aangevangen
Het Rijksarbeidsbureau heeft
taak
zijn
BINNENLAND
en
Belangrijke schakel
tusschen werkgever
werknemer
Joden niet langer op de
beurzen toegelaten
Welken distributiebon heeft men noodig
I De Avondschool
18
21
28
27
Vraag
21 April t/m 15 Juni
25
21 April t/m 15 Juni
24
21 April t/m 15 Juni
26
21 April t/m 15 Juni
23
85
94*
Het persoonsbewijs
Textieldistributieproblemen
Het linkeroor heelemaal op de foto
29
Nieuwe voorschriften
SCHEERZEEP
1 Mei t/m 31 Aug.
SCHEERZEEP Of SCHEERCRëME
AARDAPPELEN
AARDAPPELEN
14
13*
7
13 14
13
14
14*
u liter
13
-
7
10
21 April t/m 15 Juni
Volkssanatorium te Hellendoorn
64 74
63*73*
Hoe noemen we
300 gram
600 gram
500 gram
400 gram
K
textiel,
kaart
mannen.
en aanbod moeten in even
wicht gebracht worden
HAAGSCHE COURANT Donderdag 1 Mei 1941
Val eens in
6. een eenden.
7. eenpaarden.
En na nog dit!
Briefwisseling
2e bl. pag. 2 1 ss—
van Doctor Plaizer
ARTIKELEN
BON
Maart t/m 11
Mei
17
April t/m 11
Mei
14
500 gram
April t/m 11
Mei
21
100 gram
250 gram
250 gram
100 gram
250 gram
KAAS
EIEREN
23 April t/m 31 Mei
k g.
BROODKAART
of
100 gram
ver-
BLOEMKAART
21 April t/m 18 Me!
BOTERKAART
BOTER
VETKAART
MELKKAART
MELK
28 April t/m 4 Mei
VLEESCHKAART
69
100 gram
75 gram
21 April t/m 6 Mei
Centrale kracht.
100 gram
HONDEN. EN KATTENBROOD
1 t/m 31 Mei
PETROLEUMZEGELS
2 liter
Koken
N.B. 1000 gram 1 kilogram; 500 gram 1 pond. 100 gram 1 ons.
Dr. PLUIZER.
Dr. Vos als geneesheer-directeur opge
volgd door dr. v. d. Pijl
1. Iemand, die bijen houdt?
2. Iemand, die een eendenkooi houdt?
3. Iemand, die veel kippen houdt?
4. Iemand, die koeien houdt?
THEE
of KOFFIE
of KOFFIESURROGAAT
125 gram
150 gram
een ei
op één bon
10
8
5
4
3
100 gram
op één bon
250 gram
250 gram
200 gram
250 gram
250 gram
160 gram
140 gram
200 gram
90 gram
75 gram
50 gram
125 gram
250 gram
1 kilogram
50 gram;
1 tube;
1 pot
150 gram
120 gram
300 gram
200 gram
150 gram
250 gram
125 gram
250 gram
200 gram
Twintig
bonnen 15
van de
brood
kaart.
MARGARINE
of boter
of spijsvet
MARGARINE
of boter
TARWEBLOEM of -meel
of Roggebloem of -meel
of zelfrijzend bakmeel
of Brood
of half rantsoen Gebak
KALFS-
of
21 April t/m 7 Mei
extra t/m 10 Mei
21 April t/m 7 Mei
extra t/m 10 Mei
21 April t/m 7 Mei
extra t/m 10 Mei
28 April t/m 4 Mei
extra t/m 7 Mei
r
c.
stof
stof
k.g
k.g
k.g
k.g
k.g
k.g.
Voor
250 gram
op één bon
gram
boven
35 gram
35 gram
35 gram
50
als
feit een pyramide op te rich
ten. In 1894 werd de pyramide
gerestaureerd.
1. „Paushuize" werd oorspronke
lijk gebouwd voor Adriaan
Boeyensz, den leermeester van
Karel V, den enigen Nederlan
der, die Paus werd en wel on
der den naam Paus Adriaan VI.
Vandaar de naam Paushuize.
4. Geen wonder, dat 't in Utrecht
wemelt van de stichtenaren.
Eigenlijk een beetje oneerbie
dig, dit „stichtenaren".
Moet zijn: Stichtenaren. Want
Stichtenaren zijn bewoners van
Het Sticht en met het Sticht
duidde men vroeger aan het
gebied van den bisschep van
Utrecht.
Een Stichtenaar is dus een be
woner van Utrecht.
5. Franciscus Cornelis
(1818—1889),
Prof.
SUIKER
PEULVRUCHTEN
MAÏZENA of griesmeel of sago of
aardappelmeel of puddingpoe
der of puddingsauspoeder met 100
gram zetmeel (maizenapakjes in
oude verpakking van 225 gram op
twee bonnen)
Sleutel op de les van J.l. Dinsdag.
De provincie Utrecht
1. Bedoeld wordt het meteorolo
gisch instituut te De Bilt. Hier
wordt het weer niet gemaakt,
maar gecontroleerd, geregis
treerd en voorzichtig voorspeld.
De toren, waar ik op zinspeel
de, is de bekende boven de
de bomen uitstekende toren van
dit. instituut.
2. Tja, die pyramide van Auster
litz. Dat zit zo.
In het jaar 1805 kampeerde
daar in de buurt een Fra^s
legercorps, dat naar Boulogne
zou worden overgeplaatst om
deel uit te maken van het in-
valsleger tegen Engeland. De
mannen hadden niet veel om
handen; ze boorden waterput
ten en maakten daardoor de
(latere) vestiging van het dorp
Austerlitz mogelijk. Toen Na
poleon op 2 December van het
jaar de Russen en Oostenrij
kers bij Austerlitz (’t Tsjecho-
Slovakijse Austerlitz wel te
verstaan!) versloeg, besloten
de wachtende soldaten hier te
lande ter herinnering aan dat
tergewestelijke en de internationale
beidsbemiddeling.
AFSCHEID BIJ S RIJKS MUNT
Gistermorgen heeft het voltallige perso
neel van 's Rijks Munt afscheid genomen
van den chef van de niuntfabricage, den
heer M. Bakker, die heden wegens het
bereiken van den pensioengerechtigden
leeftijd den dienst verliet.
In verband met de tijdsomstandigheden
droeg het afscheid een zeer sober karak
ter. Alleen de Rijksmuntmeester dr. W J.
van Heteren, voerde het woord.
Namens het gansche personeel bood dr.
van Heteren aan het eind van zijn rede
een prachtig bronzen beeld aan en tevens
een oorkonde, waarop penteekeningen
voorkomen van de oude en de nieuwe
Munt.
I Geschoolde en ongeschoolde
arbeidskrachten
Na deze uiteenzetting beantwoordden
de heeren Verweij, v. Lier en Koster eenige
vragen. Van het medisch en psychotech
nisch onderhoek, al zal het jaren duren
voor het volmaakte in dezen bereikt is,
mogen groote resultaten verwacht worden.
Hierdoor immers zal voorkomen kunnen
worden, dat jonge menschen, die over be
paalde capaciteiten beschikken, een werk
kring zoeken, waarin hoegenaamd geen
vakkennis vereischt is. Er is namelijk zeer
veel werk te doen, dat geen scholing ver
langt. Dit werk zal dan bestemd moeten
worden voor hen, die minder geschikt
zijn voor geschoolden arbeid.
Uit den aard der zaak zal het leerlingen
stelsel ’n aanzienlijke uitbeiding en ver
dieping moeten ondergaan. De ambachts
scholen en nijverheidsscholen zullen na
tuurlijk ten volle benut worden, maar
daarnaast zal het noodzakelijk zijn, dat
iedere fabriek en zaak zich met de scho
ling van de jonge menschen bezig houdt.
Daarbij zal het gevaar, dat de algemeene
ontwikkeling van de jonge menschen door
eenzijdige opleiding in het gedrang komt,
ondervangen worden Onze zegslieden we
zen op de belangrijke resultaten, die in
dezen tot stand zijn gekomen door parti
culier initiatief, „De ambachtsschool in
de fabriek” is het ideaal, dat de leiders
van het Rijksarbeidsbureau voor de oogen
zweeft.
Het is in het belang van de bedrijven
zelf, dat de juiste man op de juiste plaats
komt, zoodat het departement meent te
mogen rekenen op de vrijwillige mede
werking van den hoofden daarvan, zoo
dat er geen ingrijpende dwangmaatrege
len noodig zullen zijn. Herhaaldelijk heeft
trouwens de klacht geklonken, dat het aan
tal geschoolde arbeidskrachten te gering
is. Een vingerwijzing is wel, dat de jon
gelui die met vrucht de ambachtsschool
hebben doorloopen, bijna allen een be
trekking vonden, eri, wat meer zegt, ook
houden.
Uit het arbeidsboekje dat o.m. een vol
ledig overzicht van de opleiding en loop
baan bevat, zal het gemakkelijk zijn na
te gaan, wie voor herscholing in aanmer
king komt. Deze herscholing, die in de
fabrieken plaats vindt, met financieelen
steun van het rijk, zal een groote uit
breiding kunnen ondergaan. Het ligt in
de bedoeling, de bestaande vakcursussen
bij dit herscholingsproces in te schakelen.
28 April t/m 3 Met
extra t/m 11 Mei, echter
niet In restaurants e d.
boorte tot aan zijn einde zonder rust
poos doordraait. De zaak stilzetten zou
beteekenen, dat millioenen volksgenooten
verstrooiing en ontspanning moeten mis.
sen, zoodat het niet kunnen voldoen aan
den wensch den eersten Meidag ook voor 't
omroeppersoneel tot een feestdag van den
arbeid te maken, eenvoudig een offer van
dit personeel aan de gemeenschap is. Het
groepsbelang heeft hier te wijken voor het
belang van het geheel. Zooals het belang
van den enkeling op zij behoort te gaan
voor dat van de groep Dat is nieuw so.
cia lisme.
Aanvankelijk werd nog overwogen een
klein deel van het personeel, zooals dat
der kantoren, enz. vrijaf te geven. De door
de concentratie der oude omroepvereeni-
gingen ontstane achterstand in de progranu
mavoorbereiding maakte echter ook dit
plan onmogelijk. Daarom werd daar
men dezen dag toch niet onopgemerkt
meende voorbij te mogen laten gaan
besloten om aan alle medewerkers en
medewerksters een gratificatie te doen
toekomen.
stof daarvoor; b. wollen
dan 3 pCt. natuurwol
katoenen en
DE NEDERLANDSCHE OMROEP EN
DE 1 MEIVIERING
Naar de persdienst van den Nederland.
schen Omroep ons meedeelt, heeft de dl.
recteur-gen., dr ir W. A. Herweyer, na
ernstige overwegingen helaas niet kunnen
besluiten reeds dit jaar op den eersten
Mei aan het geheele personeel vrijaf te
geven. De om roep toch is in zekeren zin
een continu-bedrijf, dat nooit ook maar
een dag stil kan staan van zijn ge-
Donders
professor te
Utrecht. Prof. Dqnders was
een vermaard oogheelkundige,
wiens roem ver de landsgren
zen overschreed. Hij werkte te
Utrecht; vandaar, dat men in
deze stad een standbeeld voor
dezen reus der wetenschap op
richtte.
Men meldt ons van bevoegde zijde:
De fotografen, die de foto’s leveren
waarmede straks de persoonsbewijzen
voorzien moeten worden, zullen, mis
schien voor het eerst in hun fotografische
loopbaan, een foto moeten maken volgens
regeeringsvoorschrift. Het moet een foto
worden volgens lid zus van artikel zoo
van het besluit no. 1 en daarmee uit.
Geen artistieke overwegingen, geen pro
blemen van pose of belich'ing, nog min
der de vleiïngen, de smeekingen of de
protesten der slachtoffers mogen den foto
graaf bewegen hem of haar anders op
het plaatje te zetten dan is voorgeschre
ven bij lid zus van artikel zoo
En dit voorschrift, in casu artikel 15
le lid onder 5 van het ’’uitvoeringsbesluit
persoonsbewijzen I zegt het kort en
krachtig: de foto moet den afgebeelden
persoon zoodanig toonen, „dat het linker
oor duidelijk en geheel zichtbaar is”. En
hoe mijn linkeroor nu ook aan mijn
hoofd zit, hoog of laag, schots of scheaf.
plat of bol: er helot geen lieve moederen
aan: het moet niet alleen duidelijk maar
het moet heelemaal op de foto
Maar de dames, die op het plaatje ko
men zijn schrander en vindingrijk en als
de fotograaf ovnerbiddelijk wijst op arti
kel 15 sub 5, dan toont de slagvaardige
vrouw hem terstond hetzelfde artikel
sub 7 en daar staat het: de foto moet
den afgebeelden persoon duidelijk ken
baar weergeven. „En", zoo redeneert de
vrouwen-logica, „als ik gewoon ben mijn
kapsel in een sierlijke golf over mijn lin
keroor te dragen, ben ik kenbaar aan
mijn golf en niet aan mijn oor. Dus wel
de golf naar niet het oor”
Het lijkt wel mooi, maar het is niet zoo.
Het meergenoemde uitvoeringsbesluit
heeft nu eenmaal een bijzondere voor
liefde voor het linkeroor en heeft over
de afbeelding daarvan een duidelijk voor
schrift gegeven, waaraan men zich heeft
te houden: het oor moet op de foto dui
delijk en geheel zichtbaar zijn. De rede-
neering, dat men gewoon is het oor be
dekt te dragen en dientengevolge een
onbedekt oor den afgebeelden persoon
Tegelijk met een ingrijpende wijziging
van den organisatorischen opzet der
arbeidsbemiddeling ondergaan echter ook
haar bemoeienissen belangrijke uitbrei
ding. De arbeidsbemiddeling moet meer
dan tot dusver gericht zijn op het aan den
arbeid brengen en aan den arbeid houden dacht,
der bevolking. Het Rijksarbeidsbureau zal
zich dienen te ontwikkelen tot een centrale
kracht bij de organisatie van den arbeid
Men bedenke echter, dat het hierbij om
niet geringe c’
beidsbureau stelt zich als doel het aan’
den arbeid brengen en aan den arbeid
houden van geheel ons volk, van den kun
stenaar af tot aan de onvolwaardige ar
beidskracht toe. Hiermede bestrijkt het
een geweldig arbeidsveld.
Wat wél en niet op textiel- of toeslag-
kaart verkrijgbaar is
Armenzorg en bestrijding van de
werkeloosheid
Door de instelling van de Rijksarbeids-
bureau’s zal het mogelijk zijn een scherpe
scheiding door te voeren tusschen armen
zorg en bestrijding van werkeloosheid. In
de practijk waren de grenzen nog al ver
vaagd, doordat zoowel Maatschappelijk
Hulpbetoon als arbeidsbureau’s gemeente
lijke instanties waren. De werkloosheids-
zorg houdt het oog op de maatschappelijke
verschijnselen gevestigd, terwijl de Ar
menzorg meer in individueele gevallen
hulp moet bieden.
De Rijksarbeidsbureau’s krijgen een be
middelende taak. Zij zullen de schakel
vormen tusschen den werkgever en werk
nemer. De rijksbemiddelaars op de bu
reau’s zijn daarom gekozen uit die men
schen, die het bedrijfsleven door en
door kennen. De werknemers komen met
hen rechtstreeks in contact, doordat het
loketten-systeem is afgeschaft. Zij wor
den in een kamer ontvangen en kunnen
vrijelijk hun wenschen kenbaar maken.
Uit deze samenvatting blijkt wel dui
delijk, hoe ruim de werkingssfeer is,
die aan het Rijksarbeidsbureau is toege-
1'. een dozijn messen en vorken.
2. een eieren.
3. een wijn.
4. een patrijzen.
5. een haringen.
8. een olifanten.
9. een pennen.
10. een bijen.
Denk er aan: niet tweemaal hetzelfde
woord gebruiken!
I en II
III
IV
V
VI
Op voederkaart voor katten
Op order van den Rijkscommissaris voor
het bezette Nederlandsche gebied ('com-
missaris-generaal voor financiën en eco
nomie) maken de besturen van de Ver-
eeniging voor den effectenhandel te Am
sterdam, de Vereeniging van effectenhan
delaren te Rotterdam en de Bond voor
den geld- en effectenhandel in de provin
cie te ’s-Gravenhage bekend, dat met in
gang van 1 Mei 1941 den Joden de toegang
tot de beurzen te Amsterdam, Rotterdam
en ’s-Gravenhage is verboden. Ter bepa
ling van het begrip „Jood” geldt artikel 4
van de verordening van den Rijkscom
missaris voor het bezette Nederlandsche
gebied betreffende het aangeven van on
dernemingen de dato 22 October 1940
(verordening no. 189/1940), welk artikel
als volgt luidt:
1. „Jood is een ieder die uit tenminste
drie naar ras voljoodsche grootouders
stamt.
2. Als Jood wordt ook aangemerkt hij.
die uit twee voljoodsche grootouders stamt
en 1. hetzij zelf op den negenden Mei 1940
tot de Joodsch-kerkelijke gemeente heeft
behoord of na dien datum daarin wordt
opgenomen, 2. hetzij op den negenden
Mei 1940 met een Jood was gehuwd of na
dat oogenblik met een Jood in het huwe
lijk treedt.
3 Een grootouder wordt als voljoodsch
aangemerkt, wanneer deze tot de Joodsch-
kerkelijke gemeenschap heeft behoord”.
Het verbod van toegang tot de beurs
beteekent niet tegelijkertijd, dat de betref
fende leden het lidmaatschap van de ver
eeniging, waaronder zij ressorteeren, ver
liezen.
Op voederkaarten voor Honden,
groep
H
ZEEP
Toiletzeep (nieuwe samenstell.)
of Huishoudzeep
of Zachte zeeppasta
of Zachte Zeep (oude samenst.)
of Zachte zeep (nieuwe samenst.)
of Zeeppoeder
of Zeepvlokken
of Zelfwerkende waschmiddelen
of Vloeibare Zeep
Voor 20 k.g. droog waschgoed moet
aan de wasscherij één bon worden
afgegeven.
21 April t/m 18 Mei
21 April t/m 4 Mei
extra t/m 18 Mei
7 t/m 20 April
extra t/m 4 Mei
28 April t/m 4 Mei
extra t/m 11 Mei, echter
niet in restaurants e. d.
21 t/m 27 April
extra t/m 4 Mei. echter
niet in restaurants e. d.
21 t/m 27 April
extra t/m 4 Mei. echter
niet in restaurants e. d.
GORT (-mout) of grutten
HAVERMOUT of havervlokken,
of haverbloem of aard.meelvlek
ken of gort of gortmout of grutten
MACARONI of spaghetti of ver
micelli
RIJST of rijstemeel of rijstebloem
of rijstgries of gruttenmeel (ge
mengd meel)
Een paar grepen uit de geschiedenis
des vaderlands.
1. Hoe heette de echtgenote van Jo
han de Witt, den bekenden raad
pensionaris?
2. Naar wien is de Camera Obscura
genoemd?
3. Was Paulus Potter een musicus
of een beeldhouwer?
4. De 80-jarige oorlog werd beëin
digd in het jaar 1648. In welke
stad vonden de vredesonderhande
lingen plaats?
Briefwisseling,
Den Heer P A. Sparenburg. Uw
aardige bijdrage waarvoor mijn har
telijke dank, wordt in de „Avond
school” van a.s. Zaterdagavond ge
plaatst.
De secretaris-generaal van het departe
ment van Handel, Nijverheid en Scheep
vaart maakt, naar aanleiding van de vele
vragen, welke door handel en publiek
zijn gesteld inzake de artikelen, welke op
de textielkaart en toeslagkaart en welke
op speciale punten kunnen worden aan
geschaft bekend, dat hieromtrent thans
het volgende is voorgeschreven:
1. Op de punten der textiel- en/of
toeslagkaart zijn verkrijgbaar: alle ge
confectioneerde op punten gewaardeerde
textielgoederen of stof daarvoor en alle
soorten garens met uitzondering van:
a. wollen winterjassen en -mantels of
dekens (meer
bevattend);
graslinnen lakens of
daarvoor; d. alle soorten luiers
daarvoor
2. Op speciale A.K.-punten zijn
krijgbaar: alle geconfectioneerde op pun
ten gewaardeerde artikelen dus geen
stof daarvoor met uitzondering van:
a wollen dekens, wollen winterjassen
en -mantels of stof daarvoor; b. alle soor
ten luiers en katoenen en graslinnen la
kens of stof ter vervaardiging van luiers
en/of katoenen en graslinnen lakens; c.
artikelen, welke op B K.-punten verkrijg
baar zijn (zie onder 3), of stof daarvoor;
d. huishoudelijke artikelen of stof daar
voor.
3. Op speciale B.K.-punten zijn ver
krijgbaar: onderstaande geconfectioneerde
op punten gewaardeerde artikelen dus
geen stoffen: bakkersbuis, bakkersbroek,
boezeroen (van keper of drill), buis (van
keper of drill), doktersjas, kapmantel
(lang), kappersjas (kort), kappersjas
(lang), kiel, koksbroek, koksbuis, labo-
ratoriumjas, mouwvest (van stof), mijn-
werkershemd (van stof), mijnwerkers-
hemd (tricot of gebreid), overall, serveer-
schort, sloof, stofjas (kort), stofjas (lang),
teekenjas (kort), teekenjas (lang), uni
form 2-deelig (alle soorten), uniformen
3-deelig (alle soorten), verpleegsters-
boorden, verpleegstersjapon, verpleeg-
stersmanchetten, verpleegstersschort.
voorschoot, werkbroek (van keper of
drill), werkhemd zonder boord, werkjas
(van keper of drill), werkpak (van keper
of drill).
4. Op speciale H.A.-punten zijn ver
krijgbaar: alle geconfectioneerde op pun
ten gewaardeerde huishoudelijke artikelen
dus geen stof daarvoor met uitzon
dering van:
De taak van het Rijksarbeidsbureau
In grove trekken geteekend komen de
bemoeienissen van het bureau zooals we
reeds eerder meldden, op het navolgende
neer.
a. Ieder gewestelijk bureau zal worden
Ingericht voor het geven van voorlich
ting bij de beroepskeuze van jeugdige
personen, waarbij het in de bedoeling ligt I Naar wjj vernemen, is aan dr. Herman
te bereiken, dat daarbij van door medisch Vos eervol ontslag verleend als genees-
en psychotechnisch onderzoek verkregen heer-directeur van het Volkssanatorium
te Hellendoorn. Tot geneesheer-directeur
is benoemd arts J. van ‘der Pijl, thans
eerste geneesheer aan dit sanatorium.
unj.’ niet duidelijk kenbaar zou weergeven, 's
geen logica maar scljijn-logica en berusi
op een tweeledige opvatting van het be
grip „duidelijk kenbaar”.
Een zwaargesluierde dame, die iederen
dag het huis van haar buren passeert
kan voor de buurtgenooten duidelijk ken.
baar zijn als de weduwe Jansen; in den
zin van het uitvoeringsbesluit is zij ech
ter allerminst duidelijk kenbaar
De haardracht en de variabele mode,
welke die dracht beïnvloedt, zijn weinig
constant en zijn, dikwijls binnen zeer kor.
ten tijd, aan wijzigingen onderhevig. Die
De met aangeduide bonnen vervallen spoedig
Hoeveelheidf BON Tijdvak waarin geldig
BONKAART ALGEMEEN
BROOD
of 1 RANTSOEN „gebak". Dit is:
Koek
of Speculaas
of andere koekjes
of Biscuits en Wafels
of Beschuit
of Cake
of Taart en gebakjes
of gevuld groot korstgebak
of gevuld klein korstgebak
RUND- KALFS- VARKENS-
PAARDEN- Of SCHAPEN-
VLEESCH of VERDUURZAAMDE
KIP (been inbegrepen) in blik
of glas
of 1 Rantsoen Vleeschwaren. Dit is:
voor gerookt of gekookt varkens-
rund, kalfs- paarden- en schapen-
vleesch en voor gerookte worst
soorten, b.v. ham, schoudercar-
bonade, spek, rookvleesch, pekel-
vleesch, Geldersche rookworst,
plockworst en snijworst
voor gekookte worstsoorten, b.v.
boterhammenworst, lunchworst,
rolpens en knakworst, b.v.
Frankforten en Weener
voor leverartikelen als b.v. Ber
liner, Saksische en Haagsche
leverworst en verder van tongen
worst en nierbrood
voor bloedworst
Vandaag heeft het Rijksarbeids
bureau zijn taak aangevangen. Hier
mede is een mijlpaal bereikt op den weg
naar een volmaakte arbeidsbemiddeling
voor allen, die ingeschakeld willen en
moeten worden in het productieproces.
Door een doelmatige arbeidsbemidde
ling kan voorkomen worden, dat de
eene markt overvoerd is met arbeids
krachten, terwijl de andere er gebrek
aan heeft. Zij moet a.h.w. een evenwicht
tot stand brengen in vraag en aanbod.
Dit zal bereikt kunnen worden door
het Rijksarbeidsbureau, dat vérstrek
kende bevoegdheden bezit en zijn ver
takkingen in het geheele land heeft.
De waarnemend secretaris-generaal van
Sociale Zaken, ir. R. A. Verwey, heeft met
de heeren Th. van Lier en Koster ter
gelegenheid van de instelling van het
Rijksarbeidsbureau een uiteenzetting ge
geven over de geschiedenis van de arbeids
bemiddeling in ons land. Allereerst deed
ir. Verwey echter de mededeeling, dat de
werkloosheid gedaald is tot het niveau
van 1931, zoodat gesproken kan worden
va neen bevredigenden gang van zaken
in de bestijding der werkloosheid. In dat
opzicht heeft het Rijksbureaü dus de wind
in de zeilen, aangezien er vraag is naar
arbeiders.
De openbare arbeidsbemiddeling in ons
land vindt haar uitgangspunt in gemeen
telijk initiateif. In de laatste jaren der
negentiende eeuw hebben eenige. steden
gemeentelijke instellingen voor arbeids
bemiddeling in het leven geroepen. Deze
op zichzelf staande instellingen traden in
1906, op initiatief van de Haagsche arbeids
beurs met elkaar in verbinding, teneinde
tot een zekere mate van onderlinge samen
werking te geraken. In 1908 werd daarop
de Vereeniging van Nederlandsche Ar
beidsbeurzen opgericht, die op dit begin
van samenwerking voortbouwde, zoodat I
in 1913 hier te lande 27 arbeidsbeurzen I
bestonde.i, waaronder 21 gemeentelijke en
6 particuliere, die, op een enkele uitzonde
ring na, samenwerkten.
Op 3 Augustus 1914 ontstond een Cen
trale Arbeidsbeurs. Desniettemin bleef nog
een groot deel van het land van arbeids
bemiddeling verstoken. Teneinde hierin te
voorzien kwamen in de tweede helft van
1915 dertig districts-arbeidsbeurzen tot
stand, terwijl van de 1092 gemeenten zich
970 bereid verklaarden een correspondent
schap der arbeidsbemiddeling in te rich
ten.
Vervolgens werd in 1916 de Rijksdienst
der Werkloosheidsverzekering en Arbeids
bemiddeling ingesteld. Deze zag zich belast
o.a. met de leiding der intercommunale
arbeidsbemiddeling, zoodat deze meer in
de sfeer van de regeeringsbemoeienis werd
getrokken.
Wanneer men ziet, dat het aantal plaat
singen in 1917 109000 bedroeg, terwijl de
jaren 1936 tot en met 1939 achtereenvol
gens 259000, 297000, 311000 en 359000 plaat
singen te zien gaven, dan zijn dit ongetwij
feld respectabele cijfers, die een verheu
gende stijging vertoonen.
Desniettemin is de arbeidsbemiddeling
toch in tweevoudig opzicht ten achter ge
bleven, namelijk in de organisatie en in
de bestrijding der werkloosheid.
Beide kunnen met enkele voorbeelden
duidelijk arden aangetoond. In tal van
kleine gemeenten is de arbeidsbemiddeling
in handen gelegd van een ambtenaar, voor.
wien deze taak niet meer dan een neven
betrekking vormt, die in den koop toe
wordt genomen. In de grootere gemeenten
(gemeenten van 15000 en meer inwoners
zijn, sedert de Arbeidsbemiddelingswet tot
stand kwam, verplicht tot het hebben van
een arbeidsbeurs) heeft men weliswaar
een eigen orgaan der arbeidsbemiddeling,
doch ook hier laat de werkwijze en uit
rusting menigmaal te wenschen over. Zoo
moest de gedachte, dat de arbeidsbemid
deling, als gewichtige factor in de werk
loosheidsbestrijding, een bij uitstek natio
nale aangelegenheid vertegenwoordigt,
veelal wijken voor overwegingen van
plaatselijken aard.
Met de aanwijzing van het Rijksarbeids
bureau ris orgaan van de arbeidsbemidde
ling is deze tot een rijkszaak onder cen
trale leiding geworden. Het Bureau ver
vult zijn taak door middel van een ambte
lijk apparaat, dat 37 gewestelijke arbeids-
bureaux en ongeveer 150 bijkantoren om
vat.
Het is een immense taak die dit bureau
op zich genomen heeft. Slaagt het hier
in, dan zal er een belangrijke stap ge
dingen’gaat. Het Rijksar-1 zet zijn naar het doel, van alle sociale
-u J—1 zorg en maatregelen: Vreugdebrengende
arbeid voor allen, die werken kunnen
en werken willen.
wijzigingen zijn oorzaak, dat voor de foto
op de persoonsbewijzen, welke onze iden.
titeit moet helpen bewijzen, inzake de
haardracht geen voorschriften zijn gege
ven. Om zeer gewichtige redenen, die
hier niet nader behoeven te worden aan
gegeven, is betreffende de afbeelding van
ons linkeroor wel een bepaalde en scherp
geformuleerde eisch gesteld. En deze
eisch vergt, dat het linkeroor geheel
zichtbaar zij.
Men houde zich daaraan.
a geconfectioneerde luiers, katoenen en
graslinnen lakens of stof ter vervaar
diging van luiers en/of katoenen of gra»
linnen lakens, alsmede alle andere katoe
nen stoffen; b. wollen dekens (meer dan
3 pCt. natuurwol bevattend); c. alle kle
dingstukken of stof daarvoor.
5 Op speciale G-punten zijn verkrijg
baar: alle soorten garens.
6 Op speciale B.G -punten zijn ver
krijgbaar: alle stoffen, aan het stuk
dus geen geconfectioneerde artikelen
met uitzondering van: a alle wollen stof
fen. b alle katoenen stoffen
7 Op speciale V.V.W.-punten zijn ver
krijgbaar: a. wollen winterjassen en
-mantels of stof daarvoor; b. wollen
dekens (meer dan 3 pCt. natuurwol be
vattend); c. alle andere wollen stoffen
aan het stuk.
8 Op speciale V.V.A.-punten zijn ver
krijgbaar: a. geconfectioneerde katoenen
en graslinnen lakens of stof daarvoor; b
alle soorten geconfectioneerde luiers of
stof daarvoor; c. alle andere katoenen
stoffen aan het stuk.
Met nadruk wordt er derhalve de aan
dacht op gevestigd, dat alle stoffen aan
het stuk, ook de katoenen en wollen
stoffen, verkrijgbaar zijn op de punten
der textielkaart en/of toeslagkaart.
Alle stoffen aan het stuk, met uitzon
dering echter van alle katoenen en wol
len stoffen, zijn op speciale B.K.-punten
verkrijgbaar en mogen niet op andere
speciale punten worden betrokken.
Katoenen stoffen zijn op speciale
V.V.A.-punten verkrijgbaar en wellen
stoffen op speciale V.V.W.-punten. Deze
katoenen en wollen stoffen mogen der
halve niet op andere speciale punten
worden afgeleverd.
Steun en werkverschaffing
Jarenlang is de toestand zoo geweest,
dat ’t overgroote deel van de werkeloozen
ook werkeloos was, met al de nadeelige
gevolgen van dien. Het aantal arbeiders
in de werkverschaffing is altijd betrekke
lijk gering geweest. Sinds eenige weken is
de schaal ten gunste van de werkverschaf
fing doorgeslagen. Momenteel zijn er on
geveer 54.000 arbeiders in de werkver
schaffing, terwijl nog 50.000 werkeloozen
daarbuiten staan. Verwacht mag worden,
dat nog dezen zomer, meer dan 80.000 per
sonen in de werkverschaffing opgenomen
zullen zijn.
De vraag naar landarbeiders
De vraag naar landarbeiders is op het
oogenblik zeer groot en het is een le
vensbelang voor ons volk, dat hieraan
voldaan wordt. Een verheugend verschijn
sel is dan ook. dat de trek van het land
naar de groote steden, tot staan is ge
komen. Tal van plattelanders keeren weer
naar het boerenland terug. Door de groote
vraag naar landarbeiders is het voorals
nog niet mogelijk, dat oudere stedelin
gen. die met de schop in de hand moeten
werken, hoewel zij daarvoor eigenlijk niet
geschikt zijn, terugkeereri naar hun vroe
ger beroep. Ir. Verwey zegde echter toe,
dat hij in de toekomst hieraan zijn volle
aandacht zal wijden.
Overigens verlieze men niet uit het oog.
dat het aantal arbeiders in de steden veel
grooter is dan de vraag, terwijl daarnaast
tal van cultuurtechnische werken op het
platteland niet uitgevoerd kunnen worden,
omdat er een gebrek is aan geoefende ar
beiders, zoodat een overheveling en her
scholing in die richting noodzakelijk zal
zijn.
gegevens, gebruik kan worden gemaakt;
b. de invoering van het arbeidsboek met
verplichte registratie voor alle werkne
mers;
c. bemoeienis met werkloosheidsverze
kering, wachtgeldregelingen en steunrege
ling;
d. cultureele werkloozenzorg, voor oude
ren en jongeren, w.o. begrepen de scho
ling, herscholing enz. van werkloozen en
eventueel de omscholing van werklooze
en niet-werklooze arbeiders,
e. het verzamelen van gegevens over den
toestand van het bedrijfsleven, over het
aantal werkende en niet-werkende perso
nen en over de werkloosheid, waarvoor
een sociaal-economische dienst en sta
tistiek in het leven zal moeten worden ge
roepen;
f. de plaatselijke, de interlocale, de in
tergewestelijke en de internationale ar-
