HAAGSCHE COURANT Boerderijen bij Lunteren blootgelegd NEDERLANDSCH-INDIE BINNENLAND STADSNIEUWS UIT DE OMSTREKEN Dinsdag 5 Augustus 1941. HET CONFLICT IN HET VERRE OOSTEN HET RIJKSINKOOPBUREAU Uitgeholde boomstam als waterput van DERDE BLAD SCHEEPSBOUW IN NEDERL.-INDIE DE VERBODEN HANDEL de. PRIJSVRAAG UITGESCHREVEN VOOR ONTWERP VAN EEN CREMATORIUM KAMERAADSCHAPSBIJEENKOMST DER NATIONAAL-SOCIALISTISCHE VROUWEN-ORGANISATIE INDONESISCHE CULTUREELE CONFERENTIE CONCOURS D’ELEGANCE TE SCHEVENINGEN DE OLIELEVERANTIES AAN JAPAN DE KUSTVISSCHERIJ JEUGDZANGFEEST DOOR DEN JEUGDSTORM Artikelen tegen hoogeren prijs gekocht en verkocht NOTARIS Mr. A. C. M. J. BOMERS De Duitsche deelneming aan Jaarbeurs te Utrecht TENTOONSTELLING PRODUCTIE SLAG Reportagewagen voor het Oos- telyk front gereed gekomen Twintig jaar geleden zijn werkzaamheden begonnen SOEST ONTVANGT JEUGDIGE HAAGSCHE KINDEREN Een Germaansche nederzetting twintig eeuwen geleden den of jen-basis”. bij- van No. 17945 en een 16- Een 32-jarige den zaal dit- De afdeeling ’s-Gravenhage. van de Ver- eéniging voor facultatieve lijkverbranding heeft een prijsvraag uitgeschreven voor een ontwerp van een crematorium met co lumbarium. Deelneming aan de prijsvraag staat open voor iederen Nederlander. De jury bestaat uit de architecten: C. A. Abspoel, den Haag, secretaris,. H. A. J. Baanders, Amsterdam, voorzitter, R. D. Roosenburg en M. J. Luthmann, den Haag, en A. H. Wegerif, Wassenaar. De beteekenis van de Adat In het Clubhuis „Indonesia” te Leiden is op 1, 2 en 3 dezer de 3de Indonesische Cul- tureele Conferentie gehouden. Het aantal deelnemers aan deze conferentie, welke, zooals reeds is gemeld door alle Indone sische vereenigingen in Nederland werd georganiseerd, bedroeg ditmaal 110 tegen 91 tijdens de eerste en 118 tijdens de tweede conferentie. Evenals vroeger heb ben ook dit jaar vele Indonesische arbei- ders aan de conferentie deelgenomen. De beide gehouden referaten behandel den „De Adat in de Indonesische maat schappij” en de „Beteekenis van het Indo nesische tooneel. Daarnaast werden deze onderwerpen nog nader behandeld in drie commissies: Adat en opvoeding in Indone- Oorlogsvoorbereidingen Uit Tokio meldt een S.P.T.-telegram van 4 dezer: Reizigers, die aan boord van het Japan- sche stoomschip „Citano Maru” uit Soera- baja in Kobe zijn aangekomen, berichten over de oorlogsvoorbereidingen op Java. Het zwaartepunt dezer voorbereidingen ligt bij het organiseeren van de luchtaf weer, waarbij een groot aantal vliegtuigen van Amerikaansch fabrikaat medewerken. Alle veertien dagen worden groote lucht- beschermingsmanoeuvres gehouden. Het garnizoen van Soerabaja zou belangrijk zijn versterkt. Op geregelde tijden worden metaalinzamelingen gehouden, vooral voor aluminium. De correspondent in Berlijn van het „Alg. Hbld” schreef d.d. 4 dezer aan zijn blad: „In aansluiting op de onderhandelingen tusschen Japan en Thailand, zullen, naar de Italiaansche bladen uit Washington verrfemen, door Tokio opnieuw onderhan delingen worden aangeknoopt met Neder- landsch-Oost-Indië. Waarover deze onder handelingen eventueel zullen loopen, is te Berlijn nigt bekend, maar uiteraard ver- leenen deze berichten weer meer relief aan de opvatting, dat Nederlandsch-Oost-Indië de olieleveranties aan Japan misséhien zal hervatten, als het huidige contract tus schen de petroleummaatschappijen, het welk Japan een betaling in dollars oplegt, waartoe het echter door het blokkeeren zijner saldi, niet in staat is, wordt ver vangen door een nieuw contract op gul- nf ion-hncic” Gedurende' de week van 28 Juli tot en met 2 Augustus was er vrij veel visch aan den afslag te" Scheveningen. Behalve de visch die uit zee werd aangevoerd, kwam er veel visch van IJmuiden om hier te worden verkocht. De aanvoer uit zee bedroeg 20.255.85, aangevoerd door 4 motorkotters met 472.40 en 232 schokkers met 19.783.45, terwijl de verkoop van visch van elders naar hier ten verkoop gezonden 7894.20 bedroeg, zoodat in totaal voor 28.150.05 aan visch over den afslag werd verkocht, tegenover voor 22.000 in de vorige week. De hoogste aanvoerdag was Donderdag met 6940. De aanvoeren bestonden in hoofdzaak uit scharren en schol, terwijl de aanvoer van kleine tongen niet onbelangrijk was. De prijzen waren goed, zoodat verschil lende kustvisschers mooie weekbesom- mingen hebben gemaakt. De besommingen van de Scheverfmg- sche motorloggers, die van IJmuiden uit aan de kustvisscherij deelnemen waren nog al verschillend. Enkele loggers maak ten mooie weekbesommingen, vooral de snurrevaders, andere daarentegen brach ten niet veel visch aan. De hoogste be somming per reis bedroeg ƒ3200, gemaakt door de Sch. 312. Bevolkingsregister. Elk hoofd van een gezin of afzonderlijk levende, doet binnen vijf dagen na zijn verhuizing binnen de Gemeente daarvan aangifte aan het Gemeentebestuur. Den ingezetenen wordt indachtig ge maakt, dat de met de controle voor het Bevolkingsregister belaste ambtenaren steeds voorzien zijn van een onderschei- dingsteeken» dat desverlangd moet worden getoond Op Zaterdag 9 Augustus a.s. zal op het Plein in den Haag een jeugdzangfeest ge organiseerd door den Jeugdstorm, gehou den worden. Hieraan zullen ongeveer duizend stor- mers en stormsters uit verschillende stre ken van Zuid- en Noord-Holland deelne men. Gesproken zal worden door den hoofdstormer C. van Geelkerken. Het pro. gramma vermeldt o.m. „Merck toch hoe sterck”, de Zilvervloot, Klokke Roeland, Waar de blanke top der duinen, en eenige Jeugdstormliederen. Vooraf zal in vier groepen een marsch door de stad worden gemaakt en na af loop een door- Scheveningen. Het zangfeest vangt om 3 uur aan. Rechercheurs, belast met toezicht op de naleving der Distributiewetten, hebben tegen 9 personen procesverbaal opge maakt. In vereeniging hadden zij zich schuldig genaakt aan prijsopdrijving van 10.000 sigaretten, hoeveelheden cacao, thee zeep en ham en rundertong. Een en ander hadden zij tegen een hoogeren, dan den vastgestelden prijs, ingekocht Een 24-jarige magazijnbediende is aan gehouden voor het verhrffidelen van tex- tielkaarten. De persdienst van de N.S.B. meldtMet de benoeming van mr. A. C. M. J. Bomers, candidaat-notaris te Voorburg (Z.H.), tot notaris, heeft de eerste nationaal-socialis- tische notaris zijn intrede gedaan. Mr. A. C. M. J. Bomers werd op 9 Fe bruari 1905 te Groningen geboren. Na er zijn middelbare opleiding te hebben ge noten, studeerde hij er rechten, welke stu die in 1927 met succes werd afgesloten. Hij legde zich vervolgens toe op de studie voqx het notariaat en trad na beëindiging daarvan in de practijk, achtereenvolgens te Groningen, Zwolle, Amsterdam en den Haag. Sinds Februari 1941 is hij bij den gemachtigde voor de prijzen chef van het bureau scholing. In 1933 werd hij lid van de N.S.B.trad van 1934 tot 1935 als spreker op, terwijl hij in dienzelfden tijd als leider van de fascisten-school fungeerde. In 4940 werd hij benoemd tot lid van den raad van discipline en was voorts korten tijd W.A.- man. Verder bekleedde hij nog verschil lende andere functies in de beweging, zoo- als die van districtsvormingsleider van het district Rijnland (Gouda) terwijl hij ook nog hoofdopsteller van net districtsblad „Paraat” is. sië, Adat en arbeid in Indonesië en Hat Indonesische tooneel in Nederland. Wat betreft het eerste onderwerp heeft de conferentie de volgende besluiten geno men: Ondanks de vele plaatselijke ver schillen in de adat kan worden vastgesteld dat er één Indonesische adat bestaat, die de grondslagen levert voor een toekom stig gecodificeerd Indonesisch recht. De adat ondergaat evenals de Indonesische sa menleving voortdurend verandering. Zoo bevat de adat nu vele deelen, die er in gekomen zijn door het ontstaan van vor- stenrijken en door de inmenging van den Europeeschen invloed in Indonesië. Deze elementen staan thans de ontwikkeling van de adat overeenkomstig de nieuwe be hoeften van het Indonesische volk in den weg en dienen ter zijde te worden gesteld. Dit kan echter niet worden bereikt zoolang het Indonesische volk vanwege zijn huldi gen toestand niet naar eigen inzicht de adat kan ontwikkelen. Daarom dient het nationaal streven zijn voll? aandacht te wijden aan de adat. De conferentie juicht het toe, dat er reeds een Indonesisch we tenschappelijk genootschap in Batavia is gevormd, die sociale en in het bijzonder adat-vraagstükken bestudeert. Het Indonesische tooneel Ten aanzien van het tweede onderwerp is de conferentie van oordeel, dat het huidige Indonesische tooneel nog niet be antwoordt aan de eischen, welke het natio nale streven daaraan dient te stellen. Zoo wel de strekking als de vorm van het tooneel bevat nog vele elementen die stam men uit den feodalen tijd, (bijvoorbeeld in de wajang, het bekende Javaansche too neel), of, die uitsluitend het milieu der Indonesische intellectueelen en ambtena ren raken (in de moderne tooneelstukken), Deze elementen bemoeilijken de pogingen om het tooneel geheel te döen aansluiten bij de nooden en behoeften van het Indone sische volk, opdat hét een steun vormt voor zijn streven naar vooruitgang. Tevens moeten de nieuwe genres van het volks- tooneel, die in den laatsten tijd zijn ont staan, verder worden ontwikkeld. De conferentie werd besloten met de opvoering van een modern Indonesisch tooneelstuk „Sepakat Baroe" (Eenheid op nieuwen grondslag) geschreven door een Indonesiër, hier te lande, dat een episode weergeeft uit het boerenleven op Java en dat veel succes oogstte. Op de a.s. Utrechtsche najaarsbeurs zal de officieele Duitsche afdeeling niet meer in de tot nu toe gebruikte tentoon stellingsruimte op de derde étage, doch in belangrijk grooteren omvang iri de benedenverdieping van het jaarbeursge bouw worden ondergebracht. Aangezien bij de jaarbeurs de landbouw cp den voorgrond staat, zal in de Duit sche afdeeling de toepassing van electro- techniek, van gas en water voor land bouwkundige bedrijven alsmede planten- bescherming en bestrijding van schade lijke insecten met de nieuwste hiervoor in aanmerking kamende apparaten wor den getoond. Daarnaast zal deze afdeeling een meer wetenschappelijke voorstelling der voordfeelen van zekere nieuwe machines en gereedschappen voor gebruik in land bouwkundige bedrijven bevatten. De Ausstellungs- und Messeausschuss der Deutschen Wirtschaft Berlin zal op de jaarbeurs wederom in het kader der Duitsche afdeeling samen met de Duit sche kamer van koophandel voor Neder land te Amsterdam een inlichtingen bureau openen. SCHOOLFEESTJE O.L. SCHOOL NIJKERKLAAN 9 Voor de kinderen van de O.L. school aan de Nijkerklaan 9 werd dezer dagen een schoolfeest georganiseerd. De heer Goverts wnd. hoofd der school, opende ’s morgens met een korte toespraak de feestelijkheden voor de 5 laagste klassen. Hij memoreerde hierbij o.a., dat dit feestje werd aange boden door de Oudercommissie, die hier toe in de gelegenheid was gesteld door vrijwillige bijdragen aan het Ouderfonds, door ouders der schoolgaande jeugd. Hierna werd door den heer Kellenbach met zijn beroemde poppenkast het sprookje „Doornroosje” vertoond. De inspecteur van het Onderwijs, de heer Blokpoel, gaf blijk van zijn belangstelling door het eerste ge deelte van de vertooning bij te wonen. ’s Middags werd door den heer Kellen bach voor de hoogste klassen het sprook je „Tafeltje dek je, ezeltje strek je” ten beste gegeven. Beide voorstellingen hadden bij de jeugd een doorslaand succes. Na de pauze trad de heer de Vries op met zijn goochelrepertoire, dat, eveneens zeer in den smaak viel. Zoowel ’s morgens als 's middags werden tijdens de pauze de kinderen op ijs getracteerd. Aan het slot van dit feest sprak de heer Meijer, secretaris der Oudercommissie, zijn voldoening uit over het welslagen van dezen dag, en dankte o.a. het onderwijzend personeel der school voor de prettige me dewerking. OUDERAVOND O.L. SCHOOL ZUSTERSTRAAT 121 Op Donderdag 31 Juli is in verband met het verlaten der school door de leer lingen der 6e klasse, aan bovengenoemde school een ouderavond gehouden, die in alle opzichten geslaagd mag heeten. Het programma bevatte zang, gymnastiek, en muziek. In de pauze werden de tentoonge stelde handwerken en het teekenwerk der leerlingen bezichtigd. Even voor de pauze sprak het hoofd der school de heer de 2 waar na zij een tractatie ontvingen. De kinderen boden het hoofd een geschenk aan, waar voor deze hartelijk dankte.- De voorzitter der oudercommissie de heer Ottes, reikte de getuigschriften en prijzen uit j VACANTIEBEZIGHEID VOOR SCHOOLKINDEREN De Haagsche Bond „Vacantiebezigheid voor Schoolkinderen” besloot Vrijdag j.l. de voorbereiding van het zomerwerk met een samenkomst van alle leiders en leid sters. Voor de indeeling sprak de voor zitter, mr. Cost Budde, de jonge men- schen toe en wees hen op hartelijke maar ernstige wijze op het gewicht van de taak hen weder toevertrouwd. Hij her-, innerde daarbij met groote waardeering aan alles wat mevr. v. d. MeulenBroek man gedurende vele jaren voor den bond heeft overgehad vooral als hoofdleidster van den Kraampjesdag. Gisteren is het werk weer begonnen. OPVOERINGEN „MOTTIGE JANUS” Van 7 Augustus af worden in het Rem- brandt-theater door het gezelschap van Jacq. Bijlevelt en v. Aerschot voorstellin gen gegeven van „Mottige Janus”. Op 7 Augustus wordt de 50ste voorstelling gegeven. DIEFSTALLEN Een 21-jarige en een 19-jarige verkoop ster werden door de politie aangehouden terzake van diefstal resp. van een blouse» en een japon. Ten nadeele van een markt- bezoekster werd haar handtasch. inhou dende een klein bedrag aan geld en dis tributiebescheiden van drie personen, ge stolen. Twee melkleveranciers deden bij de politie aangifte van diefstal van pakjes boter van hun tijdelijk onbeheerd gelaten wagen en wel in de Vlietstraat en op de Prinsegracht. BEËEDIGING De Hooge Raad heeft heden beëedigd als advocaat-generaal bij het gerechtshof te Arnhem mr. F. Couvée. DE BADEN Bij de Maatschappij Zeebad Schevenin gen werden gisteren 833 baden genomen, bij het Volkszeebad 1375, bij het gemeen telijk Volkszeebad Kijkduin 269 en bij het zwembad Zuiderpark 4747 baden. De temperatuur van het water te Sche veningen was heden 66 graden en in het Zuiderparkbad 67 graden. Ds. J. L. WIELENGA Naar wij vernemen, is ds. J. L. Wielen- ga, predikant bij de Geref. Kerk van La ren (N.H.), die kortgeleden het beroep naar ’s-Gravenhage-Zuid heeft aangeno men, plotseling ongesteld geworden. Er is geen levensgevaar, maar de verschijn selen wijzen op een zenuwinzinking, waardoor ds. Wielenga eenigen tijd vol strekte rust moet hebben. RIJWIELDIEFSTALLEN Aangehouden zijn door de politie terzake van rijwieldiefstal een 23-jarige los werk- man, een 17-jarige plaatwerker en een 16- was de ontvangst bij Reichsminister dr. jarige fabrieksarbeidster. Een 32-jarige - - - slager, die door een burger op heetzrdaad trapt werd bij het stelen an een fiets gevuld met van den be- der N.S.B., met declamatie en zangvoordracht door leden der N.S.V.O. Bouw van een nieuwe werf. Een Europapress-telegram uit Tokio meldt, dat fri Nederlandfcch-Indië met een kapitaal van 5 millioen gulden, een scheepswerf zal worden gebouwd. Men re kent erop, dat de werf binnen een jaar gereed zal zijn. De directeur van deze nieuwe werf, die zich momenteel in de Vereenigde Staten bevindt, om daar ma chines aan te koopen zou verklaard heb ben, dat allereerst de kiel zal worden ge legd voor een viertal vrachtschepen van elk 10.000 ton. Van 19 tot en met 23 Augustus wordt in Pulchri Studio alhier een tentoonstel ling „Productieslag in Europa” gehouden, welke tentoonstelling aansluit op een bij eenkomst van leidende personen uit agrarischen kring op 18 Augustus. Voor het op Zaterdagmiddag 16 Augus tus e.k. in het Kurhaus te Scheveningen te houden „Concours d’ Elegance”, voor dames begeleidend 1 hond „Concours Costume” voor dames, begeleidend 1 of meer honden en Concours de jeunesse costümé voor meisjes en jongens van 5 tot 15 jaar, begeleidend 1 of 2 honden, slui ten de inschrijvingen 10 Augustus a.s., bij den secretaris H. Peters, Kurhaus, Sche veningen. De honden behoeven geen ras honden te zijn, zij behoeven ook niet eigendom van de mededingsters te zijn. In de jury hebben dit jaar zitting mevr. Mary Dresselhuys, mevr. Dicky Wa- felbakker en de heer Abr. van Hoboken van Hoedekenskerke. In het bestuur hebben zitting dr. H. L. Driessen, W. Hol, ir. P. M. Montijn, mr. E. Polis, mej. C. v Rhienen, dr. P. Rood- zant, Fritz C. Schaedtler, dr. J. Thomee en mr. A. Adama Zijlstra. ONGEVALLEN De 62-jarige voetgangster E. J. C. van L.-v. d. M. van de Groot Hertoginnelaan is gistermiddag op den hoek van de Laan <-an Meerdervoort en Zoutmanstraat aan gereden door een wielrijder. Zij kreeg een wond boven het linkeroog. Na aan den Centralen Post verbonden te zijn, kon zij huiswaarts keeren. De 14-jarige H. J. v. d. T. uit de Vermaesstraat viel gister middag in de Scheveningsche boschjes in een prikkeldraadafrastering en kreeg dientengevolge verwondingen aan den rechtervoet.' De geneeskundige dienst bracht hem naar het Roode Kruiszieken huis. Later kon hij» naar huis gaan. Op den Haagweg is gisteren de 3-jarige kleu ter P. B. H. uit de Kokosnootstraat tegen een rijwiel opgeloopen. Het jochie be kwam een hoofdwonde en werd door den geneeskundigen dienst naar het R.K. zie- kenhtiis aan het Westeinde vervoerd. Onze stadgenoote, mej. M. L. v. d. Heiden is benoemd tot onderwijzeres 1 aan de dr. J. C. de Moorschool hier ter stede. MASSAGE-CENTRUM VAN HET MILITAIR HOSPITAAL In het Massage-centrum van het Mili tair Hospitaal te ’s-Gravenhage, waar de leden van de afdeeling ’s-Gravenhage van het Ned. Genootschap voor Heilgym nastiek en Massage geregeld belangelooze hulp aan. Nederlandsche militaire oor- Togsgewonden verleenen. werden in Juli 430 massagebehandelingen aan 42 patiën ten gegeven, d.w.z. bijna 16 behandelingen per werkdag. Sedert de instelling van het Massage- centrum op 1 September 1940 werden t. m. 31 Juli 1941 aldaar 8892 behandelin gen gegeven, tJKM’ijl bovendien vele mili taire oorlogsgeWnden tijdens hun verlof eveneens pro Deo elders door de leden van voren genoemd genootschap werden geholpen. van het Nat. deelt ons mede: Een aantal vrouwelijke leden van het Nationaal-Socialistisch Studentenfront be zocht door bemiddeling van de afdeeling buitenlandsche betrekkingen van genoem de organisatie, op uitnoodiging van de Reichtsstudentenführung, de Reichswett- kampfe der Studentinnen im Kriege, welke te Darmstadt werden gehouden. Samen met vertegenwoordigers van studenten- vereenigingen van 14 verschillende naties genoten zij een uiterst gastvrij onthaal, waarbij naast de gelegenheid om een in druk te krijgen van het prestatievermogen der Duitsche studentensport, vele bijeen komsten werden belegd, welke, deels met een cultureel karakter, gelegenheid in overvloed boden banden aan te knoopen met de vrouwelijke studeerende jeugd van het nieuwe Europa. Zoo werd een kort bezoek gebracht aan het Langemarck-studium te Heidelberg, waarbij kennis werd gemaakt met dit uiterst belangwekkend instituut, dat niet- bemiddelde jonge handwerkers de gelegen heid biedt universitaire ontwikkeling op te doen. Vervolgens bezochten de Neder landsche deelneemsters, op uitnoodiging Van de Rijksregeering, Berlijn, waar hun op velerlei gebied werd getoond, wat het Derde Rijk aan zijn hoofdstad heeft ge schonken. Het hoogtepunt van dit bedrijf Göbbels. die in een gesprek met de Neder landsche SS genten informeerde naar de Mussertbewllging. en blijk gaf van zijn warme belangstelling voor de nationaal- socialistische beweging. Tevens ontving de ambassadeur van Italië, Dino Alfieri de bezoekstérs terwijl de Ober-Bür^ermeis- ter van Berlijn, dr. Engel, het gezelschap een noenmaal aanbood. De Nederlandsche deelneemsters zijn intusschen naar Neder land teruggekeerd. „VREUGDE EN ARBEID” De districtsdienst den Haag „Vreugde en Arbeid” deelt mede: Directie en personeel met vrouwen en kinderen van de N.V. W. A. Goosen’s Rundvetsmelterij „Minos” hebben onder zeer goede weersomstandigheden een bui tengewoon geslaagden dagtocht gemaakt. ’s-Morgens om 11 uur vertrok men per tram naar Leiden, alwaar de „Pauline” van de Reederij van der Schuijt, gereed lag, die het gezelschap overbracht naar „De Bonte Koe” aan de Kaag. Hier werd een warme maaltijd gebruikt en ’s-avonds keerde men wederom met de ..Pauline” naar Leiden terug, waar de tram klaar stond voor den Haag. De stemming was buitengewoon goed en wij brengen dit voorbeeld met nadruk) onder de aandacht van andere bedrijven. Na een week van noesten arbeid was Zaterdagmorgen de reportagewagen, welke door den Nederlandschen omroep ter be schikking was gesteld, van het Nederland sche legioen voor den dienst aan het Oos telijke front, gereed gekomen. De wagen reed het terrein op, van studio C. aan den Schuttersweg, te Hilversum, waar dr. ir. Herweijer, directeur-generaal van den Nederlandschen Omroëp, aan wezig was om een laatste inspectie te hou den en om afscheid te nemen van de be manning. Het werd een gemoedelijk af scheid. Dr. Herweyer liet uitkomen, dat ten aanzien van het dappere vijftal het niet het oogenblik was voor het houden van officieelé toespraken. In den tijd, die achter ons ligt, werden zoovelen met wel overwogen en fraaie woorden gehuldigd, die nooit iets van belang hadden gedaan, dat het thans een blaam zou zijn tegen over deze mannen, die weldeden en zich persoonlijk inzetten. De wagen bleek tot in de puntjes in orde te zijn. Voor elke berekenbare eventualiteit was gezorgd. De heer J. Broekhoff tot nu toe chef bij den technischen dienst van den Neder landschen Omroep, benoemd tot wagen- commandant in den rang van luitenant, - - vertelde enkele bijzonderheden over de hebben sporen nagelaten,, die inrichting. Achter de stuurplaats, bevindt zich de snijapparaiuur voor de gramofoon- platen, die door een kleinen benzinemotor wordt gedreven. In een tegen de achter deur bevestigde kast bevindt zich op has pels ongeveer een k.m. kabel voor de ver binding met de gevechtslinies. Verder is er natuurlijk de gereedschapskist, waarin zich tevens de noodige reservelampen be vinden en tenslotte een kastje met een krachtversterker. De bemanning bestaat, naast den heer Broekhoff uit de heeren W. H. Herrmann, onderofficier platen snijder, J. A. Janssen, chauffeur, B_van Norden voor de technische installatie en J. C. Snijder van Wissenkerke, oud-repor. ter. Deze laatste, van huis uit journalist, heeft de afgeloojien week volop gelegen heid gehad het reportagebedrijf van den omroep te bekijken en werd door den heer Wij brans Marcussen, den leider der afdeeling reportage van den omroep, in de geheimen van het vak ingewijd. Bij informatie bleek ons dat de wagen met haar bemanning voorloopig vier weken naar de Duitsche Propaganda Kompanie Schule te Potsdam gaat ter opleiding voor den dienst aan het front. Vervolgens gaat de wagen naar het hoofdkwartier van het Nederlandsche legioen te Krakau, vandaar tenslotte naar de onbekende bestemming aan het front. Wij vernamen tenslotte dat, zoodra alles functionneert, elke week een samenvat ting van de in het oorlogsgewoel opge nomen reportages door den Nederland- schen omroep zal worden uitgezonden. HOEK VAN HOLLAND Afscheid ds. H. de Jong In verband met zijn vertrek naar de Geref. Kerk van Charlois, heeft ds. H. de Jong te Hoek van Holland afscheid geno men van zijn gemeente. De belangstelling hiervoor was bijzonder groot, en onder de aanwezigen bevonden zich o.m. ds. Vonk uit Schiedam namens de Classis Schiedam, terwijl ook inspecteur Hartman aanwezig was. Voor zijn afscheid had ds. de Jong geen bijzondere prediking genomen, be handeld werd Zondag 22. In een persoonlijke toespraak heeft de predikant aan het eind van zijn preek zich tot kerkeraad en gemeente gericht, Na- ■mens den kerkeraad sprak de heer A^zrd. b- trapt werd bij het stelen ah een fiets is in bewaring gesteld Bij ehouden con trole bij opkoopers troffen ^rechercheurs van de rijwielbrigadë. een fiets aan, die vermoedelijk van diefstal afkomstig was. Vries, de scheidende leerlingen toe, Zij bleek door een 20-jarigen opkooper-1--1-r'“ van de hand te zijn «edaan. Deze werd aangehouden en bekende het rijwiel eenige dagen geleden in*de Kamperfoeljestraat te hebben gestolen. VROUWELIJKE STUDENTEN BEZOCHTEN DUITSCHLAND De afdeeling buitenlandsche betrekkin gen van het Nat. Soc. Studentenfront De persdienst van de N.S.B. meldt: Op Maandagavond werd in de groote zaal van den Haagschen Dierentuin een zeer goed geslaagde kameraadschaps- avond gehouden door district 24 der N.S.V.O., onder leiding van mevrouw A. C. van de Water-Hols. De avond stond in het teeken van waardigen ernst en oprechte blijdschap. Ernst, omdat de nationaal-socialistische vrouw begrijpt, dat zij zich moet in zetten voor den strijd tegen het bolsje- iwisme. Blijdschap, omdat zij op ’zoo’n avond eens te meer ondervindt wat het beteekent in kameraadschap vereenigd te zijn. Mevrouw mr. Molenbroek sprak vrouwen, die nagenoeg de geheele vuldqn (mannelijke gasten werden maal e'ens niet toegelaten) over het bols jewistische gevaar en riep iedere vrouw op te vechten om het zijn of niet zijn van het Germanendom. De avond werd verder samenzang Onder leiding kenden zangpropagandist Melchert Schuurman en 1 OPENBARE LEESZAAL EN BIBLIOTHEEK 9 In de Centrale Bilderdijkstraat van de Openbare Leeszaal* en BitJhotheek wer den in Juli 8046 (11.352) bezoeken ge bracht 34.250 (29.023) uitleeningen von den plaats. Kinderbibliotheek 3549 (2855) uitleeningen. Filiaal Colensostraat 4 3148 (2624) uitleeningen. Jeugdleeszaal 362 (178) be zoeken 2601 (460) uitleeningen. Filiaal Haets van Troostwijkstraat 81 4000 (2925) uitleeningen. Jeugdleeszaal 405 (403) bezoeken; 1140 (924) uitlee- I ningen. Filiaal Badhuiskade 27Christelijke O.L.B. 684 (1445) bezoeken3493 (3094) uitleeningen. Afd. Mackay school, Acacia- straat 141 1643 (1274) uitleeningen. O.U.B. 4975 (3897) uitleeningen. Filiaal Mient 277 11.463 (9506) uit}pe- I ningen. Filiaal Groot Hertoginnelaan 766171 (4844) uitleeningen. De tusschen haakjes geplaatste cijfers hebben betrekking op de maand Juli, van het vorige jaar. De Openbare Leeszaal en Bibliotheek is met de volgende aanwinsten verrijkt Evers, G. A. Utrecht als koninklijke residentie; het verblijf van Lodewijk Na poleon te Utrecht18071808. 1941 Mul der, A. W. J. Juliana van Stolberg, „ons aller vrouwe-moeder”. 1941Dekker, F. De betrekkingen tusschen de Oostindi- sche Compagnie en Japan. 1941Krüger, K. Die Strassen der Welteine Strassen- geographie. 1937Leeninga, J. Fiets tochten door Groninger land. 1941Koot, T. En nuAmsterdam inZwerf tochten in en rondom Amsterdam. 1941 Niklitschek, A. Het wonderland der na tuur. 1941Lammeren, T. J. W. van. Het vliegtuig en zijn onderdeden. 1941. 2 din.; Klamerj H. Het verzinken, ver tinnen en verlooden van metaleneen beknopt praktisch handboekje voor hen, die in deze vakken werkzaam of erbij betrokken zijn. 1941Stockler, H. Die Leica in Beruf und Wissenschaft. 1941. ZANGUITVOERING GEMEENTELIJK VERZORGINGSHUIS In het Gemeentelijk Verzorgingshuis aan de Morsestraat 9, werd Zondagochtend voor de verpleegden en verpleegsters een I zanguitvoering gegeven door Schipper’s I Vocaal Ensemble, waaraan behalve de leden van genoemd ensemble nog mede werking verleenden de dames mevrouw Willy Bourquin-Molenbeek, Rie v. Ruys- wijck (beiden harmonium), Tonny Hee- neman (sopraan) en de heeren Jan Bour- Quin (bas^bariton), Nico Wesstein (bari ton) en Bert Alers (tenor). Het geheel stond onder leiding van den dirigent Ary Schipper, TE VER IN ZEE De 19-jarige mej. P. P. van den Noord west Birnensingel, had zich gisteravond aan het strand Noord te ver in zee ge waagd en kon niet meer terug. Door den 31-jarigen P. G. Hellemans werd zij door middel van een redstok 1 'houden aan den I kant gebracht. 1 Dezer dagen was het twintig jaar ge leden, dat het Rijksinkoopbureau zijn eerste werkzaamheden aanving. Bij deze gelegenheid heeft de directeur van deze Rijksinstellin^, ir. E. C. Verschoor, in een onderhoud met een redacteur van het A.N.P. eenige indrukken van den ar beid van het R.I.B. gegeven, waarbij werd vooropgesteld, dat er, mede wegens de tijdsomstandigheden, geen sprake van een „jubileum” zou zijn. Maar het voorbijgaan van den vierden vijfjarigen mijlpaal mocht wel aanleiding geven tot een terugblik op de sinds 1921 bereikte resultaten, voorzoover die voor het publiek van belang kunnen zijn. Ook bij vorige lustra werd een dergelijke be schouwing gehouden, gelijk de heer Ver schoor, "die sinds de oprichting van het R.I.B. hiervan de leiding heeft opmerkte. Tot voor 1 Augustus 1921 verzorgden de Rijksinstellingen, en -diensten hun ia- koopen zelf, dus los van elkander, een decentralisatie, waarvan prijsopdrijving en onkunde veelal de vergezellende fac toren waren, Tallooze artikelen zijn voor de eene Rijksinstelling evengoed noodig als voor de andere en men kon gemak kelijk concludeeren, dat de leiders van de Rijksbed rij ven niet zonder meer ver stand hebben van de 1001-artikelën, die de Rijksinstellingen noodig kunnen heb ben, dan wel van al die artikelen den meest economischen prijs weten te bedin gen, zoodat het centraliseeren van deze inkoopen in handen van een bureau met deskundigen, die zelf in 's Rijks dienst staan, in het algemeen belang alle aanbe veling verdiende. Immers daardoor kon den de meest gunstige voorwaarden wor den bedongen en konden de leveranciers van het Rijk zich veel beter op diens be hoeften instellen. Deze centralisatie leid de tevens tot bevordering van de uit eco nomisch oogpunt zoo belangrijke norma lisatie van gebruiksartikelen- Begonnen werd met de meest in aan merking komende benoodigdheden en ge leidelijk werd deze gecentraliseerde in- koopmethode uitgebreid In het eerste jaar werd voor ongeveer een millioen gulden omgezet een bedrag, dat op een Rijks- begrooting van honderden millioenën nau welijks een rol speelde doch reeds na drie jaren was de bemiddeling tot zoo veel artikelen uitgebreid, dat de omzet was vervijfvoudigd. Deze steeg nog tot acht millioen gulden in 1930, om daarna terug te loopen tot 5| millioen in 1933 en vervolgens weer te klimmen tot een hoogte van 16.6 millioen over het afge- loopen jaar. Tegenover een aantal facturen van on geveer 38.000 in het eerste dienstjaar staat een aantal van plm. 240.000 in 1940. De personeelssterkte van het R.I.B., die in 1921 nog slechts enkele medewerkers omvatte, bedraagt thans 117. De exploi tatiekosten van het bureau bedroegen in de eerste twee jaren ruim 3 pCt., schom melden vervolgens tusschen 2 en 3.3 pCt., om vervolgens sinds 1934 met groote re gelmaat terug te loopen tot 1.2 pCt. van den omzet. H^t aantal leveranciers bij wie het R.I.B. zijn orders plaatste, steeg van ruim 500 in het eerste jaar tot bijna 5000 in 1940. Om de taak van het R.I.B. naar waarde te schatten is zeer zeker economisch in zicht in het staatsbestel noodig. Concen tratie van de voor ’s Rijksdiensten noodige bestellingen leidt als vanzelf tot zekere beperking van het aantal leveranciers, d.w.z. er zouden, indien er geen Rijks inkoopbureau was, welveel meer per sonen in aanmerking kunnen komen, om aan het Rijk het een of ander te leveren, doch de opdrachten zouden dan in vele gevallen veel geringer beteekenis hebben, waarbij verspilling van energie en ver snippering van materialen niet te vermij den ware. Het R.I.B. zoekt in elk geval naar den meest billijken en economisch te verant woorden prijs en houdt rekening met be hoorlijke vergoeding van de productie kosten. Met dit doel voor oogen is het steeds werkzaam geweest en het is een onmis bare schakel tusschen de Rijksinstellingen en de leveranciers geworden, een insti tuut tevens, dat een vakkundige controle op de kwaliteit der te leveren goederen pleegt te houden en dat aan het Rijk besparingen bezorgt, dfé ëen veelvoud van de exploitatiekosten van het R.I.B. be dragen. Honderdvijftien kihderen zullen,, op ini tiatief van W.H.N., in Soest eenige ge noeglijke dagen doorbrengen, dank zij de gastvrijheid van de Soester bevolking en Dinsdag 'komen er nog 25 kinderen bij. De ontvangst was allerhartelijkst, waar bij de burgemeester, mr. A. L. des Tombe, het goede voorbeeld gaf. Hij was de kin deren, die uit den Haag en Rijswijk kwa men, tot Utrecht tegemoet gereisd. De kinderen werden begeleid, door een zus ter van den Nederlandschen Volksdienst Aan de resp. stationshallen te Soest werden de kinderen door hun pleegouders opgewacht. De burgerij toonde medeleven met de jeugdige gasten. Een tuinder schonk 20 k.g. aardbeien, waaraan 30 fles- schen limonade was gemaakt. De kinde ren zijn tijdens hun verblijf aan de goede zorgen van de plaatselijke leidster van de W.H.N., mevrouw Dekkers, toevertrouwd. uit donkere plekken in de lengte-as van elk huis de gevoltrekking maken, dat in het huis oorspronkelijk enkele palen stonden ter ondersteuning van het dak. De ingang was in het midden der zijwan den gelegen. r Behalve deze groote huizen zijn ook kleinere gebouwen, waarschijnlijk schu ren, gevonden, terwijl in een geval twee huizen met den korten zijwand aan elkan der gebouwd waren. Dr. Bursch aan het woord „Uit de bij het onderzoek te voorschijn gekomen grondsporen kan men de con clusie trekken, dat eenige eeuwen voor het begin der jaartelling hier op de grens der zandgronden en het veengebied een klein Germaansch dprp moet hebben ge legen”, aldus dr. Bursch. „De bewoners hielden zich bezig met landbouw, vee teelt, jacht en visscherij. De huizen of liever boerderijen hadden in den oor- spronkelijken toestand ongeveer he* ui terlijk der schaapskooien, zooals men die nog op de Veluwe aantreft. Uit dé grondsporen blijkt wel, dat deze boerde rijen een aanzienlijken omvang hadden, n.l. ruim 15 meter lang en 5 meter breed. Men moet zich deze Germanen vooral niet als zoo onbeschaafd voorstellen, zoo als de geschiedenisboekjes voor de lagere school ons nog altijd willen doen geloo- ven. Rondom elk huis vertoont de bodem een geringe verheffingwaarschijnlijk zijn dit de akkers, die door plaggenbe mesting op den duur hooger kwamen te liggen dan het omringende land. Ijzeren landbouwwerktuigen waren nog niet in gebruik, zooals o.m. blijkt uit het feit, dat onlangs te Uitgeest, waar wij ook een Germaansche nederzetting hebben op gegraven, in een waterput een goed be waarde eg met houten punten werd’ ge vonden, maar dit is wel het geval ge weest bij opgravingen van der gelijke wooncentra in andere deelen van ons land.”' Op eenigen afstand van deze nederzet ting was door dr. Bursch enkele jaren geleden een andere woonplaats ontgra ven. Men vond daar ook lijkverbrandings- plaatsen en een merkwaardigen waterput. De wanden van dezen put, die goed be waard is gebleven, bestaan uit twee uit geholde eikenstammen, die boven elkan der in den grond zijn ingegraven. Waar schijnlijk een vernuftige constructie om het instorten van den pyt te voorkomen. Na twintig eeuwen weer aan het licht ge bracht, ligt die put nu temidden der hun aan- 1 dennenbosschen en korenvelden en dient wezigheid verraden. Zoo kan men verder als drinkplaats voor de dieren des velds... Door den gestadigen arbeid der ar- chaeologen moet de Nederlandsche bodem meer en meer zijn geheimen pyijs geven, opdat de kennis onzer vaderlandsche ge schiedenis verrijkt worde. Onlangs zijn te Lunteren Vinder leiding van dr. F. C. Bursch, conservator van het Rijksmuseum van oudheden en directeur van het rijks- bureau voor oudheidkundig bodemonder zoek, eenige Germaansch» huizen bloot gelegd Een redacteur van de V.P.B. bracht een bezoek aan deze opgraving, bij welke gelegenheid dr. Bursch ver schillende bijzonderheden over de resul taten mededeelde. Wie ten Oosten van het liefelijke dorpje Lunteren den ouden Hessenweg volgt over den Lunterschen "berg, geniet van \prachtige vergezichten. In het N.W. ziet men in de verte de Stichtsche heu vels en de torens van Utrecht en Amers foort, in het Oosten de eiridelooze heide en blinkende stuifzanden van de Veluwe, terwijl aan den voet van den heuvelrug natuur en menschenhand een bont mozaik van heidevelden, akkers en bosschen hebben geschapen. De laatste jaren wor den hier vele heidevelden omgeploegd tot akkerland en bij dit werk treft men her haaldelijk resten van het verleden aan. Zoo vond men onlangs in de nabijheid der plaats, waar ook enkele jaren ge leden reeds Germaansche huizen waren opgegraven, een vtij groot aantal scher ven van Germaansch aardewerk. Het ver moeden rees, dat ook hier een Germaan sche nederzetting had gelegen en inder daad bleek dit bij het onderzoek, dat onder leiding van dr. F. C. Bursch ver richt werd, het geval te zijn. Teneinde de grondsporen der huizen bloot te leggen, heeft men op een vijftal plaatsen, waar de aanwezigheid van een huis vermoed werd, den grond enkele decimeters uitgegraven en zoodoende 2ijn telkens in den vorm van een recht hoek gelegen donkere plekken zicht baar geworden, die vrij scherp- tegen het lichte zand afsteken en voor het geoefen de oog van den archaeoloog een duidelijke taal spreken. Deze verkleuring van den grond is ontstaan door het vergaan der palen, die doorvlochten met rijshout, de wanden van de huizen vormden. Deze palen zijn dus wel verdwenen, maar zij

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1941 | | pagina 9