BAAGSCHE COURANT
VACANTIE IV
den Noordoostpolder
De boeren
van
Zaterdag 2 Augustus 1941.
IN EN OM DEN HAAG
BINNENLAND
8-7-6-0-0
ONTHOUDT DIT NUMMER!
VIERDE BLAD
Waar het verleden spreekt
Boerendag te ’s-Hertogenbosch
Aan hun opleiding is alle zorg
ten grondslag gelegd
van de heeren
P. J. Jansen
Leert nu in eiCen land het verschil tus'scheh ko<;<;e
EN TARWE.
5
i
5
Redevoeringen
E. J. Roskam en
Nieuwe grond zeer vruchtbaar
VI7/W
JV
ons
a
int
in
ge-
Rede E. J. Roskam
GIFT VOOR OE NEDERLANDSCHE
AMBULANCE
No. 17943
den kortst
overwinnen
De boerenleider, de heer E. J. Roskam,
zeide niet gekomen te zijn om een schoone
rede te houden, doch om den boeren te
zeggen, dat het hun plicht is tegenover
hun voorgeslacht, tegenover zichzelf en
De Nationale Ambtenaarsbond heeft een
bedrag van 100 gulden gestort op de giro
rekening van de Nederlandsche ambu*
lance voor het Oostelüke front
deze door noesten arbeid verworven ken
nis zullen zij, die zich mettertijd als boer
in den nieuwen polder kunnen vestigen,
hun voordeel kunnen doen.
In Overijssel is een landbouwtechnische
commissie in het leven geroepen met de
bedoeling jonge landbouwers uit Over
ijssel voor te bereiden voor een eventueele
vestiging als pachter van een landbouwbe
drijf in den toekomstigen Noord-Oostpol-
der. De commissie wil dit doel bereiken
door een groep jonge boeren in landbouw
bedrijven. gelegen in de gewesten, waar de
landbouw op een hoog peil staat te werk
te stellen om hun gedurende de winter
maanden de gelegenheid te bieden aanvul
lend landbouwonderwijs te genieten. Een
tweede groep denkt de commissie te werk
te stellen als voorwerker bij de ontgin
ningswerken in den polder, waarbij zij ge
durende die werkzaamheden gelegenheid
zullen krijgen cursussen te volgen voor het
verkrijgen van cultuurtechnisch en land
bouwkundig onderricht
s
TV
A
A
A
A
S
iiev eucisLe en iieuigbie wat waj ucaumiu,
aldus vervolgde de boerenleider. Over de
i
X
a
A
A
A
A
A
A
kwamen de
De deelne-
zich in
Uit andere gewesten
Bij de N.V. Grondmij. hebben ongeveer
150 personen, van wie er velen uit Over
ijssel afkomstig waren en de overigen uit
andere provincies, een practische oplei
ding gekregen. De deelnemers zijn bij vijf
door de Grondmij. uitgevoerde objecten
werkzaam geweest. Men heeft hiermede
beoogd hen met de diverse ontginnings-
werkzaamheden vertrouwd te maken. Bij
elke ploeg heeft een ploegbaas de leiding
gehad De deelnemers werden onderver
deeld in ploegen van 8 man met aan het
hoofd uit hun eigen midden, een putbaas
De ploegbaas pleegt met den putbaas de
werkzaamheden te bespreken, waarop deze
bij de uitvoering ervan aanwijzingen moet
geven. Om de beurt zijn de deelnemers
eenigen tijd als putbaas opgetreden. Voor
hun prestaties kregen zij een puntenwaar-
deering. De besten werden als voorwerker
of ploegbaas in den N.O.-polder aangewe
zen. Zij kregen dan volop gelegenheid de
bodemgesteldheid te leeren kennen. Met
belangstelling en financieele medewer
king bestond, volgde de benoeming van
ir A. Vondeling als landbouwkundig in
genieur bij de commissie. Ir. Vondeling
werd o.a met de voorlichting en de orga
nisatie van de curcussen belast.
60 pCt goede klei en zware
zavelgrond
Wanneer men de bodemkundige kaart
van den nieuwen polder beziet, dan vindt
men in het midden een groot aaneenge
sloten gebied ter grootte van omstreeks
60 pCt. van de totale oppervlakte, waar
van de bodem uit zeer goede klei en
zware zavelgronden bestaat. Naar de ran
den wordt de bodem geleidelijk lichter.
Daar vindt men zavel, lichte zavel en
fijn zand. Langs de kust beperkt zich dit
zandgebied tot een betrekkelijk smalle
strook, behalve ten Noorden van het
Kampereiland, waar het z.g. Kamperzand
geheel uit fijn zand bestaat. Een ander
zandgebied vindt men rondom Urk, waar
de bodem echter meer grof zand bevat.
Samenvattend kan men zeggen, dat de
betere gronden in dezen polder wel in
zeer sterke mate domineeren. Door de
drooglegging van den N.O.-polder wordt
een gebied aan den vaderlandschen bo
dem toegevoegd, dat met de beste gebie
den elders zal kunnen wedijveren. Weten
schap en arbeid hebben aan de zee
Acht - zeven - zes - dubbel nul.
Stort op dit nummer uw bijdrage
voor de Nederlandsche Ambulance.
Achtzevenzesdubbel nul.-—
Uw bijdrage op dit gironummer ge
stort, ten name van de Nederland
sche Ambulance zal het Roode Kruis
in staat stellen den nood van vriend
en vijand op de slagvelden in het
Oosten te lenigen.
Achtzeven—zesdubbel nul.
Ook uw bijdrage wordt verwacht.
Stort nog vandaag op gironummer
87600, ten name van de Nederland
sche Ambulance, Koninginnegracht
22 ’s-Gravenhage.
natuur, bevrijd van alle beslommeringen
en zorgen. De zorgen zijn achtergebleven.
Ook de zorgen van uw leeraar-vacantie-
ganger. Want u hebt misschien uw piano
lessen (of die van uw kinderen) en viool-,
taal-, boekhoud- of andere lessen opge
zegd. In uw vacantie neemt u geen lessen
niet waar? Maar uw leeraar dan? Die
kan geen vacantie nemen. De vacantie-
tijd is voor hem den zwaarsten tijd, want
dan is zijn inkomen tot het minimale ge
reduceerd. Voor hem zijn de zorgen om
het dagelijksche brood toegenomen. En hij
is zoo bescheiden niet te protesteeren. U
mocht eens boos worden en de lessen
opzeggen.
Toe vacantieganger, denkt eens aan uw
door. Laat hem niet de dupe zijn van uw
recreatie. Eerst dan geniet u dubbel van
uw vacantie. Met recht kunt u dan zeggen,
dat de vacantietijd een onbezorgde tijd is.
OOM KOOS.
De groote boerenlanddag voor Brabant
en Limburg, welke onder betrekkelijk on
gunstige weersomstandigheden heden in
den Bosch werd gehouden, had een sen
sationeel begin.
Vrijdag plensde de regen in dikke stra
len op de parkeerplaats van de Bossche
veemarkthallen, waarop het kolossale po
dium in opbouw was. Tientallen rappe
handen voerden de stellages aan, totdat
de regenstralen in stortbuien overgingen
en het podium als het ware wegspoelden.
Vrijdagmiddag vier uur werd de leider
van het N.A.F. in den Haag hiervan in
kennis gesteld. Tien minuten later werd
het besluit genomen Afbreken, opnieuw
opbouwen in de biggenhal.
De gemeentediensten in den Bosch wer
den gerequireerd. De medewerking van
het stadsbestuur was zeer groot. Brand
weerwagens rukten uit. schijnwerpers
werden aangevoerd. Een ploeg werklieden
haalde brood voor den nacht, want er zou
den geheelen nacht doorgebouwd worden.
De leider van den bouw, Arend Meijer,
gaf zijn bevelen en ontwierp in eenige
minuten tijds een nieuw plan voor een
podium.
De heer de Lange voerde zijn arbeiders
tot topprestaties aan. Uit Den Haag
kwam de „bloemendienst”, welke het
podium maakte tot een smaakvol geheel.
Uit Den Haag kwamen ook de leiders
van het N.A.F., de persdienst, enz. enz.
Zoo werd binnen zestien uur een gloed
nieuw programma opgebouwd, waarmee
de landdagleiding van het N.A.F. be-
dikwijls ik
de talrijke
in jaar uit
omdat
vruchtbaren cultuurgrond ontworsteld,
waarop een nieuw landbouw-centrum zal
ontstaan, dat voor de gezonde ontwikke
ling van den Nederlandschen landbouw
noodig wordt geacht. In den nationalen
arbeid van de afsluiting en inpoldering
van de Zuiderzee leeft de geest der voor
vaderen voort, die ongeveer een vijfde
van de oppervlakte van ons land op het
water hebben veroverd.
□e plaats „A
Men heeft ook aandacht moeten wijden
aan de toekomstige bewoning van den
polder. Daartoe heeft men gemeend mid
den in den polder de centrumplaats A te
projecteeren. die als hoofdplaats van den
polder is gedacht. In een kring rondom
A zijn voorts vijf kleinere dorpen ont
worpen. Verwacht wordt, dat de polder
op den duur 50.000 inwoners zal herber
gen. en dat de eene helft daarvan ver
spreid over het platteland en de andere
helft in de dorpen zal wonen. Voor de
hoofdplaats moet men zich op den duur
misschien 10.000 inwoners denken. De vijf
overige dorpen krijgen waarschijnlijk
2500 a 3000 inwoners. Tenslotte laten wij
nog een kort overzicht volgen van den
aard der gronden.
Grondige vooropleiding
Dat de vooropleiding goed en degelijk
is, bleek ons uit een aantal gegevens,
welke wij kregen van bevoegde zijde en
welke ons in staat stellen, een overzicht
van het geheel te krijgen. Van 1936 af
hebben, om in het Noorden te beginnen,
verschillende instanties in Friesland zich
bezig gehouden met de gevolgen, die het
tot stand komen van den N.O.-polder
voor dit gewest zouden kunnen hebben.
Op 24 Mei 1940 werd een commissie ge
ïnstalleerd, die tot taak kreeg over aan
gelegenheden. de provincie en den nieu
wen polder betreffende, te adviseeren.
Over de te verwachten betrekkingen tus-
schen Friesland en den N.O.-polder heeft
deze commissie inmiddels een rapport
uitgebracht. Spoedig na haar installatie
kreeg zij een nota in handen van drie
personen, die de landbouworganisatie in
Friesland vertegenwoordigden en waarin
o.a werd gevraagd een intensieve voor
lichting over den N.O.-polder te geven
en speciale curcussen te organiseeren
voor degenen, die over vestiging in den
polder denken.
Nadat deze commissie gebleken was,
dat voor dit vraagstuk, in breede kringen
Twee soorten cursussen
Twee soorten cursussen werden gehou
den en wel aanvullende akkerbouw-cur-
sussen en cultuur-technische cursussen,
bedoeld voor hen, die wel met den akker
bouw, doch niet voldoende met de ont-
ginningswerkzaamheden vertrouwd zijn.
De belangstelling voor deze cursussen
bleek zeer groot. Aan de akkerbouw-cur-
sussen, die vier maanden hebben geduurd,
De "óntginningTs een zeer omvangrijk, namen ongeveer 170 personen deel en aan
de cultuur-technische cursussen ongeveer
200 man. De eerste categorie cursussen,
omvatten lessen in grondkennis en be
mestingsleer, plantenteelt en plantenziek
te en kennis van landbouwwerktuigen, de
tweede verschaften kennis omtrent ont-
wateringswerkzaamheden, zooals het gra
ven van greppels en slooten. egalisatie en
drainage, landmeten en hel berekenen
van grondverzet.
Van de deelnemers aan de eerstgenoem
de cursussen zijn ongeveer 60 deelnemers
voor practische scholing geplaatst bij ak-
kerbouwboeren in Friesland, de Wieringer-
meer en Zeeland. Van de personen, die aan
de cultuur-technische cursussen deelna
men, volontairt thans een aantal bij de
Ned Heide-Maatschappij en is een aan
tal werkzaam geweest bij objecten, die
door de N.V. Grondmij. te Zwolle zijn
uitgevoerd. Uit Friesland zijn 45 personen
werkzaam om tot voorwerker te worden
opgeleid, zoodat zij in den nieuwen pol
der met de leiding van een ploeg arbeiders
belast kunnen worden.
Dit alles geschiedt om met succes naar
het pachten van een boerderij in den nieu
wen polder te kunnen meedingen. De
groote animo van Friesche zijde kan men
verklaren door den landhonger, die ook
in dit gewest heerscht en de geringe moge
lijkheden om er in de industrie te vluch
ten. terwijl men er niet tegen opziet elders
zijn geluk te beproeven
V
5
5
V
5
V
5
w
s
5
s -5
bolsie" mand verwezen terwille der hoogberoem
de vrijheid en omdat de tijd niet rijp werd
geacht. De heer Jansen gaf hierna een
overzicht van het begrip „vrijheid” dat
dateert uit den tijd van de Fransche revo.
lutie en ontaardde in bandeloosheid.
Bij de komende vorming ligt er voor
u een taak, boeren van Brabant en Lim
burg, want weet en begrijpt, dat het ge
heel van onderop zal worden opgebouwd,
verworteld in ons volk. Gij hebt immer
het rijk Gods gezocht en er daarbij op ge,
rekend, dat al het overige u zou worden
toegeworpen, zonder dat gij de handen
erg uit de mouwen stak. Tevredenheid en
berusting werden gepreekt, ons voorge
slacht moet daarbij hebben vergeten, dat
de maatschappij geen klooster is en dat
de maatschappelijke rechtvaardigheid' en
de sociale liefde waakzaamheid en werk
zaamheid eischt als in een tuin vol on
kruid.
De handen moeten snel, zeer snel en
zonder omzien uit de mouwen gestoken
worden, willen wij ons deel aan de vor
ming bijdragen niet alleen, maar willen
wij ook het onze doen tot het vernieti.
gen van het totale bolsjewisme.
Boerenorde is katholicisme van de daad.
Zij zal Nederland gaan dragen in deri
vorm van den volksvoedingsstand en het
zal geschieden door de verwezenlijking
vart wenschen, geuit in pauselijke ency
clieken, die tot heden onvervuld bleven.
Gij zult uw arbeid erkend zien, zooals dat
behoort op de eereplaats van ons men-
schelijk leven.
Het God-getrouwe Brabant moet door
u ontwaken uit zijn tegenwoordige lethar
gie, die zoozeer de overhand heeft geno
men, dat het te duchten is, dat het wel
licht te laat wakker zal worden om de
plaats onder onze gewesten in te nemen,
die het toekomt Geeft daarom uw aan,
deel in den opbouw onzer nieuwe krach
tige volksgemeenschap en draag de nieu
we gedachte uit! God zal dien arbeid ze
genen
doch tevens uiterst vruchtbaar werk, dat
op het oogenblik, nu Europa zijn conti-
nentalen productieslag moet winnen, van
meer belang is dan ooit te voren. Wij
weten, dat onze landbouw nagenoeg de
meest intensieve van. geheel Europa is,
zoodat wij de hoogste opbrengst per h.a.
van den grond weten te trekken. De vier
polders in het Ijsselmeer zullen onze
totale bebouwbare oppervlakte vermeer
deren met ongeveer tien procent; men
kan dus begrijpen wat dit bij een zoo in
tensieve landbouw beteekent.
Vanzelfsprekend is het echter van het
hoogste belang, dat de boeren en hun ar
beiders die de ontginning en bebouwing
van dezen grond voo hun rekening zullen
nemen, ten volle voor deze taak zijn op
geleid Over enkele weken zal reeds een
aanvang gemaakt worden met het in cul
tuur brengen van- den Noordoostpolder
en reeds thans werkt een aantal land
arbeiders aan de voorbereiding hiervan.
Aan het ontginningswerk zal behalve
door landarbeiders, onder dezelfde ar
beidsvoorwaarden worden deelgenomen
door een aantal jonge boeren, die dan
later eveneens in aanmerking zullen ko
men om een boerderij in den polder te
krijgen.
.'WW»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»*
Wenken voor vacantiegangers
De Algemeene Nederlandsche Vereeni-
ging voor Vreemdelingenverkeer schrijft:
Het oude stadje ligt ver van den groo-
ten weg, waarlangs het moderne ver
keer zich voortspoedt naar verder ge
legen doelen. Het droomt van de jaren,
nu alweer vele eeuwen her, waarin hét
hier een druk beweeg was. toen de han
del kostbare goederen binnen de muren
bracht en koopvaardijschepen, die de
wereldzeeën hadden bevaren, de haven
binnenvielen. Het oude stadje is vol her
inneringen aan dezen goeden tijd. Daar
van spreken de mooie gevels van de
koopmanshuizen, die zich nog langs de
grachtjes rijen; zij zijn met rijk beeld
houwwerk en fraaie ornamenten ver
sierd en ademen een geest van voor-
naamheid en zuiverheid, welke ons met
groote bewondering vervult voor de
bouwmeesters van deze woningen. Maar
niet alleen de huizen herinneren aan dat
glorierijk verleden er is meer.
Op het schaduwrijke marktplein staat
het imposante bedehuis, veel te groot
geworden voor het leven van dezen tijd,
en ook het raadhuis, van grootsche allu
re, waarvan het sterk representatieve
karakter herinnert aan den bloeitijd van
weleer een tijd, waarin een schoone
harmonie bestond tusschen ulitiliteit en
vorm, waardoor ook de gewoonste ge
bouwen getuigden van den schoonheids
zin van ons volk.
Ons land kent vele van dergelijke stille
en vergeten stadjes, vergeten, omdat
men er niet aan dacht in „doode stad
jes” schoonheid te zoeken, tot schade
van zichzelf. Niet altijd danken zij haar
rijke herinneringen aan den bloeienden
handel in het verleden. Tenslotte heeft
iedere stad haar eigen geschiedenis.
Werden sommige als vesting gebouwd,
de vroegere bolwerken vormen dan
thans veelal fraaie plantsoenen en
groene gordels om de oude stad, andere
ontstonden om een kasteel of bij een
kerk en klooster. In het laatste geval
bleef er vaak iets bewaard van de serene
rust, die een der aspecten was van de
middeleeuwen en die gevangen bleef in
kloosterhof en kloostergang.
Gij vindt deze steden overal, daar
waar de zee vroeger beteekenis had en
koopvaarders uit verre werelddeelen
naar de havenstad voerde, maar waar
de diepte voor moderne zeevaarders te
gering is geworden, aan de groote stroo-
men in een rijk en weelderig polderland,
waarover zich de blauwe hemel koe-
pelt, waar weiden groenen en plassen
blinken, waar zij werden gebouwd om
strategisch belangrijke punten te be-
heerschen en in streken, waar bosch en
heide hun schoonheid spreiden, van een
overvloedige weelde in den zomer en van
een laaiende kleurenweelde in den
herfst. Gij ziet tegelijkertijd hoe groot de
verscheidenheid van natuurschoon in ons
land is, waardoor Nederland het toeris-
tenland bij uitnemendheid is.
Van dit alles moet ge beslist gaan
genieten. In andere tijden zijt ge er mis
schien aan voorbijgegaan om de schoon
heid ver buiten onze grenzen te zoeken
en die van eigen land te vergeten. Dat
land is nu gereed om u te ontvangen,
mits ge enkele zaken niet uit het oog ver
liest. Als ge ergens wilt logeeren, zult ge
goed doen tijdig uw plaats te reservee-
ren. Het kan tevens noodig zijn uw bon
nen te voren op te zenden, zoodat de
hotel- of pensionhouder alles voor uiv
komst kan voorbereiden. Want denk
niet, dat het buiten uw woonplaats mo
gelijk zal zijn te leven zonder bonnen,
ook niet op het platteland. Verwacht in
uw vacantieoord niet meer dan thuis en
vooral: ga niet trekken van plaats tot
plaats, omdat dit groote bezwaren kan
opleveren voor de voedselvoorziening.
Vestig u daarom in een bepaalde plaats
om van d<^ruit dagtochten te maken in
de omgeving.
Maar als ge deze weinige beperkingen
in het oog houdt, staat het u ook vrij
te genieten van de rijke schoonheid van
het land, een schoonheid, waar gij al
tijd den weg in kunt vinden, want mocht
ge met moeilijkheden zitten, er zijn over
ons land verspreid meer dan 300 WV’s,
die u graag en kosteloos alle inlichtingen
willen geven, die uw vacantie aantrek
kelijker en heerlijker kunnen maken.
Voorlichting van andere
provinciën
De beide voornaamste opleidingscentra
zijn hiermede behandeld. Andere provin
cies hebben eveneens aandacht geschon
ken aan het vraagstuk van opleiding van
arbeiders en boerenzoons, zij het op be
perkte schaal. Zeeland heeft voorlichting
gegeven over den stand van werkzaam
heden in den N.O.-polder, Noord-Brabant
verleende zijn bemiddeling bij de oplei
dingscursussen, Daarnaast is een techni
sche commissie werkzaam, die tot taak
heeft jonge menschen voorlichting te ge
ven. Drente heeft, evenals Overijsel, zijn
bemiddeling verleend bij plaatsing van
arbeiders bij de Gron. Heide-Mij. Op Urk
is in den winter eén landbouwcursus ge
houden, waaraan 16 personen hebben
deelgenomen. In Groningen bestaat een
cultuur-technische cursus, evenals
Friesland. In den komenden winter wor
den in Groningen cursussen gehouden
voor jonge boeren en boerenzoons, met
een maximum deelneming van 50 per
sonen.
Tenslotte heeft Friesland getracht ook
iets voor de landarbeiders te doen. Het
scholingsvraagstuk van deze groep wer
kers is echter een lastig probleem. Voor
ontginning wil men graag landarbeiders
hebben in plaats van grondwerkers, die
zeer eenzijdig geschoold zijn en gewend
een vasten arbeidsdag te hebben, in te
genstelling tot de boeren, die gunstige
weersomstandigheden uitbuiten en, indien
noodig, langer werken dan grondwerkers
plegen te doen wees de grootste moeilijkheden binnen
De bijzondere medewerker van de
V.P.B. geeft in zijn tweede artikel over
den Noordoostpolder een belangwekkend
overzicht van de maatregelen, welke er
genomen zijn, opdat de nieuwe gronden,
v/elke aan het water zijn ontworsteld, ook
inderdaad bebouwd zullen worden vol
gens de prachtige traditie van den Neder
landschen landbouw.
Wies en Jodocus hebben werkelijk hun
poging om te bezuinigen op gas en elec-
triciteit met succes bekroond gezien. Wi,
bleven een stuk onder ons rantsoen en ik
heb deswege de jongelui een welverdien
den pluim op de hoeden gestoken. Van
Wies is het gaandeweg een soort sport
geworden van telkens weer iets te vinden
dat een vermindering geeft zonder ern
stige overlast. Het is verwonderlijk als
men er eens op attent gemaakt wordt,
hoe vaak wij bijvoorbeeld licht aansteken
zonder dat zulks strikt noodzakelijk is. En
aangezien vele kleintjes nog altijd tezamen
een groote vormen, spelen ook de kleine
bezuinigingen een rol.
Ik weet niet hoe
reeds gewezen heb op
ongelukken, welke jaar
plaats vinden aan onze stranden,
baadsters en baders zich te ver in zee
wagen. Van alles is er aan gedaan, om
het menschdom de gevaren, die hieraan
kleven, voor zich zelf en voor an
deren voor te houden en desondanks blij
ken er telkens gevallen te zijn van zwem
mers. die in gevaar verkeerden of verdron
ken. Zou er nu waarlijk niets op te vinden
zijn om aan deze bedreiging te ontkomen?
Ik wind me er telkenmale over op en van
daar dat ik mijn hart maar weer eens
lucht, aldus hopende een steentje bij te
dragen tot het voorkomen van ongelukken.
In het Zuiderpark krijgen we straks op
nieuw een bloemenschat te genieten. Wie
er de tulpenweelde heeft mogen aanschou
wen zal ook verlangend zijn om de duizen
den dahlia’s in bloem te zien. Volgens de
mededeelingen zullen er circa vijftig dui
zend van deze planten worden uitgezet en
men kan er dus zeker van zijn, dat er iets
zeer bijzonders te bewonderen zal zijn. De
genen, die er bij de vorige beplanting de
leiding hadden, hebben hun sporen ver
diend en als zij 'dus nog eens de verfraai
ing ter hand nemen, dan kan men er op
vertrouwen, dat ook de show in den na
zomer geen teleurstelling zal worden. In
het algemeen is deze bloemenexpositie in
het Zuiderpark een gelukkige gedachte ge
weest en voor de bewoners van de omlig
gende straten (en trouwens voor alle Ha
genaars) is het te hopen, dat voortaan
elk jaar een attractie zal schenken in
dezen vorm van bloemenpracht. Wij moe
ten trachten deze aanwinst voor de ge
meente te behouden. Mochten onverhoopt
de autoriteiten om de een of andere reden
die plannen in de toekomst niet wederom
kunnen verwezenlijken, dan zou het zelfs
zaak zijn voor Vreemdelingenverkeer om
met de wijkvereenigingen de attractie
(want dat is het!) te behouden.
De schooljeugd, die de Augustusmaand
vacantie heeft is door den regen der laat
ste dagen gedupeerd of laat ik liever zeg
gen, de ouders zijn gedupeerd nu de va-
cantiegangertjes thuis moeten blijven. Een
goed ding is de openstelling van de school-
speelplaatsen op verschillende punten. Het
is mij echter opgevallen, dat niet in alle
stadswijken speelplaatsen zijn openge
steld en ik vraag mij af of daar nog niet
aan tegemoet te komen is. Ik begrijp wel,
dat men niet zoo gemakkelijk aan leiders
komt, doch aan den anderen kant moet
men dit vraagstuk ook niet al te moeilijk
zien. Bovendien is het een vraagstuk waar
men best veel aandacht aan mag besteden, leeraar. Betaal in ^de vacantie uw leeraar
omdat het kind, dat gedoemd is op straat T -J* J-sli-
te spelen, (en dat zijn er velen) en zijn
ouders er mee gebaat zijn.
Wij zitten op het oogenblik midden in
de vacanties. Wij genieten van de vrije
tegenover hun nageslacht, om in de
eerste plaats, in de tweede en in de
derde plaats te zorgen, dat zij goede en
trouwe Brabantsche en Limburgsche
boeren blijven, getrouw aan hun eigen
Frankischen aard, omdat deze een waar
devolle loot kan zijn aan onzen alouden,
maar niet gestorven Nederlandschen
stam. Het gaat om de vernietiging van
het bolsjewisme en om het bewaren van
het edelste en heiligste wat wij bezitten,
mogelijken tijd te kunnen
Het N.A.F. staat en dit
is niet te boud gezegd voor niets.
Omstreeks half twaalf
eerste extra-treinen binnen,
mers hiervan verzamelden zich in de
groote restaurants van de veemarkthal
len om het tijdstip van aanvang af te
wachten. Het bezoek mag, ondanks het
minder goede weer, zeer bevredigend
worden geacht.
De gemachtigde van het N.A.F. in
Brabant, O. Damave, opende de bijeen
komst, nadat de W.A. opgemaroheerd
was. Spreker zeide. dat deze dag bedoeld
was als een aanvulling op de landelijke
bijeenkomst, ongeveer een maand ge
leden, in Rolde en dat hij tot zijn
noegen kon vaststellen, dat het een be
hoorlijke aanvulling was.
Het speet den heer Damave, dat de
Noordbrabantsche Christelijke Boerenbond
meende zijn leden een bezoek aan deze
bijeenkomst te moeten ontraden. Hierop
geeft het N.A.F. het volgende antwoord
tusschen Rolde en den Bosch is een maand
verloopen. Daar het N.A.F. nooit het al
leenrecht van de leuzeBolsjewisme of
boerenorde” heeft opgeëischt, had de
N.C.B. in dien tijd allang zelf het initiatief
tot een dergelijke demonstratie kunnen
nemen. Toen hij daartoe geen aanstalten
maakte, was er voor ons niet de minste
aanleiding hem in ons plan te betrekken.
Bovendien het is niet prettig samen te
werken met een lijk, al hult dit zich dan
ook in een christelijk gewaad.
De heer P. J. Jansen aan
het woord.
De gewestelijk voorzitter Brabant der
commissie dr. Posthuma, de heer P. J.
Jansen, burgemeester van Hoeven en
Standdaarbuiten, vertolkte de stem uit
Noord-Brabant. Hij zeide o.m.:
Natuurlijk heeft de behandeling der
vraag: „Bolsjewisme of boerenorde” de
belangstelling der commissie dr. Posthu
ma, die zoo uitgesproken de belangen der
boeren en dus die van het Nederlandsche
volk dient. Voldoende zou het zijn hier
te herinneren aan het feit, dat het com
munisme den boer vertrapt en de nieu
we orde, die komen gaat, gebouwd zal zijn
op den boer. Toch lijkt dit voor het Ka
tholieke Brabant en Limburg in den hui-
digen tijdi onvoldoende, wijl men den
indruk bekomt, dat te veel vergeten wordt
het ontzettend kwaad van het commu
nisme.
Zelfs de boerenarbeid, die toch als
hoofdkenmerk draagt de gebondenheid
aan de krachten van hemel en aarde,
werd in dienst gesteld van het kapitaal,
dat zich aanmatigde alles op te eischen
en hun, die leven moesten van boeren
arbeid, nauwelijks het leven liet. Zoo
ziet men ook onder de beoefenaren van
den boerenarbeid het noodlijdend prole
tariaat aangroeien tot een ontzaglijk ge
tal en hun klachten stijgen van de aarde
op tot God. Bij hen voegt zich het reu-
zen.leger der landarbeiders, die, op het
laagste levenspeil neergedrukt, voor al
tijd verstoken zijn van de hoop „eenig
grondbezit” te verwerven en zoodoende,
als er geen oordeelkundige en afdoende
maatregelen genomen worden, voor altijd
gedoemd zijn tot een proletariërsleven.
Wanneer in het verleden met ordening
al eens een begin is gemaakt, geschiedde
dat uit bittere noodzaak en eigen belang
en niet uit gerijpte overtuiging en sociaal
inzicht. Men bepaalde zich hoogstens tot
saneering van eenigen bedrijfstak en tot
een schikking met de concurrentenmen
ordende uitsluitend naar zich toe! Nu
sinds eenige maanden staan wij op den
drempel van den nieuwen tijd, die met
zich brengt de mogelijke vervulling van
den wensch van den H. Vader, neergelegd
in „Quadragesimo Anno”. Luttele maan
den geleden werd een voorstel tot inten
sief samengaan van alle bij de boeren
productie betrokkenen naar de pruile-
goddeloosheid van dat bolsjewisme be
hoef ik u niets te zeggen. Uw geestelijke
leiders hebben dit voor mij reeds jaren
lang gedaan en gij weet het uit uzelf
ook wel. Het is mijn taak om u aan te
toonen, dat de wereldbeschouwing, waar
uit het bolsjewisme voortkomt, precies
I dezelfde wereldbeschouwing is, die ons
boerendom in Nederland geknecht, be
drogen, belogen en bestolen heeft, onder
het mom van crisiscentrales en land
bouwsteun. De machten, die in ons land
hebben samengeheuld met het
wisme en het marxisme, met het kapi
talisme en het wereldjodendom waren
internationaal.
De ordening, die de Almachtige heeft
gewild, dat elk volk moet leven naar
eigen aard en bestemming, werd door
hen niet steeds met woorden, maar wel
door daden ontkracht. Zij wisten het
beter dan de Schepper. Als de natuur
leert, dat er stammen en rassen zijn, dan
prediken zij de verbinding tot één ras-
senchaos. Als de wet der schepping
leert, dat de bodem gegeven is aan den
boer om die erfelijk te bezitten voor zijn
geslacht, en om dien bodem te bearbei
den voor de voeding van eigen volk, dan
maakten zij van onze bedrijven een ver
lengstuk der import- en exportbedrijven
en een verlengstuk der wereldeconomie.
Onzen bodem wisten zij te brengen onder
macht van het groot-kapitaal, zoodat
vreemden, die buiten den landbouw ston
den. heer en meester waren over onzen
heiligen boerengrond.
Spr. gaf hierna een geschiedkundig
overzicht over de knechting van ons
boerendom.
Was het geen hoon, dat men twee jaar
geleden nog durfde zeggen: „de commis-
sie-noteering van boter is 40 cent en de
„steun” is ook 40 cent?” Tot steuntrek-
king werden de boeren bestempeld. Dat
was geen Christelijke landbouwpolitiek,
maar dat was zuiver bolsjewisme, omdat
men de rechtvaardige prijzen van het
werk onzer handen bepaalde door een
Jodenuitverkoopprijs van de wereld
markt. Alleen omdat het beter was, dat
de boer bleef werken voor die wereld
markt en hij niet geheel ten onder ging,
mocht hij blijven en werd hij gehoond
met „40 cent” steun. Daarmee dachten
die „volksverraders” ons er onder te
houden. Het was in die dagen, dat men
den onzaligen moed had onze biggen te
vermalen tot varkensvoer en de zege
ningen des hemels bij millioenen kilo
grammen te vernietigen, terwijl ons
volk in de steden leed aan ondervoeding.
Zoo werd de schepper gehoond onder de
vlag van Christelijke partijen-politiek.
Laten zij, die nu schimpen op de lage
boter- en vleeschrantsoenen toch eens
bedenken, dat in die tijden van voedsel-
vernietiging en veeslachting het gemid
delde gebruik in Nederland niet hooger
was.
Ons oude Germaansche eigendomsrecht
zal moeten komen in plaats van het hui
dige laat-Romeinsche heerschersrecht.
Zonder dezen grondslag is elke opbouw
maak-werk.
Opdat men wete, wat men aan ons
heeft, verklaar ik duidelijk aldus de
boerenleider dat wij tot onzen eisch
van „boerenland in boerenhand” voor
geen enkel compromis vatbaar zijn.
Wij hebben zooveel vertrouwen in ons
volk, dat we weten, dat binnen 10 jaar
tijds alle grond voor een rechtvaardigen
prijs en op eerlijke wijze door de bezit
ters aan onze boeren zal worden terug
gegeven. Een financieeringssysteem wordt
voorbereid.
Hierna ging spr. nader in op het orga
nisch beginsel van „boerenland in boeren
hand”, waarbij de eer van den arbeid
in de plaats wordt gesteld van de macht
van het geld. Dr. Kuyper en dr. Schaep-
man hebben ons hierheen gewezen. En
al zijn dan ook de R.K. Staatspartij en
de Anti-Revolutionaire partij verdwenen,
de beginselen waaruit de groote leiders
dier partijen hebben geleefd zijn geble
ven, omdat die gegrond waren op de
wetten van de schepping. Dat is waar
achtig nationaal-socialisme en dat is de
grondslag waarop het Ned. Agrarisch
Front den Nederlandschen Rijksvoedings-
stand bouwt.
Spr. keerde zich hierna tegen hen, die
hun hart verpand hebben aan God
Mammon, die de wederopstanding van
ons volk remmen, die hunkeren naar de
vernietiging der Duitsche legers en die
nu reeds in hun handen klappen, als zij
in hun geest den dag der wrake zien
komen, dien zij meenen dat komen zal
om allen, die hun leven hebben ingezet
voor de wederopstanding van ons volk,
te vernietigen. Dat zijn de oranje-bolsje-
wisten. Wanneer zij nog rekenen op
voorname posten, is het volgende op hen
van toepassing: Hun dagen zijn geteld; zij
kunnen nog kiezen tusschen twee moge
lijkheden ten eerste dat zij in den meest
korten tijd vrijwillig heengaan en ten
tweede, dat zij in nog korter tijd onvrij
willig zullen worden ontslagen. Want wij
dulden niet, dat er langer onrecht gedaan
wordt aan den werkenden volksgenoot.
JDe Botanicus,wiens standaardwerk! over. Tropische FlORA
DESTIJDS zoo'h OPZIEN BAARDE J
