CINEAC
Deel 1
KUNST EN LETTEREN
HAAGSCHE COURANT Donderda
Fransch antwoord
aan
Amerika
pag. 2
Jubileumtentoonstelling Frans Bakker
7 Aug. 1941— le bl.
ENGELAND
KURHAUS
KROATIË
ont-
FRANKRIJK
ZWEDEN
DE NATIONALE BIBLIOTHEEK
IN 1941
ORGELBESPELING IN DE
LUTHERSCHE KERK
S
De voorzitter der huldigingscorninissie, de heer J. Haver Droez©
(rechts), feliciteert Frans Bakker niet zijn verjaardag
(Polygoon-v. d. Werff)
NA H€T ROOK6N
OF €€N BORR6L «i e.n
VEREENIGDE STATEN
Geruchten over samenkomst
Churchill-Roosevelt
Duitsche bladen doen onthullingen
over Roosevelt
HERDENKING DVORAKS
GEBOORTEDAG
-J
het
ver-
HET
Konoje bij den keizer
inspiratie.
hoofdrol
gespeelde
te
KRIJGSGEVANGENEN
uit andere bibliotheken werden
F. J. Jung.
Dvoraks „Stabat Mater” en „Te Deum”,
tog.
ACTUALITEITEN UIT BINNEN- EN
BUITENLAND.
MELKDISTRIBUTIE INGEVOERD
In het Lagerhuis werd gisteren de in
voering van de melkdistributie bekend ge
maakt.
contrasten,
verstilling,
van
ge-
de
hem
van
ge-
zij
be-
Mijnenvegers hebben de wrakstuk
ken gevonden van een verdwenen vlieg-
boot der Amerikaansche kustwacht in de
nabijheid van de Farallon-eilanden (Cali-
fornië). De uit drie officieren bestaande
bemanning wordt vermist.
DE TERUGKEER VAN HOPKINS
UIT MOSKOU
In tegenspraak met vroegere berichten
verluidt in welingelichte kringen te Lon
den. meldt S.P.T.. dat ae speciale gevol
machtigde van Roosevelt. Harry Hop
kins, die Zondag uit Moskou naar Londen
is teruggekeerd, nog geen verslag heeft
uitgebracht aan Churchill over het resul
taat van zijn besprekingen te Moskou.
Volgens een Reuterbericht van Dinsdag
avond moet «Hopkins eerst uitrusten van
zijn vermoeiende reis.
Rotterdamse!) Philharmonisch Orkest
onder Carl Schuricht
De eerste minister, prins Konoje. heeft
zich gistermiddag naar het keizerlijke pa
leis begeven en den keizer rapport uit
gebracht over den algemeenen toestand.
Hij beantwoordde verschillende vragen,
die door den keizer werden gesteld. Voor
dat hij het paleis verliet, had Konoje
een onderhoud met den lord grootzegel
bewaarder. markies Koitsji Kido, betref
fende hangende kwesties.
De keizer heeft den minister van finan
ciën. Ogoera. in audiëntie ontvangen.
Ogoera bracht rapport uit over aangele
genheden van zijn ministerie
van oorlogvoe-
Zweedsch
indien
vergunning
recds binncrt éér» minuut
y adem zuiveren van den
■Mir reuk van tabak of alcohol.
Ongmeeie zakjes 10 ct
Metalen doos.es 25 ct
Bij
sten verjaardag
DIPLOMATIEKE BETREKKINGEN
HERVAT
Naar S.P.T, uit Londen meldt, hebben
de Sovjet-Unie en de uitgeweken Noor-
sche regeering de diplomatieke betrek
kingen weer opgevat.
HUISWAARTS
De laatste dagen zijn in totaal 32 855
vrijgelaten Fransche krijgsgevangenen,
(sanitair personeel, vaders, resp oudste
broers, van kinderrijke gezinnen deel-
were Moering.
-ur
zij
Zij
in
ont-
HET BOEK OP DE JAARBEURS
De Nederlandsche uitgevers zullen op de
a.s. Jaarbeurs te Utrecht (9 tot en met 18
September) met een collectieven stand
aanwezig zijn, waar 'n groot aantal van
hen tal van uitgaven zullen exposeeren. Het
geheel staat onder leiding van den Neder*
landschen Uitgeversbond.
Gistermiddag omstreeks 3 uur, is in de
groote zaal van den kunsthandel „Kunst
van Onzen Tijd” de jubileumtentoon
stelling geopend van werken van ien
zeventig jaar geworden kunstschilder
Frans Bakker. De heer J. Haver Droeze,
voorzitter van den Nederlandsche*)
Kunstkring, opende de expositie met een
rede, waarin hij Bakker van harte hulde
bracht en o.m. herinnerde aan diens, van
1920 af dateerende kunstenaarswerk
zaamheid in de overzeesche gewesten
van het Rijk.
Dit grootsche bergland met zijn rijtce
plantengroei en schilderachtige bevol
king bleef hem boeien. En hij zwierf over
Java en Sumatra, waar hij bijna alle be
kende plaatsen bezocht. Overal waar hij
kwam, vond hij terrein voor zijn arbeid,
en niet zelden ook vond hij gelegenheid
om zijn werk ten toon te stellen. Een
tentoonstelling van zijn werk was steeds
een welkome gebeutenis.
Volgens getuigenis van menschen, die
Indië goed kennen, geeft het Indisch
werk van Bakker zoo goed de sfeer van
hun geliefd Indië weer, het is niet fan
tastisch of opgesmukt, het is natuurge
trouw. En menschen, die Indië niet ken
nen, zullen moeten erkennen, dat het
hem gelukt is, van de veelheid een één
heid te maken, -met andere woorden, hij
heeft uit den veelvuldigen rijkdom ’n har
monisch geheel weten te putten.
In 1927 ging Bakker voor korten tijd
naar Europa, waar hij een poos door
bracht in Nederland. Op zijn terugreis
bracht hij nog een paar weken door in
Parijs en aan de Fransche Rivièra. Op
de heen- en weecreis werd aan boord
nog geschilderd. En in 1932 keerde Bak
ker voorgoed naar zijn vaderland terug.
Hier werd hij door tal van tentoonstel
lingen spoedig bekend als de Indische
Bakker.
De zoo eigen sfeer van deze lage lan-
cieele speculant, die indertijd gebruik
maakte van de Duitsche inflatie voor be-
driegelijke en onzuivere geldzaken en
brengt deze onthullingen in verband met
de bekentenis van de vrouw van Roose
velt, dat haar zoons niet zouden kunnen
leven in een wereld, waar Hitler zou
zegevieren. Deze Roosevelts kunnen dus
volgens hun eigen bekentenis niet leven
in een wereld van arbeid en prestatie, van
fatsoen en sociale rechtvaardigheid, die
de Duitsche wereld is. Voor hen is het
leven slechts dragelijk in een wereld van
Joodsche speculanten en financieele mis
dadigers.
HET BEWAPENINGSPROGRAM
Het Huis van afgevaardigden heeft het
voorstel waardoor het mogelijk zal wor
den particulier bezit, dat voor de uitvoe
ring van het bewapeningsprogram van
essentieel belang is, te requireeren, aan
genomen en aan den Senaat doorgegeven.
Vele republikeinen veroordeelden dezen
maatregel als „volstrekt nationaal-socia-
lisme”. Het voorstel bepaalt, dat de
requ'sitie slechts dan kan plaats vinden
als alle andere middelen, waarbij het
particuliere eigendom gespaard blijft, ge
faald hebben.
In de Vereenigde Staten is het per
centage doodelijke en andere ongelukken
sedert invoering van het versnelde ar-
beidstempo in de wapenindustrie met 20
procent gestegen, aldus een mededeeling
van de nationale commissie voor behoud
van arbeidski achten in de Amerikaansche
bewapeningsindustrie aan de „New York
Sun”. In normale tijden bedraagt het
jaarlijks 17.000.
DE NEUTRALITEITSBEPALINGEN
Om iederen twijfel aan de strikte neu
traliteit van Zweden’s politiek uit te
sluiten, heeft het Zweedsche ministerie
van buitenlandsche zaken door het
nieuwsbureau te Stockholm het volgende
t cricht doen publiceeren
..De koeriervliegtuigen
rende mogendheden mogen
gebied slechts binnenvliegen,
daartoe een speciale
Japansche meeningen
In een artikel, dat in een te Tokio ver
schijnend tijdschrift gepubliceerd is,
schrijft de fregattenkapitein, Hiraid o.a.,
dat indien de Japansche regeering tot nu
toe gezwegen heeft, dit niet beteekent,
dat zi) geen bepaalde politiek volgt Zwij
gen is steeds een teeken van kracht, voegt
zonderlijke gewapende benden
van het boek
ARBEIDERSRELLETJES
Tijdens een handgemeen tusschen twee
elkaar beconcurreerende vakvereenigings-
groepen voor een speelgoedfabriek in
Brooklyn, waar gestaakt wordt, is een
arbeider gedood.
SolistJoseph Pembaur
In het eerste gedeelte van dit Woens-
dagavondconcert, waarbij het Rotter-
damsch Philharmonisch orkest onder lei
ding van Carl Schuricht stond,
trad de met wereldroem beladen Tiroler
meester van het klavier Joseph Pem
baur als solist op met het vierde piano
concert op. 58 in G gr. t. van Ludwig
van Beethoven. Men kende hem hier
voornamelijk als eminent vertolker van
Liszt’s klavierwerken, waaraan hij een
zeer bijzonder cachet weet te geven,
waardoor ze als het ware op een artis
tiek hooger plan verschijnen dan dat
waarop zij, in den regel alleen in uiter
lijke virtuosenpraal, door pianisten van
hoogeren en lageren rang den hoorder
worden voorgesteld. Pembaur heeft ook
als auteur van zijn kunstzinnig
zeer gevarieerd met een achttal nummers „Von der Poesie des Klavierspiels”
van acht verschillende comnonisten Van iu i._i
Japansch-Russische bespreking
Dmitri Jukov. raadsheer der Sovjet-
ambassade te Tokio, heeft gisteren een
bezoek gebracht aan Sakamcjto, den chef
van de afdeeling voor Europeesche en
Aziatische zaken in het ministerie van
buitenlandsche zaken. Het onderhoud
duurde een uur Omtrent den aard van
het besprokene is niets bekend gemaakt.
.-Aftonbladet” meldt uit Washington,
dat in de Vereenigde Staten steeds hard
nekkiger geruchten de ronde doen over
een samenkomst tusschen Churchill en
Roosevelt op den Atlantischen Oceaan.
Het jacht van Roosevelt kruist, aldus
zegt men. op het oogenblik ergens in de
Noordelijke wateren.
Het Amerikaansche ministerie
marine heeft gistermiddag bekend
maakt, dat het jacht van Roosevelt.
„Potomac” met den president aan boord,
langs de kust van New England kruist
waar Roosevelt zich aan de vischvangst
wijdt.
Dit communiqué maakt met geen woord
melding van een ontmoeting tusschen
Roosevelt en Churchill. De Associated
Press meent uit het communiqué en uit
UITGEBREID NIEUWS VAN
OOSTELIJK FRONT.
j met
I zich „het
leger” Zij beweerden, dat het Sovjetleger
reeds Agram, Banjaloeka en andere be
langrijke steden in Kroatië was binnen
getrokken. Enkele kleinere communisti
sche groepen ondernamen onbelangrijke
aanslagen op spoorlijnen in de nabijheid
van Agram en wierpen voorts enkele
bommen naar een afdeeling van de aca
demische Oestasja militie.
De rebellen hebben hun gerechte straf
reeds ondergaan. Een communistisch-
Servische bende in het gebied van Vrbas
is volgens de officieele mededeeling door
afdeelingen militairen en Oestasja om
singeld.
De Duitsche bladen bevatten onthullin
gen over het optreden van Roosevelt in
1922, toen de tegenwoordige president der
Vereenigde Staten aan het hoofd van een
onderneming stond, die winst maaKte uit
den val van de Duitsche mark.
De ..Berliner Lokalanzeiger” schrijft.
Naar het voorbeeld der Rothschilds wil
de Roosevelt Duitschland in het be tang
van zijn eigen portemonnaie zooveel mo
gelijk uitplunderen, zich invloed op
Duitsch bezit verzekeren en groot le voor
schijn komen uit het ongeluk van Duitsch
land. Dat is de man. die thans aan het
hoofd van het Amerikaansche vilk staat
en zijn ambt misbruikt voor een politiek,
waarvan de methoden gegroeid zijn op
den bodem van dat optreden in vroegere
jaren.
De ..Berliner Börsenzeitung" merkt op.
Wij zijn in staat de karakterschets van
den president der Vereenigde Staten in
die jaren te vermeerderen met een zeei
waardevollen trek.
De onthullingen van thans taonen de
wereld, waarin de familie Roosevelt en
haar aanhang zou willen leven en heer-
schen. Het is de wereld, die lijnrecht staat
tegenover de Duitsche opvatting van
rechtvaardigheid, arbeid en vlijt, en het
is geen wonder, dat de heer er. mevrouw
Roosevelt van deze wereld niets wenschen
te weten.
De „Deutsche Allgemeine Zeitung-’
verklaartMen begrijpt thans, waarom
deze man zoo sterk geïnteresseerd is bij
het veroorzaken van een wereldchaos.
Zijn levenswijze kan zich slechts ten volle
ontplooien in een wereld van zwendel en
financieele misdrijven Welke mogelijkhe
den zouden zich niet opdoen voor Roose
velt, zijn vrouw en zijn zoons, als de we
reldcrisis werkelijk den omvan.g zou aan
nemen, dien Roosevelt tracht te veroorza
ken. De familie Roosevelt zou dan aan
de ellende der volkeren nog heel andere
sommen kunnen verdienen dan in 1922.
De ..Münchener Neuester Nachrichten”
„_o_schrijft over de onthullingen betreffende
uur lang een inspectietocht maakten door Roosevelt s vroegere optreden als finan-
de gebombardeerde deelen der stad 1 J‘* *--J *-
koninklijk paar bezocht de meest
teisterde streken der* stad, o.m. een bijna
geheel verwoeste fabriek.
In een gesprek met de bevolking vroeg
de koning aan een vrouw; „Woont u
hier?” waarop de vrouw antwoordde' „ja
in het gedeelte dat van ons huis nog over
is. De ruiten zijn echter stuk” De koning
zeide toen: „Ik heb in het Buckinghampa-
leis ook geen vensterruiten meer”
het feit, dat de „Potomac” langs de kust
van New England kruist, te kunnen af
leiden, dat een ontmoeting tusschen
Roosevelt en Churchill ergens op den
Atlantischen Oceaan niet in het voorne
men ligt
Minister Huil heeft gisteren op de pers
conferentie te Washington geweigerd, te
antwoorden op vragen, of Churchill in
Amerika is gekomen. Hij bevestigde
evenwel, dat Duff Cooper binnenkort op
zijn rciü naar het Verre Oosten Wasning-
to.) zal aandcen en hem daarbij bezoeken.
Naar Reuter uit Lissabon meldt zal
Dutf Cr< per binnenkort met der Clipper
naar Amerika vertrekken, waar hij on
geveer 7 tot 10 dagen zal blijven, alvo-
rers mit een speciale missie naar het
Verre Oi tten te gaan.
POOLSCHE MINISTER ZALESKI
AFGETREOEN
De ministerpresident der Poolsche uit
geweken regeering. Retinger, heeft ver
klaard, dat het „home office”, in overleg
met Poolsche instanties, den uit het ka
binet getreden minister Zaleski, de ver
gunning om zich naar de Vereenigde
Staten te begeven, heeft geweigerd,
meldt S.P.T.
zeer spoedig tot den aanval op de Sovjets
zal overgaan. In deze meening worden
zij gesterkt door de artikelen in de in
Tokio verschijnende bladen, waarvan de
schrijvers nauwe relaties met de Japan
sche regeering onderhouden.
Aan den- anderen kant gelooft men in
kringen in Wasnington, die contact met
de regeering hebben, niet eraan, dat To
kio zal trachten de verschepingen oorlogs
materiaal uit de Vereenigde Staten naar
de Sovjet-Unie de eerste levering be
vindt zich reeds op weg naar Siberië
te verhinderen.
Een dergelijke actie zou tot een con
flict in den Stillen Oceaan leiden, zoo be
weert men te Washington.
Naar verluidt, zal het Congres spoedig
een wetsvoorstel worden voorgelegd,
waardoor, ingeval er zich een crisis in
het Verre Oosten zou voordoen, den gou-
verneui van Hawaii bijzondere volmach
ten zouden worden verleend, waardoor
hij op alle eilanden waarop zich meer dan
100.000 Japanners bevinaen, hun civiele
activiteit zou kunnen controleeren en be
waken
Onder het hoofd „de Sovjets als ge
allieerden" drukt de „New York Times”
openlijk zijn twijfel uit over de houding
van Stalin in de toekomst. Wij mogen
het feit niet verhelen dat wij Stalin een
voudig moeten vertrouwen. Heden staat
hij aan onze zijde, waar zal hij morgen
staan Het blad critiseert dan de beloften
van Sumner Welles aan de Sovjet-Unie
inzake Amerikaansche leveranties. Daar
bij wordt in het art’kel den nadruk gelegd
op het feit, dat het betet zou zijn de
leveringen aan Engeland en China op te
voeren, terwijl daardoor ook indirect hulp
aan de Sovjet-Unie gegeven zou worden.
COMMUNISTISCH-SERVISCH GESTOOK
Uit Agram wordt gemeld:
Engelsche radiozenders hebben om
streeks 10 Juli de Kroatische bevolking
opgewekt 14 Juli een opstand te begin
nen als het teeken daartoe wordt gege
ven. De Engelsche radio heeft toen vlak
voor dezen datum bekend gemaakt, dat
deze opstand moest worden uitgesteld.
Tachtig gevangenen van het concentra
tiekamp Kerestints begonnen in weerwil
van deze aanwijzingen toch en werden na
korten tijd door de staatsorganen gear
resteerd en overgeleverd aan de bevoegde
instanties. Den 20sten Juli kwamen af-
uit de
bosschen te voorschijn om vreedzame
I dorpen te overvallen en de burgerbevol
king uit te moorden, waarbij hun ook
vrouwen en kinderen en vooral aanhan
gers van het Mohammedaansche en Ka
tholieke geloof ten offer vielen. In dit
gebied werden posten van de veldwacht
overvallen. Afdeelingen van 't Kroatische
leger en van de Oestasja smoorden door
energiek optreden deze misdadige onder
nemingen in de kiem.
Geconstateerd werd, dat de oproer
lingen. die onder leiding stonden van de
voormalige communistische partij, finan
cieel gesteund werden door Joden. Waar
zij optraden, verschenen zij met roode
vlaggen en noemden zich „het roode
lorror'* - -
de schrijver er aan toe
Tegelijkertijd publiceert fregattenkapi
tein Ishimaru de auteur
„Oorlog tusschen Japan en Engeland is
onvermijdelijk" in het dagblad „Htchi”.
een artikel, waarin hij verklaart, dat En
geland en de Vereenigde Staten, na ver
schillende vruchtelooze pogingen om Ja
pan in te sluiten, thans door het uitbre
ken van den Duitsch-Sovjetoorjog dicht
bij hun doel zijn genaderd doordat zij de
Sovjet-Unie steun toegezegd "hebben Is
himaru wijst er verder op, dat Engeland
en Amerika reeds den steun van Neder-
landsch-Indië en Tsjoengking gekregen
hebben. Engeland is in de eerste plaats
voor de omsingelingspogingen verant
woordelijk Doch thans zijn het de Ver
eenigde Staten, die hierbij de hoofdrol
spelen. De schrijver spoorde tenslotte tot
eenheid aan met het oog op de aanstaan
de crisis.
zitten. Buitenlandsche handels- en oor
logsschepen, met uitzondering van duik-
booten. mogen, met welke lading dan
ook. de Zweedsche territoriale wateren
bevaren, Voor oorlogsschepen gelden
slechts beperkende bepalingen ten aan
zien van de binnenwateren. De Zweedsche
vloot volgt met aandacht de bewegingen
van vreemde vaartuigen binnen de terri
toriale wateren.
Over land is de doorvoer van goederen
principieel toegestaan. Voor oorlogsma
teriaal is, zooals wettelijk is vastgelegd,
een doorvoervergunning noodzakelijk.
Gewonden mogen, volgens de desbe
treffende bepalingen van het Volken
recht, te allen tijde over Zweedsch ge
bied worden gevoerd.
werkje
in.
het Nederlandsch verschenen in de uit
gave Kruseman van zich doen spre
ken. Wij hoorden hem nu als Beethoven
interpreet. Van poëzie was vooral in zijn
spel het Andante con moto doortrokken.
Hier werd de volgens Goethe „graue
theorie” in de „goldne Tat” omgezet.
De milde zangrijkheid van zijn toucher
was doortrokken met een dichterlijk sen
timent, dat aan dezen Satz sterk inner
lijk leven gaf. Met minder instemming
zal ongetwijfeld menigeen van Pembaur’s
zeer persoonlijke, zich vooral in zijn
vertolking van de beide hoeksatzen open
barende opvattingen hebben kennis ge
nomen. Hierin was wel het een en an
der, dat van „Stilwidrigkeiten” niet ge
heel is vrij te pleiten geweest, zoo b.v.
de vele rubati en bijzondere accenten,
welke de solist hier meende te moeten
aanbrengen. Dat in technisch opzicht de
reproductie den meester kenmerkte be
hoeft welhaast geen bijzondere vermel
ding meer. Als geheel genomen was zij,
afgezien van de hier gemaakte reserve,
een prestatie van een imposant karakter,
welke niet naliet sterke indrukken te
wekken bij de hoorders, die aan hun ge
voelens van bewondering uitdrukking
gaven door aanhoudend, intensief ap
plaus, dat den solist eenige malen naar
het voorpodium terugriep.
Het eerste programmadeel was te
voren stijlvol ingeleid door de Coriolan-
ouverture, waarvan het orkest een dra
matisch gespannen, expressieve uitbeel
ding gaf.
Het tweede gedeelte werd geopend met
een- Rondino capricioso voor strijkorkest
van den dertigjarigen Oostenrijker Th.
Berger, dat aanstonds bij eerste auditie
een sympathieken indruk maakte. Het is
een knap geschreven, goed klinkend, de
uitdrukkingsmogelijkheden der strijkin
strumenten hoog opvoerend, gemakkelijk
vloeiend eh aansprekend, maar aan de
uitvoerenden hooge eischen stellend
klankstuk, dat door het orkest op in
nemende wijze werd geïntroduceerd en
door de toehoorders hoffelijk werd ont
vangen met wellevend waardeeringsap-
plaus, vrij levendig, doch even beknopt
als het stuk zelf.
De hier weinig gespeelde Serenade
voor dertien blaasinstrumenten „in einem
Satz” van den jongen Richard Strauss,
een bekoorlijk, bijzonder goed klinkend
en voor de instrumenten prachtig geschre
ven werkje, dat den lateren grootmeester
der Symphonische Dichtung nog niet
aankondigt, vond in het blazersensemble
van het orkest een waardigen voor zijn
taak volkomen berekenden vertolker.
César Franck’s „Le chasseur maudit”
vormde in een prachtig verzorgde, hevig
bewogen, temperamentvolle herschepping
het emotioneerend besluit van den avond.
waarop de toehoorders met geestdriftig
onder 'leiding 'van 'mr. johannei den Har- applaus hebben gereageerd. Mr, A. J.
De collectie-Kloos
Voor de handschriftenafdeeling was het
afgeloopen jaar vooral belangrijk door de
ordening der collectie-Kloos, waardoor
ook definitief kwam vast te staan, welk
gedeelte dezer collectie bezit der natio
nale bibliotheek werd. Door verschillen
de omstandigheden was het noodzakelijk,
dat ook in het gemeente-archief te
's-Gravenhage een gedeelte der verzame
ling werd geplaatst.
In de nationale bibliotheek is het eigen
lijke Nieuwe Gids-archief. benevens de
stukken van en betreffende Jacques Perk,
ondergebracht. De nationale bibliotheek
ontving de stukken van alle buitenland
sche en een groot aantal oudere en nieu
were Nederlandsche auteurs.
Tot de Perk-collectie behoort, bwfalve
de handschriften van Perk zelf (o.a. die
van den Mathilde-cyclus) ook de corres
pondentie tusschen Kloos en VosmiOer.
Ook onder de verdere brieven en auto-
graphen vindt men waardevplle stukken,
zooals een brief van Shelly, een brief van
Hubert Csz. Poot, brieven van Potgieter
en Kneppelhout en brieven van Diepen
broek. De beschrijving van de collectie,
die bij het opmaken van het verslag haar
voltooiing naderde, zal in dit jaar als af
zonderlijke publicatie het licht zien.
Het gebruik van de bibliotheek ver
toonde over het laatste halfjaar van 1940
een stijging, welke ook in 1941 voortgang
heeft gevonden. Het is een verschijnseL
dat ook bij andere bibliotheken wordt
waargenomen. Het aantal bezoekers be
droeg 49 049 (v.j. 150.596) en het aantal
uitgeleende werken 50.091, waarvan 31,§26
binnen den Haag en 18.165 buiten die
stad (v.j. bedroegen deze getallen resp.
47.814. 29.230 en 18.584), Aan buitenland
sche bibliotheken werden slechts 12 wer
ken uitgeleend. Op de handschriftenaf
deeling bedroeg het aantal bezoekers 539
en het aantal geraadpleegde handschrif
ten uit eigen bezit 308, terwijl er 44 aan
andere bibliotheken werden gezonden en
nog 74 uit andere bibliotheken werden
«itgeleend.
broers, van kinderrijke gezinnen
nemers aan den vorigen
etc het doorgangskamp var Chalon-
Marne gepasseerd Vandaar werder
verder naar huis getransporteerd
prijzen alle, meldt het D N R de
Duitschland genoten begrijpende
vangst
DARLAN NAAR PARIJS
De plaatsvervangende minister-presi
dent, admiraal Darlan, is gisteren naar
Parijs vertrokken, om met de Duitsche
instanties hangende vraagstukken te be
spreken. De staatssecretaris in het vice-
presidium, Benoist Mechin, bevindt zich
eveneens te Parijs. Bevoegde kringen in
Vichy wijzen er op. dat de vice-president
reeds sinds lang niet meer in de hoofd
stad vertoefd heeft.,
de schuld van dit ongeluk gezocht moet
worden bij den machinist van den per
sonentrein. die door een onveilig signaal
is gereden Twee goederenwagens werden
itï elkaar geschoven Twee remmers van
den personentrein werden gewond.
Belangrijke aanwinsten
In het laatste jaarverslag van de natio
nale bibliotheek, opgenomen in de mede-
deelingen van het departement van op
voeding, wetenschap en cultuurbescher
ming, wordt gewezen op het gebrek aan
plaatsruimte in het oude gebouw aan de
Lange Voorhout alhier. Om hierin eeni-
germate te voorzien zijn met opoffering
van eenige gangen in het boekenmaga-
zijn een aantal kasten aangebracht, die
echter maar voor korten tijd uitkomst
kunnen geven. Door de huidige omstan
digheden is echter de kans op uitbreiding
andermaal sterk verminderd.
Het aantal nieuw verworven boeken
bedroeg 10.717 banden tot een lengte van
217 meter (v.j. 10.464 banden en 275 me
ter lengte). Dat deze cijfers, ondanks de
abnormale omstandigheden, nog zoo hoog
konden zijn, is uitsluitend het gevolg van
een zeer omvangrijke schenking.
Onder de geschenken valt allereerst de
even omvangrijke als kostbare verzame
ling moderne Fransche belletrie te noe
men, die ir. L. J. Koopman te Amsterdam
aan de nationale bibliotheek overgedra
gen heeft. De collectie omvat thans ruim
3000 deelen en is belangrijk, omdat zeer
vele moderne Fransche auteurs hier met
het overgroote gedeelte in de meeste
gevallen zelfs geheel compleet met de
zeldzaamste uitgaven van hun oeuvre
vertegenwoordigd zijn, maar haar groote
waarde ligt toch vooral in de bibliophiele
verzorging.
Japansche blokkade te Sjanghai
Japan blokkeert de buitenlandsche con
cessies in Sjanghai, als vergelding voor de
maatregelen, die Engeland ten aanzien der
Japansche saldi heeft genomen, meldt
S.P.T uit Tokio.
Tijdens een langdurig verblijf in Zuid-
Amerika is een Duitsch natuurkundige er
In geslaagd de daar levende dieren te
filmen. In groote verscheidenheid trekken
deze op ons doek aan Uw oog voorbij en
bizonder belangwekkend zijn de beelden
van de zeldzame en zoo rijke dierenwereld
van de Patagonische steppen en
stroomgebied van de Amazone.
I In toevoeging aan on» volledig
L
gedocumenteerde aquarellen van deze
grootsche creatie van den directeur van
onze stadsplantsoenen. Het feit dat een
deel van deze collectie door de stad
werd aangekocht, was voor hem een
groote voldoening
Bakker neemt ook deel aan het
eenigingsleven, hij is lid van den „Ne-
derlandschen Kunstkring” en van de
„Rotterdamsche Kunstenaarssociëteit” op
de tentoonstellingen dezer vereenigingen
is hij geregeld vertegenwoordigd; zijn
werk vormt vaak een aparte noot van de
tentoonstelling.
De woorden van den heer J. Haver
Droeze werden met- applaus begroet. Het
moet voor den grijzen kunstenaar een
intense voldoening geweest zijn te voe
len hoe velen hem waardeeren. De groo
te zaal was stampvol en ook uit kunste
naarskringen was veel belangstelling.
De omvangrijke tentoonstelling geeft
een overzichtelijk beeld van Bakker’s
ontwikkeling en werk. Er zijn verschil
lende oudere werkjes bij, welke nog den
decoratieven invloed uit zijn beginperiode
bezitten, later ziet men hem eigen stijl
en richting bepalen, ook uit de bekende
Indische periode is veel werk aanwezig,
terwijl daarna Bakker’s gevoel voor sfeer
en landschap blijken uit zijn latere, Hol-
landsche oeuvre, speciaal onder zijn vlot
te, kleurrijke aquarellen, met mooie
dieptewerking trekken verschillende
werkjes de aandacht.
Ook na de officieele opening bleek er
voor de jubileumtentoonstelling van
Frans Bakker levendige belangstelling te
bestaan. B. van Eysselsteijn.
VERSPREIDE BERICHTEN
Te Ransart bij Charleroi is door on
bekende oorzaak in een bioscoop brand
uitgebroken. De bezoekers bemerkten
plotseling met schrik, dat uit de cabine
vlammen sloegen. Hoewel er een ernstige
paniek uitbrak, kon de zaal ontruimd
worden, zonder dat er menschen gewond
werden. Het vuur echter breidde zich zoo
snel uit. dat het geheele theater verwoest
werd. De operateur kon niet meer gered
worden en kwam om. De schade van den
brand is zeer aanzienlijk.
Rumoerige tooneelen zijn ontstaan
in den Cubaanschen senaat waar een
handgemeen ontstond. Een nationalisti
sche afgevaardigde viel zijn tegenstander
van de oppositie zoo hevig aan, dat
laatstgenoemde met een schedelbreuk
naar een ziekenhuis moest worden over
gebracht. Aan dit handgemeen hebben,
volgens United Press, 20 senatoren, met
inbegrip van den premier, Saladrigas,
deelgenomen.
Dinsdagmorgen is op het station
Biasca van de St Gothardlijn een per
sonentrein op een stilstaanden goederen
trein gereden Men is van meening. <jat
Het is niet zoozeer de bedoeling kri
tiek te geven dan wel weer eens de
aandacht te vestigen op de beteekenis
van deze concerten, al staan wij ook in
dit laatste opzicht voor een bijzonder
geval. Want hoewel meer dan orgelvoor-
drachten, zaalconcerten, zij het door or
kest, koor of solisten, „in de mode” zijn,
van Feike Asma heeft een vrij groot
publiek de buitengewone verdiensten als
organist blijkbaar erkend en men luis
tert altijd weer opnieuw geboeid naar
de rijke literatuur van zijn instrument,
welke hij in zeldzaam schoone. karakter
volle vertolkingen tot leven weet te
wekken.
De organist heeft een aanbeveling bij
het publiek dus niet noodig. Maar wel
kan, wie van het orgel houdt, aange
raden worden naar deze voordrachten te
gaan luisteren. Want Feike Asma is, ge
lijk werd aangeduid, een buitengewoon
virtuoos en kunstenaar. Hij bezit de
echte orgeltechniek en beheerscht zijn
instrument volkomen. Sterk sprekend is
de registerbehandeling. De tegenstel
lingen en schakeeringen van klankkleuren
en kleurvermengingen treffen door uit
drukkingskracht en karakter. En bij de
phraseering worden juist die verhou
dingen. bij het tempo juist die snelheden
gevonden, waardoor het orgel qua klank
en bewegelijkheid bij uitstek tot zijn
recht komt. Dat is niet alleen een uit
vloeisel van studie maar ook van in
tuïtie. een eigenschap, welke deze speler
voor de behandeling van zijn instrument
in hooge mate bezit en welke hem stem
pelt tot den geboren organist, die aan
het spel zijn oorspronkelijk, overtuigend
karakter en eigen bekoring weet te
geven. Wat wordt hier door de bezielde
toepassing van dynamische
van rhythmische drift of
vloeiend legato of scherp staccato, mas-
saal-gloedvollen of subtiel-teederen klank
een treffend relief verkregen. Het is een
spel waarvan door zijn beeldend ver
mogen. door zijn plastiek, de werkingen
van licht en schaduw betooverend uit
gaan. Wél is deze speler in den nobel-
sten zin een fantast, waarmee samen
gaat, dat zijn vertolkingen op uitmuntend
stijlbegrip berusten.
Het programma van dezen avond was
van acht verschillende componisten. Van
Jan Zwart een Fantasié-ToccatinePsalm
33. Een kleurvolle, bewogen compositie
van hymnisch karakter, Een stuk
éénheid en inspiratie, schitterend
speeld.
Dan een Praeludium en Fuga van Joh.
Seb. Bach. Wij hoorden van deze inner
lijk rijke muziek een even levensvolle
als beheerschte weergave. Hier bespeurt
men hoe Asma het academische gelijk
het zoo dikwijls met Bach verbonden
wordt, versmaadt, maar het werk voor
draagt in de volheid van het fantastische
zijner verbeeldingen in welke beteekenis
het evenzeer als Wagner’s kunst roman
tisch te noemen is. Het komt er maar op
aan, welke beteekenis men aan het ka-
rakteriseerende en zoo verschillend ge
bruikte woord hechten wil.
Ook in volgende werken werd een rijk
dom van stemmingen en expressies tot
uiting gebracht. Belangwekkend was
daarbij een Aria seriosa van S. Karg-
Elert, welke bij alle uitgebreidheid in
zijn veelkleurige voordracht de aandacht
ten zeerste bleef boeien. Een Scherzo
van Jos. Callaerts werd fel en vurig ge
speeld terwijl een Romance van Vic-
torine de Jong door zoete (niet zoete
lijke) liefelijkheid van voordracht zich
onderscheidde. Er was iets in de sfeer,
dat met „angeliek" is aan te duiden. De
adel in uitdrukkingen van teederheid en
kracht hebben wij ook in het overblij
vende deel van het programma gecon
stateerd. Tot slot in een Fantasie (over
bekende melodieën) van Feike Asma
zelf. De organist heeft hiermede een
waardige traditie op indrükwekkende
wijze voortgezet. Virtuoos, musicus en
kunstenaar, wij vinden de drie hoedanig
heden in dezen vertolker op harmoni
sche wijze en in grooten stijl bijeen. Ook
in deze Fantasie hebben wij de vondsten
en het geestdriftige spel van een ge
ïnspireerde bewonderd. De vaste, statige,
rijke klank van het orgel in de Luther-
sche kerk was daarbij wel een stimulans.
Indien door iemand dan is het waard
door Asma bespeeld te worden, die zich
wederom heeft doen kennen als een or
ganist van den eersten rang. Hij zou in
staat zijn om de schoonheid van Reger's
meesterwerk, zijn Introduktie, Passacaglia
en Fuga opus 127 ten volle
plooien. J. C. Manifarges.
de herdenking van den honderd-
ij van Dvoraks geboorte
dag op 8 September a.s. zullen verschei
dene muziekinstellingen in ons land zich
niet onbetuigd laten. De Haagsche Toon-
kunstafdeeling geeft een uitvoering van
den spoorde hem echter spoedig aan tot
nieuwen arbeid en Bakker verdiepte
zich weldra in de schoonheid van ons
Hollandsch landschap.
Hij vestigde zich hier ter stede en toen hij
woonde in de buurt van het Zuiderpa'*k,
maakte hij een groot aantal zéér goed
gedocumenteerde aquarellen van
Naar men van betrouwbare zijde ver
neemt, aldus meldt het D.N.B. uit Vichy,
heeft de Fran»cbe regeering den Ameri-
I kaanschen ambassaaeur te Vichy, admi
raal Leahy, een mededeeling doen toe
komen. die een antwoord oeteekent op
de verklaringen,' waarin Sumner W elies
onlangs uiting heeft gegeven aan ae be-
zorganeid zijner regeering, over de po
lities der verdediging van de Fransche
I koloniën.
In dit antwoord zet de Fransche re-
I geering opnieuw de beginselen van haar
ouitemanasche politiek uiteen. In bevoeg
de Fransche kringen wijst men er op, dat
deze politiek met gewijzigd en algemeen
bekend is. Herhaaldelijk is zij in het
openbaar omschreven door bevoegde ver
tegenwoordigers der regeering, zoowel
door maarschalk Pétain als door den
plaatsvervangenden minister-president
admiraal Darlan, en generaal Weygand
In dit verband verklaart men in be
voegde Fransche kringen, dat door de
overhandiging dezer nota ook de laatste
verklaring van den Amerikaansche!) mi
nister van buitenlandsche zaken, Hulk
haar beteekenis heeft verloren. Hull had
verklaard, dat hij hoopte van Vichy de
verzekering te krijgen, dat Frankrijk alle
aanspraken der as op het gebruik van
sleur.punten in Fransch-Afrika zou ifwij
zen. Hij zeide, een officieele mededeeling
daarover te verwachten. Men vestigt er
te Vichy de aandacht op. dat Huil de?*
verklaring aflegde, alvorens de meaedee-
ling der Fransche regeering in het bezit
der Amerikaansche regeering kon zijn,
zoodat Huil daarvan geen kennis kon dra
gen.
DE VERLENGING VAN DEN
DIENSTTIJD
De Senaat heeft gisteren met 50 tegen
21 stemmen een voorstel verworpen,
waardoor de militaire diensttijd beperkt
zou worden tot twaalf maanden, zoo
meldt Associated Press.
De Senaat heeft eenstemmig het voor
stel aangenomen, waardoor de militaire
dienstplicht voor 28-jarigen en ouderen
voorloopig'wordt opgeschort.
HET KONINGSPAAR IN HULL
Koning George en koningin Elisabeth
zijn, naar de Britsche nieuwsdienst meldt
Woensdag naar Huil gegaan, waar zij drie i
1- 1I
Het