OOR DEN PUZZELAAR
KUNST EN LETTEREN
FILM EN BIOSCOOP
DE FILM MICHEL ANGELO
HAAGSCHE COURANT Zaf.erdag 19 April
i
3
2
5
8
12
15
13
19
20
18
7
26
25
23
32
JI
27
Jo
28
29
35
NIEUWE UITGAVEN
33
34
38
39
36
37
44
45
x.2
49
47
52
50
5i
56
53
5a
58
57
feo
I
59
62
Meesterwerk door Curt Oertel
GER. P. ADOLFS
TIJD SCHRIFTEN
TOEGEZONDEN BOEKEN
uitvoering van weensche en
NEDERLANDSCHE MUZIEK
NEDERLANDSCHE KUNSTENAARS
EN SCHRIJVERS IN HET
ZEVENGEBERGTE
1941 3e bl. pag. 3 -il.... -m-ubr." lu
PIANORECITAL
HANS SCHOUWMAN
55
71
De
7
11
10
W. Banning, W. F. Goiterman,
14
34
9
2a
43
40
4)
4b
48
36
Zooveel vol-
EEN
schilders
uit
OUDHEIDKUNDIGE VONDSTEN
IN SYRIË
Bij Romeinsche ruines te Baalbek
Het
Don
dem
formaat uitgevoerd
bekende doek ,J)e
in een museum in
Deskundigen zijn
6
8
Jein
20
Ri-
22
NOGMAALS „7 JONGENS EN *N
OUWE SCHUIT”
Om aan vele aanvragen te voldoen,
heeft men besloten nog 2 kindermatinee's
te geven, waarop vertoond zal worden de
nieuwste Nederlandsche geluidsfilm „Ze
ven jongens en 'n ouwe schuif’ naar het
bekende boek van A C. ,C de Vletter De
voorstellingen vinden plaats in Diligentia,
op Maandag 21 en Woensdag 23 April,
aanvang half drie.
^lantaarige stoffen
ring;
GUSTA EN EVERARO VAN ROYEN
De claveciniste Gusta van Royen en de
fluitist Everard van Royen. zullen op Za
terdagmiddag 26 April a s een kamermu-
ziekmatinée in Diligentia geven.
HET CONCERTGEBOUW-TRIO
Het Concertgebouw-trio, bestaande
den eersten concertmeester van 't Concert
gebouworkest: den violist Ferdinand Hel-
mann, den cellist Henk van Wezel en den
pianist George van Renesse. zal een ka
mermuziekconcert in Diligentia geven op
Zondagmiddag 27 April a.s.
- en
moderne Bevolking, flora en fauna
eerste
den schilderijen o;
te ontwerpen als
schets.
Buste van Michel Angelo door Volterra
(Foto Tobis
kunstenaar
op
een
VOORDRACHTEN BLUNCK
Onder auspiciën van de Nederlandsch-
Duitsche cultuur gemeenschap zal de Ne-
derduitsche dichter Blunck tusschen 21
en 25 April een reeks voordrachten in
Nederland houden
Op bijeenkomsten te Utrecht, hier ter
stede en te 's-Hertogenbosch zal Blunck
voordragen uit zijn roman Walther von
Plettenburg”, uit zijn balladen en uit zijn
schelmenverhalen.
Muziekuitvoe-
35 Interest
EXTRA VOLKSVOORSTELLING
VAN „LASTIGE MANNEN”
Het Nederlandsch Tooneel, directeur
Cor van der Lugt Melsërt, zal op
Woensdagavond 23 April om half acht
in den Stadsschouwburg nog een extra
volksvoorstelling geven van „Lastige
mannen’, het succes-blijspel van Frede
rick Lonsdale.
Min- en onvermogenden kosteloos toegang
Op het buitengewoon volksconcert, het
welk „Het Nederlandsch -Orkest 's-Gra-
venhage" op Zondag 27 dezer, des 7.30 u
n.m. in het Gebouw voor Kunsten en We
tenschappen. alhier zal geven, zujlen vóór
de pauze werken van Joh. Strauss en Fr.
Scnubert. en na de pauze werken van Hu
bert Cuypers, onder leiding van den com
ponist, worden, uitgevoerd, o.m. diens be
kende declamatorium „Terwe”.
Coenen bij de Bushalte,
M. Roelants-de Koning,
’t Koggeschip, A'dam.
Coenen, de -kweeker. laat zijn betere
gevoelens maar al te vaak verdringen
door harde noodzakelijkheden, waardoor
hij zijn bedrijf weet groot te brengen en
in stand te houden, als de crisis uitbreekt
en vele collega's en concurrenten aan den
rand van het bankroet staan. Maar deze
stugheid en zakelijkheid .brengt een on
derlinge verwijdering teweeg, waardoor
het gezin uiteen dreigt te gaan. Het is
vooral Lina Roozen, de huishoudster, in
huls gekomen als de zieke vrouw de
huishouding niet meer kan besturen, die
nieuwe banden weet te leggen en con
flicten uit den weg te ruimen. Onder haar
invloed groeit de harmonie, die leidt tot
een vreugdevol bestaan en ondanks intri
ges tot een huwelijk met Coenen.
Een roman, die een enkelen keer ver
rast, doch te vaak in een betoogtrant
valt, om in zijn geheel te kunnen boelen,
den zal gewagen.
Weefsèltonnetje; 24
mond; 27. Verlaag
de toon; 29 bcenbe-
dekking; 30 Bid
(Lat.); 32 Vervoe
ging van het werk
woord staan.. 41
Vreemde munt (af
kort.); 42 Berg
plaats; 43 Militair
hoofddeksel; 45 Per.
soonl. v.n woord;
47 Jongensnaam; 49
Kever 51 Dikbuikig
kannetje; 52 Drank;
54 Huishoudelijk
gebruiksvoorwerp;
55 Rij: 56 Boomloot;
60 Zoogdier; 61 Mu
zieknoot.
dr. Erdmann Hanisch. (Uitg. Her
der en Co., Freiburg.)
De groote kenner der Slavische litera
tuur en geschiedenis, professor dr. Erd
mann Hanisch. heeft thans zijn „Ge-
schichte Ruslgnds" voltooid. Ook het twee
de deel is verschenen. Het behandelt, in
vervolg op deel 1, dat van den aanvang
tot het einde der achttiende eeuw gaat,
de Russische historie van 18011917. De
daarna begonnen periode in het nieuwe
Rusland is niet in de stof verwerkt, daar
deze tijd zich nog niet voldoende heeft
afgeteekend en nog tot «nzen eigen tijd
en niet tot dien der historie behoort. Met
prijzenswaardige objectiviteit en nuch
tere wetenschappelijkheid, maar ook in
een prettigen. vlot leesbaren en zeer on
derhoudenden stijl, beschrijft de geleerde
auteur de figuren van Alexander den be
vrijder, Nicojaas I. den Czaar der reactie,
Alexander II en III en eindelijk den tra-
gischen. tegen het noodlot niet opgewas
sen Nicolaas II. met wien het oude Rus
land en de Romanow-dynastie eindigt
Een belangrijk register is aan het inte
ressante en wetenschappelijk hoogstaan
de werk toegevoegd. Beide doelen geven
een voortreffelijke gesehiedbeschrijving
van Rusland
„Een koopmanstad in vuur”. Hij is daar
bij in de voetsporen getreden van zijn col
lega ds. van Veldhuizen, die kort na de
Meidagen reeds, zijp „Zeven dagen Rot
terdam” schreef, eveneens een beschrij
ving, die (het is nu eenmaal geschreven
door een predikant) zich veel op abstract
terrein beweegt en daarom evenmin „da”
geschiedschrijving van de ramp kan zijn.
Zeker is het dat ds. Buffinga’s boek
bewógener is, qua waarneming misschien
doorleefder dan het laatstgenoemde.
„Een Bataals driemanschap”,
door A. M de Jong. Van Hol-
kema en Warendorf. Amsterdam.
Een avontuurlijk boek, dat zich afspeelt
in den tijd, dat de Batavieren ons land
binnentrokken, zal menigen jongen interes-
seeren. Het eerste geschiedenisonderwijs,
dat zij ontvangen, wijst reeds op de be
langrijkheid van dit feit voor onze lage
landen. A M de Jong heeft een vlot
verhaal gemaakt van de geschiedenis, een
gebrekkigen Odo, die zijn beide vrienden
Winfried en Wolfert van blaam weet te
zuiveren, als zij van een ernstige misdaad
beticht worden. De jongens zullen smul
len van dit verhaal, waarin edelmoedig
heid en laaghartigheid als groote tegen
stellingen over elkaar geplaatst zijn.
Eduard Veterman illustreerde dit boek.
CULTUURFILMOCHTEND
STUDIO-THEATER
Zondagmorgen 2 April om 12 uur
precies zal in het Studio-Theater de ac-
tueele en interessante geluids-film „Aan
den rand der Sahara” worden vertoond,
welke een suggestief beeld geeft van
het leven aan den rand van Noord-Afri-
ka’s onmetelijke zandwoestijnen in Cy-
renaica. Trjpolitanië cn Zuid-Tunesië.
2 J trekken in
bonte verscheidenheid aan ons oog
voorbij, terwijl de gesproken tekst van
vele merkwaardigheden en bijzonderhe-
„Een koopmansstad in vuur”, N.
Buffinga. J. N. Voorhoeve,
alhier
Wij zijn er van overtuigd, dat ook dit
boek over het geteisterde Rotterdam een
uitgebreiden lezerskring zal vinden. En
zeker niet alleen in den kring der geloofs-
genooten van ds. Buffinga, die Gerefor
meerd predikant in Rotterdam is en q.q.
vaak komt tot beschouwingen, die meer
het geestelijk welzijn van den lezer betref
fen, dan een beschouwing geven van de
gebeurtenissen in Rotterdam, die hem dan
tot leering moge strekken.
Waar echter de schrijver de abstractie
plaats doet ruimen voor de realiteit, doet
hij dat fel en bewogen. De oorlogsdaden
hebben de Rotterdammers overvallen. z(
zijn er diep door geschokt, hoewel niet
ontmoedigd. Nooit hebben zij den ernst van
den strijd zoo kunnen beseffen als op den
veertienden Mei, Vervuld van deze feiten
heeft ds. Buffinga zijn bock geschreven:
MARIA LAST
Op haar laatste Uederavond van dit
seizoen op Zaterdagavond 26 April, in
Diligentia. zal onze atadgenoote Maria
Last o.a. liederen vanOud-Spaansche
Liederen, Schubert. Oberstadt. Wage-
naar. Appeldoorn, Fauré, Caplet en Ra
vel ten gehoore brengen. Theo van der
Pas zal wederom zijn medewerking ver-
leenen.
EEN SCHILDERIJEN-TENTOONSTEL*
LING VOOR DE WINTERHULP
Te Leeuwarden is in den foyer van de
Harmonie een schilderijen-tentoonstelling
georganiseerd, waarvan het doel is: le.
het steunen van de Friesche kunst die
mede door de tijdsomstandigheden op dën
achtergrond dreigt te geraken. 2e. meer
bekendheid geven aan werken van eigen
bodem 3e. de_ kunttwaardeering te Ont
wikkelen en de liefde voor de kunst bij
het volk aan te kweeken, 4e. het verster
ken van de kas der Stichting Winterhulp
Nederland.
Al de tentoongestelde 67 stukken komen
voor een verloting in aanmerking, welke
30 April wordt gehouden.
De Frieschc schilders hebben zich be
reid verklaard. 10 pCt. van de opbrengst
aan de W. H. N. af te staan.
Heilige (afk.);
37 Pluis; 38 Beken
de opera; 39 Onder
andere (afk.); 40
Couranten jongen a.
stations; 42 Bepaal
de soort verf 44
Metaal; 46 Dwars-
bekkige kraakbeen-
visch; 48 Meubel
stuk; 49 Lichte klop
50 Volwassen; 52
Oude lengtemaat;
53 Voortreffelijk
(Fr.); 57 Muziek
noot 58 Maanstand
(afk.); 59 Naarstig:
62 Sneeuwschoen
EDUARD VAN BEINUM NAAR
DRESDEN
De dirigent der Dresderter Philharmonic
Paul van Kempen, heeft Eduard van Bei
num uitgenoodigd een der concerten van
den Brückner-cyclus in Dresden te diri-
geeren en wel op 12 Juni a.s. Van Beinum
heeft deze uitnoodiging aangenomen en
zal Brückner’s zevende symphonic uitvoe
ren.
RUSSISCHE BELANGSTELLING voor
JAPANSCHE LITERATUUR
De leider van de afdeeling Japan. In
het Russisch instituut voor land- en vol-
kenkunoe. k ndiEt den herdrux van een
volledige geschiedenis van de Japansche
literatuur aan. Voorts zal het instituut
binnenkort een boek over de i
Janansche geschiedenis en het
dee! van een groot wetenschappelijk
Russisch-Japansch woordenboek publl-
ceeren.
TRUUS HOOYER
Op Dinsdag 22 April a.s. des avonds
om half 8 zal Truus Hooyer in den Haag-
schen Kunstkring, Lange Houtstraat 7,
een humoristischen voordrachtavond ge
ven met schetsen van van Schendel. le
Maire, Carel Burbach en een zelfgeschre
ven één-acter
Bij Romeinsche ruines te Baalbek in
Syrië is een grafkelder met Romèinsche
sarcophagen gevonden. Te Dzjebel. dat in
de oudheid Byblos heette, ten noorden
van Beiroet, heeft men bij het bouwen
van een huis koningsstandbeelden. gou
den sieraden, munten 'en gebruiksvoor
werpen ‘uit den Phoenicischen tijd ge
vonden Het Fransche instituut voor oud
heidkundig onderzoek te Beiroet zet de
opgravingen voort
Het Paaschnummer van „De Wereld
kroniek” presenteert zich in een
smaakvol toepasselijk omslag. Ook de in»
noud is in het bijzonder aan „de stille
week” gewijd. „Verrijzenis" is het vers
waarmee Jules Agina aan deze Paasch-
levering een eigen cachet verleent De il
lustraties bij het artikel „De Stille Week"
zijn reproducties van Albrecht Dürer’i
houtsneden; C. Vorstelman geeft ant
woord op de vraag „Waar komt de
Paaschhaas vandaan?" Het aanroeren van
het netelige vraagstuk, wie de eerste was,
het ei. de kip of de haan, is aanleiding
voor hat afdrukken van enkele foto's,
waarvan de scherpe banenkop in het bij
zonder treft Pieck verlucht „Ons (be
rijmd) Paaschverhaal”. Voorts noemen wij
nog de artikelen „De Robinson Crusoë
van Sint Helena”, ,,’n Rustig kwartiertje"
door Antoinette van Dijk en twee gecal-
ligrafeerde bladzijden door Tiny van Ha
ve uit Markus 18. „Paascheieren en wat
ervan te maken is”; een paar modepagi-
na's. „tooneelkroniek" en tot slot een
bladzijde actueele foto’s cn het verhaal
tje „tanden krijgen”.
en de daarbij behoorende .narigheid het
voor velen tot een probleem hebben ge
maakt de vrije avonduren nuttig en aan
genaam door te brengen. In tijdschriften
en couranten kan men ze tegenwoordig
regelmatig vinden en er komen zelfs
steeds meer puzzleboekjes op de markt
De puzzles van „dr. Knobbel”, uitge
dacht door Otto den Deyl. zijn echter
niet bestemd voor den eersten den bes
ten puzzelaar. Om die op te lossen moet
men de hersenen wel eens pijnigen en er
is werkelijk een groote dosis scherpzin
nigheid en routine voor vereischt Maar
juist het oplossen van deze problemen
schenkt den ras-puzzelaar
doening.
De samensteller van dit boekje heeft
zeventien korte schetsjes geschreven,
waarin hij den lezer voor de meest
vreemdsoortige moeilijkheden zet, die om I
een oplossing vragen. Men wage er zijn
krachten maar eens aan: het zal niet I
meevallen. 1
„Koert", Theo J. van der Wal.
F. G. Kroopder, Amsterdam.
Was „Koen” van Jan Mens, de roman
van een jongen, een echt frisch Amster
dammertje. een rakker, die hoe misdeeld
ook, zijn echte jongensnatuur uitleefde,
„Koert" al zou de titel iets dcrgelijks I
doen vermoeden is dit allerminst. Koert I
is een jongen in zijn puberteitsjaren, met
al de onevenwichtige stemmingen van die
jaren. Koert wil doen als een groote vent
cn is in alles wat hij doet een jongen ge
bleven Zelfs al heeft het scxuccle ont-
I waken hem wakker gepord en den omgang
I met Nobbe, zijn vroegeren chef, die hem
overhaalt tot drank, kaartspel hem doen
afglijden langs de sporten van de maat
schappelijke ladder, die hij zoo fel be
geerde te bestijgen. Deze jongen zoo zon
der een enkel ideaal, die het hoogste ge
luk vond in jazz en film, en onrijpe ge
sprekken over meisjes, omgezet in daden
van onervarenheid, gedreven door on
onderdrukte innerlijke driften, moest wel
ondergaan in de wereld van oppervlakkig-1
heid om hem heen, waar niemand was,
die hem leidde naar een hooger milieu
De schrijver heeft in zijn roman de kleur-
looze burgerklasse willen aanklagen, die -
door geringe of volkomen gebrek aan
geestelijke belangstelling, haar kinderen
ziet afglijden naar een afgrond waarvan
de diepte niet te peilen is.
I Koert, die na zijn Mulo examen zoo
I voorspoedig eenige goede baantjes krijgt,
komt in de gevangenis terecht met een
strafregister.'waarvan hij zelf geen enkel
besef heeft. Hij Is een misdadiger gewor
den zonder de misd..ad gekend te hebben.
Zijn vroegere vriend Nico, een weeke sen-
sueele jongen, verlaat het leven zonder
de waarde ervan te hebben kunnen taxee-
ren. Inderdaad de jeugd door Theo van
tier Wal zoo uitstekend uitgebeeld, is een
I jeugd zonder idealen. Maar Koert mag
I toch niet het prototype zijn van de jeugd
van vroeger, van nu en straks.
„HET WEDERZIJDS HUWELIJKS
BEDROG” EN „TOONTJE" IN DEN
STADSSCHOUWBURG
Het Residentie Tooneel' (directeur Dirk
Verbeek) geeft morgen in den Stads
schouwburg twee voorstellingen Des
middags wordt een opvoering gegeven
van ..Het wederzijds huwelijksbedrog”
van Pieter Langendijk. onder regie van
Richard Flink, welke om twee uur aan
vangt. terwijl dés avonds het succes-
blijspcl ..Toontje heeft een paard getee-
ling begint om kwart over zeven.
EEN RUBENS ONTDEKT?
In de St Johannes-kerk van St Aman-
dus in Fransch-Vlaanderen is een schil
derij ontdekt," dat deskundigen eenstem
mig voor een werk van Rubens houden.
Het is een klein
exemplaar van het
lanssteek", dat zich
Antwerpen bevindt.
van meening, dat men hier te doen heeft
met een ontwerp voor het groote. be
roemde schilderij in Antwerpen. Deze
opvatting wordt versterkt door het feit
lat Rubens ook andere beroemd gewor-
ip gelijke wijze plaéht
het geval is met deze
Horizontaal: 2 Kip,
4 Oponthoud (Fr.);
6 Muzieknoot; 7
Vervoeging van het
werkwoord gaan; 9
soort kunstlvoor 13
lidwoord; 14 deel v.
h. lichaam; 16
Schel; 17 Spek; 19
Proper; 21 Insect:
23 Bij voortduring
25 Deel van het
lichaam; 27 Pers,
v.n.woord; 28 Kleur
30 Familielid; 31
Spil; 33 Gestold sap
van dierlijke of
Een tweetal brochures is verschenen
van de hand van den dansleeraar Eddy
L. Kuypers, en wel „Tapdancin g”,
een handleiding om een dans te leeren,
en „W e d s t r ij d d a n s e n”, wenken en
richtlijnen zoowel voor amateurparen als
beroepsdansleeraren op internationale
basis, i
Verschenen is een verbeterde herdruk
van de bekende serie Pokonplaat»
j e s, uitgebreid met de afbeeldingen van
de Amaryllis Kamerlinde en Kalanchoë.
De plaatjes zijn thans in 10 kleurendruk.
Aan de ach ter zï. Je staat eenvoudig en
systematis h de verzorging der afgebeeL
de plant beschreven.
Bij J. Noorduyn en Zoon N.V. t^ Go»
rinchem vei.cheen „De vitamines",
een overzicht ten dienste van allen, die
in onze voeding belangstellen, door dr.
J. J. Hoff en C. G Hoff—Vermeer, met
een aanvullend gedeelte voor de tropen
door dr. ir. J. P. Spruijt. zesde druk.
Bij de N.V NoordhoW-indsche Uitgevers-
mij. Amsterdam verseneen: „De make
laardij in onroerende goede*
r e n" door mr E. Riemersma.
In de serie „Weten en Kunnen” van de
N.V. Uitgeversmij. Kosmos verscheen
„Practlache Konijnenteelt" door
R. Stenhuls.
De Nederlandsche Middenstands Cen
trale heeft een overdruk het licht doen
zien uit Economisch Statistische Berich
ten. een tweetal artikelen van dr. F. L.
Muiswinkel, die de „Hedendaag
se h e Problemen in den Dé
tail h a n d e 1" belichten. De schrijver
komt daarin na bespreking van verschei
dene op dit gebied bestaande gegevens
tot de conclusies, dat het teveel aan
winkels in Nederland minder sterk is dan
elders de brutowinstmarges In diverse
takken van den Nederlandschen détail-
handel evenmin hooger zijn dan in an
dere landen ja. zelfs in de laatste jaren
een ontwikkelingstendens in tegenover
gestelde richting valt op te merken. De
Vestigingswet kleinbedrijf heeft een dui
delijk waarneembare vermindering van
het aantal verkoopplaatsen tengevolge ge
had, maar schr. is van meening, dat ver
mindering van het aantal verkoopplaat
sen door uitschakeling van de kleinere
zaken geen mogelijkheid zal openen tot
het verlagen van de bruto-winstmarges
I in het winkelapparaat. Wel zouden door
I dezen maatregel de kosten kunnen zak
ken, die zijn verbonden aan het verkoo-
I pen en afleveren der goederen door fa-
brikanten en grossiers (reizigerskosten,
I enz.)..
De vraag, of gebroken moet worden
I met het in ons land gebruikelijke stelsel
I van bezorging, beantwoordt schr. met
kracht ontkennend. De vermindering van
kosten door afschaffen van transport
middelen en bezorgers, zou niet opwegen
tegen de meerdere kosten van een nood
gedwongen uitbreiding van het winkel
personeel. Voort# gaat dr. Muiswinkel den
invloed na van de rantsoeneeringsmaat-
regelen en stelt tenslotte vast, dat het
oplossen van problemen in den détailhan-
I del niet mogelijk is, zoolang de produ-
I centen de winkeliers en de consumenten
I eenzijdig de aandacht voor hun eigen be
langen blijven vragen.
I Bij de N.V. Uitgeversmij. C. A. J. van
Dishneck te Bussum is een aantrekkelijk
werkje verschenen: ..Maak uw tuin
productief en genletvan de na
tuur”. Voor elke maand is daarin op
overziehtelijke wijze aangegeven wat ge
zaaid, gemest en bewerkt-moet worden;
kortom alle werkzaamheden worden opge-
I somd. die men in bepaalde maanden moet
verrichten. Merkwaardig zijn daarbij de
belevenissen in de dierenwereld, eveneens
gerangschikt bij de maandelijksche over-
zichten. Wat het boekje tot een gaarne
geraadpleegden gids zal maken, is ook de
i rubriek: Aanbevolen werkzaamheden voor
i kinderen in Mei, Juni, enz., waardoor de
jeugd reeds vroeg tot liefde voor de
I natuur wordt aangespoord.
„Kent, Nederlanders, en waardeert, ;wat
arbeid in uw land presteert”. Onder dit
Geschichte Rusland#, door prof. motto vervaardigde de vereenfging ..N e-
derlandsch F a bri ka a t’ een twee
de deeltje van haar serie van IV „Hoe
maakt men. Zij constateert in haar
voorwoord hoe bedroevend weinig Neder
landers over het algemeen iets afweten
van de vervaardiging der verschillende
artikelen, die zij dagelijks gebruiken en
spreekt den wensch uit, dat mede door de
gratis verspreiding van dit geschrift op
de onderwijsinrichtingen, die daarvoor in
aanmerking komen, de kennis daaromtrent
zal toenemen en de jeugd in het bijzonder
meer waardeerlng zal krijgen voor den
arbeid in het algemeen.
Dit 2de deeltje is gewijd aan de ver
vaardiging van enkele artikelen, verband
houdend met de inrichting en huishouding,
zooals aardewerk, behangselpapier, glas en
kristal, haarden, houten meubelen, lepels
en vorken, linnen, radiotoren stalen meu
belen en tapijten. Het is waard om door
een breeden kring yahlezers te worden ge.
lezen.
„PRINSES DULCINEA"
De groote belangstelling voor de op
voeringen van „Prinses Dulcinea" is
aanleiding voor het Nederlandsch Too
neel, directeur Cor van der Lugt Mel-
sert. om nog ee” opvoering te geven
van dit werk in 7 tafereelen van Gastnn
"P Woensdagmiddag 28 April, aan
wordt herhaald. De avondvoor#tel- vang 2 uur. in den Stadsschouwburg te
den Haag.
en
schrijvers, die ter gelegenheid der ten
toonstelling „Nederlandsche Kunst in
Keulen" daar vertoeven, hebben een
rondreis gemaakt door het Zevengeberg
te, waarbij in het Rijnhotel Dreesendoor
vooraanstaande vertegenwoordigers uit
het bedrijfsleven, kunst en wetenschap,
referaten gehouden zijn, waarin de
Duitsch-Nederlandsche verbondenheid
werd onderstreept.
Privaat-docent dr. Hermann behandel
de de Duitsch-Nederlandsche economi
sche gemeenschap.
De conservator van het Wallraf Ri
charts Museum te Keulen, dr. May, wees
in zijn referaat op de betrekkingen tus-
schén Duitschland en Nederland op het
gebied van de kunst. Hij ging er van uit,
dat het Rijnland reeds eeuwen geleden
door Nederlandsche kunstschilders is be
zocht en dat dit. ondanks het eigen ka
rakter en de eigen richting van de Ne
derlandsche kunstenaars, een geestelijke
gemeenschap heeft bewezen, welke tot
aan de middeleeuwen terug gaat.
Tenslotte besprak professor dr Spahn
het historische verleden der betrekkingen
tusschen Duitschland en Nederland, wel
ke eeuwen lang bestaan hebben.
„Ons Gezinsleven”, onder redactie
van L. Spelberg-Stokmans. Uitg-
Ploegsma, Zeist.
Velen zijn in de laatste jaren tot reli
gieuze bewustwording gekomen en heb
ben zich opnieuw of voor het eerst tot den
godsdienst gewend. Bij het trachten om
aan iets van de gevonden eeuwige waar
den vorm te geven in het dagelijksch le
ven van het gezin, waarvan zij deel uit
maken of dat zij gaan vormen, stonden zij
vaak hulpeloos. Vooral waar het Vrijzin
nig Protestanten betreft, wier sterkste zij
den niet traditie en stijl zijn. Ten einde
aan het gezinsleven in Vrijz. Godsdienstl-
gen geest leiding te geven, heeft „De
Werf’, werkgroep tot verspreiding der
Vrijz. Prot. beginselen, onder redactie van
mevr. L. Spelberg-Stokmans, welbekend
van de radio-uitzendingen, dit boek doen
uitgeven Medewerking verleenden B. J.
Aris, dr. W. Banning, W. F. Goltcrman,
mevr. C. Golterman-van Dijk, P. Jonges,
dr. J. A. de Koning, mevr. W. J. van
Zuurdeeg en mej. mr.
landomslag en litho’s zijn
KEULSCH FILMJOURNAAL
VOOR NEDERLAND
De afdeeling Nederland van de Tobis
heeft ter gelegenheid van de aanwezig-
neid van Nederlandsche schilders te
Keulen, wier schilderijen daar tentoon
gesteld worden, in de Rijnstad een film
gedraaid, die in het Nederlandsch
journaal vertoond zal worden. De Tobis
heeft dit gedaan met het doel- ook den
wantrouwigsten Nederlander te toonen,
dat van de Engelsche leugenberichten
over bommenschade te Keulen geen
woord waar is. dat vooral de Rijnbrug
gen er nog liggen en ook de Dom geen
schade heeft geleden.
Om het gevaar te ontgaan, dat men
van deze film zou kunnen beweren, dat
zij uit het archief komt, hebben de ca
meramen eerst episodes van de ope
ningsplechtigheid der tentoonstelling ge
filmd. daarin enkele geeëxposeerde wer
ken opgenomen en binnen het bestek
van een rondrit door de stad daarna al
datgene gedraaid, wat Keulen aan be
langrijke gebouwen bezit en eveneens
van hooggelegen plaatsen stadsopnamen
gemaakt.
De geheele filmreportage is zoo opge
zet. dat overal de Nederlandsche schil
ders, de aanwezige Nederlandsche jour
nalisten en nu en dan ook de secretaris
generaal van ’t departement van volksvoor-x
lichting en kunsten, dr. T. Goedewaagen
te zien komen, waarmee op onweerleg
bare wijze de echtheid, van deze „nieu-
Wë” film wordt bewezen. Ter gelegen
heid van een Rijntochtje zijn ook land-
schapsfragmenten uit de omgeving van
Keulen, vooral uit Bonn. Godesberg en
het Zevengebergte, in de film opgeno
men.
Leeuwen-Vos, J.
M. A. Klomp. Bi
van Aart van Dobbenburgh
Voor iedereen, die in dezen geest lei
ding zoekt is dit boek een waardevolle
gids geworden. Het is, ondanks zijn ver
schillende medewerkers, geheal uit één ge
dachte en één sfeer geschreven.
De heilige band van het huwelijk, taak
en plaats van man en vrouw in het gezin,
ouderschap, vorming van het kind, ook tot
omgang en gemeenschap, wo.rden bezien.
tegen den achtergrond van het geloof. In
„Keerende Tijden” wordt aangegeven hoe
de beteekenis der Christelijke hoogtijdagen
beleefd kan worden in gezinsverband en
hoe wijding kan worden gegev.en aan de
eigen feestdagen van het gezin. Onder den
titel „Levensvoortgang" zijn samengevat
onderwerpen ajs doop. Zondagsschool, be
lijdenis. huwelijksinzegening, schoolgang,
eerste loon, verloving en beschouwingen
over het lijden, maatschappelijke zorgen,
zich-zijn en sterven. Een afzonderlijk
hoofdstuk is gewijd aan het gebed, terwijl
onder het hoofd „Het wijder verband"
aan de orde komt de verhouding van het
gezin tot buren, familie, school, club,
jeugdbeweging, samenleving en kerk.
In een uitvoerige literatuuropgave vindt
men geschikte boeken over al de hier be
handelde onderwerpen, alsmede de titels
van goede voorleesboeken.
„Dr. Knobbel'* problemen voor
ervaren puzzelaars", door Otto
den Deyl. Uitgave Bigot en
van Rossom N.V., Amsterdam.
Puzzles doen heden ten dage opgeld.
Dat is niet Vreemd, nu de verduistering
De regisseur Curt Oertel heeft van zijn
film over het leven en werk van Michel
Angelo een levenswerk gemaakt. Zelfs na
het oeuvre van een lang arbeidszaam le
ven, zal de kunstenaar Oertel eens op dit
monumentale filmepos van plastiek terug
zien. ala op een belangrijke mijlpaal. Dat
staat nu reeds vast, ongeacht alle groote
en wellicht nog grootere creaties die wij
van hem nog verwachten kunnen.
Deze film is baanbrekend. Er worden
in Michel Angelo, ook film-technisch.
nieuwe wégen betreden, nieuwe perspec
tieven geopend en nieuwe, onvermoede
diepten gepeild. Met één slag heeft hij in
zijn „film-biografische kunsthistorie" de
rolprent omhoog getild tot een niveau, 1
waar noch de speelfilm, noch de cultuur-
film ondergebracht kunnen worden. Oertel
schiep een nieuw genre film waarvan nog
enorme mogelijkheden te verwachten zijn.
Wellicht dat de deze week in Odéon
draaiende ..Michel Angelo", geen film is
„voor iedereen”. Maar het i s toch een
film, die wij „iedereen" zouden willen
aanbevelen. Hier ziet men hoe de schep
pende arbeid en het onaantastbaar genie
van één enkel kunstenaar Deï Gratia, ver
bovbn alle tijdelijkheid, boven alle ver
wikkelingen uitkomt.Wellicht moeten dui
zend kunstenaars in vrijheid hebben kun
nen werken, spoedig weer voorbij en ver
geten zijn, opdat één enkel genie zijn on-
antastbaar werk kan verrichtén. Velen zijn
geroepen maar enkelen uitverkoren. Dat
Curt Oertel er in geslaagd is dit in
Michel Angelo’s leven, het leven van een
titaan en een genie, te bewijzen en over
tuigend duidelijk te maken is zijn grootste
verdienste.
Hier wordt, aan de hand van kerken,
kapellen, opnamen in Florence, Bologna,
Pisa, het eeuwige Rome, in bouwwerken
en beelden van den meester, het geheele
leven en de gansche, verbijsteringwekken
de werkkracht van den reus Michel An
gelo zichtbaar.
Nog nimmer is men er in geslaagd op
de film het wezen van het genie zoo dicht
te benaderen als -in deze superbe creatie.
Er is van de film een Nederlandsche
versie gemaakt. Jammer dat de stemmen
niet overal voldoen. Maar hierdoor kan
het Nederlandsche publiek den Michel An-
gelO'Jilm ten volle genieten en verstaan.
Nogmaals: men vergete niet deze week
de Michel Angclo-film te gaan zien.
Verticaal: 1 Pu
blieke verkoop; 2
vrije keus; 26 Vuur-
in dit jaar (afk
3 De onbekende
(afk.); 4 Medicijn
5 Ik (Lat.);
Worstvleesch;
lucht (Fr.); 9
vertrek of ruimte;
10 Weg; 11. Oplos
sing van 'senerp-
zoute en bijtende
alkaliën in water
12 niet dik; 13 Plan-
tenetend dier; 15
Geslacht; 16 Burg.
Armbestuur (afk
18 Holrond;
Voorzetsel; 21
viermonding
Expositie bij Kleykamp
In de tuinzaal van de kunstzalen Kley
kamp exposeert de bekende Indische
schilder Ger. P Adolfs, die door den oor
log hier ..gestrand” is Wij schreven
reeds eerder over het oeuvre van dezen
taleritvollen kunstenaar, wiens impulsief
geschilderde werken den warmen kleuren
gloed der tropen op meesterlijke wijze
weien te treffen. Verschillende van zijn
doeken herinneren wij ons van de vorige
tentoonstelling Het artistiek en kleurrijk
palet van Adolfs heeft boeiende doeken
voltooid waarin natuur en leven in In-
dië en China herleven. Een impressionist
van groove begaafdheid.'
Ter gelegenheid van de Kculsche
tentoonstelling
Nederlandsche kunstenaars
VEILING ANTIEK EN SCHILDERIJEN
In het perceel Koninginnegracht 45
alhier, zal op 22 en 23 April a.g door den
makelaar N. van Duykeren een veiling
gehouden worden van antiquiteiten, meu
belen, schilderijen enz. Kijkdagen Heden
19, Zondag 20 ën Maandag 21 April.
RESIDENTIE-ORKEST
Op Zaterdag 26 April, aanvang 7.30
uur. zal het Residentie-Orkest onder lei-
ding van Frits Schuurman, een concert
geven voor de leden, donateurs on be-
gunstigers van de Vcreeniging „Het Re
sidentie-Orkest” of van de Vereeniging
Vrienden van het Residentie-Orkest’.
De soliste van dien avond zal zijn Ankie
van Wickevoort Crommelin, zang.
programma luidt: 1. R. Strauss,
Juan. 2. Schubert. Der Hirt auf
Felsen met obligaat-klarinetj Jaap van
Opstal. 3. Duparc, a. Phidylé. b. Chan
son triste. 4. Dvorak. Symphonie No. 5
„Aus der neuen Welt’.
De bektnde Nederlandsche pianist,
componist en zanger Hans Schouwman,
heeft gisteravond in een matig bezette
D>ligentia-zaal een pianorecital gegeven.
Met werken van J. P. Sweelinck, J. S.
Bach, D. ScarlattiTausig, Mozart,
Beethoven, Schumann, Debussy, Chopin
en Liszt, had de kunstenaar een zeer ge
varieerd programma samengesteld, dat
van de enorme veelzijdigheid van den
vertolker getuigde.
Hans Sfcnouwman heeft zich in den
laatsten tijd opmerkelijk als pianist ont
wikkeld. Het pianistische element is in
zijn spel meer op den voorgrond getre
den; zijn wijze van uitvoeren is vrijer
en natuurlijker geworden. Bij het hoe
ren van zijn vertolkingen kregen wij dan
ook vaak den indruk, dat alles met
meer gemak en vanzelfsprekendheid ge
schiedde. Er viel in Hans Schouwmans
spel een voor den toehoorder aange
naam aandoend behagen scheppen in de
techniek en in het instrumentalist-zijn
waar te nemen. Wij willen hiermede
geenszins beweren, dat de geestelijke
ontwikkeling van minder bdang is ge
weest, of dat deze ons minder interes
seert. Integendeel. De kunst Van dezen
pianist heeft echter steeds op een uit
zonderlijk hoog artistiek plan gestaan.
Zij bezat desondanks eenige wonder-
i’Jke, ja, raadselachtige kenmerkende
eigenschappen, welke tot op. heden zijn
blijven bestaan. Want hoe net mogelijk
is, dat Hans Schouwman zich met Beet
hoven, Bach, Scarlatti en Mozart zóó in
tensief heeft kunnen vereenzelvigen, ter
wijl Debussv waarvan nij de
„Estampes”:Pagodes, a Soiree dans
Grenade cn Jardins sous la Pluie gister
avond voordroeg hem nog zoo op
merkelijk ver is gebleven, is een vraag,
welke ook wij, in verband met het feit,
dat deze pianist als scheppend kunste
naar juist een moderne richting is toe
gedaan, niet kunnen beantwoorden. De
bussy’s werken klonken dan ook vrij
nuchter en waren weinig sfeerschep-
pend.
Daarentegen hoorden w(j de beide eer
ste deelcn uit Beethoven’s Sonate in As
grrt. op. 26 zoo doordacht, zoo vergees
telijkt en bezonken voorgedragen cn Schu
mann's Drei Romanzen. op. 28 zoo be
zield. als een bezit van eigen ziel uitvoe
ren. dat Schouwman zich daarmede een
dichter, verteller cn boeiend toovenaar
van klanken cn kleuren toonde. De
marche funèbre sulla morte d’un Eroe
uit bovengenoemde sonate ontbrak het
helaas eenigszins aan expressiviteit.
In de prachtige ScarlattiTausig-
composities (een Pastorale en een Ca
priccio) cn in de Grande Valse op. 42
en de Berceuse van Chopin, vielen even
eens zeer fraaie momenten te bewonde
ren De melodieën zouden in het Chopin-
spel nog voller hebben,, kunnen klinken.
Het betrof hier echter de wijze van
voordragen aangezien de tdbn door
haar charme en helderheid van een
voortreffelijk toucher getuigde.
Het auditorium heeft den I;
met bloemen en langdurig applaus
welverdiende wijze gehuldigd. Met
extra werd deze belangrijke avond be
sloten.