HAAGSCHE COURANT
NEDERLANDSCH-INDIE
BINNENLAND
STADSNIEUWS
Donderdag 19 Juni 1941.
IN
DE VERVAARDIGING VAN
SYNTHETISCHE RUBBER
AMERIKA
Joden
DERDE BLAD
)e opgravingen te Dorregeest
Drukkerij kan het niet bijhouden
HET VERTREK VAN JOSJ1ZAWA
Winterhulp-loterü op volle
toeren
JAPANSCHE ONDERNEMINGEN
IN INDIE
DE ZON ALS VERNIELER VAN
RIJWIELBANDEN
GEVAAR VOOR DE RUBBER-
PRODUCTIE VAN NEDERL.-INDIE
OUDEN VAN DAGEN EN DE
PERSOONSBEWIJZEN
HAAGSCHE VROUWENBOND
UITREIKING DISTRIBUTIE
BESCHEIDEN
VEREENIGING „ONS HUIS”
De verordening betreffende de
bescherming van de partij-
uniformen
CONTROLE BEDRIJFSVAARDIGHEID
VAN LICHTRECLAMES
De verbodsbepalingen voor
Engelsche luchtaanvallen op
ons land
1941,
■nvloed op de rubbermarkt
ten
Vraaggesprek met den heer Piek
gegevens
noodig.
bij
d.
v.
Ook
zijn
andere
te
Zomerperiode wordt gebruikt voor revisie
van het geheele apparaat der stichting
No. 17905
Duitsche
Red.)
de
„Johan
Het A.N.P. meldt uit Berlijn, dat aan
het Ned. Perskantoor 'aldaar uit New
York werd geschreven:
In Amerika is in den laatsten tijd
het streven merkbaar, zich de Duitsche
ontdekkingen op het gebied der synthe
tische vervaardiging van rubber ter.
nutte te maken.
De Haagsche Vrouwenbond hield gister
avond in gebouw Amicitia een bijeenkomst
Na opening door de voorzitster, mevrouw
J. W. de JongWillemse, die alle aanwe-
zigeij hartelijk weibom heette, kreeg het
woord de heer J. W. Favié. Voor de pauze,
sprak de heer Favié over ooghygiëne. Spr.
behandelde dit probleem niet van den me»
dischen kant, maar van den kant van de
verlichtingstechniek. Hét streven is, het
daglicht zoo veel mogelijk nabij te komen
met onze electrische lampen, omdat het
daglicht het beste is om het oog zoo lang
mogelijk in stand te houden. Met den lux-
meter wordt door de technici de lichtsterk
te gemeten in de verschillende deelen van
de woning. Op deze manier kan men er
voor zorgen een zoo goed mogelijke ver
lichting te verkrijgen Om te lezen is bijv,
ongeveer 200 lux noodig.
Goed licht bij het werk, wat men ook
doet, is noodzakelijk, omdat men de oogen
al gauw te veel inspant, waardoor hoofd
pijn e.d. optreden. Spant men de oogen te
veel in, dan heeft dat een nadeeligen in
vloed op het geheele lichaam.
Met lantaarnplaatjes liet spreker het be
lang zien van een doelmatige verlichting.
Na de pauze volgde een causerie, even
eens met lichtbeelden, over moderne huis-
verlichting. Aan de hand van duidelijke
voorbeelden werd aangetoond, hoe men
zijn huis het doelmatigst verlichten kan en
welke ornamenten en lampen zich hiér het
beste toe leenen. De avond werd besloten
met het huishoudelijke deel van de bij
eenkomst.
lijker dan zich in den beginne liet aan
zien. Hoewel ze in het rayon der laatst-
uitgevoerde werkzaamheden zeer spaar
zaam werden, is het vermoeden zeker
niet denkbeeldig, dat ze wijzen op een
voortzetting der nederzetting op het ter
rein van het nog niet ontgraven ge
deelte van de aangrenzende hooggelegen
perceelen, wellicht kan de juistheid dezer
veronderstelling binnen afzienbaren tijd
nog eens worden getoetst.
De belangstelling, zoowel van het pu
bliek ter plaatse, alsook van verder uit
de omgéving, was aanmerkelijk. Vooral
de melder, de heer Schermer te Castri-
cum, overtuigde zich herhaaldelijk door
persoonlijke aanwezigheid van de vorde
ring' en resultaten der werkzaamheden,
waaraan hij dikwijls een werkzaam aan
deel nam.
Een nadere toelichting
Het Rijkscommissariaat maakt bekend:
Zooals bekend, is par.. 5 van de wet
tegen arglistige aanvallen op staat en
partij en tot beschèrming van de partij-
uniformen ook van kracht in de bezette
Nederlandsche gebieden. Dit voorschrift
zegt o.a. dat elkeen, die officieele partij-
uniformen, uniformonderdeelen, uniform-
stoffen, vlaggen of insignes van de Natio-
naalsocialistische Duitsche arbeiderspartij,
haar onderafdeelingen of de bij haar aan
gesloten organisaties als beroep vervaar
digt in voorraad heeft, te koop aanbiedt
of anderzins in den handel brengt, daar
toe een vergunning noodig heeft. Deze
vergunning wordt in het Duitsche rijk
verstrekt door den Rijksthesaurier van
de N.S.D.A.P. In verband met de bezet
ting van Nederland is er echter een
groote vraag naar de vermelde artikelen
ontstaan waaraan is voldaan door bemid
deling van de Duitsche dienstinstanties,
alsmede door deels uitgebreide bestellin
gen van individueele Rijksduitschers bij
Nederlandsche producenten of handelsfir-
ma’s, zonder dat het in elk afzonderlijk
geval mogelijk was, de wettelijk voorge
schreven vergunning te verkrijgen. De op
Resultaten der proefnemingen
Het rapport van het United States
national bureau of standards komt tot
de slotsom, dat de synthetische rubber,
overal in de plaats van natuurlijke rub
ber kan worden gebruikt en dat zij bo
vendien in vele gevallen de voorkeur
verdient boven natuurlijke rubber, daar
zij niet door hitte of door olie wordt
aangetast.
Jesse Johes deelde onlangs mede, dat
de Amerikaansche regeering het oprich
ten van eigen synthetische rubberfabrie
ken in ernstige overweging heeft geno
men, daar blijkbaar het particuliere
kapitaal op het oogenblik niet bereid
is, groote bedragen te steken in nieuwe
proefnemingen. Deze fabrieken zouden
dan door de Defence plants corporation,
een dochtermaatschappij van de Recon
struction finance corporation, worden
opgericht
De strijd tusschen natuurlijke
en synthetische rubber
Uit de omstandigheid, dat het steeds
zoo ondernemingslustige Amerikaansche
particuliere kapitaal niet toebijt, terwijl
datzelfde kapitaal wel, zooals men
weet, groote bedragen in rubberplanta-
ges in Nederlandsch-Indië en zelfs ir
Afrika investeerde, moet men niet d«
gevolgtrekking maken, dat de Ameri
kaansche ondernemer bij de natuurlij
ke rubber zweert. Men zou ongetwijfeld
ook van particuliere zijde tot de op
richting van Amerikaansche bunafa-
brieken zijn overgegaan, wanneer de
Amerikaansche regeering zich bereid
had verklaard, ter bescherming van
dezen nieuwen Amerikaansctfen tak van
nijverheid inkomende rechten op na
tuurlijke rubber te heffen, noodig en
voldoende, om de nieuwe nijverheid een
kans te geven. Hiertoe was Washington
echter niet bereid, wat weer samen
hangt met den invloed van de op poli
tiek gebied machtige automobielnijver
heid, die natuurlijk goedkoope banden
wil behouden. Immers, zoo lang de prijs
van de natuurlijke rubber tengevolge
van de overproductie op het tegenwoor
dige lage peil blijft, zal de synthetische
rubber, hoe goed haar hoedanigheden
ook mogen zijn, voorloopig te duur blij
ken.
Morgen moeten zich in de groote
zaal van den Dierentuin aanmelden voor
de uitreiking van de nieuwe bonkaarten:
vleesch, brood, diversen en algemeen, en
de toeslagkaarten: brood, pap, zeep en
toiletzeep:
van 811 u. A en Ba t/m. Bakker,
Jacob;
van 112 u. Bakker, Jan t/m.
Berg, Justinus;
van 25 u. v. d. Berg, Karei t/m.
Bobak
tijdvak reeds
komen. In
Provinciale Staten van Limburg
In de Dinsdag te Maastricht gehouden
vergadering van de Provinciale Staten
van de provincie Limburg, onder leiding
van den voorzitter, graaf de Marchant et
d’ Ansembourg. werden de nieuwbenoem
de leden, de heeren Gelissen te Sittard
en Ir. Nierstrasz te Meersen beëedigd. In
zeer waardeerende woorden herdacht de
voorzitter wijlen het lid van Gedeputeer
de Staten, den heer G. Corten. Door den
voorzitter werd nog medegedeeld, dat de
Rijkscommissaris voor het bezette Neder
landsche gebied, het lid van de Provin
ciale Staten, den heer W. F. J. Quaed-
vlieg, benoemd heeft tot lid van Gedepu
teerde Staten tot opvolger van den over
leden heer Corten. De meeste ontwerp-
stukken werden naar de afdeelingen ver
wezen. Tot lid van Gedeputeerde Staten
werd herkozen de heer E. van Oppen.
De volgende vergadering is bepaald op
15 Juli a s.
Onder leiding van den voorzitter, den
heer mr, J. A. Philipse, had dezer dagen
in de kunstzaal Kleykamp de algemeene
ledenvergadering plaats van de vereeni-
ging „Ons Huis”. Nadat de voorzitter de
aanwezige leden welkom geheeten had,
werd het jaarverslag met de balans en de
verlies- en winstrekening in behandeling
gebracht Deze rekeningen werden goed
gekeurd en het bestuur werd décharge
verleend voor het geldelijk beheer.
Tot leden van de verificatie commissie
1942 werden wederom benoemd de heeren
Joh. J. Moret en Kersen, J. de Jong, le
den van het Nederlandsche Instituut van
Accountants. Vervolgens werd de rekening
van het steunfonds der vereeniging goed
gekeurd en het bestuur van dit fonds ge
dechargeerd De periodiek aftredende be
stuursleden: mevrouw A. G. de Meel-van
de Ven en de heer mr. J. A. Philipse wer
den herkozen. De benoeming tot bestuurs
lid van G. H. M. baronesse van Heerdt-
baronesse van Hardenbroek werd bekrach
tigd De heer S. de Clercq, die aan de
beurt van aftreden was als bestuurslid
van het steunfonds en die zich herkiesbaar
had gesteld, werd als zoodanig herkozen.
Bekrachtigd werd de benoeming tot be-
stuurslidx van het steunfonds van jhr. H.
J. Repelaer van Driel.
Na veel aarzelen en na heel wat proef
ballonnetjes opgelaten te hebben in den
vorm van warme dagen, heeft de zomer
thans blijkbaar besloten zich hier voor
eenig maanden te vestigen. Als is hij dan
niet bejubeld en met officieele plechtig
heden ingehaald, toch heeft zijn verschij
nen groote vreugde veroorzaakt. Overal
ziet men de menschen genieten van de
heerlijke zon en den strak-blauwen hemel.
De felle zonnestralen kunnen niet alleen
voor de teere menschenhuid, maar ook
voor onze fietsbanden van uiterst nadee
ligen invloed zijn, hetgeen' duizenden fiet
sers vorige jaren zonder twijfel wel eens
opgemerkt zullen hebben als zij zoo on
voorzichtig geweest waren hun velocipede
eenigen tijd te laten zonnebaden. Dit had
tengevolge, dat men zich óf een nieuwe
binnenband moest aanschaffen, of deze
moest laten repareeren. Verlies van wat
geld ën wat tijd dus. In normale om
standigheden 'nog wel te boven te komen.
Thans wordt het vraagstuk echter op
de spits gedreven, aangezien er met den
aanwezigen voorraad banden gewoekerd
moet worden en alleen zij, die een fiets
voor hun werk beslist noodig hebben en
op grooten afstand van kantoor of fabriek
wonen, een toewijzing kunnen krijgen
voor een nieuwen band. Vooral in dezen
tijd, nu men er. allerwegen met de fiets
er op uit wil trekken, zijn een paar banden
een kostbaar bezit, waarmede men niet
roekeloos om kan springen. Wat zijn de
(het hoeft niet zoo lang te zijn!) in de zon
laat staan?
Van de gerepareerde 'binnenbanden la
ten de pleisters los, zoodat de oude won
den weer opengereten worden. De banden
verdrogen voorts, verliezen hun elasticiteit
en worden poreus, zoodat ze practisch niet
meer te herstellen zijn. Men pleistert dan
wel de grootste wondeplekken, maar dik
wijls zijn de gaatjes zoo klein, dat ze niet
eens te ontdekken zijn. Het duurt dan wel
eenige dagen voor de band leeg is en met
voortdurend oppompen kan men nog wei
blijven rijden, maar de vreugde duurt toch
meestal niet langer dan eenige weken dan
kan men de band als zijnde versleten ge
voegelijk „aan de wilgen hangen”
In den Haag zijn niet genoeg overdekte
rijwielbewaarplaatsen om alle fietsen te
kunnen bergen, zoodat in verschillende
wijken van de stad gedeelten van den
openbaren weg gepromoveerd zijn tot rij
wielstallingen. We denken hierbij aan
Scheveningen, waar op een warmen Zon
dag duizenden fietsen gedurende rlangen
tijd in de openlucht gezet worden. Er
wordt wel gewaakt tegen diefstal, maar
niet tegen het inwerken van de zon op de
banden. Dit laatste is te betreuren en het
zou ons inziens aanbeveling verdienen, in
dien maatregelen genomen werden om dit
euvel op te heffen. Men doet er echter
goed aan zelf te zorgen voor een stuk doek
of een oude lap, om de banden af te
schermen. Het behoeft, naar men ons in
terzake deskundige kringen verzekerde,
geen dikke stof of stevig zeildoek te zijn.
Zelfs een dunne lap is als regel afdoende.
Opheffing van misverstanden.
De commissaris-generaal voor veiligheid
maakt bekend
De Nederlandsche vertaling van de offi
cieele1 bekendmaking van 31 Mei 1941 be
treffende de verbodsbepalingen voor
Joden heeft aanleiding gegeven tot eenig
misverstand. Een redactie in de Neder
landsche taal, die de gerezen onzekerheid
buitensluit, wordt derhalve nogmaals ge
publiceerd
AMBTELIJKE BEKENDMAKING
Op grond van de verordening van den
Rijkscommissaris voor het bezette Neder
landsche gebied nr. 20/1941 wordt bepaald:
Art. 1. Aan de Joden in den zin van par.
4 der verordening van den Rijkscommissa
ris nr. 189/1940 wordt verboden:
a) . Het i>aden in het openbaar in zee-,
strand-, zwembaden en overdekte bad
inrichtingen.
b) Het betreden van voor het publiek
toegankelijke parken en localiteiten, als
mede het huren van kamers in voor het
publiek opengestelde logeergelegenheden
(hotels, pensions, logementen) in zee- en
strandbadplaatsen en vreemdelingenver-
keersplaatsen, die voornamelijk om ge
zondheidsredenen bezocht worden.
c) . Het bezoeken van paardenrennen als
toeschouwer.
Art. 2. Handelingen in strijd met dezen
maatregel zijn overtredingen en worden
met hechtenis van maximaal zes maanden
en met geldboete tot duizend gulden of met
een van beide gestraft, voorzoover niet
volgens andere bepalingen een hoogere
straf is bepaald.
De afkondiging geschiedt door middel
van bekendmaking in de pers.
Art. 3. Deze regeling treedt in werking
op den dag harer bekendmaking.
Voorts wordt op het volgende gewezen
Als voer het publiek toegankelijke par
ken, waarvan de toegang voor Joden in
badplaatsen en vreemdelingenverkeers-
plaatsen verboden is, gelden alle plaatsen,
die met het oog op het vreemdelingenver
keer ter verfraaiing van de badplaats of
van de vreemdelingenverkeersplaats 'of ter
ontspanning van den vreemdeling zijn aan
gelegd. Men moet dus onder voor het
publiek toegankelijke parken verstaan b.v.
strandboulevards, parken, plantsoenen,
dierenparken en -tuinen.
Verder wordt er op gewezen, dat niet
alle plaatsen aan de kust als zee- en
strandbadplaatsen dan wel als vreemde
lingenverkeersplaats zijn te beschouwen, vondsten waren zeldzaam en beperkten
Hoewel het toepassen van lichtrecla
mes ook overdag verboden blijft, conform
het gestelde in paragraaf 8 sub. 3 van da
verordening no. 212 van den Rijkscom
missaris, heeft de Befehlshaber der
Ordnungspolizei medegedeeld, dat er
geen bezwaar tegen bestaat, indien licht-
reclame-installaties nu en dan overdag
tusschen J1 en 13 uur gedurende enkele
oogenblikken in bedrijf worden gesteld*
indien zulks in het belang van het onder
houd en ten behoeve van de contrölevan
de bedrijfsvaardigheid der desbetreffen
de apparaterT noodig wordt geoordeeld.
Dit geldt eveneens voor de vaststelling
van eventueele, door luchtaanvallen aam
deze lichtreclame-installaties toegebrach
te schade.
Verklaring van den heer van Mooie
TOKIO, 19 Juni. (D.N.B.) Volgens een
Domei bericht uit Batavia, heeft de heer
H. J. van Mook, hoofd van Economische
Zaken, aan de pers verklaard, dat zijn
regeering er geen bezwaar tegen zal
maken, indiën -particuliere Japansche
industrieele ondernemingen het voorne
men hebben in Nederlandsch-Indië een
bedrijf op te richten.
Productie-cijfers
Het „United States department of
commerce” heeft een onderzoek inge
steld en ook het „United States national
bureau of standards” heeft rapport over-
het gebruik van synthetischen rubber
uitgebracht. Volgens het onderzoek van
het department of commerce is de Duit
sche bereiding van synthetischen rub
ber (buna) in 1934 met 10 ton begon
nen en bereikte in 1937 4.000 ton. In dat
jaar werd een hoog invoerrecht op na
tuurlijke rubber geheven en met de
opbrengst daarvan de bouw van synthe
tische rubberfabrieken gefinancierd. In
1938 steeg de opbrengst tot 10.000 ton en
in 1939 tot 35.000 ton. Thans zal de pro
ductie ongeveer 60.000 ton bedragen.
(Deze cijfers zijn dus afkomstig van
het department of commerce en mogen
niet als officieele
worden beschouwd.
Invloed op de rubbermarkt
Echter- moet de Amerikaansche re
geering er rekening mee houden, dat
de wereldtonnage verder zal worden
verkleind, dat de scheepsvrachten zul
len stijgen en dat, eer men eraan denkt,
natuurlijke rubber in de Vereenigde
Staten schaarsch zal worden.
Het feit, dat de Vereenigde Staten de
oprichting van synthetische rubberfa
brieken in ernstige overweging hebben
genomen, heeft thans echter op de in
ternationale rubbermarkt alarmeerend
gewerkt. Vooral Nederlandsch-Indische
rubber wordt op het oogenblik te New
York dringend aangeboden en materi
aal, liggend op Java en Sumatra, wordt
belangrijk onder den marktprijs door
NederlandschIndische Cultuurmaat
schappijen op de markt geworpen. In
New York was den laatsten tijd ook
eenig aanbod in aandeelen van Neder-
landsch-Indiscjie cultuurmaatschappijen,
die zich met de rubbercultuur bezig
houden. De Amerikaansche proefnemin
gen met synthetischen rubber zijn voor
de internationale rubbermarkt in ieder
geval een factor van groote onzeker
heid.
Uitreiking ii^rusthuizen
„Moeder Aagje, komt u mee, nu is het
uw beurt om naar het zaaltje van de
persoonsbewijzen te gaan,” zegt een
vriendelijke zuster van de van Doeveren
stichting, rusthuis voor ouden van dagen
aan den Zuid-Buitensingel. De aange
sprokene pruttelt wat tegen, maar ge
hoorzaamt aan den vriendelijken drang
van de, zuster in de richting van de lo
kaliteit, waar de uitreiking van de per
soonsbewijzen plaats heeft.
De gemeentelijke autoriteiten waren
zoo bereidwillig in sommige inrichtingen,
voor welker bewoners een gang naar den
Dierentuin op te vele bezwaren zou
stuiten, de ambtelijke formaliteiten te
laten verrichten, welke bij de uitreiking
van het persoonsbewijs noodig zijn. Voor
de hulpbehoevenden en invaliden een
ware uitkomst! De directeur van de van
Doeveren-stichting, de heer R. A. v. d.
Liefde, die zijn „pappenheimers” door en
door kent, staat in de gang, plaatst een
kwinkslag of een bemoedigend woord
al naar behoefte om den ongewonen
gang van zaken in een meer alledaagsch
licht te plaatsen. Deze oude dame is 93
jaar, zegt hij, de oudste verpleegde Rus
tig laat zij haar foto keuren en op maat
knippen bij de eerste tafel. Dan wordt
haar een plaats gewezen, waar zij. zit
tend tegenover een jongen ambtenaar,
bescheid zal hebben te geven op ver
schillende vragen. Het valt op, dat de
ambtenaren in alles hun uiterste best
doen om de bejaarde dames en heeren
op hun gemak te stellen.
Dat leek bij den een natuurlijk gemak
kelijker dan bij den ander, De 93-jarige
vrouw antwoordt op al hetgeen de ambte
naar vraagt, maar als ze hoort „Hebt U
ook bijzondere kenmerken denkt ze
even na. Is zij niet oud en rimpelig
Bij zulke gewetensvragen helpt de behulp
zame ambtenaar wel een handje.
Een oude heer is bepaald van streek als
van hem een vingerafdruk geëischt wordt.
De ambtenaar stelt hem gerust, het is zoo
gebeurd en eer de weertlrevende man
erop bedacht is, staat de afdruk op het
papier. „Nu moet u even uw handteeke-
ning zetten”, hooren we aan een ander
tafeltje. „Hoe heet ik ook weer klinkt
het naderhand, en de ambtenaar helpt
weer tot de met bevende letters geschreven
naam op het papier is gezet. Als het afge-
loopen is zuchten velen zelfvoldaan zie
zoo, dat is gebeurd.
Bedlegerigen krijgen den ambtenaar aan
bed. Zoo zijn in de van Doeveren-Stichting
ruim 200 personen van een persoonsbewijs
voorzien.
In het R.K. Weezen- en Oudeliedenhuis
aan de Warmoezierstraat heeft ook een
dergelijke uitreiking plaats gehad, waarbij
ruim 350 personen een bewijs kregen. Ook
hier liep alles in twee dagen vlot van
stapel.
Japansche persstemmen
TOKIO, 19 Juni. (Domei.) In eigen
commentaren bespreken de Japansche
bladen de terugtrekking van de Japan
sche delegatie ujt Batavia. Zij laken
Nederlandsch-Indië voor de mislukking
van de handelsbesprekingen en dringen
er bij de Japansche regeering op aan,
haar pogingen voort te zetten om de ge
stelde doelen te bereiken.
De „Nitsji-Nitsji" noemt het stopzetten
van de handekoesprekingen te Batavia
geen verrassing, gezien de discriminee-
rende houding van Nederlandsch-Indië
tegenover Japan in het verleden. Het
feit, dat Nederlandsch-Indië de door Ja
pan uitgestoken hand heeft afgewezen,
zoo schrijft het blad, bevestigt slechts,
dat Nederlandsch-Indië besloten is zich
te vereenigen met Engeland en de Ver
eenigde Staten, welke ernaar streven een
groot deel van het Verre Oosten in een
kolonialen of semi-kolonialen status te
brengen. Wijzende op het feit, dat de
Engelsch-Amerikaansche belangen een
groote rol spelen in het bedrijfsleven
van Nederlandsch-Indië, schrijft het blad
het volgende:
Het Japansche verzoek tot deelneming
aan de ontwikkeling van de overdadige
natuurlijke hulpbronnen van Neder-
landsch-Indië en andere voorstellen in
dien geest waren meer dan redelijk. Het
feit, dat Nederlandsch-Indië in zijn jong
ste antwoord op het Japansche voorstel
zich het recht voorbehield, de aan Japan
te verschepen goederen op elk oogenblik
naar eigen goeddunken te verminderen,
toont aan, dat Nederlandsch-Indië van
het begin af aan niet de minste bedoe
ling had met Japan tot overeenstemming
te geraken
Het blad besluit zijn artikel als volgt:
Nederlandsch-Indië kan handelen zooals
het wil, doch het Japansche volk en de
Japansche regeering zullen voortgaan
met Nederlandsch-Indië te beschouwen
als een deel van het Oostaziatische wel-
vaartsgebied en zullen blijven hameren
op het consolideeren van de handelsbe-
trekkingen tusschen Tokio en Batavia,
ten bate vjin de in Nederlandsch-Indië
wonende zestig millioen Inlanders.
ment van Handel, Nijverheid en Scheep
vaart heeft vastgesteld het vestigingsbe-
sluiit centrale-verwarmingsbedrijf
dat op 19 Juni in werking treedt.
Hierbij wordt de vestiging van zooda
nige bedrijven en de uitbreiding er van
gebonden aan een vergunning van de Ka
mer van Koophandel en Fabrieken.
Voorts zijn er in opgenomen de mini-
mum-eischen van credietwaardigheid, van
handelskennis en van vakbekwaamheid,
waaraan iemand, die zich in dit bedrijf
wil vestigen, moet voldoen.
CALCULATIEVOORSCHRIFTEN VOOR
DE TAPIJTINDUSTRIE
Naar het departement van Handel, Nij
verheid en Scheepvaart ons bericht, is
heden in werking getreden de calculatie-
beschikking tapijten no. 1. Naast calcula-
tievoorschriften voor tapijten, tapijtgoed, ken in grooter verband ook overzichte-
tafel- en divankleeden. waardoor dus de
prijzen voor deze artikelen slecht» op één
bepaalde wijze mogen worden berekend,
bevat deze beschikking ook een verplich
ting voor de fabrikanten hun administra
tie zoodanig in te richten, dat een' con-
tróle op de berekende prijzen op eenvou
dige wijze kan geschieden.
Voorts is de mogelijkheid voor weder-
verkoopers geopend, het bedrag van een
eventueele stijging hunner inkoopsprijzen
door te berekenen wanneer hun inkoops
prijzen zijn gedaald, dienen zij uiteraard
hun verkoopsprijzen overeenkomstig te
verlagen
Belangwekkende vondsten uit den tijd
der Kaninefaten
Op een terrein te Dorregeest onder Uit
geest is in de afgeloopen zes weken een
opgraving verricht onder leiding van dr.
F, C. Bursch, directeur van het Rijks-
buréau voor oudheidkundig bodemonder
zoek te Leiden. Sinds geruimen tijd wer
den in de omgeving voorwerpen van oud
heidkundige waarde gevonden, waarvan
genoemd bureau door bemiddeling van
den heer J. Schermer te Castricum ken
nis droeg. Vooral bij den aanleg van den
nieuwen weg UitgeestAkersloot, welke
thans door het hoogheemraadschap
„Noord-Hollandsch noorderkwartier” ten
uitvoer wordt gelegd, vermeerderen zich
deze vondsten in hooge mate. De heer
G Bijleveld, ambtenaar van het hoog
heemraadschap te Alkmaar, zond eenige
dezer vondsten naar Leiden op, terwijl
van de zijde van het rijksbureau een
onderzoek werd ingesteld. Een en ander
was oorzaak, dat besloten werd tot een
opgraving op het genoemde terrein over
te gaan, waarbij dr. Bursch den heer
W. J. Rust, conservator van het museum
voor het Gooi te Naarden, bereid vond
in den aanvang het toezicht op de werk
zaamheden te houden. Al spoedig bleek
uit vondsten en bodemsporen, dat ter
plaatse op een natuurlijke woerde, een
zandformatie uit de oudere duinperiode,
een Bataafsche (Kaninefaten nederzet
ting moet hebben bestaan. De aardewerk-
vondsten van inheemsch maaksel waren
talrijk, o.a. werden eenige fraaie, vrij
wel gave kruiken gevonden, in den geest
van het bekende donkere Friesche ge
smoorde type, waarmee ook de recht
hoekige oorvorm van enkele exemplaren
verwantschap vertoonde. Romeinsche
Geringe schade
In den afgeloopen nacht vlogen weder
om eenige Britsche vliegtuigen boven ons
land; zij wierpen hier en daar bommen
af welke geen noemenswaardige schade
aanrichtten.
In verband met de mededeelingen in
het Duitsche Weermachtbericht over de
groote successen van het Duitsche lucht
wapen, kan vermeld worden, dat een
deel van dit succes boven Nederlandsch
gebied behaald werd; onlangs werden
boven ons land binnen 48 uur tijds niet
minder dan 8 Engelsche vliegtuigen om-
laaggeschoten.
zich tot eenige randscherven en> een
fragment vrij late terra sigillata met in
gestempelde reliefs. De bodemsporen ver
toonden een vrij onregelmatig karakter
en boden aanvankelijk weinig houvast
voor beoordeeling. Wel werden reeds
spoedig een aantal putten aangetroffen,
welke, naar later zou blijken, voor deze
opgraving zeer karakteristiek waren. Ze
waren opgebouwd uit blokzoden, laags
gewijze verspringend opeen gestapeld en
bevatten als fundament veelal een houten
rad of vierkant, in een geval zelfs een
houten eg.
18 Juni in werking getreden Verordening
nr. 107-41 van den Rijkscommissaris brengt
hierin verbetering. Zij bepaalt, dat de
vermelde vergunning voortaan door den
Rijkscommissaris (commissaris-generaal
voor bijzondere aangelegenheden) wordt
verstrekt en stelt de voorwaarden voor de
uitreiking daarvan vast. In de gevallen,
waarin deze vergunning geweigerd moet
worden, wordt tevens een beslissing ge
nomen over het productief maken van mo
gelijk aanwezige voorraden, eventueel
met billijke inachtneming van de belangen
van dengene die 't verzoekschrift indient
zodat bedrijfsschade bij de uitvoering van
de verordenihg vermeden wordt.
De aandacht wordt erop gevestigd, dat
het van af den dag. waarop deze verorde
ning in werking treedt, onverwijld verbo
den is een bedrijf voort te zetten, dat aan
een vergunning onderhevig is en dat de
bepaling van par. 5 van de „Heimtücke-
gesetz”, volgens welke het verrichten van
aan vergunning onderhevige handelingen
met gevangenisstraf van maximum twee
jaar gestraft wordt, indien zulk een ver
gunning niet volgens voorschrift werd
aangevraagd, voortaan door de Duitsche
rechtbanken in het bezette Nederlandsche
gebied zonder uitzondering zal worden
tdegepast
De loterij
„Blijft daar bij de werkzaamheden
voor de Winterhulp-loterij dan nog vol
doende tijd voor over
„De loterij levert ons ondanks het
groote succes, niet zoo ontzettend veel
werk op. Tenslotte hebben wij slechts
het auteursrecht op de idee, terwijl wij
verder verdeeling van de loten over de
binnen- en buitendienst verzorgen. De
rest doet de firma Joh. Enschede te
Haarlem, die met haar langjarige erva
ring op het gebied van het drukken van
waardepapieren, deze idee voor ons heeft
uitgewerkt en thans, onder voortdurend
recherche-toezicht, ook ten uitvoer legt.
Er wordt voor gezorgd, dat elke serie
van een millioen loten in totaal ko
men er zes series een gélijk deel van
het totale prijzenschema omvat, zoodat
dus niet in een bepaald t”
alle prijzen er uit kunnen
totaal zullen er 885.103 prijzen getrokken
worden, tot een totale waarde van
1.000.000. Hierbij zijn de prijzen voor
de premie-loterij, welke aan het einde
van den zomer gehouden zal worden, in
begrepen Doch met al deze technische
details hebben wij zelf, als stichUng. zoo
goed als niets te maken. Winterhulp be
hoeft de loten, welke ontvangen worden
in verzegelde doozen van 200 stuks,
slechts te verdeelen over onze hoofd
agenten in den binnen- en buitendienst,
die ze weer verder distribueeren over het
agentencorps. Inmiddels is het nog altijd
zoo. dat de loten niet snel genoeg ge
drukt kunnen wordende drukkerij is
doorloopend achter bij de aanvragen
„Heeft het tot dusver toegepaste sys
teem van de waardebonnen voor de door
Winterhulp gesteunden goed voldaan
„Wij zijn er inderdaad tevreden over,
hoewel in sommige gevallen rechtstreeks
met geld geholpen werd. Dit betrof
echter slechts zeer kleine bedragen en
uitzonderingen. Het systeem van de
waardebonnen zal ongetwijfeld ook in de
toekomst als regel gehandhaafd blijven.”
Het booze gerucht
„Wat is uw meening over de geruch
ten, waarvan Winterhulp Nederland in de
afgeloopen maanden zoo dikwijls het mik
punt is geweest
„Deze geruchten vormen een vraagstuk,
dat zichzelf het beste oplost; wij behoe
ven ons daar waarlijk geen zorgen
over te maken. Wat en waar is van de
boosaardige kletscompagnes, die er zoo
wel over de stichting Winterhulp Neder
land als over haar medewerkers per
soonlijk. zijn gevoerd, wordt het beste
aangetoond door de honderdduizenden
behoeftigen. die geholpen zijn door Win
terhulp Van den laster, die men thans
nog tegen beter weten in tracht uit te
strooien, trekken wij orts niets aan, in
het bewustzijn, dat wij allen hard ge
werkt hebben en dat er iets tot stand
is gebracht, waar op ons volk eenmaal
trotsch zal zijn. De geruchten zullen van
zelf verdwijnen. Als alle lagen van het
Nederlandsche volk doordrongen zullen
zijn van het besef, dat Winterhulp een
organisatie is voor het volk, welke ge
dragen behoort te worden door het volk.
En het tempo, waarin onze arbeid voort
gang vindt, laat geen twijfel, of dit zal
spoedig genoeg het geval zijn.”
Gistermiddag heeft op den
hoek van de Javastraat en de Balistraat
een aanrijding plaats gehad tusschen de
23-jarige wielrijdster G. P. N uit het
Prinsevinkenpark en een auto, waarvan
de bestuurder onbekend is gebleven. De
wielrijdster heeft haar linkerenkel gebro
ken en is naar het ziekenhuis aan het
Westeinde vervoerd.
VESTIGINGSBESLUIT CENTRALE-
VERWARMINGSBEDRIJF
De secretaris-generaal van het departe-
OVERDRACHT REDDINGBOOT
JOHAN DE WITT
Gistermorgen is te Hindeloopen
nieuwe motorstrandreddingboot
de Witt” door de directie van de N.V.
Amsterdamsche Maatschappij voor Le
vensverzekering Amstleven overgedra-
gen aan het bestuur van de Noord- en
Zuid-Hollandsche Redding Maatschappij,
die deze boot op zijn beurt overdroeg
aan den burgemeester van Hindeloopen
en de plaatselijke reddingcommissie
De overdracht geschiedde door den
heer Maclaine Pont namens de directie
van Amstleven, die memoreerde, dat de
douw van deze moderne boot, welke een
sieraad is geworden van de vloot der
reddingmaatschappij, kon geschieden uit
de opbrengst van de uitgave van het
„Schepenboek”
De voorzitter van de reddingmaat
schappij, de heer P. E. Tegelberg, aan
vaardde dankbaar de fraaie boot en deel
de mede, dat de „Johan de Witt” tijdelijk
in Hindeloopen gestationneerd zal zijn
en daarna vervangen zal worden door
de „C. A. den Tex”. welke boot thans in
Harlingen ligt. Vervolgens droeg spre
ker, de boot over aan de plaatselijke com
missie en deelde mede, dat aan het lid
dezer commissie, den heer J. J. van El-
seloo, de gouden legmedaille der maat
schappij is toegekend wegens 25-jarigen
trouwen dienst en aan den oud-schipper,
Doede Kooij, de bronzen draagmedaille
wegens langdurigen trouwen dienst.
De burgemeester van Hindeloopen, de
heer Stellinga, aanvaardde de boot met
de verzekering, dat de bemanning zal
toonen een dergelijke boot waardig te
zijn. Nadat de heer de Savornin Lohman
namens Amstleven een Nederlandsche
vlag had aangeboden aan schipper Ger-
ke Mulder en deze vlag ten top was ge-
heschen, werd met een gezelschap ge-
noodigden met de nieuwe boot een
proeftocht op het Ijsselmeer gemaakt.
doch slechts die gemeenten, waarop het
vreemdelingenverkeer haar stempel heeft
gedrukt en die volgens haar bouwtrant en
aanleg op het vreemdelingenverkeer zijn
ingesteld, zooals b.v. Scheveningen, Kat
wijk, Noordwijk, Zandvoort, Bergen, enz.
RAADGEVINGEN VOOR HET A.S.
VACANTIESEIZOEN
In verband met de bijzondere omstandig
heden, welke dit jaar voor het vacantie-
seizoen gelden, zal a.s. Zaterdagavond tus
schen 8.158.30 op de 415-metergolf, de
directeur der algemeene Nederlandsche
vereeniging voor vreemdelingenverkeer
(A.N.V.V.) in een radio-vraaggesprek
eenige wenken geven aan allen, die dezen
zomer met vacantie gaan. Wij vernemen,
dat ook de directeur van het rijksbureau
voor het hotel-, restaurant-, café- en pen-
sionbedrijf binnenkort door middel van
de radio tot het Nederlandsche publiek zal
spreken met betrekking tot vacantieplan-
nen. Een ieder, die dezen zomer met va
cantie gaat, wordt aangeraden a.s. Zater
dagavond om 8 15 uur zijn radio op 415
meter af te stemmen.
Uit een bakker ij aan de Z or g-
vlietstraat zijn 20 k.g. koekdeeg en ban-
ketbakkersmateriaal ontvreemd.
Op den hoek vin den Waals-
dorperweg en de van Hogenhoucklaati
werd de 24-jarige J. v. Z. uit de Breitner-
laan, aangereden door een personenauto.
Met een hersenschudding is hij naar het
ziekenhuis Zuidwal vervoerd.
Door de Nederlan
eeniging van Huisvrouwen zijn heden een
medaille en oorkonde u'tger^kt aan
Adriana van der Harst, wegens 12J-jari-
gen dienst als huishoudster bij de familie
M. P. Roostee-Fiorani, alhier.
Uit de tasch van een onbe-
heerd staand rijwiel zijn ten nadeele van
een stadgenoote ontvreemd haar starru
kaart en distributiebescheiden.
FOTOPRIJSVRAAG BRABANTSCHE
BOERDERIJEN
De besturen van het provinciale genoot
schap voor kunsten en wetenschappen, in
Noord-Brabant, de Noordbrabantsche
Christelijke Boerenbond, het streekplan
voor Noord-Brabant, het bouw-, woning
en welstandstoezicht in Noord-Brabant
(Oost), de afdeeling den Bosch van den
Heemkundigen kring, de openbare lees
zaal en boekerij te den Bosch hebben een
werkcomité aangewezen tot het uitschrij
ven van een fotoprijsvraag voor Bra-
bantsche boerderijen.
Het doel van deze prijsvraag is het aan
leggen van een verzameling documentaire
reproducties van a. oude boerderijen welke
karakteristiek zijn voor de streek en het
bedrijf en b. nieuwe boerderijen met goede
woning en bedrijfsinrichting.
Voor den wedstrijd is een totaal van
500 aan prijzen beschikbaar, voor elke
groep onderverdeeld in prijzen van f 100,
ƒ75. ƒ50 en /25. Omdat het uiterlijk, de
bedrijfsvorm en het woongebruik steeds
gebonden zijn aan een streek, heeft het
werkcomité als „Jachtterrein” aangewezen
het gedeelte van Noord-Brabant, dat ten
Oosten ligt van de lijn: Poppel-Goirle-
Tilburg-Loon op .Zand-Waalwijk-Doeveren-
Heusden.
Iedere Nederlander kan aan deze prijs
vraag mededingen. Het programma is ver
krijgbaar bij de vereeniging voor vreem
delingenverkeer te den Bosch, Tilburg.
Boxtel. Eindhoven, Helmond. Oorschot.
Oisterwijk. en Vught en bij mej. S. van
Zinnicq Bergmann te Vught. Defoto’s moe
ten uiterlijk 15 September per post zijn
ingezonden bij de secretaresse van het
werkcomité mej. van Zinnicq Bergmann,
te Vught.
„Deze zomerpauze zal Winterhulp hard
noodig hebben om het heele apparaat
aan een grondige revisie te onderwer
pen”, zoo vertelde ons de directeur-gene-
raal van de stichting Winterhulp Neder
land, de heer Piek, tijdens een vraagge
sprek, met een verslaggever van de V.P.B.
„Wanneer wij op het oogenblik, behalve
door onze loterij, naar buiten niet veel
van onze activiteit laten merken, dan wil
dit echter geenszins zeggen, dat wij nu
vacantie hebben genomen. Integendeel
er wordt thans zelfs hard gewerkt, zoo
wel aan onze inwendige, als uitwendige
organisatieer wordt deze vier-en-een-
halve maand veel arbeid verzet. Men
moet niet uit het oog verliezen, dat er
in de periode van 15 October tot 1 Mei
acht groote collecten, alsmede verschil
lende afzonderlijke acties op touw gezet
zijn, terwijl de heele organisatie van
Winterhulp nog' in opbouw was. Wij krij
gen nu gelukkig de gelegenheid om ons
personeel en onze medewerkers ook ver
der te scholen, want behalve de practi-
sche ervaring, die men in den eersten
winter heeft opgedaan, is er vanzelf
sprekend ook nog theoretische kennis
Merkwaardige raderen
Het merkwaardige der raderen, die bij
voortzetting der werkzaamheden, waar
bij in totaal een vijftiental putten wer
den aangetroffen, in vrij groot aantal
gevonden werden was, dat zij alle oor
spronkelijk uit vijf deelen, elk voorzien
van twee spaken moeten hebben bestaan,
welke deelen onderling door houten pin
nen gebonden waren. Deze constructie
kan alleen niet sterk genoeg geweest
zijn, om het gewicht van een kar of
wagen gedragen te hebben en, waar alle
sporen van metaal ontbraken, is het
vooralsnog een raadsel hoe ze indertijd
bijeengehouden geweest zijn. Daar het
den heer Rust, wegens zijn werkzaam
heden te Naarden, niet mogelijk was lan
ger te blijven, belastte de heer Bursch,
die ondertusschen zelf ook de gelegen
heid gevonden had de opgravingen vrij
wel dagelijks te bezoeken, mr. A. L.
Tromp, sinds kort aan zijn bureau werk
zaam, met het dagelijksche toezicht. De
opgravingen hadden een geforceerd ka
rakter, daar zij moesten geschieden en in
kaart worden gebracht in den korten
tijd, die beschikbaar was voordat de
grond tot op dieper peil werd afgegra
ven ten behoeve van den wegaanleg door
het hoogheemraadschap Noord-Hollandsch
noorderkwartier. Het hoogheemraadschap
heeft echter, speciaal in de persoon van
zijn hoofdingenieur, den heer P. Tj.
Leppens, alle medewerking, welke onder
deze omstandigheden mogelijk was, toe
gezegd en verleend.
ambtenaren aan den wegaanleg verbon- _r__w_.
den, in het bijzonder dè heer Bijleveld, gevolgen als men zijn fiets eenigen tijd
hebben hierbij met raad en daad hun1
vollen steun verleend. Het resultaat was
dan ook, dat vrijwel het geheele terrein,
voor zoover het thans afgegraven wordt,
onderzocht en in kaart gebracht kon wor
den Zooals reeds medegedeeld, werd ook
bij hét verdere onderzoek nog een groot
aantal putten van de boven beschreven
constructie aangetroffen. De aardewerk-
vondsten bleven geheel van denzelfden
aard als reeds in den aanvang aangetrof
fen waren. De verdere bodemsporen ble-
