VOOR DEN PUZZELAAR
HAAGSCHE COURANT
s
STADSNIEUWS
GEMENGD NIEUWS
Zaterdag 19 Juli 1941.
Scheveningsche klanken
Jarkstraat I
DE GEMEENTERAAD
BEZOEKT HET GASBEDRIJF
K
jfc 1
DERDE BLAD
BEGRAFENIS J. A. MONDT
HERZIENING TOELAGE KWEEKE-
LINGEN IN ALGEMEENEN
DIENST
SCHOOLBADEN VOOR LEERLINGEN
VAN AMBACHTSSCHOLEN
GEMEENTERAAD
HET NIEUWE PROGRAMMA IN
„HET ZUID”
In Meuopuie uaiace draait deze week de film „Parkstraat 13”. De
hoofdrollen worden vervuld door Olga Tschechowa, Ivan Petrovich,
Theodoor Loos en Hans Brausewetter (Foto Tobis)
onderwijs.
zijn, eenige
CLXI
’t
’n
No. 17931
VERHOOGING VAN ƒ300 TOT ƒ450
PER JAAR
de
te
Ten nadeele van een stadge-
noote werd van haar rijwiel in de Wa
genstraat een handtasch gestolen, inhou
dende distributiebescheiden.
op
de
JUBILEUM A. C. TOET
soms vol
nieuwtje
Hedenmorgen is op Oud Eik en Duinen
het stoffelijke overschot van den kunst
schilder J. A. Mondt, een der meest ge
ziene leden van Pulchri, ter aarde besteld.
Het bestuur van Pulchri was vertegen
woordigd door de heeren Willy Sluiter,
H v. d. Stok, H E Roodenburg, L. Brom,
D. Wolbers en Jos. Seckel. Voorts merk
ten we op de heeren H. Boekholt, archi
tect, dr. van Braam Houckgeest en F. E.
van Daalen Wetters, gep. geëmployeerde
van suikerplantages. Ook vele collega’s
bewezen de laatste eer aan den heer
Mondt. Wij merkten o.m. op Suze de Lint,
J Haver Droeze, A. Löb, A. Fresco, J. A.
Donker Duyvis, Th. B. van Lelyveld, B.
A. Bongers Koning en A. M. Luyt.
Nadat in de aula de organist het Largo
van Handel had gespeeld, sprak Willy
Sluiter, namens het bestuur en leden van
Pulchri eenige woorden ten afscheid. De
heer Mondt was een goed vriend van ons,
dien we zeer zullen missen. Zijn opge
wektheid en blijmoedigheid waren spreek
woordelijk. Hij droeg ons genootschap
een warm hart toe. Meer dan veertig jaar
was hij een van haar trouwste leden.
Dr. J. ter Meulen sprak een persoonlijk
woord. Hij dankte den heer Mondt voor
het feit, dat hij de vele schetsen en tee-
keningen van zijn vader met zorg en lief
de bewaard heeft.
Tenslotte sprak de heer F. E. van Daa-
lerj Wetters namens de oud-leerlingen een
woord van dank voor het vele, dat de
heer Mondt voor hen gedaan heeft.
per
de Schevelingers
klank eworde.”
Tot zoavord weer onze Jochem.
Van links naar rechts
woorden invullen vol
gens onderstaande om
schrijvingen, terwijl op
de beide stijlen van de
ladder een bekend ge
zegde moet worden in
gevuld:
1. Inleiding
2. Veinzer
3. Fabelachtig dier
4. Bloedwraak
5. Volkszanger bij de
oude Grieken
6. Wapen
7. Opschrift
8. Duivel van de on-
kuischheid
9. Veel gebruikt schip
in den winter
10. Plaats in Nederland
Men make gebruik van
de volgende lettergre
pen: an as bre
de de de den
der det di e
een ex foen
goed graaf
grif het is ker
lant - leer - mans
men mo mu or
pi re rhap
rie si snij so
ta ter uit um
us ven ven
ver vol ijs
’t Opdiepe van bezonder-eedes en
voorvalleties van vrooger tije schèint de
Klankelezers wel te bevalle. Van alle
kante krèig ik teugewoordig teminste
rgedgevinge en inlichtinge. Allien van
onze Jocheme eb ik van de week ■weer
’n rippelement in ontvangst motte neme.
De man zèit letterlik togge me:
„dat was non wel ’n aerdige gedachte
van je, Kees, dat je, terwel je over vroo-
gere angelegen-eedes in de leste Klanke
schreef, oak die villa van Tuijtje
in Duièn nog an-aelde. Maar dat je met
gien woord réfite van „Immetje in
Duièn”, daer begrèip ik niks van. Iet
allien, datte we der vrooger saeme-n-al
’n mennigte keire-n-eweest benne, maar
elke bejaerde Schevelinger zei je toch
zeker nog wel precies ’t plekje an wete
te wèize, waer indertèid ’t uisje van
Immeties estaen eb. Dat was ongeveer
zoa’n drie-, vieronderd meter vorder as
de villa van Tuijtje. Deur ’n geweun
zandpad kon je dat ouwe vrouwtje be-
lenge. ’tWas nog zoa echt in de goeie
ouwe tèid. Voor züs centies koch je daer
’n lekker glijsje bier en voor twie of
drie cente ’n flink glas melk.
Maar de mèiste antrekkingskracht
voor ons was toch de beroemde bok van
Immeties. ’t Leukste vonne we nog, azze
we gedaen konne krèige, dat die bok op
z’n achterste poate ging staen. En dat
’t zoa’n beroemde bok was. kwam daer
vandaen. dat ie de stamvaeder was van
’n uiètgebreid kroast. Der was gien bok
of géit op Scheveling te vinne-n-of
'twas femilie van de bok van Immeties.
Jaere lang eb je nog geregeld over Im
metje in Duièn en over de bok van Im
meties oare praete.
En dan Kees, eb ik je nóg wat te
zegge. Ook eb je de leste keir nog 'n be
kend oud slopje óver-esloge. En wel
't zoagenaemde „Ganzegat”, dat op ’n
ürf an de Oliebürg uiètkwam. Der ston-
ge misschie zoa’n vijftien of twintig
uisies van kléine burgerluities. Oak dat
slopje is in ande-n-evalle van de sloa-
maar de naem „Ganzegat” is voor
nog gien onbekende
Het watergas
De naam watergas is ontleend aan het
feit, dat het gas ontstaat door ontleding
van stoom, door gloeiende cokes tot wa
terstof en kooloxyde. Een groot voordeel
is, dat de watergastoestellen in korten
tijd in bedrijf kunnen worden genomen.
Het in bedrijf stellen van een oVenbatte-
tij voor steenkoolgas duurt daarentegen
verscheidene weken. De watergastoestel
len kunnen dus sterke schommelingen in
het verbruik opvangen
Wij willen tenslotte deze uiteenzetting
over een van de grootste en best ge
outilleerde gasbedrijven van ons land be
sluiten met er op te wijzen, dat het
grootste dgel van de electrische energie,
noodig voor pompen, transportinricntin-
gen en kolenpijpen, opgewekt wordt in
een eigen centrale.
Van azijn-extract gedronken en
overleden
Het ongeveer tweejarige zoontje van
den landbouwer A. Rademaker te Am-
merzoden dronk in een onbewaakt
oogenblik uit een fleschje azijnextract
Het kind werd overgebracht naar het
groot ziekengasthuis te ’s-Hertogenbosch,
waar het aan de gevolgen is overleden.
De schoenen stonden al op de bakfiets
In den afgeloopen nacht zagen twee
surveilleerende agenten een bakfiets, vol
geladen met schoenen, voor een groote
schoenenzaak op den Nieuwendijk te
Amsterdam staan. Het leek wel ietwat
verdacht en daarom keken de politie
mannen nog wat nauwlettender toe,
waarbij zij, in het duister twee mannen
bemerkten, die zich achter de bakfiets
verscholen hadden. Daarmede hadden de
dieven reeds hun schuldige geweten ver
raden. Het bleek, dat zij door inklimming
het schoenenmagazijn waren binnenge
drongen. 105 paar schoenen waren de
buit, waarmede zij op het punt stonden te
vertrekken. Wel werd het vertrek voort
gezet. doch in andere richting dan
het programma had gestaan, want
fiets en de begeleiders gingen naar het
politiebureau. Daar werden de dieven op
gesloten en werd het gestolene voorloopig
in beslag genomen.
In zijn vergadering van 9 Juni ’41 stelde
de Raad in handen van B. en W. om
praeadvies het adres van de afdeeling
’s-Gravenhage van het Nederlandsch
Onderwijzersgenootschap, om de toelage
van de kweekelingen in algemeenen dienst
werkzaam aan de openbare scholen voor
VOORZIENINGEN GEMEENTELIJKE
HANDELSDAGSCHOOL WALDECK-
PYRMONTKADE
In den loop van 1939 hebben B. en W.
een plan doen opmaken voor het treffen
van verschillende noodzakelijke voorzie
ningen in de gemeentelijke handelsdag-
school Waldeck-Pyrmontkaae 5.
Een gedeelte daarvan is in 1940 ten
laste van den op de Gemeentebegrooting
voor dat jaar uitgetrokken post voor ge
woon onderhoud der middelbare scholen
uitgevoerd.
Van de thans nog te treffen voorzie
ningen achten B. en W. het meest nood
zakelijk het verbeteren van de inrichting
van de meisjeswachtkamer en het aan
brengen van een linoleumbedekking op
den vloer van het meisjesgymnastieklo
kaal, waarvan de kosten, blijkens van
den directeur der Gemeentewerken ont
vangen raming, onderscheidenlijk 1150
en 1200 zullen bedragen.
Teneinde deze voorzieningen nog in de
zamervacantie 1941 te kunnen treffen,
stellen B. en W. den Raad voor, dit be-
Op de aanvullingsagenda voor de ver
gadering van den Gemeenteraad op a.s.
Maandag, te half twee, komen o.a. voor
de voorstellen tot het verstrekken van
schoolbaden aan leerlingen van am
bachtsscholen, en de verhooging van de
toelage voor de kweekelingen in alge
meenen dienst, verbonden aan de open
bare scholen voor lager en uitgebreid
nnrtprwiis
AANKOOP GROND AAN WILLEM III-
STRAAT (L.) EN SCHWERIN-
KADE (L.)
De Gemeente is in de gelegenheid om
voor den prijs van ƒ21.300 aan te koopen
een oppervlakte grond, met daarop aan-
wezige opstallen, gelegen aan de Willem-
III-straat (L.) en de Schwerinkade (L.),
groot 3095 vierk. m.
De beschikking over dézen grond is
voor de Gemeente van belang^ omdat
daardoor de mogelijkheid geschapen
wordt, de thans doodloopende Schwerin
kade over een gedeelte van den aan te
koopen grond doof te trekken naar de
Willem-lll-straat en aldus den straataan-
leg ter plaatse te voltooien de overblij
vende grond is bestemd voor bouwter
rein. Een en ander is in overeenstemming
met hei uitbreidingsplan. De opstallen
van het te koop aangebodene, dat vrij
van huur is, bestaan uit een heerenhuis
en eenige loodsen. Zoolang niet tot
straataanleg als hierboven aangegeven
Wordt overgegaan, zullen grond en op
stallen nog wel rendabel gemaakt kunnen
worden.
Den gevraagden koopprijs achten B. en
W. aannemelijk. Zij stellen den Raad voor,
aldus te besluiten.
Kitty Crawong opent het nieuwe, aan
attractie rijke variété-programma in „Het
Zuid" aan de Groenmarkt De zangeres
heeft een mooie, donkere stem, die met
het uitgelezen repertoire, haar een ver
diend succes doen oogsten. De danskunst
wordt gratieus en talentvol vertegen
woordigd door „Les Renaldos”, een dans
paar, dat bewonderenswaardig een tango,
walsfantasie en „Danse mondain” ten
beste geeft. Een nummer, dat eveneens
de belangstelling kreeg, waarop het aan
spraak maakt. Chow High is een geheim
zinnig Chineesch man, die blijkt een
knap jongeleur te zijn en daarvan sterke
staaltjes demonstreert. Tenslotte dient
vermeld Berny, die de bezoekers tot
enthousiasme weet te brengen met een
equilibristisch nummer, dat
waard is om te gaan zien.
Piet van Dijk’s band illustreert de ver
schillende nummers op uitstekende wijze
en vult het programma aan met popu
laire- en jazzmuziek
ten ontvreemd.
JUBILEUM A. FONTEYN
Zaterdag 26 Juli a.s. viert de heer A.
Fonteyn alhier, voorzitter van het hoofd
bestuur van den Ned. Bond van Chr.-Prot.
P.TT-personeel „Door plicht tot recht
zijn zilveren jubileum als lid van het
hoofdbestuur.
DeSjubilaris werd in 1909 aangestela
als hBlpbesteller te Rotterdam en 1 Maart
1913 als besteller, In 1920 volgde zijn be-
vordering tot assistent en in 1928 tot
assistent let klasse. In 1931 werd hij be
noemd tot adjunct-commies. In 1933 werd
de jubilaris overgeplaatst naar ’s-Gra-
venhage.
Reeds vroeg trad de heer Fonteyn in
de postale wereld op den voorgrond, in
1910 lid geworden van de afd. Rotterdam
van den Chr. Postbond, werd hij in 1911
secretaris In 1916 werd hij gekozen tot
lid van het hoofdbestuur van „Door plicht
tot recht” en met het beheer der financiën
belast. In 1937 koos het congres van den
bond den heer Fonteyn als opvolger van
den heer J. Mennes te Groningen als
voorzitter. Ook in de internationale postal
wereld bekleedde de heer Fonteyn een
bestuursfunctie.
De jubilaris diende zoowel de Geref.
kerk van Rotterdam-Delfshaven als die
van 's-Gravenhage-Oost als ouderling
Eén van de bedrijven, dat door den
loop der gebeurtenissen in het middel
punt der publieke belangstelling staat,
is het gasbedrijf, zoodat het geen ver
wondering behoeft te baren, dat vele
Gemeenteraadsleden op Dinsdag j.L deel
namen aan de excursie naar deze instel
ling. Zooals men weet, bezoekt de Ge
meenteraad onder leiding van mr. dr. S.
de Vries Czn., wethouder voor de bedrij
ven, alle gemeentelijke instellingen.
Beter nog dan cijfers en woorden ge
ven de reusachtige kamerovens, de op
slagplaatsen, de indrukwekkende machi
nerieën en de torenhooge gashouders een
indruk van den omvang van dit bedrijf,
dat den Haag, Rijswijk en het geheeie
Westland tot aan Hoek van Holland van
gas voorziet.
De totale lengte der hoofdbuizen be
draagt 765 k.m., d.w.z. een afstand ander
half maal zoo groot als die van Amster
dam tot Parijs. De totale gaslevering be
draagt ongeveer 80 millioen kubieke me
ter; des winters wordt belangrijk meer
gas afgenomen dan des zomers. Het dag-
verbruik schommelt tusschen de 175.000
en de 300.000 kubieke meter.
Een gashouder op het terrein van de
gasfabriek aan den Trekvliet heeft een
inhoud van 70.000 kubieke meter. Zou
dus de productie haperen, dan zou in den
winter zulk een gashouder slechts gedu
rende zes uur in de behoefte kunnen
voorzien.
Het Haagsche gasbedrijf maakt twee
gassoorten, n.l. steenkoolgas en gecarbu-
reerd watergas. Na afzonderlijke fabri
catie worden deze vermengd. Het water-
gas wordt gefabriceerd met behulp van
cokes. De hoeveelheid hangt o.m. af van
de behoefte, die er onder het publiek aan
cokes bestaat.
Zooals de naam reeds aanduidt, wordt
steenkoolgas vervaardigd uit steenkool.
Deze wordt op een temperatuur gebracht
van 1000 gr. C., onder afsluiting van
lucht, zoodat de vluchtige producten: gas,
teer en water, ontwijken zonder dat ver
branding kan optreden. Het product, dat
achterblijft, heet cokes. De hoeveelheid
cokes bedraagt 65 tot 70 pCt. van het ge
wicht aan verwerkte steenkool.
Niet iedere steenkool is geschikt voor
gasfabricatie. Zoo zijn magere kolen en
anthraciet geheel onbruikbaar in gasfa
brieken. Het totale verbruik bedraagt
175.000 ton (1 ten is 1000 k.g.). Het op
wekken van steenkoolgas geschiedt in
ovenbatterijen, die bestaan uit een rij
verticale kamers uit hoogvuurvasten steen
opgebouwd De destillatie duurt 16 tot
24 uur. Van de 2.500.000 h.l. cokes, die de
gasfabriek produceert, wordt ongeveer
l.OOO.OOÓ h.l. in het eigen bedrijf ver
stookt voor de verhitting der ovens, voor
het maken van watergas en \oor stoom-
productie.
Uit de ovenbatterijen stroomt het gas
en de vluchtige bijproducten, welke teza
men een dikke, geelbruine damp vormen,
zoodat er eerst een zuivering moet plaats
hebben voordat het gas voor het gebruik
geschikt is. De geelbruine damp wordt
eerst gekoeld in lucht en waterkoelers.
Bij deze koeling scheiden zich twee vloei
stoffen af, namelijk gaswater en teer, die
in twee ondergrondsche putten worden
verzameld. Uit het gaswater wordt de
ammoniak gehaald door destillatie en
verwerkt tot ammonium-sulfaat, dat in
groote hoeveelheden door den landbouw
als kunstmest wordt gebruikt. Uit het
teer worden in de teerdestilleerderijen
tal van producten gewonnen. Na de nat
te zuivering en de droge zuivering, door
welke de zwavelwaterstof uit gas ver
wijderd wordt, is het gas practisch voor
gebruik geschikt, zoodat het. na de meet-
kamer te zijn gepasseerd, in de gashou
ders geleid kan worden. Sinds enkele ja-
ren wordt het gas nog gedroogd. Dit is
vooral in den winter van belang, omdat
het vroeger nogal eens voorkwam, dat de
gasbuizen bevroren.
drag ter beschikking te stellen.
PLAATSING VAN RIJWIELEN IN DE
GALERIJ VAN DE OPENBARE
LEESZAAL AAN DE BILDER-
DIJKSTRAAT
De A.N.W.B. heeft zich, terugkomend
op zijn adres van 3 April j.l., wederom
tot den Gemeenteraad gewend met het
verzoek te willen besluitenle. tot op
heffing van het verbod voor het parkee-
ren van rijwielen in de galerij van de
Openbare Leeszaal en Bibliotheek aan de
Bilderdijkstraat, alsmede tot inrichting
in deze galerij van een doelmatige par
keerplaats voor rijwielen, waarvan koste
loos gebruik kan worden gemaakt2e. tot
opheffing van de verplichting tot betaling
voor het gebruik van de reeds bestaande
van Gemeentewege ingerichte rijwielpar-
keerplaatsen.
VERKOOP VAN GROND AAN BINCK-
HORSTLAAN EN JUNOSTRAAT
B. en W. stellen den Raad voor eenige
aan de Binckhorstlaan en aan de Juno-
straat gelegen perceelen gemeentegrond,
onderscheidenlijk groot 1000 m2 en 520
m2, te verkoopen aan de naamiooze ven
nootschap Olgas N.V., gevestigd te Rot-
dam, tegen een prijs van f 18 per m2,
lesp. 14 per m2.
KINDERVOORSTELLINGEN EN ZANG*
UITVOERING IN DE BATAAF
In de Bataaf zal morgenmiddag een
voorstelling voor kinderen gegeven wor
den. Opgevoerd zal worden .Flip en Ffrip
in Honoloeloe”. Des avonds heeft een
zanguitvoering plaats, welke verzorgd
wordt door de gemeengde zangvereeniging
,D.'Voorburgsche Stem” en de mannen-
zangvereeniging Euterpe” Op Woens
dagmiddag a.s. zal een voorstelling van
„Hans en Grietje” gegeven worden.
DE BADEN
Bij de Maatschappij Zeebad Schevenin-
gen werden gisteren 579 baden genómen,
bij het Volkszeebad 577, bij het Gemeen
telijk Volkszeebad Kijkduin 143 en bij
het Zwembad Zuiderpark 3890 baden.
De temperatuur van het water te Sche-
veningen was heden 66 graden en in hef
Zuiderparkbad 70 graden.
B. en W. stellen den Raad voor, aldus
te besluiten.
KEES DE KLINKER.
P.S. Op ’t leste oagenblik kreeg ik *u
briefje toe-estierd. dat ik prebeere zei
in de volgende Klanke te beantwoord»
Daervandaen is ’t èigelik oak gien
wonder, dat ie z’n èige indertèid nogal
interesseerd eb voor die beroemde vèif*
ling uièt Amerikae. De krante stonge der
- i van it Minste of geringste
over dat bekende vèiftal las
ie met ’t groaste plezier altèid 'n paer
keir óver En ij vindt ’t maar wat jam
mer, datte der de leste tèid èilemael gien
berichte meir van deurkomme.
„Maar weet je wel Kees, datte wij
JUBILEUM MEJ. ADR. ROEBERT
Op Zondag 27 Juli a.s. zal het 25 jaar
geleden zijn, dat mej. Adr. Roebert haar
Werkzaamheden bij Roebert’s boekhandel
ih de Hobbemastraat aanving.
SLUIT UW DEUREN GOED AFI
In de van Ossstraat en in de Rubens
straat werd door opensüuiting een elec-
frische muntmeter gelicht. In beide
Perceelen werd een klein bedrag ont
vreemd.
Een strand bezoek ster deed
®angifte van diefstal van een blouse.
.Aangehouden werd een 31-
jarige chauffeur, die verdacht wordt van
rijwieldiefstal.
Tenslotte
bezoekers
met
de moeite
geval wis te vertelle. De man ging in
z’n jongenstèid op de school van Blum.
Die school was toetertèid in ’t zelfde
gebouw evestigd waer teugewoordig de
Gemiente-bibliotheek te vinne-n-is. As
bezonder-èid vertelt ie der nog van, datte
de jonges van z’n klas elke Weunsdag-
middag van twaelf tot iene, nog ’n uur
lang gymnestiekles krege. En omdat er
in de school van Blum voor dat doel gien
lokkael anwezig was, wiere de jonges om
twaelf uur klasgewèis nae de school van
Keen ebrocht. Dat werkje wier dan an ’n
kweekeling toevertrouwd, ’t Mot ’n èile
toer eweest ebbe, om die klas in bedwang
te ouwe. Vooral me zegsman was ien van
de groaste oppereteurs in ’t uiètspoke
van alderlei kattekwaed.
Omdat ’t gien ongezellige bezig-èid
was, ging ’t met die gymnestieklesse nog
’n week of wat goed. Maar ’t duurde mee
iet lang of ’t begon de jonge manne te
vervele. De schooltèid was 's Weunsdags
om twaelf uur óm en aare jonges nae
uiès en nae strang te zien gaen en zélf
nog ’n uur langer bezig te blèive, daer
aane ze maar wéinig zin in. Oe konne ze
daer non net de Weunsdagmiddag voor
neme!
Maar ze wisse der wel raed op. Ien
van de oppereteurs stelt voor, om der
onverwachs van deur te gaen. En op
zekere Weunsdagmiddag, toe-e ze weer
nae de school van Keen ebrocht wiere,
aane ze net de oagte van ’t Koreland te
pakke-n-of ’t edele gezelschop liet de
kweekeling in de kou staen. Ze liepe
watte ze loape konne allemael ’t Kore
land in. En owe ze non al daege lang
streng estraft wiere, der ging gien
Weunsdag meir voorbij of op ’n onver
wachs oagenblik zette ’t èile span ’t op
'n loape. ’t Gevolg was, dat er van de
gymnastiekles geen steek meir terecht
kwam.
„En toch”, zegt onze zegsman, „eb ik
der laeter bepaeld rouw van aad. Ze
aane-n-ons 'n beetje steviger an motte
pakke. Met al de straetschenderij die je
teugewoordig nog wel meemaekt mot ik
der altèid an denke, dat ik zelf vreoger
nog wel ’n graedje erger eweest ben Daèr
benne we teugewoordig in elk geval op
vooruièt-egaen, dat je van dergelike
wegloaperije uièt school niks meir oart.”
Dat onze Jochem veul van kindere-
n-oudt is algemien bekend. IJ ken spel
letjes met kindere doen of ie zelf nog ’n
kind is. En sprookjes vertelle-n-of ’t al
lemael echt waer gebeurd is. De vorige
week trof ik dem thuiès an. met twie
klèinkindere-n-op z’n knie, allebei maar
amper ’n jaer oud.
lager en uitgebreid lager onderwijs, op
een hooger bedrag te stellen. Van de
afdeeling den Haag van den Bond van
Nederlandsche Onderwijzers ontvingen
B. en W. een soortgelijk verzoek, inhou
dende pm de toelage van deze kweeke
lingen, welke thans /300 per jaar be
draagt, te stellen op ten minste ƒ450 per
jaar.
Naar aanleiding hiervan herinneren
B. en W. er aan, dat bij Raadsbesluit van
31 Maart 1941 de jaarwedde van de kwee
kelingen der gemeentelijke scholen voor
voorbereidend onderwijs, die in hei bezit
zijn van de akte van hoofdonderwijzeres,
is verhoogd van 350 zonder verhoogin-
gen tot 408 (aanvangswedde) met perio
dieke verhoogingen tot 624. Daaren
tegen is de toelage van de kweekelingen
met akte in algemeenen dienst, verbon
den aan de openbare scholen voor lager
en uitgebreid lager onderwijs, welke reeds
sedert 1911 ƒ300 per jaar bedraagt, nog
steeds op dit bedrag gehandhaafd.
Nu verrichten de kweekelingen bij het
voorbereidend onderwijs ongetwijfeld be
langrijk werk, doch de arbeid van de
kweekelingen bij het lager onderwijs is
eveneens belangrijk en naar de meening
van B. en W. zeker van zooveel waarde,
dat hij thans met een bedrag van f 300
per jaar onvoldoende wordt betaald.
Naar de meening van B. en W. is het
dan ook gewenscht om de toelage van
deze groep jonge leerkrachten te ver-
hoogen tot 450 per jaar.
Deze verhooging zal een vermeerdering
van uitgaven medebrengen van rond
ƒ41.000 per jaar, te weten pl.m. 15.000
voor het openbaar lager en uitgebreid
lager onderwijs en pl.m. ƒ26.000 voor
hoogere gemeentelijke vergoeding aan het
bijzonder lager en uitgebreid lager on
derwijs.
Aangezien het in de bedoeling ligt de
verhooging te doen ingaan op 1 Septem
ber 1941, zullen de uitgaven voor 1941
pl.m. 14.000 meer bedragen, dan aan
vankelijk geraamd is.
B. en W. stellen den Raad voor te be
sluiten om de toelage van de kweeke
lingen in algemeenen dienst, verbonden
aan de openbare scholen voor lager en
uitgebreid lager onderwijs in deze
gemeente, met ingang van 1 September
1941 te verhoogen van ƒ300 tot ƒ450 per
jaar.
Voorts
ling. Hiermede en met de andere aan
schaffingen zal eeh som van 2500 zijn
gemoeid. In totaal bedraagt de uitgaaf
dus ƒ4500.
B. en W. stellen de Raad voor, goed
te keuren, dat de werkzaamheden worden
uitgevoerd en het meubilair wordt aan
geschaft.
VAN AUTOBUS GEVALLEN
De 43-jarige W. v. d. W. uit de Bod-
daertstraat, viel op den hoek van den
Rijswijkscheweg 'en de Waldorpstraat van
het balcon van een H.T-M.-autobus. Hij
bekwam een kneusing aan den rechterbo-
venarm. De man begaf zich op eigen gele
genheid naar het ziekenhuis aan den
Zuidwal en kon, na behandeld te zijn,
naar huis gaan.
AARDAPPELEN EN GROENTEN
GESTOLEN
Uit een tuin langs de spoorbaan in
Spoorwijk werden ten nadeele van een
stadgenoot 100 k.g. aardappelen en groen-
BEGRAFENIS A. R. KRAMER
Op de begraafplaats Oud Eik en Dui
nen is gisteren het stoffelijke overschot
van den heer A. R. Kramer, gepension-
neerd hoofdverificateur bij de diensten
der Invoerrechten en Accijnzen in N.O.-
Indië, ter aarde besteld.
Aanwezig waren o.a. de heeren W. J.
Splinter, employé der B.P.M., H. Wester-
veld, de gepen'sionneerde Oostindische
ambtenaren E. Schafer, F. A. Perretsz,
P. J. Weyne, J. W. Spanjaard, J. G.
Jenny, E. A. van Rhee, L. W. Hornung,
L. Adams en K. Leeksma, H. R. Mirande,
administrateur van een Indische Spoor
wegmaatschappij, C. J. Weezeman, gepen-
sionneerd apothekers-assistent, S. Spie
ring, lid Rotterdamsch Operakoor, W. M.
Weyne, gepensionneerd ambtenaar, E.
Bruins, notaris, J. E. van de Wetering
de Rooy, kunstschilder, Anton Smit, koor
dirigent, Chris van Dam, directeur Ne
derlandsch Opera Ensemble en mevr.
Liesbeth PoolmanMeiszner, zangeres.
In de aula hebben eenige familieleden
van den overledene afscheid genomen en
daarbij gewaagd van zijn goed karakter
en de moedige wijze, waarop hij altijd
alle moeilijkheden het hoofd heeft gebo
den.
Chris van Dam, directeur van het Ne
derlandsch Opera Ensemble, herdacht
den heer Kramer als kunstenaar. Hij
was in het bezit van een prachtige^ stem.
Met groote liefde heeft hij altijd zijn
medewerking verleend aan muziekuitvoe
ringen en daardoor den menschen veel
schoonheid gebracht. Wij zullen hem
noode missen. Spr. dankte den overledene
voor al hetgeen hij voor het Ned. Opera
Ensemble heeft gedaan.
De organist speelde Letzter Frühling,
Psalm 103 en het Largo van Handel.
Zoa liep ik van de week weer ’n
aare Schevelinger togge ’t lèif, die me
uièt z’n schooljaere nog ’n interessant
„maar weer je wei nees, aane wij
vrooger op Scheveling oak nog 'n vèif-
ling rik eweest benne?” Zoa begon die
van de week weer. En dan togge Jaene-
kee-e: „Toe Jaenekee, lang jij dat book
van Vermaas nog er is uièt je kamme-
netje. En jaewel oar, daer konne we nog
enkelde bezonder-eedes over die vèifling
opdiepe.
t Geval is al van erg ouwe daetum:
’t Is non ai 222 jaer eleeje, dat de Sche-
velingsche vèifling ’t levenslicht an-
schouwde Dat speulde z’n èige óf in de
Jacob Pronkstraat, destèis nog Toren-
straet. Op vèif Januari 1719, zegt Ver
maas in z’n geschiedenisbook, wier ’t
uwelikspaer Simon Ariensz en Kniertje
Gerbrantsdr. ezegend met ’n vèiftal
spruiète. En vorders leze we nog, dat er
op Scheveling voor die gebeurtenis reu-
zeveul belangstelling bestong. En iet
allien op Scheveling, maar alf Den Aèg
liep uièt om dat wonder te gaen an-
schouwe.
Daege lang stong der ’n lange ril
van rijtuiège in de Kèizerstraet van
mensche-n-uièt Den Aèg en van buiète
Den Aèg, om van dat buiètegeweune
taffereel getuiège te kenne weze. Vier
van de vèif kindere motte nog 'n dag
eleefd ebbe. Ze benne-n-alle vèif anne-
teekend in 't Begraefregister van Sche
veling, dat letterlik luidt as volgt
„1719 den 18 Februari, begraven vijf
kinderen, te eender dragt, geboren den
5 Januari dezes jaars en vier van deselve
tot den volgenden dag hebbende geleeft,
efi begraven in onse kerk op het koor."
As zoa’n wonderlike gebeurtenis in
deuze tèid plaes ebbe zou,” zèit onze
Jochem, „geloaf dan maar zeker, datte ze
der dan wel raed op wete zoue. om zuk-
ke kindere in ’tleve te ouwe. Kik maar
’s nae die vèifling uièt Amerikae.”
Maar der is nog 'n ander ding, dat
Kees voor vaste waar-èid anneemt, en
dat is. dat onze Jochem in 'n dergelik
geval ien van de eirste kraembezookers
weze zou.
Van de zijde der ambachtsscholen is
meermalen het verlangen kenbaar ge
maakt, de leerlingen dier school in de
gelegenheid te stellen, na den schooltijd,
buiten klasseverband, eenmaal per week,
een bad te nemen in een van de Gemeen
telijke badhuizen. Men ziet aldaar in deze
baden een krachtig middel ter bevorde
ring van de zindelijkheid en van de ge
zondheid der leerlingen en acht ze, in
verband hiermede, van belang voor het
onderwijs.
B. en W. hebben terzake overleg ge
pleegd met het bestuur van de stichting
„Centraal Badbeheer” hierbij is geble
ken, dat de gemeentelijke badhuizen vol
doende gelegenheid bieden om deze leer
lingen toe te laten.
B. en W. zijn daarom van meening, dat
aan het verlangen van de besturen der
ambachtsscholen, in het belang zoowel
van het onderwijs als van de algemeene
hygiëne, behoort te worden voldaan.
Wat betreft de kosten van deze baden
meenen B. en W., dat moet worden vol
staan met den leerlingen 0.02J per bad
te doen betalen de rest van de kosten
ten bedrage van 0.07J per bad. zal dan
voor rekening van de Gemeente komen.
Blijkens de ontvangen opgaven terzake
zullen van de dagscholen der vereeni-
ging „De Ambachtsschool te ’s-Graven
hage” pl.m. 750 leerlingen, van de R.K
dagambachtsschool pl.m. 260 leerlingen en
van de Christelijke dagambachtsschool
pl.m. 280 leerlingen van de baden gebruik
maken, in het geheel dus pl.m. 1290 leer
lingen. Verwacht mag worden, dat de
leerlingen gedurende de weken, waarin
de school geopend is, zullen baden. Het
aantal schoolweken op 45 per jaar stellen
de, zal men per jaar op 1290 x 45 baden
pl.m. 58.000 baden moeten rekenen. De
voor rekening van de Gemeente komende
kosten zullen dan 4350 per jaar bedra
gen. Aannemende, dat gedurende het loo-
pende jaar per leerling nog 18 baden zul
len worden genomen, zijn de kosten voor
dit jaar te stellen op 1740.
De heer A. C. Toet, employé bij
Rotterdamsche Bankvereeniging N.V
’s-Gravenhage, herdenkt op 1 Augustus
a.s. den dag, waarop hij vóór 25 jaar bij
genoemde instelling in dienst trad
VOORZIENINGEN PANDEN LAAN VAN
MEERDERVOORT NOS. 98 EN 102 EN
VAN SPEYKSTRAAT NO. 75
In de vergadering van 31 Maart 1941
besloot de Raad tot aankoop van het
pand Laan van Meerdervoort no. 98,
voor uitbreiding van de kantoorruimte
van den Dienst der Stadsontwikkeling en
Volkshuisvesting.
Het pand is in eigendom aan de Ge
meente overgegaan en zal thans voor de
nieuwe bestemming in gereedheid kunnen
worden gebracht. Hiervoor zullen de vol
gende werkzaamheden dienen te worden
uitgevoerdhet leggen van een nieuwe
gasleiding en van een telefoonkabel, het
plaatsen van gasradiatoren, het behangen
en bij schilderen van vertrekken, het aan
brengen van vloerbedekking, lichtorna-
menten en markiezen.
Het is nu tevens mogelijk de vergroote
kantoorruimte beter in te deelen. Daar
voor is het noodig in dit pand en in de
panden Laan van Meerdervoort no. 102
en van Speykstraat no. 75, welke mede
bij den dienst in gebruik zijn, eenige
scheidingswanden te plaatsen en weg te
breken en raam- en deurkozijnen aan te
brengen.
De kosten van de uit te voeren werk
zaamheden worden op 2000 geraamd.
Voorts behoeft het meubilair aanvul-
4
