aan
Nieuwe vorderingen der Duitschers
het Oostelijk front
No. 17965.
Donderdag 28 Augustus.
De Sovjets vallen open steden
Iran
van
aan
1941.
Officieel Italiaansch
Nederland
bezoek
aan
strijd ingenomen
Berislaw
van 8,39 uur n.m.
tot 6,44 uur v,m.
VICTORIE - DUITSCHLAND WINT
VOOR EUROPA OP ALLE FRONTEN
De beteekenis van
Dnjepropetrowsk
De aanval was van
tevoren beraamd
Bezoek van den Rijks
commissaris dr. Seyss In
quart aan den Nationalen
Jeugdstorm
VERDUISTEREN
na hardnekkigen
BESCHERMING TEGEN
PRIJSOPDRIJVING
s
s
V
De Diplo
Burgerbevolking door bombarde
menten geteisterd
Nachtdienst dokters
Maan: 28 Aug. onder 11.34
uur nam. 29 Aug. op 2.57 uur
nam.
De Wilhelmstrasse over Iran
over de politiek
van Roosevelt
Telefoon 116300 (zeven lijnen) - Giro No. 12500
Kaderheem te Zandvoort
Terugkeer van Nederlandsche
leeraren uit Salzburg
i
3
g
„Laten we elkaar de waarheid
blijven zeggen”
Geheele industriegebied van
den Dnjepr in Duitsche handen
De Finnen veroveren Kiestinki
Aanvulling op het Weermachtberich
Zware verliezen voor de
So vjet-scheep vaart
V
HAAGSCHE
COURANT
PRIJS DEZER COURANT:
PRIJS DER ADVERTENTIBN:
de
en
Voor ’s-Gravenhage bij vooruitbet. per 3 mnd. met „Kikeriki”, „De Nieuwste Mode”
«Koloniaal Bijblad” en „Letterkundig Bijblad” f 3.15. Franco per post met Mode
blad f 4.20 zonder Modeblad 3.95. Buitenland f 9.45. Landen waarop het
verlaagd intern drukwerk-posttarief van toepassing is 7.35 p- kw. Bij postkantoren
tegen de geldende goedgek. abonn.prijzen. Afz. nummers 5 ct., fr. p. post 10 et.
ft
a
ft
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
ft
A
A
A
A
s
A
A
A
A
A
ft
ft
A
ft
Ziekenfondsleden de Volharding:
No. 116364
Tusschen 10 u. n.m. en 7 u. v.m.:
No. 394920
Uit een reeks van omstandigheden
krijgt men in de Wilhelmstrasse den in
druk, meldt het D.N.B. uit Berlijn, dat
de overval op Iran niet alleen lang van
tevoren beraamd, doch ook met mede
weten van de Vereenigde Staten is uit
gevoerd. Zoo verwijst men te Berlijn
en
voor de
en
Het begin en het eind van de politiek
van Roosevelt bestaan, naar de Deutsche
Diplomatisch Politische Korrespondenz
verklaart, zooals bekend in de veroordee-
ling van de aanvallers en de ondersteu
ning van de aangevallenen. De Korrespon.
denz wijst er echter op, dat de gebeurte
nissen in Iran een klassiek voorbeeld bie
den voor een in het geheel niet uitgelokten
aanval, waardoor de valschheid en huiche
larij van de politiek van Roosevelt duide
lijk worden onthuld. Verre ervan om uit
den onuitgelokten aanval op Iran in den
geest van ..Wet en orde” zijn consequen
ties te trekken en het smadelijk overvallen
land zijn hulp te doen toekomen, maakt
Roosevelt zich tot medeplichtige van de
Engelsch-bolsjewistische gangsters, want
hij is bereid het resultaat van deze laffen
overval te gebruiken voor zijn acties met
oorlogsmateriaal ten gunste van de aan
vallers. Hij maakt zich zoodoende, zoo
schrijft de Korrespondenz verder, tot
medeplichtige aan een gewelddaad, welke
met de leugenachtige bewering van een
bedreigende Duitsche vijfde colonne in
Iran is gepleegd. De vijfde colonne is het
wachtwoord geworden, zoo schrijft de
Korrespondenz, waarmede iedere afper
sing gemotiveerd pleegt te worden. Reeds
heeft Frankrijk zich onder den indruk der
gebeurtenissen in Iran gehaast te verkla
ren, „dat zich in Fransch-West-Afrika
geen Duitschers bevinden”. Andere lan
den, welke nog meer zijn blootgesteld aan
de listen van den Amerikaanschen presi
dent, schijnen daarentegen zelfs nu nog
niet in te zien, dat zij juist door de door
Roosevelt duidelijk te verstaan gegeven
beweringen over machinaties van een vijf
de colonne zich zelf uitleveren aan den be-
geerigert greep van deze notoire Yankee-
imperialisten. Het geval-Iran heeft de le
gende van Roosevelt als beschermer van
de onschuldig aangevallenen definitief uit
de wereld geholpen.
Van 15 regels ƒ1.75. Iedere regel meer tot 10 regels 45 ct., daarna iedere regel
meer 50 ct. Reclames 95 ct. per regel Bewijsnummers 5 ct. fr. p. post 10 ct.
Incasso binnen de stad 5 cent, buiten de stad volgens posttarief. Bij
vooruitbetaling: Kleine Advertenties 95 ct; Dienstaanbiedingen 75 ct
Advertentiën waarin voorkomt .Brieven aan het bureau van dit blad” 10 ct meer.
Deze courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
BUREAUX WAGENSTRAAT 35—37
Bijkantoor: Scheveningen Keizerstr. 319, Tel. 050310; Filialen: Rijswijk
Kantoorboekh. Leeuwendaal, Oranjelaan 3, Tel 119461, Voorburg, Boekhan
del H. E. G. Ruys, Heerenstr. 124, Tel. 778038; N.V. Kantoorboekh. Th. J.
de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel. 330263; Boekh. J. B. v. Seters Jr„ There-
siastr. 108a, Tel. 772444; Boekh. E. O Couvée, van Hoytemastr. 66. Tel. 721187
b.v. naar een uiting van lord Beaver
brook, dat voor het „vervoer door het
Nabije Oosten” reeds lang tanks gereed
stonden. Bovendien neemt men er nota
van, dat reeds eenige weken geleden
talrijke Amerikaansche correspondenten
naar Teheran gestuurd zijn. Kenmer
kend acht men voorts een uiting van de
„Daily Express” van 5 Augustus, waar
in een nauwkeurig plan ontworpen werd
hoe men de Sovjets juist in dien hoek
zou kunnen helpen. Dergelijke en an
dere teekenen schijnen naar de opvat
ting van toonaangevende Duitsche krin
gen de meening te bevestigen, dat Roo
sevelt wel op de hoogte geweest moet
zijn van hetgeen zich thans in Iran af
speelt, temeer daar Churchill nadrukke*
lijk betoogd heeft, dat bij zijn ontmoe
ting met Roosevelt geen plekje ter aar-
Engelsche oliemaatschappij staakt
betalingen aan Iran
De Anglo Iranian Oil Company heeft
haar betalingen aan de Iransche regeering
voorloopig gestaakt. Deze betalingen be
dragen in normale tijden 16 procent van
de netto winst, d.w.z. ongeveer anderhalf
millioen pond sterling.
United Press meldt uit Berlijn In be
voegde Duitsche kringen verklaart men,
dat de Duitsche gezant in Iran, von Ettel,
met de Iransche regeering in verbinding
is getreden. Hij heeft met deze regeering
de door den inval van Engeland en de
Sovjet-Unie in Iran ontstane situatie be
sproken.
Men noemde in deze kringen de berich
ten volgens welke Duitschland hulp aan
Iran had toegezegd, wanneer dit land een
maand lang stand zou houden, „een proef-
oallon”. Het bezoek van den Iranschen
gezant Mussa Nury Esfandiary aan het mi
nisterie van buitenlandsche zaken werd
te Berlijn bevestigd, zonder dat bijzonder
heden werden medegedeeld. De berichten
over een reis van von Papen naar Duitsch-
land werden niet bevestigd. Principieel
noemden deze kringen de Engelsch-sovjet
actie tegen Iran een actie, waarbij Enge
land hand in hand met de bolsjewisten
den oorlog uitbreidt en bovendien Iran
aan de bolsjewisten uitlevert.
zetting van de petroleumvelden
Transiransche spoorlijn
Duitschland en Iran
De chef van het Italiaansche propa
gandabureau der Weermacht, kolonel
van den generalen staf van het luchtwa
pen, Vecchi, heeft gisteren, vergezeld van
zijn medewerkers, een bezoek gebracht
aan den Weermachtsbevelhebber in Ne
derland. Kolonel Vecchi inspecteerde o.a.
eerst een eenheid van de marine, waar hij
zich vooral ook op de hoogte stelde van
de oorlogsberichtgeving. Verder kregen hij
en zijn medewerkers in het stafkwartier
van den Weermachtsbevelhebber van den
chef van den generalen staf, generaal-
majoor Schwabedissen, een overzicht van
de troepenverzörging in Nederland. In
aansluiting hierop gaf commissaris.gene-
raal Schmidt een overzicht van den ar
beid der beide instanties, die elkaar op
het gebied van propaganda en verzorging
aanvullen.
Amerika en de aanval op Iran
Naar uit New York wordt gemeld, heeft
minister Huil geweigerd een standpunt in
te nemen ten opzichte van den Britsch-
bolsjewistischen inval in Iran. Het is, zoo
wordt van Duitsche zijde hieraan toege
voegd, zegt het A.N.P., wel opmerkelijk,
dat de Amerikaansche politiek, die zich
zelf graag als de spreekbuis van het ge
weten dezer wereld beschouwt deze
unieke gelegenheid, nu werkelijk Let we
reldgeweten in opstand komt tegen den
monsterachtigen inval in een kleinen staat,
Ongebruikt voorbij laat gaan.
De eischen aan Iran
Van officieele zijde is te Londen mede
gedeeld, meldt S.P.T., dat de diploma
tieke betrekkingen tusschen Moskou en
Teheran zijn afgebroken. De wederzijd-
sche gezanten zullen - echter voorloopig
nog op hun post blijven. De eischen aan
Iran zijn echter aanmerkelijk verzwaard
Niet alleen moeten alle Duitschers het
land verlaten, maar de Sovjet-Unie
Engeland eischen ook garanties
veiligheid van het petroleumgebied
een verbindingslijn, waarover de Sovjet-
Unie met oorlogsmateriaal kan worden
voorzien. Dit komt dus neer op de be-
Gisteren bracht de Rijkscommissaris dr.
Seyss Inquart een bezoek aan het storm-
sters kaderheem van den Nationalen
Jeugdstorm te Zandvoort. Om 9 uur
's morgens arriveerde de Rijkscommissaris
reeds met in zijn gezelschap o.a. commis-
saris-generaal Schmidt en dr. Herman
Lindenburgen, Hauptbannführer der H.J.
en de Beauftragte der B.D.M. Wilhelmina
Hagemense.
Dr. Seyss Inquart en zijn gezelschap
werden ontvangen door de algemeene
meisjesleidster van den Jeugdstorm,
schepene C. G. van Eek, en in het aardige
en doelmatig ingerichte huis rondgeleid
door de leidster van het kaderheem, vaan
drig G. J. van der Weide. Tijdens de ont
vangst stonden de meisjes, die den thans
loopenden leergang meemaken in hun
kleurige uniform voor het aan den Zuid-
Boulevard gelegen heem opgesteld.
De Rijkscommissaris toonde een leven
dige belangstelling voor alles wat de
leergangen betreft, waar in een veelzijdige
opleiding de meisjesleidsters van den
Jeugdstorm lichamelijk en geestelijk ge
vormd worden. Over sport, spel, huishou
ding, veldwerk, zang, handwerk, spinnen
en weven en de theorie, waarmede het
dagprogramma verder is gevuld, liet dr.
Seyss Inquart zich inlichten. Na den rond
gang verzamelden de gasten en stormsters
zich in de groote zaal, welke den toepasse-
lijken naam „het kloppende hart” draagt,
omdat in die zaal het kaderheem-leven is
geconcentreerd en waar ’s avonds theorie,
zang en voordrachten een mooie vormende
sfeer geven en waar een hechte kameraad
schap gekweekt wordt. Hier werd o.a. het
Stormsterslied en het H.J.-lied gezongen.
In een toespraak, welke de Rijkscommis
saris hield, legde hij den nadruk op de
mooie taak, welke de jeugdleidsters heb
ben en gaf de verzekering, dat Duitsch
land aan de Nederlandsche jeugd haar
volle kameraadschap geeft en haar in
haar strijd zal steunen, om zoo samen te
bouwen aan het welzijn van Europa.
Vaandrig van der Weide antwoordde op
een prettige wijze op deze hartelijke woor
den, daarbij o.a. naar voren brengend,
dat de vaders en broers van vele storm
sters zich aan het front op mannelijke
wijze voor het welzijn van Europa hebben
ingezet, doch dat de stormsters hier zich
van haar verantwoordelijkheid aan het
thuisfront bewust zijn. Na het bezoek aan
het eigenlijk kaderheem werd nog een
kort bezoek gebracht aan de spinnerij en
weverij „De Albatros”, welke twee huizen
en waar
de stormsters bijna dagelijks spin- en
weeflessen ontvangen.
Hier werd de Rijkscommissaris ont
vangen en ingelicht door den leider van
„De Albatros”, den heer L. H. N. Bouvy.
Na een hartelijk afscheid vertrok de
Rijkscommissaris met zijn gevolg naar
Castricum, waar een gemeenschappelijk
kamp van B.D.M. en Jeugdstorm werd
bezocht.
Het in ons vorig artikel reeds ten
deele besproken nieuwe Prij svormings-
besluit dat een aanvulling en afron
ding van de vroegere prijs voorschriften
istracht het geheele gebied van de
bescherming der burgerij in dit opzicht
te omvatten. In de eerste plaats richt
het zich, zooals wij reeds zagen, op het
houden van de bedrijfswinsten, waar
onder vooral de dividenden zijn te
rekenen, binnen de grenzen van het
geen sociaal gerechtvaardigd mag
heeten.
Het besluit geeft niet slechts richt
lijnen voor de prijsbepaling van goede
ren en diensten, maar bevat ook voor
schriften tot het tegengaan van het ach
terhouden van goederen (met de bedoe
ling, later hoogere prijzen te kunnen
bedingen of daarop althans te specu-
leeren) of verkoopweigering; tot be
strijding van den koppelhandel (den
eisch van den leverancier, dat men om
het ééne te kunnen bemachtigen, óók
iets anders zal koopen, al verlangt men
dat andere niet); en tot bestrijding van
den kettinghandel (het noodeloos in
schakelen van tusschenpersonen, wier
winsten de prijzen opdrijven zonder dat
daar eenig maatschappelijk nut tegen
over staat). Op welke wijze men deze
doeleinden hoopt te bereiken, is in ons
blad reeds meegedeeld en voldoende
toegelicht, ook wat betreft de nieuwe
goederen (speciaal de vele vervangings
middelen of surrogaten), die in deze
buitengewone omstandigheden aan de
markt komen.
Bijzondere aandacht verdient hierbij
echter de methode, welke wordt ge
volgd, of het beginsel, waarvan men bij
de regeling is uitgegaan.
Dit beginsel bij de prijsbepaling is, in
het kort gezegd: vrijheid van den onder
nemer binnen de grenzen van het al
gemeen belang onder toezicht van de
overheid. De keuze van dit beginsel ge
tuigt van vertrouwen in de bonafide
ondernemers, een vertrouwen, dat zeker
niet misplaatst is. In zijn toelichting
h^eft mr. Schokker er op gewezen „dat
ta. van ondernemers in Nederland ook
onder normalere omstandigheden bij
hun prijsstelling reeds in sterke mate
rekening hielden met het algemeen be
lang. Uit de practijk van de prijsvor
ming blijkt wel zeer duidelijk, dat ver
schillende ondernemers, die in het ver
leden werkelijk wel in staat waren om
voor him producten hoogere prijzen te
krijgen, dit niet hebben gedaan, maar
hebben volstaan met een prijs te nemen,
die een redelijke belooning gaf.”
Tot dit standpunt nu verplicht het
Prijsvormingsbesluit alle ondernemers.
Zij zullen in het vervolg moeten calcu-
leeren waarbij het besluit en de uit
voeringsbeschikkingen hun tot lei
draad strekken welke winst voor hen
redelijk en tegenover de gemeenschap,
in het bijzonder in verband met de
tijdsomstandigheden, verantwoord te
achten is. Deze methode brengt voor
hen een niet geringe verantwoordelijk-
heid en een zeker risico mee. Deelt de
bevoegde autoriteit in een bepaald ge
val de opvatting van een ondernemer
niet, dan staat deze aan onaangenaam
heden en erger bloot, ook al is hij te
goeder trouw. Het is daarom juist ge
zien, dat hij zich bij twijfel tot de auto
riteiten kan wenden om advies. Boven
dien mag men vertrouwen, dat de over
heid, in het belang zoowel van het be
drijfsleven als van de gemeenschap, de
regeling redelijk en soepel zal toe
passen.
Met het oog op het gemeenschaps
belang heeft een methode van loyale
samenwerking tusschen overheid en be
drijfsleven, ondanks haar moeilijkheden
en risico voor den ondernemer, stellig
voordeelen. Zou de overheid zich ertoe
bepalen, zélf voor allerhande artikelen
en diensten prijzen vast te stellen, dan
zou zij geen rekening kunnen hoüden
met de uiteenloopende factoren, welke
voor elke onderneming in acht moeten
worden genomen. In de practijk komt
dit hierop neer, dat de overheid maxi-
mum-prijzen vaststelt, berekend op de
hoogste productie-, vervoer- enz. kos
ten, met het onvermijdelijke gevolg, dat
voor artikelen of diensten, die op goed-
koopere factoren berusten, hoogere prij
zen kunnen worden gevraagd dan uit
maatschappelijk oogpunt verantwoord
is, zeer ten nadeele van de burgerij, die
deze artikelen betrekt of van deze dien
sten gebruik maakt.
Anderzijds zijn bedrijfsleven en handel
als het ware een levend organisme, dat
niet straffeloos van bovenaf méér aan
banden kan worden gelegd dan in het
algemeen belang noodzakelijk is. Een
groote mate van vrijheid, binnen deze
grens, is niet slechts in het belang van
de ondernemingen zelf, maar evenzeer
in dat van de gemeenschap, die bij een
gezonde en sterke ontwikkeling van nij
verheid en handel een levensbelang heeft.
De taak van een overheid, die haar
socialen plicht ook op economisch ter
rein begrijpt, isertegen te waken, dat
zij door haar maatregelen deze onmis
bare mate van vrijheid verstiktdoch
tevens angstvallig en krachtig de aan
haar zorgen toevertrouwde burgerij te
beschermen tegen elk onsociaal of anti
sociaal .misbruik van die vrijheid, zoo
wel ten aanzien van de werknemers als
zeer zeker óók ten opzichte van de af
nemers, d.w.z. ons volk in zijn vollen
omvang, h’
Z.g. Stadspatiënten: No. 49
A O
'««««««««<«««««««««<««««««««IX
8
s
3
V
V
5
s
V
V
s
s
Het
de Duitsche troepen tot de spoorlijn St.
PetersburgMoskou, welke bovendien
voortdurend door de Duitsche lucht
macht wordt gebombardeerd, beteekent
voor de Sovjets de onderbreking van
een niet alleen strategisch, maar ook
economisch uiterst belangrijke spoor
verbinding.
De economische beteekenis berust
vooral op de voorziening van het ge
heele Noordwesten o.a. met steenkool,
graan, ijzer-, staal- en pletterijproduc-
ten uit de Oekraine en het Zuidelijke
centrum der Unie met olie uit Bakoe.
Ook het gebied van Kola en Karelië is
aangewezen op aanvoer langs dezen
spoorweg.
De opmarsch naar deze lijn beteekent
dus voor St. Petersburg met zijn bewa-
peningsindustrie, staking van den aan
voer van grondstoffen en anderzijds
voor de industrieën in andere gebieden,
welke van St. Petersburg afhankelijk
zijn, een ernstige storing in den aan
voer van eindfabrikaten.
Max Blokzijl zal hedenavond over den
zender Hilversum 2 van 7 uur 45—8 uur
spreken over „Laten we elkaar de waar
heid blijven zeggen”.
Tijdens de gevechten om Dnjepro
petrowsk, heeft een Duitsch regi
ment infanterie in hardnekkigen
strijd de, door de Sovjets nog ver
dedigde stad Berislaw aan de mon
ding van den Dnjepr, ingenomen.
De Duitsche infanteristen drongen
door de dichte mijnversperringen zon
der steun van pantserwagens of geschut
de plaats binnen. In gevechten van huis
tegen huis en van man tegen man, bra
ken zij het hier en daar uiterst taaie
verzet van de bolsjewisten. Met hand
granaten, machinepistolen en bajonetten
moest huis voor huis en straat voor
straat veroverd en gezuiverd worden.
Hierbij trad weer de superioriteit der
opleiding en de strijdvaardigheid van
den Duitschen soldaat, alsmede zijn on
tembare aanvalsgeest aan het licht.
Tijdens dit gevecht vernietigde het re
giment Duitsche infanterie 5 bataljons
der Sovjets, die door pioniers en artille
rie waren versterkt; 1500 Sovjet-solda-
ten werden gevangen genomen. Boven
dien bedekten ontelbare gevallen bolsje
wisten de straten der stad.
Thee aangeboden door den
Rijkscommissaris
Naar aanleiding van den terugkeer van
de groep Nederlandsche leeraren van
hun vacantie- en studieverblijf in het
land van Salzburg en het vertrek van
een groep onderwijzers uit Salzburg, die
drie weken in Nederland hebben ver
toefd, heeft Rijkscommissaris, Rijksmi-
nister Seyss-Inquart Dinsdag in kasteel
Oud-Wassenaar een thee aangeboden,
waarbij de deelnemers van beide groepen
aan hem werden voorgesteld. Hierbij be
dankte de heer Kooymans namens de
groep Nederlandsche leeraren den Rijks
commissaris in hartelijke bewoordingen
voor deze reis en gaf namens alle deel
nemers de verzekering, dat deze gebeur
tenis den wil om tot een vriendschappe
lijke samenwerking bij de groote ge
meenschappelijke taak in het nieuwe
Europa aanzienlijk versterkt heeft.
Vervolgens overhandigde hij den Rijks
commissaris een gift voor het Duitsche
Roode Kruis welke door de deelnemers
aan de reis was bijeengebracht.
In hartelijke woorden gaf de Rijks
commissaris uiting aan zijn overtuiging,
dat oeide groepen thans uit eigen aan
schouwing de zekerheid hebben gekregen,
dat deze wil tot samenwerking tusschen
Duitschers en Nederlanders in de toe
komst vruchten kan afwerpen in het
welzijn van beide volken. In aansluiting
hierop wisselden de deelnemers aan deze
reis hun belevenissen en ervaringen uit
Het uitwisselen van een groep leera
ren uit Nederland en den Oostmark ge
schiedde op initiatief van de gouwleiding
Salzburg en met krachtige medewerking,
vooral Van het Nederlandsche Opvoe-
dersgilde, onder leiding van prof. mr.
dr. R. van Genechten en met krachtiger!
steun van den Rijkscommissaris.
Veertig leeraren uit Nederland werden
zoodoende in de gelegenheid gesteld, de
prachtige bergen op den Oostmarkschen
geboortegrond van den Rijkscommissa
ris te zien, terwijl ongeveer evenveel
leeraressen en leeraren uit Salzburg het
Nederlandsche volk leerden kennen. Alle
deelnemers waren zonder uitzondering
enthousiast over hun belevenissen, allen
waren zich echter ook bewust van de
verplichting, welke voor hen uit deze
gebeurtenis voortspruit, n.l. het weder-
zijdsche begrip tusschen twee volken te
bevorderen.
Terwijl de Nederlandsche leeraren in
het land van Salzburg hartelijk ontvan
gen werden en daar gelegenheid hadden,
de Salzburger Festspiele bij te wonen,
terwijl zij het wonder der bergen be
leefden en op tochten naar Berchtesga
den, Reichenhall en het Wolfgangmeer
(met een bezoek aan het Weissen Ross'I)
met het Duitsche volk in contact kwa
men, waarover zij geestdriftig hebben
verteld, lag de zorg voor de leeraren
uit Salzburg in handen van het Opvoe-
dersgilde. Door bezoeken aan Amster
dam, Rotterdam. Haarlem, Utrecht, Hil
versum en den Haag konden de gasten
vele indrukken verzamelen. De bijzon
dere belangstelling van de opvoeders
uit den Oostmark ging natuurlijk vooral
uit naar de onderwijsinstellingen in
Nederland. Behalve inleidende voor
drachten van den leider van het Opvoe-
dersgilde, prof. mr. dr. R. van Genech
ten, over den aard van Nederland en
het volk van den directeur van de H.
B.S. te Gorinchem. dr. M. O. Albers, over
de Nederlandsche historie van aen se-
cretaris-generaal van het ministerie van
Volksvoorlichting en Kunsten, prof. dr.
T. Goedewaagen, over vraagstukken in
zake het universitaire onderwijsvan
den secretaris-generaal van het ministe
rie voor Opvoeding, Wetenschap en Cul
tuur, prof, dr, J. van Dam. over de pro
blemen bij de reorganisatie van het
Nederlandsche onderwijs, werd den gas
ten ruimschoots gelegenheid gegeven,
zich van de practijk van het Nederland
sche onderwijs te overtuigen.
Naar van welingelichte zijde wordt
gemeld, is het plaatsje Kiestinki in deii
Noordelijken sector van het Finsche
Oostelijke front in Finsche handen.
Tijdens de gevechten tusschen Sohjena
en Kistinki verloren de Sovjets, die tot
den laatsten man tegenstand boden, 200
man.
Kiestinki ligt aan een zijlijn op onge
veer. 60 k.m. afstand van den Moer-
mansk-spoorweg. Kiestinki telt ver
scheidene honderden houten huizen,
waarvan het grootste deel door de Sov
jets bij hun aftocht in brand is gesto
ken, zoodat het centrum van het
plaatsje geheel vernield is.
Bij de gevechten om Hyrsyla in de
uiterst Oostelijke punt van het oude
Finland zijn de Finsche troepen, voort
durend strijdende, waarbij zij groote
terreinmoeilijkheden moeten overwinnen,
in twee dagen tijd meer dan 40 k.m.
opgerukt. De buit is aanzienlijk.
Het bericht over de successen der
pantsertroepen van den General-Oberst
von Kleist, over de inneming van de
stad en het bruggenhoofd van Dnjepro
petrowsk, zoo luidt een door het D.N.B.
ontvangen aanvulling van het weer-
machtbericht van gisteren, is daarom
zoo van beteekenis, omdat daarmede nu
het geheele industriegebied van den
Dnjepr van Nikopol via Saporoshje tot
aan Dnjeprodsershinsk in Duitsche han
den is gevallen.
Dit gebied neemt in de industrieele
productie der Sovjet-Unie een bijzon
dere plaats in. Dit is reeds op te ma
ken uit de omstandigheid, dat Dnjepro
petrowsk een belangrijk spoorwegknoop-
punt is van de Oekraine met verbin
dingen naar het ijzerertsgebied van Kri-
woirog, naar de havens aan de Zwarte
Zee, Nikolajef en Cherson, en naar het
Oostelijk gelegen Donez-kolenbekken,
alsmede naar de belangrijke industrie
stad Charkow in het Noorden.
Een belangrijke spoorbrug over den
Dnjepr en verscheidene spoorwegwerk-
plaatsen onderstreepen deze beteekenis.
Deze gunstige verkeerspositie, welke
I nog van meer waarde wordt door de
verbinding naar de Zwarte Zee via den
Dnjepr zelf, was ook de voorwaarde
voor de ontwikkeling der stad, welke
met de reeds genoemde plaatsen teza
men een belangrijke streek vormt voor
de ijzerindustrie van de z.g. Dnjepr-
combinatie. Het verlies van deze 30
ijzergieterijen en machinefabrieken is
voor de oorlogvoering der Sovjets van
even groot gewicht als de verliezen aan
belangrijke bedrijven* der bewapenings-
industrie, waaronder vooral genoemd
moeten worden de bedrijven voor het
vervaardigen van munitie en geschut.
In den sector van den Dnjepr tusschen
Dnjepropetrowsk en Saporoshje bevindt
zich echter ook de electrische centrale
Dnjeproges in Kitsjkas, dat met een ca
paciteit van 550.000 kilowatt een reus
der electriciteitsproductie genoemd mag
worden en bovendien met het Donez-
bekken door een leiding over land van
270 k.m. lengte verbonden is. De groote
steden aan den benedenloop van den
Dnjepr zijn moderne industrieplaatsen
der Sovjet-Unie, welke door Moskou be
voorrecht behandeld worden en tezamen
met de industrieterreinen geweldige op
pervlakten beslaan.
Het bezit van dit industriegebied door
Duitsche troepen moet vanzelf ook een
storing in de productie in het Donez-
bekken en in het gebied van Charkow
tengevolge hebben, nog afgezien daar
van, dat beide gebieden thans zijn af
gesneden van de groote havens der
Oekraine aan de Zwarte Zee. Militair
gezien beteekent het bezit van den
Dnjeprbocht tusschen Dnjepropetrowsk
en Saporoshje den thans het verst naar
het Oosten gedreven wig van de Duit
sche weermacht, welke een rechtstreek-
sche bedreiging vormt voor het indus
triegebied in het Donez-bekken en bij
Charkow, en welke het mogelijk maakt
de verbinding over land met den Krim
af te snijden. Deze positie van de Duit
sche weermacht in het Zuiden van de
Europeesche Sovjet-Unie, tezaman met
de hachelijke positie van St. Petersburg,
maakt de zenuwachtigheid der heeren
van het Kremlin begrijpelijk.
De strjjd aan den benedenloop
van den Dnjepr
Naar het D.N.B. verneemt, heeft de
Duitsche artillerie Dinsdag met goed
gevolg de Sovjetstellingen aan den Oos-
telijken oever van den beneden-Dnjepr
beschoten. Een pantsertrein en een stuk
treingeschut werden door voltreffers
vernietigd. Een reeks Duitsche granaten
trof een munitietrein, welke met een
geweldige ontploffing in de lucht vloog.
Stukken der wagons, brokken rails en
dwarsliggers werden honderden meters
weggeslingerd. De rest van den trein
brandde onder voortdurende ontploffin
gen geheel uit. Den geheelen dag bleef
een dichte rookwolk over het terrein
hangen. De Sovjetinfanterie leed uiterst
zware verliezen door het Duitsche ge
schutvuur. Talrijke afdeelingen werden
verstrooid en vernietigd.
De Sovjets verloren Dinsdag alleen in
luchtgevechten in totaal 98 vliegtuigen.
De scheepvaart der Sovjets heeft
Dinsdag weer zware verliezen geleden
in de Finsche Golf. Drie vrachtschepen
liepen, bij een poging om door de mijn
versperring heen te dringen, op mijnen
en zonken terstond. Door de beschieting
met artillerie van land uit, kreeg een
vrachtschip van 3000 b.r.t. verscheidene
voltreffers en geraakte terstond in
brand. Met hevige slagzij en onder
dichte rookontwikkeling bleef het schip
liggen. Een klein oorlogsschip der Sov
jets, dat het vrachtschip te hulp wilde
komen, kreeg verscheidene treffers en
zonk. Finsche eenheden maakten bij de
zuivering van een veroverd eiland in de
Finsche Golf 8 stukken geschut buit,
alsmede een sleepboot en een motorboot.
Buitendien gingen in de Duitsche
mijnversperringen verloren: 1 torpedo-
bootjager, 3 koopvaarders en 2 mijnenve
gers. In hetzelfde gebied boorden Duit
sche vlootstrijdkrachten een Sovjettank-
schip door geschutvuur in den grond.
Dinsdag trachtten de bolsjewisten aan
den benedenloop van den Dnjepr, met
steun van kanonneerbooten, in den strijd
in te grijpen en de Duitsche stellingen
te beschieten. Bij deze poging werden
15 Sovjetkanonneerbooten door het vuur
van artillerie, mitrailleurs en infanterie
tot zinken gebracht.
De economische beteekenis van
de spoorlijn St. Petersburg
Moskou
D.N.B. meldt: Het oprukken van
naast het kaderheem gevestigd is,
1 4.„41
Sovjet-luchtaanval op Porvoo
Officieel wordt medegedeeld, dat een
Sovjet-bommenwerper gisterochtend op
verrassende wijze en op groote hoogte
bommen heeft geworpen op de stad Porvoo
(Finland), waarbij, volgens de tot dusver
ontvangen berichten 22 burgers gedood, 29
zwaar en 30 licht gewond werden. Enkele
woonhuizen werden beschadigd of ver
nield. Een ander vliegtuig, dat gisteroch
tend vroeg Porvoo heeft gebombardeerd,
heeft geen schade aangericht.
Successen voor het Duitsche
luchtwapen
Het Duitsche luchtwapen heeft Dins
dag de terugtrekkende bolsjewisten in
het gebied ten Noordoosten van
Dnjepropetrowsk achtervolgd en heeft
den Sovjet-formaties door bommen van
allerlei kaliber en vuur uit boordwapens
zeer zware bloedige verliezen berok
kend. In het gebied van Czerniko.w wa
ren troepenconcentraties, veldstellingen,
kampen en vrachtauto’s het doel van
voortdurende Duitsche aanvallen. Over
al kon de buitengewoon doeltreffende
uitwerking der Duitsche wapens worden
waargenomen. Terwijl sterke strijd
krachten van het Duitsche luchtwapen
de bolsjewistische transport- en oorlogs
vloot in de Finsche Golf Dinsdag zware
verliezen toebracht, werden op den
Dnjepr talrijke vracht- en transport
schepen door bomtreffers tot zinken ge
bracht of zwaar beschadigd. Naast een
doeltreffende actie van Duitsche ge
vechtsvliegtuigen tegen schepen, ves
tingwerken en troepenconcentraties der
bolsjewisten, was het zwaartepunt van
de aanvallen van het Duitsche luchtwa
pen ook Dinsdag weer gericht op de
verkeerslinies der Sovjets. Het spoor
wegnet om Knotoperjansk werd op
nieuw met succes gebombardeerd. Ook
de spoorlijnen en kruisingen in het ge
bied om St. Petersburg moesten het
ontgelden.
Het oudste blad van Teheran „Iran”
deelt mede, dat de Sovjet luchtvloot met
sterke strijdkrachten open steden van
Iran in de provincie Aserbeidsjan alsmede
de haven Pahlavi Gazian en de stad
Kaswin gebombardeerd heeft, waarbij
groote verwoestingen zijn ontstaan en de
burgerbevolking zware verliezen geleden
heeft. Vooral in Pahlavi is, volgens het
blad, de schade groot. Het blad schrijft
vervolgens, dat het vijandelijke optreden
van de Britten en Sovjets noch met de
moreele noch met de militaire beginse
len in overeenstemming te brengen is. Iran
heeft nooit het voornemen gehad met
een land oorlog te voeren. Het eenige
doel der politiek van Iran is het hand
haven van rust en vrede.
Naar S.P.T. meldt heeft men zich in
diplomatieke kringen te Londen uit de
berichten uit Iran nog geen beeld kunnen
vormen of het verzet van Iran ernstig
gemeend is, of dat men op een spoedig
einde van de vijandelijkheden kan hopen.
Hooge militaire autoriteiten waarschu
wen het Engelsche publiek tegen onge
breideld optimisme inzake den inval in
Iran. Ofschoon er reden tot tevredenheid
is, wordt betoogd, moet het publiek niet
denken, dat de weg der Engelsche sol
daten over rozen gaat. Er valt niet te
vermijden, dat een zeer snelle opmarsch
als gevolg van terreinmoeilijkheden wat
zou kunnen worden vertraagd.