Moderne Nederlandsche kunst
Amerika
de oorlog
en
gij|
If
C A R T E R S
U ZIET
ER SLECHT UIT
E. KULSDOM
KUNST EN LETTEREN
2
het
te Hagen
museum
Na Ijsland Liberia?
De oorlog ter
zee
Tentoonstelling
Karl Ernst Osthaus-
Potten VLEESCH JUS 50 ct
HAAGSCHE COURANT DondWdag 24 Juli 1941 le bl. pag.
e
-•* a
in
KURHAUS
Residentie-orkest onder Antonino Votto
FRANKRIJK
5
I
Ml
Nederlandsche kunstenaars
reizen in het Sauerland
L E V E R- PILLETJES
1
ALS uw lever niet voldoende
LEVER-GAL afscheidt
Italië’s strijd tegen de Britsche
scheepvaart
ITALIË
ZWITSERLAND
ENGELAND
Roosevelt als vrijmetselaar
President Carmona naar de Azoren
Bewapening van Britsche schepen
in het Verre Oosten
NEL OOSTHOUT IN „ALLEMAN”
DUITSCHLAND
Nel Oosthout
(Ziegler)
natie in het spel brengt”
□e zwarte lijst
Fr. L. M. Dony: Heerenportret
(overgenomen tent, catalogus)
Pétain over de Fransche
koloniën
Beperking van den handel
met Japan
„Associated
vrachtschip
a
Samentrekking van Britsche
troepen
Japansche scheepvaart onder
staatscontrole
zelf kan men hier vinden. De organisators
Ondanks het verbond van Engeland met
de Sovjets, is de Britsche regeering, al
dus United Press, niet van plan het ver
bod van de „Daily Worker”, het orgaan
van de Engeïsche communistische partij,
op te heffen. Sedert het begin van den
oorlog tusschen Duitschland en de Sov-
jet-Unie hadden de communisten voort
durend de opheffing van het verbod ge-
eischt.
buste van Roosevelt staat de inscriptie,
dat namens Roosevelt een nieuwe loge,
genaamd „Plus loin”, is opgericht. De af
beelding van Roosevelt heeft vooral, op de
vrijmetselaarstentoonstelling te Bordeaux
groot opzien gebaard.
KANT EN KLAAR
BOUILLON EN DIVERSE SOEPEN
MODERN VLEESCHWARENBEDRIJF
Laan v. Meerdervoort 488, Tel. 33.73.76
Reinkenstraat 45 Tel. 33.05.14
<Je juweliers-van I888
oek pet heir. joutmanstr. hoek passage spuistraat
lederen dag moet uw lever een liter lever-gal
In uw ingewanden doen vloeien. Wanneer deze
stroom van lever-gal onvoldoende is, verteert
uw voedsel niet, het bederft. U voelt u opge
blazen. u raakt verstopt. Uw lichaam Is ver
giftigd, u voelt u beroerd en ellendig, u ziet
alles zwart.
De meeste laxeermiddelen zijn slechts lapmid
delen. U moet CARTER’S LEVER-PILLETJES
nemen om deze liter lever-gal vrij te doen
vloeien en u zult u een geheel ander mensch
voelen. Onschadelijk, plantaardig, zacht, onover
troffen om de lever-gal te doen vloeien.
Eischt Carter s Lever-Pilletjes bij apothekers
en drogisten f 0.75. <2
De Britsche opperbevelhebber in het
Verre Oosten, Popham, heeft, naar uit
Bangkok wordt gemeld, bevel gegeven al
le in het gebied van Malakka varende
of liggende Britsche schepen te bewape
nen. Vooral de schepen van meer dan
5000 ton moeten volgens het bevel van
Popham onmiddellijk voorzien worden
van- luchtafweergeschut en kanonnen van
licht kaliber.
B. C. VAN ETTINGER
In de kunstzalen van Gebroeders Koch,
Hoogstraat 7. wordt van 28 Juli tot 16
Augustus een tentoonstelling gehouden
van werken van den schilder B. C. van
Ettinger.
gegeven van dit werk is verwant aan ons
middeleeuwsche „Elckerlyc”. Het stuk
houdt een waarschuwing in tegen een al
sterke neiging naar het aardsche: „Alle
man” kan van al zijn materieele schatten
niets medenemen, als de dood hem roept.
Zij hebben plotseling geen waarde meer
voor hem. Wij zien hem met zijn moeder,
zijn boezemvriend, zijn huismeester, zijn I
neven, zijn minnares en verscheidene an
dere figuren, die Nel Oosthout allemaal
weet te typeeren, zóó dat het geheele ge
zelschap ons voor oogen komt te staan.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
deze avond te kwart vóór acht zal 'aan
vangen.
heeft groot belang bij het verhoeden van
een oorlog op den Stillen Oceaan. Hij,
George, geloofde derhalve niet, dat de
Amerikaansche regeering den geheelen
handel met Japan zal stopzetten.
Het Italiaansche duikbootwapen heeft,
naar van bevoegde zijde aan het D.N.B.
wordt medegedeeld, tot dusvet in totaal
500.000 b.r.t scheepsruimte der Britsche
koopvaardij tot zinken gebracht. Hiervan
werden 400.000 b.r.t. op den Atlantischen
Oceaan tot zinken gebracht en 100.000
De zwarte lijst der Vereenigde Staten
heeft, naar het blad „El Chileno” in een
opschrift verklaard, door de economische
beperkingen, die daarvan het gevolg zul
len zijn, een paniek gewekt in handels-
kringen in Chili
FILOFF EN POPOFF UIT ROME
VERTROKKEN
De Boelgaarsche premier, Filoff, en de
minister van buitenlandsche zaken, Po-
Admiraal Nomoera bij Sum
ner Welles
Na een conferentie van een half uur
met den plaatsvervangenden staatssecre
taris, Sumner Welles, heeft de Japansche
ambassadeur, admiraal Nomoera, gisterep
volgens Associated Press voor persver
tegenwoordigers verklaard, dat de toe
stand in het Verre Oosten is besproken,
waarbij hij het Japansche standpunt uit
eengezet heeft. Bovendien heeft hij de
kwestie te berde gebracht, waarom Ja
pansche schepen niet door het Panama-
kanaal kunnen varen.' Welles heeft ver
klaard, dat het kanaal voor onbepaalden
tijd wegens herstellingswerkzaamheden
voor de koopvaardij is gesloten. Hij, No
moera, heeft daarop geantwoord, dat de
Japansche schepen niet ongelimiteerd op
toestemming tot doorvaart kunnen wach
ten. Tien Japansche schepen zijn derhalve
reeds in Zuidelijke richting uitgeloopen
om de thuisreis via Zuid-Amerika te
maken.
van de tentoonstelling hebben de direc
ties der musea opdracht gegeven eens na
te gaan, welke doeken van representatieve
Westfalen en het Sauerland hebben een
vijftal dagen een gezelschap Nederlandsche
kustenaars, beeldhouwers en schilders, te
gast gehad. De plaatsvervangende Gouw
leider Vetter, tevens Ober-bürgermeister
van Hagen, de directie van het Karl Ernst
Osthaus-museum aldaar, alsmede de bur
gemeester van Fredeburg, in welke ge
meente in het Sauerland de kunstenaars
logeerden, hebben met gulle gastvrijheid
de Nederlanders ontvangen, onthaald en
verzorgd en dit bleek hoogelijk gewaar
deerd te worden, een der aanwezigen heeft
namens zijn kunstbroeders de gastheeren,
bij een ontvangst op het prachtige jacht
huis met de rustieke St. Hubertus-Wald-
kapel in de Sauerlandsche heuvels, den
Duitschen autoriteiten in korte, maar har
telijke woorden dank gebracht voor het
vele genotene en dat hij daarbij naar het
hart der aanwezige Hollanders sprak, bleek
wel uit het geestdriftige applaus, dat op
deze woorden van dank volgde.
Men heeft den Nederlandschen kunste
naars enkele rustige, mooie dagen gegund
en het prachtige weer heeft dit verblijf in
het Sauerland tot een genot gemaakt. In
dit schilderachtige landschap met zijn
groote bosschen, heuvels en rotspartijen,
hebben de kunstenaars lange wandelingen
gemaakt. De leider van het gezelschap, de
heer Ellingrath, droeg er zorg voor, dat
het hun aan niets ontbrak, terwijl de hee-
ren prof. Wehofsich en de leider der Kul-
tuur-afdeeling in den Haag, dr. Bergfeld
als belangstellenden de reis medemaakten.
United Press meldt uit LondenVol
gens goed ingelichte financieele kringen
worden op het oogenblik in Engeland en
Amerika voorbereidingen getroffen om
de Japansche saldi in deze landen te blok-
keeren.
In dezelfde kringen heeft men verno
men. dat men in Londen en Washington
nieuwe beperkingen van den handel met
Japan in overweging heeft genomen. De
finitieve besluiten zouden echter nog niet
genomen zijn. De beperkingen zouden
waarschijnlijk in de eerste plaats betrek
king hebben op de beperkingen van den
uitvoer van Indische katoen en jute en
van Australische wol naar Japan. In de
bankwereld verklaarde men, dat een
blokkeering van de Japansche saldi vrij
wel gelijk zou staan met een langzamer
hand verscherpend totaal embargo op den
handel der Anglo-Amerikaansche staten
met Japan. De firma’s, die olie en andere
producten aan Japansche afnemers leve
ren, zouden namelijk spoedig bemerken,
dat de regeeringen van Engeland en de
Vereenigde. Staten de Japansche betalin
gen in beslag zouden nemen.
27 Britsche oortbgsschepen, waarbij 5
duikbooten, tot zinken gebracht of zwaar
beschadigd. Het Engeïsche duikbootwa
pen, dat behalve de reeds gemelde 5 een
heden stellig nog 18 duikbooten heeft
verloren, is er daartegenover slechts in
geslaagd 2 Italiaansche duikbooten en
een Italiaansche torpedoboot tot zinken
te brengen.
De voordrachtskunstenares Nel Oosthout
die onlangs met „De Krijtkring” veel
succes oogstte op Scheveningen, zal Zater
dagavond 26 Juli opnieuw in de Kurzaal
ontreden. Haar nrosramma vermeldt dan
poff, zijn gistermiddag met een specialen
trein uit Rome vertrokken. Op het station
waren verschenen de minister van buiten
landsche zaken, graaf Ciano, de partij
secretaris, Serena, de Duitsche ambassa
deur von Moltke, de Japansche ambassa
deur, de diplomatieke vertegenwoordigers
der tot het driemogendhedenpact toegetre
den staten en talrijke persoonlijkheden
van partij, staat en weermacht. Op hun
terugreis zullen de Boelgaarsche staats
lieden particulier een dag in Venetië blij
ven.
moderne schilders in aanmerking konden
komen, terwijl ook uit particuliere collec
ties werken in bruikleen werden afge
staan. Op deze wijze kon, in innige sa
menwerking een expositie van hoog
niveau tot stand komen. De Hagenaart die
het Karl Ernst Osthausmuseum op het
oogenblik bezoekt, zal zoodoende verschil
lende werken herkennen, die uit het Ge
meentemuseum aan de Stadhouderslaan
afkomstig zijn en zoo hebben ook andere
musea in den lande hun bijdragen gele
verd. Een-en-negentig schilders en acht
beeldhouwers zijn, meerendeels met ver
schillende doeken of plastieken aanwezig.
De beeldhouwers zijn: M. Croin-Engel-
hardt hier ter stede met een vijftal wer
ken, J. Heyens, B. Jordens, J. Polet, John
Raedecker, J. van Wolde uit Amsterdam
en D. te Nijenhuis en L. Zijl uit Bussum.
Men ziet, dat er voortreffelijke kunste
naars onder zijn, doch dat met deze na
men, de rij van belangrijke beeldhouwers
hier te lande nog in geenen deele gevormd
is, iets waarvan de organisators overigens
zelf overtuigd zijn, hetgeen uit de ge
noemde inleiding van den heer Gerdes wel
blijkt.
Van de volgende schilders is werk aan
wezig: J. van Anrooy (den Haag); F. H.
Bach (Groningen), J. Bakker (Voorburg),
S. van Beek (Amsterdam), B. van Beek-
Stroeve (Amsterdam), J. P. Benner (La
ren), Th. Bennes (Amstelveen), H. Berten
(Laren)., Bieling (R’dam), J. W. Bosboom
De Japansche politiek
De Japansche minister van buitenland
sche zaken, Tojoda, heeft allen Japanschen
diplomaten in het buitenland nogmaals
uitdrukkelijk instructies doen toekomen,
inhoudende, dat Japans politiek met de
wijziging van het kabinet geen wijziging
heeft ondergaan, maar nog steeds het
driemogendhedenpact ten grondslag heeft.
Ofschoon over deze houding van Japan
algemeen geenerlei twijfel is gelaten, zoo
schrijven de Japansche bladen, gaat de
Engeïsche en Amerikaansche propaganda
zich verder te buiten aan ongegronde ge
ruchten.
Daarmede tracht rr.en in de eerste plaats
Japan in twee kampen te verdeelen en
in de tweede plaats de betrekkingen tus
schen Janan en’Duitschland te vertroebe
len. Sedert het uitbreken van het Chi-
neesche conflict hebben Engeland en de
Ver. Staten hun vergeefsche pogingen
niet opgegeven om een splitsing te weeg
te brengen in de stemming van het Ja-
pansche volk Dit optreden is sedert het
sluiten van het driemogendhedenpact nog
versterkt. Met lokmiddelen en tenslotte
met economischen druk heeft men Japan
van dit pact willen afbrengen. Japan
moert deze pogingen van Engeland en
Amerika des te aandachtiger in het oog
houden, aangezien er geen twijfel aan is,
dat tusschen Engeland. Amerika en
Tsjo'engking reeds zekere tegen Japan ge
richte overeenkomsten bestaan.
SCHOOLKINDEREN OP EEN GLET*
SCHER VERONGELUKT
Tijdens een schoolreisje over de Grim-
sel, is de uit 47 scholieren en 3 leeraren
bestaande „Ecole mécanique et d’ elec-
tricité de Neuchatel” te Gletsch door een
ernstig ongeluk getroffen, ’s Middags,
toen het gezelschap zich vlak bij den
Rhóne-gletscher bevond, brak er een ge
weldige ijstoren van den gletscher af, die
de scholieren bedolf. De in Gletsch aan
wezige troepen begonnen terstond met de
reddingsactie. Om 4 uur waren 2 dooden
en 7 gewonden te voorschijn gehaald. We
gens het aanhoudende gevaar voor ijsaf-
brokkeling. moest de reddingsactie voor-
loopig gestaakt worden. Volgens de jong
ste berichten worden nog 3 scholieren
vermist
SOVJET-GEDELEGEERDEN BIJ EDEN
De Engeïsche berichtendienst meldt, dat
2 leden van de Sovjet-commissie te Lon
den, generaal Golkof en kolonel Drago-
funa, die onlangs naar Rusland zijn ge
weest. gistermiddag na hun terugkeer te
Londen In gezelschap van den Sovjet
ambassadeur Maisky, een onderhoud heb
ben gehad met den Engelschen minister
van buitenlandsche zaken, Eden.
VERBOD „DAILY WORKER”
GEHANDHAAFD
Ook te Parijs zijn nieuwe bewijsstukken
gevonden voor de nauwe samenwerking
van den Amerikaanschen president met de
vrijmetselaars. De Fransche loge van het
groot-oosten heeft onder haar waardevol
ste herinneringen ook een op zijde gebor
duurde afbeelding van Roosevelt. Behalve
het vrijmetselaarsteeken draagt dit als op
schrift „F. D. Roosevelt. De loge van het
groot-oosten in Frankrijk” Verder is in de
loge van het groot-oosten te Parijs een
levensgroote buste van Roosevelt gevon
den. gemonteerd op een driehoekige
standaard omgeven met de vrljmetselaars-
insignes. Op den achterkant van deze
In de haven van Lissabon is gistermid
dag op plechtige wijze afscheid genomen
van den president der republiek, generaal
Carmona, die zich aan boord van het
schip „Carvalbo Araujo” begaf voor het
maken van zijn aangekondigde reis naar
de Azoren.
Alle leden der regeering met aan het
hoofd minister-president Salazar, de sta
ven van leger en vloot, de leiding van
het legioen en een duizendkoppige me
nigte hadden zich verzameld om afscheid
van den president te nemen. De echtge-
noote van den president de minister van
marine Gettencourt en de minister van
binnenlandsche zaken, Souza, hadden zich
ingescheept kort voordat generaal Car
mona aan boord ging. Toen de president
het schip betrad, werd aan den voorsten
mast de standaard van den president ge-
heschen. De op den Taag liggende oor
logsschepen losten saluutschoten. Kort
daarop verliet het schip de haven, ver
gezeld van- 3 torpedojagers, welke ge
durende de heele reis het schip zullen
begeleiden.
Naar het A.N.P. van welingelichte zijde
verneemt, zijn in Berlijn berichten bin
nengekomen. dat Japan inlichtingen heeft
verkregen omtrent Britsche aspiraties in
Fransch Indo-China. Men is in politieke
kringen te Berlijn van meening, dat de
Japanners vat plan zijn, dergelijke aspi
raties met alle middelen te verhinderen.
In dit verband wijst men In Berlijn op
Fransche persstemmen, waaruit de Fran
sche vastberadenheid blijkt de onschend
baarheid -van Fransch Indo-China te ver
dedigen. Van Duitschen kant acht men
het mogelijk, dat intusschen over deze
vraagstukken tusschen de Japansche en
Fransche regeering gemeenschappelijk
overleg heeft plaats gehad.
In welingelichte kringen te Tokio
wordt medegedeeld, bericht S.P.T., dat er
plannen bestaan om de Japansche scheep
vaart binnen korten tijd onder staatscon
trole te stellen. Op het oogenblik voorziet
deze staatscontrole in een algemeene re
geling der transporten en een verdeeling
der beschikbare tonnage. Door den nieu
wen maatregel zal echter ieder schip on
der direct toezicht van den staat komen
te staan. Er zal een scheepvaartcontróle-
bureau worden opgericht, dat als een
staatsinstelling zal worden beschouwd, en
dat o.m. zal belast zijn met het charteren
van de Japansche tonnage.
3000 FRANSCHE KRIJGSGEVANGENEN
VRIJGELATEN
Te Chalons sur Marne zijn gisteren
3000 Fransche krijgsgevangenen aangeko
men, die ook aan den Wereldoorlog van
19141918 hebben deelgenomen. Namens
maarschalk Pétain werden zij door offi-
cieele vertegenwoordigers der regeering
ontvangen.
Solisten: Theo van der Pas
Marinus Flipse
Ook dit Woensdagavondconcert in de
leiding van den
Italiaanschen dirigent Antonino Vot
to, die Schuricht tijdelijk vervangt.
Solistische medewerking verleenden de
Nederlandsche pianisten Theo van der
xz Pas erf Marinus Flipse als vertol-
stam'(A’dam), A. v. d. Zee '(Zoütelandej, kers van het concert voor twee piano’s en
Roosevelt bespreekt Japansche
problemen
Politieke kringen in Tokio volgen met
de grootste aandacht de sedert eenige
dagen aan den dag gelegde diplomatieke
activiteit van Washington ten aanzien
van Japan. Volgens de „Asahi Sjim-
boen” heeft president Roosevelt Dinsdag
in het bijzijn van Sumner Welles en
Morgenthau met den voorzitter van de
Senaatscommissie, George, en senator
Conelly, over „Japansche problemen” ge
confereerd Met lit bericht is tegelijker
tijd in Tokio een telegram uit Honoloeloe
binnengekomen, dat grootendeels gecen
sureerd was. Radio-telegrammen en tele
foongesprekken met Japan en met Japan-
■che handelsschepen zijn, uitgezonderd
doodgevallen, verboden.
Het D.N.B. méldt uit Washington,.De
Vereenigde Staten moeten ten aanzien
van de in het Verre Oosten ontstane pro
blemen een onafhankelijke politiek op
stellen”, aldus heeft de democratische
senator George geëischt in een gesprek
met de persvertegenwoordigers. George
hoopte, dat de Vereenigde Staten hun be
langen niet zouden verwarren met die
van Engeland en verklaarde, dat derhalve
aangenomen moest worden, dat de ge
meenschappelijke actie van Engeland en
de Vereenigde Staten ten opzichte van
de uitwisseling van inlichtingen over
hun plannen zou ophouden. Amerika
Maarschalk Pétain heeft te ’Aix en
Provence een toespraak gehouden tot de
cadetten van de militaire academie van
St Cyr en Maixent, waarin hij betoogde,
dat Frankrijk gedwongen is zijn koloniën
te beschermen en zijn geheele koloniale
rijk, waarop begeerige blikken zijn ge
richt, te verdedigen Met verwijzing naar
het voorbeeld der Fransche troepen, die
Syrië dapper hebben verdedigd tegen een
overmacht, verklaarde de maarschalk, dat
het misschien noodig is Fransche kolo
niën, waarin het geheele Fransche impe
rium wordt bedreigd, te verdedigen met
dezelfde kracht en energie, die de strij
ders van Frankrijk in Syrië aan den dag
hebben gelegd.
De tentoonstelling
Er is voor deze „Groote Zomer-expositie”
in het Karl Ernst Osthausmuseum een op
vallend groote reclame gemaakt, overal in
het Ruhrgebied en in het Sauerland treft
men de typografisch goed verzorgde af-
KTS d.‘ Sa.SS’zee't.nK.on.l.lUjs <U«
Bovendien hebben Italiaansche duik- dagmldda«>
booten sedert het begin van den oorlog ".en, d^
27 Rritsrhp noi<4>vsRchenen. waarhii 5 PeP- vaI? Volksvoorlichting en Kunsten,
dr. T. Goedewaagen, is geopend m het
bijzijn van een groote schare belangstel-
lennde West-Duitschers en talrijke Neder
landers. De reactie in de Duitsche pers
was niet minder groot. De belangrijkste
bladen in Hagen en omstreken zijn reeds
met uitvoerige, vele zelfs van talrijke
foto’s voorziene artikelen over de Neder
landsche tentoonstelling verschenen en zij
blijken niet alleen diepe waardeering te
hebben voor het kunnen en de techniek der
moderne Hollanders, maar ook voor de
kunstzinnige prestaties in het scheppend
vermogen der huidige generatie in Neder
land. Voor alles spreekt uit de Duitsche
kunstbeschouwingen een zuiver aanvoelen
en begrijpen van onze kunst en een zich
met den Nederlandschen scheppenden
geest, nauw verwant voelen. Wij hopen bin.
nenkort een resumé uit deze persstemmen
te kunnen brengen. Van verschillende
Duitsche collega’s en Duitsche kunstenaars
(want ook dezen waren uit geheel West
falen en Sauerland opgekomen om met
hun Hollandsche kunstbroeders kennis te
maken) hoorden wij, dat de groote ten
toonstelling te Hagen, die te Keulen nog l
verre moet ovetreffen. Zij mag ook al
ontbraken er nog namen, die men liever
niet wilde missen toch op zijn minst
representatief genoemd worden voor dë
huidige Nederlandsche schilderkunst.
De directeur van het Karl Ernst Ost
hausmuseum is zoo ver gegaan als hij
maar gaan kon. Toen het hem bleek, dat
de inrichters en organisators der groote
zomer-expositie, aan de hen toegewezen
ruimte der benedenzalen niet genoeg had
den, heeft hij met een royaal gebaar ook
de bovenzalen ter beschikking gesteld, zoo-
dat de heele verzameling moderne Neder
landsche kunst een geheele reeks zalen en
zaaltjes omvat en de doeken niet „moor
dend” dicht op elkaar behoefden te wor
den gehangen. In den met vele reproducties
verluchten catalogus heeft Rijkscommissa-
ris Seyss Inquart ’n woord ter begeleiding
geschreven terwijl er tevens een woord
is van de hand van den secretaris-gene-
raal dr. T. Goedewaagen, en een inleiding
door den heer Ed. Gerdes, leider van de
afdeeling achitectuur, beeldende kunsten
en kunstnijverheid aan het ministerie voor
Volksvoorlichting en Kunsten, een man,
die al zijn kracht en toewijding heeft ge
geven om met zijn onvermoeide helpers,1
de inrichting der tentoonstelling zoodanig
te doen zijn, dat ieder schilder en ieder
werk tot zijn recht kwam.
In dit voorwoord schrijft de heer Ed.
Gerdes o.m.: „Wij zijn ons er van bewust,
dat het altijd nog beter kan: plastiek en
grafiek hadden veel omvangrijker verte
genwoordigd kunnen zijn Maar ik hoop,
dat het ons zal gelukken, onzen Duitschen
buren er van te overtuigen, dat in het
Nederlandsche volk nog altijd de groote
tradities der zeventiende eeuw voortleven
en dat alle pogingen, die in den voorbijen
tijd in het werk werden gesteld deze tra
dities te ondermijnen, mislukt zijn. De
jonge, Nederlandsche kunst vertoont weer
liefde voor het handwerk, zin voor goed
vakmanschap en discipline. Ik weet, dat
men in het Derde Rijk deze eigenschappen
hoog aanslaat”. Een groot aantal Neder- I
landsche kunstenaars is op deze tentoon
stelling vertegenwoordigd.
Belangrijke inzendingen
Niet alleen inzendingen door de schilders
(Bilthoven), K. Brinks (A’dam), L. Bron
(den Haag), N. Bulder (Hoogezand). Col-
HaUtdD™oy^^ Duf" aagavono zt> juh opnieuw in de *urzaai
felen (A’dam), Gerdes (Laren), J Gid- optreden. Haar programma vermeldt dan
ding (Hillegersberg), Giltay (Hilversum), -Oproep aan Alleman (het sterven van
v. d. Guchte-van Hoboken (Blaricum), F. een man>- ult h,et Putsch vertaald
Hartman (den Haag), J. van Herwijnen naar het mysteriespel „Jedermann Het
(Schoort), W. B. van Heusden (R’dam),
J. Heyse (Veere), W. Hollman (Maas
tricht), O. Homberg (A’dam), N. Hom-
berg-Hannema (A’dam), E. Hooyberg,
Schellingwoude), H. Hulsbergen (Blari
cum), A. E. van Humalda v. Eysinga (La
ren), Raoul Hynckes (Blaricum), v. Itter-
son-Knoepfle (Leiden), Jelinger (Maas
tricht), G. de Jong (Schoort), J. Kaal
(Wormerveer). Dick Ket, J. W. Kiesewet-
ter (A’dam), P. Koch (Utrecht), G. Kra
mer (den Haag), J. Kropff (den Haag),
H. Kuyten (Groet), v. Marie (Groningen),
Martens (Groningen), H. v. Meegeren
(Laren), Mooy (Laren). Mulder (Naar
den), Nachenius (Bennekom), D. Nijland
(Wassenaar), W. Noordijk (Eemnes), J.
Ouwersloot (A’dam), B. Peizel (A’dam),
R. Pijnenburg (Vught), J. Ponsioen (Tiel),
Ed. Rijff (den Haag), J. Rovers (A’dam),
J. Royaards (A’dam), v. Schagen (Laren),
Schotel (R’dam), A. P. Schotel (Laren),
Schrikkel (Amersfoort), W. Schumacher
(A’dam), J. Sluyters (A’dam), G. A. Smith
(den Haag), v. d. Stok (den Haag), Tielens
(Sittard), v. Tongeren (A’dam), Tuynman
(Utrecht), v. d. Velde (Vreeland), v. d.
Ven (Heemstede). Verdonk (den Haag),
v. Vliet (A’dam), v. d. Vlist (den Haag),
H. v d. Wai (A’dam), Walrecht (Gro
ningen), v. Waning-Stewels (den Haag), 6.
Y. Wenning (den Haag), G. Westermann Kurzaal stondeender
(A’dam), M Wiegman (Bergen), P. van
Wijngaerdt (A’dam), G. Wildschut (Blari
cum), A. C. Willink (A’dam), J. C. Wind
horst (den Haag), W. Witjens (Nederhe-
mert), W Wouters (A’dam) H. Ykelen-
hoore. Men kende hier hun samenspel uit
de kleine concertzaal (Diligentia), waar
zij in het afgeloopen winterseizoen ver
schillende werken voor twee klavieren
vertolkten. Bij die gelegenheid hebben zij
de eerste bewijzen gegeven van hun
ondanks verschil- van artistieken aanleg,
voortreffelijk sluitend, zich aan elkander
aanpassend samenspel. Ook nu weer, in de
zooveel grootere ruimte, hebben zij de
klankvoortbrenging der in verschillende
fabrieken gebouwde instrumenten, (qua
klankkarakter wellicht in verband met het
toucher der bespelers opzettelijk zoo ge
kozen) dermate weten te regelen, dat
een mooi homogeen geheel werd bereikt;
zich onderscheidend door, vlekkeloos
technische achvé’s, gelijkmatigheid van
nuanceering en eenheid van dynamiek en
agogiek.
Ook de artistieke zijde van beider
prestatie werd gedragen door een hoogere
eenheidsgedachte, geboren uit aristocra
tisch kunstzinnig begrip en hoog ontwik
kelde muzikale intelligentie.
De vertolking van Bindings knap ge
schreven, gemakkelijk aansprekende, voor
de uitvoerenden dankbare variaties
boeide, vooral door de brillante voor
dracht. Dieperen geestesinhoud hebben
wij in dit jeugdopus niet kunnen ont
dekken. Het is in hoofdzaak virtuoos en
solistisch gedacht zonder orkestbegelei
ding. De beide solisten zijn eenige malen
met geestdrift teruggeroepen. Votto, die
hun bij Mozart voortreffelijk met het
orkest had bijgestaan, moest meekomen
naar het voorpodium om te bedanken. Hij
stond in het middelpunt van het hulde
betoon na de uitvoering van Till Eulen-
spiegels lustige Streiche, „nach alter
Schelmenweise in Rondeauform”, het in
1895 als opus 28 verschenen jeugdwerk
van Richard Strauss, een prachtig stuk
muzikalen humor, door ’s componisten bio
graaf Richard Specht niet onaardig ge
typeerd als „das siegreiche Gelachter der
Musik”.
Votto heeft het van geest tintelende
werk buitengewoon expresief weergege
ven in een, zoowel in de groote liinen.
als wat het detail betreft boeiende, door
zichtige, waar noodig met temperament
geladen herschepping, die niet naliet
grooten indruk te maken, zich uitend aan
het slot in een geestdriftige ovatie van
de hoorders.
A
Noorsch schip verloren
Uit New Yorksche scheepvaartkringen
verneemt „Associated Press”, dat het
Noorsche vrachtschip „Vigrid”, groot
4765 b.r.t., twee dagen geleden, op weg
van New Orleans naar Engeland, in het
Noorden van den Atlantischen Oceaan
is gezonken.
- w
J. v. Tongeren: Stilleven met druiven
(overgenomen tent, catalogus)
J. v. d. Zee (Groningen), J. Zondag (La
ren) en P. de Zwart (den Haag).
Uit deze opsomming van alle namen der
geëxposeerden blijkt, dat de tentoonstel
ling voldoende werk van de groote talen-
tèn brengt om een representatieve demon
stratie van Hollandsche kunst te zijn, hoe
wel er nog altijd namen zijn, die men mist:
een prof. Jurres, een prof. W. v. d. Berg,
I een Toon Kelder en zooveel andere waar
lijk belangrijke meesters, die tot de zeer
grooten behooren. Het stilleven met Ama
ryllis van J. Sluyters trekt algemeen de
aandacht, evenals het in den Haag welbe
kende doek ,,De Spons der Bitterheid” van
Raoul Hynckes, Willink’s „Arkadisch land
schap” enz. Schumacher is o.m. vertegen
woordigd met een fijnzinnig, dichterlijk
landschap „Toledo”, Matthieu Wiegman
met een „Meisje in rieten stoel”, van Col-
not zijn er zeer mooie stillevens, het werk
van Dony met een paar portretten, waar
onder een mooi vrouwenportret, trekt zeer
de aandacht, evenals een jongensportret
door G. van Duffelen, een meisjesportret
door B. Peizel en werk van Gerdes, een
zelfportret door P. Koch. een voortreffe
lijk stilleven door Germ de Jong en het
beroemde portret van den helaas overleden
jongen kunstenaar Dick Ket „Mijn Vader”,
waarvoor onafgebroken een groepje kij
kers staat. Het is echter niet doenlijk de
tentoonstelling in détails te behandelen.
Daarvoor is zij te omvangrijk, wij moeten
het bij deze willekeurige en absoluut on
voldoende greep uit het aanwezige sterke
werk laten
Hoofdzaak Is, dat men de groote zomer-
I tentoonstelling geslaagd mag noemen en
het is opmerkelijk te hooren hoe de be
zoekers (en ook de Duitsche kunstenaars)
er telkens weer de aandacht op vestigen,
dat er zulk een merkwaardige overeen
komst is tusschen het Hollandsche werk en
het Westfaalsche. Dit heeft onze belang
stelling voor de komende groote tentoon
stelling in Amsterdam van Westfaalsche-
en Neder-Rijnsche kunst niet weinig ge
prikkeld. Men verzekerde ons van vele zij
den dat deze expositie als representatief
kan worden beschouwd! In ieder geval de
den de Nederlandsch-Duitsche Kultuur-
Gemeenschap, die, tezamen met de Gouw
Westfalen-Zuid der N.S.D A.P., de stad
Hagen en het Nederlandsche departement
voor Volksvoorlichting en Kunsten, die de
tentoonstelling in het Karl Ernst Oosthaus-
museum inrichtten daarmee voortreffelijk
werk!
De expositie werd op voortreffelijke
wijze ingeleid door den bekenden Neder
landschen pianist Cor de Groot, die door
de inrichters van de tentoonstelling was
geëngageerd en die een door hemzelf ge
componeerde sonatine, alsmede prachtige
variaties van Brahms ten gehoore bracht.
Hier introduceerde een jong en zeer talent
vol kunstenaar door zijn muzikale voor
dracht op werkelijk bijzondere wijze zijn
landgenooten. En dat de zeer vele belang
stellenden het pianospel van Cor de Groot
hoogelijk waardeerden, bleek wel uit het
enthousiast en langdurig applaus, dat na t
afloop door de overvolle museumzaal
klonk. 1
De Philippljnen
Het Amerikaansche garnizoen op de
Philippijnen is met 3245 man versterkt
Verder zijn per schip bommenwerpers,
jachtvliegtuigen, luchtafweergeschut en
veldgeschut aangevoerd.
De „Yomioeri Sjimboen” schrijft, dat
de Japansche regeering onmiddellijk
stappen moet nemen tegen de toenemen
de bedreiging van Thailand en Indo-
China door Engeland en Amerika, aan
gezien anders deze landen een gevaar
zouden vormen in de Oost-Aziatische
welvaartssfeer. Volgens berichten uit
Bangkok concentreert een deel van de
Britsche strijdkrachten zich aan de
grens tusschen Thailand en Birma om
Thailand te dwingen een pro-Engelsche
politiek te voeren. De Tsjoengkingregee-
ring concentreert groote strijdkrachten
aan de Noordelijke grens van Indo-
China. Tenslotte verklaart het blad, dat
Japan niet onverschillig kan staan tegen
over deze EngelschAmerikaansche po
gingen en terstond de noodige maat
regelen moet nemen.
Het DJN B meldt uit Washington: De
bekende publicisten Pearson en Allen
deelen in de „Times Herald” mede, dat de
mogelijkheid bestaat Liberia tot een twee
de Ijsland te maken. Liberia ligt in de
nabijheid van Fransch West-Afrika. Het
werkt met Amerikaansch geld en staat
onder Amerikaansche contröle ten aan
zien van de douane-inkomsten. De vrije
staat der zwarten kan derhalve goed ge
bruikt worden als steunpunt voor de
Amerikaansche vloot
In een rede voor het comité America
First te New York heeft de isolationisti
sche senator Lafolette van Roosevelt op
heldering geëischt omtrent de bedoelin
gen der regeering. Het is de hoogste tijd,
dat het Amerikaansche volk verneemt
wat de regeering voornemens is met het
leger te doen en of het leger wordt uitge
breid om het Westelijk halfrond te ver
dedigen of om een expeditieleger te kun
nen vormen, waarom de Engelschen van
dag tot dag luider roepen. Roosevelt
heeft erkend, dat hij een voortdurend
schommelende definitie van het begrip
Westelijk halfrond heeft en hij gelooft on
getwijfeld, dat hij dit wel zoozeer kan
uitbreiden dat hij de Amerikaansche sol
daten overal heen kan zenden waar hij
maar wenscht.
Engeland verwacht, aldus Lafolette,
dat de Amerikaansche troepen het ge
heele Duitsche volk een generatie lang
onderdrukt houden. Hij verklaarde ver
der, dat Halifax en ook Vansittart steeds
weer verklappen, wat zij van plan zijn,
wanneer de oorlog met behulp van een
Amerikaansch expeditieleger zou worden
gewonnen. De rol van de Vereenigde Sta
ten zou voor een geheele generatie zijn
80 millioen Duitschers in een reusachtig
concentratiekamp op te sluiten, zoo be
sloot Lafolette, totdat de geheele tegen
woordige Duitsche generatie zou zijn uit
gestorven.
„De oorlogsopruiing van Roosevelt”, zoo
schrijft l.et „Journal de Genève” boven
een artikel, waarin het zegt
„Maandenlang heeft Duitschland jegens
de Vereenigde Staten de grootste reserve
getoond en slechts zwak gereageerd op de
aanvallen met woorden, waarvan het ’t
doelwit was. Thans echter bestaat er geen
twijfel meer aan, dat president Roosevelt
niet zal afwijken van den weg, dien hij
zichzelf heeft aangewezen, en dat hij toe
geeft, een onvermijdelijk conflict onder
oogen te zien. De Amerikaansche regee
ring heeft er de voorkeur aan gegeven
haar politiek voort te zetten en de open
bare meening rijp te doen worden. Zij
houdt haar in een alarmtoestand door
steeds meer gewaagde stappen te onder
nemen. Zij tracht de zenuwen van het
Amerikaansche volk te versterken, terwijl
zij tegelijkertijd de Duitschers aan een
zenuwbeproeving onderwerpt, welke zij
tot dusver goed hebben doorstaan, aange
zien zij geenszins tegenstooten hebben
ondernomen, op welke men aan gene zijde
van den Atlantischen Oceaan had gere
kend. Dit spel zal zoolang duren, tot een
bloedig incident ter zee het Roosevelt zal
veroorloven de gebeurtenissen met de
„Lusitania” te doen herleven. Men wacht
op een aanvaardbaar voorwendsel, op een
bepaalde gebeurtenis, welke de eer der
JAPANSCHE AMBASSADEUR BIJ
VON RIBBENTROP
Naar te bevoegder plaatse te Berlijn
verluidt, meldt het A.N.P., is de Japan
sche ambassadeur te Berlijn, generaal
Osjima, dezer dagen door den Rijksmi-
nister van buitenlandsche zaken, von
Ribbentrop, ontvangen.
orkest in Es gr. t., K.V. 365 van Mozart/
en van de variaties voor 2 klavieren inf
Es. kl. t. op 2, van Chr. Sinding,
Votto opende met de ouverture van
Mozart’s Don Juan, die in een virtuose,
klankschoone weergave tot den hoorder
werd gebracht. Het pianistenpaar zette
zich daarna aan de concertvleugels en
bracht in samenwerking met het ver-
kleinde orkest Mozart’s concert ten ge-
1-»/-»/-»»•« zs kinr Vmiv» cnmAncnol lilt