Finnen blijven oprukken
No. 17994.
1941.
VERDUISTEREN
Woensdag 1 October.
BINNENLAND
Bekendmaking
I
X
EEN BOEMERANG
Ingrijpen der Duitsche
marine
Verklaringen van
Churchill
Wenken inzake de Kinderbijslagwet
Doodstraffen wegens misdrijven tegen de Duitsche Weermacht
5
5
V
V
Nederlanders
De Duitsche luchtmacht in actie
Verplichte prijsaanduiding
vaste brandstoffen in
den kleinhandel
Deze courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
BUREAUX WAGENSTRAAT 35- 37
Telefoon 116300 (zeven lijnen) Giro No. 12500
v. 7.19 aar n.m. tot 7.40 aar v.m.
Finland’s standpunt ten opzichte van
den oorlog
Steun van de overheid
De economische beteekenis
van de Oekraine
Rede in het Lagerhuis
Opbouw van de visschersvloot
COURANT
HAAGSCHE
PRIJS DER ADVERJENTIËN:
PRIJS DEZER COURANT:
Sovjet-pantserwagens vernie-
den
De Weermachtsbevelhebber in Nederland deelt mede:
Voor ’s-Gravenhage bij vooruitbet. per 3 mnd. met „Kikeriki”, „De Nieuwste Mode”,
„Koloniaal Bijblad” en „Letterkundig Bijblad” f 3.15. Franco per post met Mode
blad ƒ4.20, zonder Modeblad ƒ3.95. Buitenland ƒ9.45. Landen waarop het
verlaagd intern drukwerk-posttarief van toepassing is 7.35 p- kw. Bij postkantoren
tegen de geldende goedgek. abonn.prijzen. Afz. nummers 5 ct., fr. p. post 10 et
GROOTE RIJKDOM AAN GROND
STOFFEN
wordt gesloten
de zijde van
toekomstige
Duitsche perscommentaren
De Duitsche bladen noemen de jongste
redevoering van Churchill een bekentenis
van de moeilijkheden, waarin Engeland
door de nederlagen van de Sovjets en
door de toenemende verliezen aan ton
nage geraakt is- Als belangrijke bekente
nis wordt het feit genoemd, dat Engeland
niet in staat is het initiatief aan zioh te
trekken. Overigens, zoo schrijven de bla-
slagschip
verneemt
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
In den komenden winter zullen weer
vele landgenooten een beroep op Winter
hulp doen. Ook uw bijdrage is voor het
steunen onmisbaar. Geeft daarom bij de
dezer dagen te houden lijstencollecte naar
vermogen!
vliegtuigen
„Nelson”
D.N.B.
de Tsjechische zijde, welke gisteren in
Berlijn zijn binnengekomen, heeft de
groote massa in het protectoraat aan deze
onlusten, welke door het buitenland zijn
uitgelokt, geen deel genomen.
log Nadat de
sche volk er tegen
van
den
hij, dat men
nog v1 --
ver.
terpresident het gebruikelijke mengsel van
bewuste huichelarij en leugens, waarmede
Churchill altijd geprobeerd heeft het pu
bliek den waren toestand van het empire
te onthouden.
UITWISSELING VAN ZWAAR
GEWONDEN
De Zwitsersche autoriteiten hebben,
naar S.P.T. meldt, Duitschland een mili
tairen hospitaaltrein ter beschikking ge
steld, die gebruikt zal worden om zwaar
gewonde Engelschen. die tegen gewonde
Duitsche militairen zullen worden uitge
wisseld, te vervoeren. Het aantal uit te
wisselen Engelschen bedraagt 1150. Zij
zullen naar een Fransqhe Kanaalhaven
worden vervoerd, en vandaar op 2 hospi-
taalschepen naar Engeland worden ge
bracht. De Duitsche militairen zullen in
een Zuid-Engelsche haven scheep gaan,
met als bestemming een Noord-Fransche
haven. De uitwisseling vindt plaats vol
gens artikel 39 van het verdrag van 27
Juli 1929, over de behandeling van krijgs
gevangenen.
Vrij sterke formaties van het Duitsche
luchtwapen hebben in den nacht van 30
September op 1 October een belangrijke
haven aan de Britsche Oostkust aangeval
len. Volgens de eerste rapporten van te-
rugkeerende bemanningen, kon de aanval
bij helder zicht worden uitgevoerd. Er
werden verscheidene branden en ontplof
fingen waargenomen Bovendien werden
nog 2 steden in Schotland gebombardeerd.
Mislukte tegenaanvallen der
Sovjets
Zuidelijken sector hebben de
op ver
plaatsen tegenaanvallen ge
daan, welke alle met bloedige verliezen
werden afgeslagen. Ten deele ontstonden
hevige gevechten met de bajonet, waarin
de bolsjewisten het onderspit dolven.
Sterke strijdkrachten van het Duitsche
luchtwapen bombardeerden spoorlijnen
rondom Tsjarkof in groote uitgestrekt
heid. Hierbij werden 33 transport- en
ravitailleeringsterreinen vernield of zwaar
beschadigd.
Twaalf vijandelijke vliegtuigen werden
neergeschoten en 6 op den grond ver
nield.
Van 15 regels f 1.75. Iedere regel meei tot 10 regels 45 ct., daarna iedere regel
meer'50 ct. Reclames 95 ct. per regel. Bewijsnummers 5 ct. fr. p. post 10 ct
Incasso binnen de stad 5 cent, buiten de stad volgens posttarief. Bij
vooruitbetaling: Kleine Advertenties 95 ct.; Dienstaanbiedingen 75 ct
Advertentiën waarin voorkomt ..Brieven aan het bureau van dit blad” 10 ct. meer.
De gemachtigde Voor de prijzen heeft
een beschikking uitgevaardigd, waarbij
een ieder, die in den kleinhandel vaste
brandstoffen te koop aanbiedt, verplicht
wordt deze waren te prijzen. De prijsaan
duiding van vaste brandstoffen, welke
voor onmiddellijken verkoop worden ge
reed gehouden, dient te geschieden door
middel van een prijslijst, welke op duide
lijk zichtbare wijze wordt opgehangen,
of ter inzage neergelegd. De brandstoffen
handelaren kunnen voor de naleving van
het voorschrift gebruik maken van de
prijslijst, welke door of namens den direc
teur van het rijkskolenbureau wordt uit
gereikt, tenminste wat betreft die vaste
brandstoffen, welke op deze lijst zijn ver
meld. Voor de vaste brandstoffen, welke
niet op de lijst voorkomen, moet de prijs
aanduiding op andere wijze ge^hieden.
De beschikking treedt op 13 October
1941 in werking.
heid door haar financieelen steun een stem
in het kapittel heeft. Het is, naar men
ons mededeelde, nog niet beslist, in
welken vorm deze financieele steun ge
goten zal worden.
Bijkantoor: Scheveningen. Keizerstr. 319, Tel. 550310; Filialen: Rijswijk
Kantoorboekh. Leeuwendaal, Oranjelaan 3, Tel. 119461, Voorburg, Boekhan
del H. E. G. Ruys, Heerenstr. 124. Tel. 778038; N.V. Kantoorboekh. Th. J
de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel. 330263; Boekh, J. B. v. Seters Jr., There-
siastr. 108a. Tel. 772444; Boekh. E. D, Couvée, van Hoytemastr. 66, Tel. 721187
Maan: 1 Oct, op 5.45 uur nam.
2 Oct. onder 4.20 v.m. op 6.13 u.
nam.
Nachtdienst DOKTERS: Tusschen
10 u. n.m. en 7 u. v.m.: No. 394920.
Ziekenfondsleden de Volharding:
No. 116364; zg. Stadspatiënten No. 49
Naar aanleiding van de arrestatie van
den ministerpresident van de autonomi-
sche Tsjechische regeering, Elias, en
diens ontheffing uit zijn ambt, is giste
ren van bevoegde zijde in de Wilhelm-
strasse verklaard, meldt S.P.T. uit Ber
lijn, dat over een eventueelen opvolger
nog niets definitiefs bekend is.
In de Wilhelmstrasse verwees men
voorts naar de officieele berichten, welke
intusschen door den radio-omroep in het
protectoraat zijn uitgezonden. Volgens
deze berichten zijn tot nu toe 20 execu
ties door middel van den kogel voltrok
ken. In hoofdzaak waren de veroordeel
den leden der vroegere communistische
partij en yoorts lieden, die met het bui
tenland in verbinding stonden en een
Duitsch-vijandige activiteit ontwikkelden.
Volgens mededeelingen van gezaghebben-
Van officieuze zijde wordt uit Helsinki
over het standpunt van Finland ten op
zichte van den oorlog o.a. het volgende
medegedeeld
Steeds heeft de Sovjet-Unie naar den
oorlog gestreefd, welke eerst tegen Euro
pa, daarna tegen de geheele wereld zou
worden gevoerd. Een der eerste doel
einden was uitbreiding fan den invloed
der Sovjets in het Noorden. Daarom werd
Finland het land, dat den eersten slag
moest opvangen. De Finsche soldaten
hebben met eigen oogen kunnen vaststel
len, welke geweldige militaire werken de
Sovjets van de IJszee tot aan de Finsche
Golf hebben aangelegd. Hierbij ging het,
zooals duidelijk gebleken is. om aanvals-
bases. Dit dwingt ons, aldus het offi
cieuze Finsche commentaar, den oorlog
voort te zetten wij moeten onze positie
zoodanig verbeteren, dat een vrede van
langen duur is verzekerd.
Engelsche vliegtuigen boven
Duitschland
Een vrij groot aantal Engelsche bom
menwerpers heeft in den afgeloopen nacht
steden aan de Duitsche Bocht en aan de
a.n.ev.Uen, De op woonwijken Z'SSSiX
geworpen brisant- en brandbommen ver-
oorzaakten verwoestingen en beschadigin
gen van- woningen en eischten slachtoffers
aan dooden en gewonden onder de bur
gerbevolking. Afzonderlijke vliegtuigen,
die Berlijn probeerden aan te vallen, wer
den door het luchtdoelgeschut zeer spoe
dig genoodzaakt terug te keeren. Een
vijandelijk vliegtuig werd door den lucht
afweer neergehaald.
ONDERHOUD TUSSCHEN ROOSEVELT
EN HULL
President Roosevelt heeft gisteren een
onderhoud van bijna 2 uur gehad met
den minister van buitenlandsche zaken,
Cordell Hull. Na afloop verklaarde Huil
aan de journalisten, dat men den ge-
heelen internationalen toestand had be
sproken. De minister weigerde evenwel
te zeggen, of in het bijzonder gesproken
was over een wijziging in de neutrali-
teitswet en over de betrekkingen tot
Japan.
President Roosevelt heeft in de pers
conferentie ontwijkend geantwoord, dat
niemand weet, of de wet tot hulpverlee-
ning aan Engeland ook op de Sovjet-
Unie zal worden toegepast. Op een vraag
over de steekhoudendheid der geruchten,
als zou de productie van oorlogsmateriaal
een tijdlang naar de Sovjet-Unie in
plaats van naar Engeland gestuurd wor
den antwoordde de president, dat hij tot
dusver van dergelijke geruchten niets
vernomen heeft. Over het algemeen blijft
het er echter bij, dat 50 procent van de
productie aan oorlogsmateriaal in de
Vereenigde Staten blijft, terwijl de an
dere 50 procent naar Engeland gaat.
onderzeebooten
voorheen en
sterkere mate
„opmer-
VROUWEN IN DE ENGELSCHE
OORLOGSINDUSTRIE
Het Britsche ministerie jfan arbeid heeft
kort, geleden besloten 9001)00 meisjes tus
schen 20 en 25 Jaar, die n-iet werkzaam
zijn in yoor den oorlog belangrijke func
ties, op te roepen ter vervanging van
mannen die onder de wapenen zijn. De
meisjes zullen worden te werk gesteld
in de munitie-industrie. Uitgezonderd
zullen worden degenen, die voor de voed
selvoorziening arbeiden en werkende
vrouwe:^, die getrouwd zijn met soldaten
of die jonge kinderen thuis hebben.
In het verloop van zijn rede betreurde
spr. opnieuw, dat „te vaak verklaringen
over de politiek van de regeering en
overzichten over den oorlogstoestand
door de ministers waren afgelegd”. In
dit verband merkte hij op, dat hij voor
nemens was, de Britsche veïliezen aan
schepen niet meer met regelmatige
maandelijksche tusschenpoozen bekend te
maken. Evenals in zijn laatste rede stel
de hij het verminderde tot zinken brengen
van Engelsche en in Engelschen dienst
varenden tonnage tijdens de laatste 3
maanden, hetgeen naar bekend, aldus het
D.N.B.verband houdt met de sterke
vermindering van het voor Engeland va
rende aantal schepen, voor als een succes
der Engelsche afweermaatregelen. Ook
spiegelde hij zijn hoorders opnieuw de
hulp van de Vereenigde Staten voor.
Deze kon thans „binnen afzienbaren
tijd” worden tegemoet gezien, doch het
zou te betreuren zijn, zoo zeide Chur
chill, indien men over deze „successen”
te vroeg zou jubelen. Ook kon hij geen
betrouwbare voorspellingen over de toe
komst doen. Veeleer kon men verwach
ten, dat de vijandelijke duikbootoorlog
met een grooter aantal
zou worden gevoerd dan
door de luchtmacht in
zou worden gesteund. Als een
king van bemoedigenden aard” kenmerkte
hij zijn verwijzing naar den steun, welke
Engeland van de zijde van de Sovjet-
Unie ten deel viel en naar de „vastbe
slotenheid van de Vereenigde Staten”. In
het Verre Oosten, zoo voegde hij eraan
toe, zag men China (Tsjoengking) aan
jde zijde van Engeland. Churchill gaf toe,
dat de vijand „het initiatief in handen
had” en dat T.igeland niet de macht had,
hem dit initiatief te ontnemen.
In het verder verloop van zijn rede
ging Churchill in op den steun, welken
Engeland en de Vereenigde Staten de
Sovjet-Unie willen verleenen. De Sovjet-
Unie, zoo zeide hij, heeft er recht op te
weten, welke maandelijksche hoeveel
heden wapenen en uitrustingsstukken
haar gezonden kunnen worden. Toch moet
men daarbij de wisselvalligheden van den
oorlog niet uit het oog verliezen. Slechts
door de kennis der mogelijke leveringen
kunnen de Sovjets het best de hiaten
aanvullen tusschen „de zeer zware ge
leden verliezen en de vermindering van
de munitieproductie eenerzijds en den
Britschen en Amerikaanschen aanvoer
anderzijds”. Het is alleszins mogelijk,
dat het transportvraagstuk, eerder dan
onze goede wil en onze gulheid uiteinde
lijk den begrenzenden factor vormen.
Indien Engeland er al het grootste belang
bij heeft, de Sovjet-Unie zqo ver als mo
gelijk is te steunen, zoo heeft het tege
lijkertijd ook andere belangen te behar
tigen. In vele opzichten zijn de tegen
woordige problemen gelijk aan die van
verleden jaar, toen Engeland met bloe
dend harte weigeren moest, de laatste
nog overgebleven jachteskaders ter hulp-
verleening naar Frankrijk te zenden.
Churchill sprak verder ook over het En
gelsche leger. Hij gaf toe, dat Engeland
nooit een leger had gehad, dat in getal
sterkte vergeleken kon worden met de
legers op het vasteland. Engeland zal ook
nooit zulk een leger hebben. „Met groote
moeite”, zoo zeide hij, ,,en veel tijd heb
ben wij thans een middelgroot doch zeer
goed leger gevormd”. Het Britsche leger
heeft echter niet zulke herhaalde en
succesvolle ervaringen als het Duitsche
leger gehad. Deze ervaringen bevorderen
zeer zeker de kracht van de weermacht.
Ministerpresident Churchill heeft, naar
U.P. -meldt, nog verklaard, dat Engeland
niet zal aarzelen Rome „naar beste
krachten en zoo zwaar mogelijk uit de
lucht te bombardeeren”, indien in den
loop vgn den oorlog zou blijken, dat een
dergelijke actie doelmatig en nuttig zou
zijn.
x>»»»»»»»
247 Slachtoffers van den
kruiser „Fiji”
De Britsche admiraliteit heeft de na
men gepubliceerd van 247 slachtoffers bij
het tot zinken brengen van den kruiser
„Fiji” door stuka’s tijdens de actie tegen
Kreta.
DE TOESTAND IN HET
PROTECTORAAT
I
Hoe vult men de bijslaglijst in?
Zeer vele werkgevers en arbeiders vul
len de kinderbijslaglijsten nog niet juist
of niet volledig in. Dit vertraagt de uit
betaling van den kinderbijslag ook voor
anderen. Daarom volgen hier nog eens
eenige wenken. Het is een goed moment
daarvoor, want de inzending van de kin
derbijslaglijsten over het derde kwartaal
staat voor de deur en daarna moeten de
kinderbijslagboekjes voor het jaar 1942
worden aangevraagd.
De arbeider teekent eiken dag, waar
op hij gewerkt heeft of waarover hij
(zonder gewerkt te hebben) loon heeft
ontvangen, met een kruisje op de lijst
aan Een feestdag, waarop hij niet ge
werkt heeft, maar waarover hij wèl loon
heeft ontvangen, teekent hij dus even
eens aan Voor elke maand telt hij ver
volgens het aantal kruisjes en vermeldt
het totaal in de kolom „Aantal Dagen”.
In de kolom „Ontvangen Loon” tee
kent hij aan wat hij in de desbetreffen
de maand aan loon uitbetaald heeft ge
kregen. Heeft hij in September wel ge
werkt, maar ontvangt hij het loon daar
voor pas in. October, dan vermeldt hij
de dagen waarop hij gewerkt heeft, op
de lijst onder September, maar het loon
mag hij pas onder October, in dit gevS+
dus op de kinderbijslaglijst voor het
vierde kwartaal, noteeren.
Wat de arbeider op zijn kinderbijslag
lijst heeft ingevuld, moet de werkgever
voor accoord teekenen. De werkgever
vermeldt bovendien den naam van den
Raad van Arbeid of van de bedrijfsver-
eeniging, waarbij hij voor de ziekengeld
en kinderbijslagverzekering is aangeslo
ten, alsmede zijn aansluitingsnummer.
Dit nummer kan hij vinden op de stuk
ken, welke hij voor de ziekengeldverze-
kering van den Raad van Arbeid of van
de bedrijfsvereeniging ontvangt.
Tenslotte onderteekent de arbeider de
lijst aan de voorzijde- Is inmiddels zijn
adres veranderd, dan geeft hij zijn nieu
we adres op in de daarvoor bestemde
ruimte. Is de gerechtigde een gehuwde
vrouw, dan vermeldt zij eveneens aan
de voorzijde of haar man een kinder-
bijslagboekje heeft, en zoo ja, van wel
ken Raad van Arbeid of van welke be
drijfsvereeniging.
Is de lijst op deze wijze geheel inge
vuld en onderteekend. dan wordt zij in
een gefrankeerde enveloppe gezonden
aan 1
naam op de voorzijde van de lijst ver
meld staat.
De inzending moet geschieden binnen
zeven dagen na het einde van het kwar
taal.
In
bolsjewisten Maandag opnieuw
scheidene
gefrankeerde enveloppe
het uitvoeringsorgaan, waarvan de
I VERSPREIDE BERICHTEN
Het Zwitsersche ministerie van bui-
j tenlandsohe zaken deelt mede De Zwit-
sersche gezant te Londen heeft opdracht
gekregen onverwijld een protest in te die-
nen inzake de ernstige schending van het
Zwitsersche luchtgebied, door ongeveer 50
Britsche vliegtuigen in den nacht van 28
op 29 September, welke een energieke re-
actie van den Zwitserschen luchtafweer
heeft teweeggebracht.
i De Engelsche minister van financiën
is voornemens bij het parlement een
wetsontwerp in te dienen, dat voorziet in
een nieuw crediet voor de oorlogsvoering,
tot een bedrag van 1 milliard pond ster
ling. Hiermede wordt de begroeting voor
de Engelsche oorlogsvoering voor het loo-
pende jaar tot 3 milliard pond sterling
verhoogd.
Pierre Laval is gisteren uit Parijs
per auto aangekomen op zijn landgoed
Chateldon, 20 k.m. ten Zuiden varr Vichy,
teneinde daar volledig te herstellen van
de verwondingen, welke hij heeft opge-
loopen bij den aanslag, welke 27 Augus
tus j.L op hem is gepleegd. Het proces
tegen Paul Colette, die den aanslag op
Laval pleegde, zal vandaag beginnen.
De Engelsche nieuwsdienst meldde
gisteravond, dat generaal Smuts, de mi
nisterpresident van de Unie van Zuid-
Afrika, benoemd is tot veldmaarschalk.
Naar Reuter uit Damascus meldt,
heeft generaal Catroux gisteren een ver
klaring gepubliceerd, waarin hij de „on
afhankelijkheid” van Syrië proclameert.
Als gevolg van de staking bij de
fabrieken van Chrysler en Briggs te De
troit, waardoor de bedrijven moesten
worden gesloten en 20.000 man werkloos
zijn geworden, is nog een andere fabriek
van de Chrysler-onderneming, die Ply-
mouth-wagens bouwt, stilgelegd, daar de
Briggs-fabriek geen carosserieën meer
levert. Door deze stillegging worden
weer 10.000 man getroffen, zoodat thans
in totaal 30.000 man zonder werk zijn.
Te Ankara zijn TurkschBritsche
onderhandelingen geopend in verband
met de voorgenomen uitbreiding van de
haven van Alexandrette.
De Canadeesche regeering heeft allen
invoer uit Japan zonder bijzondere ver
gunning, verboden.
SPERTIJD PIANO- EN ORGELHANDBL
In de Nederlandsche Staatscourant vao
gisteravond is opgenomen een beschik
king van den secretaris-generaal van het
departement van Handel, Nijverheid en
Scheepvaart betreffende de uitvoering van
de vestigingswet kleinbedrijf 1937, waar
bij het verboden wordt een piano- of orgeL
handel te vestigen zonder vergunning
van genoemden secretaris-generaal. On
der dit sperverbod vallen tevens het ver
richten van hepstellingswerkzaamheden
aan piano’s en harmoniums, alsmede de
uitbreiding van bestaande oedrijven en
wijzigingen in de personen van onder
nemers en beheerders.
A
X
A
A
A
s
A
s
A
X
A
A
A
A
A
X
X
A
A
X
A
A
A
A
A
A
A
A
A
X
A
De boemerang is een houten werptuig,
dat bij primitieve volken wel voor de
jacht wordt gebruikt en dat door zijn
vorm de eigenschap heeft, dat het, weg
geslingerd, in een bocht naar het punt
van uitgang terugkeert, zoodat de man,
die het ding heeft gelanceerd, een goede
kans heeft er zélf door getroffen te wor
den.
Aan zoo’n boemerang doet het werk
denken van sommigen, die zich verbeel
den dat zij de bezettende macht hier te
lande benadeelen door sabotage te plegen
op voedingsmiddelen, hetzij door het
bieden van passieven tegenstand of door
deze kostbare goederen op eenigerlei
wijze te vernietigen of onbruikbaar te
maken, b.v. door opslagplaatsen van
levensmiddelen in brand te steken, zooals
hier en daar schijnt te zijn voorgekomen.
Het verschil met den boemerang is, dat
deze saboteurs niet alleen zichzelf treffen,
maar wat ernstiger is met welhaast
wiskundige zekerheid vooral ook hun
landgenooten.
Het is goed erop te wijzen, dat zij, die
zich aan deze practijken schuldig maken,
niet alleen hun doel totaal missen, maar
bovendien ernstig nadeel toebrengen aan
ons eigen volk. Het is toch zóó, dat de
bezettende macht van zulk een sabotage
geen enkel nadeel ondervindt; zij zorgt
wel, dat zij in elk geval aan haar trek
komt, waartoe zij volkomen de macht be
zit en over de noodige organisatie be
schikt. Zij kan te allen tijde in beslag
nemen hetgeen zij behoeft. De saboteurs
treffen dus alléén het eigen volk, in het
bijzonder in de streek, waar zij hun prac
tijken toepassen, want hetgeen verloren
gaat wordt' eenvoudig afgetrokken van
hetgeen voor de bevolking van die streek
beschikbaar is.
Dat er voor de eigen bevolking aller
minst reden is om zich over zulke sabo
tage te verheugen of zelfs maar onver
schillig er tegenover te staan, moet ieder
duidelijk zijn, die even bedenkt van hoe
enorm groot belang de voedselvoorziening
van ons volk thans en in de naaste toe
komst is, nu de groote voorraden uitge
put zijn of gefaken, de aanvoer tenge
volge van de Britsche blokkade stop staat
en daarmee ons zoo dichtbevolkte land
voor zijn noodzakelijke levensonderhoud
in hoofdzaak is aangewezen op hetgeen
het zelf onder de tegenwoordige ongun
stige omstandigheden kan voortbrengen.
Wij hebben al eerder herinnerd aan het
ernstig waarschuwende woord van den
organisator van onze voedselvoorziening,
ir. Louwes: Tusschen ons en den honger
staat slechts de organisatie van de voed
selvoorziening.
Wie, op welke wijze ook, op dit gebied
sabotage pleegt, vergrijpt zich aan het
allereerste levensbelang van het eigen
volk en stelt zich daarbij aan zeer harde
maatregelen bloot
Een Duitsch Kriegsgericht moest wederom een zaak tegen de aanstichters
van een in Nederland ontdekte sabotage- en spionnage-organisatie be
handelen. De vier hoofdbeklaagden werden „tot den dood veroordeeld. Aan
drie van hen werd het vonnis met den kogel voltrokken. De vierde werd
wegens geestelijke minderwaardigheid met levenslange tuchthuisstraf
begenadigd. Een aantal andere beklaagden kreeg veeljarige vrijheids
straffen.
De Weermachtsbevelhebber in Nederland deelt mede:
Een Nederlander, die een in dienst»-van de bezettende macht staanden
Duitschen spoorwegbeambte zonder eenige aanleiding van achteren neer- 5
geschoten had, werd door een Duitsch Kriegsgericht ter dood veroordeeld, g
Het vonnis is met den kogel ten uitvoer gelegd. v
V
V
DE „NELSON” BESCHADIGD
De Engelsche berichtendienst deelt
mede, dat het door Italiaansche torpedo-
beschadigde slagschip de
is geweest, verneemt het
Sir Walter Monktcn, de directeur-
generaal van het Britsche ministerie van
informatie, zal binnenkort naar Moskou
vertrekken teneinde besprekingen te voe
ren met den chef van ’t Sovjet-informatie-
bureau, Lozowski.
Van 2 tot 5 October zal te Weenen
het 47e congres van Duitsche filatelisten
plaats hebben Ter herdenking hiervan zal
een gelegenheidsbriefkaart worden uitge
geven met opgedrukten postzegel. Deze
zegel vertoont het borstbeeld van Hitler,
omgeven door een lauwerkrans.
De Fransche autoriteiten hebben in
het gebied van Duinkerken de definitieve
oorlogsschade opgemaakt. Tot en met
1 Augustus zijn in de stad Duinkerken
zelf 2650 gebouwen van de 3387, dus
82 procent, vernield. In de havenstad St.
Malo zijn van de rond 3000 woonhuizen er
635 vernield en rond 150 zwaar bescha
digd. In Rosendahl zijn van de rond 4000
gebouwen 810 met den grond gelijk ge
maakt en 1656 beschadigd. Door het door
steken of breken van dijken is een deel
van het kustgebied door de zee over
stroomd. Deze akkers zullen ook, nadat
het water zal zijn weggeloopen, vele jaren
onbruikbaar blijven.
In Italië zullen textielkaarten wor-g
den ingevoerd.
Van hooge Vaticaansche zijde wordt
verklaard, meldt U.P., dat de Paus den
persoonlijken afgezant van Roosevelt,
Myron Taylor, gedurende diens kort ver
blijf in Rome, een boodschap voor Roo
sevelt heeft overhandigd, waarin hij er
bij de Amerikaansche regeering op aan
dringt, haar invloed tegen ren eventueele
bombardeering van Rome te doen gelden.
In Vaticaansche kringen gelooft men ver
der, dat de Paus er Taylor opmerkzaam
op heeft gemaakt, dat een luchtaanval op
Rome de geheele katholieke wereld tegen
de aanvallers zou kunnen opzetten.
Te Londen is bekend gemaakt, dat
generaal Wavell zijn reis naar Britsch-
Indië heeft voortgezet, nadat hij in Tehe
ran besprekingen heeft gevoerd met den
Sovjet-ambassadeur en generaal Novikof.
Volgens berichten uit Lissabon zal
op 5 October weer een vrij groot trans
port Portugeesche troepen naar de Kaap
Verdische eilanden vertrekken. De ver
dere versterking wordt in verband ge
bracht met eenige dagen geleden ge
schiede Britsche troepenlandingen in
Freetown aan de Westkust van Afrika.
Wij hebben reedS in een artikel gewe
zen op het groote belang, dat de visscherij
heeft voor onze voedselvoorziening. On
danks het feit, dat er niet meer gevischt
kan worden op volle zee en het visschen
langs de kust met vele moeilijkheden te
kampen heeft, zoodat alleen de vangst
in de binnenwateren en in het Ijsselmeer
overblijft, zijn er toch nog tienduizenden
gezinnen, die geregeld visch kunnen eten.
Het blijft alleen te betreuren, dat de
prijzen van visch zoodanig zijn, dat groote
groepen van de bevolking zich niet kun
nen permitteeren deze te koopen.
Tengevolge van de oorlogsomstan
digheden heeft de visschersvloot ver
liezen geleden. Als men dan bedenkt, dat
er reeds voor den oorlog een gebrek aarf
doeltreffend materieel bestond, begrijpt
men, dat het noodzakelijk is, dat onze vis
schersvloot van den grond af .opgebouwd
wordt, willen wij onze positie op
de internationale vischmarkt niet verlie
zen. Op het gebied van het materieel voor
de vischvangt heeft zich de laatste jaren
een belangrijke evolutie ontwikkeld. De
schepen zijn veel grooter geworden en
voorzien van nieuwe doeltreffende machi
nes, de koeltechniek heeft ontzaggelijke
vorderingen gemaakt, koelschepen en koel
huizen werden gebouwd, de vischeonser-
venindustrie heeft een groote vlucht ge
nomen, enz. enz. Andere landen hebben
deze ontwikkeling op het gebied der vis
scherij gevolgd, zoodat het absoluut nood
zakelijk is, dat ons land zich eveneens in
deze richting blijft bewegen. Het geheele
visscherijwezen zal aan een saneering on
derworpen worden. Dit zal uit den aard
der zaak niet kunnen geschieden zonder
een krachtigen financieelen steun van de
overheid, aangezien de visschers niet over
voldoende kapitaal beschikken.
Er wordt thans, naar wij verna
men, door de bevoegde officieele in
stanties een plan opgesteld voor den we
deropbouw van de visschersvloot. Tot de
uitwerking van dit plan, dat vanzelfspre-
kenS een grooten omvang heeft, zal in
oorlogstijd niet kunnen worden overge
gaan Het is echter wel mogelijk alle voor
bereidingen te treffen, zoodat zoo snel mo
gelijk met den bouw van schepen begon
nen zal kunnen worden. Een waardevolle
aanwijzing is daarbij, dat nauwkeurig be
kend is, welke behoefte aan visch er in
normale tijden bestaat. Bij de opstelling
van een plan voor den wederopbouw zal
men er ook rekening mee houden, dat de
schepen economisch gebruikt zullen wor
den. Dit zal mogelijk zijn, doordat de over.
Naar de Engelsche berichtendienst
meldt, aldus het D.N.B., heeft Churchill
gisteren in het Lagerhuis verklaard, dat
de Britsche en Amerikaansche gedele
geerden bij h-n besprekingen in Moskou
een duidelijk en volledig overzicht heb
ben van hetgeen Engeland van nu af aan
de Sovjet-Unie maand voor maand kan
geven. Hij voegde hieraan toe, dat het
Britsche volk „offers van zeer ernstigen
aard” moet brengen om de Sovjet-Unie
in staat te stellen als oorlogvoerende
mogendheid te blijven bestaan Spr.
maakte vervolgens bekend, dat binnen
kort een „nieuwe en loyale alliantie zal
worden gepubliceerd, welke door Groot-
Brittannië en de Sovjet-Unie met Iran
ei en waarbij Iran zien aan
Engeland zal bevinden in de
ontwikkeling van den oor-
ministerpresident het “rli“
had gewaarschuwd
den winter een vermindering van
Duitschen druk te verwachten zeide
-i zich moet voorbereiden op
veel fellere gevechten dan tot dus-
Aan het Finsche front tusschen het
Ladogameer en het Onegameer hebben de
verbonden troepen in de gevechten op 28
en 29 September verdere goede vorderin
gen gemaakt en verscheidene door de
Sovjets hardnekkig verdedigde plaatsen
veroverd.
De bolsjewisten trachtten in den loop
van deze gevechten verscheidene malen
vergeefs het Finsche oprukken te stuiten
door tegenaanvallen. Al deze tegenaan
vallen werden afgeslagen met zware ver
liezen voor den vijand.
In den sector van een Finsche divisie
werden in den loop van deze gevechten
ruim 5000 gesneuvelde Sovjetsoldaten ge
teld. Verscheidene stukken geschut en
talrijk ander oorlogsmateriaal is door de
Finnen buitgemaakt. Op het Ladogameer
bezetten de Finnen het laatste eiland, dat
nog in vijandelijké handen was.
Zondag hebben de Finnen in totaal 10
en Maandag 8 vliegtuigen der Sovjets
neergeschoten.
Duitsche luchtstrijdkrachten brachten
op het Ladogameer een transportschip
van 500 b.r.t. tot zinken en beschadigden
2 schepen met tezamen 1800 b.r.t. zwaar
Eenheden van de Duitsche marine heb
ben de laatste dagen herhaaldelijk met
groot succes doelen aan land in den
Noordelijken sector aangevallen. De krui
sers „Leipzig” en „Emden” beschoten
vijandelijke veld- en artilleriestellingen
met goede uitwerking.
De troepen van een divisie der Waffen-
SS hebben in de periode van 25 tot 29
September in den Noordelijken sector in
totaal 51
tigd.
Na den val van Kief richten de blik
ken van economisch geïnteresseerde
kringen zich thans op de Oost-Oekralne,
nadat de West-Oekraine met het erts
bekken van Kriwoj Rog reeds eenigen
tijd in Duitsche handen is. Gezien van
het standpunt van een nieuwe Europee-
sche continentale economie is de Oekraine
van bijzondere beteekenis, meldt Europa-
press. Dit gebied tusschen de Karpaten
en den Don is niet slechts als land der
vruchtbare aarde belangrijk uit land
bouwkundig oogpunt, doch bezit ook
waardevolle grondstoffen voor de in
dustrie en wel in de eerste plaats kolen
en ertsen.
In 1938 was 32 millioen h a. in de
Oekraine met graan bebouwd, waarvan
het voornaamste gedeelte met tarwe. De
oogst bedroeg aan tarwe 8 millioen ton,
aan rogge en gerst ieder 5 millioen ton,
aan mais 4 millioen ton en aan haver
2,4 millioen ton. Ook voor den verbouw
van oliehoudendeplanten, zooals b.v.
soja, bezit de Oekraine gunstige voor
waarden. Van de grondstoffengebieden
mogen in de eerste plaats de kolen van
het Donezbekken genoemd worden, steen
kolen van prima kwaliteit, waarvan vol
gens betrouwbare ramingen ongeveer 70
milliard ton aanwezig zou zijn. De jaar-
lijksche productie bedroeg in 1938 rond
75 millioen ton, ongeveer 50 pCt. van de
totale productie in Duitschland in 1936
en 70 tot 80 pCt. van de totale steenkool-
productie van de Sovjet-Unie. De be
langrijkste ijzerertslagen van de Oekraine
liggen in het gebied van Kriwoj Rog
het erts heeft hier een gehalte van onge
veer 70 pCt. bij een geraamde hoeveel
heid van 1,5 milliard ton. Een milliard
grooter zijn de ertslagen op hét schier
eiland Kertsch aan de Zee van Azof
hier is het ijzergehalte evenwel 40 pCt.
De ertsproductie van de Oekraine be
droeg in 1938 rond 20 millioen ton, het
geen meer dan de helft is van de totale
productie van de Sovjet-Unie en de helft
van de ertsproductie van Frankrijk in
1937 De eenige mangaanlagen van de
U.S.S.R. de grootste ter wereld
zijn eveneens in de Oekraine te vinden,
waarvan de belangrijkste bij Nikopol
a<ln den benedenloop van den Dnjepr.
«et mangaanerts heeft hier een gehalte
Van 45 pCt. Naast lood, zink en koper
*ordt in de West-Oekraine bij Droho-
oycz ook aardolie gevonden In de laat-
jaren werden ook in het gebied van
‘tomny ten Zuidoosten van Kief groote
belagen ontsloten. Bij Woroschilowgrad
*an den Donez bevinden zich tenslotte
•eweldige zoutlagen.
,D<-' Oekraine was zooals uit boven
wande gegevens blijkt, het belangrijk-
j e 'andbouw- en industrieele gebied van
v S°vjet-Unie Het spreekt welhaast
dat daar ook naast de zware
oVeU?'rle de machine-industrie en de
lang1?.6 verwerkende industrieën in be-
Wjjr^ e mate vertegenwoordigd zijn
8r«n* oeven hier slechts te noemen de
hiack! tractorfabrieken te Charkof en de
Werv cfahriekton te Rostof alsmede de
en van Odessa, Nicolajef en Rostof.
Naar de persdienst van de N.S.B.
meldt zal de eerste landdag van het
Nederlandsch Architecten Gilde op Zater
dag 4 October a s. te Utrecht worden ge
houden in Hotel des Pays Bas. De aan
vang is bepaald op 3 uur n.m? Het woord
zal worden gevoe door den heer dr.
ir. G. A. C. Blok, hoofd van het Neder
landsch Architecten Gilde.
In de Nederlandsche Staatscourant
van heden is opgenomen de „prijzenbe-
schikking walsproducten van ijzer en
staal no. 1”, welke heden in werking
treedt.