i
5
den voet
aan
van
30 cent
Een paradijs
de Pyreneeën
f
If-
SPORT
Critiek
van
over
per staaf
PROBAX
Opheldering in het geval-
Belmonte
Benzineschaarschte in de
Vereenigde Staten
Transatlantisch vliegtuig
verongelukt
A3
3°
rVv
a©
Geheimzinnige sluier ligt
het Baskenland
op de rede
Roosevelt
7
«5
137^
ÏO
jSanUTï
Zsj
T
23®°
2
*41
ENGELAND
;g
VEREENIGDE STATEN
MEXICO
DUITSCHLAND
FRANKRIJK
nie
VEREENIGINGEN
ONDERWIJS EN KERK
De vulpen voor Uw leven
Getroffen maatregelen hebben
het gewenschte effect
*8
^9
30
1
3
.Dinsdag
Met
voldoende scheerzeep
voor vier maanden!
Parijs trachtte dezen uithoek
te verfranschen
2
3
De 10 inzittenden omgekomen
De colleges aan de Economische Hooge1
school te Rotterdam vangen dit jaar aan
op Dinsdag IA September
-
Commentaar van de „Börsen-
zeitong”
3 Sept. 1941 le bl.
Finsche schepen door Engelschen
in beslag genomen
Verklaringen van Roosevelt
HAAGSCHE COURANT Woensdag
l Het Iransche antwoord aan Engeland
en de Sovjet-Unie overhandigd
v
Donderdaai
^ijdag f
3
6 13 20
7 14 21
8 15^^
<6
78
a
i
19
10
10
It
NED. FABRIKAAT DER N.V. PRODENTA AMERSFOORT
P. 93
VOETBAL
V.U.C. KLOPT H.V.V. MET 2—1
de
ZWEMMEN
NIEUW EUR0PEE8CH RECORD
de
de
N L.T.B.
de
d.
v.
HONDEN
PROBAX
HET NIEUWE FRANSCHE 8TAATS-
TEEKEN
W INN ER-TENTO ONSTELLING TE
AMSTERDAM
op
het
DE BUITENLANDSCHE SCHEPEN IN
AMERIKAANSCHE HAVENS
President Roosevelt heeft een decreet ge-
teekend, waardoor de regeering wordt ge
machtigd beslag te leggen op alle in Ame-
rikaansche havens opgelegde buitenland-
sche schepen Dit decreet blijft van kracht
tot 30 Juni 1942. De regeering kan thans
ook beslag leggen op het Fransche schip
..Normandie”
Hengeveld.
VerhoekX
io V-
V
Mot
■Sï:
scfaen Oceaan op weg naar Engeland be
vond, vermist wordt Een later bericht uit
Montreal meldde, dat het vermiste vlieg
tuig, volgens een mededeeling van den
commandant van den Atlanischen trans
portdienst van het Britsche luchtwapen,
in het T‘
geering zal, naar gehoopt moet worden,
degenen uit haar gelederen verwijderen,
die dergelijke verklaringen afleggen en
de hoop uitspreken, dat de Sovjet-Unie
verslagen zal worden.
United Press meldt hierover nog, dat
de censor de publicatie van de redevoe
ring van Tanner 2 uur heeft opgehou
den, maar de rede tenslotte heeft vrij-
Indien U geen enkel risico wilt loopen, koop
dan voor den nieuwen scheerzeep-bon „J”
van de textielkaart zoo'n frisch geparfu.
meerde PROB AX-staaf. U zult er zich prettig
mee scheren en er zeer zeker de volle vier
maanden mee toekomen I Want bij Probax
wordt uitgegaan van zorgvuldig geselec
teerde grondstoffen, 'n ideaal recept en een
verwerking volgens de meest hygiënische
methode. Vandaar het waardeerende oor
deel van tal van gebruikers, die zich met een
PROBAX-staaf inderdaad vier maanden
dagelijks op de prettigste wijze schoren.
J11
DE MILITAIRE SOVJETMISSIE IN
AMERIKA
Het ministerie van oorlog deelt mede,
dat de met 2 Sovjetrussische vliegbooten
in Alaska aangekomen militaire Sovjet-
commissie bestaat uit 47 vliegtuigtechni-
cl, die in de Vereenigde Staten de vlieg
tuigfabrieken willen bezichtigen. Ambte
naren wijzen er. volgens Associated Press
nadrukkelijk op, dat het hier alleen be
zichtigingen van fabrieken betreft en
geen opleiding van deze
De ploeg der amateun
De keuzecommissie van den
heeft de volgende amateurploeg opgesteld
voor den komenden wedstrijd tegen
oefenmeesters:
Enkelspel: 1. H. van Swol, 2. T. Hughan,
3. D. Teschmacher, 4 H. Wilton.
Dubbelspel: 1. H. van SwolJ.
Heyden, 2. T. HughanI. Rinkel,
Het is dus wel de sterkste ploeg welk®
de amateurs in het veld brengen.
WIELRENNEN
is in
tekort
VERSPREIDE BERICHTEN
Alle Engelsche ministeries en bu
reaux hebben per circulaire de uitnoodi-
ging gekregen, grootere zuinigheid te
betrachten bij het gebruik van benzine
voor auto’s.
Een nieuw Portugeesch troepencon-
Maarschalk Pétain heeft aan een groep
jonge Franschen, die voor een reis naar
Spanje vertrokken, ten afscheid een vlag
overhandigd, die voor de eerste maal het
teeken van den nieuwen Franschen staat
vertoont, dat in de plaats komt van „de
Fransche republiek” De blauw-wit-roode
vlag draagt op een wit middenveld als
teeken de strijdbijl (Francisque) en als op
schrift de nieuwe leus: „Gezin, arbeid,
vaderland”.
D« TOESTAND VAN LAVAL
Volgens het gisteravond uitgegeven
bulletin kunnen in den toestand van
Laval zichtbare teekenen van een voort
schrijdende verbetering worden gemeld.
EEN APENPROBLEEM VOOR DE
DOUANE
S.P.T. meldt uit Washington: De douane
ambtenaren hebben dezer dagen met een
vreemd probleem te kampen gehad, toen
handelaren in exotische dieren een lading
apen wilden importeeren. „Apen zijn twee-
voetigen” meende men, „en deze mogen
dus niet dan met zeer bijzondere vergun
ning van het ministerie van justitie het
land binnenkomen”. De handelaren trach
ten de autoriteiten uit te leggen, dat het
hier om „viervoetlgen" ging, doch konden
het niet eens worden. Tenslotte werd het
probleem aan den oppersten douane-amb-
tenaar voorgelegd, die tenslotte bepaalde,
dat de apen, zijnde .vierhandigen”, vrij
konden worden ingevoerd. Het schip met
de dieren is ondertusschen nog niet ge-
ITALIAANSCH MINISTER VAN FINAN
CIËN TE BERLIJN
De Italiaansche minister van financiën. I den arbeidstijd
graaf Thaon di Revel, is gisteren te
Berlijn aangekomen ter beantwoording
aan het bezoek, dat zijn Duitsche ambt
genoot, graaf Schwerin von Krosigk, aan
Rome heeft gebracht.
Te Montreal is gisteren officieel bekend
S^ttendendddaT’Lch°oovXnegdteng AUantb I luchtmacht door 2 officieren is doodge-
'schoten nadat zij hadden geweigerd ge
volg te geven aan het bevel tot staken van
de vijandelijkheden
Bezorgdheid in Turkije
S.P.T meldt uit Ankara: In vooraan-
Vereenigd koninkrijk is neerge- I staande Turksche kringen is men eenigs-
stort, doordat het tegen een heuvel vloog I zins bezorgd over den toestand in Iran,
1 om het leven geko- omdat Sovjet-troepen de geheele Turksch-
be treft
Sovjetvliegers
door het Amerikaansche luchtwapen.
Te San Diego (Californië) heeft een
Sovjetmissie bestaande uit 2 hooge offi
cieren en 3 attache’s van de Sovjetam-
bassade een bezoek gebracht aan de Con
solidated vliegtuigfabrieken om lange-af-
standsbommenwerpers te koopen
Naar United Press uit Londen meldt,
hebben Britsche kringen verklaard, dat.
wanneer het Sovjet-luchtwapen verster
king mocht krijgen deze moest bestaan
uit Amerikaansche militaire toestellen. In
het bericht wordt verder gezegd, dat men
niet gelooft, dat Engelsche vliegtuigen
reeds vertrokken zijn naar de Sovjet-Unie.
Een lid van de Sovjet-ambassade te
Washington is per vliegtuig te Nome gear
riveerd en heeft besprekingen gevoerd met
de 47 Sovjet-gedelegeerden, die onver
wacht met Sovjet-vliegtuigen waren aan
gekomen
STAKING VAN FILMPERSONEEL
Het technisch personeel van de Metro
Goldwyn Mayer en de Columbia Film
maatschappij, werkzaam in Mexico, is
gisteren in staking gegaan, meldt S.P.T.
Het technisch personeel van Warner
Bros, Fox, Paramount, United Artists en
Universal, welke maatschappijen alle te
Mexico bureaux hebben, had eveneens
een staking aangekondigd doch deze is
voor 14 dagen uitgesteld. De oorzaak van
de staking ligt in loonkwesties.
VERKLARINGEN VAN ATTLEE
Op het Engelsche vakvereenigingscon-
gres in Edinburgh, heeft de lordgrootze-
gelbewaarder Attlee verklaard, dat de
hulp, die Engeland aan zijn bondgenooten
kon geven, begrensd wordt door de En
geland ter beschikking staande middelen
en door geografische feiten. De slag is
,,nog niet” gewonnen. Er zijn in Groot-
Brittannië in alle klassen der maatschap
pij nog zekere lieden, die zich nog niet
ten volle bewust zijn van de gevaarlijk
heid van den tegenwoordigen tijd en die
ook de macht van den tegenover Enge
land staanden vijand niet inzien. De re
organisatie tot de oorlogsproductie is in
een groot industrieland onvermijdelijk een
langdurig proces. „Er zijn twee dingen”,
zoo zeide Attlee, „die wij niet mogen
doen Wij mogen niet tevreden zijn met
I onze eigen inspanningen en wij mogen
onszelf ook niet toestaan te denken, dat
de oorlog door anderen voor ons kan
worden gewonnen.”
AMERIKAANSCHE TECHNICI
IN ULSTER
Naar Associated Press uit Belfast meldt,
zijn weer 150 Amerikaansche technici, die
bij de Engelsche verdedigingswerken in
Ulster tewerkgesteld zullen worden, in
Noord-Ierland aangekomen. Bij deze ver
dedigingswerken zijn thans reeds 950
Amerikanen werkzaam.
Ned, Economische Hoogeschool te
Rotterdam
toen 500 stakingsposten en werkwilligen
in gevecht kwamen, waaraan ook het
publiek deelnam.
AMATEUR-AQU ARIUMHOUDERS-
VEREENIGING „SCALARE”
Bovengenoemde Vereeniging, waarvan
het secretariaat gevestigd is Oranjelaan 30
te Rijswijk (Z.H.), houdt Zondagmiddag
7 Sept. a.s. in haar clublokaal Bezuiden-
hout 13 (Gouden zaal Rest. Den Hout) een
buitengewone alg. vergadering teneinde
verschillende agendapunten van zakelijken
aard te behandelen. Daarna zal de rest van
den middag besteed worden aan de be
spreking van het Maandblad, de resul
taten van het Kweekplan 1941 en de voor
bereidende z.g. „Winterzorgen”
Rennersclub „Hollandia"
Zondag hield „Hollandia” een teamrit
waarvan de uitslag was: le team met den
snelsten tijd G. v. Veen, Beining, Arends,
Moesman, 2e team: H. Vos,
Benninck, Secrève. 3e team:
Rijgersberg, Habets, Jansen.
Hedenavond komen de leden bijeen in
het clubhuis te Leidschendam om 6.45 uur
n.m. Vertrek te 7.15 uur precies. Zondag
wordt een groote trainingsrit in Rotter
dam gehouden.
lost, daar het woord „vierhandige” in het
Amerikaansche douanetarief een nog on
bekend begrip is.
DE STAKINGSBEWEGING
Naar Associated Press uit Los Angeles
meldt heeft de vakvereeniging van ma
chinisten een staking geproclameerd in
oogenblik hersteld en uitgebreid.
De regeering van Bolivia heeft,
naar officieel uit La Paz wordt medege
deeld, haar consulaten in de door
Duitschland bezette gebieden last gege
ven te sluiten.
„The Economist” het bekende
Engelsche financieele tijdschrift heeft
uitgerekend, dat de Duitsche luchtaanval
len op Engeland in totaal voor 480 mil-
lioen dollar schade aan gebouwen hebben
veroorzaakt.
- In verband met de arrestatie van 6
communistische afgevaardigden van den
Finschen Rijksdag is ook de wethouder
van financiën van Helsinki, dr Helo, ge
arresteerd. Deze is vooral door zijn inter
views in de Zweedsche bladen, die voort
durend door Radio Moskou worden geci
teerd, bekend geworden.
De directeur van de Kroatische poste.
rijen heeft gisteren de eerste serie Kroa
tische postzegels in omloop doen brengen.
De serie bestaat uit 6 zegels, die het Kro
atische wapen dragen.
Een volk van hoogen ouderdom
Bijna elke taalgeleerde kwam omtrent
de taal tot een andere conclusie. Von
Humboldt zag er een voortzetting van het
Europapress meldt Uit Washington:
In de Vereenigde Staten wordt van
totale wereldproductie aan petroleum al
leen al twee derde geproduceerd Hoewel
in dit land slechts 1/20 deel van de be
volking der gansche aarde woont,
den laatsten tijd een aanzienlijk
aan motorbrandstof aan het licht getre
den, dat door ingewijde kringen slechts
wordt toegeschreven aan buitengewoon
groote hamsteraankoopen Naturlijk heb
ben de Vereenigde Staten motorbrandstof
genoeg, doch het ontbreekt hun aan
de oenoodigde tanktonnage die noodig is
om petroleum van de kust van den Stillen
Oceaan naar de kust van den Atlantischen
Oceaan te kunnen vervoeren
Inmiddels had de petroleumdictator, Ic
kes, de tankstations des nachts doen slui
ten, in de hoop, dat door dezen maatregel
het verbruik aan motorbrandstof in de
Vereenigde Staten aanzienlijk zou dalen.
Ickes heeft echter direct na de uitvoering
van dezen maatregel moeten constateeren,
dat het verbruik met 8 pCt, gstegen was.
De door hem nagestreefde beperking van
het verbruik heeft dus een aanzienlijke
stijging van het verbruik tot gevolg ge
had en men overweegt derhalve nieuwe
maatregelen te nemen om net verbruik
effectief te verminderen Daarnaast stelt
men pogingen in het werk om te oereiken,
dat het transport van de kust van den
Stillen Oceaan naar de Kust van den At
lantischen Oceaan wordt verzekerd, ten
einde zoodoende een grooteren lanvoer te
bewerkstelligen Een van deze nieuwe
maatregelen is de oprichting van een Tan-
ker-Controll-Board Onder deze officieele
instantie zou de geheele Noordamerikaan-
sche tankscbeepvaart komen te ressortee-
ren en men wil het gebruik van de ge
heele Amerikaansche vloot van tanksche
pen ten behoeve van de motorbrandstof-
voorziening doeltreffend verbeteren.
Door de oprichting van de TanKer-Con-
troll-Board wordt echter de tankvloot van
de Vereenigde Staten niet grooter.- Dat
deze tankvloot in de Vereenigde Staten In
de laatste maanden sterk verminderd is.
vindt zijn oorzaak in het feit dat Roose
velt zeer veel scheepstonnage aan Enge
land ter beschikking neeft gesteld De
Vereenigde Staten moeten aan Engeland
op grond van de leen- en pachtwet alles
leveren wat geleverd Kan worden De re
geering van de Vereenigde Staten heeft
Engeland zooveel tanktonnage ter beschik
king gesteld, dat men nu het gevaar loopt
bet eigen bedrijfsleven niet meer van vol
doende motorbrandstof te kunnen voor
zien
Verder wordt overwogen, net o ij wet
mogelijk te maken, het hamsteren van
motorbrandstoffen een halt toe te roepen
De commissaris voor de prijzen Hender
son heeft voor de Oostelijke staten van
de Vereenigde Staten kleinhandelsprijzen
voor benzine vastgelegd, waarbij als ba
sis de prijs van 1 Augustus is aangeno
men. Het betreft hier geen prijzen die
bij verordening zijn vastgesteld, doch men
heeft den handelaars verzocht, vrijwillig
de hand te willen houden aan deze prijs-
basis.
Naar de „Uusi Suomi” melcft, is de
Finsche viermaster „Lawhill” (4600
ton), op 21 Augustus door de Engelschen
in Zuid-Afrika in beslag genomen. Kor
ten tijd tevoren hadden de Engelschen
in de Nieuwzeelandsche wateren beslag
gelegd op den Finschen viermaster
„Pamlr”. Beide schepen zijn eigendom
van de reederij Gustaf Erikson op Aa-
land.
De Nederlandsche Kennelclub „Cynophi-
lia” zal op Zaterdag 6 en Zondag 7 Sep
tember a.s. haar 56ste tentoonstelling, de
Winner-tentoonstflling 1941, organiseeren
in de Apollo-Hal te Amsterdam. De „Win
ner” is de groote jaarlijksche gebeurtenis
voor ieder, die belang stelt in de honden
sport. Het is de tentoonstelling, welke met
medewerking van alle kynologische veree-
nigingen tot stand komt en die dan ook
geacht wordt een beeld te geven van den
stand der Nederlandsche hondensport.
De tentoonstelling verkreeg het recht
internationale en nationale kampioen-
schapsprijzen, de Winner- en Jeugdwin-
nertitels 1941 toe te kennen.
De beoordeellng der honden werd opge
dragen aan keurmeesters, daartoe na ge
pleegd overleg met de diverse rasvereeni-
gingen aangewezen.
Het programma stelt voor ieder der 154
gevraagde erkende rassen 21 klassen open,
terwijl voorts nog gelegenheid wordt ge
geven honden ter bezichtiging te stellen,
welker exposeering van belang is, hetzij
ter propagandeering voor nieuwe rassen
dan wel omdat zij daden hebben verricht,
die de belangstelling voor honden zullen
verlevendigen. Aan de tentoonstelling
wordt voorts verbonden een speciale ten
toonstelling voor renhonden. Deze show
wordt gehouden op Zondag 7 September.
tingent ter sterkte van 1000 man, is gis
teren uit Lissabon vertrokken, ter ver
sterking van de garnizoenen op de
Azoren.
De olieraffinaderijen van Tripoli,
(Syrië), welke tijdens den veldtocht ten
deele werden beschadigd, worden op het
Terwijl de rede van president Roose
velt op Labourday door een geheele
reeks Congresleden is toegejuicht, hebben
leidende isolationisten zich er even na
drukkelijk tegen verklaard, zoo melden
de AmeriKaansche bladen.
Volgens de „New York Times” heeft
senator Wheeler een aanval gedaan op
de rede in een toespraak, die hij tot de
arbeiders van St. Charles (Illinois) hield,
en betoogde, dat het hun zwaar zou val
len hun moeizaam verworven rechten te
verdedigen, als AmeriKa aan den oorlog
zou deelnemen. De arbeiders hebben in
de gelederen hunner vakvereenigingen
lieden, die het land in den oorlog willen
drijven Willen de Amerikaansche arbei
ders thans soms sterven om de uitbuiting
van millioenen arbeiders in Hongkong, de
Maleische staten en Voor-Indië door bui
tenlanders in stand te houden
Wheeler behandelde vervolgens de op
merkingen van Roosevelt, gemunt
degenen, die sympathiseeren met
nationaalsocialisme. en stelde den eisch,
dat nu eindelijk eens een einde moest
AMATEURS CONTRA OEFENMEESTERS
De oefenmeesters, die Zaterdag en Zon
dag op de banen van de M.E.T.S. te Sche-
veningen zullen uitkomen tegen een
amateurteam, zijn zich danig aan het voor
bereiden voor deze gebeurtenis. Hemmes,
Jan Goedraad en de Mos speelden gister
middag oefenpartijen te Breda, vanmid
dag waren zij te Rotterdam in actie en
morgen spelen zij nog eens te Tilburg. Te
Scheveningen zullen vier enkelspelen et
twee dubbels worden verwerkt.
ieder Ook in Bolivia nog
mannen zijn, die zich door een plompe
verval sching niet om den tuin laten lei
den. Tegenover de bewijsvoering, dat de
brief, die aan den militairen attaché te
Berlijn, Belmonte, in de schoenen ge
schoven is, een vervalsching is, heeft de
regeering van Bolivia niets anders kun
nen plaatsen dan de jammerlijke poging
om de lastige getuigen der waarheid
door op touw gezette tumultscènes op de
openbare tribune dood te zwijgen. De
regeering te La Paz speelt dit smerige
spelletje in dienst van de Vereenigde
Staten, teneinde als ruil daarvoor bijzon
dere voordeelen op handels- en financieel
gebied te verkrijgen. Wanneer zij eerlang
wellicht trotsch met een dollarleening
voor het Boliviaansche volk zal treden,
dan zal dit volk weten, dat het de vrij
heid niet kan bewaren, wanneer het zijn
eer verkoopt.
In de persconferentie te Washington
heeft president Roosevelt gisteren ver
klaard. geen inlichtingen te hebben over
het doel, van de aankomst van 47 Sovjet
vliegers in de Vereenigde Staten. De ver-
I onderstelling, dat dit zou beteekenen, dat
de aangekondigde driemogendhedenconfe-
rentie tusschen de Engelschen, de Sovjets
en de Amerikanen in Moskou naar
Washington zou zijn verplaatst, noemde
hij absurd. Ten aanzien van een opvoering
der productie van oorlogsmateriaal ver
klaarde Roosevelt, dat dit beteekent, dat
men meer geld moet uitgeven en meer ma
teriaal moet produceeren. Hij zal binnen
kort verdere bedragen aanvragen binnen
het kader van de machtigingswet.
Van de tot dusver goedgekeurde 7 mil-1
liard dollar is ongeveer alles ingedeeld en
voor de helft van het bedrag zijn opdrach
ten geplaatst. In het vervolg zal men meer
geld besteden aan het gebruik van reeds
bestaande fabrieken en minder voor den
bouw van nieuwe werkplaatsen. Door het
gebruik van kleine bedrijven en door het
inschakelen van fabrieken die tot dusver
voor het civiele verbruik werkten kan
veel bereikt worden, een verlenging van
ligt niet in het voorne
men, zoo verklaarde de president nog, wel
echter een uitbreiding van personeel voor
de tweede en de derde ploeg, hetgeen ech
ter hoofdzakelijk een probleem van ver
schaffing der noodige grondstoffen is.
President Roosevelt heeft gisteren na
zijn terugkeer van Hydepark te Washing
ton besprekingen gevoerd met minister
Hull, den vice-president Wallace en met
de voorzitters van de beide huizen van het
Congres.
Naar U.P. uit Washington meldt, gelooft
men, dat dit het begin beteekent van een
reeks besprekingen, waardoor de presi
dent de Amerikaansche hulp aan de demo
cratieën hoopt te bespoedigen. Voorts
neemt men aan, dat Roosevelt’s bespre
king met Hull ten doel had aan gijn op
merkingen over de noodzakelijkheid van
nieuwe verzekeringen van de oorlogsmate-
riaalleveranties grootere kracht te ver-
leenen en wel met het oog op de in Tokio
gedane bekendmaking van nieuwe pro
testen van Japan tegen de Amerikaansche
leveringen aan Wladiwostok.
de Sovjet-Unie verliest, verliest Enge
land ook. Toen hij dezen zin uitsprak,
werden van den kant van het congres
luide kreten van „neen” gehoord. En
geland moet openlijk verklaren, zoo I Uit La Paz meldt het D.N.B.Na de
eischte Tanner, dat ieder complot wordt obstructie, welke verscheidene dagen lang
neergeslagen, dat ten doel zou hebben I door de Boliviaansche regeering is ge-
de geallieerden een behoorlijke hulp te I voerd in vereeniging met den voorzitter
onthouden. De indruk is zeer sterk, dat I van de Kamer en de galerij in het geval-
zekere elementen den oorlog op de Sov- Belmonte, is het thans aan den afgevaar-
jet-Unie alleen willen afwentelen. De re-1 digde Puente gelukt om in de vergade-
“J“ ring der Kamer van Zondag j.l. zijn uit
eenzettingen op dit punt te voltooien.
Puente gaf ter staving van zijn bewering,
dat de aan Belmonte in de schoenen ge
schoven orief valsch is, de volgende be
wijzen aan 1. De volgorde in het ver
melden van den datum. 2. De interpunctie
na het opschrift. 3. De grammaticale en
spellingfouten in den tekst waaruit,
gegeven. I evenals uit beide voorafgaande punten,
De Britsche nieuwsdienst meldt, dat de Engelsche herkomst van het stuk dui-
het vakvereenigingscongres gisteren be- delijk blijkt
sloten heeft de Sovjet-Unie elke moge- Onder het opschrift „Eer tegen dollars”
lijke hulp te verleenen. Bovendien heeft brengt de „Berliner Börsenztg” commen-
de secretaris-generaal van de Britsche taar op de opheldering van het geval-
vakvereenigingen, sir Walter Citrine, Belmonte. Het optreden van de parlemen-
bekend gemaakt, dat besloten is tot het taire commissie van onderzoek te La
oprichten van een Britsch-Bolsjewisti- paz, aldus het blad, toont aan. dat er
schen vakvereenigingsraad, die ieder Ook in Bolivia nog verantwoordelijke
jaar afwisselend in Engeland, resp. in
de Sovjet-Unie zal bijeenkomen.
De bolsjewistische propaganda in
Engeland
Over de vorderingen der bolsjewisti
sche propaganda m Engeland, wordt
door het A.N.P. uit Lissabon gemeld:
De bolsjewistische ambassadeur Maisky
heeft in Suffolkstreet een propaganda-1
tentoonstelling geopend voor de Sovjets,
die „met het oog op de goede betrek
kingen” tusschen Londen en Moskou,
ook door de hoogste figuren der Lon-
denscne society plichtmatig wordt be
zocht. De bladen leenen er zich zelfs
toe, deze tentoonstelling een aantrekke
lijke bolsjewistische propaganda te noe
men. Aanplakbiljetten, foto’s en statis
tieken prijzen den Engelschen de voor
deelen aan van het bolsjewistische re
gime. Ter vervanging van het commu
nistische blad „Daily Worker” heeft de
Londensche Sovjetambassade in de
schaduw van haar diplomatieke immu
niteit, een omvangrijke dagelijksche pro-
pagandadienst van Sovjetberichten op
gebouwd. Naar verluidt, wordt deze
dienst, welke verschijnt onder den naam
Sovjet War News, door ambassadeur
Maisky persoonlijk geleid. Air mede
werkers staan hem Moskousche journa
listen ter beschikking, die regelmatig
speciale artikelen voor Engeland schrij
ven en die publiceeren in den berichten
dienst.
Iberisch in Andere dachten aan verwant-
schap met Kaukasische talen, weer an
deren meenden oude talen van Voor-
Azië terug te kunnen vinden. Het raad
sel is onopgelost gebleven
Onbekend is de oorsprong van de taal,
onbekend ook die van het volk. De keel
klanken en het menigvuldig voorkomen
van de x in de taal en de wonderlijke
eigennamen herinneren den leek bij een
reis door het land aan oude volken van
Amerika, de Azteken en de Inca’s Die
indruk wordt versterkt door de scherp-
gesneden gezichten der herders, die over
de eenzame bergen dwalen met hun kud
den en de vaak op grafsteenen en huizen
voorkomende zonneteekens. Ook geleer
den zochten in deze richting en richtten
den blik naar het Westen, waar onder
de golven het verzonken Atlantis moet
liggen.
Is er verband tusschen Baskenland en
de oude beschavingscentra aan de over
zijde van den Atlantischen Oceaan In
ieder geval is zeker, dat ook in den een-
voudigsten Bask het bewustzijn van
hoogen ouderdom leeft.
Parijs kent geen Baskische
taal
Frankrijk heeft in de drie Baskische
provincies, die van het oude koninkrijk
Navarra bij dit land zijn gevoegd, weinig
gedaan voor het behoud van het Baski
sche volkswezen. Toch wonen hier ruim
100.000 Basken. terwijl het overgroote
deel ten getale van ruim 400 000 in
Spanje woont. Onderwijs in het Baskisch
wordt niet gegeven Alleen in de niet
onder staatscontrole staande katholieke
scholen heeft dit plaats en de geestelijken,
niet de ambtenaren, zijn dan ook eenigs-
zins op de hoogte van den eigen aard van
het kleine volk, dat daar in den uithoek
van Frankrijk leeft. Als in Bretagne en
Fransch Vlaanderen wordt ook hier door
Parijs een volksgroep met een eigen ge
schiedenis, taal en gebruiken verfranscht.
Zacht klinken de klokjes over de berg
weiden. Langzaam valt de avond. De
kabouters beginnen hun spookachtig spel
rond de eenzame boerenhoeven Daar
tegen helpt slechts de oude tooverspreuk.
van geslacht op geslacht overgeleverd
uit den tijd, dat de eerbiedwaardige eik
van Guernica, het heilige centrum van
Baskenland, een machtig volk beschermde.
De Iransche regeering heeft Maandag
avond den Britschen gezant en den Sovjet
ambassadeur haar antwoord overhandigd
op de door de beide mogendheden medege
deelde wapenstilstandsvoorstellen. Deze
zijn echter nog steeds niet officieel be
kend gemaakt. De Iransche minister van
oorlog, Ahmed Nakhdjevan. is Maandag
avond afgetreden. Zijn opvolger is een
bloedverwant van hem. Mohammed Nakh
djevan.
Het Italiaansche blad „Tribuna” meldt
uit Teheran, dat de chef van de Iransche
Nuttig spe’ aan beide zijden
Nadat Maandagavond A.D.O. en H.B.S.
jn het Zuiderpark de oefening voor het
de Cannon Electrical “company, die kabels I nieuwe seizoen hadden ingezet, volgden
en andere onderdeelen voor vliegtuigfa- gisteravond V.U.C. en H.V.V. dit voor-
brieken vervaardigt. De president der beeld met een vriendschappelijke ont-
firma heeft verklaard, dat alle groote I moeting aan de Schenkkade. De belang-
vliegtuigfabrieken in de Vereenigde 'stelling voor dit treffen was niet bijster
Staten stilgelegd zouden worden, wanneer groot en eerlijk gezegd hebben de weg-
de Cannon fabriek zou worden stopgezet, blijvers niet zoo heel veel gemist, want
De politie trad op met traangasbommen aan beide zijden was het spel van mati;
gehalte. Beide ploegen hadden een inval-
ler-doelman.
Voor de rust gaf Bonder aan V.U.C. de
leiding. Na de rust was Stam vervangen
door Hoek In deze periode pakte H.V.V,
wat beter aan en Colthoff smaakte het
genoegen uit een hoekschop den gelijk
maker te produceeren. Lang plezier bid
den de geel-zwarten daarvan niet, wat
weldra bracht Bertus de Harder det
stand op 21 voor V.U.C. Daarbij bleet
het, Ondanks enkele verwoede pogingen
van H.V.V.
komen aan die verdachtmakingen. Met
nadruk verklaarde hij. dat de Vereenigde
Staten niet voor invasie behoeven te
I vreezen, maar het volk moet veeleer
vrees koesteren voor de avonturen der
eigen leiders op het gebied der machts
politiek in Europa en Azië en
Volgens de opvatting van toonaan
gevende Duitsche kringen, aldus meldt
het D.N.B. uit Berlijn, bevat Roosevelt’s
rede geen nieuwe gezichtspunten op het
I terrein der buitenlandsche politiek, maar
opent wel nieuwe verschieten in de bin-
nenlandsche politiek, die de aandacht
waard schijnen. De president heeft blijk
baar gepoogd, naar men ter illustratie
van bovengenoemde stelling in de Wil-
helmstrasse opmerkt, den last der door
hem geëntameerde politiek af te wente
len op de schouders der arbeiders. Hij
schijnt ook volkomen te beseffen, dat hij
daarbij gevaar loopt wegbereider van het
bolsjewisme te worden. In dezelfde krin
gen meent men den treffend sten parallel
in de politiek van Kerenski te vinden
I Aan de eene zijde een poging tot steun
I aan het bolsjewisme om het daarmee
I dienstbaar te maken aan bepaalde impe
rialistische plannenanderzijds het ge
vaar, dat het bolsjewisme op een ge
geven moment eigen wegen gaat. Deze
tegenstrijdigheid weerspiegelt zich in de
rede van Roosevelt. Slechts zoo acht men
het te Berlijn begrijpelijk, dat Roosevelt
aan den eenen kant zoo zeer den nadruk
legt op de arbeidersbeweging, maar aan
den anderen kant beginselen op het schild
heeft geheven, die onvereenigbaar zijn
met het bolsjewismegodsdienstvrij
heid e.d.
Principieel wijst men in dit verband
van toonaangevende Duitsche zijde op den
eisch, die in Duitschland reeds lang door
daden is gestaafd, dat de hoogste wet
bij de behandeling van het arbeiders
vraagstuk het recht op werk moet zijn
en eerst later de vrijheid van spreken
I en van zwijgen, of hoe deze vrijheden
verder mogen heeten, moeten komen.
Het recht op werk is het voornaamste
recht, dat een staatsman aan zijn arbei
ders kan waarborgen. Maar Roosevelt
heeft op dit recht geen acht geslagen,
hetgeen overigens niet verwonderlijk is,
daar de proclamatie van dit recht door
den president met het oog op de reus
achtige werkloosheidscijfers in Amerika
niet bepaald opportuun zou zijn.
In Romeinsche politieke kringen wordt
betoogd, zoo verneemt het D.N.B. uit de
Italiaansche hoofdstad, dat de rede op
nieuw het voor de politieke der regee
ring te Washington kenmerkende gebrek
aan opbouwende doelstellingen en con
structieve denkbeelden vertoont. Weer was
de rede een nieuwe, matelooze uitbarsting
van haat tegen de asmogendheden, waar
door de indruk van het internationale
publiek wordt bevestigd dat Roosevelt
zich bij zijn houding jegens de asmogend
heden alleen laat leiden door zijn per
soonlijke haatgevoelens.
Over het algemeen heeft de rede te
Rome den indruk gemaakt van die van
een hoofd van een staat, die zich reeds
in oorlog bevindt.
j-1 zins bezorgd over den toestand in Iran,
Alle 'inzittenden zijn” om het leven geko- omdat Sovjet-troepen de geheele Turksch-
men. Iransche grens hebben bezet.
Onder de inzittenden bevonden zich
graaf de Balliet Latour, zoon van den
voorz. van het Intern. Olymp. Com., voorts
de technische desxundige van het Brit
sche ministerie van luchtvaart, Taylor,
de directeur van de Britsche bibliotheek
te New York, prof. Movat en een kapitein
van de Amerikaansche marine.
Op den 400 meter borstcrawl
Tijdens te Norköping gehouden zwem
wedstrijden verbeterde de Hongaarsche
kampioen Tatos het Europeesche record
400 meter borstcrawl met een tijd van
4 min 46,4 sec Hij bleef daarmede 0,4 sec.
onder het record van Taris. Dezelfde tijd
was in Augustus 1939 al eens gemaakt
door den Zuidslaviër Zischek, maar deze
prestatie is nimmer als Europeesch
record gehomologeerd
Tatos boekte dit succes in een wed
strijd ever 440 yards, dien hij won in
4 min. 47,7 sec. vóór den Zweed Björn
Borg (4 min. 50 sec.) en zijn landgenoot
Grof (4 min. 3,8 sec.).
LAWTENNIS
r
OCTOBER
r
Een V.P.B.-correspondent schrijft uit
Biarritz
Voorbij Biarritz ligt Eskualduna, het
land van de Basken. Vrij plotseling gaat
het grillige kustgebied over in een
prachtig berglandschap met zacht glooien
de weiden en bosschen. De stille dalen
van de Pyreneeën zijn in welig zomer
groen getooid. Helder tinkelen de klokjes
van het vee. De boerderijen liggen ver
uit elkander groote steenen op de da
ken, bonte doeken hangen over de met
houtsnijwerk versierde balkons. De men-
schen zijn wonderlijk gekleed met een
kort buis en een zijden gordel en spre
ken een onverstaanbare taal, waarin men
geen enkelen klank kan herkennen. De
Basken geheimzinnig volk met een ge
heimzinnige taal in een landschap, dat
ons zoo vertrouwd voorkomt
Vele geleerden hebben getracht de
raadselen, die volk en taal bieden, op
te lossen. De groote von Humboldt reisde
ruim 140 jaar geleden door Baskenland
om de taal te onderzoeken. Toen reeds
waren de Basken een onbekend volk ge
worden Baskische zeevaarders voeren
niet meer op walvischvangst naar het
Noorden, het koninklijke Navarra bestond
niet meer. Die tijden waren voorbij,
maar behouden waren de edele eigen
schappen van het volk, zijn dapperheid
en zijn warm en levendig gevoel. Von
Humboldt kreeg de Basken lief in het
jaar, dat hij in hun midden vertoefde en
noodig had om de oudste en moeilijkste
taal van Europa te leeren. Een taal van
goddelijken oorsprong, zeggen de Bas
ken, die zelfs de duivel vergeefs trachtte
te leeren.
'94/
