijd en zichzelf en zijn volk nog niet. De eenige levenskans van Nederland is, zichzelf te worden in den grootsten samenhang der Europeesche ordening dezer generatie. Dit beteekent een cultureele heroriëntatie naar het Oosten. Cultüreele uitwisseling was er steeds, maar het is de taak van onzen tijd, deze vruchtbare wisseling in kunst en weten schap in denken enz doen, stelselmatig te bevorderen Wij zien de geestelijke stroomingen niet meer los van de politiek. Wij be grijpen, dat politiek en geestesleven gestalten van één zelfden krachtstroom zijn Nationaal-socialisme heeft niet al leen politieke maar ook cultureele ver plichtingen ten opzichte der volkeren en de Germaansche opbouw heeft in onze oogen ookeen geestelijk aspect. Hier in Keulen, waar aan de univer- siteit onz'e Nederlandsche cultuur, staat kunde en economie een voorwerp van studie zijn in het Niederlandische Insti- duetteerende samenwerking. Hiervan mag tut. waar de Deutsch-Niederlandische worden getuigd, dat zij een homogeen ka- Gesellschaft een kernpunt heeft, hier in i rakter droe» en Keulen, waar onze Vondel geboren werd een zich volkomen ondergeschikt maken en de Zuidnederlandsche dichter Ver- van hun individueele pianistische eigen- schaeve gekend en geliefd is hier in schappen aan de vertolking, van de kunst- TkT.jiawerkén. die zij zich hadden voorgenomen nader tot den ontvankelijken hoorder te brengen. In de Sonates .van dementi en Mózart werd merixgebóeid door de be- wonderenswaardige èenheid van hun sa- wante geesteshouding geboeid, maar te-1 menspel, de doorzichtigheid in het pas- hier, J sagespel. de geacheveerde afwerking der L I2'ILL. de verscheidenheid toucher, zich uitend in volkomen ge- niet het minst in i ook door de zuiverheid van Sen stijl. In Debussy’s heel wat minder gemak kelijk aansprekend opus werd de door -------- zeer dicht benaderd, al wilde het ons dat het klankvolume hier Marinus Flipse. Theo van der Pas Er schijnt den laatsten tijd in de Ne derlandsche pianistenwereld meer dan ge wone belangstelling gerezen te zijn voor de piano-duo-literatuurop twee elkaar opvolgende concertavonden kon men al leen reeds hier ter stede drie combihaties van pianisten ip hun samenspel beluis teren. Van Renesse; en de Nobel concer teerden Dinsdagavond j.l. in Diligentia, tezamen aan één klavier gezeten, den daarop volgenden avond bespeelden de pianisten de Kleer en Osieck twee vleu gels in het Gebouw voor Kunsten en We tenschappen, in samenwerking met het Residentie-Orkest, terwijl tezelfder tijd ■Marinus Flipse en Theo van der Pas in Diligentia het podium be- waar twee Steinway-cóncertvleu- gels van de firma Rijken naast elkaar waren opgesteld. Wij woonden het laatst genoemde concert bij en hoorden in de heugenis Wekkend feit, telkens weer te mogen constateeren, hoe in dezen veelbe wogen tijd de belangstelling van het mu- zieklievend publiek in toenemende mate uitgaat naar de prestaties van Nederland- I sche kunstenaars een programma uit- bewustwording en voeren. dat in het eerste gedeelte bestond uit een Sonate in bes gr. t.. van Muzio Clementi, de Sonate in IJ gr. t. (K V 448), heerschtheid en loutering. De composito- van W. A. Mozart en Debussy’s ,.En blanc et noif’, waarna in het tweede gedeelte de uitvoering volgde van de vier-deélige Suite op. 7 van den Rys Rach maninoff. waarbij als toegift nog een werk van den Spaanschen componist Ma nuel Infante kwam.’ De uitvoerenden hebben zich in een ge durende den loop van den avond steeds klimmend succes 'mogen verheugen. En dat was ten volle verklaarbaar. Beiden zijn in onze concertzalen als erkende i meesters van hun instrument en kunste naars van voornamen huize gaarne ge ziene gasten. Het nieuwe van hun ver schijning was ditmaal gelegen in hun In het Haagsche Gemeentemuseum Op Zaterdagmiddag 19 April a.s. zal in het Gemeentemuseum het 46ste debu- tantenconcert plaats hebben. Zooals men weet, hebben deze concerten ten doel jongen, onbemiddelden talenten gelegen heid' te geven zich in het openbaar te laten hooren. Ditmaal zullen mej. Nettie Pellinkhof. pianiste en de heer Adriaan Vrind, violoncellist beide uit Amsterdam, debu- teeren Nettie Pellinkhof is in het bezit van het einddiploma van het Amsterdamsche Conservatorium (Paul Frenkel). Adriaan Vrind is in het bezit van het einddiploma van het Amsterdamsche Con servatorium (Méx Orobio de Castro). Het programma vermeldt o.a. Das ita- .lienische Konzert F gr. t. van J. S. Bach. .Etude op. 25 no. 12 c kl. t.. Etude no. 25 kl. t. en Scherzo bes kl. t. op. 31 van iï’r. Chopin voor piano en Sonate d kl. t. van W. de Fesch, Sonate e kl. t. no. 5| •van A. Vivaldi, Sonate A gr. t. •van L. van Beethoven, Variations yhoniques op. 23 van L. Boëllfnann en Sonate a kl. t. op 36 van Edw. Grieg voor violoncel en piano. Het concert begint om gratis toegankelijk voor van het Museum. rische middelen worden met groote be kwaamheid en in opvallende evenwich tigheid toegepast. Er doen zich treffen de tegenstellingen voor in langzaam- en snelheid van beweging en wie wellicht nog, kernachtiger krhcht mocht wenschen. zal toch wel door klaarheid en nobelen glans geboeid zijn. In de vertolking vielen doorzichtigheid en fraaie klank ontwikkeling vooral op. Dan het Con cert van Mozart. En wonderschoon was het al dadelijk zooals de arabesken der soloinstrumenten tegen den orkest-ach- tergrond uitkwamen. Hoe boeiend die timbre-tegenstellingen van de piano’s, strijkers en blazers. Heerlijk is de ver- eeniging van sierlijke lichtheid en pittige kracht. En dan die betooverende gratie en poëzie van het Andante. Een weelde van het edelste, innigste gevoel. 'De pianisten de Kleer en Osieck musi ceerden smaak- en zinvol al was er soms eenige onrust merkbaar en het samen spel daardoor niet steeds even gélukkig. Niettemin kwam er veel tot zijn recht. Ook de tinteling van rhythme en geest der Finale was een lust om te hooren. Een 'juweel, zulk een stuk. Moge dan meer routine den spelers nog ten goede kunnen komen, toch heeft de weergave herhaaldelijk ten zeerste bekoord en de sublieme schoonheid der compositie waarneembaar gemaakt. Met hartelijk applaus zijn de solisten gewaardeerd en ook orkest en dirigent werden in de hulde betrokken. De „Ouverture voor een oud-Hollandsch blijspel” van Julius Röntgen roept menig maal herinneringen op aan een schoone Duitsche muziek, maar als geheel heeft het beknopte, vlotte stuk toch zijn éigen bekoring. Het is geschreven rtiet kwaam- en gemakkelijkheid, gelijk alle werken van dezen componist. Van Gottfried Mann gold het dan een Concert, opus 90 C-moll voor clarinet met orkest. Ook dit is het werk van een volbloed-musicus. Het is melodisch van een aangename zoetheid en getuigt over het geheel van een uitnemend vorm gevoel. Het accent ligt wel zeer sterk op het solo-instrument, maar het orkest bezit toqh ook zijn interessante „trekjes”. Jaap v,an Opstal beheerscht de smaakvol- virtuoos geschreven clarinetpartij uit- I stekend. Zijn toonvorming is egaal zon der dat het aan de noodige kleurigheid ontbreekt. Voorts was stijlgevoel (inhou dende tevens phraseering en dynamiek) zoowél als temperamentsontwikkeling vol komen in ord.e. Enthousiast applaus en een bloemenhulde. Tot besluit Johan Wagenaar’s uit Ber lioz en den jongen Strauss voortge komen, levens- en kleurvolle Ouverture „Cyrano de Bergerac”. Het stuk genoot een uitvoering, welke aan warmte, weel de, zwier, kernachtigheid en onstuimige drift niets te wenschen overliet. Het succes was ook hierna groot en de diri gent had verscheidene bloemstukken in ontvangst te nemen. Een afwisselende en in menig opzicht belangwekkende avond. groette den vertegenwoordiger van het Nederlandsche volk, den. secretaris-gene- raai dr. T. Goedewaagen en de vertegen- i woordigers van den Rijkscommissaris in I Nederland, dr. Bergfeld en dr. Ehrfurt. j Hij wees er op, dat het gebouw van de Kölnische Kunst Verein tot nog toe steeds wordt gebruikt voor de eigen Duitsclje kunst. Thans zijn de zalen ge- I opend voor een tentoonstelling van dat men in Keulen internationale voet- scbilderijen en plastiek ‘van het stam verwante Nederlandsche volk. Heel Euro pa staat voor een wending in zijn ge schiedenis. Nieuwe vormen ontwikkelen zich. Wij gaan een tijdperktegemoet van nieuwe economische vormen en nieuwen ‘cultureelen bloei Deze tentoonstelling is nog maar een bescheiden aanvang van de cultureele uitwisseling tusschen het Duitsche en het stamverwante Neder landsche volk. Spr vertrouwt, dat dit begin tot een groot succes zal leiden en het begin zal zijn van een reeks soort gelijke tentoonstellingen, zoowel in Duitschland als in Nederland. üe rede Vervolgens heeft de secretaris-generaal van het departement- van Volkvoorlich- ting en Kunsten, dx. T. Goedewaagen, de volgende rede gehouden „De Leidsche historicus, prof Huizinga, heeft enkele jaren voor den oorlog ge meend te moeten vaststellen, dat de grens tusschen West- en Middén-Europa over Delfzijl naar Maastricht loopt. Hij bouwde een cultureele Maginotlinie. Hui zinga is een historicus van een vroeger tijdvak, die de grootsche wereldrevolutie onzer dagen niet in haar breedheid ver- mug te zien. De mentaliteit, waarvan Huizinga het symptoom is, kan men noemen „de theo rie var. het cultureele evenwicht der machten”. Europa is echter niet meer een concern, waarin Londen, Parijs en Berlijn elkaar in evenwicht houden en Nederland, als in een idylle teruggetrok ken en geïsoleerd, in een leegen drie hoek vegeteert, dankbaar zich voegend naar drie kanten tegelijk. Europa vond in deze jaren zijn middelpunt, zijn een- heldspunt- en leidende idee in de visie van een Germaansch Europa, met Duitschland’s leidersinitiatief als stuwen- e r r de kern. Nederland’s positie is niet meer die van een negatief „Niemandsland” - tusschen twee cultuurfronten, maar Ne- derland’s zaak is, zich positief uit eigen bodem en eigen bloed op te bouwen, met den blik naar het kernland gericht - - deze i

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1941 | | pagina 10