m
aijvolt
KRUSCHE
AMERIKA EN DE
OORLOG
KUNST EN LETTEREN
FILM EN BIOSCOOP
Ie bl.
RUSLAND
ARGENTINIË
DUITSOHLAND
TURKIJE
IRAK.
BRITSCH-INDIE
VEREENIGDE STATEN
1888
hoek passage spuistraat
WAGE NSÏ GAAT 4-6-8
Rheumatische pijnen
Trarht collectie
crfut^kaauers
Slaapkamers
Zitkamers
7i lel h meubelen
□EBUTANTENCONCERT IN HET
HAAGSCHE GEMEENTEMUSEUM
ITALIË
pag. 2 1
De Amerikaansche scheepvaart
door de Roode Zee
FRANKRIJK
Toespraak van maarschalk Pétain
Onlusten in Britsch-Indië
breiden zich uit
EERSTE KROATISCHE GEZANT TE
BERLIJN AANGEKOMEN
HAAGSCHE COURANT Vrijdag 2 Mei 1941
Lord Gort nog niet te Gibraltar
De 1 Mei-parade te Moskou
ENGELAND
Roosevèlt vraagt verlenging
van volmachten
MAURITSHUISCONCERTEN
NOORWEGEN
1 Mei-rede van Rudolf Hess
Engeland’s gebrekkige militaire hulp
aan Frankrijk
TUL UILENSPIEGEL EN DE
ACADEMIE
Bij apoth
te
IN-
houden.
Cl.
Debussy,
besprekingen.
de
de
BRIEVEN VAN GOETHE ONTDEKT
Op een landgoed in Thüringen zijn een
serie brieven van Goethe ontdekt. Zij ma
ken deel uit van een briefwisseling met
Wilhelmina von Münchhausen, en zijn in
zijn laatste levensjaren geschreven.
een
dat
ver
ver,
met
cjejuw^liers-vdn
hoek piet he;n- zCufméristr.
Raadt tientallen van jaren werden
miljoenen lijders aan
Over de heele wereld, door Krutchen van
dit lijden verlost Neem toch óók
manoeuvres
Iran
onder voortdu
ratnde control*
var* scheikun
dige dpothoker
G. J. Logger
HAAGSCHE AMATEUR FILMCLUB
Zooals we reeds gemeld hebben,, draal
de Woensdagavond de 8 mm. clubprojec-
tor hier eenige zeer interessante films
door een der leden van de Haagsche Ama
teur Filmclub opgenomen en met zelf-
De begeleidln
hard Rebling
ding van Willem van der Meer.
Uitgevoerd worden o.a. deelen uit „Or
pheus en Euridice”, van Wil. GlQck. Sam
son en Dalila, van Saint-Saëns en Martha
van F. von Flotow. De partij van „Or
pheus" in de Orpheus en Euridice. zal dit
maal niet zooals gewoonlijk geschiedt door
een vrouwenstem worden gezongen, doch
door den tenor.
Morgen, Zaterdagmiddag zal in het
Gemeentemuseum het 47ste Debutanten
concert plaats hebben. Zooals men weet
hebben deze concerten ten doel, jongen,
onbemiddelden talenten gelegenheid te
geven zich in het openbaar te laten hooren.
Ditmaal zullen Annie Michielsen, alt-
zangeres uit Overveen, en Tine Krouwel.
pianiste alhier, debuteeren. De heer Jan
Booda heeft welwillend de pianobegelei
ding op zich genomen.
Annie Michielsen is oud-leerlinge van
den heer Willem Ravelli.
Tine Krouwel is in het bezit van het
einddiploma van het Amsterdamsche Con
ger/atorium (mej. Nelly Wagenaar).
Het ptogramma vermeldt o.a. Praelu-
diun n Fuga in Cis gr. t. van J. S. Bach,
6me Nocturne Op. 63 van G. Fauré, Les
collines d’Anacapri van
Pavane van H. Andriessen en Sonatine
(1’936) van H Badings voor piano en lie
deren van A. Scarlatti, C. M. Schiassl, C.
Huygens, G. F. Handel, A. Caplet, M.
Ravel en Fr. Schubert.
Het concert begint om 15 uur en is gratis
toegankelijk voor de bezoekers van het
Museum.
PROGRAMMA GEMEENTEMUSEUM
Het programma van het Gemeente
museum voor de volgende week luidt:
Van Zondag 4 Mei a.a. af Jubileum-ten-
toonstelling van de Vereenlging Haagscho
Kunstkring. 1. Retrospectieve afdeeling:
schilderkunst, beeldhouwkunst en toege
paste kunst (werk van leden tusschen
1891 en 1900); 2 Schilderkunst, beeld
houwkunst, grafisch werk, bouwkunst,
sier- en toegepaste kunst (werk van le
den van 1900 af tot heden); 3. Historische
afdeeling: gulden boek, brieven uit het
archief van den Kring, premieplaten voor
de jaarlijks gehouden verlotingen.
BUITENLANDSCHE BERICHTEN
ZAKE IRAN—RUSLAND TEGEN
GESPROKEN
De ambassade van Iran te Ankara
deelt ten aanzien van buitenlandsche be
richten mede, dat er tusschen Iran en
Bakoe in Rusland nooit een luchtverbin
ding bestaan heeft, zpodat deze ook niet
gestaakt kon worden. Er zijn geen troe
penversterkingen van Iran naar de Rus
sische grens vertrokken. Evenmin zijn
aan de Russische grens
waargenomen. De grenzen tusschen
en Rusland zijn nog steeds open.
1 MEI TE PARIJS
De beweging van de Rassemblement po
pulaire heeft op 1 Mei in een der grootste
vergaderlokalen in Parijs een door ver
scheidene duizenden personen bezochte be-
tóoging gehouden, waar de leiders der
beweging toespraken hielden. Ter inlei
ding maakte Jean Goy bekend, dat de
Rassemblement populaire thans 350.000
leden heeft. De Meibetooging moet een
nieuwe orde en de nationale revolutie
voorbereiden en Frankrijk voegen in het
nieuwe Europa.
Marcel Déat zette uiteen, dat de huidige
oorlog slechts de militaire phase is van
een groote Europeesche revolutie. Men
beleeft niet een doodsstrijd, maar de ge
boorte van een nieuwen tijd. Déat riep
zijn toehoorders op een nieuw, ander
Frankrijk op te bouwen. De revolutie zal
in Parijs van stapel loopen en niet in
Vichy, dat ver weg ligt. Maarschalk Pétain
DE BEGROOTING
Tijdens de behandeling van de begroo-
ting van het dienstjaar 1941-42 heeft de
minister van financiën, Thaon de Revel,
verklaard, dat het geraamde tekort van
65 milliard lire door buitengewone mid
delen zal moeten worden gedekt. Er zul
len echter geen nieuwe belastingen wor
den geheven.
PIANO-AVOND GERARD HENGEVELO
De bekende Amsterdamsche pianist Ge
rard Hengeveld zal thans ook hier ter
stede een recital geven en wel op Vrij
dag 9 Mei a.s. in Diligentia.
„HAAGSCHE TRIO”
Mej. Eveline Lepez Salzedo is, wegens
drukke werkzaamheden elders, uit het
Haagsche Trio” getreden. De samenstel
ling van genoemd ensemble is thans: An
dré Rodenhuis, piano, Robert Le Rütte,
viool, Engelbert Oskam, violoncel
VERSPREIDE BERICHTEN
De premie voor het kinderrijkste ge
zin in Spanje zal toegekend worden aan
Domingo Serra te Tarrasa, in de nabij
heid van Barcelona. Serra heeft 20 kinde
ren, van wie er 16 in leven zijn. 3 Zoons
hebben in den burgeroorlog aan de zijde
van de nationalisten gestreden.
Het passagiersschip „Carvalho Arau
jo” heeft gisteren met 300 man, luchtdoel-
artillerie en oorlogsmateriaal aanboord, de
haven van Lissabon verlaten. De man
schappen zijn voor de versterking van het
Portugeesche garnizoen op de Azoren be
stemd.
De staat New Jersey, welke de vorige
maand reeds door geweldige boschbran-
den was gesteisterd, wordt thans weer als
gevolg van hitte en droogte, door branden
bedreigd. De leiding van de brandweer
noemde den toestand uiterst kritiek. Be
halve 3600 acres boschgrond, zijn talrijke
gebouwen een prooi der vlammen gewor
den.
De bouw van schuilkelders zal zoo
wel in Cairo als in andere Egyptische ste
den per 15 Juni zijn geëindigd.
Het lersche parlement heeft de de,
fensiebegrooting, ten bedrage van 8.388.000
pond sterling, aangenomen.
„DE WEG IS BETER DAN DE
HERBERG”
Het door de gemeente Amsterdam be
kroonde Nederlandsche stuk „De weg is
beter dan de herberg” in drie bedrijven
door Dick Ouwendijk zal door Het Neder-
landsch Tooneel. directeur Cor van der
Lugt Melsert in den Stadsschouwburg
worden opgevoerd up Woensdag 7 Mei,
aanvang half acht.
Medewerkenden zijn de dames Magda
Janssens, Ank van der Moer, Mies Elout,
Hélène Berthé, Joke Busch, Nel Snel én
de heeren Louis de Bree, Anton Roemer,
Louis van Gasteren en Guus Oster. De
regie is gevoerd door Cor van der Lugt
Melsert.
bevangen, en‘men kon toen in de bladen
foto’s zien van oude vrouwen, die in boom
toppen of op telegraafpalen recordpogin-
gen deden. Sindsdien is de publieke be
langstelling echter geluwd en slechts in
een enkele plaats als Chewelah wordt de
traditie nog in eere gehouden.
LUCHTVERKEER AMERIKA—
SINGAPORE
De regelmatige luchtverbinding tusscheri
de Vereenigde Staten en Singapore zal
heden worden geopend, meldt S.P.T., De
dienst zal voorloopig uitsluitend worden
onderhouden met Clippers van de Pan-
American Airways.
BOUW VAN EEN TWEE OCEANEN-
VLOjtfT
De Senaat heeft het wetsvoorstel tot den
bouw van een twee-Oceanenvloot goedge
keurd. Hiermede is een bedrag van
3.415.521.750 dollar gemoeid. De wet ik ter
onderteekening aan den president doorge
zonden.
Een niet bij name genoemde Amerikaan
sche reederij. heeft de scheepvaart naar
Eevnte door de Roode Zee op zich geno
men en zal daarvoor 20 schepen in dienst
stellen. Naar aanleiding van dit bericht
wordt van bevoegde zijde te Washington
medegedeeld; meldt S.P.T., dat zoodra
déze reederij den dienst met Egypte opent,
haar schepen onder bescherming van d'e
Vereenigde Staten zullen staan, in het ka
der van de, verklaring van Roosevelt, dat
de Amerikaansche regeering haar eigen
schepen zal beschermen, op welke zeëen
zij zich ook mogen bevinden. Het patrouil-
leeren in de Stille Zuidzee, in de Golf
van Aden en in de Roode Zee door Ame
rikaansche. schepen wordt, te Washington
waarschijnlijk geacht.
CASTILLO OVER ZIJN POLITIEK
De waarnemende president Castillo
heeft de berichten ontkend, dat hij zou
pogen het Cpngres uit te schakelen en zich
alle macht toe te eigenen. In een interview
met den United Press-correspondent te
Buenos Aires, verklaarde hij: „Ik ben ge
dwongen geweest deze politiek, welke een
direct gevolg van de huidige omstandig
heden is. te volgen. Ik word door geen
enkele andere gedachte geleid, dan het
dienen van ’s lands belangen. Ik wil in
ieder geval vermijden dat de regeerings-
zaken gedesorganiseerd worden”.
Castillo voegde hieraan toe, dat ook
verder de buitenlandsche politiek van Ar
gentinië neutraal zal blijven. „Wij zullen
de internationale betrekkingen tot alle
landen precies op dezelfde wijze als thans
onderhouden.”
leuje ptipen
l'Wtituj uit wêiSaad
-In alle steden en dorpen van het onbe
zette Frankrijk zijn gisteren plechtighe
den en demonstraties gehouden, Waaraan
voor de eerste maal arbeiders en werk
gevers vereenigd deelnamen. Bij de Mei-
viering in de industriestad Commentry
waren Pétain, Darlan en andere leden
der regeering officieel aanwezig.
Maarschalk Pétain hield bij deze gele
genheid voor duizenden arbeiders een
rede. De eerste Mei, zoo sprak hij, is in
Frankrijk tot dusver een symbool van
tweespalt en haat geweest. Voortaan zal
hij een symbool van eendracht en vriend-
PRESIDENT INÖNU TE ISTANBOEL
De president der republiek, Inönu, ver
toeft op het oógenblik in, Istanboel. Op
25 April was hij uit Ankara vertrokken
en in dien tusschentijd heeft hij, naar ver
luidt. bepaalde deelen van Zuidwest-Ana-
tolië bezocht De tocht door de zee-eng
ten naar Istanboel geschiedde aan boord
van het staatsjacht „Savarona”.
STICHTING HAAGSCHE OPERAFONDS
Door het koor van bovengenoemde
stichting, wordt op Donderdag 8 Mei. des
avonds 7.39 uur een operaconcert gegeven
in de concertzaal Diligentia. Aan dit con.
eert werken, behalve het koor, mede, Nell
Veelo, sopraan, Rie Popma, alt Constant
van den Elshout tenor en Jac. Lfeste, bas.
is in hsltiden van dr. Eber-
Set geheel staat onder lei-
Het D.N.B. meldt uit Sjanghai:
De onlusten in Britsch-Indië breiden
zich steeds verder uit en nemen een hef
tiger karakter aan. Vooral de Britsche
oorlogsindustrie heeft daarvan zeer te
lijden, want in de meeste fabrieken ligt
het werk stil.
Te Bombay zijn alle fabrieken gesloten.
Meer dan 100.000 arbeiders zijn werkloos.
Te Nagpoer staken 25.000 arbeiders. Te
Cawnpore zijn bij nieuwe botsingen 27
menschen omgekomen. Te Patna is het tot
bloedige botsingen tusschen de Britsche
politie en betoogers gekomen. De politie
schoot met machinegeweren. Hier kwamen
4 menschen om het leven. Er zijn 40 zwaar
gewonden.
Amann, aan den rijkspostminister Ohne- moge dus op reis gaan, om in Parijs de
-- ware revolutionnairen aan te teffep. Men
zal hem vol respect ontvangen en hem
volgen. Wanneer Parijs zijn stem doet
hooren, spreekt het voor Frankrijk. Aan
het slot der betooging legden de aanwe
zigen met opgeheven hand den eed af
alles te zullen doen, opdat de revolutie
tot stand zal komen.
HET BIER GEDISTRIBUEERD
„Neen mijnheer, voor 12 uur verkoopen
wij geen bier”. „Flesschenbier hebben wij
niet meer voorradig, mijnheer”. Deze
woorden, die den bierdrinker zoo bitter
iri de ooren klinken en welke hij op het
©ogenblik zoo vaak naar het hoofd ge
slingerd krijgt, zijn teekenen van de be
perking, welke de Berlijnsche caféhouder
zich zonder eenige aanwijzing van hooger
hand, heeft opgelegd, aldus meldt het
S.P.T. uit Berlijn.
Met de groote bedachtzaamheid en voor
zichtigheid, die het kenmerk-, is van de
DüitsChe distributie-politiek, zijn de auto,
riteiten ertoe overgegaan het bier te dis
tribueeren. De Belgische autoriteiten heb
ben destijds een uitweg uit de distributie-
moeilijkheden gezocht door het bier alleen
beschikbaar te stellen op een broodbon.
De Duitsche autoriteiten hebben een an
dere oplossing gezocht en gevonden.
Terwijl in België weldra een vocht werd
verkocht, dat in de café’s van Brussel met
een moeilijk weer te geven naam werd
aangeduid, is in Berlijn de kwaliteit van
het bier onveranderd gebleven. Doch er
wordt aan den caféhouder slechts 80 pró
cent van de hoeveelheid, welke zij in het
jaar 1938 ontvingen uitgereikt.. Nu nemen
zij zelf maatregelen, opdat ieder nog ge
regeld zijn biertje kan drinken Flesschenf
bier wordt niet meer geleverd. Eenige
caféhouders verkoopen per avond niet
meer dan 3 of 4 glazen aan één gast.
Anderen weer zetten den geheelen ver
koop in den namiddag of den morgen,
stop. Het gevolg is, dat alles uitstekend
gaat, alleen worden er nu per dag 650.000
liter bier inplaats van ruim 800.000 liter
gedronken, terwijl de prijzen dezelfde
zijn gebleven.
Gisterochtend is de eerste Kroatische
gezant, dr. Branko Benzoa, te Berlijn
aangekomen. De gezant, die door de
leden van het nieuwe Kroatische gezant
schap te Berlijn was vergezeld, werd
door een vertegenwoordiger van het
ministerie van buitenlandsche zaken op
het station Friedrichstrasse verwel
komd.
Uit Gibraltar wordt, volgens S.P.T. ge
meld, dat de afgetreden gouverneur-ge-
neraal van de vesting Gibraltar, sir Clive
Liddell, Woensdagavond bij een officieele
ontvangst afscheid heeft genomen van de
autoriteiten van de Britsche kolorüe en
van het Britsche consulaat. Liddell zal
nog enkele dagen in Gibraltar blijven, in
afwachting van de aankomst van zijn op
volger, lord Gort. Deze zou, naar aan
vankelijk werd gemeld, reeds Maandag
j.l. te Gibraltar gearriveerd zijn, doch in
verband met particuliere omstandigheden
heeft lord Gort zijn reis naar Gibraltar
vertraagd.
Op het Roode Plein te Moskou is gis
teren de jaarlijksche troepenparade ge
houden in tegenwoordigheid van Stalin,
Molotov en andere autoriteiten. De pa
rade werd voorts bijgewoond door het
diplomatieke corps met den deken, den
Duitschen ambassadeur, aan het hoofd.
•- De volkscommissaris van oorlog, maar
schalk Timosjenko, hield een korte toe
spraak Het voorbijtrekken der troepen
duurde vijf kwartier.
Dagorder van admiraal
Koesnetzof
Admiraal Koesnetzof, de volkscommis
saris van marine, heeft ter gelegenheid
van den Isten Mei een dagorder uitge
vaardigd, waarin hij o.a. zegt: De sovjet
unie bevindt zich niet in oorlog. De ver
standige buitenlandsche politiek van de
sovjetregeering, de politiek van vrede
tusschen de volkeren en van gewaarborg
de veiligheid voor ons vaderland, heeft
het sovjetvolk in staat gesteld rustig, te
werken en 4e profiteeren van de wel
daden des vredes. Het sluiten van het
neutraliteitspact tusschen de sovjet-Unie
en Japan beteekent een schitterende
overwinning van de buitenlandsche poli
tiek der sovjetregeering. Dit pact vormt
een belangrijke stap in het belang van
den vrede, te meer daar het getéekend
werd nu de tweede imperialistische oor
log zich blijft uitbreiden.
De economische en defensieve macht
van den socialistischen staat neemt on
ophoudelijk toe. Buiten onze grenzen
neemt de tweede imperialistische wereld
oorlog steeds grootere vormen aan. De
oorlog verkrijgt steeds meer het karakter
van een strijd van langen duur en wordt
steeds meer destructief. Zijn onverdraag
lijke last drukt op de schouders van de
arbeiders in de kapitalistische landen. De
sovjetregeering en het sovjetvolk sparen
geen moeite om onze verdediging te
versterken en het roode leger én de
marine van de modernste technische mid
delen te voorzien.
LUCHTCOMMODORE GODDARD OVER
DE OORLOGSSITUATIE
Luchtcommodore Goddard begon gister
avond zijn commentaar voor de Londen-
sche radio over de oorlogssituatie met de
verklaring, dat men geen „mooi-weer-
rede” van hem mocht verwachten, meldt
het D.N.B.
Bij den oorlog op den Balkan hééft
men weer gezien'hoe beweeglijk het Duit
sche luchtwapen is en dat het op ieder
willekeurig punt met groote getalsterkte
kan optreden. Door deze overweldigende
macht zijn natuurlijk de zwakke strijd
krachten, welke men in Egypte kon mis
sen onder den voet geloopen. Hoe weinig
fraai dit resultaat ook was, het was toch
onvermijdelijk.
Goddard persoonlijk was evenwel ook
vast overtuigd, dat de slag op den Atlan-
tischen Oceaan veel belangrijker is voor
Engeland
Goddard gaf toen nog een andere uit
eenzetting over het optreden van het
Britsche kustluchtwapen, dat ter bescher
ming van convooien dient. In het Kanaal
en op eenige andere plaatsen worden de
koopvaardijschepen door vliegtuigen van
het jagercommando geleid.
Helaas bezit Engeland nog steeds te wei
nig watervliegtuigen voor deze doeleinden
want de noodzakelijkheid bommenwer
pers te bouwen is in zekeren zin een
beletsel voor den bouw van escortetoe-
stellen. Men kan nu eenmaal niet alles
tegelijk. Veeleer moet men offensieve
tegen defensieve doeleinden afwegen.
CRITIEK OP DE OFFICIEELE
COMMUNIQUÉS
De „Daily Mail” levert critiek op de
officieele communiqué’s, naar de Lon-
densche correspondent van „Göteborgs
Handels- och Sjofahrtstidning” meldt.
Het blad werpt de vraag op, waarom de
officieele communiqué’s de Duitsche suc
cessen bagatelliseeren, zoodat de z.g. ge
zaghebbende uit officieele bron komende
berichten steeds minder beteekenen voor
de breede massa van het Engelsche volk.
CIVIELE MOBILISATIE
Omtrent den precairen toestand waar
in Engeland thans verkeert, een situatie,
welke zich allengs ongunstiger ontwik
kelt, werd ons op de heden gehouden
persconferentie o.m. meegedeeld, dat dt
mobilisatie der burgerbevolking in En
geland zooal niet als mislukt kan wor
den beschouwd, dan toch zoovele leem
ten vertoont, dat van een effectief ge
bruik van deze hulpkrachten niet kan
worden gesproken.
Als frappante tegenstelling werd hier
naast het Groot Duitsche Rijk geplaatst,
waar zelfs de vrouwen en kinderen voor
het oorlogsapparaat zijn ingezet
op den
Messer-
President Roosevelt heeft Woensdag
avond het Congres verlenging gevraagd
van zijn volmachten om de koers van
den gouden dollar binnen de wettelijk
bepaalde grenzen vast te stellen. Deze
verlenging geldt voor twee jaar.
Voorts heeft Roosevelt verzocht het
stabilisatiefonds eveneens voor nog twee
jaar op twee milliard dollar te hand
haven.
De vroegere goeverneur van den
staat Pennsylvania, Amos Pinchot, die
lid van het comité „America First” is,
heeft een schrijven tot president Roose
velt gericht, waarin hij den president
en minister Knox verwijt „den Britten
dezelfde slechte kansen toe te schrijven
om de zege te behalen, als Lindbergh
dit heeft gedaan”. Pinchot beriep zich
op senator Downey, die in den Senaat
heeft verklaard, dat Roosevelt hem zelf
gezegd zou hebben, dat er overweldi
gende kansen op een Duitsche overwin
ning bestaan. De minister van marine
Knox, hééft in een onlangs gehouden
rede verklaard: „Wij zullen overwonnen
wórden, indien onze leveranties aan
HET WERELDRECORD PAALZITTEN
VERBETERD
In het plaatsje Chewelah in den staat
Washington is onder groot enthousiasme
der toeschouwers het wereldrecord paal-
zitten verbeterd door den jongen hout
hakker, William Cowlings, die er in
slaagde het 14 uur en 23 minuten vol te
houden. Het oude record stond op naam
van zijn collega den 45-jarigen Bill Bradey
met „slechts 13 uur en 12 minuten. Toen
Cowlings van zijn verheven zitplaats af
daalde. bleek hij niet noemenswaard ver
moeid.
Het paalzitten is een al tamelijk oude
sport, welke in het bijzonder door hout
hakkers bedreven wordt en hierin be
staat, dat men op een afgezaagde boom of
paal gaat zitten tot men er eenvoudig
genoeg van heeft. De kampioen behoudt
zijn titel een jaar en moet hem dan weer
verdedigen. Tijdens den wedstrijd wor
den voedsel of lectuur met een touw naar
boven geheschen, terwijl lawaaiige mu
ziek er voor zorgt, dat de candidaten niet
in slaap vallen. Dit Is te Chewelah reeds
een keer voorgevallen en had tot gevolg,
dat het slachtoffer van een hoogte van
ruim 4 meter naar beneden viel en beide
beenen brak.
De winnaar van een dergelijk tournool
wordt eerst den volgenden dag gehuldigd,
om den man de gelegenheid te geven, be
hoorlijk uit te rusten Tijdens de plechtig
heid krijgt hij van den oudsten van het
houthakkersgilde een geweldige medaille
en gedurende een jaar vrijstelling van be
paalde belastingen Er wordt gedanst en »r
worden toespraken gehouden, waarbij het
geheele dorp aanwezig is, omdat de ..dag
na het tournool” als algemeene feestdag
wordt beschouwd.
Een tiental jaren geleden werd heel
Noord-Amerika door een paalzitters-rage
schap zijn, omdat hij het feest van den
arbeid en de arbeiders zal zijn. Een
groote natie kan men niet opbouwen op
een privilege of op de gunst van het lot,
doch slechts op den voortdurenden arbeid
van alle volksgenooten.
De maarschalk verlangde in de eerste
plaats een ander standpunt van den on
dernemer tegenover den arbeider. De
werkgever moet de vrijheid van den ar
beider respecteeren en zijn welzijn in het
oog houden. De arbeider wenscht be
scherming tegen werkloosheid, veilig
heid in zijn beroep, aandeel in den voor
uitgang van de onderneming, doeltref
fende bescherming tegen ellende, ziekte
en ouderdom enz. Alle deze eischen zijn
gerechtvaardigd en moeten in de nieuwe
orde, welke in Frankrijk wordt voorbe
reid, vervuld worden.
De reorganisatie moet het beginsel
verlaten, dat de enkeling geïsoleerd
tegenover den staat stond en vakvereeni-
gingen en werkgeversorganisaties tegen
elkaar gericht waren. De nieuwe orde
zal arbeiders en werkgevers in corpora
tieve vakgroepen vereenigen. Het kern
punt van dit nieuwe stelsel van corpora
ties zal niet meer de afzonderlijke laag
der maatschappij, niet meer de klasse,
maar het gemeenschappelijk belang zijn
van al degenen, die deel uitmaken van
dezelfde onderneming.
De nieuwe sociale orde, zoo betoogde
het staatshoofd tot slot, moet ook reke
ning houden met de economische feiten.
Slechts dan zal zij het allen mogelijk ma
ken in waardigheid, veiligheid en gerech
tigheid hun bekwaamheden tot de hoog
ste ontplooiing te brengen. Slechts zoo
zal Frankrijk op het terrein van den ar
beid evenals op alle andere gebieden, het
evenwicht en de harmonie vinden, waar
door zijn herrijzenis bespoedigd zal
worden.
De dames Elsa van Bueren, zan* en
piano en S. M Bottema, viool, benevens
de (jeer S. Admiraal, piano, yoeren een
programma uit, dat vóór de pauze tan
Italiaansche en Duitsche (hoofdzakwijk
klassieke) meesters is gewijd en In de
tweede afdeeling nieuwere Nederlandsqhe
componisten aan de beurt laat komen.
De pianiste speelde een Suite in G-dur
van Scarlatti met technische vaardigheid
en muzikaliteit Rhythme en phraseering
maakten eert goeden indruk, terwijl pittig
heid en geest der compositie hebben ge
sproken. Moge de voordracht niet steeds
even .gelukkig en ook nog niet .geheel
„concertrijp" geweest zijn, als proeve van
pianistische bekwaamheid van een zange
res was zij een heuglijk verschijnsel.
Dan Beethoven’s eerste Sonate in D-dur
voor piano en viool. Het samenspel viel
te waardeeren en individueel maakten de
prestaties technisch en muzikaal den in
druk van Consciëntieuze studie, Rhythme
en dynamische schakeeringen waren ver
zorgd, terwijl voor den rtijl van het werk
een goed begrip aanwezig bleek te zijn.
Meer dan het eerste deal bekoorden de
Variaties, zoowel qua klank als stem
ming. Ook de vertolking van het Rondo
heeft het doof scherpte van rhythme en
levendigheid van temperament zeer goed
gedaan.
Vervolgens zong Elsa van Bueren een
vijftal Liederen met aangenaam getim-
breerde stem en expressieve dictie. Mocht
in Schumann’s „Waldesgesprach" de hoog
te aan het slot wat onvrij klinken, do
warmte der voordracht deed dit tekort
vergeten Ook „Wir wandellen" van
Brahms, werd met poëzie en innerlijkheid
gezongen. De uitspraak is bijzonder dui
delijk.
Van „Verborgenheit" van Hugo Wolf
kwam in de gespannen weergave de
drangvolle innerlijkheid uitnemend tot
haar recht. Klankkleuring en bewogen
heid waren heel mooi. „Fussreise" klonk
zinvol en enthousiast.
Na de pauze een Hefelijk-blij en een
religieus-ingetogen lied van Willem Pij
per. Beide stemmingen werden getroffen
evenals de levenskracht, humor en uitge
latenheid van Dina Appeldoorn’s „Uitvaart
van Orphéus”. Weidschheid en verrukking
kwamen tot uiting bij „Morgen in den
Tenger" van B. v. d. Sigtenhorst Meyer
en tot slot hebben de somberheid en de
heftige smart van Bading’s „Coplas” over
tuigend gesproken door het artistieke tem
perament der vertolkster.
De heer Admiraal bleek een even voor
treffelijk begeleider als ensemble-speler
te zijn. In de laatste hoedanigheid deed
hij zich nogmaals hooren met de violiste
in de Sonate no. 4 in D-dur van Dirk
SchSfer. Het is het werk van een fijnge
voelig musicus, die vele invloeden onder
ging, maar wiens inspiraties niettemin ten
zeerste boeien. Men kan den beiden
vertolkers erkentelijk zijn, dat zij het wei
nig gespeelde stuk tot uitvoering brengen.
Zij doen het blijkbaar met ambitie. Het is
dan ook een zinvolle weergave geworden,
waarbij het karakter van elk der vier dee
len goed naar voren is gebracht in zijn
verschillende eigenheden. De opvatting
was muzikaal verantwoord en heeft de be
doelingen van den componist waarneem
baar gemaakt
Het publiek heeft door bartelijk applaus
zijn waardeering voor zoowel de instru
mentale als vocale voordrachten betoond.
REDE VAN TERBOVEN
Rijkscommissaris Terboven heeft giste
ren bij een demonstratie te Oslo, georga
niseerd door de Auslandsorganisation
van de N.S.D.A.P., een overzicht ge
geven van de economische en politieke
situtie van Noorwegen.
Terboven zei, dat de eigen voedsel-
basis in Noorwegen door den zeer groo*
ten steun van de boeren aanzienlijk is
verbeterd. Ook de visscherij is zeer voor
uitgegaan. Het aantal werkloozen is tot
omstreeks 20.000 gedaald. Stelselmatig
wordt thans de waterkracht geëxploi
teerd, hetgeen de industrie ten goede
komt. Tal van belangrijke ertsvoorraden
heeft men gevonden. Ook de boschbouw
is met kracht ter hand genomen. Tenge
volge van een en ander zijn de econo
mische vooruitzichten voor Neorwegen
zeer gunstig.
len onbeperkt ter beschikking heeft ge
steld. Aan rijksminister Ohnesorge is het
te danken, dat het Duitsche luchtwapen
op het gebied van de draadlooze navi
gatie een enormen voorsprong
tegenstander heeft. Professor
schmitt is de vervaardiger van de beste
jachtvliegtuigen ter wereld. De minister
sloot met de woorden„Wij gaan de
militaire beslissing tegemoet, en daarvoor
levert ook het Duitsche bedrijfsleven
zijn grootste prestatie”.
Rijksminister Rudolf Hess heeft op den
1 Mei-dag in een vergadering van
„Reichsarbeitskammer”, welke in
Messerschmitt-fabrieken plaats vond, een
rede gehouden, waarin hij o.a. zeide, dat
de Duitsche bedrijfsleiders en de Duit
sche arbeiders met trots op het door
hen gemaakte materiaal kunnen terug
zien, Zoowel in het hooge Noorden als
in het woestijnzand van Noord-Afrika,
in zomer en winter, heeft dit materiaal
Engeland tot zinken worden gebracht”, zijn kwaliteiten aan den dag gelegd.
Wanneer de Duitsche arbeiders zich het
verschil in de verliezen aan beide zijden
voor oogen houden, dan kan elk van
hen zeggen, dat ook zijn werk er toe
bijgedragen heeft, dat de verliezen aan
Duitsche zijde zoo gering zijn.
Journal
Onderscheidingen verleend
Vervolgens verleende Rudolf Hess de
een jaar geleden door dén Führer inge
stelde onderscheiding „pionier van den
arbeid" aan den rijksleider voor de pers,
sorge, en aan prof. dr. Messerschmitt.
Hess zeide, dat Amann aan het natio-
naal-socialistische Duitschland in zijn
Het D.N.B. meldt uit Vichy: De Fran-
sche radio; van het onbezette gebied
heeft mededeelingen verstrekt over de
gebrekkige Engelsche militaire hulp
tijdens de gevechten in België en Frank
rijk. Aan de Noordoostelijke grens had
Frankrijk 90 divisies opgesteld. Terwijl
Engeland slechts 10 divisies stuurde,
waaraan op 15 Mei nog een pantser
divisie werd toegevoegd. Van 3 Juni af
waren 9 Engelsche divisies, zonder de
eindveldslagen af te wachten, weer naar
Engeland ingescheept géworden en één
enkele Britsche divisie, die was geblé
ven, werd aan de Somme gevangen ge
nomen. Op het gebied van de lucht
macht was het niet veel beter. Bij alle
Fransch-Engelsche besprekingen was
men overeengekomen, dat het Fransche
luchtruim gemeenschappelijk verdedigd
zou worden en dat de Britsche lucht
macht onder alle omstandigheden het
Fransche luchtwapen zou steunen.
Ten tijde van den slag aan de Somme
bevonden zich echter nog slechts 80 En
gelsche jachtmachines in Frankrijk. Op
10 Juni weigerde Churchill aan generaal
Weygand de ondersteuning door het
Engelsche luchtwapen en stelde hij voor
eventueel 2 of 3 divisies snel naar
Frankrijk te sturen, welke in October
door nieuwe troepenzendingen zouden
worden aangevuld. Tenslotte wees Chur-
chili in de vergadering van den opper
sten oorlogsraad te Tours ondubbelzin
nig elke hulpverleening door de Engel-
sche luchtmacht van de hand met de
verklaring, dat Engeland al zijn lucht-
strijdkrachten noodig had om zijn eigen
verdediging te garandeeren. Toen Pa- 1
rijs was omsingeld, weigerde de Engel- 1
sche regeering om maar één vliegtuig I
en nog maar één enkelen soldaat
sturen.
vervaardigde gramofoonplaten van muziek
voorzien en wel zóó. dat vele bezoekers
in de meening verkeerden dat een ge
luidsfilm te beluisteren viel. Het hoogte
punt was ongetwijfeld de, laatst vertoonde
film: „De bereden brigade der Haagsche
Politie". De muziek, vermengd met het
gesprokén Woord, was synchroon met het
vertoonende beeld zóó schitterend, dat een
welverdiend pi.tbundlg applaus van de
amateurs losbrak Leerzaam ook was voor
velen de technische toelichtingen, die dé
maker bij zijn filmen en op de hem ge
stelde vragen gaf Het was een welge
slaagde avond, die naar wij hopen ve <*n
weer tot de filmliefhebberij zal aanzettea.
Tenslotte vraagt Pinchot in zijn brief
„hebt u ooit gehoord, dat Lindbergh of
generaal Wood van het comité „America
First”, zoo iets defaitistisch gezegd heb
ben?”
De Amerikaansche uitgever Hearst,
verklaart in de „New York
American”, dat Lindbergh recht heeft
op vrijheid van spreken, aangezien de
Vereenigde Staten zich niet in oorlog
bevinden. Lindbergh, aldus Hearst, is
een even goed patriot als Knox, die uit
overtuiging voorstander is van deelne
ming aan den oorlog.
Betooging tegen den oorlog
De 1 Mei optocht van de Amerikaan- pers een der belangrijkste strijdmidde-
sche vakvereenigingen en arbeiders- en
bediendenorganisaties in New York
stond onder de leuze: „Houdt de Ver
eenigde Staten verre van de oorlogsver-
wikkelingen”. De Meidagcommissie
raamt het aantal deelnemers aan de op
tochten en betoogingen op ongeveer
200.000 man.
De optocht en de daarop volgende
openbare vergaderingen verliepen zonder
noemenswaardige stoornissen. Bijzonder
opzien wekten 6 doodkisten, welke door
een vakvereenigihgsgroep werden mee
gevoerd en welke tot opschrift droegen:
„convooien beteekenen doodkisten”. Ook
verder werden talrijke anti-oorlogsbor-
den door de demonstranten meegedra
gen. De vakvereeniging van zeelieden
droeg een bord, waatop de eisch geschil
derd stond, dat Washington en Londen
„hun handen van Ierland af” moesten
houden.
Levering van vliegtuigen aan
Engeland
De Amerikaansche minister van han
del, Jones, heeft bekend gemaakt, meldt
het D.N.B. uit Washington, dat binnen de
eerstvolgende 3 dagen een aanzienlijk
aantal vliegtuigen van luchtverkeers-
ïnaatschappijen en particuliere eigenaars
aan de regeering zullen worden overge
daan, teneinde in het kader van de wet
«p de hulpverleening aan Engeland te
worden oVergedragen. Een medewerker
van Jones verklaarde, volgens Associa
ted Press, dat het aantal vliegtuigen, dat
in deze eerstvolgende dagen beschikbaar
zal komen, hoogstens 30 zal bedragen. De
maatschappijen kunnen moeilijk meer
toestellen afstaan, zonder hun verkeers-
program te beperken.
Het ministerie van oorlog te Washing-
toh maakt bekend, dat het aan de Dou
glas Aircraft Company een opdracht van
43.5 millioen dollar heeft gegeven. United
Press vermoedt, dat het hier vooral gaat
óm groote bommenwerpers.
Amerika en Dakar
Het D.N.B. meldt uit New York„De
Amerikaansche regeering heeft een oogje
op Dakar”, schrijft de publicist Mallon
in da „New York Journal”. Wanneer
Roosevelt en Knox van een ongenoemd
punt spreken, da onaangenaam dicht bij
Amerika ligt, dan bedoelen zij Dakar.
Vele Amerikaansche diplomaten in het
ministerie van buitenlandsche zaken, zoo
verklaart Mallon verder, wenschen, dat
Amerika zoo spoedig mógelijk Dakar in
bezit neemt. Dakar is de juiste plaats
om, een 'Amerikaansch expeditiecorps
teger. de lieden van Hitler in het veld te
brengen.’ De militairen echter, zoo schrijft
Mallon, deelen dit’ enthousiasme niet
De defensieleening.
United Press meldt uit Washington:
Naar aanleiding van de campagne ten
gunste van de defensieleeaing heeft Roo
sevelt de volgende woorden aan het Ame
rikaansche volk gericht: „De Vereenigde
Staten ondersteunen de aangevallen de
mocratie in de oude wereld om zijn demo
cratie in dé nieuwe wereld te vereeuwi
gen. In de weinige woorden, .die ik van
daag tot mij.n landgenooten zal richten,
wensch ik voor alles 'den nadruk- te leg
gen op de gedachte, dat de sterke, de
werkzaamheid en de zekerheid van onze
regeering evenredig zal/ijn aan de mate,
waarin, zij. door allen ondersteund zal
worden. E'en vérdëdiging die 10 jaar ge
leden nog voldoende zou zijn geweest, is
thans als een riet in den wind. De nieuwe
Vliegtuigen, de machinerieën te land en op
zee hebben een revolutie, te weeg gebracht
wat het aanvallen en de’ verdediging In
den modernen oorlog betreft.
Men schrijft onsWie in deze Paasch-
vacantie de Haagsche Academie Club be
trad, bemerkte daar niets van vacantie-
rust. Want de Academie gaat tooheel-
spelenDit jaarlijksche spel begint tra
ditie te worden en de belangstelling hier
voor won steeds breedere kringen Hier
ontstaat ook telkenjare iets bijzonder»,
doordat begaafde jonge menschen de
handen ineenslaan om alles te verzorgen
costumes, décors en technische installa
ties, bij dit laatste speciaal geholpen door
de leerlingen van de M.T.S.
Onder bekwame en rustige leiding van
Alfred Hiltman, oefent hier dagelijks een
veertigtal leerlingen een groote groep-
stand. Daar worden speelscènes gerepe
teerd, hartstochtelijk of luimig: want de
„revue” van voor eenige jaren is meer
en meer uitgegroeid tot een spel. Dr. F.
R, S. van Thienen is de auteur van het
stuk „O Tijl”, een onbekend avontuur
van Tijl Uilenspiegel. Het spel glijdt dan
ook over van het heden naar
leden tijd en terug. Daar, in
leden, beleeft Tijl een ontmoeting
den geheimzinnigen dr. Faustus en diens
opzienbarende uitvinding, den tnachine-
mensch.
Hoe de wereld daarop reageert en hoe
tenslotte Tijl de oplossing brengt wordt
in den loop van het spel geschetst. Met
belangstelling zien wij de opvoering te
gemoet in Seinpost op morgen, Zaterdag,
om 3 uur n.m.
en drog. 1.47, 0.76, U.41