Amerika
De houding
van
TGOVDE HOOFT
A
OOIILOIMIIDE
KUNST EN LETTEREN
GASTVOORSTELLING
VAN DE OPERA UIT
DÜSSELDORF
TAVERNE
BIERHUIS
ROTISSERIE
INKOOP GOUD en JUWEELEN
J. C. VERMAAT Jr., Juwelier
VEREENIGDE STATEN
NELLY SALZWEDEL-VON EBNETH
Vioolavond in Diligentia
gevaren
JAPAN
ARGENTINIË
FRANKRIJK
RUSLAND
BRITSOH-INDIE
„Der Rosenkav&lier”. Waller Hagner en Meta Fischer
ZWEDEN
VERZEKERING MAATSCHAPPIJ
ciwco n ^ouv«nh»&(
ttnuun iCH VANHtiMN rixitt
Amerikaansche militaire missie
naar Engeland
Opvoering van „Der Rosenkavalier”
DUITSCHLAND
Ds. MARTIN NIEMÖLLER
Horthy’s bezoek aan Hitler
Gort gouverneur van Gibraltar
BEPERKING VAN BURGER
LUCHTVAART
HAAGSCHE COURANT Zaterdag 26 April 1941 le bl. pag. 2
RECLAMES.
Minister Knox over dreigende
Tobroek en Malta gebombardeerd
De „Diplo” over de ontnuchtering in
de Vereenigde Staten
ONDERLINGE
Britsch eskader van Gibraltar
uitgeloopen
I
RECLAMES.
RECLAMES.
GROENMARKT
DEN HAAG
den
a.s.
de republikein Bender verklaard,
alle
zen,
De
4
Gabon,
(Polygoon)
Duitsche en Italiaansche
commentaren
De buitenlandsche schepen In
Amerikaansche havens
het
rede
•n sov-
April tus-
van
om
DE VERLIEZEN TER ZEE
Tijdens dezen oorlog heeft Zweden tot
dusver 97 schepen verloren met een
tonnage van 224.521. Hierbij zijn 671
opvarenden omgekomen. In den wereld
oorlog van 19141918 heeft de Zweed-
sche koopvaardij 247 schepen verloren
met een tonnage van 267.614. Hierbij
zijn 794 opvarenden omgekomen.
bezet.
het uiterlijk
Ook ZILVER tegen hoogen prijs.
THOMSONPLEIN 18 TEL. 333328
Uw Juwelier sinds 1927 In *t Westen
-
kunnen
nog slechts voorwaarts gaan. Wij kunnen
niet toelaten, dat onze goederen op den
Atlantischen Oceaan n«ar den bodem der
zee worden gezonden.”
A a 6ÖCII» M, I MONTUN.
N 1 1 GKWMN. f t CVtUS
de door
ster gegeven o(
ciosa.
AFD. H. Herverzekeringen.
HALFJAAR LIJK SCHE
SCHADEREGELING!
AFD. 1. Inboedels tot ƒ7500.
DRIEMAANDELIJKSCHE
SCHADEREGELING!
Vraagt inlichtingen bij Uw
ASSURANTIE-BEZORGER!
De koopvaardijcommissie .van het Huis
van afgevaardigden heeft haar goedkeu
ring gehecht aan het wetsvoorstel, dat
den president machtigt, in Amerikaansche
havens liggende buitenlandsche schepen
over te nemen en in dienst te stellen.
Mej het Clippervliegtuig is in Lissa
bon een .Amerikaansche militaire mis
sie aangekomen, bestaande uit marine
officieren. Deze missie zal zich ter be-
studeering van de oorlogsvraagstukken
naar Londen begeven. De leider der
missie, Bott, reist tevens als speciale
boodschapper van president Roosevelt.
Ongeveer een half jaar geleden gaf de
Stedelijke Opera te Münster in Westfalen
hier ter stede in het Gebouw voor Kunsten
en Wetenschappen een opvoering van Der
Rosenkavelier, Komödie für Musik van
Richard Strauss, die het bewijs leverde,
een
!oed
al
Naar in toonaangevende Roomsch-Ka-
tholieke kringen wordt medegedeeld,
meldt het D.N.B.. werkt de vroegere pre
dikant der Belijdeniskerk te Berlijn-
Dahlem, ds. Martin Niemöller, aan een
boek, waarin hij beschouwingen wijdt aan
de mogelijkheid van vereeniging van Pro-
testansche en Roomsch-Katholieke kerk in
Groot-Duitschland. Alleen voor dat doel
had hij kerkelijke literatuur uit Roomsch-
Katholieke kringen gevraagd.
het steeds duidelijker wordt, dat Chur
chill en Roosevelt de openbare meening
in de Vereenigde Staten voorbereiden op
convooieering. Hij was tegen convooien,
daar zij oorlog beteekenden.
De democratische afgevaardigde Pa
trick pleitte voor Amerikaansche con
vooien, ,,daar niet kan worden geduld,
dat Amerika's hulp doelloos naar
bodem der zee wordt gezonden’.
In officieele, zoowel als in niet-officlee-
le kringen te Berlijn stelt men veel be
lang in het bezoek van den Hongaarschen
rijksbestuurder Horthy aan den Führer.
In de Wilhelmstrasse achtte men het gis
teren zeer wel mogelijk, aldus het A.N.P.,
dat dit bezoek ook verband houdt met de
reorganisatie op den Balkan, waaraan
ook Hongarije deel heeft, zooals men van
Duitsche zijde met nadruk verklaarde.
Het is zeker, aldus zegt men voorts, dat
bij deze eerste gelegenheid de vraagstuk
ken zijn besproken, die uit den Balkan-
veldtocht en voor Hongarije van belang
zijn.
De Britsche berichtendienst deelt
mede, dat generaal lord Gort tot gou
verneur van Gibraltar is benoemd in
de plaats van sir Clive Liddle, die
inspecteur der Britsche militaire oplei
ding is geworden.
TROEPEN OP TRINIDAD
Gisteren zijn in de haven van Port
Austin op Trinidad de eerste Amerikaan
sche troepen ontscheept, die het eiland
bezet hebben. Trinidad is een der vloot-
steunpunten. die door Engeland aan Ame
rika in ruil voor oorlogsmateriaal zijn
afgestaan.
wordt medegedeld, meldt
te geven op de vraag, hoe de regeering
zich de aflevering van oorloesmate-
riaal aan Engeland, waarop Knox en
Huil in hun laatste redevoeringen zoo
krachtig hebben aangedrongen, denkt,
zonder gebruik te maken van convooien.
Veertig pCt. der wapentrans
porten zou tot zinken worden
gebracht
Van Amerikaansche zijde wordt be
vestigd, meldt het D.N.B., dat talrijke
wapentransporten, op weg van de Ver
eenigde Staten naar Engeland, tot zin
ken zijn gebracht. Zoo neeft de Ame
rikaansche ambassade te Londen mede
gedeeld, dat een groote zending oorlogs
materiaal verloren is gegaan door
torpedeering op den Oceaan.
In kringen van het Congres te Wash
ington verluidt, dat veertig pCt. van
alle naar Engeland gezonden materiaal
in den Noordelijken Atlantischen Oceaan
door Duitsche zeestrijdkrachten, als
mede door vliegtuigen worden vernie
tigd. Een congreslid verklaarde, dat
deze berichten Blijkbaar authentiek zijn
en dat Roosevelt reeds sinds eenigen
tijd hierover is ingelicht.
Uitbreiding patrouOlezone tot
halverwege den Oceaan?
In kringen van het Amerikaansche
congres verluidt, volgens United Press,
dat de regeering momenteel de uitbrei
ding van de Amerikaansche neutrali-
teitspatrouillezone ter zee en in de lucht
tot het Midden van den Atlantischen
Oceaan overweegt. Dit is reeds vroeger
door de uiteenzettingen van den burge
meester van New York, La Guardia, in
Toronto aangeduid. Tegelijkertijd ech
ter werd verklaard, dat het daarbij
slechts om een halven maatregel gaat,
welke onder de huidige omstandigheden
eerder een terugslag dan een vooruit
gang zou zijn.
De convooikwestie in het Huis
van afgevaardigden
Tn het Huis van afgevaardigden heeft
- - dat
RELLETJES TE BOMBAY
Volgens een Reuterbericht heeft de
politie te Bombay gisteren op drie
plaatsen in de stad het vuur geopend op
betoogers. Sedert Zondag, toen de on
rust begon, zijn 4 personen om het leven
gekomen en 90 gewond. Britsche troepen
nebben strategische punten in de stad
bezet. Gedurende zekere uren mag men
zich niet op straat bevinden.
terreur deze fundamenteele waarheid
nog durven uit te spreken, worden op
alle mogelijke wijzen vervolgd en tot
zwijgen gebracht.
De „Glornale d'Italia” is het eerste
Italiaansche blad, dat stelling neemt ten
aanzien van de redevoeringen van Huil
en Knox. Het verklaart, dat Roosevelt
en zijn aanhangers een ware oorlogs
politiek tegen de as-mogendheden voeren.
Het blad schrijft: „De oorlogsophitsingen
van Roosevelt en zijn partijgangers kun
nen niet beschouwd worden als gericht
op voorzichtige matiging. Des te zwaar
der nederlagen Engeland moet Incas-
seeren, des te verbitterder wordt de hou
ding van Roosevelt. Door de uitbreiding
van de verdedigingszóne tot 1000 k.m.
ten Oosten van de Amerikaansche kust
lijn willen de Vereenigde Staten bereiken,
dat hun oorlogsmateriaal in Europa aan
komt, zonder da‘ de as-mogendheden, die
hun blokkadezdne tegen Engeland duide
lijk omlijnd hebben, tot tegenmaatregelen
worden uitgelokt. De oorlogszuchtige
redevoeringen van een Knox en Huil
laten de as-mogeadheden koud. Roose
velt voert op het oogenblik een oorlogs
politiek tegen Italië, Duitschland en
Japan. Dagelijks wordt het duidelijker,
dat de groep om Roosevelt heen verant
woordelijk is voor de provoceerende aan
sporing tot oorlog.”
In een commentaar op de redevoering
van Huil en Knox schrijft de „New York
Daily News” o.a.; ,,Deze redevoeringen
kan men beschouwen als een voorberei
ding tot de invoering van het convooistel-
sel en daarmede tevens tot de deelneming
van Amerika aan den oorlog. In dat ge
val, zoo schrijft het blad verder, „zal
Roosevelt de beloften aan zijn kiezers ge
broken hebben”.
Wheeler noemt de verklaring
een proefballon
Roosevelt’s verklaring over het con-
vooivraagstuk en den'patrouilledienst op
het Westelijk halfrond worden door de
Newyorksche bladen de sensatie van den
dag genoemd en in grooten opmaak ge
plaatst, meldt het D.N.B. De opschriften
luiden „De vloot zal patrouilleerenwaar
het noodig is”, „De vloot is gereed om
op zeven zeeën te patrouilleeren” enz.
De „New York American Journal” heeft
als opschrift„Politietoezicht der Ver
eenigde Staten op zeven zeeën”.
Senator Wheeler heeft de verklaringen
van Roosevelt een nieuwe proefballon
genoemd, waarmede men wil nagaan, in
hoeverre het Amerikaansche volk een
convooistelsel wil. De republikeinsche
senator Ball achtte de verklaringen over
het convooivraagstuk onduidelijk Het
wordt hoog tijd, zoo vervolgde hij, dat
de president openlijk met het Amerikaan
sche volk spreekt. Het volk kan zich over
het convooivraagstuk geen oordeel vor
men, zoolang de president het alle in
lichtingen onthoudt.
HOOGOVEN DOOR KOLEN-
SCHAARSCHTE GEDOOFD
Volgens een bericht uit Lorain (Ohio)
is de National Tube Co., als gevolg van
schaarschte aan steenkool, welke door
de stakingen is ontstaan, genoodzaakt 1
van de 5 hoogovens te doo ven. De staal-
productie wordt daardoor, naar „Asso
ciated Press” meldt, dagelijks met dui
zend ton verminderd.
EEN UITVINDING OP
GRAMOFOONGEBIED
Argentfjpsche ingenieur Crudo
heeft een uitvinding gedaan, welke een
omwenteling op gramofoongebled kan
beteekenen. Deze uitvinding vervangt
de oude methode Van klankover-
brenging door fotografie op een mate
riaal, dat niet dikker dan papier en on
brandbaar is. Hierdoor wordt de ver
vaardiging van z.g. gesproken kranten
mogelijk. De klank wordt weergegeven
door een klein toestel, dat op een film-
projectietoestel gelijkt. Er is reeds een
maatschappij opgericht, welke de uit
vinding wil toepassen.
De Amerikaansche minister van ma
rine, Knox, heeft Donderdagavond in
een rede voor de vereeniging van Ame
rikaansche dagbladuitgevers te New York
beweerd, dat Amerika „steeds meer door
militaire machten wordt omsingeld”.
Sinds maanden is het rechtstreeksche
contact tusschen de Vereenigde Staten cn
geheel Europa met uitzondering van
Groot-Brittannië verbroken. De schepen,
welke deze eenige route bevaren, worden
bedreigd door een sterke duikbootvloot,
waarvan de sterkte aan niemand bekend
is en de activiteit door wetenschappelijke
ontdekkingen aanzienlijk doeltreffender
is dan in den vorigen oorlog. Ook de
snelbooten „belagen den handel tusschen
Groot-Brittannië en Amerika in nood
lottige mate”. Sterks formaties vlieg
tuigen verhoogen de gevaren, welke En
geland tot een belegerd land hebben ge
maakt. De voortdurende toeneming van
de scheepsverliezen kan door aanbouw
door
niet meer worden aangevuld.
De Middellandsche Zee is tegenwoor
dig „verboden terrein” en alle contact
met de landen, welke aan deze zee gren-
is verloren gegaan. Evenmin kun
nen de Afrikaansche havens ‘door de
Amerikaansche vrachtbooten worden ge
bruikt. Overal stuiten de Vereenigde
Staten op den vijandelijken aanvaller. De
laatste schakel in dezen keten van om
singeling van de Vereenigde Staten is
door de asmogendheden gesmeed door de
jongste overeenkomst tusschen Rusland
en Japan.
In het verdere verloop van zijn uiteen
zettingen herhaalde Knox de these, welke
geheel en al den grondslag vormt van de
politiek van Roosevelt, n.l. dat de as
mogendheden voornemens zijn de Ver
eenigde Staten aan te vallen. Dientenge
volge zullen de Vereenigde Staten, aldus
concludeerde de 'minister, tenslotte moe
ten vechten, indien zij geen doeltreffende
middelen vinden, welke Engeland aan de
overwinning helpen zonder dat de Ver
eenigde Staten aan den strijd deel
nemen. „Wij zijn al heel ver in deze
richting gegaan", zoo vervolgde Knox,
„wij hebben verklaard, dat de door Enge
land bestreden vijanden ook onze vijan
den zijn. Omdat wij zoo ver zijn gegaan,
kunnen wij niet meer terug. Wij
BULLITT LEIDER VAN HET
„HOME DEFENSE PROGRAM”?
Naar in kringen, die in nauw contact
staan met het Witte Huis wordt verno
men, meldt S.P.T., heeft president Roo
sevelt besloten het reeds eenigen tijd ge
leden aangekondigde „home defence pro
gram” thans uit te voeren. Volgens dit
programma zal iedere burger een taak
voor den nationale bewapening worden
toegewezen. De reden van de vertraging
in de uitvoering van dit program is ge
legen in het feit, dat men het over de
belangrijkste onderdeden van het project
nog niet eens kon worden. Roosevelt heeft
derhalve de laatste dagen herhaaldelijk
met den vroegeren ambassadeur te Pa
rijs, Bullitt, en met den burgemeester
van New York, La Guardia, geconfereerd.
Een van de punten van bespreking daar
bij was de benoeming van een leider van
dit „home defence program
Men gelooft, dat thans overeenstem
ming is bereikt en dat o.a. de benoeming
van Bullitt tot leider binnenkort te ver
wachten is.
anderen mengen en op vreemde
nenten huisvredebreuk plegen.
Verminderde oorlogsstemming
De Britsche nederlagen in de laatste
weken hebben de oorlogsstemming in de
Vereenigde Staten aanmerkelijk doen
dalen, zoo verklaarde senator Wheeler
in een rede te St. Paul (Minnesota).
Een enquête van het Gallup-instituut
heeft uitgewezen, zoo zei hij, dat 83 pCt.
van het Amerikaansche volk tegen een
deelneming aan den oorlog is. Noch
president Roosevelt, noch iemand an
ders zullen het Amerikaansche volk bij
een oorlog kunnen betrekken.
Hearst waarschuwt tegen
vertrouwen in Churchill
De bekende Amerikaansche uitgever
en publicist Hearst waarschuwt in de
„New York Journal American” de Ver
eenigde Staten er tegen „hun toekomst
toe te vertrouwen aan een man als Chur
chill, die strateeg noch diplomaat is”.
HET PACT MET JAPAN
Het presidium van den opperste:
Jet heeft gisteren het op 13 Apri
schen de sovjet-Unie en Japan onder-
teekend niet-aanvalspact geratificeerd
Tevens hechtte het presidium zijn goed
keuring aan de onderteekemng van het
accoord. waarbij de territoriale onschend
baarheid van de Mongoolsche volksrepu
bliek en die van Mandsjoekwo erkend
werden.
Het niet-aanvalspact tusschen de sovjet-
Unie en Japan is hiermede op 25 April
Van kracht geworden.
Naar aanleiding van Churchill’s bewe
ring, dat Engeland slechts na de over
winning vrede zal sluiten, vraagt Hearst
„Wat voor een overwinning en wiens
overwinning?” Engeland, aldus vervolgt
Hearst, is niet in staat geweest, Duitsch
land te verslaan met de hulp van Polen,
Noorwegen, Nederland, België, Frankrijk,
Griekenland en Zuid-Slavië. Nog nooit
in de geschiedenis van Europa heeft
Engeland het vasteland kunnen verove
ren Het kan ook niet de hoop hebben,
dat ooit alleen te doen. Het is thans
juist uit zijn Europeesche stellingen ver
dreven en heeft zijn laatsteEuropeesche
bondgenooten verloren. Tegenover Enge
land staan Groot-Duitschland. Italië en
Japan. Churchill is een oude heer, die
handig kan praten, doch hij is geen Pitt.
Als diplomaat heeft hij geen groote suc
cessen behaald en als strateeg herhaalt
hij voortdurend zijn fiasco van Gallipoli.
Hij lijdt zijn nederlagen steeds op de
zelfde manier en door dezelfde oorzaak.
„Te weinig” en „Te laat” is reeds een
spreekwoord voor zijn bondgenooten ge
worden. Thans heeft Engeland geen
bondgenooten meer, tenzij men de Ver
eenigde Staten mederekent
Hearst stelt dan de vraag„Moeten
nu de Vereenigde Staten hun lot toever
trouwen aan den directeur-generaal van
het Noorsche echec, van het Belgische.
Fransche en Grieksche ongeluk Het
Britsche volk is niet meer tevreden over
de leiding. Australië is ontevreden over
de oorlogvoering van Churchill Moeten
de Vereenigde Staten zich storten in deze
draaikolk van verwarring en ongeluk en
trachten, den onzekeren „zegevierenden
vrede” tot stand te brengen
VERSPREIDE BERICHTEN
De nieuwbenoemde Fransche ambas
sadeur, Gaston Bergery, is gisteren te
Moskou aangekomen.
De Zweedsche regeering heeft den
militairen diensttijd tot een jaar ver
lengd.
Ruim 800 Noorsche zeelieden, die tij
dens het uitbreken van den oorlog met
Duitschland, in dit land geïnterneerd
waren, zullen, naar in Oslo bekend ge
worden is, aan het einde van deze maand
naar hun lang terugkeeren.
Bij de afdeeling „postzegels" van de
Turksche staatsmunt hebben de politie
autoriteiten vervalschingen opgespoord,
die zeer kunstig waren uitgevoerd. Ver
scheidene ambtenaren van de staatsmunt,
die bij deze versvalschingen betrokken
warén, zijn gearresteerd. Naar voorlóo-
pig kon worden vastgesteld, bedraagt de
vervalsching ongeveer 30.000 Turksche
ponden.
Twaalf officieren en 22 manschap
pen van den Britschen hulpkruiser
„Rajputana". die onlangs tot zinken is
gebracht, zijn in een haven aan de Oost
kust van Canada aangekomen.
Duitsche duikbommenwerpers hebben,
naar het D.N.B. verneemt, in de haven
van Tobroek reeds beschadigde Britsche
schepen vernield en de kaden en pak
huizen met bomfnen van zwaar kaliber
bestookt, waardoor zware branden ont
stonden. Bovendien werden Britsche
concentraties den geheelen dag gebom
bardeerd en beschoten. Vijf stoomsche
pen werden vernietigd, een aantal
andere zoo zwaar beschadigd, dat de
reparatie geruimen tijd zal vergen.
In den vorigen nacht zijn de haven
La Valetta en het vliegveld Lucca op
Malta opnieuw door Duitsche bommen
werpers aangevallen. Er werden zware
ontploffingen en groote branden waar
genomen.
Bevoegde Duitsche kringen beschrijven
de redevoeringen van Huil en Knox als
„slechts een herhaling van alle oude po
gingen om de bedoelingen van Duitsch
land verkeerd uit te leggen”. Men ver
klaart te Berlijn, volgens United Press
„In Amerika bestaat een kleine groep
van lieden, waartoe Hull, Knox, Stimson,
Dorothy Thompson, Morgenthau en Do
novan behooren. Deze Zijn welbekend als
vijanden van Duitschland. Wij gelooven
niet, dat zij de meening van de groote
massa van het Amerikaansche volk ver
tegenwoordigen en als zij dit beweren te
doen, dan is dat een duidelijk geval van
hoogmoedswaan. De agressieve houding
van deze lieden ten opzichte van Duitsch
land gelijkt op die van de gun-men, die
men in de ouderwetse!» Wildwestfilms,
zich voortdurend achter tafels verber
gend, een ieder met hun revolvers zag
bedreigen, die maar in de nabijheid
kwam. Als de gevaren, waarvan Huil en
Knox spreken, werkelijk bestaan, dan
zijn zij zelf grootendeels voor de verwek
king dezer gevaren verantwoordelijk
De „Völkischer Beobachter” schrijft,
dat de redevoeringen van Huil en Knox
alles in de schaduw stellen, wat tot dus
ver in de Vereenigde Staten aan oorlogs-
drijverij gepresteerd is. De beide minis
ters hebben gesproken, alsof „de twee
Europeesche dictatoren reeds tegen de
vreedzame Vereenigde Staten oprukten”.
Bijzonder belangwekkend acht het blad
de passage in de rede van Knox „Wij
kunnen niet omkeeren. nu wij ons met
dezen wereldoorlog hebben ingelaten.’*
Beide sprekers hebben hun toehoorders
natuurlijk niet verraden, dat het alleen
de politiek van Rooesevelt en de zijnen
geweest is, die de Vereenigde Staten in
tegenstelling tot het jonge Europa heeft
gebracht.
De weinige mannen in de Vereenigde
Staten, die in weerwil van de meenings-
VIER HOOGE KOLONIALE
AMBTENAREN ONTSLAGEN
Het ministerie van koloniën heeft
hooge koloniale ambtenaren van hun
functie ontheven, wegens het maken van
propaganda voor de Gaulle, en wel den
waarnemenden
een ambtenaar in den Congo, een in Ka-
van
deze
groote waarde, daar men verwacht, dat
Roosevelt hierin zijn definitief stand
punt ten opzichte van het convooi-stelsel
zal uiteenzetten.
tot welke voortreffelijke resultaten
vast, door langdurige samenwerking, gi
ingespeèld ensemble kan komen, ook
beschikt dit nog niet over de allerbeste
krachten, zooals men die bij de in wereld
steden gevestigde instellingen op vocaal-
dramatisch gebied pleegt aan te treffen.
Tharre was de stedefijke opera uit Düssel
dorf onder persoonlijke directie van gene
ralintendant prof. Otto Krauss voor een
drietal voorstellingen van hetzelfde mees
terwerk naar Nederland gekomen, Am
sterdam had ditmaal de première onze
overtuiging versterkend, dat alleen door
eendrachtige, krachtig georganiseerde sa
menwerking van op elkaar ingestelde
krachten, harmonische resultaten kunnen
worden bereikt waarvan het kunstgehalte
ver uitkomt boven het peil van de best
bedoelde pogingen van onze nationale ope-
ra-groepen zonder vasten ruggegraat, ook
dan zelfs wanneer daaraan van tijd tot
tijd door het optreden van de een of an
dere vocale ster wat uiterlijke glans wordt
verleend. Wat ons telkens weer bij de
hier in het verband der Nederlandsch—
Duitsche cultuurgemeenschap gegeven
gastvoorstellingen op vocaal-dramatisch
gebied opvalt, onverschillig uit welk groo-
ter of kleiner milieu zij tot ons komen, is
de prachtig sluitende samenwerking tus
schen de leiding gevende elementen ten
tooneele en aan den dirigeerlessenaar Re
gie. décors, costumeering. technische ver
zorging. beheersching, van woelige koor-
ensembles. samenzang van solisten in ver
band met het orkest, alles getuigde ook
nu- weer van het domineeren, van één lei
dende gedachte, waarbij met in achtne
ming van de groote architectonische lij
nen, geen enkel scenisch of muzikaal de
tail werd verwaarloosd
Aan kapelmeester Wolf von der Nahmer
die plotseling voor zijn collega Hugo Bal
zer had moeten invallen, was de leiding
van het muzikale gedeelte toevertrouwd.
Hij bleek niettemin zijn taak volkomen
te beheerschen Het contact met de Bühne
werd door geen enkele hapering gestoord,
met het eersterangsorkest waarover hij te
beschikken had. werd aan het instrumen
tale gedeelte der aan melodische, harmo
nische en architectonische schoonheden
overrijke partituur ten volle recht gedaan
Misschien zou een iets lichtere toets nog
ten goede kunnen zijn gekomen aan de
vocale duidelijkheid.
Aan den eens door Wagner gestelden
eisch, dat bij de uitvoering van een mo
dern muzikaal dramatisch werk de voca
listen zich woord voor woord verstaan
baar moeten weten te maken, zal wel
nimmer voldaan kunnen worden hier
bleven echter soms de dramatis personae
in dit opzicht wel wat te ver van het
desideratum verwijderd. Wij schrijven dit
niet toe aan articulatietekorten hunner
zijds, maar in hoofdzaak aan instrumen
tale overstemming, die wel weer het ge
volg zal zijn geweest van een alleszins
begrijpelijk, nog niet geheel vertrouwd
zijn met de ongewone accoustische ver
houdingen van het milieu. Voor den hoor
der. die den tekst in zich had opgenomen,
gold dit bezwaar natuurlijk in veel min
dere mate. De vertolking door de hoofd
personen van hun partij en gegeven stond
op een peil van hooge distinctie, zoowel
wat hun vocale prestaties als hun spel
betreft. Marianne Schech. die ook
bij de door het ensemble uit Mun
ster gegeven opvoering de rol van de
Feldmarschallfn vervulde, trok ook nu
weer de aandacht door haar voorname,
vocale hoedanigheden en haar psychologi-
gisch de kern treffende karakteruitbeel
ding van de in dit werk het meest tragi
sche figuur. Uitstekend was ook Lotte
Wollbrandt in de tltelpartij (Octa
vian), een travestirol, waaraan zij ook
qua actie het juiste relief wist te geven.
Haar samenzang met de Feldmarschallfn
en later in terzet met Tilly Lüasen,
de vertolkster der Sophie-partij, wij
denken hier vooral aan het beroemde des-
dur-terzet uit de derde acte, een vocaal
ensemble, dat in de geheele dramatische
muziekliteratuur nauwelijks zijn weerga
vindt was een muzikale woelde. Met
lof mogen we ook van laatstgenoemde
zangeres gewag maken, die haar partij
met vocale distinctie heeft gezongen en
overtuigend geacteerd.
Voor Walter Hagner was de bas
August Gr ie be 1 ingevallen in de
rol, van Baron Ochs aurf (niet „von", zoo
als men meestal leest). Lerchenau. Van
de loszinnige, kinkelachtige figuur gaf hij
een „derbkomische”, in spel en zang
rake karaktertypeering van artistiek hoog
gehalte. Zeer goed was ook de von Fa-
nival van Berthold Pütz. Noemen wij ver
der van de talrijke medewerkenden op
het tooneel nog uitzonderlijk M e t a Fi
scher als Jungfer Marianne. Alfred
Pfeifle als Vaizacchi den Intrigant
met zijn vrouwelijke assistente Annlna
(Karola Goerlich) en den door
onzen landgenoot Joop de Vries bij
het ,.lever,fder Feldmarschallln met zijn
fraaie tenorstem uitstekend gerepresen-
teerden Italiaanschen zanger, dan hebben
wij hiermee de voornaamste solistische
krachten herdacht in hun zonder uitzon
dering hoogst verdienstelijke prestaties.
Maar ook de vele kleine en zeer kleine
partijen waren voortreffelijk
Zooals gezegd, was ook
prachtig verzorgd. De -regie van H u -
bertFranz, de smaakvolle décors van
Gustav Vargo, de koren (Michel
Rühl), de costumeering (Walter
Kllnkert), de technische afdeeling
(Erich Schneider), de belichting
(Hermann Rudolph), al deze ele
menten hebben in hooge mate bijgedragen
Voor de regeeringskringen der Ver
eenigde Staten moeten de gevolgen van
hun verkeerde adviezen, waarmede zij
het eigen volk op een dwaalspoor en
vreemde volkeren aan den rand van den
afgrond hebben gebracht, uiterst pijn
lijk zijn, schrijft de „Deutsche Diploma-
tisch-Politische Korrespondenz”. Zij be
merken, zoo vervolgt het blad, de ont
nuchtering in breede kringen van hun
eigen land. Inplaats dat de oorlogsop-
hitsers thans aanleiding zouden vinden
hun positie te herzien, schijnen zij thans
pas goed te gaan vasthouden aan hun
stoere politiek van Inmenging en uitbrei
ding van den oorlog. Dit wordt beves
tigd door een nieuwen veldtocht van
redevoeringen door de meest vooraan
staande oorlogsophitsers.
De „Diplo” nbemt in dit verband de
jongste redevoeringen van Knox en Huil
onder de loupe en meent: inderdaad be
staat het driemogendhedenpact, dat een
waarschuwing moet zijn voor allen, die
bedacht zijn op een uitbreiding van
dezen oorlog. De heer Knox heeft dus
volkomen gelijk, wanneer hij toegeeft,
dat de regeering der Vereenigde Staten
zich hierdoor getroffen moet voelen,
doch alleen, indien zij haar voornemen
tot inmenging werkelijk in daden wil
omzetten. Wanneer de tegenwoordige
Amerikaansche regeering zich tegen
over bepaalde fronten ziet geplaatst,
moet zij bedenken, dat alleen zij het
is, die deze fronten van noodweer heeft
opgericht. Zij heeft er werkelijk geen
recht toe, hiervoor iemand anders ver
antwoordelijk te stellen als zichzelf. De
mogendheden van de as en van het drie
mogendhedenpact beschouwen in ieder
geval slechts hen als hun „vijanden",
die zich met geweld in de zaken van
contl-
Op 4 Mei een rede van Roosevelt
Ter gelegenheid van de restauratie
van het geboortehuis van Woodrow Wil
son te Staunton in den staat Virginia,
zal president Roosevelt op 4 Mei
een rede uitspreken.
In welingelichte kringen
Witte Huis hecht men aan
DUITSCHE HANDELSMISSIE
TE TOKIO
De Duitsche economische delegatie on
der leiding van Wohltat, die een bezoek
aan Hsingking heeft gebracht, is gis
teren te Tokio aangekomen. Op het
station werden de leden, verwelkomd
door den plaatsvervangendcn minister van
buitenlandsche zaken, Ohasji, andere
ambtenaren van buitenlandsche zaken en
vertegenwoordigers van handelskringen.
DE POLITIEK VAN KONOJE
„Asahi sjimboen’ verklaart in een
commentaar, dat de politiek van prins
Konoje en zijn minister van buitenland
sche zaken, Matsoeoka, zich thans zal
richten op de bijlegging van het conflict
met China.
Het blad verklaarde verder, dat, om
een conflict met Japan in de Stille Zuid
zee te vermijden, de Vereenigde Staten
moeten „ontwaken tot de erkenning van
de nieuwe orde in Oost-Azië”. Slechts
op deze wijze zou een regeling van de
JapanschAmerikaansche betrekkingen
bereikt kunnen worden.
Bulten enkele kleine stukken tot slot
was het progr. nma aan de piano-viool-
sonate gewijd. Het ging dus in hoofdzaak
om een vorm w <arin de muziek zuiver-in-
nerlljk gediend pleegt te worden en waar
bij een pianist in voornaam-muzikale ge
zindheid noodig is. Door de medewerking
van Theo van der Pas was aan dien eisch
voldaan en met de Sonate No. 2 in G-moll
van Hkndel staken de beide artlsten van
wal. Van „beide” te spreken, is namelijk
volkomen gerechtvaardigd, want Nelly
Salzwedel toonde zich al dadelijk een
violiste, die men om talent en ontwikke
ling „au surieux" te nemen heeft. De toon
klinkt egaal, klaar cn beschaafd, terwijl
de voordracht van uitnemend stijlbegrip,
getuigt. Hflndel werd breed gespeeld zon
der dat de exp -ïssie te zwaar aandeed.
Voorname gevo. igheid en smaakvolle dy
namische schal ering vormden verdere
aantrekkelijkheden.
Met de Tiende Sonate opus 96 in G-dur
van Beethoven was een der verlnnerlijk-
ste en minst uiterlijk-effectvolle sonates
van den meester gekozen. De violiste was
zich haar dienende taak bewust, gaf haar
partij met piëteit maar zorgde er voor
door eén niet overdreven verfijning
(waartoe het werk zoo licht verleidt) gn
door duidelijke dynamiek het intieme
werk in de Concertzaal tot spreken te
brengen. Aan het diep-ernstfge en ziel
volle Adagio werd het muzikale begrip
der vertolkster niet het minst gedemon
streerd. De cantilene was klankschoon en
expressief en als tegenstelling werd de
kernachtigheid van het Scherzo goed ge
accentueerd. De Finale heeft In haar veel
heid van uitdrukkingsschakeeringen stem
mingsvol en karakteristiek geklonken en
de langzame episodes hebben zich daarbij
door innigheid onderscheiden Ook aan
energie ontbrak het niet en over het ge
heel bleef een soberheid bewaard die bij
de sfeer van de compostle past
Een voortreffelijke uitvoering, ook door
het superieure spel van Theo van der Pas
Met warm applaus is gereageerd en dé
violiste had bovendien bloemstukken in
ontvangst te nemen.
Na de puaze Franck’s Sonate een
werk vol treffende kleurvarieerrng èn be
wogenheid van temperament. In het Alle
gretto werd het timbre der snaren (niet
het minst dat van de D-snaar) zinvol ge
bruikt. In het Allegro evenzoo en wij heb
ben .daar heftigheden en een sensitiviteit
waargenomen, die het uitstekend deden
In net derde deel volle en teedere klank
terwijl de voordracht van gevoel en poë
zie getuigde. De toon werd soms zeer
subtiel gesponnen. En tenslotte miste de
wonderschoone' canonlsche Finale haar
werking niet. Vleiende melodie en rhyth-
misch scherpe en krachtige motieven,
kwamen er met overtuigende overgave en
bewogenheid uit. Van der Pas toonde zich
ook hier een hoog-artistleke en insptree-
rende partner. Enthousiast applaus en
wederom bloemen voor de concertgeefster
Tot besluit werd Rlmsky-Korsakow’s
„Hymne au Soleil” met glanzenden toon
gespeeld. In Danse espagnole van Grana
dos hoorden wij een goed karakterise
rende phraseerlng, terwijl Kreisler’s Al
ter Refrain” er charmant van klank, zwie
rig en met fantasievol rubato uitkwam.
Alles tezamen hebben wij van de violiste
een zeer goeden indruk gekregen. Men
kan zich de virtuositeit nog verder opge
voerd, een triller nog gaver denken, maar
de prestaties getuigden niettemin van be
langrijke technische bekwaamheid, ter
wijl zij muzikaal steeds verantwoord wa
ren en door artistiek inzicht en sentiment
hebben geboeid
Tot deze week werd verzekerd ruim
1.675.000.000,-
in de volgende afdeellngen:
AFD. Aï Woningen, winkels, boer
derijen, inboedels, inventa
rissen, enz. tot ƒ50.000.
AFD. B. Andere en grootere risi
co’s, ook bedrijfsverzekerin-
gen boven 10.000.— p. week
AFD. 0. Persoonlijke ongevallen.
AFD. O. Gevaarlijke risico’s, inclu
sief klasse III op vaartuigen.
AFD. E. B< Irijfsschade en Huur
de rvi j.
AFD. G. Geld, geldswaarden, pre-
ciosa. 978
Officieel
S.P.T. uit Washington, dat de exploita
tie van de civiele luchtlijnen in de Ver
eenigde Staten voortaan beperkt zal
worden. Deze beperkingen zijn bevolen
Op last van de leg^r- en marine-autori-
teiten, om de vliègtuigproductie voor
oorlogsdoeleinden op te voeren.
tot het verkrijgen van een kunstzinnig
geheel.
Een zeer enthousiast publiek, dat de
beschikbare plaatsen bijna alle bezet
hield, heeft door intensief en langdurig
applaus vooral aan het slot uiting gege
ven aan zijn gevoelens van dank en be
wondering. Ook de bloemen- en kransen-
hulde ontbrak niet ten tooneele.
Een Engelsch eskader, bestaande uit
het slagschip „Renown’, den kruiser
.Sheffield’, het vliegkampschip „Ark
Royal”, 7 torpedobootjagers en 2 duik-
booten, is van Gibraltar vertrokken.
STAKING BIJ GENERAL MOTORS
Naar uit Detroit wordt gemeld, heeft
de United Automobile Workers, die bij
de Cio aangesloten is, meegedeeld, dat
in 41 van de 61 fabrieken van General
Motors door de meerderheid der arbei
ders tot staking is besloten. In de
overige 26 fabrieken werd tot midder
nacht gestemd. Deze fabrieken hebben
160.000 arbeiders in dienst.
Te Baltimore is een deel der arbei
ders van de Glenn Martin Aircraft
Company in staking gegaan.
gouverneur van
ir
meroen en een in Fransch Oost-Afrika.
Ik Ljs