Voor den Amateur-tuinder
'i
KUNST EN LETTEREN
Garantie *J
van
op de scheer-
artikelen
/lis de buren hoesten,
beschermen
VOLKSCONCERT
RESIDENTIE-ORKEST
SPEELPLAN VAN
„DE VOORTREKKERS”
<5
VEBEENIGINGEH
KLEIN MAAR DAPPER
Solist: Jaap Emner, viool
A. A. BRUMMER
PAUL ARNTZENIUS
LAURENS TUYNMAN
Zomercombinatie Residentie
Tooneel
BEAUMARCHAIS’ „DE BRUILOFT
VAN FIGARO”
JAPAN
HAAGSCHE COURANT Dinsdag 17 Juni 1941 le bl. pag. 2
NEDERLANDSCHE EN DUITSCHE
KUNST EN KULTUUR
VEREENIGDE STATEN
Rijstvoorraden op de Philippijnen
uitgeput
De bepalingen voor het passeeren
van de Fransche demarcatielijn
Verbetering van de Birma-route
Volksche kunst in „Niet voor
de Poes”
ZWEDEN
DE VERJAARDAG VAN KONING
GUSTAAF
Smokkelhandel in schoonheids
middelen
1
Onderhoud met Dr. F. A. J. Vermeulen
op
In den kunsthandel Liernur
HAAR
DE AARDAPPELZIEKTE EN
BESTRIJDING
In de kunstzaal d’Audretsch
Geen decadente society-verveling
meer
Gunstige wisselwerking tussohen die
van beide landen
LEZING JO VAN AMMERS-KÜLLER
TE DUISBURG
Primo
Luxe
iacht over
I poeder-
Tot 29 Juni wordt in den kunsthandel
Martinus Liernur, Zeestraat 63, een ten
toonstelling gehouden
door Paul Arntzenius.
LIAISONCONFERENTIE TE TOKIO
Onder voorzitterschap van prins Konoje
is gisteren een buitengewone Liaison-
conferentie gehouden tusschen de regee-
r>"g en de weermacht, waarbij, naar Do-
m-i meldt, dringende vraagstukken zijn
besproken. Tn aansluiting aan deze con
ferentie volgde een bespreking tusschen
vertegnwoordigers van het leger en de
marine.
KERKELIJKE KUNSTSCHATTEN NAAR
DEN ELZAS TERUG
„KUNST VAN ONZEN TIJD”
In de kunstzaal „Kunst van onzen
Tijd” (Prins Mauritsplein 2122, alhier)
is een tentoonstelling geopend van wer
ken van Elisabeth Ivanovsky.
VERSPREIDE BERICHTEN
Om paal en perk te stellen aan de
hondsdolheid, welke in Istanboel steeds
meer slachtoffers maakte, hebben de auto
riteiten eenige drijfjachten op losloopende
honden en katten georganiseerd, hetgeen
tot resultaat heeft gehad, dat in de maand
Mei te Istanboel 1700 honden en 462 kat
ten zijn gedood.
De plaatsvervangende commissaris
van politie der internationale nederzetting,
te Shanghai, de Japansche staatsburger
Akagi is hedenochtend, toen hij zijn wo
ning verliet, overvallen en door verschei
dene schoten om het leven gebracht. De
moordenaars werden gearresteerd. Zij zei
den lid te zijn van een in Tsjoengking
thuishoorende terreur-organisatie.
Tot 27 Juni wordt in het achterzaaltje
van den kunsthandel d’Audretsch,
Noordeinde 119, een aantal werken geëx
poseerd van Laurens Tuynman. Het zijn
meerendeels fijne, uiterst gevoelige en
verdroomde werkjes, die een zeer eigen,
persoonlijk karakter hebben en waarvan
niet alléén de baby-teekeningen treffen
door haar uiterlijke, maar ook innerlijke
observatie. De teekening van een schip,
een portret, een stilleven, een juweel van
een werkje, een paar medicijnflesschen
en een doosje tabletten voorstellende,
doen Tuynman kennen als een interes
sant kunstenaar, die een dichterlijke visie
heeft, waardoor hij in zijn uitbeelding
van het physieke den psychischen ach
tergrond (en ondergrond) der dingen
weet te bereiken. Ook zijn portret van
den schrijver Crone uit Utrecht treft
door gelijkenis, niet alleen door het uiter
lijk en door de decoratieve bloemen en
het kleine torentje van het Klaaskerkje,
dat met zijn oud klokkenspel van Hemo-
ny een kleinood is voor de heele om
geving bij den Tolsteegsingel, maar ook
door de expressie van Crone’s gezicht,
dat in zijn overgevoeligheid en ietwat
decadente melancholie voortreffelijk is
geslaagd. Wij hopen spoedig meer werk
van dezen kunstenaar te mogen zien.
COR DE GROOTS NIEUWSTE
SUCCESSEN
Onze vermaarde pianist Cor de Groot
heeft in de afgeloopen weken als solist
medegewerkt aan vrijwel alle door de
groote orkesten in ons land georganiseer
de Beethoven-cycli, o.a. in Amsterdam.
Rotterdam, Arnhem en Nijmegen. Met
zijn vertolkingen van het 4e en 5e Piano
concert van den grooten componist heeft
Cor de Groot schitterende successen ge
oogst. Het publiek, dat overal in buiten
gewoon grooten getale was opgekomen,
heeft den kunstenaar staande een ovatie
gebracht. Op Woensdag 25 Juni a.s. zal
Cor de Groot als solist optreden in het
Kurhaus, op een concert onder leiding
van Carl Schuricht
WANG-TSJING-WEI TE TOKIO
AANGEKOMEN
De president der regeering van Nan
king, Wang-tsjing-wei, is vanmorgen te
Tokio aangekomen, waar hij door den
Japanschen ministerpresident, prins Ko
noje, den minister van buitenlandsche
zaken, Matsoeoka, andere leden van het
kabinet en hooge persoonlijkheden van
het Japansche leger werd verwelkomd.
Hij blijft 8 dagen in Japan, gedurende
welke hij tal van besprekingen .zal voe
ten met vooraanstaande regeeringsper-
sonen en legerautoriteiten.
De correspondent van de „New York
Herald Tribune” te Manilla verneemt
van officieele zijde, dat de rijstvoorraden
op de Philippijnen bijna zijn uitgeput,
zoo meldt het D.N.B. uit New York.
De ergste hongersnood sedert 50 jaar
staat volgens den correspondent den eilan
den te wachten. In het gunstigste geval
heeft men nog rijst tot einde Juni, ter
wijl de nieuwe oogst niet voor Novem
ber ingezameld kan worden. Invoer uit
Indo-China of Thailand is vrijwel onmo
gelijk. Bovendien is er overal in de
Stille Zuidzee gebrek aan scheepsruimte
tengevolge van den oorlog. Van 3 mais-
oogsten, welke in zekere mate de rijst
als hoofdvoedsel zouden kunnen vervan
gen, zijn er twee beneden normaal, de
derde is mislukt. De regeering te Manilla
acht hongeronlusten niet uitgesloten.
Populair 4 ct.
6 ct.
9ct.
KAMERORKEST HEIN 'S GRAVESANDE
Op Donderdag 19 Juni, des avonds 8 u.,
geeft Hein 's Gravesande met zijn kamer
orkest een concert in de Doopsgezinde
Kerk, Paleisstraat 8. Als solisten werken
mede Adri de Heus, sopraan en Jaap Mor
genstern, orgel. Werken van: Purcell, Pa
lestrina, Scarlatti, Ciniarosa, Handel,
Glück, C. Ph. Em. Bach en Joe. Haydn
worden vertolkt.
Dirigent: Otto Glastra van Loon
Onder groote publieke belangstelling
heeft het Residentie-orkest. waarover onze
stadgenoot, de dirigent Otto Glastra van
Loon den staf zwaaide, gisteravond het
wekelijksche volksconcert in de Kurzaal
gegeven. De bekende violist Jaap Emner
die in den afgeloopen winter op een volks
concert in het Gebouw voor Kunsten en
Wetenschappen met het Residentie-orkest
musiceerde, waarbij hij Mozart's G-dur
concert ten gehoore bracht, werkte als so
list en wel als vertolker van het Viool
concert in A gr. t. K.V, 219 van W. A.
Mozart aan dezen populairen avond mede.
Het bovengenoemde optreden in het win
terseizoen heeft, vanwege de permanente
onzuiverheid van Jaap Èmner’s spel wei
nig aangename indrukken achtergelaten.
Wel bleek de kunstenaar de opmerkingen,
welke wij daaromtrent hebben gemaakt,
ter harte te hebben genomen er werd
ditmaal voor den aanvang der uitvoering
langdurig en grondig gestemd doch al
met al heeft ook Mozart’s A-dur concert
ons, door dezen kunstenaar voorgedragen,
weinig geboeid en ontroerd. Het spel ge
tuigde stellig van toewijding en ijverige
studie, doch was daarentegen vaak zoo
weinig bezield en-droog, dat Mozart’s tin
telende levensblijheid en teedere zange
righeid nogal in het gedrang zijn gekomen
of beter gezegd zoo goed als geheel ont
braken. En indien deze vertolking nu nog
maar schoolsch ware geweest zou zij ten
minste van paedagogische waarden voor
de vele beroepsviolisten en dilettanten, die
zich waarschijnlijk onder de toehoorders
bevonden, hebben kunnen zijn. Maar de
stokverdeeling was vaak weinig fraai en
het verbinden der verschillende tonen niet
altijd voorbeeldig, terwijl de toon niet
direct door mildheid en charme uitmuntte.
Deze vertolking van Jaap Èmner had ech
ter ook kwaliteiten. Het samenspel met
het orkest, om slechts een voorbeeld te
noemen was bijzonder ptijzenswaardig en
getuigde van een jarenlange routine. Doch
wij moeten toch aannemen, dat er in ons
land nog tal van jonge violisten zijn, die
misschien nog nimmer een kans om met
een orkest op te treden hebben gekregen,
en die toch Mozart’s A-dur concert boven
het plan, waarop de vertolking daarvan
gisteravond heeft gestaan, zouden kunnen
verheffen.
Het auditorium heeft Jaap Emner
spontane wijze langdurig gehuldigd.
Het Residentie-orkest bracht Ma Mère
l’Oye, six pièces enfantines van M. Ra
vel en L. van Beethoven’s zevende Sym
phonic in A gr t. op. 92 ten gehoore.
Ravel’s compositie werd op doorzichtige
wijze voorgedragen, alhoewel wij, de ver
schillende onderdeelen wel eens treffender
hoorden karakteriseeren. Beethoven’s „ze
vende”. die Apotheose des Tanzes, zooals
Wagner haar eens noemde, werd in haar
levenslust en uitgelatenheid als geïdeali
seerde dansmuziek tot het hoogtepunt van
dit concert. Het poco sostenuto, vivace
klonk piet geheel en al smetteloos, maar
de drié laatste deelen vereenigden voor
treffelijke voordracht met technisch uit
muntend orkestspel. Vanzelfsprekend heeft
de dirigent Otto Glastra van Loon het or
kest voor zijn prestaties in de hem ge
brachte hulde laten deelen.
Aardappelen kunnen aan velerlei ziek
ten lijden, doch de phytophthora infestans
noemt men nog altijd ,,de” aardappel
ziekte. De schade door haar veroorzaakt,
is vaak zeer groot, en afhankelijk van
weersomstandigheden, aardappelsoort en
het al of niet aanwenden van een be
strijdingsmiddel. Het is verstandig de
ziekte zoo vroeg mogelijk en krachtig te
bestrijden. Bij zwoel, warm weer en voch
tige lucht, kan de ziekte zich verbazend
snel uitbreiden. In streken waar veel
late aardappelen worden verbouwd, gaan
veel telers reeds sproeien voor de eerste
ziekteverschijnselen zich vertoonen.
Waaraan is de ziekte te kennen
Op het blad geelachtige vlekken, die
spoedig bruin worden, en die bij vochtig
weer zacht blijven, maar bij droog weer
verschrompelen. Rondom zoo’n vlek zit,
aan den onderkant van het blad een wit
te, donzige ring (een schimmelig weef
sel). Is die ring op het vrije veld niet te
zien (door den wind kan die ring zich
vaak niet rustig en duidelijk vormen),
neem dan een stengel met wat aangetaste
blaadjes mee naar huisstop het zaakje
in een flesch, een jampotje bijv., giet er
een klein beetje water in (de bodem juist
bedekt) en sluit de flesch. Dan komt in
deze met waterdamp verzadigde ruimte
de ring spoedig te voorschijn.
Boven zeiden we reeds, dat de aardap
pelen aan velerlei kwalen kunnen lijden.
Vele ziekten doen de bladeren verkleuren
of plekken krijgen. Met één ziekte zou
men de phytophthora gemakkelijk kun
nen verwarren, n.l. met het ringvuur.
Toch is er verschil genoeg de vlekken
gaan bij ringvuur meestal van den blad-
Zaterdag a.s. de première
De Zomercombinatie der leden van het
Residentie Tooneel onder leiding van Jo
han de Meester en Paul Steenbergen is,
dank zij den van de gemeente den Haag
ontvangen financieelen steun, in de gele
genheid een kunstmanifestatie aan te kon.
digen, die de belangstelling van het Haag-
sche publiek ongetwijfeld verdient Zoe
kende naar een groot, vroolijk werk met
literaire beteekenis, geschikt om in den
zomer te worden opgevoerd, is namelijk
de keuze gevallen op Beaumarchais’ „Brui
loft van Figaro”, waarvan'onder regie en
in de nieuwe vertaling van Johan de Mees
ter op Zaterdag 21 Juni a.s. in den Stads
schouwburg de première zal worden ge
geven.
„De sprankelende Fransche geest en de
lichte Fransche humor worden ip dit klas
sieke blijspel bij uitstek weerspiegeld. Het
is onder meer daarom zeer geëigend voor-
dit jaargetijde”, zei de regisseur, toen hem
werd gevraagd, waarom hij juist naar d 11
stuk greep en hij vervolgde: „De intrige
is vernuftig en vol verrassende wendingen,
terwijl de tijd en de plaats der handeling
het Spanje van de achttiende eeuw
het mogelijk maken, de voorstellingen zóó
fleurig te monteeren, dat het publiek haar
ook als „kijkspel” zal kunnen waardeeren.
Ik verzeker u, dat dit in deze distributie-
tijden niet eenvoudig is, maar dank zij de
medewerking, die wij van de daarbij be
trokken instanties hebben ondervonden,
kunnen wij voor den dag komen met ge
heel nieuwe costuums en décors, bij het
ontwerpen waarvan ik, wat meer dan
vroeger geschiedde, het accent heb gelegd
op het Spaansche karakter dezer rococo”.
Het thema van het stuk is, zooals men
weet, één onafgebroken duel van geestige
spitsvondigheden tusschen den amoureu-
zen graaf Almaviva en zijn slimmen, zelf-
bewusten knecht Figaro, met als inzet van
den strijd het lieve bruidje Suzanne, de
kamenier van gravin Almaviva. De Beau
marchais heeft het geschreven omstreeks
1776, een van zijn „beste jaren”. Al eer
der had hij de Figaro-figuur op het too
neel gebracht, namelijk in zijn „De barbier
van Sevilla", dat in 1775 een groot succes
was geworden. De Prince de Conti noo-
digde hem toen uit, nóg een stuk te schrij
ven, waarin dezelfde geestige knecht de
handelende rol vervullen zou en het ge
volg van dit verzoek was het ontstaan van
„De bruiloft van Figaro”.
Van Beaumarchais is de woordspeling:
„qui dit auteur, dit oseur” (wie schrijver
zegt, zegt durver), een opvatting, die men
I gaat begrijpen, als men verneemt, welke
moeilijkheden en weerstanden hij moest
overwinnen, eer zijn werk kon worden op
gevoerd.
De spot, waarmee hij de samenleving
van zijn tijd te lijf ging in zijn stukken,
was er de oorzaak van, dat de koning de
ambtenaren, de politie, de militairen
ja, welhaast alle invloedrijke groepen en
personen tegen hem waren. In hofkrin
gen evenwel, waartoe Beaumarchais als
muziekleeraar toegang had gekregen, was
men, afgezien van den koning, zijn werk
wel genegen, hoewel hij daarin den hove
ling toch waarlijk niet ontzag. De Fran
sche essayist Sainte Beuve verklaart de
welwillende belangstelling van deze groep,
door een uitspraak aan te halen van één
hunner: .,11 n'y a que les petits hommes
qui craignent les petits écrits”. Het was
De Vaudreuil, die dit had gezegd. In zijn
huis te Gennevilliers werd op 26 Septem
ber 1783 de eerste opvoering van het lang
verbeide stuk gegeven, voor de kopstukken
van het oude régime, die luid applaudis
seerden, terwijl zijzelf belachelijk werden
gemaakt Deze huisvoorstelling was noo-
dig, omdat de koning geen toestemming
had verleend, het stuk in het openbaar te
spelen. Dit kon pas een jaar later geschie
den. De belangstelling van het pu
bliek was toen zóó gespannen, dat
deze première een soort veldslag werd,
waarbij zelfs de ijzeren hekken voor den
schouwburg onder den druk der opdrin
gende dames en heeren moeten zijn bezwe
ken. Het stuk werd een wereldsucces.
Mozart koos de levendige, vroolijke han
deling later als libretto voor een zijner
mooiste opera’s.
Amsterdam zal dit jaar het voorrecht
hebben, een opvoering van deze opera te
zien, zei Johan de Meester, Voor de
schoonheid van Mozart’s muziek moet de
operabezoeker echter noodzakelijkerwijs
een deel van den geestigen tekst opoffe
ren. Misschien is het daarom wel een
voordeel, dat het publiek juist nu het stuk
ook in zijn oorspronkelijke gedaante zien
kan”.
Muziek en dans zullen de voorstelling
van Zaterdag a.s. nog verlevendigen. Bin
nenkort worden de namen der medewer
kenden bekend gemaakt.
ganger het geval is
hield <1.. 2-
spijsverteringsorganen van de kip"
Toen de voorzitter dr. de Maar dan<
had gezegd voor zijn leerzame en duide
lijke uiteenzetting, volgde een hartelijk
applaus.
rand uit en hebben geen donzig witten,
maar een gelen ring; aan de onderzijde
van het blad nooit schimmeldraadjes bij
ringvuurringvuurziekteplanten staan
verspreid tusschqn de gezonde ringvuur
breidt zich slecnts langzaam uit (het
minst langzaam bij droog weer).
En nu de bestrijding van de phytoph.
thora. Deze is voor iederen volkstuinder
afzonderlijk, op zijn kleine perceel aard
appels te kostbaar en te bewerkelijk. Maar
al dé perceelen aardappels van een cotn.
plex volkstuintjes hebben samen een aan
zienlijke oppervlakte en elk betrekkelijk
klein perceel, voor eigen gebruik beteeld
dient toch op zijn minst een behoorlijke
Opbrengst te geven. Laat dus één der
volkstuinders de zaak aanpakken en niet
rusten voor hij het zoo ver heeft, dat men
besluit gezamenlijk het materiaal aan te
schaffen: een paar flinke kuipen; een pul.
verisator (sproeier), wat kopersulfaat, wat
kalk of sodex (watervrije soda). En laat
dan één der tuinders eens een paar vrije
Zaterdagmiddagen er aan geveneen oud
pakje aantrekken en al de aardappelper.
ceelen eens een beurt geven.
Doel van de besproeiing is: het optre
den van de ziekte voorkomen of verdere
uitbreiding tegen gaan. Hoe nu het
bestrijdingsmiddel aan te wenden
Bordeauxsche pap: Ij kg. fijn gekris.
talliseerd kopersulfaat op 50 1. water op.
lossen; IJ k.g. versch gebluschte kalk op
andere 50 1. water oplossen. De eerste op.
lossing bij de tweede voegen (niet omge.
keerd!) Rood lakmoespapier moet in het
mengsel der oplossingen blauw verkleu
ren; heeft men geen lakmoespapier, houdt
dan een blanken spijker of blank mes een
poosje in de oplossing. Er mag zich geen
roodbruin (koper) laagje op den spijker
afzetten. Anders wat kalk bij voegen. Geen
metalen maar houten vaatwerk gebruiken.
De algemeene gedelegeerde van de
Fransche regeering in de bezette gebie
den maakt de voorschriften bekend in
zake het passeeren van de demarcatielijn
in beide richtingen.
Voortaan zal de mogelijkheid bestaan,
om in dringende en ook in minder drin
gende gevallen deze lijn zonder veel for
maliteiten te passeeren.
Dringende gevallen 'worden genoemd:
ernstige ziekten, begrafenissen, geboor
ten; minder dringende gevallen: huwe
lijken, definitieve terugkeer in de woon
plaats, zieken bezoeken, zakelijke aan
gelegenheden, enz. Op drie plaatsen van
ovengang, te weten in Moulins, Langon
en Chalon sur Marne worden bijzondere
bureaux ingericht, welke terstond de
vergunningen verlèenen. Tot dusver kon
den deze alleen in Parijs worden ver
kregen.
Naar thans wordt medegedeeld, zijn de
laatste weken ook de laatste der indertijd
door de Fransche regeering uit den Elzas
weggehaalde kerkelijke kunstschatten,
weer op hun oorspronkelijke plaatsen te
ruggebracht. Met het oog op den toestand
blijver, evenwel de kostbare kerkramen
nog in de bomvrije kelders. Het wereld
beroemde „Tsenheimer altaar’’ van Mat
thias Grünewald komt binnenkort weer
terug in Kounar. Dok het bezit 'der musea
van Straatsburg, Kolmar en Mühlhausen
komt weer terug. Ondanks het vaak moei
lijke vervoer zijn de stukken ongedeerd
gebleven. Alle voorwerpen worden binnen
kort in verschillende steden van den Elzas
tentoongesteld
De Chineesche autoriteiten overwegen
de verbetering van den Birmastraatweg.
Men gaat hierbij vooral van de nood
zakelijkheid uit om den weg ook voor
nachtelijk verkeer geschikt te maken,
aldus S.P.T.
ORGELBESPELINGEN FEIKE ASMA
De heer Feike Asma, organist van de
Hooglandsche Kerk te Leiden, speelt op
zijn wekelijksche orgelbespelingen in de
Luthersche Kerk, Luthersche Burgwal 7,
hier ter stede, morgenavond 18 Juni a.s,
orgelwerken van J. S. Bach (Fantasia et
Fuga in c moll), G. F. Höndel (Aria mit
Variationen), F. Liszt (Andante Religi.
oso), L. Boëllmann (Suite Gothique), O.
M. Gronau (Variaties over „Een vaste
Burcht”) en Jan Zwart (Ps. 68 „De Heet
zal opstaan tot den strijd" en Naspel en
Koraal „Zou ik mijnen God niet zingen?”;
Aanvang precies 8 uur.
PLUIMVEEVEREENIGING V.P.H.
Op de laatst gehouden vergaderingen
der Pluimveevereeniging de V.P.H. bracht
de voorzitter als afgevaardigde naar de
algemeene vergadering te Utrecht van
den raad van beheer hierover uitvoerig
verslag uit, waarin vooral met groote
voldoening tot uiting kwam, dat de fu
sie tusscheh de belde groote landelijke
organisaties, den Raad van Beheer en
den Ned. Bond van KleindiertwlL haar
volledig beslag had gekregen. Bij monde
van den heer van Etteger werd den
voorzitter dank gebracht voor zijn uit
gebreid en duidelijk verslag.
Dr. de Voogd, oud-adviseerend dieren
arts der vereeniging, betuigde zijn har-
telijken dank aan het bestuur voor het
schrijven bij zijn aftreden aan hem ge
richt en tevens aan de vereeniging in
haar geheel voor de prettige samenwer
king. De nieuwverkozen dierenarts, dr.
Remko E. de Maar, deelde mede, dat het
hem groots voldoening had gegeven dr.
de Voogd te mogen opvolgen en hij
hoopte, dat de band, die tusschen hem
en de V.P.H. nu ontstaat, een even aan
gename mag worden als bij zijn voor-
geweest. Hierin
'dr. de Maar een causerie over „Da
Kunsthandel Gebroeders Koch
Tot 28 Juni exposeert in den kunst
handel Gebroeders Koch, Hoogstraat 7,
de Finsche schilder A. A. Brummer, een
kunstenaar met een blijmoedig, niet zeer
wé'lwillendébeïangstelling'van déze'groep, dieP* maar- aangenaam, kleurgevoelig en
hier en daar pracht blond en licht werk.
Zijn werk is in dit opzicht weinig uit-
eenloopend. het verschil tusschen duin
landschappen, een park in Frankrijk, een
korenland, boerderijen te Nunspeet of te
Veur is niet zoo groot en niet zoo op
merkelijk als datgene, wat aan al zijn
werk eenzelfden toets geeft: de lachende,
stralende zon. Deze schilder is geen ver
rassing, hij brengt geen nieuws, hij is
geen baanbreker, maar het is knap,
verantwoord werk, eenvoudig in iijii al
lure, eerlijk en zuiver in visie en weer
gave.
Dr. F. A. J. Vermeulen, referendaris
bij het Rijksbureau voor Monumenten
zorg, heeft onlangs op uitnoodiging van
de Deutsch-Niederlöndische Gesellschaft
in Duitschland eenige voordrachten over
de Nederlandsche kunsthistorie gehouden,
waarover hij dezer dagen aan een redac
teur van het A.N.P., die hem een onder
houd had verzocht, het een en ander
heeft verteld.
Op vorige reizen naar Berlijn, Leipzig,
Weenen, München, Düsseldorf en andere
steden, zoo zeide dr. Vermeulen, had ik
reeds gelegenheid gevonden de eeuwen
oude kultureele banden tusschen Neder
land en Duitschland en de waarde daar
van voor de geheele Germaansche volken
familie te belichten, en daarmede zijn we
tijdens de jongste reis uiteraard voortge
gaan. Vooral te Weenen, waar, in samen
werking met de organisatie Kraft durch
Freude” de DeutschNiederlfindische Ge
sellschaft een bijeenkomst op breeden
grondslag had belegd, mocht ik voor een
grooten kring van toehoorders de be
staande belangstelling voor ons land en
zijn kunstgeschiedenis verdiepen. De be
teekenis van onze kunst voor Duitschland
is niet minder groot dan die van de Duit-
sche voor ons land. Ik heb getracht dui
delijk te maken, dat de groote historische
lijn van ontwikkeling in onze volkscultuur
in alle groote perioden van onze geschie
denis steeds geloopen heeft van en naar
Duitschland. Dit is de wisselwerking, die
tusschen deze beide cultuurvownen sinds
eeuwen heeft bestaan.
Het is, naar ik meen, juist de bedoe
ling van den Führer, dat het zelfstandig
landseigen karakter van de kunstcentra
behouden blijft en daarvan heb ik het be
wijs vooral te Weenen gezien, waar de
oud-Weensche kunstbeoefening volkomen
ongerept wordt gelaten. De Weeners koes
teren, dat Is mij opnieuw gebleken, in
tense belangstelling voor Nederland en
zijn kunstvormen, waarvan zij uitnemend
op de hoogte zijn.
De Duitsche kunst heeft van haar kant
inspireerend op onze kunstenaars, o.a. op
Rembrandt, gewerkt. Tegenover de La-
tijnsche kunst is ons volk over het alge
meen in wezen vreemd blijven staan, het
geen begrijpelijk is, omdat zij niet met
onzen volksaard overeenstemt, zooals juist
wel met de Germaansche kunst het ge
val is. Het is te,betreuren, dat een zoo
groot deel van het Nederlandsche volk
in ander opzicht nog meent zich van het
Duitsche verwijderd te moeten houden.
Immers wanneer straks de oorlog voorbij
is en de Führer zijn inzichten zal doen
gelden, dan zal ons volk allicht een groo-
tere zelfstandigheid verkrijgen, indien het
bereid is gebleken tot nauwe samenwer
king met het groote Duitschland, dan
wanneer zulk een grondslag ontbreekt.
Het A.N.P. schrijft ons: De bekende
tooneelgroep „De Voortrekkers”, onder
de kunstzinnige leiding van Adriaan van
Hees en zakelijk beheerd door Jan Mul
der, mag op haar eersten speelwinter
met tevredenheid terugzien.
Het eerste stuk van het speelplan werd
reeds dadelijk een zóó groot succes, dat
hiervan tallooze opvoeringen werden ge
geven in vele steden en dorpen van Ne
derland. Het volksche en blije spel in
„Niet voor de poeshet door den
dramaturg J. A. van Kersbergen bewerk
te stuk van August Hinrichs, heeft in de
afgeloopen maanden bij duizenden de
overtuiging gevestigd of versterkt, dat
volk en kunst géén tegenstellingen be
hoeven te zijn en dat frisch en eerlijk
tooneelwerk overal in den lande wordt
verkozen boven decadente society-ver
veling. De leider van „Vreugde en Ar
beid” van het N.V.V heeft dan ook voor
den komenden winter weer een beroep
gedaan op „De Voortrekkers”, terwijl het
hoofd der afdeeling Theater en Dans van
het departement van Volksvoorlichting en
Kunsten blijk gegeven heeft van zijn
groote waardeering voor deze groep pio
niers der volksche tooneelkunst.
Het speelplan, dat in het verleden be
perkt moest blijven door het groote aan
tal voorstellingen van het openingsstuk
verblijdend teeken van een goede eer
ste keuze wijst een groote verschei
denheid op, waarbij evenwel de koers
van het gezelschap onveranderd zal blij
ven. Behalve werken van den grooten
eigenheemschen dichter Pieter Langen-
dijk, zooals „De wiskunstenaars” en I
„Krelis Louwen”, staan ook Nederland
sche schrijvers van onzen tijd naast ons
verwante Nederdqitschers als Hinrichs
en Bunje op het programma. Een keus
zal worden gedaan tusschen „Boer wil
ik blijven” van J. de Nobel en „Zand of
klei” van Henri 't Sas, terwijl „Die vier
gesellen” van Jochen Huth, „Wenn der
Hahn Krahtvan August Hinrichs en
„Familienanschluss” van Karl Bunje
werden vastgelegd Een moderne satyre
op het verleden van liberalisme en werk
loosheid, waarin jeugd en geestdrift zege
vieren over burocratie en kapitalisme,
geeft het vermakelijke blijspel „Werk”
van Paul Vulpius Dit stuk zal worden
gespeeld in de Nederlandsche bewerking
van J. A. van Kersbergen, evenals Kot
zebues „Kleine Stad”, dat een vroolijk
beeld oproept van den even genoegelij-
ken als bespottelijken pruikentijd. Boven
dien zijn nog eenige stukken van jonge
Nederlanders in lezing.
Deze verscheidenheid, die volksch ver- I
antwoord is, zal worden gebracht door
de geestdriftige groep beroepsspelers,
die zich uit liefde voor volk en kunst
„De Voortrekkers” hebben genoemd.
Men mag verwachten, dat het gezelschap
voor de verschillende grootere stukken
zal worden uitgebreid, zoodat een reeks
van goede voorstellingen verwacht mag
worden. Nadere mededeelingen verstrekt
de zakelijxe leider, de heer Jan Mulder.
Zomerdijkstraat 30, Amsterdam.
DE VERKLARINGEN VAN
SOEETSOEGOE
De verklaringen van admiraal Soeët-
soegoe en den afgevaardigde Imai over
het pact van drie en de Japansche Zuid-
zee-politiek zijn, naar de „Hotsji Sjim-
boen” meldt, door alle leden van den
centralen raad tot ondersteuning van
de politiek van den keizer, met geest
drift aangehoord. Het blad acht de ver
klaringen des te verheugender, omdat
eindelijk duidelijk tot uiting is gebracht,
wat het geheele Japansche volk denkt
en gevoelt. De waarschuwing van Soeët-
soegoe aan het -adres van Amerika is
van beteekenis, omdat zij komt uit den
mond van een admiraal, die nog enkele
jaren geleden de geheele Japansche
vloot commandeerde.
De V.P.B.-correspondent te Berlijn
meldtMevr. Jo van Ammers-Küller
houdt op 28 dezer te Duisburg in het
,,GeselIschaftshau« der Sozietat’* een
voordracht. Zij vertelt van Nederland, van
de Nederlandsche letterkunde en leest
tenslotte voor uit eigen werken. Deze le
zing gaat uit van de afdeeling Nieder-
rheim der Deutsch-Niederlandischan Ge-
sellschaft
Goede pulverisators zijn o.a. Vermorel,
Platz (Calirftax) en Besnard. De oplossing
als een fijnen nevel over de bladeren
sproeien. Alle deelen der plant met een
blauwachtig dauwlaagje bedekken, 't Ge
was mag niet nat zijn, als men gaat
sproeien. Begint het een paar uur na het
sproeien te regenen, dan regent de „pap”
niet meer van de bladeren af. Per Are
heeft men 6 8 1. vloeistof noodig. Eerste
besproeiing voor late soorten in de
tweede helft van Juni. Na 3 weken 2e
besproeiing, weer 3 weken later eventueel
een 3e beurt.
Inplaats van Bord.pap kan men ook
sproeien met Bourgondische pap; d.i. 1.5
kg. kopersulfaat met 0.75 kg. sodex (water
vrije soda) oplossen in 100 1. water; of, wat
veel gemakkelijker is en daarom bijna
steeds gedaan wordt, het zaakje gemengd
en wel als „normaal pappoeder” koopen.
Oplossen, eenlgen tijd roeren voor het
sproeien en tijdens het sproeien af en tce
roeren.
Pulverisator na het gebruik goed reini
gen. Voorzichtig zijn aan de buitenrijen
van het perceel, dat er geen sproeivloeistof
komt op eventueel aangrenzende aard
beien- of slabedden. Desnoods de buitenste
rij planten, die aan sla of iets dergelijks
grenst niet sproeien. Een geoefend persoon
kan per dag wel 700 1. verspuiten. Eenigen
tijd geleden lazen we reeds, dat het wel,
vaststaat, dat kopersulfaat dit jaar niet in
voldoende mate aanwezig zal zijn. Het kan
vervangen worden door koperoxydchlori-
den, welke door sommige firma’s onder
dezen naam. door andere firma’s onder
s-eciale handelsnamen worden aange-
boden n.l. (in alphabetische volgorde):
Cuprósa. Fusikrimp. koper Bayer geconc.,
Koper Centraal Bureau, Koperkalk, B°r"
dola. Koperkalk Jebo, Koperkalk Spies®*
Koperkalk Wacker, Koper Oud-Beierlana,
Kopersept en Uranicakoper. Terwijl mc
reeds een der genoemde middelen
aanschaffen en de eerste bespuitmK
uitvoeren, een volgenden keer nog
over de laatstgenoemde bestrijding®
delen.
van schilderijen
Een interessante
expositie van mooi, beschaafd en zeer
kleurgevoelig werk, met een sterke ver
knochtheid aan de natrur en een uitge
sproken gevoel voor sfeer. Ook in zijn
stillevens w?et Paul Arntzenius overigens
belangrijke resultaten te bereiken; we
wijzen in dit verband b.v. op zijn kleine
re doek „perziken”, dat voortreffelijke
kwaliteiten bezit. Mooi werk heeft Arnt
zenius ook meegenomen uit Cannes: een
tweetal gezichten op Cannes en een monu
mentaal: kasteel te Cannes, waarin het
kloeke huis, oprijzend uit het land, impo-
neerend in de compositie is opgenomen.
Een prachtige „zee” doet den kunstenaar
weer van geheel andere zijde kennen, de
zilte atmosfeer van wind, het stuivende
water, is bewonderenswaardig weerge
geven en niet het minst deze zee-gezich-
ten weten ons over Arntzenius’ kunnen
veel en overtuigend te vertellen.
Geheel Zweden heeft gisteren op den
83sten verjaardag van koning Gustaaf
gevlagd. De koning werd ’s morgens
eerst gehuldigd door de Zweedsche
schooljeugd. Later op den dag ontving
hij de personen, die hem kwamen felici-
teeren, waaronder ook vertegenwoordi
gers der regeering. In het paleis te
Stockholm lag een felicitatieregister,
waarin ook de Duitsche gezant met de
leden van het Duitsche gezantschap zijn
handteekening plaatste.
In het Volksgebouw gaf het populaire
jongeliedenkorps „Klein Maar Dapper’'
Zaterdagavond een uitvoering. Er be
stond groote belangstelling voor, zoodat
er practisch geen plaats onbezet was.
Uitgevoerd werd een kort muziek- en
tamboerprogramma. Van de gespeelde
nummers noemen wij: Souvenir Nymègue,
boin roumaines. van M. J. M. Kessels, en
La fête triomphale, een phantasie van C.
J. v. Dam. Hierna verscheen de bekende
goochelaar de Vries ten tooneele, die met
zijn trucs het publiek eenigen tijd bezig
hield. Dat het programma zeer in den
smaak van de aanwezigen was gevallen,
blijkt wel uit de uitgelaten stemming,
die er reeds direct bij het begin van het
bal heerschte, De heer Zwalve. die de
leiding van dit gedeelte van den avond
had, zorgde er wel voor, dat deze stem
ming op dit niveau bleef, zoodat er voor
het bestuur van Klein Maar Dapper alle
reden is om dezen avond te beschouwt»
als een zeer geslaagden.
bedrijf. Het grootste aandeel in het suc
ces van deze voorstelling hadden wel da
hoofdrollenvertolkers de dames Kortekaas
en v. d. Berg en de heeren Vuurëna eg
Geenjaar. Ook de dames Ovexvliet en Rie-
mens en de heeren Montagne en Be verdam
wisten van hun rol een uitstekend gety.
peerde vertolking te geven.
De heer J. F. v. d. Berg als invaller
voor den heer Balster verdient een pluim
voor de wijze, waarop hij zich van zijn
taak kweet, terwijl mej. Zuidema voor het
eerst op de Bühne in haar creatie als An-
netje zich verdienstelijk weerde.
Na afloop vond een huldiging plaats. De
heer Kuivênhoven betuigde zijn dank voor
hetgeen het kranige troepje had gepres
teerd en bracht naar voren de capacitei
ten van den regisseur H. Mittelberg. Een
en ander ging vergezeld van de aanbieding
van een souvenir.
BERNARD RENOOIJ
Onze stadgenoot Bernard Renooij, or
ganist der oude kerk te Delft, zal, op uit
noodiging van den organist der Domkerk
te Utrecht, Stoffel van Vliegen, op Woens
dag 18 Juni a.s. in laatstgenoemde kerk
een orgelbespeling geven
Verkrijgt* bij Apotheken en0roclstwt-30en-»
EEN BEGIN VAN PETROLEUM-
SCHAARSCHTE
Een medewerker van het ministerie
van binnenlandsche zaken heeft ver
klaard, zoo meldt het D.N.B. uit New
York,' dat de verscheping van 252.000
gallons petroleum uit Philadelphia naar
Japan geblokkeerd is geworden, omdat in
de petroleumgebieden van de Vereenigde
Staten een schaarschte aan petroleum j
dreigt te ontstaan.
JAMES ROOSEVELT NIET NAAR
LONDEN
De zoon van den president, James
Roosevelt, heeft zijn reis naar Engeland,
naar „Associated Press” uit Amerikaan-
sche bron te Londen meldt, afgezegd,
daar hij op een bepaald tijdstip in Ame-
rika terug moet zijn.
RADIOREDE VAN KNOX
In een radiotoespraak tot het Cana-
deesche volk heeft de minister van ma-
rine, Knox, onder meer verklaard, dat
de Vereenigde Staten, wanneer zij wil-
den, natuurlijk buiten den oorlog zou-
den kunnen blijven. Indien zij zich zou-
den isoleeren en een soort beschermings-
muur om zich zouden oprichten, zou-
den zij voor langen tijd veilig zijn.
Maar een dergelijke houding, aldus
Knox, zou onvereenigbaar zijn met de j
Amerikaansche eer. I 1
Vrouwen en meisjes moeten de aan-
stichsters zijn van een uitgebreiden smok
kel in „schoonheidsmiddelen”, die van
Ierland uit over de grens van Ulster
wordt gedreven, aldus United Press.
Want in Ulster hebben de schoonheids
salons en met deze alle vrouwen en
meisjes groot gebrek aan de voor haar
zoo waardevolle pr.oducten van de cos
metische industrie.
Kort geleden werden door een politie
patrouille na een opwindende
de grens van Ulster o.a. 1001
kwasten in beslag genomen, bovendien
honderden flesschen parfum, 3432 haar
netjes, 900 kammen, 63 dozijn zakdoeken,
9000 paar veters voor hooge rijlaarzen,
4000 gewone veters en 17 zakmessen. Bo
vendien werden door smokkelaars zulke
begeerde artikelen als lippenstiften, an-
gelvijltjes en sigarenaanstekers gesmok
keld.
Onlangs ontdekte een tegen de smok
kelaars optredende gemotoriseerde poli-
tie-patrouille een auto, welke de grenzen
van Eire naar Ulstqr op een ongeoor
loofde plaats was overgereden. Het ge
lukte de smokkelaarsauto echter na een
moedigen rit naar Ierland terug te kee-
ren.
De politie bleef den wagen echter op
het spoor, zoodat het haar later gelukte,
een schuur te vinden, waarin zich vele
cosmetische artikelen bevonden, die daar
blijkbaar door de inzittenden van de ach
tervolgde auto in haast waren neerge
worpen. Men nam de goederen in beslag,
evenals de auto die men verlaten in de
omgeving van de schuur vond. De poli
tie van Ulster werkt met de politie van
Ierland samen, om de organisatie op te
sporen, die dezen smokkel op groote
schaal organiseert.
Men gelooft, dat de organisatie door
vrouwen geleid wordt, waaronder zich
ook jonge meisjes bevinden. Deze huldi
gen blijkbaar de meening, dat schoonheid
boven de wet staat en dat zij dientenge
volge het recht hebben, het zwakke ge
slacht aan die middelen te helpen, welke
het noodig heeft om schoonheid en jeugd
te behouden.
j£-i Gladweg brengt gegarandeerd
j/ geen „vervangingsartikelen" op
de markt. Natuurlijk, wij leveren
minder Gladweg scheerzeep en
crème dan weleer. Maar de
naam Gladweg is een garantie,
dat er aan de oude, goede
samenstelling absoluut niets is
veranderd.