i ÜJ i
Sb
BINNENLAND
Ma
L
Rijksbureaux in dienst
der gemeenschap
COURANT Woenwtag 6 Ang. ItHT
Aanmeldingsplicht
van Joden
Is
fw w w o®
I i''
HET GEVECHT IS AFGELOOPEN NU AAN HET WERKDe P.K .-verslaggever typt
Laatste waarschuwing
J. Milius
het
volgende
Bodemproductieplan 1942
Een stad onder spanning
Wat op de komende Najaars-
beurs te Utrecht te zien zal zijn
paalde gevangenisstraf,
werkkamp gezonden.
TWEEDE BLAD
-
RAUTER,
S.S. Gruppenführer en
GeneraHeutnarrt
der politie.
Stipte nakoming der bepalingen
is eisch
Ambtelijk wordt
medegedeeld
KTT
Onderhoud met mr.
„In enkele gevallen werd vast
gesteld, dat Joden en personen,
die gedeeltelijk van Joodschen
bloede zijn, den hnn door een
verordening van den Rijkscommis-
saris voor het bezette Nederland
sche gebied opgelegden plicht om
zich aan te melden, tot op heden
niet nagekomen zijn.
Wie tot en met den 15en Augustus
1941 aan zijn plicht tot aanmel
ding geen gevolg beeft gegeven,
wordt, ongeacht de in de ver
ordening van 10 Januari 1941 be-
naar een
De rentevoet voor de gemeentelijke
geldleeningen
ff
-
J I
:'x - .'Z
-XX>'
i
Atlantic-Holland)
zijn belevenissen, waarbij jong en oud vol verbazing toezien.
WAFFEN S.S. AAN HET OOSTFRONT. Overblijfselen van gemotoriseerde Sovjet-colon-
W eltbild-Polygoon)
nes op de opmarschwegen van de Waffen S.S.
Veel bezoek verwacht
pCt wordt voor een geldleening
met een langen looptijd te hoog
geacht
LANGS EEN BOSCHRAND SLUIPT EEN INFANTERIE-STOOTTROEP VOOR.
WAARTS om een nog door den vijand bezet plaatsje te omsingelen en den
tegenstander den terugtocht af te snijden. (Hoffmann)
met die
bouwer
DE HEER A. A. MOOI in de van Kins-
bergenstraat te Amsterdam, heeft een B.M.-
zeilboot op het dak gebouwd. De moeilijk
heid was echtér, hoe de boot op den be-
ganen grond te krijgen. De oplossing was
gemakkelijker gezegd dan gedaan. Met be
hulp van een speciale installatie liet men
de boot heel langzaam zakken.
(Polygoon-Zeylemaker)
HET EERSTE GEDEELTE VAN DE HOLLANDWEEK 1941 op de Westeinder-
plassen werd besloten met groepwedstrijden voor Sharpies, Olympia jollen, Valk-
jachten en Drakenklassers. Deze wedstrijden vielen letterlijk en figuurlijk in bet
water door den harden wind. Eenige Sharpies en Olympia jollen, welke gekapseisd
waren, worden aan den steiger weer overeind gehaald. (Polygoon-v. Bitsen)
dingen hebben stuk voor stuk weinig om
het lijf. De ernst van de feiten is dan
ook hierin gelegen, dat door alle gevallen
i tezamen belangrijke hoeveelheden waar
devolle grondstoffen onttrokken worden
i aan een rechtvaardige verdeeling. En daar
moet in dezen tijd scherper dan ooit tegen
opgetreden worden.
ditmaal grooter dan vroeger (een en ander
mede onder leiding van het departement
van Handel, Nijverheid en Scheepvaart)
en verder de nieuwe groep boeken (van
de Nederlandscke uitgevers een en ander
onder leiding van den Ned. Uitgevers
bond). Onder de voorlichtingsdiensten
moeten verder nog genoemd worden die
van den Economischen Voorlichtingsdienst
en van het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek, die op de eerste verdieping worden
AGRARISCHE AFDEELING IN HET
CENTRUM DER BELANGSTELLING
De omvang .der deelneming aan de ko
mende najaarsbeurs biedt een Verheugend
beeld, zoo was de algemeene indruk, dien
mr. J. Milius, directeur der Nederlandsche
Jaarbeurs gaf, toen een redacteur van het
A.N.P. hem verzocht het een en ander
mede te deelen over de beurs, welke in
begin September weer in Utrecht gehou
den zal worden; En hij voegde er ter illu
stratie aan toe, dat de vaste gebouwen en
het open terrein aan het Vredenburg na
genoeg uitverkocht zijn. Slechts hier en
daar kan in een bepaalde groep nog een
deelnemer worden toegelafen, maar over
het algemeen heeft men heel wat aanvra
gers om deelneming aan deze beurs moe
ten teleurstellen. De oorzaak is, dat hét
om verschillende redenen eigenlijk wel
noodzakelijk is de verschillende deelne
mers uitsluitend in de groepen, waartoe
zij behooren, onder te brengen.
De agrarische jaarbeurs belooft weer
zeer belangrijk te worden, de deelneming
is ook nu weer aanzienlijker dan verleden
jaar. Een grooter deel van het Vredenburg
dan ooit wordt dan ook ditmaal door de
jaarbeurs in gebruik genomen. Men zal er
een overvloed van landbouwwerktuigen,
machines en benoodigdheden aantreffen,
naast poot- en zaaigoed, ook op het gebied
van siergewassen, enz. Ook de Duitsche
Reichsnahrstand zal weer vertegenwoor
digd zijn, ditmaal echter in het verband
van de Duitsche* sectie, die ditmaal niet
op de derde verdieping is .ondergebracht,
maar in de parterre van het derde ge
bouw, tusschen de groep zuivelmachines
en werktuigen (in de parterre van het
tweede gebouw) en den doorgang naar
de hal, waarin men eveneens in hoofd
zaak agrarische benoodigdheden zal vin
den. Men kan zeggen, dat alles ter beurze
op den beganen grond aan de agrarische
afdeeling zal gewijd zijn, met uitzondering
van wat men vindt in de parterre van het
eerste gebouw, waar men o.a. weer Philips
met een grooten stand zal aantreffen.
Op de eerste verdieping zal men in
hoofdzaak vinden radio, electrotechnische
toestellen, machines, motoren, verlichtings-
en verwarmingsartikelen en de bekende
afdeeling van koloniën. Op de tweede ver
dieping, glas, porcelein, aardewerk, kris
tal en luxe-artikelen en de Belgische sec
tie.
Op de derde verdieping de nieuwe groe
pen reclame (onder leiding van het ge
nootschap voor reclame), de voedings- en
genotmiddelen (waarin natuurlijk de ver- -
vangende middelen zeer goed vertegen
woordigd zullen zijn) de vervoersinstellin-
gen en de P.T.T. alsmede de bekende in
zending van de Vank.
Op de vierdeétage een groote collec
tieve inzending van het departement van
Sociale Zaken, (waarbij in grooten getale
de „diensten” van dit departement verte-
In het algemeen kan men zeggen, dat
zoowel in het industrieele deel, het com-
mercieele, het agrarische en het voorlich
tende deel van de beurs alles ruim ver
tegenwoordigd en goed verzorgd zal zijn.
Onder de collectieve groepen verdient nog
genoemd te worden, de schoenengroep, die
groote activiteit aan den dag legt en zelfs
in nog grooteren omvang dan vroeger aan
wezig zal zijn.
Radioreportage in verband met de
electriciteitsbezuiniging
Iedereen is nu wel doordrongen van het
feit, dat hij verplicht is op gas en electri-
citeit 25 "pCt. te bezuinigen. Dit is een
zeer ernstige plicht, welke nog niet over
de geheele linie met de noodige zorgvul
digheid wordt vervuld, hetgeen blijkt uit
de afsnijding van stroom en gas, waartoe
de overheid in sommige gevallen is moeten
overgaan.
Blijkens de ervaring kampen vele in-
dustrieelen en huisvrouwen nog met moei
lijkheden, ter oplossing waarvan zij voor
lichting noodig hebben. Wij wijzen daar
om op een radioreportage, welke heden
avond van 8.158.30 via Hilversum I on
der den titel :„Een stad onder spanning”
zal worden uitgezonden, waarin naast de*
reportage betreffende de techniek van ecu
electriciteitsbedrijf nog een aantal aanwij
zingen ter bezuiniging, zoowel voor den
industrieel, als voor de huisvrouw zullen.
De gemeenteraad van Stellendam be
sloot in zijn vergadering van 16 Juni
1941, met de N.V. Bank voor Nederland
sche Gemeenten te ’s-Gravenhage een
geldleening aan te gaan, groot /6350,
tegen parikoers en een rente van 4 j pCt.
per jaar. Ten aanzien van de aflossing
van deze geldleening werd bepaald, dat
deze zou geschieden in veertig jaarlijk-
sche termijnen van ƒ158.75, aan te van
gen in 1941, met voorbehoud van ver
vroegde aflossing yan het restant der
leening, onder voörwaarde. dat bij extra
aflossing over de eerste vijf jaren over
het extra af te lossen bedrag een ver
goeding zou zijn verschuldigd van 1 pCt
Ged. Staten van Zuid-Holland keurden
op 1 Juli d.a.v. bedoelt gemeenteraadsbe
sluit goed, doch dit goedkeuringsbesluit
is thans door de secretarissen-generaal
van de departementen van Binnenland-
sche Zaken en van Financiën vernietigd
wegens strijd met het algemeen belang.
Genoemde bewindsmannen achten een
rentevergoeding van 4| pCt. voor een
geldleening met een looptijd van 40 ja
ren, gelet op den geldenden rentestan-
daard, te hoog, zoodat onder deze om
standigheden bedoeld besluit van Ged.
Staten van Zuid-Holland geacht moet
worden te zijn in strijd met het algemeen
belang.
■W
De tegenwoordige omstandigheden maken
het nu eenmaal noodzakelijk, zoo wordt
ons van bevoegde zijde megedeeld, dat in
ons land maatregelen worden genomen
ten aanzien van diverse grondstoffen en
materialen. Naar men weet, is de uit
voering der diverse distributiebepalingen
voor handel en nijverheid gelegd in han
den van de Rijksbureaux, welke tot taak
hebben maatregelen te nemen in het be
lang van deze grondstoffenvoorziening en
door een billijke verdeeling en zuinig be
heer het juiste gebruik van de aanwezige
voorraden te waarborgen. Natuurlijk
wordt daardoor niet iedereen bevredigd,
want de maatregelen, die genomen moes
ten worden, zijn nu eehmaal impopulair.
Maar ieder, die nadenkt, zal groote waar-
deerirag moeten hebben voor het werk
door de Rijksbureaux voor de gemeen
schap verricht. Willen de genomen maat
regelen nu ook het beoogde effect berei
ken, dan moeten ze niet alleen streng
Worden toegepast, maar is tevens een
voortdurende controle op de uitvoering
er van noodig. Een onverbiddelijke be
straffing van die onsociale elementen, die
de voorschriften overtreden, is eveneens
klemmende eisch. De distributievoor-
schriften worden nu eenmaal door som
migen, die in andere opzichten angstval
lig vermijden met de wet in conflict te
komen, zonder aarzelen overheden. Men
vindt dat niet zoo erg, omdat, daar de
benadeelde de gemeenschap is, een direct
aanwijsbaar slachtoffer ontbreekt. Die
overtreders hebben evenwel in de meeste
gevallen tot hun schade ondervonden, dat
de control»- perfect werkt en zij maar niet
straffeloos de voorschriften kunnen over
treden.
Voorschriften van overheidswege
Het Rijksbureau voor de voedselvoor
ziening in oorlogstijd maakt bekend
De voorschriften, welke wederom van
overheidswege voor oogst 1942 voor de
bodemproductie worden gegeven, zijn de
volgende
'le. De totale oppervlakte bouwland in
Nederland moet onder de huidige omstan
digheden niet verminderen. Daarom zal
het verboden zijn in 1942 grond, welke
in 1941 als bouwland in gebruik was, te
gebruiken als grasland, behalve wanneer
een even groot oppervlak grasland wordt
gescheurd
2e. De gewassen, welke op bouwland
verbouwd kunnen worden zijn te onder
scheiden in 2 groepen, 'n.l.a. gewassen,
waarvan de teelt onbeperkt wordt toege
staan b. gewassen, waarvan de teelt aan
beperkingen onderhevig is. De teelt van
andere gewassen is verboden.
a) Gewassen, waarvan de teelt onbe
perkt is toegestaan, zijntarwe, rogge,
gerst, boekweit, korrelmais (zaadmais),
koolzaad, erwten, boonen. vlas, kanarie-
zaad, aardappelen (zoowel consumptie-
als fabrieksaardappelen), suikerbieten,
tcicborei en hennep. Een -gedeelte
Eenige voorbeelden
Ter illustratie van het voorafgaande la
ten wij hier enkele voorbeelden volgen
van overtreding der distributievoor-
schriften met betrekking tot rubber en
rubber-artikelen, de wijze waarop de
overtredingen werden geconstateerd en
de resultaten van het onderzoek. Zooals
men weet, is het verboden zonder ver
gunning van het Rijksbureau voor Rubber
rubberbanden te verkoopen en af te leve
ren. Nu verkocht iemand in Rotterdam
zijn auto, welk vehikel van banden pleegt
voorzien te zijn, zonder vooraf vergun
ning aan te vragen. Nadat de transactie
tot stand was gekomen, vroeg hij achter
af alsnog vergunning aan. Aangezien de
kooper niet in het bezit was van eén
geldige rijvergunning, was het onmoge
lijk de gevraagde vergunning te verlee-
nen, waarop een proces-verbaal volgde.
Was de overtreding in het voorgaande ge
val vrij eenvoudig te achterhalen, bij een
andere gelegenheid werd de overtreding
geconstateerd tengevolge van een goede
organisatie. Iemand in Zeeland verzocht
n.l. aan de Rijksverkeersinspectie in zijn
district, hem een nieuwe bandenkaart te
verstrekken, daar hij de zijne verloren
had. De verkeersinspectie pleegt in zoo’n
geval merken, maten en nummers der
banden van de betrokken auto op te ne
men en op te zenden naar het Rijksbu
reau, ter verificatie met de daar berus
tende copie van de oorspronkelijke kaart
In het onderhavige geval bleken maten,
enz., niet te kloppen, waarop door den
Centralen Crisis Controledienst proces
verbaal opgemaakt werd. Het vervoeren
van autobanden zonder vergunning is
eveneens verboden, behalve voor leur
ders. die absoluut onbruikbare banden
zonder geleidebiljet als rubberafval mo
gen vervoeren. Een bandenfirma in een 1
-groote stad in Zuid-Holland. die een
ieigen-opslagpiaete heefi^ en daarom iiiet
Bezoek wordt in grooten getale ver
wacht hetgeen reeds op te merken is door
de nu al op touw gezette excursies en ook
door de resultaten van de door ir. de Boer
door het gansche land gehouden 60 lezin
gen over de 3e nieuwe agrarische beurs.
De belangstelling van den kant van de
boeren is te begrijpen, omdat de agrari
sche beurs voor den boer veel belangwek
kends zal bieden in den vorm van een
zeer ruime keuze in landbouwwerktuigen
en machines.
Nog mag er de aandacht op gevestigd
worden, dat op de beurs ook gasgenerato
ren in verschillende uitvoering zullen ver
tegenwoordigd zijn. Wat het logies betreft
daarvoor wordt ook ditmaal weer gezorgd
door de V.V.V.U., terwijl ten aanzien van
het vervoer van de bezoekers de Spoor
wegen en Waterstaat weer alle medewer
king hebben toegezegd.
Ir. de Boer, die meer in het bijzonder
de zaken dér agrarische beurs behartigt,
deelde nog mede, dat de Reichsnahrstand
aan deze jaarbeurs deelnemend als onder
deel van de Duitsche sectie, weer met iets
nieuws voor den dag komt. Was de Agra
rische Beurs ook verleden jaar sterk ge
oriënteerd op de „voorlichting”, thans
krijgt zij een meer zakelijk karakter, het
geen blijkt uit de verdeeling der vier
kante meters oppervlakte over de voor
lichting en de commercieele inzendingen.
Vooral de landbouwwerktuigen zuilen
sterk vertegenwoordigd zijn, maar o#k zal
men vinden zaai- en pootgoed, sierteelt-
gewassen, de kaascontrólestations, genees-
kruidtuinen, inlandsch hout. enz. Zooals
men weet is het de bedoeling in de agra
rische beurs een algemeen milieu te schep
pen voor de agrariërs, zoodat het niet de
bedoeling is om ter beurze in het alge
meen agrarische producten te gaan ver
handelen.
Ir. de Boer gaf tenslotte een meer alge
meen overzicht van wat de agrarische
beurs dit najaar zal bieden. Er zal veel
belangwekkends vertegenwoordigd zijn,
waarvan iedere boer of tuinbouwer feite
lijk kennis zou dienen te nemen. Ook deze
beurs geeft blijk, dat de agrarische beurs
zich in opgaande lijn beweegt en dat zij
voortdurend in omvang toeneemt
deze gewassen behoort tot die, waaraan
onze volksvoeding in de eerste plaats be
hoefte heeft, n.l. tarwe, rogge, gerst,
aardappelen en koolzaad. Uitbreiding van
deze gewassen is dringend noodig.
b) De gewassen, welke aan beperking
onderhevig zijn, zijn
HaverHiervan zal de totale opper
vlakte voor elk bedrijf niet grooter mo
gen zijn dan 15 procent van de- totale
oppervlakte, welke in 1942 gis bouwland
wordt gebruikt. Hierbij is dus ook be
grepen het voor oogst 1942 gescheurde
grasland.
Bruine en gele mosterdVan deze ge
wassen zal een bepaalde oppervlakte
worden toegestaan, noodig voor binnen-
landsch gebruik. Bruine iposterd zal
echter alleen op contract mogen Worden
geteeld, terwijl gele mosterd slechts kan
worden toegestaan als noodgewas.
Voor de teelt van gele, zoowel als
bruine mosterd is een teeltvergunning
noodig. $et heeft geen zin reeds vroeg
tijdig een teeltvergunning voor gele mos-
terd aan te vragen, daar deze teelt toege
staan zal worden, wanneer, door het mis
lukken van een gewas, gele mosterd het
eenige gewas is, dat nog kans van slagen
heeft
KarwijDe teelt van karwijzaad is be
houdens enkele kleine toewijzingen ten
behoeve van de zaaizaadvoorziening
slechts in geperkte mate, op speciale ver-
als leurder kan worden beschouwd, ver
voerde toch veertien banden zonder ver-'
gunning. Maar ook hier kwam het Rijks
bureau achter en het de firma door den
Centralen Crisis Controledienst verbali-
seeren, terwijl de betreffende banden in
beslag werden genomen.
Ijbt de houders van autobanden het met
de waarheid niet altijd even nauw nemen
bij het verstrekken van de verplichte op
gave van dé in hun bezit zijnde banden,
bleek ongeveer een half jaar geleden, toen
iemand uit. een plattelandsgemeente aan
het Rijksbureau mededeelde, dat zijn aan
vankelijk ingediende opgave niet overeen
komstig de waarheid was, aangezien hij
20 nieuwe banden uit de lijst had gehou
den. Wederom volgde een proces-verbaal.
Een overtreding van geheel anderen
aard is het verkoopen van partijen rubber
zonder vergunning. Zulks had een lom
pen- en rijwielhandelaar gedaan, zonder
te vermoeden, dat het Rijksbureau er zoo
spoedig de lucht van zou krijgen. De han
delaar in kwestie kreeg evenwel onmid
dellijk de vraag te beantwoorden, op wel
ke formulieren hem door het bureau tot
die transactie vergunning was verleend,
waarop een onbevredigend antwoord hem
een proces-verbaal bezorgde.
Zooals wij reeds betoogden, is het ab
soluut noodzakelijk, dat streng de hand
gehouden wordt aan de nakoming van de
door het bureau opgelegde verplichtingen.
Zat> moeten handelaren in rubber en rub
ber-artikelen hun voorraad op gezette tij
den opgeven. Door het bureau is dit als
volgt geregeld iedere handelaar is ver
plicht een register aan te houden, waar
uit hij aan het begin van iedere week de
wijzigingen, die Ajn voorraad onder
gaat, moet opgeven. Een firma in een
kleine plaats had zich slechts eenmaal
van die verplichting gekweten en werd
wegens deze nalatigheid prompt vervolgd.
Een ander geval, n.l. een verwerkingsre-
gister moet worden bijgehouden door rub-
berverwerkende ondernemingen. Zij moe
ten wekelijks in dit register hun ver
werkte hoeveelheid verantwoorden en mo
gen het haar toegemeten kwantum niet
overschrijden. Maar een hoedenfirma had,
naar bij een gehouden controle bleek, een
zeer veel grootere hoeveelheid verwerkt,
hetgeen haar duur te staan kwam.
De distributie van rijwielbanden
Rijwielbanden mogen, zooals bekend,
slechts worden verkocht tegen overgave
van een geldigen bon. uitgereikt door het
plaatselijk distributiekantoor. Desondanks
worden rijwielbanden verkocht zonder
bon tegen prijzen, die de vooroorlogsche
niet alleen verre overtroffen, maar zelfs
verveelvoudigen. Dat dit laatste tevens
een overtreding van de prijsbeschikking
inhoudt, is duidelijk. Gewoonlijk zijn
laatstgenoemde overtredingen niet zoo
gemakkelijk te bewijzen, vooral niet als
men nog uit een mogelijk clandestien
voorraadje kan puttendoch heeft de rij
wielhandelaar meer of minder banden in
voorraad dan in zijn rijwielbandenregis
ter vermeld zijn, dan heeft hij waar
schijnlijk banden ge- of verkocht zonder
bon. Eigenaardig, hoe zulke dingen soms
aan het licht komen. Het was het bureau
ter core gekomen, dat op een boeldag in
het Noorden des lands rijwielen met nieu
we banden verkocht waren, zonder dat
voor deze banden bonnen waren ingele
verd. Een bij den betreffenden rijwielhan
delaar ingesteld onderzoek bracht aan het
licht, dat er zeven rijwielbanden minder
aanwezig waren dan er volgens, het regis
ter hadden moeten zijn, zoodat ook dit
muisje een staartfe bad. i genwoordigd zijn), de groep ..handwerk”,
Deze grepen uit de gevallen, die zich J;‘--L~~ J--J*“
herhaaldelijk voordoen, doen voldoende
uitkomen, dat de Rijksbureaux niet alleen
bepalingen in het belang van de gemeen
schap uitvaardigen, maar ze ook weten
te doen controleeren. Nu hoede men zicb
ioor overdreven voorstellingen omtrent
den omvang der overtredingen, want de
zeer zware straffen, die door den rech
ter, vooral den laatsten tijd, worden op
gelegd, brengen den schrik er bij het gil
de der overtreders- wel in. Deze- wertre- samengebracht.
gunning van de landbouw-crisis-organisa-
tie in* de provincie Groningen toegestaan.
UienDe teelt van uien is toegestaan
aan die bedrijwm, welke in 1941 uien
hebben verbouwd, en voor hoogstens die
oppervlakte, waarvoor in 1941 een teelt
vergunning is verleend. Ook voor deze
teelt is een vergunning noodig.
Land- en tuinbouwzadenHieronder
vallen de zaadteelt van suikerbieten, voe
derbieten, koolrapen, stoppelknollen, wor
telen, cichorei, merg- en voederkool, spur
rie, boterzaad, gras en klavers, lupinen,
wikken, serradella, en verder hier niet
genoemde groenvoedergewassen, alsmede
tuinbouwzaden. De teelt hiervan is slechts
toegestaan op een door de landbouw-
crisis-organisatie uit te reiken teeltver
gunning.
De gezamenlijke oppervlakte voeder
bieten, koolrapen, landbouwwortelen,
groen te oogsten mais, Tnergkool, klaver,
lucerne, kunstweide en eventueel andere
groen te oogsten gewassen is per bedrijf
beperkt tot de oppervlakte, welke in 1941
gewassen beteeld was. De land-
is echter vrij wijzigingen aan
te brengen in de gewassen onderling.
Tot de verboden gewassen behooren o.a.
spelt, evene en blauwmaandzaad. Het af
maaien van onrijp graan met uitzondering
van groene mais is verboden.
Wanneer de bedrijfsomstandigheden dit
beslist noodzakelijk maken, kan de Land-
bouw-Crisis-Organisatie op advies van
den productie-commissaris ontheffing ver-
leenen van de bovengenoemde bepalingen.
<■•.1