HAAGSCHE COURANT
STADSNIEUWS
BINNENLAND
Maandag 4 Augustus 1941.
derde blad
Tentoonstelling West-
faalsch-Nederrijnsche
kunst
De boerendag te
’s-Hertogenbosch
W.A.-dienstplicht in de N.S.B.
BEGRAFENIS J. P. VAN DUYNE
CONCOURS VAN AMATEUR-
DANSORKESTEN
De Nederlandsche Vo Iks dienst
PORTEFEUILLE MET RUIM 200
GESTOLEN
---
BEGRAFENIS A. KORTEWEG
VERDEELD OVER DRIE COMITÉS
De tienduizend gulden van de
N. S. V. 0. voor de Nederlandsche
oorlogsinvaliden
W.A.-regiment wordt gevormd voor
den strijd tegen de Sovjets
BEGRAFENIS Mr. Dr. J. S. BROUWER
is te
Vervolg van het le blad.
I
I
Rede Quaedviieg
No. 17944
De rede van graaf de Marchant
et d’Ansembourg
LUN 10
Van heden af tot nader bericht zullen
de wagens van lijn 10 tusschen Boek-
horststraat en Rijswijkscheweg, in de rich
ting naar de Stuwstraat. rijden via Groote
Marktstraat, Spui Zieken. Op deze tijde
lijke route gelden de aanwezige tramhalten
dan ook voor lijn 10.
hun arbeid. Wij voeleri ons hier absoluut
niet in het buitenland, zoo zeide Max
Schulze-Sölde, maar wij hebben den in
druk hier bij familie te zijn. Wij hopen,
zoo besloot hij, dat de banden nog ster
ker zullen worden aangehaald.
De belangstelling
Hoewel de belangstelling in den be
ginne niet overweldigend leek te zijn,
bleek, toen het weer wat opklaarde, dat
nog honderden en honderden de vee-
markthallen bekeken. De menschenstroom
was zoo overweldigend, dat de jeugd
storm de vlaggen, die onder de vergader
plaats waren opgesteld, moest wegnemen
om de vele honderden onverwachts ko
mende aanwezigen'een nauw staanplaats je
te bieden. Zelfs de meest verstokte opti
mist had niet gedacht, dat de belangstel
en,
is i
Bekendmaking van den hoofdcommis-
saris van politie te Amsterdam
In verband met gebeurtenissen, gedu
rende den laatsten tijd, maakt de hoofd
commissaris van politie te Amsterdam,
ter vermijding van misverstand, bekend:
le. Dat de z.g. V-actie uitgaat van de
Overheid en als zoodanig de bescherming
van de politie geniet;
2e. dat voor .het plakken o.a. beschik
baar zijn alle aanplakborden der ge
meente, evenals de gebouwen van rijk,
gemeente en andere publiekrechterlijke
lichamen;
3e. dat excessen bij de plakactie ver
boden zijn, ajs zoodanig aan te merken
het beplakken van particuliere gebou
wen, woningen, inch deuren en ramen;
4e. dat het den particulieren huis
eigenaar geoorloofd is, indien zonder zijn
toestemming biljetten aan zijn huis moch
ten zijn aangeplakt, deze op eigen kosten
te doen verwijderen;
5e. dat de W.A.-afdeclingen der N.S.B.
de bescherming van de Overheid genie
ten;
6e. dat deze afdeelingen geen politio-
neele bevoegdheden hebben;
‘7e. dat door de politie te geven beve
len en aanwijzingen te allen tijde door
•een ieder moeten worden opgevolgd.
de heer S.
i den overledene,
voor de betoonde belangstelling.
S.S-voorman Feldmeijer spreekt
De voorman der Nederlandsche S.S.,
Feldmeijer, sprak hierna en hekelde in
felle bewoordingen het optreden van de
Nederlandsche Unie, Wanneer de voor
mannen der Nederlandsche Unie zeggen,
dat ons volk niet heroisch denken kap,
liegen zij. Talrijke voorbeelden bewijzen
het tegendeel. Daarom heeft de Neder
landsche Unie het recht van spreken
verloren. Zij staat volksvreemd tegen
over het Nieuwe Europa en dus ook
tegenover Nederland. De boeren daar
entegen hebben bet recht van spreken
veroverd, omdat zij begrip toonen voor
den nieuwen tijd en zich er persoonlijk
voor inzetten. Boerenleider Roskam
heeft gezien en erkend, dat de grondslag
van ieder gezond boerenleven moet ge
grondvest zijn op dezelfde grondslagen
als waarop de S.S.-idee gebaseerd is.
Volgt daarom, boeren van Nederland,
het voorbeeld van uw leider en schaart
u onder de vanen van de S.S. Boeren
en S.S. in den strijd tegen het bolsje
wisme voor de orde van den boer.
In den nacht van Vrijdag op
Zaterdag is ingebroken in een kruide
nierswinkel aan de Brinkerinckstraat.
Vermist worden een hoeveelheid kaas en
worst, zoomede een aantal blikken met
gerookt spek.
Een paar heeren speelden Zaterdagmid
dag een partijtje biljart in een café inde
binnenstad, en hadden daarbij, zooals te
doen gebruikelijk is, hun jasjes uitge
trokken. Naast hen speelden twee jonge
lui, die op zeker oogenblik betaalden en
weggingen. Eenigen tijd later bemerkte
een .der biljartende herern, dat uit zijn
jasje een portefeuille, inhóudende 220,
was verdwenen. De politie werd van het
geval in kennis gesteld en de verdenking
viel aldra op de jangelui. Een kelner wist
zich niet alleen het signalement van het
tweetal goed te herinneren, maar tevens
te vertellen, dat de jongelui een afspraak
hadden gemaakt 's avonds naar een amu-
sementsgelegenheid te gaan.
De recherche toog er m gezelschap
van den kelner op uit en vatte post bij
de bewuste gelegenheid. Vrij spoedig
kwam het tweetal opdagen. De jongelui
werden uitgenoodigd mede te gaan naar
het hoofdbureau, alwaar bij fouilleering
bleek, dat zij zeer „eerlijk” te werk wa
ren gegaan. Elk hunner had 110 bij zich'.
Eerst beweerden zij het geld te hebben
gevonden, maar aldra vielen ze door de
mand.
ongeveer 350 naar wei, bosch en hei ge
gaan. De leider van de afdeeling jeugd
uitzending, H. Vereisen, had de technische
zorg voor deze feis. Verschillende leiders
en leidsters zorgden er voor, dat het
levendige volkje veilig uit de groote ste
den naar Utrecht kwam. Gepakt en gezakt
verzamelden de kinderen zich te Utrecht
in de Moreelselaan, waar de vacantie-
stemming er al dra in zat. Sommigen had
den van thuis een bloemetje meegekregen
voor de tijdelijke pleegmoeder als kleine
uiting van hun groeten dank. Autobussen,
voor dit speciale doel gereserveerd,
brachten de kinderen verder de provincie
in, naar hun vacaptieverblijven, waar zij
sterkte en nieuwe levenslust zullen op
doen. De kinderen werden verspreid over
Soest, Baarn, Amersfoort, de Bilt. Zeist
Maartensdijk, Langbroek. Cothen, Bunnik,
Werkhoven, Amerongen, Leersum, Drie-
bergên en Maarn.
Het vertrek uit de drie groote steden
bracht heel wat leven op de perrons. De
meeste ouders brachten, met het heerlijke
gevoel, dat hun kinderen nu eindelijk ook
eens een echte vacantie te wachten stond,
hun spruiten naar den trein.
Deze uitzending is niet het eenige. wat
de Nederlandsche Volksdierfd voor dezen
zomer van plan is. Er staat ook nog een
reis naar de Oostmark op het program,
welke 8 Augustus aanvangt. Het ligt
hierbij in de bedoeling kinderen te ruilen,
zoodat kinderen uit de Ostmark van een
ander klimaat zullenkunnen profiteeren.
Uit Rotterdam zal dan een contingent van
120 kinderen derwaarts vertrekken.
„BOLSJEWISME EN BOERENORDE”
De reportage van „Twee journalisten
spreken over een belangrijk actueel on
derwerp”, hedenavond om 8.15 uur, gaat
niet door. In de plaats daarvan wordt ge
bracht het tweede gedeelte van de repor
tage „Bolsjewisme en J3oerenorde”, van
den landdag te 's-Hertogenbosch, welke
aanvankelijk pas opa 9.10 uur uitgezon
den zou worden. Deze laatste reportage is
dus vervroegd.
JUBILEUM J. H. G. KREMS
Zaterdag j.l. herdacht de heer J. H G.
Krems, chef der N.V. Mag. v. h. Meddens
en Zoon, den dag, waarop hij 25 jaren
geleden in dienst dezer Vennootschap
trad. Te 1 uur n.m. werd de jubilaris met
echtgenoote door directie en personeel in
de met bloemstukken versierde zaak aan
den Hofweg ontvangen. De directeur,
de heer J. B. W. A. Giesbers, sprak een
hartelijk woord van gelukwensch, waarna
hij den heer Krems een couvert met in- y
houd overhandigde.
Namens het personeel nam een der
chefs, de heer v. d. Put het woord en
bood den jubilaris een stoffelijk blijk van
hulde aan, waarna de heer van Veen in
een met een vtroolijke noot gepaard
gaand speechje, de diverse schriftelijk in
gekomen gelukwenschen voorlas.
De heer Krems dankte, met eenige wel
gekozen woorden directie, chefs, en per
soneel voor de tot hem gesproken sym
pathieke woorden en aangeboden hulde
blijk. Hierna had teder de gelegenheid den
jubilaris en zijn echtgenoote persoonlijk
te feliciteeren.
Op het Stille Strand is gis
teren ten nadeele van een bezoekster een
handtasch. inhoudende 3 en twee pols
horloges, gestolen.
WjAbraham. Gezang "7,
Sanghers” onder leid:
eken. Ecce quo modo moritur van Han
del zongen.
Daar de voorzitter van „Die Haghe
Sanghers”, de heer W. Poulus, door ziek
te verhihderd was, sprak de heer J. C.
E. baron van Lynden namens „Die Ha
ghe Sanghers” een woord van afscheid.
Spr. wees er op. dat de heer van Duyne
22 jaar in de kringen van „Die Haghe
Sanghers” heeft verkeerd, die hij heeft
geholpen en gediend.
De heer G. B. Kortenhoeve wees erop,
hoe de overledene jarenlang een eerste
plaats heeft ingenomen bij de Haagsche
schoenwinkeliers. Hij was mede-oprich-
ter en bestuurslid van de Vakschool en
heeft veel gedaan voor de verheffing van
het vak.
De heer W. Donker memoreerde, dat
de overledene van de oprichting af lid
was van den Ned. Bond van Schoenma-
kersjiatroons en dat hij van rijke erva
ring anderen liet mededeelen. Zijn
vuur zette anderen aan om te doen wat
hij noodig achtte. Aan hem is bewezen,
dat het. leven is: een kruisbanier, tot in
Gods handen dragen. Hij laat een licht
streep na, die de jongeren zullen volgen.
De heer G. v. d. Starre sprak als vriend
van den overledene een afscheidswoord
Een van de leden van het personeel
van den overledene bracht een afscheids
groet.
De heer W. Groenendijk, godsdienst
leraar te Scheveningen las Ps. 7 en
schetste daarna den heer van Duyne als
een man, die allen roem, dien men hem
toezwaaide, naast zich neer legde. Te
midden van allen strijd en moeite sloeg
hij zijn obgen op naar God.
„Die Haghe Sanghers” zongen daarna
„O, bone Jesu” van Palestrina en de or
ganist speelde het Wilhelmus.
-Aan de groeve dahkte een zoon voor de
belangstelling, waarna de heer W. Groe
nendijk het Onze Vader bad.
zer kpps. Mussert en de zijnen gingen ons
voor. 'Wij bleven treuzelen, maar hij was
toch per slot ook een zoon van ons eigen
Brabantsche land.
Maar thans, nu ons voor de zooveel,
ste maal gevraagd wordt: „Bepaalt uw
keus”, nu is ons antwoord niet moeilijk
meer. Onvervaard scharen wij ons achter
zijn banier. En wat wilt gij: Boerenorde
of Communisme? Cultuur of beschaving
of vernietiging? Vrijheid van godsdienst
of slavernij? Nu is onze keus gemaakt.
Nu zijt u het beste deel van dit nijvere
en stoere volk en onwankelbare trouw
is het hier gegeven woord. Wij zijn ge
moedelijke en eenvoudige lieden, maar
in eerlijke trouw doen wij voor niemand
onder. Verdachtmaking, eer en brood
roof vreezen wij niet en van niemand.
Van heden af zetten wij onze gansche
persoon in. Mannen en vrouwen van
deze gewesten, sluit de gelederen voor
vrijheid van godsdienst, eerbied voor den
arbeid en sociale rechtvaardiging.
Nieuwe C.A.O, in het meubelbedrijf
De N.V.V. persdienst schrijft ons: Tus-
s^hen de fabrikanten in het rietmeubel-
bedrijf te Noordwolde (Friesland) en den
Algemeenen Nederlandschen Bond van
Meubelmakers, Behangers, Houtbewerkers
en aanverwante vakgenooten (aangesloten
bij het N.V.V.) is een. nieuwe U.A.O. af
gesloten, die thans is goedgekeurd door het
college van Rijksbemiddelaars. Deze
nieuwe C.A.O. bevat eenige belangrijke
verbeteringen op het gebied van de ar
beidsvoorwaarden. Wat de loonen be
treft, deze worden met 11 procent ver
hoogd. Dit geldt zoowel voor de stukwer
kers als voor de uurloonen. Verder is in
het contract vastgelegd, het recht op een
week vacantie bij een jaar dienstverbond,
of in verhouding minder bij korter dienst
verband. Hiervoor worden reeds geduren
de eenige maanden door de werkgevers
bonnen verstrekt ter waarde van 4 procent
van het verdiende loon. De algemeene
bond had reeds geruimen tijd geleden hier
over met de werkgevers een accoord ver
kregen, hetgeen thans ook in het contract
is vastgelegd.
De algemeen erkende christelijke feest
dagen werden eveneens reeds door middel
van waardebonnen betaald.
De eontróle-maatregelen op de uitvoe
ring van de C.A.O. zijn uit het oude con
tract overgenomen en verbeterd.
Toespraak Graf Grote
Terwijl de S.S. afmarcheerde beklom
een vriend van het N.A.F. zooals de
organisatieleider Slob het uitdrukte
het podium. Het was de Landesbauern-
führer Graf Grote. Hij zeide o.m„ dat de
boeren groeiende belangstelling aan den
dag leggén voor de gewéldige gebeurte
nissen van dezen tijd. Dat heeft den
Bosch bewezen, evenals de Duitsche boer
bewezen heeft, dat een boer zich, door
zich geheel in te zetten voor zijn land en
voor zijn volk, zich een goed heden en
een goede toekomst veroveren kan. De
Duitsche boer staat in het Oosten aan
getreden, om het Sovjet-monster terug te
dringen.
Tenslotte zeide spr., dat bij absoluut
vertrouwen in de Nederlandsche boeren
heeft, dat het hun zal gelukken hun volk
samen te bundelen tot een hefblok, dat
hand in hand met het Duitsche volk
strijdt en werkt aan de ordening van het
nieuwe Europa.
ig zoo enorm zou worden. De landdag
aan ook meer dan schitterend geslaagd.
Onder de vele duizenden aanwezigen
merkten wij o.a. op Graf Grote, Landes-
bauernführer, den Beauftragte voor
Noord-Brabant, dr. Ritterbusch. en zijn
plaatsvervanger Rossnen, Oberdienstleiter
Goeseling, graaf de Marchant et d’ An-
sembourg, commissaris voor de provincie
Limburg, H. J. van Houten, namens het
departement van Volksvoorlichting, dr.
R. van Genechten, procureur-generaal bij
het gerechtshof te den HaAg, de Jager
Meezenbroek, hoofd van de afdeeling toe
zicht leden der N.S.B.stafchef der Na
tionale Jeugdstorm Quispel en L. ten
Cate, voorzitter van het Nederlandsch
Verbond voor Sibbekunde. Dr. Schroe
der. Beauftragte voor Overijsel, was ver
tegenwoordigd door zijn persoonlijken re
ferent R. Martin, de Beauftragte voor
Gelderland was vertegenwoordigd door
den heer Schürmann.
In allen eenvoud heeft vanmiddag op
Nieuw Eik en Duinen de begrafenis
plaats gehad van het stoffelijke over
schot van den heer A. Korteweg, oud-bur.
gemeester van Barendrecht.
Bij het betreden van de aula speelde de
organist Gezang 274 1. De heer A. C-
van Oortmerssen heeft hief woorden van
afscheid gesproken en den ontslapene
geschetst als een edel en hoogstaand
mensch, die gelukkig was, wanneer hij
anderen gélukkig kon maken.
Nadar op het orgel nog het lied „Blijf
bij mij Heer”, ten gehoore was gebracht,
heeft de jongste broer nog het woord ge
voerd. Spr. bracht in herinnering, hoe de
heengegane, zich 33 jaar lang op voorbeel
dige wijze van zijn taak als voorzitter
van de Hofkesstichtingen te'Zwarte waal
heeft gekweten. Na nog een persoonlijk
woord van afscheid tot den overledene
gericht te hebben, dankte de heer Korte,
weg voor de betoonde belangstelling.
De Limburgsche stem werd vertolkt
door den leider van het N.A.F. in Lim
burg, Quaedviieg. De strijd tegen het
bolsjewisme is op het oogenblik voor
Europa van allesbeheerschende beteeke-
nis. Wie snel leeft vergeet snel. Al leven
wij nog zoo snel, vergeten zullen de Ne
derlandsche boeren niet. Zij zullen niet
vergeten, hoe vroegere regeerders tegen
over de boeren stonden. Onze gevluchte
regeering heeft een bondgenootschap ge
sloten met het Joodsche bolsjewistische
parasietendom. Ondanks onderdrukking
hebben de boeren het hoofd boven water
gehouden en zij zullen verder gaan met
den opbouw van het nieuwe Nederland.
In ieder opzicht is niet u een duivelsch
spel gespeeld. Gij werd uitgebuit en
niets werd onbeproefd gelaten om het
fascisme en het nationaal-socialisme in
Nederland den kop in te drukken. Gij
begrijpt hoe er met u gesold werd. Het
N.A.F. zal den boer de plaats geven,
welke hem toekomt en zal hem weer zelf
respect bijbrengen. Met Roskam gaan
wij op voor het nieuwe Europa, Tegen
het bolsjewisme en voor den strijd om
den boer een eereplaats in bet groote
Germaansche rijk te geven.
Het bedrag ad. 10.000 dat door de
Nationaal-Socialistische Vrouwen Orga
nisatie uit de opbrengst van de collecte
voor het Duitsche Roode Kruis ten be
hoeve van de Nederlandsche oorlogsinva
liden beschikbaar is gesteld, is door het
departement van Defensie (Afwikkelings
bureau) verdeeld onder het Fonds voor
Oud-militairen 1815, het Comité voor den
gewonden en zieken soldaat en het Ar
beidsbureau voor oorlogsinvaliden.
Hoewel de zorg voor invalide en ge
wonde Nederlandsche militairen in het
algemeen bij den staat berust en alles
wat daartoe wordt vereischt, van Rijks
wege wordt verstrekt, wordt de aanvul
lende hulp door bovengenoemde comité’s
verleend.
Zoo verleent het fonds voor hulp aan
oud-militairen bijstand aan invalide mili
tairen na hun pensionneering. De zorg
voor de aanschaffing van burgerkleeding,
voor ontspanning in de hospitalen enz.
berust bij het comité voor den zieken en
gewonden soldaat.
Omscholing en herplaatsing in het be
drijfsleven is door het arbeidsbureau voor
oorlogsinvaliden ter hand genomen.
Het behoeft geen betoog, dat de drie
genoemde instellingen zeer ingenomen
zijn met dezen flinken steun bij de uit
voering van hun veelomvattende taak.
Rede van A. van Campen
De heer A. van Campen, voorzitter van
het voormalige Landstormverbond uit
West-Brabant, voerde, hoewel dit eerst
niet mogelijk werd geacht, toch nog het
woord op den Boerendag. Hij zeide o.a.
Velen hebben, toen ik opriep-tot een
I loyale houding tegenover de bezettende
macht, trouw aan den oproep gehoor ge-
geven. Helaas waren er enkele*. die het
beter wisten dan het, tevoren, vijfentwin
tig jaren lang, geprezen eigén gezag. In
achterbaksche fluistercampagne lasterden
zij voort, zichzelf openlijk als prima va
derlanders op de borst slaande. Intus-
schen bood de Rijkscommissaris aan allen
in woord en daad telkens en telkens de
vriendschapshand.
Velen onzer hebben dit dankbaar
verstaan en begrepen. Vele anderen bui
ten onze rijen wisten het beter, gestimu
leerd door weinig moedige lieden, die
hun tijd slijten in angst en ledigheid ach
ter je weinig beschermde grenzen, waar
zij hun misdadig gekuip voortzetten. Het
volk van Nederland heeft zich kennelijk
in twee deelen gesplitst Mannen en vrou-
iwen van deze schoone en nijvere gewes
ten, aan welke zijde hebt gij u geschaard?
Hébt gij nu begrepen, dat de grootste
Germaan van alle tijden, Adolf Hitley,
gansch Europa leidt in een richting, die
ook uw belang eischt. Zegent God de wa
pens van dezen grooten leider niet bij
voortduring en op alle fronten Is het
niet een onweerlegbare waarheid, dat:
V Victorie. Duitschland wint op alle
fronten Ligt het in de orde van het
volk der Generaliteitslanden om andere
de kastanjes uit het vuur te laten halen
Gij en ik. wij zijn misschien wat lang
haam. ju- oas denken en bij bet stellen-on-
noodzakelijkheid is, dat tusschen de twee
landen nauwe betrekkingen moeten be
staan. Deze betrekkingen zijn reeds zeer
oud. Wanneer zij zijn begonnen verliest
zich in den nacht der tijden. Honderden
jaren heeft er een Nederlandsch-Duit-
sche cultuurwisseling bestaan; deze ma
nifesteert zich opnieuw in de tentoonstel
ling, welke de vorige week werd ge
opend. Deze tentoonstelling in Amster
dam èn de tentoonstelling in Hagen, zi;
beide dragen er toe bij om de wederzijd-
sche waardeering te versterken en daar
mede zijn hiervan ben ik overtuigd
wederzij dsche belangen gebaat.
De tentoonstelling heeft ook nog een
andere beteekenis. Want hier wordt uit
drukking gegeven aan de beteekenis, wel
ke de. kunst voor de volksgemeenschap
heeft. Er is gezegd, dat de kunst het ge
bied van geestelijke cultuur is, waarop
de individu het meest tot zijn recht komt,
dat hier de persoonlijkheid van een al-
lesoverheerschende beteekenis is.
Naar het mij voorkomt! wordt in deze
omschrijving de functie van den kunste
naar wel zeer eenzijdig belicht. Want de
kunstenaar staat niet los van de gemeen
schap. Hij is lid van zijn ras, een kind
van zijn volk, van zijn tijd. De kunst is
er niet ter wille van den artist, zij is er
ten bate van de gemeenschap. Dit inzicht
begint thans opnieuw te dagen. De kun
stenaar schept niet voor zichzelf, hij
leeft niet in een ivoren toren, hij ver
vult zijn functie niet, indien hij slechts
de bewondering van enkele soortgenoo-
ten heeft. Wii leven in een overgangs
tijd, in een tijdperk, waarin het over-
heerschend individualisme het veld ruimt
voor een drang naar collectiviteit, voor
gemeenschapszin. Deze openbaart zich
ook in de hedendaagsche beeldende kun
sten, die weer gemeenschapskunst wor
den. De ware kunstenaar put zijn kracht
uit de krachten, welke in de volksge
meenschap leven. Hij .maakt geen aan
spraak op volstrekte vrijheid, die de
kunst overlevert aan excessen en ontaar
ding. Ook in deze tentoonstelling van
West-Duitsche en Nederrijnsche kunst
komt deze tendens tot uiting.
Na burgemeester Voute sprak de plaats
vervangend gouwleider van Westfalen
Zuid Oberbürgermeister Velter uit Hagen
zijn hartelijken dank uit voor het begrip,
dat de West-Duitschers in Nederland
hebben ondervonden voor hun kunst.
Namens de Duitsche kunstenaars dank
te de schilder Max Schulze-Sölde voor de
hartelijke ontvangst, die hun in Amster
dam was bereid. Hij bood zijn veront
schuldigingen aan, omdat de moderne
Duitsche kunstenaars thans de plaatsen
hebben ingenomen van Rembrandt en van
Gogh. Hij hoopte echter, dat de Duit-
schers aan de gestelde verwachtingen
zouden kunnen voldoen. Hij dankte ver
der den Rijkscommissaris, de stad Am
sterdam. de Hollandsche vrienden, den
directeur van het Hagener museum, Dr.
Brüns en Oberbürgermeister Vetter voor
GROOTE BELANGSTELLING IN HET
KURHAUS
Mocht de heer J. A. Dienske, de alge
meen programmaleider van het „Concours
van amateur-dansorkesten 1941” consta-
teeren, dat de amateur-dansorkesten nog
springlevend zijn, in niet mindere mate
geldt dit voor de belangstelling van het
publiek. De Kurzaal was Zaterdag tot de
laatste plaats bezet en zelfs waren er een
aantal enthousiast gestemden, die den ge-
heelen avond lang zich ,met een staan
plaats vergenoegden. Zooals ook de vorige
jaren waren slechts die orkesten uitge
noodigd, welke het beste op het gebied
van de dansmuziek vertegenwoordigen en
daar de leiding eveneens tot in alle on
derdeden klopte, is dit concours een mu
ziekfeest van den eersten rang geworden.
Spontaan heeft het publiek en in het bij
zonder de jongere generatie, welke, be
grijpelijk, in grooten getale aanwezig was,
gereageerd cp het waarlijk vele goede,
dat te beluisteren viel-. De uitverkoren ói-
kesten hebben duidelijk aangetoond, dat
zij in hun genre, een hoog niveau hebben
bereikt en mede kunnen dingen met pet
beste, wat op dit gebied gepresteerd
wordt en dat de aanwezigen door hun be
langstelling en enthousiasme het ap
plaus nam af en toe ovationeele vormen
aan dit wisten te waardeeren, stemt tot
stad een tweehonderdtal en uit den Haag .tevredenheid.
- De jury, bestaande uit de heeren Theo
Uden Masman, Piet van Dijk, Boy Edgar
en ir. W. A. Eschauzier, kwam in haar be-
oordeeling tot de volgende beslissingen:
Groote orkesten. De eerste prijs behaal
den „De Rhythm Sellers (Haarlem), welke
daarmede tevens den wisselbeker wonnen.
De Rótterdamsche „Bobton Flippers” wer
den tweede. Aan de „Crazy Yellers” uit
Bergen op Zoom werd een diploma uitge
reikt. Voor deze bands was de „Fantasie
in Es”, een compositie van J. Zaatman, het
verplichte nummer, terwijl verder twee
werken naar eigen keuze moesten worden
uitgevoerd.
De kleine orkesten hadden als verplicht
nummer voorgeschreven „Madonna, du
bist schoner als der Sonnenschein” en
eveneens twee vrije composities. Eerste
prijswinnaar werd het orkest de „Swing
Papa’s” (en Haag)-, tweede de Lumirex
Mike Serenaders” (den Haag), welke bei
den een wisselbeker werd uitgereikt. De
„College Rhythme Kings” (Arnhem” en de
„Rhythm Aces” (Utrecht) ontvingen een
diploma.
Een hoog aangeslagen attractie was het
optreden van de „Maui Islanders” met de
„Samoa-Girls” en het „Swing Club des
Indes”-qüintet, welke buiten mededinging
misiceerden. P. van Zwanenburg.
UITZENDING VAN KINDEREN UIT
GROOTE STEDEN
De pas opgerichte Nederlandsche Volks-
dienst is met groote energie aan den
arbeid getogen en heeft reeds nu 1 vele
ouders en kinderen aah zich verplicht
door 871 kinderen uit Rotterdam, ’s Gra-
venhage en Amsterdam een mooie vacan
tie te bezorgen in de. provincie Utrecht,
waar de kleinen in gëzinnen zullen wor
den ondergebracht. Wat er op dit gebied
nog allemaal te doen is, blijkt wel uit de
sociale toestanden, welke men aantrof in
de gezinnen, waaruit de kinderen gekeurd
moesten worden. Niet minder dan 35 pro
cent moest worden afgekeurd wegens
vervuiling. Aldus vertelde de landelijk
sociale leider van den Nederlandschen
Volksdienst, de heer H. G. M. Wij tenburg
in een onderhoud met een redacteur van
het A.N.P. Reeds eenigen tijd geleden
heeft de provinciaal directeur van Win
terhulp te Utrecht een plan uitgewerkt
om een groot aantal kinderen uit de groo
te steden in het Sticht bij pleegouders
voor eenigen tijd onder te brengen. Een
groot aantal inwoners van de kleinste pro
vincie van Nederland werd spontaan be
reid gevonden stadskinderen tijdelijk in
het huisgezin op te nemen en zoo kon
thans de Nederlandsche Volksdienst zijn
eerste plan vlot ten uitvoer leggen.
De leeftijd van het jonge volkje, dat
veertien dagen van de buitenlucht zal ge
nieten, varieert van zes tot veertien jaar.
Uit de hoofdstad zijn er 260, uit de Maas-
Diverse organisaties uit alle deelen van
het land verleenden medewerking om‘den
Boerenlanddag voor Brabant en Limburg,
welke Zaterdag te ’s-Hertogenbosch werd
gehouden, zoo luisterrijk mogelijk te doen
verloopen. Een muziekcorps der W.A. uit
Doetinchem en een corps uit Heerlen
speelden voor den aanvang vroolijke mu
ziek. Dé Nationale Jeugdstorm uit Arnhem
en Nijmegen verleende medewerking. Een
muziekcorps van deze jeugdbeweging uit
Arnhem speelde, onder leiding van vaan
drig Oerleman uit Arnhem, verschillende
vlotte wijzen, terwijl een zangkoor onder
leiding van den vaandrig Jakma, uit Nij
megen,'eenige nummers ten beste gaf.
Het zangkoor van de Agrarische Jonge
renbeweging uit Drente deed zich ver
schillende malen hooren. Indrukwekkend
was het, toen het „Wilt heden nu tre-
den” werd ingezet en na de rede van den
boerenleider Roskam „Dankt nu allen
God” gezongen werd.
Het stoffelijk overschot van den heer J.
P. v. Duyne, een bekende figur in den
schoenhandel en bestuurslid van „Die
Haghe Sanghers” is hedenmiddag onder
groote belangstelling op de Alg. Begraaf
plaats ter g^rde besteld. Daarbij waren
o.m. aanwezig oud-minister mr. J. A. N.
Patijn, oud-voorzitter eere-comité „Die
Haghe Sanghers” en J. C. E.» baron van
Lynden buitengewoon bestuurslid. Van
het bestuur van „Die Haghe Sanghers”
waren aanwezig de heeren P. Sampimon,
H Schoon en J. D. Scherft en vele leden
van het koor. Verder gaven blijk van be
langstelling de heeren G. B. Kortenhoeve,
secretarie en J. A. de Wolf bestuurslid
van de Haagsche Schoenmakers Patroons-
vereeniging, F. J. Slebe, kunstschilder,
A. v. Velzen, directeur Amicitia. L. Stokia,
hoofd eener school. W. Donker Pzn, voor
zitter Ned. Bond van Schoenmakerspa
troons en Winkeliers en vele anderen.
In de aula speelde de organist, de heer
waarna ..DieHaghe
Safighers” onder leiding van Jos. Vran-
De N.S.B.-persdienst meldt:
Zaterdagmiddag is te Bussum een
nieuw vendelkwartier voor de W.A. door
den commandant der W.A., mr. Zonder-
van, geopend. Ter opluistering waren en
kele vendels uit Amsterdam, benevens
een vendel uit het Gooi, bij deze plech
tigheid aanwezig. „De commandant was
vergezeld van den heerbanleider Hof
man uit Amsterdam en werd te Bussum
verwelkomd door opperhopman Bartels.
In zijn korte toespraak 'deelde comman
dant Zondervan mede, dat in opdracht
van den leider ten spoedigste een W.A.-
regiment ter sterkte van 3000 man zal
worden gevormd, welk regiment naast de
Standarte N.W. der Waffen S.S. en naast
het legioen aan den strijd tegen de bols-
jewiki zal deelnemen. Voorts deelde mr.
Zondervan mede, dat in de N.S.B. een
verplichte W.A.-dienstplicht zal worden
ingesteld. Leden der politieke organisatie
(P.O.) tusschen 18 en 40 jaar zullen ver
plicht zijn, in de W.A. dienst te nemen.
Na de openingsplechtigheid vond bij
het postkantoor een openluchtvergadering
plaats, waar ongeveer duizepd belang
stellenden aanwezig waren. Het woord
werd gevoerd door drs> Etman namens
de P.O. en door kompaan Wiegel namens
de W.A, Hierna werd een marsch door de
stad gemaakt.
Op de Algemeene Begraafplaats Croos-
jyijk te Rotterdam is Zaterdag het stof
felijke overschot van mr. dr. J. S. Brou
wer, in leven administrateur van de
Maatschappij Zeebad Scheveningen, ter
aarde besteld. Verscheidene kransen en
vele bloemen bedekten de baar. Onder
de talrijk aanwezigen bevonden zich ook
mr. E. Polis, gedelegeerd commissaris
van de Maatschappij Zeebad Schevenin
gen, mr. A. Adema Zijlstra, secretaris-lid
van den raad van beheer van de M.Z.S4
oud-minister van Buren; de heer Haver
Dróeze, voorzitter van den Ned. Kunst
kring; mr. J. M. C. Romeyn, advocaat en
procureur alhier; mevrouw prof. Mekel;
de heeren J. Claus, waarnemend hoofd
redacteur van „De Nederlander", Henry
de Groot, muziekcriticus van „Het Och
tendblad”; Jean Devert, solo-altist van
het Residentie-Orkest; H. R. Baumans,
administrateur van het Residentieorkest;
mevrouw HeynsiusViruly, administra
trice van het Rotterdamsch Philharmo-
nisch Orkest; de heer Verlaan, secretaris
van den Bond tot bestrijding der Vivi
sectie en de heer P. van Schaardenburgh,
directeur van het Rotterdamsch Be
spreekbureau, benevens bekeryde figuren
uit de kunstenaarswereld.
Allereerst voerde mr. A. Adema.Zijlstra
het woord. Spr. betuigde zijn leed, dat de
samenwerking met den heer Brouwer
slechts twee jaar heeft mogen duren. Hij
is een groote steun geweest voor de
M.Z.S., een medewerker, die om zijn ad
ministratieve bekwaamheid, veelzijdige
ontwikkeling en muzikale kennis niet ge-
makkelijk te vervangen zal zijn. De heer
Adema Zijlstra herdacht vervolgens de
bijzonder menschelijke eigenschappen
van den overledene. Nimmer richtte men
zich tot Jan Brouwer tevergeefs. Met
raad en daad stond hij ieder bij. Zoowel
dirigenten, kunstenaars en musici als
administratief en technisch personeel
hadden grooten eerbied en vriendschap
voor hem.
Vervolgens sprak de heer Haver
Droeze. Spr. memoreerde de veelzijdige
gaven van den overledene, zijn groote
kunde en menschlievendheid. Brouwer
had gestudeerd in de theologie, de oude
talen, de wijsbegeerten en de rechten.
Maar de muziek, waarin hij zich bij Max
Reger bekwaamde, had vooral zijn liefde.
Bovenal was hij kunstenaar. Wij verlie
zen in Brouwer een artistiek, warm Voe
lend en welwillend mensch, die door1 zijn
groote geestelijke gaven een zéér bijzon
dere beteekenis gehad heeft.
De heer Verlaan bracht dank voor het
vele, dat wijlen de heer Brouwer voor
den Bond tot bestrijding der Vivisectie,
waarvan hij jarenlang lid en -raadgever
was geweest, heeft gedaan.
De heer Henry de Groot herdacht den
overledene als vriend en collega. Voor je
veelzijdige ontwikkeling, voor je eruditie,
heb ik groote bewondering gehad en
eerbied voor je eerlijk en groot mensch-
zijn, aldus spr.
Tenslotte bracht de heer P. van
Schaardenburgh nog eens dg' bijzondere
eigenschappen van den heer Brouwer in
herinnering.
Na deze toespraken speelde de organist
het begin van de eerste Satz van Bruck
ner’s vierde symphonic en het choraal
„Wenn ich einmal soil scheiden” uit
Bach's Matthaus-Passion.
Aan de groeve dankte
Brouwer, broeder yan
De commissaris van de provincie
Limburg, M. graaf de Marchant et
d’Ansembourg, uitte zijn voldoening
over het feit, dat ook zoovele Limburg
sche boeren aan den oproep van het
N.A.F. gehoor hadden gegeven. Dat
onze boeren hun vak verstaan, weet heel
de wereld. Heel de wereld zal van dit
oogenblik af weten, dat de Nederland-
sche boeren hun doodsvijand, het bolsje
wisme, totdat de overwinning behaald
is, bestrijden. Een boer immers is de
bron, waaruit een volk zich telkens op
nieuw kan voeden. Op verschillende
wijzen bouwt hij zijn volk. Hij is het
toonbeeld van beschaving en cultuur.
Vanzelfsprekend is hij anti-bolsjewis-
tisch, daar hij heer en meester wil zijn
op zijn eigen grond en gebonden is aan
den plicht tegenover zijn volk. Wanneer
hij dezen plicht begrijpt, en zich er per
soonlijk voor inzet, is de productieslag
een onderdeel van den strijd tegen de
monsters van het Kremlin. Ik weet
zeker, aldus de commissaris, dat dit
monster verslagen zal warden. Het kan,
het moet, het zal. Hoe wij ook staan
tegenover de prdblemen van den huidi-
gen tijd, onze wensch om tegen het bols
jewisme te strijden is algemeen, al -was
het alleen maar uit zelfbehoud. Wij mo
gen ons echter niet enkel op dezen pri-
mairen wensch verlaten, omdat wij en
dat erkent het Nieuwe Nederland de
eerste plaats in dat volk innemen. Zorgt
deze plaats waard te zijn, boeren van
Nederland. Verstaat den roep de andere
bevolkingsgroepen -door uw bezieling
•mede te sleepen in den strijd tegen uw
zelfden vijand, no. 1, het bolsjewisme.
De rede van Beauftragte
Ritterbusch
De' Beauftragte van den Rijkscómmis-
saris voor Noord-Brabant, de heer Rit
terbusch, merkte hierna op, dat boeren
welvaart volkswelvaart beteekent, om
dat het volk leeft uit zijn boeren. De
boer verdient ieders belangstelling. Hij
heeft den plicht zich in te zetten voor
zijn volk. Dat hij hieraan voldoet, be
wijst de massale opkomst naar den
Bosch. Zij bewijst echter ook, dat de
boeren mede optrekken tegen het bols
jewisme. dat, dank zij de boeren en hun
boerengeest, waaruit het nationaal-
socialisme ontsproten is, verslagen zal
worden.
De geschiedenis heeft altijd een terug
slag op de kunst gehad. Wij leven in een
tijd, waarin wij het niet meer vanzelf
sprekend vinden, dat iedereen afzonder
lijk aan het werk gaat Om kunstwerken
te vervaardigen. Wij zien in. dat de geest
van den tijd een uniforme richting moet
hebben. Ik kan me begrijpen, dat de
vraag gesteld wordt of de kunst niet uit
sluitend in volkomen vrijheid kan ge
dijen. Wanneer de kunst hechts het re
sultaat van de kunstzinnige weergave zou
zijn, zou ik den aanhangers van deze op
vatting gelijk geven, doch de vraag is op
deze wijze niet juist gesteld en ook niet
juist beantwoord, want het gaat er niet
alleen om, dat de kunstenaar vrij vorm
kan geven, doch ook om de eischen, die
aan de kunstenaars gesteld worden. De
vormgeving zelf ligt steeds bij den kun
stenaar, Aan den anderen kant is het ech
ter niet onverschillig of de opdrachtgever
van den kunstenaar een toevallig rijk
geworden particulier is, dan wel de kunst
door een autoritair regime bevorderd
wordt Wanneer ik mij voor oogen houdt,
dat in een liberalistischèn tijd er geen
andere mogelijkheid voor het bevorderen
van de kunst heeft bestaan dan door mid
del van menschen, die tengevolge van hun
goede zaken over middelen beschikten de
kunst te ondersteunen, dan moet ik zeg
gen ik heb liever den tegenwoordigen
tijd, welke onder de bescherming van het
autoritaire regime in staat is, uit kunst
zinnige roeping te. scheppen. Ook als wij
aan het verleden terugdenken, zien wij,
dat de kunst steeds grootsche prestaties
leyerde, als zij onder sterke bescherming
stond zeer vaak hebben de beschermers
der kunstenaars stellig niet kunnen be
vroeden wat onder hun bescherming ont
stond.
Een duidelijk voorbeeld hebben wij
voor oogen in den Nachtwacht van Rem
brandt. De opdrachtgevers van dit schil
derij hadden er beslist geen vermoeden
van, welk onvergelijkelijk kunstwerk zij
voor zich hadden, toen zij dit schilderij
kregen en nog veel minder begrepen zij,
dat dit eene schilderij de ontwikkeling
van de kunst gedurende eeuwen zou be
ïnvloeden. Ik geloof te kunnen zeggen,
dat juist in autoritaire tijden het schep
pen van kunst bijzondere inspiratie kreeg.
Verdiept u zich eens in de geschiedenis,
denkt aan de architectuur, de kunst, wel
ker voortbrengselen den tijd het langst
overleven, denkt u eens terug aan de
bouwwerken der Grieken uit den tijd van
Pericles, aan de monumenten van Augus
tus. Ik moge nog een voorbeeld uit mijn
vaderland in engeren zin aanvoeren. Hier
zien wij den Weenschen barokstijl onder
de absolute regeering van Karei den Zes
den tot den hoogsten bloei geraken. In
denzelfden zin bracht de muziek onder
Frans I het tot de hoogste prestaties, zon
der dat men dezen heerscher als domi-
neerende persoonlijkheid zou kunnen be
schouwen.
Indien wij dezen historischen samen
hang waarnemen, voelen wij ons geluk
kig, dat wij geleid worden door een man,
van wien wij weten, dat hij met zijn ge-
heele ziel de schoone kunsten bevordert.
Wij kunnen ons er van verzekerd houden,
dat voor de kunst een tijd van de vrucht
baarste ontplooiing zal aanbreken.
Ik zou uitdrukking willen geven aan
de hoop, dat de autoritaire bescherming
van de kunst ook in uw land, vooral in
uw ressort, secretaris-generaal prof. dr.
Goedewaagen; in actie komt en zoo een
belangrijke bijdrage voor de verdere ont
wikkeling moge leveren. Het gaat er dus
niet om, het kunstzinnige scheppen van
den enkeling onder zekeren invloed te
brengen, want dit scheppen is min of
meer afhankelijk van het ingenium van
den kunstenaar. Het gaat er veeleer om,
de ontbindende krachten uit te schake
len, die slechts leiden tot overlevering
van het ware kunstenaarschap aan het
nihilisme in den vorm van alle mogelijke
^ismen”.
De Rijkscommissaris dankte vervolgens
den plaatsvervangenden Gouwleider, bur- I
gemeester Vetter, dat hij deze tentoon-1
stelling mogelijk heeft gemaakt en sprak
ook zijn dank uit jegens prof. dr. Goede-
waagen, voor diens bemoeiingen ten bate
van de Duitsch-Nederlandsche cultuuruit-
wisseling. Vooral echter gold de dank van
den Rijkscommissaris den Duitschen kun
stenaars, daar zij in grooten getale zijn
gekomen om persoonlijk contact met den
Nederlandschen kunstenaar te zoeken. Tot
slot gaf de Rijkscommissaris uiting aan
zijn overtuiging, dat het werk van den
kunstenaar het beste zelf kan spreken
en verklaarde de tentoonstelling voor ge
opend.
Hierna maakten de genoodigden een
rondgang over de zeer interessante ten
toonstelling. De Rijkscommissaris werd
rondgeleid door dr. Gerhard Brüns, direc
teur van het museum te Hagen.
In de morgenuren maakten de Duitsche
kunstenaars, vergezeld van Oberbürger
meister Vetter, Amtsbürgermeister Welge
en Regierungsprasident Dellenbusch, een
rondvaart door de havens en grachten
van Amsterdam. Het gezelschap werd ont
vangen in de ambtswoning van den Re-
geeringscommissaris, burgemeester Voute
die de Duitsche gasten aan zich liet voor
stellen en zich geruimen tijd met hen on
derhield.
In de avonduren verzamelden de ge
noodigden »ich in het Apollo-paviljoen
aan een gemeenschappelijken maaltijd,
aangeboden door den regeeringscommis-
saris van Amsterdam, burgemeester E. J.
Voute. Tijdens dezen maaltijd hield bur
gemeester V*>ute een toespraak.
Rede Regeeringscommissaris
E. J. Voute
Een voor Amsterdam belangrijke ge
beurtenis, de tentoonstelling van heden
daagsche Westfaalsche en Nederrijnsche
kunst in het Rijksmuseum zoo begon
de heer E- J. Voute verschaft mij het
voorrecht, u aan dezen disch te begroe
ten. Ik was reeds in de gelegenheid u
hartelijk Welkom te heeten, maar gaarne
maak ik van de gelegenheid gebruik u
nogmaals de verzekering te geven, dat
de hoofdstad van Nederland uw bezoek)
op hoog»n prijs stelt. Immers, dit bezoeW
demonstreert de nauwe betrekkingen;
welke #r tusschen Nederland en West-
DuitscMand bestaan, het verlevendigt het
gevoeten van stamverwantschap, welke
zich ift het Nederlandsche en Duitsche
cultureele leven, in wetenschap en kunst,
openbaart. Te verwonderen valt dit niet,
wan* wie een blik op de kaart van
Eurbpa slaat en ziet hoe de Rijn, de
hoafdverkeersweg van een der meest be-
laagrijke „Wirtschaftsgebiete der Erde”,
d»or Duitschland stroomt in Nederland
zijn loop voortzet en daar zijn monding
k^eü; begrijpt, dat bet een ggografisebe j
