voor
Duitschland strijdt
Europa
Tentoonstelling Westfaalsch-
Nederrijnsche kunst
1941.
V - VICTORIE - DUITSCHLAND WINT
VOOR EUROPA OP ALLE FRONTEN
Maandag 4 Augustus.
van
van
ECIOEN
VRIJWILI
NI
Vernietiging
ten Westen
Sovjetformaties
het Peipusmeer
No. 17944.
Beroemde
namen
De zeepdistributie
weer
Zes weken oorlog tegen
de Sovjets
Het Italiaansche
machtbericht
1
s
s
2
2
Het Duitsche
Weermachtbericht
VERDUISTEREN
van 9.27 uur n.m.
tot 6.06 uur v.m.
Professor Dr. Goedewaagen spreekt
Rede
zie verder le blad, pag. 2
Geopend door Rykscommis-
saris Dr. Seyss Inquart
5
5
V
5
5
V
s
s
2
2
X
2
g
V
Hongaarsch legerbericht
Bon 106 aangewezen
van Rijkscommissaris
Seyss-Inquart
Radio-praatje Max Blokzijl
Hopkins uit Moskou te Londen
teruggekeerd
Engeland beschouwt Finland als
een vijandig land
Nachtdienst dokters:
S<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<4
Malta opnieuw gebombardeerd
BUREAUX: WAGENSTRAAT 35—37
Telefoon 116300 (zeven lijnen) Giro No. 12500
Finsch legercommuniqué
Britsche scheepvaart
COURANT
HAAGSCHE
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
PRIJS DEZER COURANT:
10.000
talrijke
Koninginnegracht 22, 's Gravenhage.
van
ring van de Sovjets noodig.
gesteld ten
Rede Prof, Dr. T. Goedewaagen
onder
zijn
Rede plaatsverv. gouwleider Vetter
samen
of
Voor ’s-Gravenhage bij vooruitbet. per 3 mnd. met „Kikeriki”, „De Nieuwste Mode”,
„Koloniaal Bijblad” en „Letterkundig Bijblad” 3.15. Franco per post met Mode
blad 4.20, zonder Modeblad 3.95. Buitenland 9.45. Landen waarop het
verlaagd intern, drukwerk-posttarief van toepassing is 7.35 p. kw. Bij postkantoren
tegen de geldende goedgek. abonn.prijzen. Afz. nummers 5 ct., fr. p. post 10 ct.
bevolking ontstonden eenige ver
liezen. Drie Britsche gevechts
vliegtuigen werden neergeschoten
in
in
zou
der
V
V
V
V
V
V
V
V
g
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
v
V
s
1
S
s
s
s
s
i
X
X
s
2
X
2
X
X
X
X
g
X
X
X
1
X
X
2
2
X
X
X
X
X
X
2
2
X
X
2
X
X
2
X
X
2
X
X
X
2
X
X
2
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
x
g
X
2
X
g
X
X
X
V
5
V
V
V
s
V
s
g
5
s
g
g
De chef van den generalen staf van de
Honveld deelt mede:
Onze troepen hebben in de laatste week
van Juli met succes aan de gevechten
De secretaris-generaal van het depar
tement van Handel, Nijverheid en Scheep
vaart maakt bekend
Gedurende het tijdvak van Maandag 4
Augustus tot en met Zondag 31 Augus
tus a.s. geeft de met „106” genummerde
bon van de „Bonkaart Algemeen”,
mede de met „A-zeep” gemerkte
Spaansche vliegers, die zich reeds in den
Spaanschen burgeroorlog tegen het Bols
jewisme hebben onderscheiden, op hun
doortocht naar het Oostelijk front aan
kwam. passeerden heden weer nieuwe
vrijwilligers uit Spanje om zich met de
Duitsche troepen in den strijd tegen de
Sovjets te vereenigen.
De Amerikaansche leveranties
De correspondent van de „New York
Post” meldt uit Washington, dat op bevel
van president Roosevelt, de leveranties
oorlogsmateriaal voor de Sovjets langs
den vlugsten weg verscheept moeten wor
den De Sovjets hebben hun wenschen
voorloopig beperkt tot vliegtuigen en
machines voor het vervaardigen van
werktuigen. Daar bijna alle vliegtuigen
voor Engeland bestemd zijn, was ook een
Spaansche vliegers naar het
Oosten
De A.N.P.-correspondent meldt uit Ber
lijn:
Nadat deze week alhier een contingent
Brest-Litowsk, Lemberg, Minsk, Smolensk.
Beroemde namen, die de geheele wereld
kent, want daar was het o.a., dat de Duit
sche legers den vijand de slagen toebrach
ten, die tot de totale vernietiging van het,
Sovjet-systeem zullen leiden.
Namen in het boek der beschavingsge
schiedenis. Voorloopers van nieuwe namen
en groote overwinningen, waarbij ook Ne
derlanders betrokken zullen zijn, want...
het legioen marcheert.
Dappere Nederlandsche mannen hebben
zich gemeld, strijden reeds mee. Ook het
legioen is gereed en als straks weer be
langrijke successen worden behaald, dan
rollen daarbij nieuwe Nederlandsche strij
ders hun krachten hebben ingezet, samen
met hun kameraden van de Duitsche
Weermacht en de andere legioenen en
nieuwe beroemde namen zullen aan de
bestaande reeks worden toegevoegd.
Onze geschiedenis kent vele beroemde
namen en schitterende wapenfeiten. Onze
geschiedenis zal zekerlijk de heldendaden
vermelden van Nederlandsche mannen, die
thans de eer van ons land hooghouden in
den strijd tegen het bolsjewisme.
Nederlanders, deze strijd moet gewon
nen worden, meldt u dus aan bij het
missaris. Rijksminister dr. Seyss Inquart,
de openingsrede uitsprak.
Wij zijn hier bijeengekomen aldus
de Rijkscommissaris om een keuze
uit de werken van de Nederrijnsch-West-
faalsche kunstenaars, welke ook in Ha
gen zijn tentoongesteld, thans hier in Am
sterdam aan de Nederlanders te toonen.
Wij zulle» eens nagaan, welke beteekenis
aan deze daad thans midden in den oor
log, toekomt, een daad dus, welke in
ieder geval een zekere beteekenis weer
geeft van het eigen standpunt.
Wij staan thans aan het einde van bet
tweede jaar van een oorlog, welke in zijn
verbittering en in zijn opeenhooping van
strijdkrachten zelfs datgene overtreft,
wat de jaren 1914 tot 1918 hebben ge
bracht. Wij bevinden ons in het heetst,
van den strijd tusschen menschelijke en
materieele krachten.
Wij openen nu een kunsttentoonstelling^
in Amsterdam, in de stad, die zoo bij uit-^
stek toonaangevend is voor het cultureelet
leven in Nederland. Wanneer er nog ve-»
len zijn, die de teekenen des tijds niet
begrijpen, dan willen wij er aan denken,
dat wij een beslissing over het lot van
eeuwen meemaken. Ginds strijden de sol
daten en wij spreken hier van kunst en
cultuur. In de gelederen der strijdenden
staan ook reeds zonen van het Neder
landsche volk, die eens de verantwoorde
lijke dragers van de toekomst van dit
land zullen zijn. Wij hier kunnen één
ding doenWij zullen de krachten van
onze harten en onzen geest bundelen en
naar de strijders ginds zenden, opdat zij
gedragen worden door de innigste wen
schen en de sterkste krachten van hom
derden, duizenden en millioenen.
(Zie verder 3e blad. pag. 1.)
Duitsche weerlegging
Het Moskousche nieuwsbureau heeft be
weerd, dat het regiment Grossdeutsch-
land aan het Oostelijke front vele duizen
den manschappen heeft verloren. Dat
zouden meer officieren en manschappen
zijn, naar het D.N.B. verneemt, dan het
regiment op oorlogssterkte bezit. Van of-
ficieele zijde wordt verklaard, dat het
regiment Grossdeutschland in 6 weken
zwaren strijd aan het Oostelijke front in
totaal 12 officieren en 260 man heeft ver
loren.
De „Prawda” over de moeilijk
heden der Sovjets
De Moskousche radio citeert een hoofd
artikel van de „Prawda”, waarin de
moeilijkheden en de ernst van den huidi-
gen toestand worden toegegeven en voor
al van de Sovjet-spoorwegbeambten de
grootste inspanning wordt verlangd om
het Sovjet-transportwezen op gang te
houden. Alle maatregelen dienen geno
men te worden, zoo schrijft het blad, om
transporten oorlogmateriaal ongehinderd
en zoo snel mogelijk te vervoeren. Ook
de burgerbevolking moet de spoorweg
beambten hierbij ondersteunen, door van
alle onnoodige transporten af te zien. De
spoorwagons moeten zoo snel mogelijk
gelost worden om voor nieuwe transpor
ten ter beschikking te staan. Lang stil
staan van spoorwegwagens is een mis
daad.
Duizendste overwinning van het
eskader-Trautloff
Het onder leiding van majoor Trautloff
staande Duitsche jachteskader, dat reeds
op den 18en Juli zijn 500sten neergescho
ten tegenstander kon melden, heeft op
den len Augustus zijn duizendste over
winning in de lucht bevochten en daar
mede het aantal der aan het Oostelijke
front neergeschoten toestellen tot 621 ver
hoogd. Alleen de Oostmarksche jachtgroep
van het eskader heeft reeds tot den 30sten
Juli 405 vliegtuigen neergehaald.
Volgens tot dusver ontvangen berichten
hebben de Sovjets op 1 Augustus 129
vliegtuigen verloren. Hiervan werden er
77 tijdens luchtgevechten en 52 door bom
men en scheervluchten op den grond ver
nield.
Hedenavond om half acht spreekt de
heer Max Blokzijl voor den Nederland-
schen Omroep (Hilversum I) over het
onderwerp„Wie veel doet, heeft het
recht fouten te maken”.
een
vertegenwoordigers
--•-s-j jn
Reuter meldt, dat de persoonlijke afgezant
van president Roosevelt, Harry Hopkins,
Zaterdag uit Moskou vertrokken en inmid.
dels te Londen is aangekomen. Behalve
vertegenwoordigers van het volkscommis-
sriaat voor buitenlandsche zaken en van
het Sovjet-leger, waren bij het vertrek
ook aanwezig de ambassadeur der Ver-
eenigde Staten Steinhardt, de Britsche
ambassadeur Cripps en leden van de Brit
sche militaire missie. Samen met Hopkins
is ook de Amerikaansche brigade-generaal
Mc. Arney, weer uit Moskou vertrokken.
Het Zweedsche blad „Socialdemokraten”
meldt uit Londen, dat Hopkins tijdens
zijn bezoek aan Moskou, vloot- en lucht
bases op Sovjetgebied heeft verlangd. Men
neemt aan, dat het vooral om Wladi-
wostok gaat.
Het Britsche ministerie van handel en
het ministerie voor de blokkade hebben,
volgens Reuter, medegedeeld, dat Finland
beschouwd moet worden als een door den
vijand bezet souverein gebied, meldt het
D.N.B.
De bepalingen inzake de handelsbetrek-
kingen met den vijand en de economische
oorlogsvoering worden derhalve ook op
Finland van toepassing verklaard. Van
Zaterdag af geldt Finland in het kader
der blokkademaatregelen als een vijandig
land.
Tusschen 10 u. n.m. en 7 u. v.m.:
No. 394920
Ziekenfondsleden de Volharding:
No. 116364
Z.g. Stadspatiënten: No. 49
Onder zeer groote belangstelling is
Zaterdagmiddag in het Rijksmuseum te
Amsterdam de tentoonstelling van West-
faalsch-Nederrijnsche kunst door den
Rijkscommissaris, Rijksminister dr. Seyss
Inquart geopend.
In het Wagenhof, dat met planten en
tapijten versierd was, waren tal van ge-
noodigden bijeengekomen. Men zag daar:
General-Sekretar, Minister Dr. Fisch-
böck, General-Sekretar Dr. Wimmer,
General-Sekretar Schmidt, den Secreta-
ris-Generaal van het departement van
Volksvoorlichting en Kunsten, Prof. Dr.
T. Goedewaagen, den Secretaris-Generaal
van het departement van Onderwijs, Prof.
J. van Dam, den Secretaris-Generaal van
het departement van Justitie, Prof. B.
Schrieke, den plaatsvervangend gouwlei
der van Westfalen-Zuid, Oberbürgermeis-
ter Vetter uit Hagen, Regierungs-Prasi-
dent Dellenbusch uit Koblenz, den Re-
geeringscommissaris van Amsterdam,
Burgemeester E. J. Voute, de Beauftrag-
ten voor den Rijkscommissaris voor
Noord-Holland en Amsterdam, Ober-
dienstleiter Seidel en Senator Dr. Böhm-
ker, den commisaris van de provincie
Noord-Holland, mr. A. Backer, den Ne-
derlandschen en den Duitschen President
van de Ned.-Duitsche Kultuurgemeen-
schap, den heer H. C. van Maasdijk en
Prof. F. Wehofsich, den Amtsbürgermeis-
ter van Fredeburg en Schmallenberg,
Welge, General Dörffer, den General der
Polizei Schumann, den directeur van het
museum te Hagen, Dr. G. Briens, den heer
E. D. Gerdes, hoofd der afdeeling beel
dende kunst van het departement, Ir. M.
L. Z. v. d. Vegte, raadadviseur, Jhr. S.
M. S. de Ranitz, hoofd van het kabinet.
Prof. G. A. Snijder, voorzitter der Ne
derlandsche cultuurkamer, de wethouders
Dr J. Smit, Ir. Neiszen, Mr. Guepin en
goedkeuring van Engeland voor de leve- I Jac. Rustige, den directeur van het Rijks-
-e-is_ museum, Dr. Schmidt Degener en den
directeur der Gemeentemusea, Jhr. Röell.
Nadat de Rijkscommissaris had plaats
genomen, speelde het Zepparoni-kwartet
het strijkkwartet opus 125 nr. 1 es-dur
van Schubert.
Vervolgens sprak de Secretaris-Gene-
raal van het departement van Volksvoor
lichting en Kunsten. Prof. Dr. T. Goede
waagen een begroetingswoord.
In zijn weermachtbericht, nummer 425,
d.d. gisteren, maakt het Italiaansche
hoofdkwartier het volgende bekend
Italiaansche luchtformaties hebben de
vijandelijke vlootbasis Malta gebombar
deerd.
Noord-AfrikaActiviteit van de artil
lerie aan het front van Tobroek. Onze
luchtformaties wierpen brisant- en brand
bommen op het spoorwegstation van
Mersa-Matroeh, waarbij branden ontston
den.
Oost-AfrikaDe dappere troepen van
het garnizoen van Woltsjefit hebben een
nieuw bewijs gegeven van hun moed en
strijdlust. Een sterke colonne hoofdzake
lijk bestaande uit Italiaansche troepen,
onder bevel van luitenant-kolonel Gonnel-
la, heeft een stoutmoedig offensief ge
opend en is er in geslaagd, diep in de
vijandelijke linies door te dringen, waar
bij den vijand zware verliezen werden
toegebracht. In de Middellandsche Zee
heeft een van onze vliegtuigen een groote
vijandelijke eenheid met torpedo’s getrof
fen.
door tot Berlijn. Als gevolg van
het luchtdoelgeschut konden
slechts enkele vliegtuigen de stad
zelf bereiken. Onder de burger- v i
S langs de Boeg deelgenomen. Onze gemo-
v 1 toriseerde eenheden hebben de numeriek
v I veel sterkere en zich hardnekkige verde-
2 i digende Sovjetstrijdkrachten zware ver-
S«««««««««««<««<««««««««««««x I liezen toegebracht.
Ar-i7b v'iioffArc hr'
Deze courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Bijkantoor: Scheveningen, Keizerstr, 319, Tel. 550310; Filialen: Rijswijk,
Kantoorboekh. Leeuwendaal, Oranjelaan 3, Tel. 119461, Voorburg, Boekhan
del H. E. G. Ruys, Heerenstr. 124, Tel. 778038; N.V. Kantoorboekh. Th. J.
de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel. 330263; Boekh. J. B. v. Seters jr., There-
siastr. 108a, Tel. 772444; Boekh. E. D. Couvée, van Hoytemastr. 66, Tel. 721187
Onze vliegers hebben iederen keer met
succes in den strijd te land ingegrepen en
doeltreffende bombardementen uitge
voerd. Onze verliezen zijn ondanks den
taaien tegenstand van de Sovjet-troepen
betrekkelijk gering. De vijand leed zware
verliezen aan gesneuvelden. De operaties
verloopen volgens de plannen.
Zweedsche vrijwilligers in
den strijd
Volgens een door „Svenska Dagbladet”
gepubliceerd bericht van het vrijwilli-
gersburéau van het Zweedsche Finland-
comité zijn reeds 2 compagnieën Zweed
sche vrijwilligers in den oorlog tegen de
Sovjet-Unie in voorste gelederen ge
plaatst.
Van 15 regels 1.75. Iedere regel meer tot 10 regels 45 ct., daarna iedere regel
meer 50 ct. Reclames 95 ct. per regel. Bewijsnummers 5 ct. fr. p. post 10 ct-
Incasso binnen de stad 5 cent, buiten de stad volgens posttarief. Bij
vooruitbetaling: Kleine Advertenties 95 ct.; Dienstaanbiedingen 75 ct.
Advertentiën waarin voorkomt „Brieven aan het bureau van dit blad” 10 ct. meer.
zijn, dat hij op het juiste oogenblik dezen
tegenstander heeft aangepakt. Thans na
6 oorlogsweken weten wij pas goed, wat
ons bedreigde Hoe zou de oorlog zich
wel ontwikkeld hebben, wanneer wij het
aan de bolsjewisten hadden overgelaten
het tijdstip voor den aanval te bepalen.
De oorlogen, die tot dusverre in Europa
gevoerd zijn, schrijft het blad, gingen om
machtsverhooging of machtsvermindering
van afzonderlijke volkeren of staten.
Nooit echtër stond het bestaan van het
avondland op het spel. Thans gaat de
strijd onder leiding van Duitschland om
Europa. Terwijl de moede geesten van
het versleten democratische tijdperk reeds
hun ondergang gelaten voorzagen als een
lot, waaraan niet te ontkomen viel en be
reid waren, voor de apocalyps van het
bolsjewisme het zeil te strijken, gaan wij
het monster tegemoet met de zekerheid
de krachten te bezitten voor de vorming
van een nieuw tijdperk.
Verklaringen van een gevangen
genomen Bolsjewistischen gene
raal
Duitsche troepen hebben aan het Ooste
lijk front den bevelvoerenden generaal van
een Bolsjewistisch legercorps gevangen
genomen, meldt het D.N.B. Deze generaal
bevestigde o.m., dat de Bolsjewisten voor
al de laatste dagen buitengewoon zware
verliezen aan menschen en materiaal heb-
gen geleden. De regimenten zijn over het
algemeen nog slechts 250 tot ten hoogste
300 man sterk. Bij talrijke corpsen zijn er
in het geheel geen pantserformaties meer.
Er zijn Sovjet-legercorpsen, welke nog
slechts uit een divisie bestaan. Ook ver
scheidene legers tellen na de bloedige ver
liezen van de laatste dagen nog maar een
of twee divisies meer. Te Moskou wordt
gepoogd de divisies door een andere op
stelling te completeeren. Bewapening en
uitrusting der Bolsjewisten zijn grooten-
deels door de Duitsche luchtmacht in de
magazijnen vernietigd. Het gebrek aan
munitie en benzine is catastrophaal.
Van Finsche zijde wordt officieel het
volgende bekend gemaakt:
In de omgeving van Hangö is onze artil
lerie met succes opgetreden. Treffers wer
den geplaatst zoowel op vijandelijke sche
pen op zee als ook in de haven van Hangö.
Ook andere belangrijke punten werden
met succes gebombardeerd Aan het Oos
telijke front verloor de vijand in den
strijd op 1 Augustus 2000 man. Een groote
hoeveelheid vijandelijke pantserwagens en
auto’s werd vernield. Een aanzienlijke buit
viel den troepen in handen, w.o. automa
tische wapens en geweren. De sovjet-aan-
vallen werden overal afgeslagen. Op Za
terdag 2 Augustus hebben de Bolsjewisten
geen verdere bombardementen in Finland
uitgevoerd, uitgezonderd den vermelden
aanval op Sulkava, waar geen schade werd
aangericht. Bij de luchtgevechten boven
Rautjaervi schoot de luitenant-vlieger
Juutilainen 2 vijandelijke gevechtsvlieg
tuigen omlaag.
Na den secretaris-generaal voerde de
plaatsvervangend Gouwleider van West
falen-Zuid, Oberbürgemeister Vetter uit
Hagen, het woord.
Hij herinnerde in zijn toespraak aan
de vele cultureele en economische betrek
kingen. die eeuwenlang tusschen West
falen en het Rijngebied eenerzijds en Ne
derland anderzijds hebben bestaan en
hoopte, dat deze tentoonstelling er toe
moge bijdragen, dit contact nog te ver
innigen.
Voorts wees hij er op. dat de kunste
naars in materieel opzicht in de gelegen
heid gesteld moeten wordefi om hun roe
ping te volgen en dat zij er recht op heb
ben om zonder zorgen voor het dage-
lijksch brood te leven.
Het Zepparonie-kwartet speelde vervol
gens het strijkkwartet opus 14, cis-mol
van Dirk Schafer, waarna de Rijkscom-
als-
bon
van de zeepkaarten P en Q, welke resp,
aan kinderen beneden den leeftijd
twee jaar en van den leeftijd tusschen
twee en acht jaar, zijn uitgereikt, recht
op het koopen van 150 gram toiletzeep
(nieuwe samenstelling) of 120 gram huis
houdzeep of 200 gram zachte zeep (oudr
samenstelling van vóór 1 Januari 1941)
150 gram zachte zeep (nieuwe
stelling van na 1 Januari 1941) of 300
gram zachte zeeppasta of 250 gram zeep
poeder of 600 gram waschpoeder. Gedu
rende bovengenoemd tijdvak geeft de
met „A-toiletzeep” gemerkte bon van de
zeepkaart P. welke aan kinderen beneden
den leeftijd van twee jaar is uitgereikt,
recht op het koopen van 75 gram toilet
zeep van de oude samenstelling.
Volledigheidshalve wordt erop ge
wezen, dat waschpoeder niet gekocht
kan worden door het publiek, doch uit
sluitend wordt beschikbaar
behoeve van wasscherijen.
Zeep voor wasscherijen
De bestaande regeling ten aanzien van
de wasscherijen blijft onverminderd van
kracht. De wasscherijen zijn derhalve ver
plicht voor elke twintig kilogram droge
vuile wasch een zeepbon van het pu
bliek in ontvangst te nemen. Zooals reeds
voorgeschreven is, dienen de wassche
rijen eerst een bon van hun klanten in
ontvangst te nemen en pas daarna een
hoeveelheid van twintig kilogram wasch-
goed, hetzij ineens, hetzij bij gedeelten in
behandeling te nemen. De aandacht wordt
erop gevestigd, dat bovenstaand voor
schrift ook geldt voor de zoogenaamde
„waschverzenders”, die slechts als tus-
schenpersoon tusschen het publiek en de
wasscherijen optreden.
De wasch van kantoren, hotels, café’s
enz. voorzoover het handdoeken, poets
en stofdoeken, servetten, tafellakens e.d,
betreft, kan ter behandeling worden ge
geven zonder dat daarbij bonnen be
hoeven te worden afgegeven.
Steen b.v. onze zeventiende eeuwsche
schilder bij uitnemendheid, die ons afge
schilderd heeft in al onze boertigheid, in
al onzen levenslust en zelfs in al onze
grofheid was de leerling van een schilder
van Duitsche afkomst van Nicolaas
Knupfer, hieruit blijkt alweer, dat een
Nederlandsch kunstenaar ongestraft in
de leer kan gaan bij een Duitschen kunst
broeder, zonder daardoor iets in te boe
ten van zijn volksaard. En hoe zou dit
ook anders kunnen zijn, de Duitsche en
Nederlandsche volksaard mogen in zeker
opzicht verschillen en ik zal de laatste
zijn om dit te ontkennen, want daarmede
zou ik beide volken te kort doen naar
mate eer. diamant meer facetten vertoont,
wordt hij schooner in de grondtrekken
komt hun volksaard overeen, diamant
blijft aiainant, op welke wijze deze ook
geslepen wordt.
Wilt gij een ander voorbeeld van een
Nederlandsch kunstenaar, die veel aan
Duitschland te danken heeft gehad, dan
noem ik u den 16den eeuwschen graveur
Hendrick Goltzius. Hij was geboortig uit
Duitschland namelijk uit Mühlbrecht, dus
een landgenoot van de Duitsche gasten,
die wij hier hedenmiddag verwelkomen.
Dat zijn hart steeds naar Duitschland
bleef trekken, blijkt wel uit het feit, dat
hij telkens reizen naar Duitschland on
dernam en daar, door het verkeer met
zijn kunstbroeders, steeds opnieuw aan
gevuurd werd tot het maken van njeuwe
scheppingen. Van hem geldt evenzeer als
dit van Jan Steen gezegd kan worden,
dat hij tot in zijn vingertoppen volksch
was, al wordt hij somtijds dan ook, ik
bijkans zeggen gescholden voor
invloedrijkste i*~z-
van het academisch maniërisme
Nederlandsche kunst.
Een van zijn tijdgenooten komt mijns
inziens dichter bij de waarheid, wanneer
deze hem vergelijkt met Albrecht Dürer
en dan zegt, dat zijn werk dikwijls met
dat van Dürer verward werd, aan deze
woorden behoef ik niets meer toe te
voegen, zij stellen wat ik u betoogen wil,
namelijk de innige verwantschap tusschen
de Duitsche en Nederlandsche kunst in
het helderste licht.
Ik zou nog langen tijd kunnen voort
gaan met het noemen van Nederlandsche
kunstenaars wier wieg in Duitschland
stond, die daar hun opleiding ontvingen
of onder den invloed van de Duitsche
kunst stonden. In de eerste plaats zou ik
daartoe echter te uitvoerig moeten wor
den en in de tweede plaats zou ik daar
mee ongewild onrecht doen aan het zelf
standig karakter van de Nederlandsche
kiMst. Want wanneer ik daarnaast ook
rde) namen ging noemen van Duitsche
kunstenaars, die op hun beurt veel aan
de Nederlandsche kunst te danken heb
ben en desondanks geheel Duitsch geble
ven zijn, zou ik een scheeve voorstelling
van zaken geven. Die namen te noemen
wordt mij verboden door ik heb het
zooeven reeds gezegd mijn functie als
gastheer. Doch wanneer ik desondanks
toch ging uitweiden over den invloed
van de Nederlandsche kunst op de Duit
sche, zou daar hetzelfde uit blijken, als
wat ik thans hoop te hebben aangetoond,
namelijk dat de betrekkingen tusschen
de Duitsche en Nederlandsche kunst in
het verleden zeer nauw zijn geweest en
dat daaruit opnieuw de bloed- en stam
gemeenschap van de beide volken blijkt.
Ik wil er slechts op wijzen, dat de
etser Marius Bauer, die ons het Oosten
heeft leeren kennen, gezien door Neder
landsche oogen, dat Weissenbruch de
verheerlijker van de Nederlandschë
weide, dat Breitner een van onze groot
ste moderne kunstenaars, de schilder van
de goede stad Amsterdam, binnen welks
veste wij ons thans bevinden, dat einde
lijk Vincent van Gogh, een andere ver
tolker van het Germaansche levensgevoel,
zij het dan ook op droefgeestiger wijze
dan Rembrandt dit deed, Duitsche namen
dragenen uiteindelijk uit Duitsch
land afkomstig zijn.
In den geest waarin ik hier gesproken
heb, heet ik u hier allen nogmaals har
telijk welkom en spreek de hoop uit,
dat ons samenzijn op deze plaats er in
de komende weken toe leiden zal ons
nog meer bewust te maken, dan wij te
voren reeds waren, Van de verbonden
heid in verleden en heden van de Duit
sche en Nederlandsche kunst. Moge daar
in de verdere toekomst uit voortvloeien
en steeds beter begrijpen, een steeds
dieper doordringen in elkanders kunst
scheppingen gepaard gaande met een
volstrekt doorvoelen van het verschil in
kleur en gedaante, waardoor deze beide
zich, al blijven het dan ook bloemen van
vruchten voortgesproten uit één gemeen-
schappelijken bodem, zich onderscheiden.
Prof. Goedewaagen sprak tot slot nog
enkele hartelijke woorden tot Oberbür-
germeister Vetter uit Hagen, die zich een
voortreffelijk gastheer in Westfalen had
getoond en hij wenschte den kunstenaars
enkele schoone dagen in Nederland.
V-
V
V
5
V
V
V
Succesvolle actie tegen de
Het D.N.B. meldt uit het hoofd- 5
kwartier van den Führer: Het
Opperbevel van de Weermacht
maakte gisteren bekend:
Bij de vernietiging van vijande-
lijke formaties ten Westen van
het Peipusmeer werden 10.000 5
man gevangen genomen en wer-
den talrijke gevechtswagens. 5
stukken geschut en ander oorlogs- g
tuig buit gemaakt. Aan de andere
deelen van het Oostelijke front
verloopen de operaties met suc
ces. Sterke formaties gevechts
vliegtuigen bombardeerden in
den afgeloopen nacht met goede 5
uitwerking militaire inrichtingen g
te Moskou. v
In den strijd tegen de Britsche
ravitailleeringsscheepvaart heeft
het luchtwapen gisteren en van- 5
nacht bijzonder groote successen
behaald. Het vernietigde voor de
Britsche Oostkust 6 koopvaardij
schepen, deel uitmakende van
krachtig beschermende convooien
w.o. 2 tankbooten, met tezamen g
40.000 brt. en beschadigde een 5
groot vrachtschip op ernstige g
wijze. Bij de Faroëreilanden werd
een koopvaardijschip met bom- S
men bestookt en geraakte in
brand. Succesvolle aanvallen van
Duitsche gevechtsvliegtuigen wa
ren vannacht gericht op verschil
lende vliegvelden van het Brit
sche eiland.
Voor de Nederlandsche kust scho
ten 2 vaartuigen ter bescherming
van de havens elk een Britsch
gevechtsvliegtuig omlaag.
De Britsche vlootbasis Alexan-
drie werd in den nacht van 1 op g
2 Augustus door Duitsche ge
vechtsvliegtuigen gebombardeerd.
door de mechanische wapens
vijand angst en t
De „Völkischer Beobachter” schrijft
Wij moeten den Führer heden dankbaar
Het verheugt mij zeer zoo zeide
Prof. Goedewaagen dat ik, nadat ik
dit jaar reeds tweemaal de eer had een
Nederlandsche kunsttentoonstelling
Duitschland te openen, thans hier
Amsterdam een tentoonstelling van he-
dendaagsche Duitsche kunst kan inleiden.
.In het bijzonder heet ik u welkom,
mijnheer de Rijkscommissaris, immers
aan uw persoonlijk initiatief is het te
danken, dat deze tentoonstelling hier in
dit museum tot stand is gekomen. Het
stemt mij tot dankbaarheid, dat gij per
soonlijk deze tentoonstelling wilt openen.
De band tusschen de Duitsche en de
Hollandsche schilderkunst is zeer nauw,
ik heb dit reeds in het licht gesteld in
de redevoeringen, die ik ter gelegenheid
van de opening der tentoonstellingen te
Keulen en Hagen heb gehouden. Doch
nu hier in het Rijksmuseum een schaar
van Duitsche en Hollandsche schilders is
vergaderd met het doel de opening bij
te wonen van de tentoonstelling van
Wcstfaalsche-Nederrijnsche kunst, durf
ik met zekerheid te zeggen, dat hun aller
gedachten, sterker nog: dat de gedach
ten van allen, die hier aanwezig zijn in
de eerste plaats onwillekeurig uitgaan
naar dien grootmeester van de Germaan
sche kunst: Rembrandt.
Immers wij gevoelen allen, dat wij ons
in dit geval in zekeren zin in zijn huis
bevinden, in het huis van zijn geest. Het
is waar, hij heeft dit huis, waar in ge
wone tijden zijn weergalooze scheppin
gen ons oog verrukten, onze ziel in ver
voering brachten, en onzen geest tot on
gekende hoogten en diepten voerden,
tijdelijk moeten verlaten, tengevolge van
de omstandigheden, die ik u niet behoef
te noemen, doch desondanks is hij in ons
midden tegenwoordig en stellen wij deze
tentoonstelling stilzwijgend onder zijn
patronaat.
Rembrandt immers is de meest ger
maansche schilder, die ooit geleefd heeft
en wij zijn ons er diep bewust van dat
een tentoonstelling, welke ten doel heeft
de banden tusschen het Duitsche en het
Nederlandsche broedervolk nauwer aan
te halen een zaak geweest zou zijn naar
zijn hart. Want waar op het gebied der
kunst het hart van Duitschland klopt,
klopt ook dat van Nederland.
Ten bewijze, hoewel wij dat bewijs
nauwelijks van noode hebben, hoe dóór
en dóór germaansch Rembrandt, de weer
gever van het licht, dat in de duisternis
schijnt, was, citeerde spr. dr. Wilhelm
Bode, wiens woorden het thema aange
ven. waarop spr. nog even wilde voort
borduren. Want zelfs boven het genot
van het schoone, dat ons hier straks ge
toond zal worden, boven de bevrediging
van onzen dorst naar schoonheid, die wij
straks ondergaan zullen, stel ik als een
doel, dat zelfs daar nog bovenuit gaat:
het verbroederingsfeest, dat wij hier
vieren van de Duitsche en Nederland
sche kunst; en naar ik van harte hoop,
van de Nederlandsche en Duitsche kun
stenaars. Wanneer er ooit twee volken,
geroepen waren elkaar in alle opzichten
een goed hart toe te dragen, zijn het wel
Duitschland en Nederland. Zij hebben een
nauwe verwantschap naar geest, ziel en
lijf, in één woord: zij zijn zonen van éénen
bloede, zij zijn Germanen.
Als één van uw gastheeren zou het mij
weinig passen te spreken over datgene,
wat het Duitsche kunstleven te danken
heeft aan Nederland, hoewel ik meen te
mogen zeggen, dat dit ook niet gering is,
maar ik kwijt mij van een aangenamen
plicht, wanneer ik hier getuig van het
zeer vele dat Nederland in dat opzicht
te danken heeft aan Duitschland. Jan
De Berlijnsche Zondagsbladen houden
zich bezig met de militaire positie in het
Oosten na beëindiging der zesde week
van den veldtocht, die vooral geken
merkt werd door den vernietigenden
veldslag ten Oosten van Smolensk en
aan het Peipusmeer en door den veldslag
welke zich ontwikkelt in het gebied ten
Zuiden van Kief.
De „Berliner Börsenztg.” schrijftNa
een veldtocht van 6 weken in het Oosten
wordt de totale positie aan het front ge
kenmerkt door het feit, dat overal aan
het front van 2500 k.m. lengte de Sovjet
troepen genoodzaakt zijn zich teweer te
stellen tegen de vernietigende slagen van
de Duitsche divisies en haar bondgenoo-
ten. De operaties in het Oosten, zoo
schrijft het blad, zijn haar strategisch
hoogtepunt reeds gepasseerd, zoodat de
komende Duitsche eindoverwinning reeds
als een onveranderlijk feit genoemd kan
worden.
De „Deutsche Allg. Ztg.” wijst op de
hopelooze positie van de Sovjetdivisies,
die ondanks alle pogingen tot verlichting,
steeds nauwer zijn samengeperst. Ingaan
de op het Britsche propaganda-offensief
ten gunste van de Sovjets, herinnert het
blad aan de poging van de Engelschen
om de gevechten in het Oosten voor te
stellen als een stellingenoorlog. Na de
operaties van de laatste week zal het
den Engelschen echter weldra duidelijk
zijn, zoo vervolgt het blad, dat Duitsch
land en zijn bondgenooten over voldoende
strijdkrachten beschikken om ook in het
reusachtige gebied der Sovjets de werke
lijke en ondubbelzinnige beslissing te be
reiken.
De vernietiging van de militaire macht
in het Oosten is, hoe men het ook be
kijkt, het belangrijke doel van de Duit
sche Weermacht, schrijft de „Berliner
Lokal Anzeiger”. Een bewijs voor het
feit, hoezeer men onder de vernietigende
kracht van de Duitsche wapens in Moskou
reeds het hoofd is kwijt geraakt, kan o.a.
ontleend worden aan een oproep van den
Moskouschen berichtendienst, waarin den
Sovjet-troepen wordt aangezegd zich niet
i van den
schrik te laten aanjagen.
v
Britsche gevechtsvliegtuigen lie- J
ten vannacht op eenige plaatsen
van Noordwest- en Noord-
Duitschland een gering aantal
brisant- en brandbommen vallen.
Zwakke strijdkrachten drongen
X i
II
i
V
