I
HET ITALIAANSCHE
WEERMACHTBERICHT
DUITSCHLAND STRIJDT
VOOR EUROPA
GEMENGD NIEUWS
FILM EN BIOSCOOP
LAATSTE TELEGRAMMEN
KUNST EN LETTEREN
NEDERLANDSCH-INDIE
LAATSTE BERICHTEN
HET DUITSCHE
WEERMACHTBERICHT
INBRAAK PER ROEIBOOT
ONGELUK MET EEN REVOLVER
De luchtactie in Noord-Afrika
tot zinken gebracht
TOEGEZONJEN BOEKEN
JAPANSCH COMMENTAAR OP
GEMEENSCHAPPELIJKE
VERKLARING
MELKVAARDER MET SCHOUW
OM GESLAGEN
MISSA DE ANGELIS VAN
JAAP VRANKEN
DE HANDELSBETREKKINGEN
TUSSCHEN NED.-INDIE
EN JAPAN
In den afgeloopen nacht
den 10 Britsche bommen
werpers neergeschoten
ONTPLOFFING IN AMERIKAANSCHE
LUCHTBASIS
VERTREK VAN JAPANSCHE
VROUWEN EN KINDEREN
HAAGSCHE COURANT Vrijdag
VIERDE PROGRAMMA VAN COR RUYS'
Z OM ER-THE ATER GEPROLONGEERD
OFFICIEELE BERICHTEN
uit de Staatscourant
15 Aug. 1941 3e bl. pag. 2
3 Britsche koopvaarders
b
B
B
B
B
wer-
B
B
B
B
B
B
RADIOHOORSPELEN OP EEN
HOOGER PLAN
EDUARD VERKADE DRAAGT
SCENES UIT „MACBETH” VOOR
Fij/ aanhoudingen te Amsterdam
DE ONTMOETING CHURCHILL-
ROOSEVELT
Zie verder 3e blad, pag. 3
BEGRAFENIS
Dr. H. P. N. MULLER
CRIT1EK VAN AMERIKAANSCHE
SENATOREN
gen,
elk
wees, dat een meer dan 75-jarige vriend-
Een welbesteed leven is thans afgesloten.
belangstelling in het leven van anderen.
hij nooit alleen geweest. Zijn vrijgezellen
voorgeslacht. Hij bezat ook de groote le-
ont-
geleid door zijn liefde voor het vaderland.
land te dienen zooals het hoort.
que en het Wilhelmus.
inwoner van Voorburg bij de politie al-
kwam de gedupeerde in een rijwielstal-
van den inzender.
J.
ter
door
de
De
VASTSTELLING VOORGEVEL-
ROOILIJN
hevige reactie van ons luchtdoelgeschut
noopte den vijand zijn meeste bommen
in zee te laten vallen. Een der toestel
len werd brandend neergeschoten en
stortte in zee.
DIRECTEUR-GENERAAL VAN DEN
LANDBOUW
ƒ6 gekocht van den 51-jarigen B., die
door de politie werd aangehouden en be
kende de fiets gestolen te hebben. B. is in
bewaring gesteld.
voor het leven van dr. Muller. Deze groote
en sterke man, deze edele vaderlander is
nu bij God
zorgde, zeggen wij dan ook dank.
Hierna spraken freule zu Loewenstein,
die zeide, dat het woord van Paulus „Ik
thaleon baron _van_ Eek. dr. du Toit Spies,
en ir. M. C
Aan uit patting overleden
De ongeveer 60-jarige melkvaarder
Stroband uit Sloten is gisteravond
in geslaagd,
einde Juli
kapitaal,
dergelijke
de
die
voor
den
ge-
UIT HET
Opperwachtmeester doodelijk getroffen
De opperwachtmeester der marechaus
see te ’s-Hertogenbosch, L. de Kort, is
het slachtoffer geworden van een onge
luk met een revolver, die hij schoon wil
de maken, meldt ,,de Tijd”. Terwijl hij
met die revolver in de weer was, ging zij
af en het schot trof den opperwachtmees
ter doodelijk.
INBRAAKJE
In den afgeloopen nacht is ingebro
ken in een melkhandel in de Watervlier-
straat Ontvreemd werden een aantal bo-
tertoewijzingen, een klein bedrag aan geld
er
diefstal,
in
lil (Jtfll MOcl AWdlTlcIl IIlcL Uc IdlillLlC 0
mede de heeren mr. J. A. N. Patijn, oud- b
minister, professor van Brakel, J. W. Nau- B
din ten Cate, generaal-majoor R. van Pan- J
u-ron van Eek, dr. du Toit Spies, J
C. E. Bongaerts, oud-minister. b
In de aula werd het woord gevoerd J
door den heer H. D. Pierson, die er op J
wees, dat een meer dan 75-jarige vriend- b
schap hem met dr. Muller had verbonden, B
Een welbesteed leven is thans afgesloten. J
Wij danken hem voor zijn onverflauwde J
belangstelling in het leven van anderen, b
Al bouwde hijzelf geen gezin op, toch is
hij nooit alleen geweest. Zijn vrijgezellen-
huis was omgetooverd in een gezellig en j
smaakvol milieu en haar, die daarvoor B
B
B
B
heb den goeden strijd gestreden” ook geldt B
vnnr het leven van rir Muller Deze vrnnte J
B
Vervolgens voerde het woord mr. P. J.
de Kanter, die zeide, dat dr. Muller een
markante en sympathieke figuur was, die
ROME, 15 Augustus. (Stefani.) In zijn
weermachtbericht no. 437 maakt het
Italiaansche opperbevel het volgende
bekend
Eenheden van het Italiaansche lucht
wapen hebben gisteren doeltreffend op
slagplaatsen en benzine-depóts op het
eiland Cyprus gebombardeerd. Des
nachts hebben andere Italiaansche vlieg
tuigen bommen van groot kaliber laten
vallen op de vliegvelden van Malta,
waarbij treffers werden geplaatst op de
gestelde doelen.
Noord-AfrikaIn den sector van To-
broek activiteit van vooruitgeschoven
posten en artillerie. De luchtmacht van
de as ging voort met haar doeltreffende
actie. De verdedigingswerken en haven
inrichtingen van de vestingen Tobroek
en Mersa matroeh werden getrqffen, als
ook een koopvaardijschip van 3000 ton
in de wateren van Marsah Luch en een
torpedojager ten Noorden van Sidi el
Barrani. Britsche vliegtuigen deden een
aanval op Tripoli.
Oost-Afrika In den sector van Gon*
dar hebben detachementen van een
onzer stellingen een stoutmoedige ver
kenning ondernomen, waarbij zij vijan
delijke groepen ontmoetten en op de
vlucht dreven. Engelsche vliegtuigen
bombardeerden weer woonwijken van
Gondar.
In den afgeloopen nacht hebben Brit
sche vliegtuigen Catania en Augusta
aangevallen. Te Catania vielen 3 dooden
NEW YORK, 15 Augustus. (D.N.B.)
Van de zijde der marine is officieel mede
gedeeld. dat bij den aanleg van de ma-
rine-luchtbasis te Sitka (Alaska) een
ontploffing heeft plaats gehad. Zes man
werden gedood, drie gewond. Bijzonder
heden over het ongeluk zijn nog niet be
kend geworden.
een
strekking.
Kunt u ook iets over de prijzen
mededeelen?
In de groepen A en B bedraagt de
eerste prijs: ƒ100, de tweede prijs ƒ75, de
derde prijs ƒ50. buiten het honorarium.
In groep C bedraagt de eerste prijs
300, de tweede prijs 200 en de derde
prijs 150, eveneens buiten het hono
rarium.
Inzendingen kunnen bestaan uit oor
spronkelijke werken of uit bewerkingen
van romans, tooneelstukken, films e.d.
In het laatste geval moet echter worden
vermeld naar welk werk de bewerking is
geschied. De bepalingen van de Auteurs
wet blijven natuurlijk onverminderd van
kracht. Een auteur kan ook meer dan een
manuscript voor elke groep inzenden.
Er zullen ongetwijfeld wel personen
mededingen, die de routine van hoorspelen
schrijven, missen. Is er soms een of an
dere handleiding?
Ja, Toon Rammelt heeft eischen op
gesteld, waaraan een goed hoorspel moet
voldoen en er ook een brochure over ge
schreven. Wie lust heeft mede te doen,
kan deze stukken kosteloos bekomen bij
den Nederlandschen Omroep, postbus 2
te Hilversum.
Tot 15 October a.s. wordt de inzending
gesloten. Men moet onder motto inzenden
aan de afdeeling Radio- en Filmzaken van
het departement van Volksvoorlichting en
Kunsten, Prinsessegracht 21 te ’s-Graven-
hage. Bij de inzending dient een gesloten
enveloppe te worden gevoegd, inhoudende
den naam en het correspondentie-adres
OS. P. HONKOOP
Onze stadgenoot, ds. P. Honkoop, pre
dikant bij de Geref. gemeente, ontving een
beroep naar Amsterdam.
Het Raadsbesluit van 9 Juni 1941, in
zake vaststelling van een voorgevel-
rooilijn aan de noord-oostzijde van de
Werfstraat tusschen de Wassenaarsche-
straat en de Korendijkstraat, is goed
gekeurd door de Ged. Staten van Zuid-
Holland bij besluit van 29 Juli 1941.
TOKIO. 15 Augustus. (S.P.T)
..Asahi Sjimboen” meldt uit Batavia, dat
dezer dagen een Japansch schip, met 230
Japansche vrouwen en kinderen aan
boord, uit Ned.-Indië naar Japan is ver
trokken. Over enkele dagen zal een
tweede schip volgen, <jat reeds is volge
boekt
Het 4e programma van „De Mallemolen”
met Mary Dresselhuys zal worden
geprolongeerd tot en met Dinsdag 19
Augustus a.s. Woensdag 20 dezer zal de
première plaats hebben van het 5e te
vens laatste programma, waaraan het
echtpaar J. H. Speenhoff zijn medewet
king zal verleenen.
BENADEELDE KWAM OP
SENDE WIJZE WEER IN BEZIT VAN
ZIJN RIJWIEL
TOKIO, 15 Augustus (D.N.B Bevoeg
de Japansche kringen zeggen, dat de En-
gelsch-Amerikaansche verklaring in de
eerste plaats een Britsche verplichting
tegenover de Vereenigde Staten betee-
kent, om den oorlog voort te zetten en
geen eenzijdigen vrede met Duitschland te
sluiten. In de tweede plaats onderstreept
de verklaring de Engelsch-Amerikaansche
doelstellingen na den oorlog, welke een
Angelsaksische wereldoverheersching be-
oogen. In de derde plaats toont de verkla
ring aan, dat Groot-Brittannië en de Ver
eenigde Staten een volkomen wanbegrip
hebben ten aanzien van de werkelijke oor
zaken van den Europeeschen oorlog.
Officieele kringen zijn ook van mee-
ning, dat de verklaring van Roosevelt èn
Churchill gelijkenis vertoont met de 14
punten van Wilson, welke leidden tot de
oprichting van den Volkenbond, als in
strument voor de handhaving van de An
gelsaksische wereldhegemonie.
De strijd om de fjorden door
kolonel O. B. Getz. Uitg. W. J.
Thieme en Cie., Zutphen.
Er zal over de maand van
waaraan wij hebben deelgenomen
dit boekje een
werk geworden,
van den
tenslotte
Muller heeft veel gedaan in het belang
w»#* z-,4 7- l J iIrr, *7 i4 v*
B
tegenwoordiger in ons land mocht optre-
den. Na zijn Zuidafrikaanschen tijd is hij J
in Nederlandschen staatsdienst getreden, b
Hij heeft veel gedaan voor ons volk altijd
geleid door zijn liefde voor het vaderland.
Hoewel hij, door zijn hoogen leeftijd de
laatste jaren niet op den voorgrond is ge- b
treden, laat hij toch een leegte bij ons ach-
ter. Hij gaf het voorbeeld om het vader- J
lend te dienen zooals het hoort.
De organist speelde Opferlied van Beet- B
hoven, het Andante uit de Sonate Pathéti-
mm VxaI TXT ilVxzxl mit
4
B
VERRAS- J
B
B
B
B
In het begin Juni van dit jaar deed een
inwoner van Voorburg bij de politie al-
hier aangifte van diefstal van zijn rij- J
Lange B
Voorhout had laten staan Dezer dDsen
kwam de gedupeerde in een rijwielstal- J
ling in het Bezuidenhoutkwartier en zag b
tot zijn groote verrassing het gestolen B
karretje staan. Hij wist den eigenaar op J
te sporen, die vertelde de fiets voor t
27.50 gekocht te hebben van iemand, B
die er op zijn beurt weer 8 voor had
betaald. Deze had het rijwiel weer voor
Bij besluit van den secretaris-generaai
van het departement van Justitie is be
noemd tot grenscommissaris van Rijks
politie te Heerlen: G. J. H. Seelen, com
missaris van politie aldaar.
Bij beschikking van den secretaris
generaal van het departement van Bin-
nenlancLsche Zaken is de heer Gerben
Feitsma benoemd tot burgemeester van
Kollumerland.
Bij besluit van den secretaris-generaai
van het departement van Justitie is be
last met de tijdelijke waarneming van het
ambt van commissaris van politie te
Maassluis J. F. de Buck, inspecteur van
politie le klasse te Vlaardingen.
De heer Ruiter benoemd
Bij beschikking van de secretarissen-gene-
raal van de departementen van Landbouw
en Visscherij en van Binnenlandsche
Zaken is benoemd tot directeur-generaal
van den Landbouw, de heer G. Ruiter te
Knijpe (Fr.). Zooals wij reeds hebben ge
meld, was deze benoeming te verwachten.
MUZIEK IN HET BOSCH
De persdienst van de N.S.B. meldt:
Zooals reeds eerder werd gemeld, zal
Zondag van 1517 uur in de muziektent
in het Bosch een concert worden gegeven
door de Harmonie van de W.A. uit den
Haag en Rotterdam. Het al of niet door
gaan van dit concert, zulks met het oog op
de weersomstandigheden, zal worden ken
baar gemaakt door de bekende vlaggetjes
op de wagens van de Haagsche tram Gaat
het concert door, dan zullen de vlaggetjes
op de tram geplaatst worden.
punten beschouwd
een vredesoffensief
als een nieuwe
deel-
Ver-
en een kistje met 300 pakjes boter,
een half pond wegende.
GEEN SPREEKUUR WETHOUDER VAN
SOCIALE ZAKEN
De wethouder v. Sociale Zaken is mor
gen. Zaterdag, verhinderd spreekuur te
houden.
„Hoe sterk is de Britsche vloot?"
door vice-admiraal dr. h. c. Otto
Groos. Uitg. de Gebroeders van
Cleef, alhier.
Een vraag, die bij velen herhaaldelijk
zal zijn opgekomen is: hoe staat het met
de sterkte van de Britsche vloot. Het is
vice-admiraal dr. h. c. Otto Groos. die
hierop een antwoord geeft.
Jarenlang heeft men van een alleen-,
heerschappij ter zee van Engeland kun
nen spreken.
Deze gedachte van de Engelsche macht
ter zee berust in de eerste plaats op de
volstrekte meerderheid naar aantal tegen
over iedere macht of machtsgroepeering,
welke tegenover Engeland zou kunnen ko
men te staan. Het beginsel sterker te zijn
dan de beide op haar volgende zeemach
ten tezamen, had geen ander doel dan de
alleenheerschappij ter zee te handhaven.
De beste waarborg hiervoor zag Engeland
in het slagschip. Doch reeds in den vorigen
oorlog kreeg het slagschip in het onder-
zeeboot-wapen, de mijn en in de torpedo
een gevaarlijken, verraderlijken tegenstan
der. Onder den indruk van deze oorlogs
ervaring en van het luchtwapen, dat zich
eerst na den wereldoorlog ten volle ont
plooide, begon Engeland aan de waarde
van het slagschip te twijfelen, vandaar,
dat het zich schikte in de conferentie van
Washington, waarbij de bewapening ter
zee werd verminderd.
Toch is het slagschip de ruggegraat van
de Britsche vloot gebleven. Het is zelfs
grooter en kostbaarder geworden, zonder
echter zijn vroegere beteekenis terug te
krijgen. Des te grooter is daartegenover
geworden de beteekenis van duikbooten,
bommenwerpers en torpedovliegtuigen
Zoo was dan bij het begin van dezen
oorlog de Engelsche vloot niet meer in
staat het Britsche imperium te omspan
nen. Ook het Engelsche bouwprogramma
kan hieraan niets veranderen.
Buitendien kan men thans in de oor
logvoering ter zee de krachtsverhoudin
gen niet meer uitsluitend naar het aantal
schepen beoordeelen, veeleer moet hierbij
ook het aantal vliegtuigen, dat voor deze
oorlogvoering ter beschikking is, in aan
merking worden genomen. En hierover be
schikt Duitschland in ruime mate.
Duitschland is ditmaal veel beter be
stand tegen de Britsche blokkade dan in
den wereldoorlog, waarbij een belangrijke
factor is de bezetting van Noorwegen, zoo
mede van de Nederlandsche. Belgische ens
Fransche kust. Hierdoor zijn veel uitge-
strekter gebieden ter zee en ook het
Britsche eiland zelf binnen het bereik
der Duitsche vliegtuigen en duikbooten
gekomen Nu is Engeland de belegerde
vesting geworden en door de nieuwe com
binatie van zee- en luchtoorlog in den han-
delsoorlog bijna geheel in de verdediging
gedrongen. Resumeerende komt admiraal
Groos tot de conclusie, dat de Britsche
zeemacht in dezen oorlog niet meer die
beslissende rol zal spelen, als in den we
reldoorlog. Weliswaar zal het nog gewel
dige inspanning en groote offers kosten
om Engeland te verslaan maar Duitschland
bezit de beste machtsmiddelen en oorlogs-
methoden, zoodat de ovenwinning Duitsch
land niet meer kan worden ontnomen.
G. R. de Joncheere.
Ned. Amateur Film Studio „Filmortono”
Onder zeer veel belangstelling heeft de
Nederl. Amateur Film Studio „Filmor
tone” gisteravond in Diligentia een pro-
paganda-avond gehouden. De verschillen
de sprekers, leden van de algemeene lei
ding en van. den productie-staf, die in
korte, gloedvolle bewoordingen een beeld
gaven van de talrijke facetten van het
filmbedrijf, in het bijzonder van „Filmor
tone” troffen een aandachtig gehoor en
mochten het genoegen smaken, dat ver
scheidene aanwezigen zich bereid ver
klaarden „Filmortone” metterdaad te steu-
nen. Ter afwisseling luisterden een Ha-
waiian-orkest en de gitarist Willy Paloma
de bijeenkomst met muziek op; vooral de
vertolking van het liedje van een in pro
ductie genomen muziekfilmpje „Wij gaan
met vacantie”, door de actrice Conny
Meyer, ontlokte een geestdriftig applaus.
De algemeene leider, de heer John C.
M. Deckers jr., sloot de geslaagde bijeen
komst met een woord van dankbaarheid
tot hen, die blijk hadden gegeven het doel-
streven van „Filmortone” te verstaan.
B
B
i
B
B
B
HOOFDKWARTIER J
VAN DEN FÜHRER, 15 Augustus B
(D.N.B,). Het Opperbevel van de J
Weermacht maakt bekend: J
Zooals reeds in een extra-bericht b
is bekend gemaakt, werd Odessa J
door Roemeensche, Nikolajef door B
Duitsche en Hongaarsche troepen J
ingesloten. Ten Oosten van de b
Boeg hebben snelle Duitsche for-
maties in onophoudelijke achter- B
volging van den verslagen vijand
het belangrijke ertsgebied Kriwoi J
Rog veroverd. Ook aan de ove- b
rige deelen van het Oostelijke J
front verloopen de gevechten met b
succes. J
In den strijd tebgen de Britsche
ravitailleeringsscheepvaart heeft
het luchtwapen voor de Oostkust J
van Schotland een vrachtschip b
van 5000 brt. vernietigd en een
B
B
B
B
B
B
B
B
-en 20 gewonden. De onmiddellijke en
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
Dezer dagen heeft men het bericht kun.
nen lezen, dat het Departement van Volks,
voorlichting en Kunsten een prijsvraag
heeft uitgeschreven voor de beste Neder
landsche luisterspelen. In dit verband
heeft het A.N.P. gevraagd aan het hoofd
der afdeeling „Film en Radio” van dat
departement den heer J. de Kloet, eens
iets naders te willen mededeelen over de
bedoelingen ten deze. Deze begon met op
te merken, dat de centralisaties van den
omroep velen wat schuw gemaakt heeft
mede te werken, z.i. geheel ten onrechte,
omdat de vereenigde radio juist door de
concentratie veel beter kan werken aan
het ook vroeger beoogde doel, n l. het
best mogelijke aan het geheele volk te
brengen. De nieuwe omroep werkt hard
aan het op hooger plan brengen van het
amusement; en ook aan de algemeene
ontwikkeling van het Nederlandsche volk.
Daarom is het te betreuren, dat de schrij.
vers van goede hoorspelen, die er zonder
twijfel in het eigen land zijn, te weinig
actief zijn. Hun medewerking is des te
harder noodig, waar erkend moet wor
den, dat van de hoorspelen, die weleer
gegeven werden, er vele op een vrij laag
niveau stonden.
De Nederlandsche Omroep nu wil de
hoorspelen op een hooger plan brengen
en zoo is men op het idee gekomen een
prijsvraag uit te schrijven met het aoel
goede luisterspelen te verkrijgen voor den
omroep, die de inzendingen, welke goed
zijn, koopt tegen den gebruikelijken prijs
Wat voor werken worden precies
gevraagd
Er zijn drie groepen, aldus de heer
de Kloet, namelijk:
a. luisterspelen van sociale, historische
of opvoedende strekking, met een tijdsduur
van ongeveer 30 minuten.
b. luisterspelen van uitsluitend
spannenden aard, met een tijdsduur van
ongeveer 30 minuten.
c. luisterspel.series van den hoogste
vier uitzendingen van ieder ongeveer 30
minuten, van ontspannenden aard cf met
speciale, historische of opvoedende
ander groot koopvaardijschip ern
stig getroffen. Andere gevechts
vliegtuigen brachten Oostelijk
van Cromer en Great Yarmouth 2
koopvaardijschepen met tezamen
15.000 brt. tot zinken, die deel
uitmaakten van convooien. Twee
vrachtschepen werden ernstig be
schadigd. Andere luchtaanvallen
waren gericht op havenwerken
aan de Oostkust van Engeland.
In Noord-Afrika plaatsten ge
vechtsvliegtuigen een voltreffer
op een Britschen torpedojager
Ten Noorden van Sidi el Barrani
bij den aanval van een vrij sterke
Duitsche gevechtsformatie op het
vliegveld Ismailia in den nacht
van 13 op 14 Augustus ontstonden
groote branden in hangars en ba
rakken. Aan de kust van het Ka
naal schoten jagers en luchtdoel-
artillerie gisteren 9 Britsche
jachtvliegtuigen omlaag.
De vijand liet vannacht op ver
schillende plaatsen in Noord
west- en Noord-Duitschland bri
sant- en brandbommen vallen.
Nachtjagers en luchtdoelartillerie
schoten 10 der aanvallende Brit
sche bommenwerpers neer.
de Kanter, die zeide, dat dr. Muller een J
niet alleen uiterlijk deed denken aan het B
voorgeslacht. Hij bezat ook de groote le-
vensvreugde en den drang naar reizen, die t
dit geslacht kenmerkten. Geen wonder, dat b
hij trok naar dat land, dat wij gekoloni-
seerd hebben en waar de afstammelingen J
van onze voorvaderen wonen, Zuid-Afrika. t
Tal van pennevruchten getuigen van zijn B
groot waarnemingsvermogen en zijn ken-
nis van land en volk. Hij was een vurig J
vaderlander en het is begrijpelijk, dat hij b
groote sympathie had voor de Boeren. Dr. B
Muller heeft veel gedaan in het belang
van het Zuidafrikaansche volk. Zijn mooi-
ste tijd was dan ook, toen hij als zijn ver-
BAOEN
Bij de Maatschappij Zeebad Scheve-
ningen werden gisteren 121 baden geno
men, in het Volkszeebad 222, in dat te
Kijkduin 24 en in het zwembad in het
Zuiderpark 2038 De temperatuur van
het water bedroeg heden te Scheveningen
65 gr.
OORDEEL VAN JAPANSCH
DESKUNDIGE
TOKIO, 14 Augustus. (Europapress.)
In de Japansche pers worden de han-
delsbetrekkingen tusschen Japan en
Ned.-Indië druk besproken, waarbij het
opvallend is, dat daarbij de uiterste
kalmte bewaard wordt en men op spoe
dige verbeteringen van deze handelsbe-
trekkingen hoopt. De bladen wijzen er
daarbij nadrukkelijk op, dat tal van Ja
pansche ondernemingen blijvend in Ned.-
Indië gevestigd zijn en verscheidene
daarvan zelfs als Ned.-Indische onderne
mingen ingeschreven staan. Het is alleen
om die redenen reeds voor de Ned.-Indi
sche regeering onmogelijk deze onderne
mingen als buitenlandsche ondernemin
gen zonder meer te beschouwen en dien
tengevolge maatregelen te nemen. Het
is ook aan- de hand van. deze conclusie,
dat men o.m. de verklaring geeft voor
het feit, dat b.v. de Borneo Petroleum
Company, welke tot het grootste Japan
sche concern behoort, toestemming heeft
verkregen olie naar Japan te blijven uit
voeren. Gelijk ook verscheidene andere
Japansche ondernemingen in Ned.-Indië
is ook de Borneo Petroleum Company
als Ned.-Indische onderneming inge
schreven. Naast Japansch kapitaal
werkt deze onderneming ook met Ned.-
Indisch kapitaal, zoodat maatregelen
tegen dergelijke ondernemingen ook
rechtstreeks, de Nederlandsch-Indische
belangen zouden schaden.
De Japansche pers is vrij optimistisch
in haar verklaringen ten opzichte van de
toekomstige Ned.-Indische-Japansche
handelsbetrekkingen, zulks temeer, waar
de sectie-chef van de handelsafdeeling
van buitenlandsche zaken, die deel uit
maakte van de Japansche delegatie, wel
ke te Batavia besprekingen heeft ge
voerd, bij zijn aankomst in Kobe ver
klaard heeft, dat de tegenwoordige cri
sis tusschen Ned.-Indië en Japan slechts
van korten duur zal zijn. Ter verduide
lijking van zijn standpunt toonde hij aan.
dat de drie economische maatregelen,
welke de Ned.-Indische regeering tegen
Japan heeft genomen, zulks op aandrang
van Amerikaansche en Engelsche zijde,
slechts één maatregel een politiek karak
ter draagt, n.l. die van de importcon-
tróle. Deze laatste maatregel is te ver
klaren als een politieke maatregel van
Ned.-Indische zijde t?gen het zenden van
Japansche troepen naar Fransch Indo-
China. De beide overige maatregelen zijn
economisch te verklaren. Zoo is het be
vriezen van het Japansche tegoed in
Ned.-Indië mede bedoeld als een zeker
heidstelling voor den uitvoer naar Japan.
Ned.-Indië heeft op dezen uitvoer nog
circa 12 millioen gulden te vorderen we
gens bijzondere omstandigheden. De ge
voerde handelsbesprekingen waren des
tijds gevoerd op een basis van verreke
ning in Amerikaansche dollars. Door het
blokkeeren van Japansche tegoeden in de
Vereenigde Staten kan deze voorgenomen
maatregel echter geen voortgang hebben.
De Ned.-Indische regeering aldus
verklaarde de sectie-leider der Japansche
handelsafdeeling heeft nadrukkelijk
verklaard, dat de getroffen maatregelen
op zuiver economische gronden zijn ge
nomen en daaraan geen politieke doel
einden ten grondslag liggen. Gezien deze
verklaring hoopt men van Japansche zij
de alsnog tot overeenstemming over een
nieuwe regeling van den handel tusschen
Ned.-Indië en Japan te kunnen komen.
De Japansche zegsman zeide voorts
nog, dat de van Engeland gewenschte
hulp voor Ned.-Indië alleen slechts groo
te nadeelen met zich kan brengen. Ned.-
Indië zou producten aan Engeland moe
ten leveren, onder toezegging van Ame
rikaansche zijde, dat daarvoor Ameri
kaansche producten en goederen in ruil
worden gegeven, doch een dergelijke
regeling zal in de practijk op tallooze on
overkomelijke bezwaren stuiten. De leve-
ringen van deze producten stuiten im
mers op tonnagemoeilijkheden. Wanneer
zelfs voor leverlngen van Ned.-Indië
naar de Vereenigde Staten tonnagetekort
is, alhoewel het hier in vele gevallen
grondstoffen voor de oorlogsindustrie be
treft. dan lijdt het geen twijfel of de
Vereenigde Staten zullen voor het trans
port van Amerikaansche goederen naar
Ned.-Indië evenmin tonnage ter beschik
king hebben Daarbij komt nog. dat het
handelsverkeer tusschen Ned.-Indië en
Engeland zeer onbevredigend is verloo
pen.
Eerste uitvoering in Nederland
Op Zondag 17 Augustus a.s. zal,
gelegenheid van het 25-jarige priester
feest van pastoor Reijnen, in de kerk
van O.L.Vrouw van Lourdes te Scheve
ningen, tijdens de plechtige Hoogmis te
lü uur, de eerste uitvoering in Neder
land worden gegeven van de „Missa de
Angelis” van Jaap Vranken.
Het werk is gecomponeerd voor 4-8
stemmig gemengd koor met orgel. Voor
deze uitvoering is een uitgelezen schare
van 160 jongens- en mannenstemmen sa
mengesteld. De heer Jan Schmitz, direc
teur-organist van de Lourdeskerk ver
zorgt de orgelpartij en speelt Bovendien
orgelwerken van d'Aquin, Tournemire en
C. Franck Na de Hoogmis zal het koor
een priester-cantate van Jan Schmitz
zingen, welke cantate speciaal voor dit
feest gecomponeerd werd.
Herhalingen van de „Missa de Angelis”
zullen worden gegeven 21 September In
de St. Jacobuskerk Parkstraat den Haag,
5 October in de kerk van St. Ant. Abt
Oude Scheveningscheweg, terwijl nog uit
voeringen in andere kerken in voorberei
ding zijn.
De „Missa de Angelis” werd voor het
eerst uitgevoerd tijdens het internationaal
muziekfeest te Frankfurt a. Main in 1936
door het Palestrinakoor uit den Haag. In
1939 gaf het Mechelsche Domkoor onder
leiding van Kan. van Nuffel met Flor Pee-
ters aan het orgel, eenige uitvoeringen
van deze mis, welke algemeen de aan
dacht hebben getrokken.
MUSEUM VOOR HET ONDERWIJS
Morgenmiddag om half 3 wordt in het
Museum voor het Onderwijs in de Hem-
sterhuisstraat 2 E een algemeene rond
gang onder geleide door de afdeeling
Volkenkunde gehouden.
Zondag 17 Augustus om half 3 is er
een algemeene rondgang onder geleide
door de afdeeling Dierkunde.
Het Museum voor het Onderwijs is
dagelijks geopend van 10 tot 16 uur. Op
Zondagen van 13.30 uur tot 16 uur.
Hoeveel keeren Eduard Verkade
..Macbeth” reeds heeft voorgedragen?
We zouden het aan ouderen moeten vra
gen, want het is al heel lang geleden,
dat de kunstenaar Shakespeare’s treur
spel voor het eerst ten tooneele voerde.
Verkade heeft met zijn vertolkingen
gedurende dien tijd vele lauweren ge
oogst en ook gisteravond, in het Kur-
haus, een vrij talrijk auditorium weer
in den ban weten te brengen van zijn
voordrachtkunst. Hij gaf voortreffelijk de
eerzucht weet van Macbeth en zijn ver
schrikkingen van en na den moord op
koning Duncan; vooral trof hij ons in de
rol van den ouden koning.
Ook de kleinere rollen, zooals
van lady Macbeth, wist Verkade
ons te doen leven.
Ook de kleinere, zooals die van lady
Macbeth, deed Verkade voor ons te doen
leven
Het dankbaar gestemd publiek was gul
met applaus.
Binnen korten tijd is de recherche
een belangrijken
bij een groothandel in de
Uilenburgerstraat te Amsterdam ge
pleegd, op te helderen. Een groote partij
huishoudelijke artikelen, zooals zeep,
schuurmiddelen, scheerkwasten, gummi-
ringen voor inmaakflesschen (39.000
stuks), portemonnaies, theelichten enz.,
ter waarde van ongeveer f 3000, werd
daarbij buitgemaakt.
Het blijkt thans, dat de inbrekers per
roeiboot aan de achterzijde van het per
ceel welke aan het water grenst
zijn gekomen, waarna zij zich door ver
breking van een deur toegang verschaf
ten. Twee nachten Zaterdag op Zon
dag en Zondag op Maandag zijn de
heeren „aan het werk” geweest. Het ge-
stolene werd in de boot geladen en naar
een oud, leegstaand pakhuis, aan
overkant van het water gelegen,
bracht, vanwaar het successievelijk per
bakfiets naar de overzijde van het IJ
werd vervoerd en o.a. in Landsmeer op
geslagen. Nadat de recherche een spoor
in handen had gekregen van een der
helers, zocht een inspecteur als pseudo-
kooper met dezen contact. Hij kreeg ver
schillende monsters, welke alle tot het
gestolen goed bleken te behooren, en toen
duurde het niet lang meer of de partij
kon goeddeels achterhaald worden en
in beslag genomen. Vijf mannen in
brekers en helers werden daarna door
de politie gearresteerd.
JUBILEUM BIJ RADEMAKER'S
CACAO- EN CHOCOLADE
FABRIEKEN
Morgen zal het 25 jaar geleden zijn, dat
de heer G. Oudijk in dienst trad van
bovengenoemde N.V. In den loop dier
25 jaren heeft hij in verschillende afdee-
lingen gewerkt cm tenslotte zijn vaste
plaats in de expeditie-afdeeling in te
nemen. De heer Oudijk zal in het bijzijn
van zijn familieleden op dien dag door
directie en personeel worden gehuldigd.
Het zal hem niet aan belangstelling ont
breken.
NEW YORK, 15 Augustus. (D.N.B.)
De ontmoeting tusschen Roosevelt en
Churchill beheerscht het beeld van de
Newyorksche ochtendbladen, welke de
beteekenis van de conferentie voor de
EngelschAmerikaansche landen kenmer
ken door kolommenlange commentaren,
enorme opschriften en talrijke foto’s. Uit
de foto’s blijkt, dat minstens eenige der
besprekingen hebben plaats gehad aan
boord van den Amerikaanschen kruiser
„Augusta” en van het Britsche slagschip
„Prince of Wales”. Op de officieele foto’s
ziet men als deelnemers aan de bespre
kingen behalve Roosevelt en Churchill,
den Amerikaanschen vicenjinister van
buitenlandsche zaken Sumner Welles, den
chef van den admiralen staf, Stark, den
commandant van de Amerikaansche
vloot op den -xtlantischen Oceaan, admi
raal King alsmede de persoonlijke adju
dant en zoons van Roosevelt.
De bladen zijn algemeen van oordeel,
dat men thans zal probeeren, op de on-
derhandelingen der conferentie zoo spoe
dig mogelijk dienovereenkomstige prac-
tische maatregelen te laten volgen. De
Washingtonsche correspondent van de
„New York Times” is van opvatting, dat
de regeering het Congres spoedig om
goedkeuring zal verzoeken tot het uit
trekken van een nieuw bedrag van 7 tot
10 milliard dollar ter ondersteuning van
Engeland. De discussie in Washington,
zoo meldt de correspondent, loopt over
de vraag of de 8
moeten worden als
van de democratie, of
stap in de richting eener actieve
neming aan den oorlog door do
eenigde Staten.
De Washingtonsche correspondent van
de „New York Herald Tribune” noemt
het resultaat van de onderhandelingen
samenvattend een economisch en militair
offensief tegen de asfnogendheden.
oorlog,
-i een
overzichtelijke geschiedenis in druk ver
schijnen; daarin zullen de eigenaardige
omstandigheden, waarin wij waren ge-,
raakt met de documenten worden vast
gelegd”, aldus het laatste brigadebevel
op 10 Mei van het vorige jaar van kolo
nel O. B. Getz, commandant van de 5de
brigade van het Noorsche leger, op den
dag, dat het de wapens neerlegde.
Kolonel Getz heeft zijn woord ge
houden, hij heeft een aantal documenten
gepubliceerd, dat thans als een oorlogs
dagboek in een Hollandsche vertaling is
verschenen. Voor het grootste deel bevat
de uitgave stukken, welke anders in het
algemeen niet aan de publiciteit worden
prijsgegeven. Zoo is
Noorsch documentair
dat een treffend beeld geeft
strijd in Noorwegen welke
evenals in ons land met het neerleggen
van de wapenen eindigde.
Zal dit geschrift voor vele buitenlanders
zijn waarde hebben, ook de Nederland
sche soldaat zal met gespannen aandacht
deze gebundelde rapporten lezen. Zij
bevatten als het ware een boeienden
romen, die een duidelijk beeld geeft van
de moeilijke omstandigheden, waaronder
de- Noorsche soldaat verzet heeft gebo
den, omstandigheden, welke deels met
die in ons land overeenstemmen.
Ook de Noren hadden in jaren geen
oorlog gevoerd, zoodat hun oorlogstactiek
op het beslissende oogenblik zeer ver
ouderd bleek. Het Noorsche leger was
blijkens de uitlatingen van kolonel Getz
allerminst paraat, de mobilisatie kon
bovendien door de overrompelende snel
heid der gebeurtenissen slechts met de
grootste moeilijkheden en gedeeltelijk in
met
zijn schouw met melkbussen, tengevolge
van een windvlaag, omgeslagen op de
Brandemeer bij Lemmer. Hij wist zich
nog aan een mast vast te grijpen, doch
aangezien hij niet kon zwemmen, bleef
hij den geheelen nacht ronddrijven. Zoo
vond men den bejaarden man hedenoch
tend. Bij het aan wal brengen gaf hij
nog teekenen van leven, doch korten tijd
daarna is de man tengevolge van uitput
ting overleden.
Hedenmiddag is op Oud Eik en Duinen
ter aarde besteld het stoffelijke overschot
van dr. H. P. N. Muller, oud-Ned. gezant,
vroeger buitengewoon gezant en consul-
generaal van den Oranje-Vrijstaat.
Tot de belangstellenden behoorden pro
fessor ir. C. L. van der Bilt, loco-burge-
meester, mr. D Fock, oud-gouverneur-
generaal van Ned.-Indië, C. Fock, oud-
vice-admiraal, mr. A. Brants, directeur-
generaal van politie, A. J. Bothenius Brou
wer, A. J. Schmidt, kolonel b. d., M. H.
Kleyn, notaris, L. R. Middelberg en J. H.
Broekman, resp. voorzitter en secretaris
van de Nederlandsch-Zuidafrikaansche
vereeniging, jhr. mr. Humalda van Eysin-
ga, oud-burgemeester van Deventer prof.
P. J. van Winter, J. C. Mollema, letter
kundige, ds. A. Keuter, J. W. de Jager,
consul-generaal van Liberia en directeur
van de Nieuwe Afrikaansche Handelsven-
nootschap. E. A J. Boode, directeur N.V.
Emerge revere draadmaatschappij, F. C.
van der Meer van Kuffeler, namens den
kerkeraad van de Doopsgezinde gemeente,
mr. J. van Gelein Vitringa, raadsheer in
den Hoogen Raad, prof. J. C. M. Warn-
sinek, A. M. de Vries, directeur Twentsche
Bank den Haag mr. H. Daniels en mr. dr.
P. C. Witte, beiden referendaris dept, van
Buitenlandsche Zaken, P. J. de Kanter,
eere-voorzltter Alg. Nederlandsch Verbond
F. van der Loo, commandant van een
Boerenbataljon, W. A. Zegboer, bestuurs
lid Ned. Vereeniging voor den Volkszang,
dr. J. H. van Royen, oud-chef afdeeling
diplomatieke zaken dept, van Buitenland
sche Zaken, E. van Konijnenburg, oud-
hoofdingenieur-directeur dept. Waterstaat,
mr. Sweys, namens de firma Stroeve, jhr.
mr R. Feith, oud-president Hooge Raad, B
Wbaron van Lynden, oud-directeur
Rijksgebouwendienst, Fred Oudschans J
Dentz, oud-administrateur van het Mil. t
Hospitaal te Paramaribo, Jacob Mees, ban- B
kier, mr A Fentener van Vlissingen, oud- J
president Hooge Raad, generaal-majoor b.
d. G. J. D. Bauduin, Jan Schilthuis, lid b
Tweede Kamer, H. Mulier, dr. E. Vogel-
poel. mr. Th. A Fruin en anderen. J
In den stoet kwamen met de familie J
Onze stadgenoot, de heer J.
Kleijn, onderwijzer aan de Bilderdijkschool
hier ter stede is benoemd tot hoofd van
de Geref. school te Hoogeveen.
w el. dat hij onbeheerd op het
NEW YORK. 15 Augustus. (U.P.) De
leiders van de regeeringsmeerderheid in
het Congres verleenen op de Engelsch
Amerikaansche verklaring goedkeurend
jmmentaar.
Daarentegen hebber zich ook reeds
stemmen der critiek doen hooren. Zoo
verklaarde senator Clark, die wel is waar
democraat, doch een van de vooraan
staande tegenstanders van Roosevelt's
buitenlandsche politiek is„Het lijkt mij
veel beteekenend, dat onze buitenlandsche
politiek van Londen uit over de radio
bekend gemaakt wordt en niet van de
Vereenigde Staten uit. Ik vraag mij af
of het derde punt van de verklaring,
welke het herstel van de rechten tot
zelfregeering van alle volkeren eischt,
soms ook zal gelden voor Indië en de
andere onder Engelsch juk staande
naties.
De verklaring lijkt op de door Wilson
opgestelde 14 punten. Men zal zich echter
herinneren, dat deze toen de vrede kwam
in de papiermand zijn geworpen, terwijl
tusschen de Europeesche mogendheden
machtspolitiek gevoerd werd”. Zoo vond
ook de democratische senator Gillette het
„ongewoon dat het Amerikaansche volk
zijn politiek door den plaatsvervangend
minister.president van een buitenlandsche
mogendheid (Attlee) vernemen moet, in
plaats van de opheldering daarover regel
recht van onze regeering te Vernemen”.
Senator Gillette stelde verder vast, dat
de in de EngelschAmerikaansche ver
klaring vervatte doelstellingen pas „na de
vernietiging van het nationaalsocialisme”
verwezenlijkt zullen worden, en merkt
hierover op „dit beteekent zonder twijfel
een verplichting tot een oorlogspolitiek.
Overigens is het ontbreken van alle con
cessies door Engeland aan de zaak van
den vrede opmerkelijk”.
