HAAGSCHE COURANT
BINNENLAND
STADSNIEUWS
Maandag 26 Mei 1941.
HET WEZEN EN STREVEN
DER VRIJMETSELARIJ
DERDE BLAD
Het Opvoedersgilde
JEUGDIrtE VANDALEN
UITVOERING‘VAN D.T.S.
JOSEE SANN DOOR GLAZEN
DAKRAAM GEVALLEN
RIJKSLUCHTBESCHERMINGS-
SCHOOL INGESTELD
HET ORGEL IN DE GROOTE KERK
GERESTAUREERD
H.T.M. HELPT DE CONCERT
BEZOEKERS
HEEMKENNIS IN HET LAGER
ONDERWIJS
„BLOEMEN EN BEELDEN”
Opleiding van leiding gevende
functionnarissen
UITREIKING BRANDSTOFFEN.
KAARTEN
HERDENKING
GROEN VAN PRINSTERER
r
WIJZIGING ZIEKENBEZOEK IN
GEMEENTEZIEKENHUIS EN
R.K. ZIEKENHUIS
JUBILEUM J. PINKSE
Engelsche bommen op ons land
ons
No. 17885
DOEL: EENHEID IN OPLEIDING,
ORGANISATIE.EN VOOR*
LICHTING
in
trad.
1. Pinkse.
(Foto Streefkerk)
er nog een weelde van kleur. De bloem-
appels en de kersen bloeien nog, de een-
kleurtulpen, de breeders en cottagetulpen
met hun diepe, wazige tinten, de lelievor-
mige tulpen, en de darwins, alle Mei-
bloeiende soorten, zijn in volle fleur.,
ONGEVALLEN
Zaterdagmiddag is op den hoek van de
Laan van N.O.-Indië en de Stuyvesant-
straat, de 71-jarige voetgangster A. S..
wonende op de Laan van N.O.-Indië, bi,
het oversteken door een auto aangereden.
Mevr. S. brak den linkerarm en bekwam
e?n hoofdwondede geneeskundige
dienst bracht haar naar het ziekenhuis
aan den Zuidwal.
Gisteravond is de 7-jarige W. F. uit
de Jacobastraat, uit de dakgoot van de
ouderlijke woning gevallen. De jongen
kreeg een hoofdwonde en werd door den
geneeskundigen dienst naar het R.K. zie
kenhuis aan het Westeinde vervoerd.
Ouders en onderwgxers verzocht toe te
zien, wat kinderen mee naar huis
of school nemen
Herhaaldelijk komt het in den laatsten
tijd voor, dat kinderen in het bezit zijn
van voorwerpen, welke later blijken van
diefstal afkomstig te zijn. Met nadruk wor
den daarom ouders en onderwijzers ver
zocht, nauwlettend toe te zien, op hetgeen
hun kinderen of pupillen mee naar huis of
school nemen.
Zoo werd Zaterdag ontdekt, dat was in
gebroken in het momenteel leegstaande
voormalige hotel „Boschjes van Poot”. Het
onderzoek van de politie wees uit, dat
hierin een aantal jongens in den leeftijd
van 12 jaar, de hand hadden gehad. OnL
vreemd waren stoelen, matrassen, een ser
vies en eenige telefoontoestellen. De po
litie slaagde erin de jeugdige daders op te
sporen en het merkwaardige was wel, dat
het grootste deel van de ontvreemde goe
deren, bij de diefjes thuis in beslag kon
worden genomen.
Vooral pleegt de jeugd tijdelijk leeg
staande huizen binnen te dringen en daar
uit allerhande dingen weg te nemen. De
ouders dienen te bedenken, dat zij voor
zeer onaangename gevolgen kunnen komen
te staan. De oplettendheid van een onder
wijzer, waarbij ook de moeder alle mede
werking heeft betoond, leidde tot het tot
klaarheid brengen van diefstal van /430.
Op 20 dezer werd van deze diefstal aan
gifte gedaan bij de politie. Door insluiping
van het perceel, waarvan de voordeur
open stond, kon de dader het geld be
machtigen. Nu ontdekte een onderwijzer,
dat een 11-jarige leerling ongeveer 19 op
zak had. Hij vond dit vreemd en achtte
het beter den jongen het geld af te nemen
en het aan zijn moeder te geven, die van
het geld niets wist.
De 11-jarige was evenwel vat) school
nietnaar huis gegaan. De moeder stelde
de politie in kennis en ging zelf ook op
onderzoek. Den volgenden dag vond zij
haar zoon op het Malieveld. Hij bekende
den diefstal alleen te hebben gepleegd.
Van het geld, had hij ook een deel aan
zijn vriendjes gegeven, bij wie het ook in
beslag kon worden genomen. In een stille
straat had hij een zakje met f 140 wegge
gooid, terwijl hij het nog resteerende be
drag in een plantsoentje verstopt had.
Voor zichzelf had de jongen niets uitge
geven en het geheele ontvreemde bedrag
is weer compleet.
Na Pinksteren it het met de bollen
afgeloopen
Hoewel de zomer ons juist op den vrijen
Hemelvaartsdag in den steek liet, waren er
op de weinige zonnige uren van dien dag
niet minder dan 7000 betalende bezoekers 1
in het Zuiderpark, waarmede het totaal
aantal steeg tot een eind boven 70.000.
Wie nu de tentoonstelling nog niet zag
zal zich moeten haasten. Weer of geen
weer, de bloemen bloeien door en als Pink
steren voorbij is, is het met de tulpen on-
Maximumprijzen Inlandsch rondhout,
loofhout en gezaagd Inlandsch loofhout
In de Ned. Staatscourant van 26 Mei
1941 no. 100 is afgekondigd de prijzen-
beschikking gezaagd inlandsch loofhout
no. 1. In de prijzenbeschikking gezaagd
inlandsch loofhout zijn de maximum-
verkoopsprijzen voor het gezaagd In
landse!) loofhout geregeld. De prijzen van
eiken-, beuken-, iepen- en esschen- on-
bekantrecht deelhout, alsmede de prijzen
van eiken bestekhout, eikendwarslig
gers, eiken boschkant behakte rechte
palen, beuken bestekhout voor brugdek
en beuken dwarsliggers zijn hierbij af
zonderlijk genoemd, terwijl voor alle
overige soorten en afmetingen een richt
lijn voor de berekening der maximum
prijzen is aangegeven.
TUSSCHEN 12 EN UUR DES NACHTS
OP STRAAT
In den naeht van Zaterdag op Zondag,
werden door de politie 5 mannen en 5
vrouwen, tijdens de verboden uren, op
straat aangetroffen. Zij werden naar het
naastbijgelegen politiebureau gebracht en
kregen een proces-verba al.
Het lesmateriaal
Bij het lesmateriaal troffen wij o.m.
demonstratiemateriaal aan.
In een der lokalen voor de leergangen
voor hoofden van luchtbeschermingsdien
sten vindt men o.m. een groote kaart
van een denkbeeldige gemeente. De cur
sisten moeten ten eerste een organisatie-
op-papier voor deze gemeente opzetten
en ten tweede de oplossing vinden
voor veronderstelde ongevallen. Ergens
wordt gemeld, dat er een bominslag is,
enz. enz. Een vrij belangrijk onderdeel is
voorts het onderwijs in de bevelstechniek.
De heer Koremans verzekerde ons. dat de
school vruchtdragend werk verricht. Zij
heeft bovendien het voordeel, dat er meer
persoonlijk contact is tusschen de Rijks-
inspectie en de hoofden der luchtbescher
mingsdiensten, Bovendien wordt er om
hen allen een band geslagen, een band
van vriendschap en van respect voor el
kanders werk.
Men komt, na de school bezocht te heb
ben, duidelijker dan ooit tot het besef,
dat men hier werkt voor een gemeen
schappelijk doel, n.l. de bescherming van
de Nederlandsche bevolking tegen de ge
volgen van luchtaanvallen, op alle terrei
nen, waar deze direct en indirect hun
invloed kunnen doen gevoelen.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
de losse bons ten behoeve van groote ge
zinnen alleen kunnen worden verstrekt
aan hen, die in aanmerking komen voor
een kolenkaart voor haarden en kachels,
en dus niet aan hen. die recht hebben op
een kolenkaart voor centrale verwarming.
Uit de mand van een op den de
la Reyweg onbeheerd staande fiets, wer
den 3 pond vleesch en 2 pond boter ge
stolen. »L, i
ntereisante tentoonstelling op de leer
school van het Haagsche Genootschap
In de leerschool van het Haagsche Ge
nootschap, van Beverninckstraat 29, wordt
van Dinsdag 27 Mei tot en met Vrijdag 30
Mei een interessante tentoonstelling ge
houden, welke een indruk geeft van de
groote plaats, welke de Heemkennis al
aren op deze school inneemt. Het geheele
onderwijs is er als het ware van door
drongen. Tot heemkennis kunnen we al
datgene rekenen, dat de belangstelling in
de omgeving, ons heem, kan opwekken,
en de liefde tot onzen geboortegrond ver
hoogt. Deze liefde tot den geboortegrond
zou men kunnen aanduiden met het woord
heemgevoel. Het aankweeken van dit
heemgevoel is een der opgaven, welke
deze school zich stelt en te beoordeelen
naar den tentoongestelden arbeid van de
kinderen met succes. In verschillende op
zichten is ze dan ook een openbaring.
Voor al van hen, die nog aleens smalend
spreken over heemkunde en heemkennis
en derhalve mogelijkheden voor de lagere
school, zullen de oogen wijd open kun
nen gaan. In de eerste klas gaat men na
een eerste ordening van de reeds aanwe
zige begrippen, over tot den ontwikke
lingsgang van hout en steen (een school
is uit deze stoffen opgetrokken). Achter
eenvolgens wordeh behandeld het hout
hakken, vervoeren, zagen en bewerken. In
de tweede klas staat de boerderij in het
middelpunt van de belangstelling. In de
volgende klasse wordt het Westland be
handeld. Van schriftkaften enz. maakt men
broeikassen en warenhuizen. Daarnaast
wordt een vrij uitgebreid beeld opge
bouwd van Scheveningen. Zoo gaat men
door. Uitgaande van het bekende gaat men
naar het onbekende. Geen onderdeel
wordt daarbij overgeslagen. De geheele
stof van de lagere school wordt op deze
wijze behandeld. Naar de heer Bos, het
hoofd van de school ons mededeelde, blijkt
dat de leerlingen voor dezen vorm van
onderwijs groote belangstelling nebben,
zij nemen actief aan het onderwijs deel.
Het is begrijpelijk, dat deze vergroote
belangstelling voor de leerstof een gun-
stigen invloed heeft op de kennis van de
Nederlandsche taal. Zij krijgen namelijk
de beschikikng over een groote woorden
schat
Wij hebben getracht een indruk te ge
ven van deze tentoonstelling, welke op
zulk een uitnemende wijze laat zien welke
mogelijkheden de heemkennis van de la
gere school heeft. Een volledig beeld in
dit korte bestek is onmogelijk, want daar
voor is ze te uitgebreid.
„De ebbenhouten olifant"
Gistermiddag is in het theater Excelsior
voor een goed bezette zaal de 64ste uitvoe
ring gegeven door de bekende Haagsche
tooneelvereeniging ,J).T.S.” (Durf te
spelen)
Ditmaal had het bestuur de keus laten
vallen op een bekend blijspel van Chris-
tien van Bommel-Kouw en Henk Bakker,
n.l. „De ebbenhouten olifant”. Een spel
van avontuur, dat amateurs volop gele
genheid biedt, het publiek een prettige
middag te bezorgen, temeer daar D. T. S.
onder de Haagsche amateur toopeelgezel-
schappen een zeer goeden naam heeft. En
ook gistermiddag heeft zij haar reputatie
hoog gehouden.
Als we van de tien medewerkenden en
kelen een bijzondere vermelding willen
geven, dan is het in de eerste plaats Bep
van Raamsdonk-de Jong die van haar rol
als hospita een ware creatie maakte. Ook
Joop Jonker en J. Vaandrager waren goed
op dreef. Andries Vrieling was een goed
getypeerde butler.
De andere medespelenden waren Mfcke
v. d. Blink. Greet van Hoff, Piet Oberg,
Atje van Raamsdonk, Guus Renaud. Hans
Hillen. Er was onder de bekwame leiding
van den regisseur Vaandrager serieus ge
repeteerd, zoodat de geheele opvoering op
hoog peil stond. Een hartelijk applaus was
D.T.S.’s welverdiende belooning.
Gerard van Krevelen verzorgde de entr*
act muziek én ook na de uitvoering wist
hij met vroolijke nummertjes nog eenigen
tijd de aanwezigen te amoseeren.
TENTOONSTELLING IN HET VOOR
MALIGE LOGE-GEBOUW
Hedenmiddag heeft de secretaris-gene-1
raai van het departement van Volksvoor-1
lichting en Kunsten, dr. T. Goedewaagen, I
in het gebouw der voormalige loge „Groot I
Oosten" aan den Fluweelen Burgwal, een
daar ingerichte tentoonstelling omtrent de I
Vrijmetselarij in Nederland geopend.
Soortgelijke tentoonstellingen werden I
reeds eerder georganiseerd o.a. in I
Leeuwarden en Haarlem, eveneens met de I
bedoeling het publiek een indruk te geven
van het wezen en streven van de vrijmet
selarij.
De vroegere uitstallingen van emblemen,
schrifturen, attributen e.d. in de vergader
gebouwen (loges), hadden betrekking op
de plaatsclijke groepen. De jongste in de
reeks, welke ongeveer 3 maanden zal
duren, betreft de centrale organisatie in
Nederland en is daardoor omvangrijker en
meer gevarieerd dan haar voorgangsters.
De heer W. Schwier, die de opvolgende
tentoonstellingen organiseert, heeft heden
morgen een toelichting gegeven, waarin hij
de internationale organisatie der Vrijmet
selarij beschreef als een instituut, dat
onder het mom van een geestelijke bewe
ging, een wijdverspreide actie voerde en
nog voert op politiek en ander wereldlijk
gebied.
Haar oorsprong is Amerikaansch en het
overgroote deel harer leden zijn Ameri
kanen, met president Roosevelt in de eer
ste gelederen. Het Nationaal Socialisme
voert een gedecideerden, „compromis-
loozen” strijd tegen deze beweging en
tegen elk haar vertegenwoordigingen in
de onderscheidene landen.
De heer Schwier wees er verder op, dat
de Vrijmetselarij hier te lande reeds lang
scherpe bestrijding ondervond van de
zijde der clericale partijen. Deze deden
dat zoowel op religieuze gronden als om
redenen aan de confessioneele politiek
ontleend. Dat tot dit laatste alle aanleiding
bestond, hebben de archiefvondsten bewe
zen in de voormale loge „Groot Oosten”,
waaruit duidelijk aan het licht trad, dat de
christelijke regeering Kuyper in 1913 ten
val werd gebracht door de machinaties der
Vrijmetselarij.
De ledenlijsten deden er voorts van
blijken, dat van de 5800 toegelatenen in de
verschillende rangen, er slechts 20 behoor
den tot de arbeidende klasse. En dezen
waren dan nog slechts z.g. dienende broe
ders. Men zocht hier, evenals b.v. in Frank
rijk, naar mannen in leidende functies of
bracht, desgewenscht, broeders in die
posities. Uit deze laatste methode valt de
plotselinge opkomst te verklaren van figu
ren als Daladier en Reynaud.
Men zal hier, zoo besloot de heer Schwier
zijn uiteenzetting, evenals elders, stellig
velen onder de bezoekers vinden, die ge
leid worden door de zucht om iets te zien
van de geheimzinnige sfeer, welke de Vrij
metselarij omgeeft, maar, nadat dit ver
langen is bevredigd, zal men verder gaan
en ook en vooral opmerken, welk een heil-
loozen invloed de beweging op het volk
heeft geoefend.
TWEE-JARIG JONGETJE TE WATER
EN DOOR VADER GERED
Een 2-jarig knaapje geraakte Zaterdag-
i” middag spelenderwijs in een sloot in het
Haagsche Bosch. De vader, die in de na.
bijheid was, wist zijn kind, dat het be
wustzijn reeds had verloren, op het droge
te brengen. Een passeerenden agent van
politie paste met succes kunstmatige
ademhaling toe. De kleine, die oogen-
schijnlijk geen letsel had bekomen, werd
door den geneeskundigen dienst naar de
ouderlijke woning gebracht.
PAST OP UW PORTEMONNAIE
Ten nadeele van een bezoeker van een
winkel, werd diens portemonnaie met 32
gestolen. Op de Groote Markt werd ten
nadeele van een stadgenoot diens porte
monnaie met 20 gerold. Een bezoeker van
een zweminrichting vermiste uit een
kleedhokje zijn portemonnaie met 6. Nog
in twee andere gevallen zijn portemon-
naies resp. 4.70 en 16 inhoudende, uit
kleedhokjes van een badinrichting ont
vreemd.
Omdat het op 19 Mei j.l. 65 jaar geleden
was, dat mr. G. Groen van Prinsterer
overleed, heeft de Jongelingsvereeniging
op Gereformeerden grondslag „Groen .van
Prinsterer” alhier gistermiddag een her-
denkingssamenkomst gehouden op het
graf van dezen staatsman.
De laatste rustplaats van Groen bevindt
zich op het kleine kerkhof „Ter Navol
ging” aan de Duinstraat te Scheveningen,
op den grafsteen staat slechts gebeiteld: herroepelijk gedaan. Op het oogenbïik is
Groen van Prinsterer 19 Mei 1876. Open- - - - - - -
baring VII 917.
Nadat de leden zich rondom het graf
hadden geschaard, las de voorzitter, de
heer P. C. Maan, de woorden uit den op
het grafschrift vermelden tekst, in welken
geschreven is, dat het Lam al de tranen
dergenen die uit de verdrukking komen,
van de oogen af zal wisschen. Vervolgens
sprak de heer Maan een rede uit.
De aanwezigen zongen daarna „Gij toch.
Gij zijt hun roem, de kracht van hunne
kracht”, uit den ouden strijdpsalm 89,
waarna de heer Maan deze eenvoudige,
maar indrukwekkende plechtigheid met
gebed sloot.
Van Zondag 1 Juni a.s. af, zal het be
zoeken van patiënten (tegen betaling)
in het ziekenhuis aan den Zuidwal niet
meer mogelijk zijn. De bezoekdagen
worden nu als volgt samengesteld
Middagbezoek Op Zondag, Woensdag
en Vrijdag van 1 tot 2 uur n.m.
Avondbezoek (voor hen, die hiervoor
in aanmerking komen) Op Woensdag en
Vrijdag van 7 tot 7 uur 30
Op alle andere dagen is bezoek (be
halve het doorloopend bezoek bij zeer
ernstige patiënten), niet meer toege
staan.
Naar wij vernemen is ook het extra-
ziekenbezoek tegen betaling in het R.K.
ziekenhuis aan het Westeinde niet meer
mogelijk van 1 Juni a.s. af.
De heer J.
Pinkse zal
op 1 Juni
a.s. het feit
herdenken,
dat hij 50
jaar geleden
bij de firma
v. Houwe-
ningen en
IJsselstijn
in de Lange
Houtstraat
dienst
Hij
werd opge
leid als
binder (ver
vaardiging
van bloem
stukken) en
al spoedig
bleek zijn buitengewone smaak voor
kleurcombinatie. Na verloop van eenige
jaren werd hij aangesteld als chcf-
binder.
OUDERAVOND OPENBARE SCHOOL
DOORNSTRAAT 170
Op Vrijdag 23 Mei werd een druk be
zochte ouderavond gehouden aan de open
bare school voor uitgebreid lager onder
wijs B, aan de Doornstraat 170.
Na het openingswoord van het hoofd
der school, den heer J. Visser, nam de
inspectrice voor het onderwijs, mej. T.
Langeraap, het woord om den heer Vis
ser, die binnenkort als hoofd overge
plaatst zal worden naar de school voor
U.L.O.-A aan de Mient, namens de in
spectie te danken voor de uitstekende
leiding, welke hij aan de school heeft
gegeven en tevens om haar ingenomen
heid te betuigen met de tentoonstelling
op het gebied van handwerken, teekenen
en handenarbeid, welke in het gym
nastieklokaal op smaakvolle wijze was
ingericht.
De heer Visser dankte mej. Langeraap
voor de bijzondere belangstelling, welke
zij steeds voor de school aan den dag
had gelegd. Daarna zette hij uitvoerig
uiteen, welke mogelijkheden deze school
biedt en vooral vestigde hij de aandacht
op de aan de school verbonden klasse,
w aruit de leerlingen het examen ter
verkrijging van het middenstandsdiploma
kunnen afleggen.
Tenslotte werden verkozen tot leden
van de oudercommissie de dames v. d.
Beek en Muntz en de heeren v. d. Bosch,
Verloop, Stauthamer en Bouwmeester.
Begin Maart 1942 gereed
Een der grootste orgels van Nederland,
dat in de Groote of St. Jacobskerk alhier,
in 1881 gebouwd door den bekenden
Utrechtschen orgelmaker J. Fr. Witte, ver
toonde reeds eenigen tijd gebreken, die
aan slijtage waren te wijten. Ook voldeed
het klankbeeld, dat jn den ietwat stijven
en orkestralen geest van dien tijd was
ontworpen, niet aan de klankidealen van
dezen tijd. In verhouding tot zijn omvang
was het orgel weinig geschikt voor de
weergave van orgelmuziek van Bach en
diens voorloopers.
Daar het orgel echter van voortreffelijke
materialen is vervaardigd, en de kern van
het geluid zeer wel te handhaven bleek,
heeft de kerkvoogdij der Ned. Herv, Ge
meente niet geaarzeld over te gaan tot een
grondige herstelling en vergrooting van de
klankvariëteit van dit instrument.
Volgens bestek en onder toezicht van
den Nederlandschen klokken- en orgelraad
is de uitvoering van die restauratie thans
opgedragen aan de firma G. van Leeuwen
en Zonen te Leiderdorp. Behalve alle
werkzaamheden, die met het wegnemen
van de slijtage verband houden, omvat het
restauratieplan o.m. uitbreiding der manu
alen, tot g3 en van het pedaal tot f 1, ver
betering der speeltafel, ombouwing van
verscheidene minder bruikbare registers
(o.a. van 3 doorslaande tongwerken tot op
slaande), uitbreiding van het aantal spre
kende registers van 55 tot 61 stemmen, en
grondige herintonatie van het pijpwerk in
het barokke klankkarakter.
Behoudens onvoorziene omstandigheden
zal deze restauratie begin Maart 1942 vol
tooid zijn.
DE BRANDSTOFFENVOORZIENING IN
DEN KOMENDEN WINTER
In verband met de vele moeilijkheden,
waarmede onder de huidige omstandig
heden de voorziening van huisbrand in
den winter te kampen heeft, heeft het
bestuur van het R. K. Werkliedenverbond
in een schrijven aan den secretaris-gene-
raal van het departement van Handel,
Nijverheid en Scheepvaart aangedrongen
op het nu reeds treffen van maatregelen,
welke een zoo gelijkmatig mogelijke dis
tributie voor den a.s. winter zullen be
vorderen.
Tijdens de zomermaanden behoeft geen
stagnatie in het vervoer per schip te
worden gevreesd, zooals dat in de win
termaanden tengevolge van de weers
omstandigheden kan optreden. Het be
stuur herinnert er voorts aan, dat in
normale tijden een groot deel van
volk reeds in de zomermaanden zijn
brandstof opdeed en dat dit door de
mijnen zelfs werd bevorderd door een
zomerprijs vast te stellen, welke altijd
wat lager was dan de winterprijs,
W.A.-MARSCH DOOR GOUDA
De N.S.B. -persdienst meldt, dat Zater.
dagavond onder groote belangstelling van
de zijde van het publiek de reeds aan-
gekondigde W.A.-mansch door Gouda
plaats vond.
Na het défilé door een deel van den
Haagschen heerban, waaraan de heerban
van Rijnjand was toegevoegd, voor den
Haagschen heerbanleider J. E. Feenstra,
die zich in gezelschap van opperheerban-
leider van ’t Hof, stafchef der W.A.,
distcictsleider Meyer, banleider Witkamp,
onderbanleider van der Hout, opperhop
man Stroink, hopman de Vries en den
kringleider van Gouda voor het politie-
buréau had opgesteld, maakte de troep
een marsch door de stad, terwijl de mu
ziek haar vroolijke marschen en concert
muziek voor het stadhuis deed hooren.
Onderbanleider van der Hout sprak op
de markt gedurende 10 minuten de
saamgestroomde menigte kort en kern
achtig toe. Behoudens enkele onbeteeke-
nende incidenten, waarbij de politie moest
ingrijpen, deden zich geen ongeregeld
heden voor.
JAARVERGADERING „BEGETU"
In het sanatorium „Juliana-oord” aan
den Leemzeulder te Laren (N.H.) heeft
de vereeniging tot behartiging van de
belangen van Nederlandsche lijders aan
been- en gewrichtstuberculose (kortweg
Begetu) Zaterdagmiddag onder voorzit
terschap van dr. A. Th. Planten uit Hil
versum. een algemeene jaarlijksche leden
vergadering gehouden.
Dr. Planten wees er in zijn openings
rede op, dat het aantal verpleegdagen in
1940 36.002 bedroeg en de gemiddelde be
zetting steeg van 90.6 tot 98.4 en zeide
o.m., dat het groeiende aantal patiënten
thans 120 het bestuur zorg geeft
in zooverre dat men binnen zeer korten
tijd geen plaatsruimte meer heeft. Zeker
is intusschen, dat men geen aanvragen
om opneming zal afwijzen. Men denkt
hierin te voorzien, door tijdelijke onder
brenging elders. In Juni 1941 zal men
zoo vervolgde dr. Planten met weemoed
herdenken, dat de stichter en eerste
geneesheer van Juliana-oord. dr Tho
massen, vijf jaar geleden overleed.
Het jaarverslag over 1940 werd goed
gekeurd, terwijl de balans, sluitende op
188.463.13 en de verlies- en winstreke
ning, sluitende op 11.112,73, werden
vastgesteld. Jn de vacature jhr. W. A.
Ortt werd tot bestuurslid gekozen de
heer J. P Klinkhamer te Hilversum.
De tentoonstelling.
De tentoonstelling, welke mén betreedt 1
door den iu&ang aan de MuzenstraaL om- 1
vat de beide groote zalen van het logege- 1
bouw en verder eenige kleinere vertrek-
ken.
Tot de meest opmerkelijke van deze
laatste behooren de z.g. voorbereidings-
kamers. bestemd als entrée voor de nieuw
op te nemen leden. Eenige doodskoppen
prijken op de met zwart laken bedekte
tafeltjes, die verder met schrijfgerei, for-
mulieren, een zandlooper, een kruik met
water en andere attributen toegerust zijn.
In een hoek is een geopende doodkist ge
plaatst met daarin een Compleet geraamte;
de muren zijn voorzien van allerlei spreu
ken.
Van daaruit kwamen de candidaten in
den tempel, de Johannes-tempel in dit
geval, een in blauwe kleur gehouden, recht
hoekige zaal zonder vensters, ingericht
naar het voorbeeld van Salomo’s tempel.
Zij maakt thans in vrijwel onverander-
den vorm deel uit van de expositie. De I
attributen zijn er in oorspronkelijken vorm I
en op de normale plaats behouden. Men
wees er ons o.a. op den bijbel, hier open
geslagen liggend bij het Evangelie van
Johannes, maar overigens ongelezen. Het
boek dient uitsluitend als symbool, gelijk
er ook symbolen zijn van den Joodschen
eerediensL dien van Zarathustra de Egyp-
tenaren enz. Als ander kenmerkend attri
buut is er het tableau met de drie kande
laars, naar het Westen, Oosten en Zuiden
gericht, de streken vanwaar de beschaving
kwam. Het Noorden, waar volgens de vrij
metselaars de „barbaren" leven, is hier
opzettelijk weggelaten. Bij den ingang
staan de pilaren, gemerkt met B (Boaz)
en J (Jakin), ontleend aan Salomo’s tem
pel. Opengesprongen granaatappelen, sym
boliseerden het zaad eener nieuwe wereld
beschouwing. sieren de kapiteelen. Zoo
is er meer in deze (blauwe) zaal en in de
roode, waar de broeders der hoogste (30e
tot 33e) orde plachten samen te komen om
hun besprekingen te houden.
Daar staan de beeltenissen der stich-
ters van groote wereldbeschouwingen
(religies), daar staan de zetels met de
puntige zwaarden ervóór, waarin de
grootmeesters plaats namen.
In deze zalen krijgt de bezoeker voorts
een beeld van het ritueel der meester-
wijding ten overstaan van een doodkist,
bedekt met zwart laken, waarop een
doodskop en acaciatak liggen.
De eigenlijke tentoonstellingszaal geeft
een menigte van materiaal van allerlei
aard te zien, een bonte verscheidenheid
van literatuur, affiches, portretten, attri
buten, tijdschriften, alle betrekking heb
bende op de activiteit en het ritueel der
Vrijmetselarij.
Om dit alles nauwkeurig te bekijken
en den onderlingen samenhang te be
merken, heeft' men eenige uren noodig.
Aan een volledige beschrijving van deze
massa materiaal kunnen wij ons dan ook
niet wagen.
De geschriften nemen een omvangrijke
plaats in. Zij toonen o.a. de reeds door
den heer Schwier genoemde politieke ac
tiviteit in 19091913 teneinde hier de
Christelijke regeering Kuyper te doen
vervangen door vrijzinnig-democratische,
voorts de internationale politieke werk
zaamheid, via anthroposophie, theosofie,
zionisme, Pan-Europa-beweging, enz., ver-1
der de indringing in de N.S.B.teneinde
ook daar ondergrondschen invloed te krij
gen, de samenwerking met het communis
me, om de wereld rijp te maken voor hun
wereldorde en -beschouwing.
Tal van vitrines bevatten voorwerpen
e.d. betreffende de ritualen voor de ver
schillende graden en aan de wanden zijn
de schootsvellen, linten, schilderijen, ta
bleaux, enz. gehangen, welke de bewe
ging in haar onderscheidene groepeerin-
gen en schakeeringen symboliseerden. Tal
van documenten voegen zich daarbij,
waaronder enkele zeer merkwaardige.
In de bovenvertrekken vindt men, als
gezegd, de interieurs van de voorberei-
dingskamers.
Geen persoonlijke slachtoffers
Gedurende het afgeloopen weekeinde
zijn slechts enkele Engelsche machines
boven ons land geweest. Zij wierpen
brand- en brisantbommen af, welke voor
het grootste gedeelte in het open veld
terecht kwamen waar vrijwel geen schade
werd veroorzaakt. In een plaats kreeg
een woonhuis lichte glasschade.
De Rijksinspectie voor de bescherming
van de burgerbevolking tegen luchtaan
vallen heeft een uiterst omvangrijke en
moeilijke taak. Zij heeft niet alleen de
organisatie van een snelle en doelmatige
hulpverleening bij bominslag op te bou
wen, te stimuleeren en te controleeren,
doch tevens leiding te geven aan de ge-
zins- en zelfbescherming en daarnaast
regelen te stellen op alle terreinen, wel
ke door de luchtbescherming worden be
treden. Men behoeft er alleen maar aan
te denken, dat ons land bestaat uit ruim
1000 gemeenten en dat iedere gemeente
weer verschillend is van de andere. Dat
bij dit alles het volgen van vaste lijnen
en het bouwen op juiste grondslagen
noodzakelijk is, behoeft geen betoog.
Daartoe is het noodig, dat er naast een
heid in leiding (welke uiteraard reeds
bestaat) ook eenheid in opleiding en
vorming is.
Tot dit doel is de afd. Onderrieht
van de Rijksinspectie bovengenoemd
onlangs uitgebreid met een onderwijs
instituut, de „Rijksluchtbeschermings-
school”. De directeur van deze school,
de heer L. J. M. Koremans, was zoo
bereidwillig om het een en ander hier
over mede te deelen. De school, aldus
onze zegsman, voorziet in een leemte.
Het is voorheen altijd een gemis ge
weest, dat er niet één lijn in de Lucht
bescherming zat. Ieder „luchtbe-
schermde” zoo’n beetje op zijn eigen
houtje. Het doel van deze school is dan
ook eenheid te brengen in de oplei
ding, de organisatie en de voorlichting
van de geheele bevolking. De school
leidt daartoe instructeurs en leiding
gevende functionnarissen in de Lucht
bescherming op. Dezen moeten op hun
beurt hun opgedane kennis weer uit
dragen.
Zooals iedere school heeft deze ook een
bepaald programma, waarin de stof is
opgenomen. Niet ieder ontvangt echter
hetzelfde onderrieht.
Zoo is het duidelijk, dat leergangen
voor hoofden van luchtbeschermingsdien
sten geheel verschillend zijn van die voor
personeel van de Rijks- en gemeentepoli
tie. Deze laatste zullen weer andere din
gen van de luchtbescherming hebben te
weten dan bijv, geneesheeren, vee-artsen
en onderwijzers.
Zoo is er b.v. een opleiding tot gas
instructeur. Deze heeft tot taak de
opleiding van het personeel van de Lbs-
diensten te verzorgen, voor wat betreft
de gasbescherming in het algemeen en
de gasverkenning en gasontsmetting in
het bijzonder. Vooral in de kleinere ge
meenten dienen de gasinstructeurs de
bevolking ook van voorlichting inzake het
gebruik van gasmaskers.
Zoo zal ook de scholing van de instruc
teurs en propagandisten van de Nederl.
Vereen, voor de Luchtbescherming ter
hand genomen worden, teneinde ook hier
de gewenschte eenheid in de voorlichting
te verkrijgen. Al naar den aard van den
leergang, duurt deze van 2J week tot 3 da
gen. Iedere „klas” bestaat uit ongeveer
25 leerlingen.
Behalve 2 vaste leerkrachten, zijn aan de
school ook eenige tijdelijke, voor de tech
nische vakken, verbonden. De onderwijs-
staf zal echter, naar de heer Koremans
zeide. in de toekomst vergroot moeten
worden, aangezien er ook parallelklassen
gevormd zullen worden.
aldus
van de
werkprogramma’s van de H.B”S. en het
gymnasium. Het intellectualisme der
school moet teruggedrongen worden,
omdat de nieuwe maatschappij meer
heeft aan gezonde, krachtige mannen en
vrouwen, die het rasideaal benaderen,
dan aan jonge menschen, die yolgepropt
zitten met kennis en die kennis niet al
gemeen ten nutte kunpen maken, alleen
al daarom niet, omdat zij veel te veel
moeten leeren en daardoor slechts een
oppervlakkigen kijk krijgen op hetgeen
zij hebben geleerd. Ten aanzien van de
beperking van de leerstof der belang
rijkste vakken merkte spr. op, dat de
scheikunde op de H.B.S. beperkt kan
worden, hetgeen ook geldt, voor de na
tuurkunde en de techniek van de wis
kundevakken. Daarbij zal het tempo op
H.B.S. en gymnasium aanmerkelijk
verlangzaamd moeten worden.
Verder zal de doeltreffendheid van
het onderwijs worden verhoogd door
meer gebruik te maken van den onder
lingen samenhang tusschen de vakken.
Als zeer belangrijke vakgroep noemde
spr. de heemkunde. Zij bevat de vak
ken, Nederlandsch, geschiedenis, aard
rijkskunde, biologie (met rassenleer)
teekenen, kunstbespreking en muziek.
Het onderwijs in deze vakken moet in
onderling verband worden gegeven en
zal in dienst staan van de versterking
van het nationaal besef en de volksche
gedachte. Daarbij staat de moedertaal
in het middelpunt: aan goed spreken en
juist schrjjven dient in de toekomst bij
zondere aandacht te worden besteed.
Door een te veel aandacht schenken
aan de drie moderne talen, is de moe
dertaal verwaarloosd en daartegen
moet met alle macht gestreden worden.
Wat de lichamelijke vorming betreft
meende spr., dat zjj als kernvak be
schouwd moet worden en dat het aan
tal wekelijksche lesuren voor de gym
nastiek aanmerkelijk zal moeten worden
vergroot.
Betreffende de aansluiting van het la
ger- en middelbaar onderwijs zei spr.,
dat deze aansluiting verbeterd zal moe
ten worden, terwijl er naar zal worden
gestreefd, om door betere selectiemid
delen de leerlingen te doen plaats ne
men op dat schooltype, dat in overeen
stemming is met hun aanleg en belang
stelling.
Eindelijk zal het afgeloopen zijn met
de jacht op diploma's, terwijl daar
naast het onderwijs zal gezuiverd dienen
te worden van den onderlingen concur-
rentiegeest.
Voorts zal, waar mogelijk, bevorderd
worden, dat er afzonderlijke jongens en
meisjesscholen komen, omdat het Op
voedersgilde van meening is, dat de
jongens en meisjes zooals thans min
of meer geforceerd niet altijd het
zelfde moeten weten voor hun of haar
taak in de volksgemeenschap.
In de didaktiek en methodiek der
vakken zal een zoodanige wijziging ko
men, dat een grootere zelfwerkzaam
heid en zelfstandigheid in het onderwijs
wordt opgenomen. In dit verband wees
spr. op de taak van de film en de
radio bij het onderwijs, hetgeen echter
niet infpliceert, dat het te volgen leer
plan nog meer overladen zal worden
dan het thans al is. Daartoe moeten de
lesroosters zoodanig worden ingericht,
dat er voldoende tijd overblijft voor de
jeugdbeweging: een jeugdbeweging,
waarover de staat controle zal houden
ssjsjW’’ ““”*1 «•«.müa.nf
De particuliere internaten, welke in Zaterdagmiddag te omstreeks 3 uur
ons land bestaan zuiver als financieele c_ 1Z- ZZ
objecten, zullen verdwijnen. Gewerkt Belgische chansonnière, Josée Sann.
wordt aan internaten, waar de beste ernstig ongeluk overkomen. Terwijl zij
zonen van ons volk een speciale oplei- aan de achterzijde van haar woning aan
ding krijgen in een uitgezóchte paeda- de Plaats uit het raam van de eerste
gogische omgeving. verdieping leunde, verloor ‘zij het even-
De wetenschappelijke opleiding der wicht en viel door een glazen dakraam
leeraren zal worden vereenvoudigd en Van een naastgelegen perceel naar be-
bekort, om in den vrijgekomen tijd de 1 neden.
toekomstige docenten zoowel theore- De onmiddellijk gewaarschuwde ge-
tisch als practisch te bekwamen voor I neeskundige dienst bracht haar naar het
hun paedagogische taak. Verder zal er R.K. ziekenhuis aan het Westeinde. Hier
gestreefd worden naar betere splitsings- bleek, dat Josée Sann een kneuzing aan
normen, vooral voor de lagere klassen, den rugwervel en een hoofdwonde had
terwijl wat de leerkrachten betreft in bekomen.
het salarissysteem een grootere stabili- De verwondingen zijn van dien aard,
teit zal worden gebracht. Om de moge-1 dat zij voorloopig niet zal kunnen op-
lijkheid van een volledige betrekking te treden.
vergrooten, zal er naar worden ge
streefd, om meer bevoegdheden in één
hand te leggen. Dan ook dient het sala
ris erop berekend te zijn, dat de leera
ren niet verplicht worden om nevenbe
trekkingen te aanvaarden.
En tenslotte was spr. van meening,
dat het aantal inspecteurs uitgebreid
dient te worden, dat het geldende stel
sel van het schoolexamen, onder toe
zicht van vaak onbevoegde gecommit
teerden, door een beter systeem vervan
gen moet worden en dat aan de anar
chie op het gebied van het leerboeken-
schrüven op korten termijn een einde
diende te komen.
Na de pauze beantwoordde dr. de
Groot de vele ingekomen vragen, waar
na tot slot van den landdag in de plaats
van dr. J. Smit, die verhinderd was,
sprak de heer W. Terpstra, hoofd van
de afdeeling L.O. van het Opvoeders
gilde. Spr. wees op de geweldige ver
snippering, waaronder het M.O. lijdt,
op de verintellectualiseering van dat
onderwijs en eindigde met den oproep
om zich door bezinning op het eigen
lijke doel van het onderwijs, de school
op dat plan te brengen, waar het in
den nationaal-socialistischen staat be
hoort te staan.
Dr. W. F. de Groot spreekt over het
voorbereidend hooger en
middelbaar onderwijs
Zaterdagmiddag kwam de landelijke
afdeeling voorbereidend, hooger- en
middelbaar onderwijs van het Opvoe
dersgilde in het gebouw voor Kunsten
en Wetenschappen te Utrecht in verga
dering bjjeen.
Na het openingswoord van den heer
W. Th. de Boer, districtsvertegenwoor-
diger van het Opvoedersgilde te
Utrecht, sprak allereerst dr. W. F. de
Groot, hoofd van de afdeeling voorbe
reidend, hooger- en middelbaar onder
wijs over het onderwerp: „Het Opvoe
dersgilde en het voorbereidend, hooger
en middelbaar onderwijs".
Begonnen zal moeten worden,
spr., met een vereenvoudiging
Goedkoope trajectkaarten voor
Scheveningen
Aangezien vaststaat dat ook dit seizoen
de belangstelling voor de concerten en
uitvoeringen in de Kurzaal groot zal zijn,
heeft de directie van de Maatschappij Zee.
bad Scheveningen contact gezocht met de
H.T.M.teneinde voor de abonné’s reduc
tie te verkrijgen op de tramprijzen. Dank
zij de aldaar ondervonden medewerking
is het thans mogelijk, tegelijk met een
maand- of seizoenabonnement een traject,
kaart der H.T.M. te koopen, waarop lede
ren dag een rit naar het Kurhaus en terug
kan worden gemaakt. In tegenstelling tot
een gewone trajectkaart is deze ook op
Zondag geldig. De prijs van het Kurhaus.
abonnement inclusief tramkaart is zoo.
danig, dat men, gezien de kosten van een
normale trajectkaarL van een aanzien
lijke reductie spreken kan. De Maatschap
pij Zeebad Scheveningen en de H.T.M.
zijn er dan ook van overtuigd, dat deze
maatregel het bezoek aan Scheveningen
nog zal stimuleeren.
is
de in onze stad zoo bekende 29-jarige
een
waar de beste ernstig ongeluk overkomen.