HAAGSCHE COURANT
Donderdag 14 Augustus 1941.
BINNENLAND
NEDERLANDSCH-INDIE
GEMENGD NIEUWS
STADSNIEUWS
BUITENLAND
heden
Het strand
van
sta
BEGRAFENIS A. JELLEMA
DERDE BLAD
Misbruik van bankbiljetten
De taak der philosophic in het
hooger onderwijs
Geen menu’s meer in de
Fransche taal
ECHTPAAR IN HET HOENDIEP
VERDRONKEN
ONTVANGSTEN HAAGSCHE TRAM
WEG MAATSCHAPPIJ
WAARSCHUWING VAN DE NEDER-
LANDSCHE BANK
ONAANGENAME VERRASSING VOOR
TWEE INBREKERS
CLANDESTIENE VLEESCHHANDEL
OP GROOTE SCHAAL
ZILVEREN JUBILEUM BIJ
GEMEENTEWERKEN
TWEEDE AUGUSTUS-STORM
->-
De storm heeft op Scheveningen heel wat zand doen opwaaien
(Polygoon-Meijer)
Noodlottig einde van een uitstapje
NEDERL-INDISCHE VLIEGTUIG-
BENZINE NAAR J>\PAN
PRODUCTIEBEPERKING VAN PALM
OLIE OP SUMATRA
BENOEMING VAN DIRECTEUREN
VAN ’S RIJKS BELASTINGEN
Acht zeven zes dubbel nul
Kent U dit getal?
Acht-zever»-zes-dubbel-hul, is een
ZILVEREN JUBILEUM
E. VELDHUIZEN
Stalin: Kousen en laarzen zijn wel
iswaar heel goed; maar ik heb wapens
noodigl
Roosevelt: Zware wapens kan ik nog
niet leveren en de lichte hebben wij
zelf noodig voor onze gangsters.
(Waldemar-Stapf)
CHINA
Mr. J. W. L. M. VAN OORDT f
JUBILEUM J. HOENEVELD
Doodelijk ongeluk bij het vervoeren
van een koe
Prijsregeling voor wild
No. 17953
I
REDE VAN PROFESSOR DR. T.
GOEDEWAAGEN
I
i s
de H o o i-
ge-
rijwieldiefstal.
zijn
eigen-
droeg heden te Scheveningen 64 gr. en tudnbouwboekhouden en bedrijfsleer,
van dat in het Zuiderpark 64 gr. F. c'_Z-
De totale ontvangsten (reizigers en di
versen) van de Haagsche Tramwêg Maat
schappij hebben bedragen over de maand
Juli 1941 f 582.114.68 (v.j. 489.175.91J)
Vervoerd werden in Juli 1941 6.355.900
(v.j. 5.203.397) reizigers. Van 1 Januari af
bedroegen de ontvangsten 3.625.442.34$
(v. j. ƒ3.357.311.18), het aantal reizigers
39,291.170 (v. j. 36.595.659).
I
Het echtpaar J. Veenstra-Huizinga te
Hoogkerk was gisteren met buurtbewo
ners in rijtuigen een uitstapje gaan ma
ken. Na afloop brachten zij gezamenlijk
te Vierverlaten in een café nog eenige
oogenblikken door. Toen de man en de
vrouw om elf uur, na sluiting van het
café, te voet naar huis terugkeerden, het
was toen noodweer met zwaren storm en
regen, zijn zij vermoedelijk tengevolge
van de duisternis, bij de brug over hel
Hoendiep te water geraakt en verdronken.
Toen hun vijf kinderen, die alleen thuis
waren, vanochtend wakker werden, mis
ten zij vader en moeder. Zij waarschuw
den de politie, die na een ingesteld onder
zoek is gaan dreggen in het Hoendiep.
Bij de brug haalden zij het lichaam van
den 50-jarigen vader op. Vanmiddag is
ook het lijk van mevr. Veenstra-Huizinga
uit het Hoendiep opgehaald.
TOKIO, 13 Augustus (Europapress).
Naar wij vernemen is de uitvoer van
vliegtuigbenzine van Ned-Indië naar Ja
pan nog niet geheel stop gezet. De reeds
geplaatste opdrachten worden geleidelijk
nog uitgevoerd, terwijl voor nieuwe op
drachten thans besprekingen tusschen
Ned.-Indische en Japansche autoriteiten
worden gevoerd.
EEN MOOIE GIFT -
Ds. C. Riemers, predikant bij de Evang.
Luth. gemeente hier ter stede heeft een
gift van duizend gulden ontvangen, ter
aflossing van de schuld, die op dé veree-
niging ..Maarten Luther” rust.
NEW YORK, 14 Augustus (D.N.B.).
Naar hier verluidt, hebben de producen
ten van palmolie op Sumatra ingestemd
met het voorstel, om wegens gebrek aan
scheepsruimte de productie met 25 pro
cent te beperken.
TUINBOUWONDERWIJS
De Cursus-commissie der ’s-Graven-
haagsche Tuinbouwvereenigingen zal, zoo-
als dit elk jaar het geval is, weder ver
schillende tuinbouwcursüssen organisee-
ren, n.l. algemeene tuinbouwcursuscur
sus in materiaalkenniscursus in tuin-
Geen groote schade aangericht
Weer heeft een Westerstorm gistermid
dag en vooral vannacht, over onze stad
geraasd. Vooral voor de talloos vele
vacantiegangers in deze maand beteekent
deze herfstachtige weersgesteldheid een
grooten tegenvaller Dinsdag herleefde de
hoop op een verbetering van het weer,
doch het werd een ijdele hoop. Regen en
aan alle plannen een
bad-
Socrates en Plato tot de hunne maakten
niet alleen niet vergeet, maar haar de
plaats geeft, die haar krachtens haar be
grip toekomt Ook hier loopt de absoluut
opgevatte vrijheid teneinde. De ware vrij
heid is die. welke de binding aan het ge
heel verstaat. Ook in de universiteit heeft
het nationaalsocialisme een taak!
Bij besluit van den secretaris-generaal
van het.departement van Financiën van 12
Augustus 1941 zijn de navolgende admi
nistrateur bij het departement van Finan
ciën benoemd tot directeur van ’s Rijks
belastingen: H. vah Ebbenhorst Tengber-
gen, mr. J. Kingma, J. Takken, mr. H.
F. R. Dubois, dr. M. J. H. Smeets, P.
Karmelk mr. A. J. van Soest, H. Bakker.
DIPLOMA ZWEMMEN ZWEMBAD
ZUIDERPARK
Op Zondag 17 Augustus a.s. des namid
dags twee uur zal de Stichting „Centraal
Badbeheer in het zwembad Zuiderpark ge
legenheid geven tot het afleggen van een
zwemproef. De proef zal omvatten: sprong
van de 1 m. plank, 10 seconden water
trappen, bedrevenheid in het water, 5 mi
nuten duurzwemmen.
De Nederlandsche Bank deelt mede,
dat het is gebleken, dat het door haar
uitgegeven bankpapier in den laatsten
tijd wederom wordt misbruikt door het
stellen van opschriften, enz.
Naar aanleiding hiervan wordt er de
aandacht op gevestigd, dat de Nederland
sche Bank soortgelijke biljetten als be
schadigd bankpapier behandelt.
BADEN
Bij de Maatschappij Zeebad Schevenin
gen werden gisteren 86 baden genomen,
in het Volkszeebad 82, in dat te Kijkduin
8 en in het zwembad in het Zuiderpark
1105. De temperatuur van het water be-1 bouwteekenen en dendrologie; cursus in
kUUUUUU W MVtailUMUClI tl, MtUllJlOlCCl', CO
cursus in bloemschikken en -binden.
storm maakten aan alle
einde. In het bijzonder voor onze
plaats was het de hoeveelste in deze
maand een totaal verloren dag.
Schade van beteekenis heeft de storm,
naar ons bij informatie is gebleken, niet
veroorzaakt Wederom was een aantal
jonge boompjes van de stutpalen losge
slagen Aan het strand moesten enkele
tentjes het ontgelden. Slechts in een ge
val heeft de brandweer assistentie moeten
verleenen en wel voor het verwijderen
van een omgewaaiden lantaarnpaal in de
Laan Jan van Kroft in Loosduinen.
Zwolsche politie slaat goeden slag
De Zwolsche politie heeft proces-ver-
baal opgemaakt tegen een aantal perso
nen. die frauduleus geslacht hebben en
tegen de koopers van het vleesch. Het
betreft hier ongeveer 150 personen, waar
van ongeveer 130 „klanten" waren. Er
bleken in totaal 15 koeien, 7 kalveren en
60 varkens in den frauduleuzen handel
verdwenen te zijn, welke in kisten, zak
ken en zelfs per taxi Zwolle binnen ge
smokkeld waren. De voornaamste daders
zijn de Zwollenaars G. J. M„ H. S. B S.,
E. B„ van R en D. T. Verder werd een
levende koe, die reeds aan den slager P
verkocht was, op het nippertje van den
frauduleuzen slachtdood gered en ter be-
schikkig van den provincialen voedsel-
commissaris gesteld.
Vóórts heeft de Zwolsche politie ter
zake van prijsopdrijving den winkel
voorraad van den schoenenwinkelier P.
in beslag genomen. Het betreft hier 1900
schoenen. Ook de voorraad van den win
kelier K. M. werd in verband met prijs
opdrijving in beslag genomen.
komen. Thans echter is hij
over-
t en
Het leed, dat zijn vrouw en
kunnen wij
ONGEVAL IN FABRIEK
Bij het transporteeren /van een kist
met ijzer in een fabriek in de le v. d.
Kunstraat, heeft gisterochtend de 23-ja-
rige B. L., uit de Christiaan de Wet
straat, de kist tegen de borst gekregen,
waardoor enkele spieren werden ge
kneusd. De geneeskundige dienst bracht
hem naar het R.K. ziekenhuis aan het,
Westeinde.
getal, dat in de afgeloopen weken
l herhaaldelijk in deze courant
heeft gestaan. Geen wonder, want
over dit geval kan niet genoeg
l geschreven en gesproken worden. 4
Het is een geval dat van buiten- I
gewoon groote beteekenis is. Het
is het gironummer van de Neder- 4
4 landsche Ambulance!
Iedere Nederlander moet dit getal
kennen! J
4 Maar er moet meer gedaan women, i
l Als u dit getal kent, en weet waar-
voor het dient, dan rest nog slechts
4 de daad.
I Dan neemt u een girobiljet en stort 4
uw bijdrage voor de Nederlandsche l
4 Ambulance. Honderden deden hun
l plicht reeds.
Nu is het uw beurt.
1
l Acht-zeven-zes-dubbel-nul. 4
Nederlandsche ^mbulance, Konin- 1
ginnegracht 22, 's-Gravenhage.
DIEFSTALLEN
Ten nadeele van een leverancier in
Voorburg, zijn van een transportrijwiel,
dat in een werkplaats in de Wilhelmina-
van Pruisenstraat stond gestald, 50 m.
loodkabel en een binnen- en buitenband
ontvreemd.
Een reiziger werd tijdens de reis van
Rotterdam naar den Haag, diens gouden
horloge met ketting ontstolen.
Een stadgenoot deed bij de politie aan
gifte van diefstal van 3$ H.L. aardappelen
gepleegd op de groente- en fruitmarkt.
ZILVEREN JUBILEUM JOH. G.
HULSHOFF
Morgen herdenkt de heer Joh. G. Huls-
hoff, wonende te Voorburg, Hoekwater-
straat 48, den dag, waarop hij vijf-en-
twintig jaar geleden in dienst trad bij de
medische afdeeling van het Siemens con
cern, in Nederland vertegenwoordigd
door de N.V. Almara, Rokin 86. Amster
dam.
De heer Hulshoff, die daar sinds vele
jaren chef der technische afdeeling is,
is in ons land op Röntgengebied een be
kende figuur. Gok buiten het terrein van
zijn dagelijkschen arbeid heeft hij zich
door zijn aangenaam karakter vele vrien
den verworven. Het zal den jubilaris mor
gen, den dag der herdenking, zeker niet
aan blijken van belangstelling ontbreken.
P. SCHREIJt
In den ouderdom van 65 jaar is te
Scheveningen overleden de heer P.
Schreij, oud-hoofdmachinist van de Hol-
land-Amerika Lijn.
De teraardebestelling zal plaats hebben
Zaterdag a.s. te twaalf uur op de Alge
meene Begraafplaats „Crooswijk” te Rot
terdam.
Een der portiers van het Gemeentelijk
Ziekenhuis aan den Zuidwal, de heer E.
Veldhuizen, herdacht heden het feit, dat
hij vijf-en-twintig jaar geleden in dienst
trad bij genoemd ziekenhuis.
In de recreatiezaal waren vele leden
van het personeel bijeengekomen, om den
jubilaris te huldigen.
De geneesheer-directeur, dr. P. H. van
Roojen, sprak den heer Veldhuizen toe.
Het is een goede gewoonte, aldus spr.,
om als één der leden van het personeel
jubileert, bijeen te komen, om dit feit in
,,de familiekring” te herdenken. Dit is
een bewijs van de saamhoorigheid in het I
ziekenhuis, die gelukkig groot is en al-1
tijd groot moet blijven. De heer Veldhui
zen is in dienst gekomen als huisknecht en
heeft zich weten op te werken tot por- I
tier, hetgeen lang geen gemakkelijk
baantje is. daar het veel menschenkennis
vereischt. Van 1920 af bekleedt de jubi-1
laris deze functie. Dr. van Roojen sprak
de hoop uit, dat de heer Veldhuizen ook
in de toekomst zijn beste krachten aan
het ziekenhuis zal blijven geven. Namens
B. en W. overhandigde hij de gebruike
lijke eervolle vermelding en gratificatie.
Uit naam van het personeel bood hij een
prachtigen haard aan en een geschenk on
der enveloppe.
Een der collega’s, de heer W. Slieren-
dregt. sprak daarna nog eenige hartelijke
woorden tot den jubilaris.’
De heer Veldhuizen heeft daarna allen
bedankt voor de belangstelling en de
fraaie geschenken.
Nadat de gebruikelijke foto was ge
maakt, kregen allen de gelegenheid den
jubilaris en zijn echtgenoote geluk te
wenschen. I
CONTROLE OP BUITENLANDERS
TOKIO, 14 Augustus. (S.P.T.) Het Ja
pansche blad „Tokio Nisji Nisji”" meldt uit
Batavia, dat de Ned.-Indische autoriteiten
de controle op de buitenlanders hebben
verscherpt.
Elke vreemdeling, die in Ned.-Indië
voet aan wal zet, moet zich onverwijld bij
de politie melden. Hij dient den autori
teiten voortdurend van zijn verblijfplaats
<?p de hoogte te houden.
VRIJSTELLING VAN BLOKKEERING
IN JAPAN VOOR GENERAAL PABST
TOKIO, 14 Augustus (Domei). Naar het
ministerie van financiën meedeelt, is aan
den Nederlandschen gezant, generaal J.
C.'Pabst en zijn staf, vrijstelling verleend
van de bepalingen inzake de blokkeering
van buitenlandsche saldi. Naar verder
wordt gemeld, is thans aan vier diploma
tieke vertegenwoordigingen, n.l. die van
Nederland, Groot-Brittanhië, Australië en
Canada deze uitzondering toegestaan. Te
vens werd kennis gegeven, dat ook de
Britsche kolonieën in Oost-Afrika, Kenya
en Oeganda, zijn toegevoegd aan de lijst
van landen, waarop de blokkeering van
toepassing is.
Eigenaar oan beddenmagazijn
sliep in zijn winkel
Twee inbrekers wilden in den afgeloo
pen nacht hun slag slaan in een bedden
magazijn aan de 2de Anjeliersdwars-
straat te Amsterdam. De deur werd ge
forceerd en de heeren stapten naar bin
nen, doch daar wachtte hen een onaan
gename verrassing. De winkelier, die zijn
eigen zaak boven een ander oord als
rustplaats verkoos, was wakker ge
worden door het gerucht opgestaan en
wachtte achter de deur de nachtelijke be
zoekers op. Deze gaven er echter de voor
keur aan, de beenen te nemen en, gevolgd
door den winkelier, zetten zij het op een
loopen. In de Eerste Tuindwarsstraat had
de achtervolging succes en werd een der
inbrekers, met behulp van een agen't,
gegrepen. Het bleek een 27-jarige wijn-
koopersknecht te zijn, wonende in de
Rozenstraat. De man werd aangehouden
en naar het politiebureau Raampoort
gebracht. Zijn collega, die wist te ontko
men, zal wel spoedig door de politie wor
den achterhaald.
DE JAPANSCHE LUCHTAANVALLEN
Het reeds zes dagen durende, bijna onop
houdelijke luchtbombardement van
Tsjoengking door de Japanners, heeft gis
teren het pershotel verwoest, waarin de
buitenlandsche journalisten waren onder
gebracht. De pauzen tusschen dé aanvallen
bedroegen gisteren tezamen slechts 70 mi
nuten, meldt U.P.
Domei meldt van het front, dat de Ja
panners Dinsdag sleutelposities van het
Chineesche achterland op vernietigende
wijze hebben aangevallen. De marine
luchtmacht viel Koenming, de hoofdstad
van de provincie Yoennan aan en'plaatste
voltreffers op een arsenaal, waarbij een
hevige ontploffing ontstond. Een gecamou
fleerd parkeerterrein voor auto’s en een
benzinetank 3 k.m. ten Westen van Koen
ming werden eveneens met succes gebom
bardeerd. Er ontstond een ontploffing, die
2000 m. hoOge rookwolken ontwikkelde. De
Vliegtuigen keerden zonder verliezen op
de vliegvelden in Fransch-Indo-China
terug. De luchtmacht van het landleger
viel fabrieken en militaire doelen in de
provincie Sjetsjoean aan en bestookte deze -
op succesvolle wijze met bommen.
In den ouderdom van 89 jaar is hier
ter stede overleden mr. J. W. L. M. van
Oordt, oud-referendaris aan het departe
ment van Koloniën.
De teraardebestelling zal morgen te
kwart vóór drie op de Algemeene Be
graafplaats aan de Kerkhoflaan plaats
vinden.
Groote belangstelling
Op de begraafplaats Oud Eik en Duinen
is hedenmorgen het stoffelijke overschot
van den heer A. Jellema, oud-onderdirec-
teur departement Gouvernementsbedrijven
in Ned.-Indië ter aarde besteld. Eenige
honderden personen gaven door hun te
genwoordigheid op de begraafplaats blijk
van hun belangstelling en deelneming.
Tot hen behoorden o.m. de heeren M.
IC. v. d. Hoop, bedrijfsleider Porceleyne
Fles te Delft, J. Schravesande, oud-secr.
dept, van Financiën in Ned.-Indië. mr. J.
Kars, directeur van het Rotterdamsch
Nieuwsblad, mr. C. M. Seret, W. v. d.
Poel, kolonel b.d. Indische Leger, C. J.
L. Schüller, luit.-kolonel b. d. van het
Indische leger, J. Sasabone, gep hoofd
commies Gouvernementsbedrijven in Ned.
Indië, H. de Vos, hoofdcommies dept. Han.
del en Nijverheid, C. Schultz, oud-resident,
P. F. Laging Tobias, oud-assistent-resi-
dent, dr. P. N. Degens, oud-inspecteur M.
O. in Ned.-Indië, J. G. v. d. Berge, luit.-
kolonel b. d., Ross en C. W. Visser, oud-
gezagvoerders, C. D. Wesseling, namens
„Het Eigendom”, dr. P. J. van Loo en
P. J. G. Weyne, beiden gep. O.I. hoofd
ambtenaar, S. J. Mook, G. J. Th. Bakker,
en L. Klawer, resp. voorzitter, vice-voor-
ter en secretaris van den Nederlandschen
Bond van Huis- en Grondeigenaren en
bouwondernemers, H. Mulder, leeraar H.
B. S., M. van Loon, oud-onderdirecteur de
partement Verkeer en Waterstaat in Ned.-
Indië, Wolff, oud-O.I. hoofdambtenaar, ir.
A. de Mooy, oud-hoofd technisch econo
misch adviesbureau van het dept. Gouver
nementsbedrijven in Ned.-Indië, J. R.
Slier, oud-inspecteur P.T.T. in Ned.-Indië.
H. Tollens, oud-referendaris, J. W. Mul
der, oud-secretaris van de Weeskamer der
Voogdijraad in Ned.-Indië. mr. R. H. Ren-
tema, oud-vice-president Raad van Justi
tie in Soerabaja, W. Anemaet, inspecteur
b. d. Indische Spoorwegen, ir. Wouter Cool
C. C. P. Vigelius, oud O.I. hoofdambte
naar, B. Westers, oud-referendaris dept.
van Gouvernementsbedrijven, ir. J. D.
Aris, ir. A. F. Arnold, G. Dames, generaal
majoor b. d., P. W. Leverland, luit.-kol.
b. d., J. van Goor, beiden gep. luit.-kol.
b. d., F. J. Houwért, oud-directeur Billi-1
tonmaatschappij, ir. G. Diephuis, J. H. W. I
Rusch, oud-planter, A. H. van Leeuwen,
architect, H. C. Desancon, oud-marine-of-
ficier, D. de Jong, oud-directeur Gouv.-1
bedrijven, P. A Ravelli, oud-adm. dept. I
van Defensie, G. Franssen. gep. O. I.
hoofdambtenaar, F. Pander, directeur fa.
Pander, L. G. Wiemans, oud-agent Java-
sche Bank, J. D. Schaap, gep. generaal-
majoor, G. J. du Marchie Servaas, oud-
O. I. hoofdambtenaar, Joannes Reddingius,
letterkundige, W A. de Jongh, accountant,
J. C. A. Keukemeester, hoofdingenieur
P. T.T. J. C. van Mourik, majoor b. d.,
A. Faubel, kolonel-intendant b. d., ir. M.
de Wolf, oud-hoofdingenieur Waterstaat
in Ned.-Indië, A. van Doorn, oud-waarn.
hoofd P.T.T. in Ned.-Indië, ir. P. Hovig,
oud-waarn. directeur Gouv.bedrijven in
Ned -Indië, mr. G. van Meerbeke, oudlid
Pensioenraad,' C. J. E. Brutel de la Ri
viere, gep. vice-admiraal.
In de aula voerde de heer de Jong, oud-
directeur Gouvernementsbedrijven, het
woord Spr. memoreerde de jaren van sa
menwerking, waarin belangrijke zaken be
handeld werden. Met groote dankbaar
heid denk ik hieraan terug. Hij was een
groote steun vóór allen, die op hem
moesten steunen.
De heer Jellema was een ambtenaar in
<jen meest volstrekten en besten zin van
het woord. Bekwaam en ijverig, onver
droten, waneer het de vervulling van zijn
per-
die
De heer J. Hoeneveld, assistent der
P.T.T., zal a.s. Zaterdag 16 Augustus den
dag herdenken, waarop hij vóór 25 jaar
bij het Staatsbedrijf in dienst trad.
Sinds 1932 is de heer Hoêneveld op het
postkantoor alhier belast met de behan
deling der bij abonnement gefrankeerde
stukken.
VERSPREIDE BERICHTEN
Gisteren zijn 4500 Fransche soldaten!
uit Syrië, die krachtens de Fransch
Engelsche wapenstilstandsovereenkomst
gelegenheid hadden naar Frankrijk terug
te keeren, met 3 Fransche schepen te
Marseille aangekomen, waar bevolking en
autoriteiten hun een hartelijk welkom
bereidden.
De Britsche ambassadeur in Turkije,
sir Hughes Knatchbull Hugessen, is gis
teren door den minister van buitenland
sche zaken, Saradjogloe, in audiëntie
^ontvangen. Er waren bij dit onderhoud
nog vier andere leden van het Turksche
kabinet aanwezig.
Door tot dusver, niet opgehelderde
oorzaak is in Sint Vaes (Henegouwen)
de wagon van een lokaaltrein uit de rails
geslingerd en omgevallen. Van de inzit
tenden. allen van het werk terugkeerende
mijnwerkers, werden er twintig gewond,
van wie zes er zoo ernstig, dat zij in
levensgevaar verkeeren.
Midden-Chili is door een noodweer,
storm en wolkbreuken, geteisterd. Door
overstroomingen en instorting van huizen
zijn in totaal 30 personen gedood. Ook
een zware aardschok is gevoeld.
Aan hen, die bericht hebben
vangen, dat zij voorloopig
aangewezen voor een functie bij
wordt
SOLLICITATIES VOOR DE VERSCHIL
LENDE FUNCTIES BIJ DEN LUCHT
BESCHERMINGSDIENST
De hoofdcommissaris van politie, hoofd
van den Luchtbeschermingsdienst te
’s-Gravenhage, brengt ter kennis van
eventueele belanghebbenden, dat zich
re^ds zoo vele sollicitanten voor de ver
schillende functies bij den Luchtbescher
mingsdienst hebben aangemeld, dat thans
nog binnenkomende verzoeken niet meer
in behandeling kunnen worden genomen.
ont-
zijn
den
Luchtbeschermingsdienst, wordt nader
medegedeeld, dat dit niet inhoudt, dat zij
terstond voor een vaste aanstelling in
aanmerking komen. Hierover kan geen
briefwisseling worden gevoerd.
Voor het gezelschap van 40 opvoeders
uit de Oostmark, dat gedurende eenige
weken als gasten van het Opvoedersgilde
in ons land verblijft, sprak heden te Haar-
lem-Zandvoort de secretaris-generaal van
het departement van Volksvoorlichting en
Kunsten, prof dr. T. Goedewaagen, over
het onderwerp: ,,De taak der philosophic
in het hooger onderwijs”. Aan zijn rede is
het volgende ontleend.
Dat het nationaal socialisme voor de
poorten der universiteit geen halt zal hou
den, is een feit, dat vanzelf spreekt. De
universiteit is een orgaan der volksge
meenschap en bij een omwenteling in die
gemeenschap, zooals wij thans beleven, zal
ook het hooger onderwijs veranderingen
van ingrijpenden aard moeten ondergaan.
Zooals de universiteiten der Middel
eeuwen een afspiegeling van de gesloten
gildemaatschappij waren en zooals die der
Renaissance en der verlichting aan de in
wording zijnde moderne, kapitalistische en
liberalistische samenlevingen, waaruit zij
sproten, de middelen verschaften, welke
die samenleving behoefde, evenzoo zal de
nationaal-socialistische samenleving straks
haar universiteiten hebben, die haar stem
pel in geest, inrichting en doelstelling dra
gen. Zoover gaat het verband tusschen
hooger onderwijs en maatschappij, dat men
de klachten, die in de afgeloopen generatie
over de universiteit werden gehoord, on
middellijk met de euvelen der liberalis
tische samenleving in verband kan bren
gen.
Sinds den aanvang dezer eeuw, maar
vooral sinds den wereldoorlog hoort* men
over de universiteit allerwege klachten,
die eigenlijk allen tot één motief zijn te
herleiden. Men klaagt over het ontbreken
van organisch verband tusschen maat
schappij en universiteit. Men klaagt over
te weinig samenhang tusschen middelbaar
en voorbereidend hooger onderwijs eener-
zijds en hooger onderwijs anderzijds, men
klaagt over het volkomen gebrek aan
samenhang tusschen de zich steeds meer
specialiseerende wetenschappen onderling
en treurt over het feit, dat het hooger
onderwijs steeds meer een vakopleiding
wordt en de idee der „universitas” meer
en meer verdwijnt. Al deze klachten zijn
te herleiden- tot een ziektesymptoon in
maatschappij en universiteitde versplin
tering tot een chaotische veelheid.
De overbevolking onzer universiteiten en
als gevolg daarvan de vorming van een
intellectueele-werkloosheid was een be-
wijs, dat de universiteit haar taak in het
De heer M. W. Molenaar vijf en twintig
jaar in dienst
Vandaag herdacht de heer M W. Mole
naar het feit, dat hij vijf en twintig jaar
in dienst is als timmerman van Gemeen
tewerken.
In verband hiermede vond in het ver
sierde schaftlokaal van den dienst aan het
Groenewegje vanochtend een hartelijke
huldiging plaats.
Vooraf evenwel is de' jubilaris met zijn
echtgenoote en twee zoons door den
directeur, ir. W. v. d Vegt, in diens
kamer ontvangen. Met een hartelijke toe
spraak bood de heer v. d. Vegt den jubi
laris de gebruikelijke gratificatie en het
eere-diploma namens het Gemeentebe
stuur aan
In het schaftlokaal werd de heer Mole
naar eerst toegesproken door den tech
nisch ambtenaar, den neer R. Alofsen,
namens het persone°l der Centrale werk
plaats. Spr. wees er op. dat de heer Mo
lenaar zich steeds heeft doen kennen als
een ijverig en nlichtsgetrouwe beambte.
Met opgewektheid en ambitie kweet hij
zich van zijn taak Ook de echtgenoote
betrok de heer Alofsen in de hulde en hij
sprak den wensch uit, dat het den jubi
laris nog tal van jaren gegeven zou mo
gen zijn, bij het bedrijf werkzaam
te blijven Hij verzocht den aanwezigen
een driewerf hoera op den heer Molenaar
uit te brengen, waaraan door allen gevolg
werd gegeven
Namens het Herdenkingsfonds voerde
de heer D. M de Graaff nog het woord
en bood een geschenk onder couvert aan.
Ook mevr Molenaar, die het leven van
haar man heeft helpen verlichten bracht
spr. hulde en beod haar als blijk van
waardeering een bloemstuk aan.
De jubilaris heeft de sprekers voor hun
hartelijke woorden er> de geschenken dank
gezegd.
Hierna bestond er voor de aanwezigen
gelegenheid den heer Molenaar de hand
te drukken.
plicht bdtrof, onpartijdig tegenover
sonen en betrouwbaar voor allen,
met hem te maken hadden. Hij was een
goed echtgenoot en vader en zijn heen
gaan is een groot verlies voor zijn ge
zin. Gelukkig behouden wij de herinne
ring aan dezen man. Tot de familie zeide
spr., dat zij ervan overtuigd kon wezen,
dat hij de hoogachting had van hen, die
met hem werkten.
De heer C.. Schultz zeide, dat toen de
heer Jellema in 1929 naar Indië ging,
zijn vrienden hem noode lieten gaan. Zij
wisten toen echter, dat hij weer spoedig
terug zou
voorgoed van ons heengegaan. Het
lijdensbericht heeft ons diep geschokt
getroffen. F-* ’--J. J-± -
kinderen moeten dragen,
aanvoelen. We hebben den heer Jellema
achting toegedragen voor
schappen van nobel mensch, waarvan hij
de duidelijkste bewijzen h.eeft gegeven.
Dikwijls zullen wij aan hem denken en
zijn nagedachtenis zal bij ons in hooge
eere blijven.
De heer Mook gaf namens den Neder
landschen Bond van Huis- en Grond
eigenaren en Bouwondernemers en het
weerstandsfonds uiting aan zijn groote
dankbaarheid voor al hetgeen de heer
Jellema hiervoor heeft gedaan’. Zijn voor
beeld zal ons ook in de toekomst blijven
inspireeren, aldus spr. Wij verliezen in
hem een eerlijken en trouwen medewer
ker en vriend. Zijn naam zal in de ge
schiedenis van onzen bond met eere
vermeld blijven.
Hierna werd de kist, welke bedekt was
door een schat van bloemen, grafwaarts
gedragen. Een zoon dankte voor de be
langstelling. Het is een troost voor ons,
dat wij vandaag hebben kunnen zien,
dat mijn vader een 'groote plaats in uw
hart innam. Voor ons kinderen zal hij
een voorbeeld op onzen verderen levens
weg zijn.
In de aula speelde de organist het
Largo van Handel, In diesen heiligen
Hallen van Mozart en Wenn ich einmal
soil scheiden van Bach.
Uitzonderingen voor restaurants van
een bijzonder karakter
In de Staatscourant van 14 Augustus
1941, no. 157, is opgenomen een beschik
king van den secretaris-generaal van het
departement van Landbouw en Visscherij,
waarin wordt bepaald, dat in restaurants
en andere gelegenheden waar maaltijden
worden verstrekt, het gebruik van de
Fransche taal voor menu’s en dagkaarten
achterwege dient te worden gelaten.
Naast de Nederlandsche- is in het alge
meen slechts het gebruik van de Duitsche
taal voor aanduiding der gerechten toege
staan; restaurants van een bijzonder ka-
,._v_ rakter, zooals Indische, Italiaansche. Chi-
volk’ niet meer verstond. De gebrekkige I neesche restaurants en dergelijke, mogen
aansluiting tusschen middelbaar en hoo- met de hun eigen aanduiding van de ge-
ger onderwijs waarop reeds in 1933 door rechten doorgaan,
den toenmaligen inspecteur Bolkestein
werd gewezen, wees op een groote fout in
den opbouw van ons onderwijs samenhan
gend met het heerschend intellectualisme,
dat meer op z.g. parate kennis, dan op
---- en
DIEFSTAL VAN RIJWIELEN
Terzake van een hier ter stede
pleegden rijwieldiefstal is door de Leid-
schendamsche politie aangehouden een
21-jarige loswerkman. Tegen een 14-
jarigen bakkersjongen is proces-verbaal
opgemaakt, eveneens wegens gepleegden
Dinsdagmiddag is in den polder te
Kethel een doodelijk ongeluk gebeurd,
waarvan de 54-jarige veehouder L. Hof
stede het slachtoffer is geworden.
Hofstede moest een koe van een erf
halen, dat aan den overkant ligt van de
Wetering Kleine Polder, langs den Pol
derweg, uitkomend in de poldervaart. Over
de wetering ligt een rolbrug. Toen de
man met de kod* zich op deze brug be
vonden, dompte deze plotseling, waardoor
hij tegen de schoeïng werd geslingerd.
Bovendien viel het zware beest op hem.
Omstanders haalden den zwaar gewonden
man uit het water. Op advies van dr.
van der Key werd hij naar de pr. Nolet-
stichting te Schiedam vervoerd, waar hij
evenwel korten tijd later aan zijn ver
wondingen is overleden.
vrouw heeft
waarvan deze
spoedigste te
bureau, Java-
De commissaris van politie
van den Justitieelen Dienst C verzoekt
den wielrijder, die op Zaterdag, 9 Augus
tus j.l„ des namiddags te ongeveer 3 uur,
op de binnenplaats van het badhuis aan
de Hemsterhuisstraat een
aangereden, tengevolge
gewond werd, zich ten
willen melden aan zijn
straat 18.
Ingaande heden
gracht wegens werkzaamheden aan de be
strating voor het verkeer afgesloten.
Naar de gemachtigde voor de prijzen
n.e een werkelijk °P- popening van het jachtseizoen prijzen voor
-i. x. - -« - wildsoorten vastgesteld.
1 bij verkoop
door jagers, opkoppers en groothandelaren
zijn ook maximumprijzen vastgelegd voor
levering aan consumenten. De prijs, welke
ten hoogste aan den consument bij leve
ring aan huis in rekening mag worden
gebracht, bedraagt voor wilde konijnen
/1.70 per stuk, voor tamme konijnen
2.70 per k.g., voor hazen 3 per k g.
en voor wilde eenden ƒ2.10 per stuk. Al
deze prijzen zijn panklaar.
Voor de prijzen, welke jagers, groot
handelaren en opkpopers in rekening mo
gen brengen, alsmede voor de prijzen der
andere wildsoorten, wordt verwezen naar
de elders in ons blad geplaatste officieele
publicatie van den gemachtigde voor de
prijzen.
organische vorming den nadruk legde
-—-.4.4. U1--1- 11JA1_
voedend onderwijs'te komen. Overal ont-I de vêrschniênde
brak de organische samenhang. Men heeft Behalve de verkoopprijzen
al die jaren gedokterd, maar het onder-
wijs bleef ziek omdat het uitgangspunt
niet deugde. Hetzelfde geldt ook van het
hooger onderwijs op zichzelf. De student
zag zich overstelpt door een grootendeels
verbandlooze veelheid van vakken, waar
van ieder weer in ondervakken was ge
specialiseerd. Wel heeft men ook dit al
lengs als een euvel gevoeld en heeft bijv,
de Alg. vereeniging voor wijsbegeerte in
dertijd een goed doorwerkt voorstel ge
daan om door middel van wijsgeerige be
zinning meer stelselmatige eenheid in het
universitaire onderwijs te brengen, maar
ook hier bleef het bij voorstellen en werd
met de verwerkelijking nauwelijks een be
gin gemaakt. Toch ligt hier de genezing.
Vervolgens besprak dr. Goedewaagen
uitvoerig de liberale maatschappij, waar
het bij plannen bleef. Deze maatschappij
was zelf atomistisch chaotisch en versplin
terd.
Het nationaalsocialisme houdt voor de
poorten der universiteit zeker geen halt.
Het zal die poorten openbreken, omdat het
zich ook hier van zijn groo’tsche taak be
wust is. In de maatschappij wil het natio
naalsocialisme ordening, onderschikking
van enkeling aan volk door bewustzijn,
dat het deel niets is zonder geheel. In de
sfeer van het hooger onderwijs heeft het
een analoge taak Het nationaalsocialisme
heeft hierbij intusschen verschillende aan-
knoopingspunten bij vroeger tijd. Aller
eerst bij de hedendaagsche leerpsychologie,
die spr. behandelde.
In de tweede plaats zal een principieele
omvorming van het hooger onderwijs aan-
knoopen bij de historische traditie, die
men in één woord kan aanduiden als het
Duitsche idealisme, die op haar beurt weer
een moment is in de „Weltlinie des Den-
kens” in de Europeesche cultuur. Het Duit
sche volk heeft de wereld niet alleen de
grootste kunstenaars en politici geschon
ken, maar ook het meest volledige denken
in denkers als Cusanus, Leibniz, Kant,
Fichte, Schelling en Hegel. In deze man
nen heeft de philosophic eindelijk het be
grip van zich zelf bereikt waarmee in
tusschen niet gezegd is, dat het bij Hegel
uit is, maar veeleer, dat het bij Hegel
eerst-goed begint. Indien de universiteiten
begrijpen, dat zij universitas dienen te zijn
en dat zij het universeele denken in die
Weltlinie zich tot eigen bewustzijn zien
ontwikkelen eerst dan begrijpen zij
eigen bestemming.
De philosophic was in Nederland zelden
in breede lagen in tel. Gevolgaan iedere
Rijksuniversiteit en aan die van Amster
dam slechts één hoogleeraar, hoogstens bij
gestaan door een bijzonder hoogleeraar
en/of privaat-docent. Daarnaast bij de an
dere hoogleeraren hier en daar belang
stelling voor de philosophische zijde van
eigen vak en zelf een enkele maal
voor de algemeene logisch, ontologische
en dialectische vraagstukken. Nergens
evenwel een philosophisch gegrondveste en
stelselmatige ordening van wetenschappen.
Wij staan nu voor groote veranderingen
in het hooger onderwijs. Straks zal de
universiteit weer meer dan voorheen als
orgaan der strijdende en arbeidende volks
gemeenschap worden erkend. Die erken
ning zal haar invloed hebben op leerstof,
docenten, organisatie der studenten.
Nieuwe vakken zullen worden onderwe
zen, oude zullen in nieuwen vorm naar
voren komen, alles zal worden herijkt en
omgesmolten, omdat de maatschappij-orde
van het nationaalsocialisme het vereischt.
Maar een onsterfelijken roem zal het
nationaalsocialisme zich verwerven, wan
neer het voor het eerst sinds eeuwen van
eenzijdig mathématisch-technisch denken
en cultuurwetenschappelijke Einzelfor-
schung in Nederland in den nieuwen op-
oouw harer universiteiten de philosophic,
de zelfkennis der wetenschap in den zin
van de oude Delphische spreuk, die ook
meedeelt, zijn thans met het oog op de
