Amerika en de convooikwestie
CHOCOLADE
vanouncEiT
"AKKERTJES
helpen direct!
KUNST EN LETTEREN
FILM EN BIOSCOOP
Vrijdag 9
HAAGSCHE COURANT
bl.
Mei 1941 le
over
J. M. PRANGE
35 cent per ons
MAURITSHUISCONCERTEN
BELGIE
FRANKRIJK
FINLAND
EGYPTE
VEREENIGDE STATEN
SLOTACCOORD
ENGELAND
VAN D VNGEN'S CHOCOLADE-FABR1 E KE N N 'J M1G EN
2i
Een Duitsch protest tegen ont-
eigening van schepen
STICHTING „HAAGSCH
OPERAFONDS”
regee-
in alle
aangelegenheden eensge-
BUITENLANDSCHE RECHTBANKEN
Textielkaart ingevoerd
HET OORLOGSDEBAT IN HET
LAGERHUIS
LLOYD GEORGE IN HET KABINET?
Rheumatische pijnen
“AKKERTJES* werken niei ai
leen pijnstillend maai i« ver
wijderen ook de sloffen, die Uw
rheumatische pijn veroorzaken
pag. 2
Moskou spreekt berichten
troepenconcentratie tegen
KEYNES TE NEW YORK
AANGEKOMEN
Opera-concert
Voert Roosevelt’s pblitiek tot
den oorlog?
de
ten
van
van
wel wat talrijker had mogen zijn.
VIJFTIG JAAR KUNSTKRING
en veel
Letterkundige middag In het Gemeente
museum
Roose-
bedoeling
meen in g
aan
het
ons
oor-
Er
E VERDEDIGING VAN HONGKONG
Volgens berichten uit Hongkong wordt
aldaar op het oogenblik door de Engel-
sche militaire autoriteiten veel aandacht
besteed aan de verdediging dezer stad.
Er zijn eenige onderzeebooten aangeko
men, terwijl mijnenleggers van de Engel-
sche marine de waterwegen versperren.
Ook zijn er meer dan 100 schuilkelders
ingericht ter bescherming van de burger
bevolking bij luchtaanvallen.
heeft
tot
jllHIlUIMll
IT |T! iTl
BOEKEN VAN LINDBERGH UIT
BIBLIOTHEKEN VERWIJDERD
Het stadsbestuur van Beamsville (On
tario) heeft de verwijdering van alle boe
ken en geschriften van Lindbergh uit de
openbare bibliotheken gelast, meldt het
D.N.B.
Elly Anema, zang; Lida v. d. Laag, viool;
W. J. Schmidt, piano
JAMES ROOSEVELT TE CAIRO
Volgens een Reuterbericht uit Cairo is
kapitein James Roosevelt, de oudste zoon
van den president der Vereenigde Staten,
te Cairo aangekomen. Hij zal optreden
als waarnemer van het Amerikaansche
luchtwapen bij de Royal Air Force in het
midden-Oosten.
Amerikaansche schepen aan
Canada gecharterd.
Vijf en twintig schepen met een geza
menlijke tonnage van 100.000 ton, welke
toebehooren aan de Alcoa-Steamship Com
pany zijn op grond van Roosevelt’s 2 mil-
lioen tonnenplan, door Canadeesche belan
gen voor den dieUst op Engeland gechar
terd.
In het Lagerhuis is een wetsontwerp
ingediend tot oprichting van buitenland-
sche rechtbanken in Engeland. Hierdoor
zullen de onderdanen der naar Engeland
uitgeweken regeeringen, zooals Noorwe
gen, Nederland en Polen voortaan aan de
in hun eigen land geldende rechtspraak
onderworpen zijn.
EEN BROCHURE VAN KARDINAAL
BAUDRILLART
Kardinaal Baudrillart, lid van de Aca
demie Fran?aise en rector van het katho
lieke instituut pleit in een brochure, die
verschenen is onder den titel „Kiezen,
willen, gehoorzamen”, voor de Duitsch-
Fransche samenwerking, die hij noodza
kelijk noemt voor den vrede van nu en
in de toekomst. Hij roept de Franschen
op om oprecht in te stemmen met de
ondernomen poging en den man te-vol
gen, die er naar streeft eerlijke, ver
standige en practische denkbeelden te
verwezenlijken. Wie de situatie niet wil
begrijpen, dien moet men vragen, of an
ders niet op een goeden dag een burger
oorlog zou uitbreken, vreeselijker dan die
van 1871 en erger dan de opstand der
commune.
REGELING VAN JODENKWESTIE
IN HET BEZETTE GEBIED
Krachtens een verordening van den mi
litairen bevelhebber in Franjerijk, zal de
Jodenkwestie in het bezette' gebied door
een duidelijke definitie van het begrip
Jood en door de opsomming van de be
drijven. welke voor Joden verboden wor
den, definitief geregeld worden. Met in
gang van 20 Mei a.s. zijn de volgende be
drijven voor Joden verboden groot- en
kleinhandel, café- en restaurantbedrijf,
verzekering, scheepvaart, verkeers- en
transportondernemingen, bank- en geld-
wisselbedrijf. bemiddeling voor woningen,
terreinen en hypotheken, bemiddeling als
agent, makelaar, handelsreiziger. enz. In
geen enkel bedrijf mogen van den 20en
Mei af Joden werkzaam zijn als leiders
of ondergeschikten, die met de klanten
omgaan. Overtredingen tegen de verorde
ning worden gestraft met gevangenisstraf
en geldboeten.
Het Belgische staatsblad kondigt, naar
het S.P.T. meldt, de invoering van den
bekenden textielkaart volgens het pun
tensysteem aan. Tot dusver kon men tex-
tielgoederen koopen na een toewijzing te
hebben aangevraagd, waarin van geval
tot geval een beslissing werd genomen.
Voor een heerenoverjas zijn 210 punten
verschuldigd, voor een colbertcostuum 80
en voor een overhemd 20 punten. De da
mes kunnen tegen overlegging van 75
punten een wintermantel koopen. terwijl
ze voor een japon 30 punten verschuldigd
zijn.
ARRESTATIE VAN DEN ITALIAAN-
SCHEN MARINE-ATTACHE OP DE
BERMUDAS
Ten aanzien van de arrestatie van den
Italiaanschen marine-attaché 'te Washing
ton, admiraal Lais, op de Bermuda-eilan-
den, meldt de „Giornale d’Italia" uit New
York, dat Lais, die op wensch der Ameri
kaansche regeering was teruggeroepen, op
25 Maart van New York was vertrokken.
Toen het schip de Amerikaansche terri
toriale wateren verliet, werd het door En-
gelsche oorlogsschepen gedwongen de
Bermuda-eilanden aan te doen, waar Lais
en 35 andere passagiers bevel kregen het
schip te verlaten. De admfraal protesteer
de tegen deze behandeling op grond van
de diplomaieke bewegingsvrijheid, welke
de Amerikaansche regeering hem formeel
had toegezegd. Zijn protest had geen re
sultaat. De Engelsche autoriteiten lieten
zelfs niet toe, dat de attaché zich in tele
grafische verbinding stelde met de Ameri
kaansche en Italiaansche autoriteiten. Van
Engelsche zijde werd gezegd, dat de atta
ché als gijzelaar zou worden vastgehouden,
zoolang het lot van den Britschen gezant
te Belgrado niet op bevredigende wijze
was geregeld. Thans is, naar het blad
meldt, bij het Amerikaansche ministerie
van buitenlandsche zaken een scherp Ita-
liaansch protest ingediend tegen de be
handeling van den attaché op de Bermuda-
eilanden, welke in strijd is met alle inter
nationale regels van diplomatie.
FABRIEK VAN KUNSTRUBBER
De Dupont fabrieken maken bekend, dat
zij met den bouw van een fabriek voor
de vervaardiging van synthetische rub
ber in Louisville zullen beginnen. Deze
fabriek' zal in staat zijn 10.000 tonnen
kunstrubber per jaar te vervaardigen.
GERUCHTEN TEGENGESPROKEN
De Finsche gezant in Washington Pro
cope heeft zich naar United Press meldt,
tijdens een persconferentie uitgelaten over
de berichten, volgens welke veldmaar
schalk Mannerheim het zenden van Duit-
sche troepen naar Finland zou hebben ge
vraagd. Hij zeide, dat deze en andere ge
ruchten over een militaire samenwerking
tusschen Duitschland en Finland door lie
den verspreid moeten zijn, die er belang
bij hadden de Finsche politiek in een
valsch daglicht te stellen, wantrouwen in
haar doelstellingen te wekken en Finland
te isoleeren.
De persconferentie, op welke Procope
deze uiteenzettingen gaf, werd gehouden
naar aanleiding van de aankomst van den
Finschen economischen en bankdeskundige
Janssen en van den nieuwen gezantschaps-
raad Toiovola. Jansson verklaarde, dat Fin
land dringend levensmiddelen noodig heeft
Weliswaar zijn 88.500 ton graan uit Noord
en Zuid-Amerika onderweg naar Finland,
maar desondanks heeft Finland nog meer
noodig Gezantschapsraad Toivola zeide,
dat Finland vast besloten is zijn onafhan
kelijkheid te bewaren en buiten den oorlog
te blijven.
Amerikaansche steunpunten in
Columbie?
Het A.N.P. seint uit Washington; De
berichten over pogingen om Columbie te
bewegen, vliegvelden en andere steun
punten ter beschikking van de Vereenig
de Staten te stellen, werden gisteren
door Cordell Hull in de persconferentie
noch bevestigd, noch tegengesproken.
Huil verklaarde alleen, dat het moeilijk
is, dergeljjke algemeene vragen te be
antwoorden.
tigd wordt”. Hij waarschuwde „voor de
gevaren, welke Amerika zou ontmoeten,
wanneer de brug van schepen niet ge
handhaafd blijft. Wij zouden dan tegen
over een zeemacht staan, welke abso
luut superieur aan de onze zou zijn. In
dit geval zouden wij het geheele half
rond met de vloot van de Vereenigde
Staten alleen moeten beschermen tegen
de oorlogsvloten van Duitschland, Italië
en Frankrijk”.
Voor de Londensche radio heeft gister
avond Lindley Frazer gesproken over de
zitting van het Engelsche Lagerhuis,
waarbij hij, volgens het D.N.B.verklaar
de, dat het debat verfrisschend op Groot-
Brittannië heeft gewerkt. Alle Engelschen
zijn het erover eens, dat de beëindiging
van den Griekschen veldtocht een tegen
slag voor Groot-Brittannië beteekent.
Woordelijk verklaarde hij o.a. „Wij zijn
getroffen door het einde van den Griek
schen veldtocht en ook door den snellen
opmarsch der Duitschers door Libye. Ook
de opstand in Irak heeft in Groot-Brit
tannië ontsteltenis veroorzaakt”
Frazer deelde voorts mede, dat een
der afgevaardigden in het Lagerhuis had
verklaard dat volgens hem terstond
vredesonderhandelingen met Hitler moes
ten geopend worden ook Lloyd George
die tijdens den wereldoorlog eerste mi
nister was. gaf uitdrukking aan zijn
ontevredenheid over de huidige
ring. Toch is Groot-Brittannië
fundamentéele
vernie- zind.
In welingelichte kringen te Londen
wordt vernomen, meldt S.P.T., dat Lloyd
George een belangrijke post in het oor-
logskabinet van Churchill zal worden
aangeboden. Als minister zonder porte
feuille zal hij van het kabinet deel uitma
ken en wordt daardoor in de gelegenheid
gesteld zich van de belangrijkste beslis
singen op de hoogte te stellen.
kertijd werden de Japansch-Fransche en
de Japansch-Thailandsche protocollen ge-
teekend betreffende de waarborging en
de politieke overeenstemming.
muze
als zij
GRATIE-VERLEENING
Ter gelegenheid van den len Mei heeft
het staatshoofd, maarschalk Pétain, aari
meer dan duizend personen gratie ver
leend.
S.P.T. meldt, dat door deze amnestie
1090 Fransche staatsburgers, die des
tijds door minister Mandei wegens
dienstweigering waren veroordeeld, in
vrijheid zijn gesteld.
en
een
Boliviaansche leger bestemd
moeten in-
Op Zondagmiddag zal in het Gemeente
museum alhier, aan de Stadhouderslaan,
te half drie n.m., ter gelegenheid van het
halve eeuwfeest van den Haagschen
Kunstkring en de groote tentoonstelling in
dat museum een „literaire middag” wor
den gehouden Mevrouw Francien Koote-
Gerresse en mevrouw Iris Zeilinga-Doode-
heefver, zullen voordragen, drs. F. P.
Huygens en Jan van Kasteel spreken over
letterkunde in den kring, terwijl de Haag-
sche schrijver Ben van Eysselsteijn uit
eigen werk zal lezen.
De Duitsche ambassade te Washing
ton' heeft in een nota aan het departe
ment van buitenlandsche zaken een pro
test ingediend tegen de eventueele ont
eigening van Duitsche schepen in de
Vereenigde Staten, meldt het D.N.B.
Ook brouwkaarten voor
de bierdrinkers
Tegelijkertijd introduceert het staats
blad „brouwkaarten”. Men is tot dezen
maatregel overgegaan om het buitenge
woon hooge bierverbruik (14 millioen h.l.
per jaar) op peil te houden en toch een
goede kwaliteit te kunnen handhaven.
Het bier zal voortaan echter een zeer laag
alcoholgehalte hebben. Er zullen 2 soorten
in den handel gebracht worden, namelijk
een met gehalte van 1.2 en een met een
gehalte van 0.5 tot 0.8 procent. Het bier
volgens de nieuwe samenstelling zal 15
Juni a.s. voor het eerst beschikbaar wor
den gesteld.
LUCHTBESCHERMING TE NEW YORK
Gisteren is te New York de eerste
luchtbeschermingscursus voor de politie
begonnen De politiebeambten worden
onderricht hoe zij zich tijdens de ver
duistering moeten gedragen en wat zij
moeten doen om de stedelijke waterlei
ding, electriciteits- en gasfabrieken, tele
foon- en telegraafleidingen bij luchtaan
vallen te beschermen. De cursus bestaat
uit zes voordrachten, welke alleen voor
politiebeambten toegankelijk zijn. Men
hoopt, dat alle beambten, het zijn er
18.748. binnen 2 weken de cursus vol
bracht hebben. Hierna zullen zij in nieu
we cursussen practisch onderwezen wor
den De leden van het vliegercorps der
politie alsmede technische diensten hebben
reeds voorbereidende luchtbeschermings-
cursussen doorloopen. Zij zullen thans
opgeleid worden in het herstellen
telefoon- en electrische leidingen.
De politie overweegt de bezitters
huurhuizen uit te noodigen, overal waar
dat mogelijk is, in de huizen schuilkel
ders aan te brengen.
HET VREDESVERDRAG TUSSCHEN
THAILAND EN INDO-CHINA
Het vredesverdrag tusschen Frankrijk
en Thailand op den grondslag van de Ja
pansche bemiddelingsvoorstellen tot rege
ling van het grensgeschil tusschen Thai
land en Fransch Indo-China, dat op 11
Maart werd geparafeerd, is vanochtend
te Tokio formeel onderteekend, Tegelij-
Geruchten over sluiting van het
Panamakanaal
Het gerucht, dat Amerika voornemens
zou zijn het Panamakanaal voor alle
Japansche schepen te sluiten, is in be
voegde kringen van het Witte Huis te
gengesproken, meldt S.P.T. Stephen
Early, de secretaris van president Roo
sevelt, noemde deze bewering een ge
rucht, dat reeds vaker is opgedoken,
doch dat van eiken grond ontbloot is.
President Roosevelt heeft bevolen, dat
de transitgoederen, welke de Vereenigde
Staten passeeren, aan eenzelfde controle
door licentiemethodes onderworpen zul
len worden, als de uit de Vereenigde
Staten zelf afkomstige goederen. Het
ministerie van buitenlandsche zaken
verklaarde hierover, dat deze maat
regel ook goederen betreft, welke in
Amerikaansche havens en wel ook in de
vrije havens en de havens van de Pana-
makanaalzöne van het eene schip in het
andere overgeladen worden.
Waarschuwing van Knox
•De minister van marine, Knox, schil
derde Woensdag in een rede het gevaar,
waartegenover de vloot van de Ver-
eenigde Staten zou worden gesteld, in
géval van een Engelsche nederlaag. Zij
zou zich dan gesteld zien tegenover een
superieure vijandelijke zeemacht, be
staande uit de zegevierende oorlogsvlo
ten Van Duitschland, Italië en Frankrijk.
„Alle groote hulpbronnen van de natie
worden ingezet voor de hoogste taak,
dat de Britsche zeemacht niet
Onder de nieuwsberichten van
Moskousche radio is het volgende de
menti van Tass voorgelezen, meldt het
D.N.B. De Japansche bladen publi-
ceeren een bericht van Domei uit New
York, dat volgens een telegram van den
United-Press-correspondent te Vichy
de sovjet-Unie sterke strijdkrachten aan
de Westgrens concentreert. Diploma
tieke kringen te Moskou, zoo verklaart
Domei, wijzen eveneens op de buitenge
woon groote schaal, waarop de troepen
concentratie aan de Westgrenzen ge
schiedt. In verband daarmee zou het
personenverkeer op de Siberische spoor
lijn zijn gestaakt, daar de troepen uit
het Verre Oosten hoofdzakelijk naar de
Westelijke grenzen verplaatst zouden
worden. Uit Midden-Azië zijn volgens ge
noemd bericht eveneens sterke strijd
krachten daarheen overgebracht. Van
twee reserveluchtlegers, die recht
streeks ter beschikking van het opper-
De bekende Engelsche econoom Key
nes is met een Clippertoestel te New
York aangekomen, om met het Ameri
kaansche ministerie van financiën te
confereeren over financieele vraagstuk
ken, welke verband houden met de uit
voering van de wet tot hulpverleening
aan Engeland.
DE KAPITAALSVLUCHT
United Press meldt uit Buenos Aires:
Kapitaalsvlucht uit de Vereenigde Sta
ten is volgens de meening van het
beursblad „Boletin Diario de Titulos”,
de oorzaak van den zeer levendigen
handel in Argentijnsche staats- en stads-
leeningen. welke de laatste dagen op de
beurs alhier plaats vindt. Maandag
werd ongeveer 14 millioen Pesos in deze
papieren omgezet, Dinsdag 11 millioen
en Woensdag 8 millioen. Normaal be
draagt echter de gemiddelde waarde
van dergelijke transacties over den ge-
heelen maand niet meer dan 4 millioen
Pesos. Het blad is van meening, dat
het afvoeren van buitenlandsche, vooral
Italiaansche en Duitsche gelden uit de
Vereenigde Staten, de oorzaak is. Moge
lijk hebben ook Amerikaansche kapita
listen hun geld uit de Vereenigde Sta
ten naar Zuid-Amerika overgebracht.
DE ONTPLOFFING BIJ CHALONS-
SUR-MARNE
Bij het gisteren vermelde ontploffings-
ongeluk in de nabijheid van Chalons-sur-
Marne zijn volgens hetgeen kon worden
vastgesteld, 3 personen om het leven ge
komen en 60 gewond. Omtrent het lot van
60 arbeiders, die in een door de ontplof
fing vernield huis vertoefden, is nog
niets bekend.
bevel staan, .zou een leger reeds ter
beschikking van het buitengewone mili
taire district Kief zijn gesteld. Zij zou
uit 1800 bommenwerpers en 900 jagers
bestaan. Op de Zwarte en Kaspische
Zee aldus Domei verder zijn de
zeestrijdkrachten versterkt door
logsschepen van de Oostzeevloot.
zouden 28 duikbooten, 45 mijnenleggers
en 18 kanonneerbooten zijn verplaatst.
Een militaire missie met Koesnetzof
aan het hoofd zou uit Moskou naar Tehe
ran zijn vertrokken. De benoeming van
deze missie staat volgens het telegraaf-
aentschap in verband met de kwestie
van het afstaan van vliegvelden in Mid-
den-Iran aan de sovjet-Unie. Tass is
gemachtigd tot de verklaring, dat dit
bericht van Domei, dat ontleend is aan
een onbekend telegram van United
Press, de vrucht is van de ziekelijke
fantasie van zjjn vervaardiger. Koes
netzof bevindt zich te Moskou en niet
te Teheran. Van de Oostzeevloot zijn
geenerlei duikbooten of mijnenleggers
naar de Kaspische of Zwarte Zee over
gebracht en dit zal ook niet geschieden.
Er is geenerlei „concentratie van ster
ke strijdkrachten” aan de Westgrenzen
van de sovjet-Unie en zij is ook niet in
voorbereiding. Het korreltje waarheid,
dat het bericht bevat, doch dat in sterk
verminkten vorm is weergegeven, be
staat hierin, dat met het oog op de
betere woningtoestanden te Nowosibirsk
een divisie infanterie van het district
Irkoetsk naar dat van Nowosibirsk
wórdt overgeplaatst. Overigens is het
geheele bericht pure fantasie.
Het koor van de Stichting „Haagsch
Operafonds” heeft in Diligentia een ope
ra-concert gegeven onder leiding van
Willem van der Meer, met mede
werking van een viertal vocale solisten
en van dr. Eberhard Rebling als
begeleider aan den vleugel. Tot uitvoe-
ding kwamen in het eerste gedeelte van
het programma fragmenten uit Orpheus
en Euridice van Gluck en Samson et
Dalila van Saint Saëns. in het tweede
van von Flotow’s opera Martha, benevens
een aria uit de opera Alceste van I ully
Het koor, bestaande uit een dertigtal
dames en heeren, heeft zich op zeer ver
dienstelijke wijze van zijn taak gekweten.
Het stemmenjnateriaal. waarover net be
schikt, is van behoorlijk gehalte, het zingt
beschaafd en ook het klankgehalte mag
over het geheel genomen worden gepre
zen. Wat de verhouding der stemgroepen
betreft zou een versterking van tenoren
en bassen wel overweging verdienen Bij
de hooge mannenstemmen domineerden
nog weleens enkele zangers met een wat
kelige toonvoortbrenging en de bassen
hadden tegenover de vrij klankrijke
vrouwenstemmen te weinig fundament.
Er werd met prijzenswaardige zekerheid
gezongen, al was de intonatie, vooral in
de koren uit Saint Saëns’ opera, niet
steeds kernzuiver. De leiding van den
dirigent getuigde van routine
goede muzikale intenties.
Het solistische aandeel in dit concert
werd verzorgd door de dames Nell
Veel o en Rie Popma (sopraan en
alt) en de heeren C o n s t a nt v. d E1 s-
houdt jr. en Jacques Lieste, resp.
tenor en bariton, die zich met het koor
samen en bovendien in enkele aria’s en
duetteerend lieten hooren. zich daarbij
met volle toewijding kwijtend van de hun
toevertrouwde taak.
D r. Rebling fungeerde als orkest
aan den vleugel met autoriteit en muzi
kale distinctie.
De aanwezigen gaven aan hun tevre
denheid over het gehoorde uiting d^or
warm gestemd applaus. Dirigent en so
listen werden met bloemgeschenken be
dacht.
TWEE BOLIVIAANSCHE
VLIEGERS OMGEKOMEN
Uit Washington wordt gemeld: Bij den
start naar La Paz zijn twee Boliviaan
sche militaire vliegers neergestort
om het leven gekomen. Zij hadden
voor het -1-1
bombardementsvliegtuig
vliegen.
(FotoUfa)
In het Studiotheater draait deze week de
film van den regisseur Dctlev Sierck, „Slot-
accoord”, met de bekende filmster Lil
Dagover in de hoofdrol.
BETHLEHEMKERK
Op het wekelijksch concert in de Beth-
lehemkerk van a.s. Donderdag. 15 Mei
door Alex Schellevis. zullen als solisten
medewerken Maja Reiling (sopraan).
Riek Hardonk (sopraan), Miep Ochse
(alt). Huib Kalsbeek (tenor), Guus Hoek,
man (bas) en Mattheus Keulemans (or
gel), Uitgevoerd wordt „Vom reichen Mann
und armen Lazarus”, cantaten van H.
Schütz voor 5 solisten, strijkers en orgel.
Bovengenoemd concertgevers voeren
tot en met a.s. Woensdag een programma
uit dat vóór de pauze Duitsche, daarna
Nederlandsche composities bevat
De matinée wordt geopend door de zan
gers met de Aria uit J. S. Bach’s zes-en-
dertigste cantate „Schwinget freudig each
empor”, met begeleiding van piano en
viool.
Het is een muziek van vrome blijheid,
welke door de zangeres met aangenaam
klaar geluid en beschaafde natuurlijke
voordracht werd vertolkt. Meer verruk
king is in de expressie nog te denken De
instrumentalisten sloten zich goed aan. De
viool „Con Sordino” klonk echter wel zeer
nadrukkelijk „mit. gedampfter und
schwacher Stimme”, waarvan de tekst
spreekt.
De bekende Sonate No. 10 in Bes-dur
voor viool en piano van Mozart vormt het
volgende nummer. Het fraaie werk geroot
een technisch en muzikaal verantwoorde
weergave. Het samenspel, was in orde De
violiste speelde gevoelig en stijlvol. De
toongeving is nog meer te verzorgen, al
onderscheidde zij zich door charme menig
maal. De pianist toonde zich een degelijk
musicus, die het poëtische wellicht nog
meer kan cultiveeren. Zinvol begeleidde
hij de liederen van Brahms en Richard
Strauss, waarin de dictie der zangeres van
l>egrip, dichterlijke gevoeligheid en tem
perament heeft getuigd. In de noogste
kan de welluidendheid in het forte sens
nog winnen, o.a. door op de 'intonatie in
bepaalde passages nog scherper te letten.
In Strauss’ „Zueignung” werd tot 'ot
veel uitnemends te hooren gegeven, zoo
wel in vocaal als artistiek opzicht. De
pianist werkte bij de slotstijging op effect
volle wijze met de zangeres samen
Op de vijf geestelijke liederen van Jan
Luyken heeft B. v. d. Sigtenhorst Meyer
een verfijnd-zielvolle. teedere muziek ge
schreven. De zangeres heeft de beteekenis
van woord en kfynk door déclamatie en
stem wél waarneembaar gemaakt Eenige
moeizaamheid in de hoogte moge nog ver
dwijnen.
Als 2e Sonate van H. Badings hebben
violiste en pianist in goed-sluitend samen
spel ten gehoore gebracht en met een
voordracht, die, vrij van zwaarwichtig
heid, sfeer en karakter, juist heeft getrof
fen. De Finale kwam er in hare griilig-
pikante lichtheid virtuoos en zwierig uit.
De uitvoerenden genoten de belangstel -
Ing en waardeëring v$m een publiek dat
VERSPREIDE BERICHTEN
In de komende dagen zal het directe
spoorweg- en goederenverkeer van Hon
garije over Italië naar het onbezette
Frankrijk worden geopend.
Daar tusschenlandingen in Irak niet
meer mogelijk zijn, hebben de „British
Airways” en de K.L.M thans een lucht
lijn geopend tusschen Egypte en Indië,
meldt S.P.T. uit Cairo.
Op bet oogenblik zijn onderhande-
lingen gaande tusschen den onderkoning
van Britsch-Indië en de congrespartij
over het in vrijheid stellen van Jawahar
lal Nebru, die wegens politieke activiteit
tot 4 jaar gevangenisstraf is veroordeeld
Na Gandhi is Nehru de invloedrijkste
man in de Indische congrespartjj.
De Kroatische regeering heeft, om
een einde te maken aan zekere Servische
invloeden in Agram en in de provincie,
een reeks maatregelen getroffen, die het
optreden der Serviërs in het openbaar
regelen Op grond daarvan moeten dee-
len van de bovenstad te Agram, de regee-
ringswijk, binnen 48 uur door de daar
wonende Serviërs ontruimd worden.
De regeeringen van Argentinië,
Brazilië en van de Vereenigde Staten
van Noord-Amerlka hebben gemeen
schappelijk hun bemiddeling in het
grensconflict tusschen Peru en Ecuador
aangeboden. Een desbetreffende nota is
aan de departementen van buitenland
sche zaken van beide landen toegezon.
den In deze nota wordt op de continen
tale solidariteit gewezen, welke ver-
eischt, dat elke twist wordt vermeden.
Rede van Roosevelt aangekondigd
Op 14 dezer zal president Roosevelt in
Chicago een redevoering uitspreken ter
gelegenheid van de receptie, welke de
leiders van 20 Ibero-Amerikaansche
missies te zijner eere in het gebouw
van de Pan Amerikaansche Unie zullen
geven. Eenige bladen verwachten sensa-
tioneele verklaringen.
Protestbetooging tegen Halifax
De Britsche ambassadeur, lord Hali
fax, die een propagandareis van zeven
dagen door het Midden-Westen maakt,
heeft te Chicago voor persvertegenwoor
digers verklaard, dat Engeland drin
gend groote hoeveelheden materiaal uit
de Vereenigde Staten noodig heeft, voor
al moet dat materiaal ook ter plaatse
aankomen. Hoe, dat is een zaak van de
Vereenigde Staten. De ambassadeur ge
looft, dat binnen 3 of 4 maanden met
den slag op den Atlantischen Oceaan de
beslissing zal vallen. Hij duidde ook
aan, dat hij met het Amerikaansche
ministerie van buitenlandsche zaken be
sprekingen heeft gevoerd over den toe
stand in het onbezette deel van Frank
rijk, de Middellandsche Zee en over de
Spaansche kwestie, welke naar zijn
meening, voor het geheel van den oorlog
van groote beteekenis is.
Voor hét hotel, waar lord Halifax zijn
intrede had genomen, is door leden van
anti-oorlogsorganisaties een protest
betooging gehouden. De betoogers had
den borden bij zich met de leus: „Stuurt
Halifax terug naar Halifax, denkt
Duinkerken. Wij protesteeren tegen
bezoek van den ambassadeur, die
wil wijsmaken, dat dit onze oorlog is”.
In verband met de rede van den Ame-
rikaanschen minister van oorlog, Stim
son, gaan bijna alle bladen nogmaals in
op de convooikwestie. Terwijl de „New
York Post” pleit voor het instellen van
convpoien, eischen de „New York World
Telegram”, de „New York Sun" en an
dere bladen een opheldering voor het pu
bliek door de regeering. De „New York
Daily Worker” noemt Stimsons uiteen
zettingen een stormsein, dat een voorbe
reiding vormt voor den eerstvolgenden
stap, waarbij Roosevelt op den knop zal
drukken en de oorlogsexplosie teweeg
zal brengen. De arbeidersbeweging haat
den oorlog. Voor haar en de natie is de
tijd gekomen om openlijk te spreken,
voordat het te laat is”.
De Washingtonsche correspondent van
de „New York Sun” meldt, dat men in
regeeringskringen zeer bezorgd is over
het gebrek aan belangstelling bij het
publiek voor de convooikwestie.
In weerwil van alle moeite van de re
geering kent het Amerikaansche publiek
geen geestdrift voor den oorlog.
Amerikaansche pers over de
redevoeringen van Stimson
en Willkie
De rede van den minister van oor
log, Stimson, wordt door de Amerikaan
sche pers algemeen als een eisch tot het
onmiddellijk instellen van convooien op
gevat. De „Washington Post” ziet in de
rede het nog verder gaande radicale
plan, de Amerikaansche vloot tot zuive
ring van den Atlantischen Oceaan van
Duitsche oorlogsschepen volledig te ge
bruiken. Andere bladen, zoo b.v. de
„Evening Star”, en eenige radio-com-
mentators, kiezen een ietwat voorzichti
ger uitlegging en verklaren, dat de
Amerikaansche vloot de vrachtschepen
tot nabij de Engelsche kust moet bege
leiden, doch niet actief tegen Duitsche
strijdkrachten moet optreden. Zou een
der Amerikaansche oorlogsbodems of
vliegtuigen daarbij getroffen worden,
dan zouden de Vereenigde Staten zulks
niet als een „casus belli” doch als een
onvermijdelijk ongeval beschouwen. De
isolationnistische „Washington Daily
News” herinnert in een kort maar
scherp hoofdartikel, opnieuw aan de uit
spraak van president Roosevelt, volgens
welke bescherming in convooien en
schietpartijen oorlog zouden beteekenen.
Den oorlog echter, zoo schrijft het blad,
kan' volgens de grondwet alleen het Con
gres verklaren.
De rede, welke Wendell Willkie, de
vroegere tegencandidaat van Roosevelt
voor het presidentschap der Vereenigde
Staten, Woensdag tijdens een massa
bijeenkomst te New York heeft uitge
sproken, wordt, volgens S.P.T., be
schouwd als een der felste anti-Duitsche
propagandaredevoeringen, welke den
laatsten tijd in Amerika zijn gehouden.
In Congreskringen wordt aan de cyclus
toespraken van Stimson, Knox,
velt en Willkie eenvoudig de
toegedacht, om de „openbare
in de Vereenigde Staten voor te bereiden
op hetgeen nu onvermijdelijk gaat ge
beuren”. Hieraan wordt vastgekoppeld,
dat dergelijke redevoeringen door voor
aanstaande staatslieden niet tot uiting
zouden zijn gekomen, als niet vaststond,
dat de Amerikaansche regeering beslo
ten is haar interventionistische plannen
door te zetten.
Etsen en litho’s b'j Scherft
Tot 17 Mei exposeert in de kunsthal
Scherft, Laan van Meerdervoort 88, de
graphicus J. M Prange, wiens werk wjj
hl eens eerder met groote waardeering
hebben genoemd. Prange is onder onze
beeldende kunstenaars een opmerkelijke
verschijning, die een sterk bewogen ver
beelding paart aan de meest serieuze
vakkundig verantwoorde techniek. Juist
de combinatie van deze twee, die \oor
velen een contradictio in terminis lijkt
maar die in wezen niet alleen verklaar
baar. maar zelfs dringend gewenscht is,
geeft aan Prange’s werk een uitzonder
lijke bekoring. Het is de taak van den
kunstenaar om verbeelding vorm je
geven. Immers: niet de verbeelding is
het, welke den kunstenaar tot kunstenaar
maakt, ook de kunstgevoelige, niet-schep-
pende mensch kan schoone, of bewogen,
zelfs beangstigende verbeeldingen heb
ben, hij mist echter de gave om dezen
uit te drukken en vorm te geven, te ver
werkelijken tot datgene wat bij den kun
stenaar het eenig resultaat is waar het
op aan komt en de eenige maatstaf
waarnaar hij gemeten kan worden:
het kunstwerk.
Daardoor komt het, dat zoovele ge-
inspireerden, die zich instrument wanen
voor inspireerende invloeden van Gindo.
inderdaad niet meer zijn dan instrument
Hun „mediamieke" werk is er bet dui
delijkste bewijs voor. De
niets aan een instrument
muziek wil raken, zoolang daar niet de
kunstenaar met zijn kunst van „kunnen“
is om het instrument te bespelen.
Ook in de kunst komt het op kunnen
aan. Vandaar dat de grootste verbeel-
dings-schilders onder de Nederlandsche
meesters, ook de gedreven en bezeten
fantasten als Brueghel. Jeroen Bosch of
een droomer als Hercules Seeghers, aan
het „kunnen” zulk een doorslaggevende
waarde hebben gehecht
Dat J M. Prange aan zijn techniek, zoo
staag en met onvermoeide toewijding
heeft gewerkt, pleit voor den ernst van
zijn kunstenaarschap. Juist deze tentoon
stelling. die werk bevat dateerend van
1937 tot op heden, geeft van de ontwik
keling en groei van dit merkwaardig ta
lent een voortreffelijk beeld. Men ziet,
eerst in Prange’s etsen, later in zijn li
tho’s, een onmiskenbaren en verheugen
den groei Het gecompliceerde spel van
de etsnaald wordt steeds geraffineerder,
mogelijkheden worden grooter, de beheer-
sching van het métier steeds sterker en
bewuster. Dat Prange van de ets tot de
litho moest komen, kon geen twijfel lei
den. Zoowel motieven, geaardheid als
technisch zoeken wezen er op. En ook
hier ziet men, in de jongste uitingen dui
delijk. dat Prange zich nog steeds en
zelfs met verrassende snelheid blijft ont
wikkelen.
Over den geestelijken achtergrond van
Prange’s werk, die hem onder onze mo
derne graphici een volkomen eigen plaats
geeft, zou meer te zeggen vallen dan bin
nen de ruimte onzer, altijd korte, kunst
beschouwingen, mogelijk is. Prange is een
fantast Hij schept vanuit den droom.
Vanuit dag-droomen en vanuit de nacht
zijden van het leven. Er leeft een gevoel
van albezieldheid in zijn werk, waardoor
ieder ding te leven schijnt (vandaar ook
zijn ..boomgeest”, die voortreffelijke, sug
gestieve prent die men niet licht vergeet
als men hem eenmaal heeft gezien).
Maar droom en z.g.n. werkelijkheid loo-
pen vaak doör elkaar heen (als In het
literaire werk van den spoken-ziener"
E T. A. Hoffmann), in zijn „Verzonken
Stad” smelten dagelijksheid en verbeel
ding samen tot een groteske, nieuwe
werkelijkheid. Als afmetingen bizar ver
schuiven, komt hij tot fantastische schep
pingen als ..reuze-kuiken” of ..hoofd met
pooten”, tenslotte weet hij een laatste,
achter-werkelijkheid te suggereeren. in
„boomen”. „oerwoud”, en in zijn laatste
voortreffelijke bladen als „alligatonvel”,
„Paard” en „Woud”.
Men leert door deze expositie den gra
phicus J. M. Prange. die hier naar wij
meenen voor het eerst zooveel werken
tezamen tentoonstelt, uitmuntend kennen.
Een kunstenaar, dien men met de grootste
aandacht moet blijven volgen
Berljjnsch commentaar
United Press meldt uit Berlijn: Ge
vraagd om commentaren op de jongste
redevoeringen van prominente personen
in de Vereenigde Staten, waaronder die
van Willkie, verklaarden bevoegde Duit
sche kringen, dat dezen redenaars ieder
begrip voor den waren toestand in Euro
pa ontbrak. De rede van senator Pepper
had de kwaliteit van een goedkoopen sen-
satieroman, die van Willkie daarentegen
was naief. Bovendien was deze laatste
rede typeerend voor dergelijke uitlatin
gen van zekere senatoren en interventio-
nisten: Leege woorden, welke ons geen
schrik aanjagen en welke blijkbaar het
Amerikaansche volk niet in geestdrift
brengen. Deze redevoeringen vormden in
de eerste plaats een interne Amerikaan
sche aangelegenheid en bevatten een val-
sche voorstelling van de Europeesche
situatie. Van dezelfde zijde werd nog
gezegd, dat de Duitsche houding niet
door woorden, maar door daden wordt
geregeerd.
o