Mo. 17996.
Vrijdag 3 October.
Leningrad gebombardeerd
streven der Duitsche
Werken
Moskou
en
vrouwen
en
1941.
Rede
Kiroffabrieken beschoten
VERDUISTEREN
De nieuwe bonnen
commissaris
van den Rijks-
PAUL COLETTE TER DOOD
VEROORDEELD
Telefoon 116300 (zeven lijnen) - Giro No- 12500
Voor s-Gravenhage bij vooruitbet. per 3 mnd. met „Kikeriki”, „De Nieuwst
„Koloniaal Bijblad” en „Letterkundig Bijblad” ƒ3.15. Franco’per oost nJt uT’
blad ƒ4.20, zonder Modeblad ƒ3.95. - Buitenland ƒ9.45. Landen Mode’
verlaagd intern, drukwerk-posttarief van toepassing is 7.35 p. kw Bij wa^rop het
tegen de geldende goedgek. abonn.prijzen. Afz. nummers 5 ct fr p post^O^t
HITLER SPREEKT HEDEN
BIJ OPENING VAN WINTER-
HULPWERK
Na de conferentie te Moskou
v. 7.14 uur n.m. tot 7.44 uur v.m.
Duitsche luchtaanval op New Castle
Tegenaanvallen van de Sovjets
afgeslagen
HAAGSCHE
COURANT
PRIJS DEZER COURANT:
DOKTERS:
om
in
de
de
Kaas
even-
Alge-
V
ROOSEVELT’S VERKLARING OVER
GODSDIENSTVRIJHEID IN DE
SOVJET-UNIE
verklaring van Roosevelt,
twee bonnen bestonden,
de helft van de op de
verkrijgbare hoeveelheid
Daar de kleine bonnen van
kaart thans recht geven op
rantsoen bloem, gebak of
op
bonnen
geven,
brood-
half
heeft
men toen nog de beschikking over een
voldoende aantal bonnen voor het koopen
van een half rantsoen tarwebloem, brood
of gebak
Het Hongaarsche front
Naar het Hongaarsche nieuwsagent
schap meldt, hebben de tusschen Dnjepr
en Donets oprukkende strijdkrachten der
verbonden mogendheden een belangrijk
spoorwegknooppunt van de Donetsiijn be
reikt. In den sector van de aan den
Dnjepr in den strijd geworpen Hongaar
sche troepen hebben de Sovjets Woens
dag na krachtige voorbereiding door de
artillerie, getracht den Dnjepr over te
steken. Deze herhaalde pogingen werden
met zware verliezen voor de Sovjets af-
leslagen.
Paul Colette, de dader van den aanslag
op Laval en Déat, is door het Fransche
speciale gerechtshof te Parijs ter dood
veroordeeld. Naar verluidt, heeft Colette
bij maarschalk Pétaip een verzoek
gratie ingediend.
wat tot nu toe op dit gebied tot stand is
gebracht, is veel voor een jaar en het is
mij een voldoening, u hiervoor te kunnen
danken én ik wil hier tegelijk den wensch
en het verzoek te kennen geven, dat flier
op gelijke wijze als tot nu.toe ons werk zal
worden gesteund. Het is, zooals de Rijks-
vrouwenleidster heeft gezegd: wij staan
hier niet om te bevelen of om te zeggen,
dat dit of dat het beste is, wat kan ge
schieden. Het is slechts de som van erva
ringen, welke wij, nationaal-socialisten ons
tot levensvorm hebben gemaakt en deze
ervaringen willen wij ter beschikking stel
len. Het Duitsche volk stond in een we
reld. waar het van alle zijden kon worden
aangevallen en heeft zijn weg moeten zoe.
ken. Hierbij heeft het vele ervaringen opge.
daan en dezen rijken schat aan ervaringen
willen wij thans aan die menschen geven,
die volgens ons gevoel ons bloed zoo na
staan en die wij thans zoo gaarne tot onze
kameraden en medewerkers aan een ge
meenschappelijk doel zouden hebben. Wij
wenschen niet anders, dan dat wij hier
spoedig medewerkers zullen hebben en dat
deze kameraden spoedig met ons zullen
aantreden, dat zij met ohs mee zullen
werken voor zich zelf en hun toekomst,
dat zij mee zullen vormen aan de toekomst
van hun kinderen, zooals wij thans doen
volgens den wil van onzen Führer.
Een ding zien we duidelijk, In dit ge
bied zijn wij allen vereenigd als nationaal-
socialisten, dat wil zeggen, wij zien een
wereldorde, aan welker spits de lotsgc-
meenschap staat van Duitschland en Ne
derland. bepaald door het bloed der Ger-
maansche afstamming.- Dat is nationaal-
socialisme en dit is op Nederlandscho
wijze precies hetzelfde als op Duitsche. Er
is slechts sprake van een ding, n.l. of wij
beiden willen bouwen aan onze toekomst
volgens de grondbeginselen van het. natio-
naal-socialisme. dat wil zeggen, dat we ons
volk, ons Nederlandsche en Duitsche volk,
ons Germaansche wezen op den voorgrond
stellen en alle andere eischen hierachter
stellen. Daartoe hebt gij besloten.
vak op de bonnen D en rijst
kinderen tot en met 3 jaar) 250
rijst kan worden gekocht.
TOELICHTING OP DE BON-
AANWIJZINGEN
De secretaris-generaal van het depar
tement van Landbouw en Visschcrij
maakt in aansluiting hierop het volgende
bekend
Aardappelen
Voor aardappelen is aangewezen bon
38a van de nieuw uitgereikte aardappel-
kaatten, welke recht geeft op het koopen
van IJ k.g. Aangezien volwassenen twee
kaarten ontvingen, blijft het wekelijks
beschikbare rantsoen voor deze per
sonen 3J k.g. Kinderen van een leeftijd
tot en met 3 jaar, kregen één kaart, zoo-
dat deze thans wekelijks 1? k.g. krijgen,
in plaats van voorheen 31 k.g. per twee
weken, terwijl het rantsoen van personen
van 14 tot en met 20 jaar nu van 3j k.g.
op 5} k.g. per weck is gebracht.
Bloem, brood, gebak
Voor het koopen van tarwebloem zijn
de bonnen 124 tot en met 127 van de
„Bonkaart Algemeen” aangewezen, welke
elk op 70 gram (één rantsoen) bloem of
100 gram brood, dan wel op één rant
soen gebak recht geven. Deze wijziging
brengt geen verandering der rantsoenen
te weeg, daar voorheen van elk nummer
welke dus
nieuwe
recht
de
een
brood,
men toch nog de beschikking
Deze courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
BUREAUX: WAGENSTRAAT 35—37
Bijkantoor: Scheveningen. Keizerstr. 319, Tel. 550310; Filialen: RIJswIJk,
Kantoorboekh. Leeuwendaal, Oranjeiaan 3, Tel. 119461, Voorburg, Boekhan
del H. E. G. Ruvg, Heerenstr. 124, Tel. 778038; N.V. Kantoorboekh. Th. J.
de Koning, Goudsbloemlaan 8, Tel. 330263; Boekh. J. B. v. Seters Jr., There-
siastr. 108a, Tel 772444; Boekh. E. D. Couvée, van Hoytemastr. 66. Tel. 721187
DE BEZETTING VAN IJSLAND
Het nieuwe Amerikaansche expeditie
corps, dat op Ijsland is aangekomen, be
staat volgens een bericht van Associated
Press uit infanterie, artillerie, technische
eenheden, seintroepen en sanitair perso
neel, die groote hoeveelheden voorraden
en oorlogsmateriaal hebben meegebracht
om Ijsland te maken tot de „machtigste
vesting van het Noorden”. De troepen, die
uitgerust zijn met sneeuwschoenen en
automatische geweren, worden onderge
bracht in kampen, die door Amerikaan-
sebe marinetroepen en Engelschen zijn
opgebouwd. De Engelschenbehouden het
opperbevel over alle bezettingstroepen op
Ijsland.
Uit Reykjavik wordt gemeld, dat de mi
nisterpresident van Ijsland, Jonasson, in
een interview o.a. uiting heeft gegeven
aan de hoop, dat met het einde van den
oorlog ook de bezetting van Ijsland wordt
opgeheven. De EngelschAmerikaansche
bezetting heeft voor de bevolking ernstige
problemen geschapen. De kosten van le
vensonderhoud zijn met zeventig procent
gestegen. De buitenlandsche handel van
Ijsland ligt stil.
Er is een aantal „ongelukkige inciden
ten” voorgevallen. Deze hebben betrek
king op de verhouding tusschen de En-
gelsche en Amerikaansche soldaten en
IJslandsche vrouwen.
DE ITALIAANSCHE GENERAAL
PRICCOLO TE BERLIJN
De chef van den generalen staf van de
Italiaansche luchtmacht, kolonel-generaal
Priccolo. is gisteren te Berlijn aangeko
men, vanwaar hij zich naar het Ooste
lijke front zal begeven om besprekingen
te voeren met rijksmaarschalk Göring, en
de aan het Oostelijke front in den strijd
geworpen formaties van de Italiaansche
luchtmacht te bezoeken.
Bisschep Raymond Wade van de kerk
der methodisten te Detroit heeft in een
aan Roosevelt gericht telegram naar As
sociated Press meldt, geprotesteerd tegen
de Woensdag door Roosevelt afgelegde
verklaring over de godsdienstvrijheid in
de Sovjet-Unie. Wade noemt de uitlating
van Roosevelt misleidend en geheel on
waar. Gedrukte grondwetten zijn waar
deloos, zoolang zij niet door feiten beves
tigd worden. Het opsluiten en vermoor-
Rijst
Voorts zijn van de papkaart voor kin
deren de bonnen ,.D rijst” en „E rijst”
aangewezen, welke elk recht geven op
het koopen van 250 gram rijst, rijste-
meel, rijstebloem of kindermeel <dus
geen rijstgries). In verband hiermede is
er geen havermoutbon van deze papkaart
geldig verklaard. De havermoutbonnen
van de papkaarten dienen bewaard te
worden.
Voor de periode van Zondag 5 tot en
met Zaterdag 11 October zijn op de
bonnen 38 brood, vleesch, vleeschwaren
en melk de gebruikelijke rantsoenen
verkrijgbaar, terwijl op de bonnen 38a
van de nieuwe aardappelkaarten per bon
1} kilo aardappelen beschikbaar is ge
steld.
Verder zijn.van de Bonkaart Alge
meen voor de ’periode van Zondag 5 Oc
tober tot en met Zaterdag 1 November
de volgende bonnen aangewezen
121 voor 1 kilogram suiker122 voor
250 gram koffiesurrogaat123 voor 500
gram jam124, 125, 126 en 127. elk voor
1 rantsoen bloem, brood of gebak128
voor 250 gram havermout129 voor 250
gram gort130 voor 100 gi „m vermicelli
of maizena131, 132, 133 en 134, elk
voor 100 gram kaas, terwijl in dittijd
vak op de bonnen D en E rijst (voor
gram
ONLUSTEN IN TRANSKAUKASIË
EN NOORD-IRAN
Het blad Boelgaarsche „Sora” publi
ceert een bericht uit Ankara, volgens
hetwelk op grond van inlichtingen uit
welingelichte diplomatieke bron, in Trans
kaukasië en in Noord-Iran ernstige on
lusten zijn uitgebroken. Hierdoor is ook
de in de afgeloopen dagen waargenomen
verplaatsing van sterke Britsche troepen
van Bagdad naar de Iransche grenzen te
verklaren. De haard van de onlusten, die
hier en daar het- karakter van opstanden
hebben aangenomen, bevindt zich in Ki-
rowobad, Eriwan, Leninakan en Na-
chitsjewan. Ook in Abris en Tiflis zijn
onlusten uitgebroken. De onderdrukking
van deze opstandige beweging, welke de
Sovjet-verbindingslinies in Iran bedreigt,
heeft ook een onderwerp van bespreking
uitgemaakt tijdens het verblijf van Wa-
vell in Teheran.
In een ander bericht van het blad uit
Ankara wordt gemeld, dat volgens uit
Amerikaansche en Japansche bronnen te
Moskou afkomstige berichten in vele
dorpen in Transkaukasië in de afgeloopen
week de politieke commissarissen en
ambtenaren door de bevolking zijn mis
handeld. Het heeft den schijn, dat de op
stand in Georgië een zeer grooten om
vang heeft aangenomen.
Voorts publiceert genoemd blad nog
een bericht uit Teheran, volgens hetwelk
een deel der Sovjettroepen uit Iran naar
Transkaukasië teruggetrokken moest
worden.
Het D.N.B. meldde heden liit Berlijn:
De Führer zal heden in het bestek eener
bijeenkomst ter opening van het Winter-
hulpwerk tot het Duitsche volk spreken.
Zjjn rede wordt ingeleid door het verslag
over het Winterhulpwerk van het jaar
194O/’41, dat wordt uitgebracht door Rijks-
minister dr. Göbbels. De betooging wordt
vanmiddag om 5 uur door alle Duitsche
zenders uitgezonden.
De eerste collectedag voor de „Winter-
hilfe” 1941/42 op Zondag 14 September
j.l. heeft 28.902.793 Rijksmark opgebracht,
tegen 23.171.365 Rijksmark op den eersten
collectedag van het vorige jaar.
VERSPREIDE BERICHTEN
De typhoon, die gisteren het Zuid-
westetijke deel van Japan heeft geteis
terd en wiens uitloopers thans ook Tokio
hebben bereikt, heeft nieuwe slachtoffers
geëischt en zeer zware schade aangericht.
Behalve de beide reeds gemelde zware
spoorwegongelukken is tot dusver be
kend geworden, dat 30 menschen zijn om
gekomen. De berichten over de ongeluk
ken kunnen voorloopig slechts onvolledig
zijn, aangezien de telefoonleidingen voor
een deel verbroken zijn. 39 Visschers-
vaartuigen zijn -gezonken en 8 worden
vermist. Duizenden huizen zijn vernield.
De krijgsraad te Boedapest heeft
wegens hoogverraad en spionnage 18 per
sonen, o.m. een Sovjet-onderdaan en een
vroegere Poolsche onderdaan, veroordeeld
tot tuchthuisstraffen van 3 tot 15 jaar
De Engelsche nieuwsdienst meldt,
dat de Australische regeering - bij de
stemming over de motie van wantrouwen
der arbeiderspartij, met 36 tegen 35 stem
men in de minderheid is gebleven.
Na een langdurige ziekte, is Duitsch-
lands jongste circusdirecteur, Herbert Ha
genbeek in den ouderdom van 31 jaar in
Hamburg overleden. Herbert Hagenbeek
leidde tezamen met zijn vader, Lorenz Ha
genbeek, het wereldberoemde circus Carl
Hagenbeek. Met hem is een der jongste
Hagenbockgeneratie heengegaan. Hij was
een even goed circusartist als directeur.
De Iransche ministerpresident heeft
in het parlement meegedeeld, dat al het
contante geld en de deposito’s van den
vorigen Sjah, die bij de Iransche natio
nale bank waren ondergebracht, op den
nieuwen sjah zijn overgeschreven.
Het Japansche agentschap Domei
meldt van het front in Hoenan, dat de
Japansche troepen tijdens het nieuwe of
fensief aan de Gele rivier 120.000 man
Tsjoenking-troepen hebben omsingeld.
De Fransche bladen melden, dat in
de omgeving van Amiens 35 communisten
gearresteerd zijn. Tot de arrestatie van 10
andere communisten is bevel gegeven en
30 andere gevallen zijn nog in onderzoek.
Tusschen Brazilië en de Vereenigde
Staten is een handelsverdrag gesloten.
Men schat de hoogte van het door de Ver
eenigde Staten aan Brazilië verleende cre-
diet op ongeveer 100 millioen dollar.
De Amerikaansche regeering doet
alle moeite er voor te zorgen, dat de Euro-
peesche vluchtelingen, die zich momenteel
in Portugal bevinden, spoedig naar Ame
rika kunnen door reizen. De stoomvaart
maatschappij „American Export Lines”
heeft van hoogerhand opdracht gekregen,
er voor te zorgen, dat binnenkort de laat
ste Amerikaansche staatsburgers uit Euro
pa vertrokken kunnen zijn. Zooals be
kend varen van de „American Export Li
nes” op de route New York-Lissabon de
„Exciter”, de „Exambion” en de „Excali-
bur” Wat het vervoer met de Clippers
betreft, deze zijn voortdurend bezet door
officieele Amerikaansche en Engelsche
persoonlijkheden, die in opdracht hunner
regeeringen heen en weer reizen, zoodat
de luchtverbinding, wat de eigenlijke eva
cuatie uit Europa betreft, kan worden
uitgeschakeld.
De Londensche berichtendienst meldt
dat de Engelsche bevelhebber in het Mid-
den-Oosten generaal Auchinleck, het En
gelsche leger aldaar reorganiseert. Syrië,
Palestina, Egypte en het Westen van de
woestijn krijgen afzonderlijke legers.
VONNISSEN IN HET PROTECTORAAT
De eerste Senaat van het Duitsche
volksgerecht heeft in de Woensdag te
Praag gehouden zitting onder voorzitter
schap van dr. Thierack, den vroegeren
voorzitter van de protectoraatsregeering,
Alois Elias wegens begunstiging van den
vijand en voorbereiding tot hoogverraad
ter dood veroordeeld. Tevens werden hem
de burgerlijke eererechten voor den tijd
van zijn leven ontnomen en werd zijn ver
mogen verbeurd verklaard. Naar uit Tsje
chische persberichten verder blijkt, heeft
Elias een volledige bekentenis afgelegd.
Wegens voorbereiding tot hoogverraad,
economische sabotage en ongeoorloofd be
zit van wapenen is te Praag en Brünn
een aantal personen, onder wie weej- ver
scheiden Joden, standrechtelijk ter dood
veroordeeld. In drie gevallen werd te
Praag een vrijsprekend vonnis geveld. De
veroordeelden zijn gisteren terechtgesteld.
De Rijkscommissaris begon zijn rede
gisteren op de Grosskundgebung van de
N.S. Frauenschaft in het concertgebouw te
Amsterdam met de Rijksvrouwenleidster,
Frau Gertrud Scholtz-Klink te danken,
naar Nederland te zijn gekomen.
Spreker verklaarde te begrijpen,
welke verantwoording thans op haar
schouders rust en iedereen is zich
bewust, welke beteekenis de taak van de
Duitsche vrouw in dezen oorlog heeft. Het
zijn de Duitsche mannen en vrouwen, die
in dezen beslissenden strijd, om dit conti
nent en geheel de wereld een vorm te
geven, de leiding hebben. Daarom dankte
mets wordt gegeven en neemt aan dat
Engeland en de Vereenigde Staten zich
voor de inlossing van hun beloften aan
Moskou tijd zullen gunnen. De opvallen
de nadruk, die op transportmoeilijkheden
voor oorlogsmateriaal naar de Sovjet-
Unie wordt gelegd, wijst erop
Het D.N.B. meldt uit Stockholm: Het
groteske van de Moskousche conferentie be
reikte Woensdag zijn hoogtepunt met de
redevoering, die Molotof gehouden heeft
in de slotvergadering. Hoewel hét hem be
kend is, dat de Angelsaksische mogend
heden noch ten aanzien van haar produc-
tie-capaciteit, noch ten aanzien van de
transportmogelijkheden in staat zijn de
Sovjet-Unie de vereischte hulp te verlee-
nen, zag Molotof er van af hierover open
lijk te spreken. Zoo vond hij voor de fic
tie, welke hij genoodzaakt was te hand-’
haven, de formuleering, dat de besluiten
van de conferentie een getuigenis zijn
voor het feit, dat thans de Sovjet-Unie den
geheelen last van den strijd tegen het nat.-
socialistische Duitschland draagt, en dat
de conferentie een waarborg vormt, dat de
hulp snel en in toenemende mate zal wor
den verleend. Hij verheimelijkte echter
niet, dat de Sovjet-Unie in dezen strijd
„zeer bloedige en zware slagen van den
vijand te verduren heeft”. Kenmerkend
was ook, dat zijn rede zich in velerlei
opzicht hield aan het voorbeeld van de
verklaringen van de komintern. Hij be
weerde, dat de Sovjet-Unie opkomt voor
de zaak van alle vreedzame volkeren, het
geen onwillekeurig de herinneringen op
wekte aan de ervaringen van Finland de
vroegere Baltische randstaten en van Roe
menië met de Sovjet-Unie. Voor de as
mogendheden gebruikte hij de termen, die
gebruikelijk zijn in de vergaderingen van
de komintern voor de tegenstanders van
het bolsjewisme.
In de „News Chronicle” wijdt de Mos
kousche correspondent van het blad een
groot artikel aan de resultaten van de
besprekingen van de conferentie, wier
noorddoel zuiver psychologisch is. Ver
volgens constateert de correspondent.dat,
ofschoon de technische zijde van de be
sprekingen uitermate belangrijk waren,
toch de meeste waarde werd gehecht aan
de resultaten van de intensieve activiteit,
die de laatste dagen te Moskou heeft
geheerscht. Hij besluit met te schrijven:
„Engeland is vastbesloten, zijn voorrangs-
positie, wat betreft de leveranties uit de
Vereenigde Staten, te laten varen.
De New Yorksche radio meldt, aldus
het D.N.B., dat technische en militaire
deskundigen van de Vereenigde Staten en
Engeland te Moskou zullen blijven.
De Japansche bladen zijn algemeen van
oordeel, dat de hulp die Engeland en Ame
rika aan de Sovjets kunnen bieden in de
eerstkomende maanden slechts van gerin-
gen omvang zal zijn.
De correspondent van de „Nitsji-Nitsji”
in New York, noemt tanks en vliegtuigen
de middelen waarom Moskou dringend
heeft verzocht. Vliegtuigen worden reeds
door Engeland geleverd, maar het ont
breekt daarbij aan zware bommenwerpers.
Het transport van tanks gaat met groote
moeilijkheden gepaard, en zelfs indien het
transportprobleem zou kunnen worden op.
gelost, zal het nog wel 2 maanden duren
voordat de leveringen ernstig ter hand
kunnen worden genomen. Eerst in het
vroege voorjaar zal de Sovjet-Unie kracht
dadige hulp kunnen verwachten.
Het blad Asahi Sjimboen” schrijft dat
Engeland en de Vereenigde Staten van den
oorlog in de Sovjet-Uie profiteeren.Dit
blad maakt ook melding van de trans
portmoeilijkheden en acht het waarschijn
lijk, dat de hulp aan de Sovjets te laat zal
komen om invloed uit te oefenen op den
afloop van den oorlog.
De meening van Berlijn
S.P.T. meldt: In Berlijnsche regeerings-
kringen heeft men zich gisteren bezigge
houden met de sluiting der conferentie
van Moskou en de redevoeringen van Har
riman en Molotof, waarmede deze sluiting
gepaard ging. In bevoegde kringen in de
Wilhelmstrasse legt men sterk de nadruk
op de tegenstelling in beide redevoerin
gen, wat de Engelsche hulp aan de Sov
jets betreft „Men is het er niet over eens
geworden, wie men moet ondersteunen”,
zoo luidt in het kort samengevat het Ber
lijnsche standpunt over de resultaten der
conferentie.
De woorden van Molotof, ,,een een-
drachig front met de vrijheidslievende
volken en de Sovjet-Unie aan de spits,
heeft zich tegen Hitler opgesteld, Enge
land en ,de Vereenigde Staten hebben
zich bij dit front aangesloten”, beschouwt
men als de kern van de rede en als een
politieke geloofsbelijdenis. Onomwonden
wordt met deze woorden aangegeven dat
de oorlog tegen Duitschland een oorlog
van het bolsjewisme is en dat in dezen
oorlog. Engeland en Amerika uitsluitend
als handlangers worden gebruikt. De mi
litaire en politieke leiding in dezen oor
log, berust bij de bolsjewisten. Deae
woorden van Molotof is een politiek ma
nifest voor geheel Europa. Men ziet hier
uit duidelijk, aldus de woordvoerder in
de Wilhelmstrasse dat de strijd tegen
het bolsjewisme een strijd van geheel
Europa is. Daarom is de redevoering van
Molotof een oorlogsverklaring van het
bolsjewisme aan geheel Europa.
De rede van Harriman heeft in de Wil-
helmsirasse niet minder verwondering
gewekt. Dit geldt in het bijzonder voor de
passage, waarin Harriman zegt: „De con
ferentie heeft een studie gemaakt van de
reserves die de Sovjet-Unie ter beschik
king staan, in verband met de productie
mogelijkheid van Amerika en Groot-Brit-
tannië. De Sovjet-Unie zal groote hoe
veelheden grondstoffen, die Amerika en
Engeland direct noodig hebben, aan deze
landen leveren.
In de Wilhelmstrasse zegt men, dat deze
uiting van Harriman tegenover het ver
zoek om hulp van Molotof kan worden
gezet en men knoopt hieraan de volgende
vraag vast: „Wie wil wat van wien?”
Door deze uitlating wordt in Berlijnsche
kringen de meening versterkt, dat de con
ferentie van Moskou een groote comedie
is geweest. De achtergrond van deze con
ferentie vormt de rede van Churchill,
waarin deze reeds heeft verklaard, dat
Groot-Brittannië niet in staat is de Sov
jet-Unie te helpen Het bondgenootschap
tusschen een blinde en een kreupele,
noemde de officieele woordvoerder de si
tuatie tusschen Engeland en de Sovjet-
Unie”.
De verklaring van Roosevelt, dat
grondwet der Sovjet-Unie precies als
Amerikaansche grondwet een vrijheid
van religie waarborgt, heeft onder de
openbare meening der Vereenigde Staten
critiek ontmoet en persoonlijkheden van
naam hebben hierin aanleiding gezien,
tot openlijke critiek. meldt het D.N.B. uit
New York. De vporzitter van de commis
sie van het Huis van afgevaardigden voor
het onderzoek naar on-Amerikaansche
kuiperijen, verklaart in een brief aan Roo
sevelt, dat er in de Sovjet-Unie nooit een
vrijheid van godsdienst heeft bestaan. Hij
protesteert in deze brief „namens de tien
duizenden Christenen, die door de Sovjets
zijn afgeslacht”, tegen pogingen van wel
ken kant ook om den Sovjet-wolf te hul
len in de schaapskleeren van de vier vrij
heden van Roosevelt. Vervolgens citeert
hij anti-godsdienstige uitlatingen van Sta
lin en verlangt van Roosevelt, dat hij dui
delijk zal doen uitkomen, dat het Ameri
kaansche volk het Sovjet-regime van de
hand wijst, temeer daar dit thans in de
geheele wereld het wil doen voorkomen,
dat er in de Sovjet-Unie vrijheid van
godsdienst bestaat.
De bekende geestelijke Walsh, die
1922 en 1923 in Moskou pogingen in het
werk heeft gesteld, om het recht tot uit
oefenen van godsdienst in de Sovjet-Unie
te versterken, verklaart in dit verband,
dat de door Roosevelt aangehaalde pas
sage, uit de Sovjet-grondwet niets anders
is dan een leege dop. Geestelijken van
iedere religie worden in de Sovjet-Unie
nog steeds gearresteerd, terechtgesteld of
verbannen. Het gaat om lieden, die niets
anders hebben gedaan, dan zich te wij
den aan hun godsdienst.
den van dominees, priesters en leekebroe-
ders wegens hun geloof en het sluiten van
duizenden kerken in de Sovjet-Unie
spreekt een duidelijker taal dan holle
woerden.
.De „Diplo” schrijft: De conferentie te
Moskou werd gesloten met redevoeringen,
*®ar>n Molotof. Beaverbrook en Harriman
•Ikander complimenten maakten en uit-
?rukking gaven aan de hoop, dat hun
*«*>den niet elk alzonderlijk zouden wcr-
overwonnen Het is opvallend, aldus
e „Diplo” verder, dat Molotof slechts
an leveringen van de AngelsakseöT aan
Sovjets sprak, terwijl Harriman als
dn°LWiaarc*e voor deze transacties den na-
- R 'egde op de exploitatie der Sovjet-
'pfbronnen door Amerikanen en
dat a un blad concludeert daaruit,
Qe hulp aan de Sovjets niet voor
Maan: 3 Oct. op 6.38 uur nam.
4 Oct. onder 6.34 v.m. op 7.02 u.
nam.
Nachtdienst DOKTERS: Tusschen
10 u. n.m. en 7 u. v.m.: No. 394920.
Ziekenfondsleden de Volharding:
No. 116364; zg. Stadspatiënten No. 49
De strijd in het Dnjeprgebied
Op het slagveld in de bocht van den
Dnjepr en Desna werden, volgens de tot
nu toe gehouden tellingen, meer dan
15.000 auto’s door de Duitsche troepen
buitgemaakt of vernield. In dit getal zijn
niet begrepen de vele kapotgeschoten
voertuigen van den vijand, welke in het
onoverzichtelijke bosch- en moerasgebied
zijn blijven liggen. Bovendien werden tot
nu toe 8000 paarden opgevangen en naar
de verzamelplaatsen overgebracht.
Duitsche successen
Onderdeden van het Duitsche luchtwa-
pen, die in het Zuiden van het Oostelijke
front opereeren, hebben Dinsdag 13 trei
nen. 1 pantsertrein en 3 locomotieven
vernield. Voorts werden 23 transporttrei
nen, 1 pantsertrein en 5 locomotieven
zwaar beschadigd en ten deele tot ontspo
ring gebracht. Bovendien werden tal van
spoorwagens op stations vernield en vele
baanvakken door bommen onberijdbaar
gemaakt.
Nieuwe Duitsche militaire onder
scheiding ingesteld
Om de erkentelijkheid te betuigen voor
veelvuldige daden van dapperheid of
leiding, heeft de Führer de oorlogsorde
van het Duitsche Kruis ingesteld. Het is
een weermachtsorde. die in zilver en
goud verleend wordt. Voorwaarde voor
de verleening van het Duitsche kruis
het bezit van het Ijzeren Kruis eerste
klasse van 1939 of de gesp bij het Ijzeren
Kruis eerste klasse van den wereldoor
log, of het oorlogskruis van verdienste
eerste klasse met de zwaarden.
Vrij sterke formaties van het Duitsche
luchtwapen hebben in den afgeloopen
nacht bij goed zicht opnieuw het scheeps-
bouwcentrum New Castle aangevallen'
Talrijke groote en kleine branden konden
worden waargenomen.
De Britsche verliezen aan
vliegtuigen
Bij een vlucht van het Britsche lucht
wapen naar het bezette gebied aan de Ka.
naalkust zijn gistermiddag 4 Spitfires door
Duitsche jagers neergeschoten. De Enigel-
schen verloren in totaal gisteren 9 machi
nes, de Duitschers slechts 1 jager, aldus
het D.N.B.
Naar het D.N.B. van militaire zijde ver
neemt, zijn in de maand Augustus alleen
door de Duitsche luchtdoelartillerie op
Patrouillevaartuigen en mijnvegers in het
Kanaal 26 Britsche jachtvliegtuigen en
bommenwerpers neergeschoten.
Zware Duitsche artillerie beschoot den
30en September en len October, naar het
D.N.B. van militaire zijde verneemt, met
goede resultaten belangrijke industrieele
ondernemingen in Leningrad. Een bij
zonder doel vormden de Kiroffabrieken,
welke behooren tot de belangrijkste be-
wapeningsbedrijven der Sovjet-Unie.
Reeds vóór den oorlog was deze fabriek
van groote beteekenis en werd zij de
Russische Kruppfabrieken genoemd. In
normale tijden werkten er 23.000 man,
thans is dit aantal tot 40 a 50.000 geste
gen. Door waarnemingen kon worden
vastgesteld, dat de Duitsche granaten in
de gebouwen reeds groote schade had
den veroorzaakt.
Moskou is ook in den nacht op 2 Oc
tober uit de lucht aangevallen. In voor
den oorlog belangrijke doelen in het cen
trum der stad werden verscheidene bran-
len waargenomen. Denzelfden nacht is
jok Leningrad met goed gevolg aange
vallen. Er werden welgerichte treffers
geplaatst, verscheidene branden braken
uit in het centrum der stad en in het
Zuidelijke deel van het stedelijke gebied.
In het gevechtsgebied van een voor Le
ningrad in den strijd geworpen Duitsche
divisie hebben de Sovjets in den loop van
den len October verschillende malen de
Duitsche stellingen aangevallen. Deze
door een pantsertrein ondersteunde aan
vallen werden met zware verliezen voor
den gjjand afgeslagen. De pantsertrein
werd door bet welgerichte Duitsche ajjtil-
lerievuur gedwongen het vuren te sta
ken en te vertrekken.
In den Zuidelijken sector heeft het
Duitsche luchtwapen Woensdag weer met
sterke formaties gevechtsvliegtuigen én
duikbommenwerpers ingegrepen in den
strijd op den grond in het kustgebied
van de Zwarte Zee. In onvermoeide aan
vallen vernielden zij bunkers, veldver-
sterkingen, spoorweginstallaties, pantser-
treinen, transportmiddelen en depóts.
Concentraties tanks en troepen der Sov
jets werden uiteengedreven en vele stuk
ken geschut van allerlei kaliber buiten
gevecht gesteld.
de Rijkscommissaris spreekster ook voor
haar woorden en wenschen en sprak hij de
hoop uit, dat zij spoedig wederom hier
heen zal komen.
De Rijkscommissaris gaf vervolgens uit
drukking aan zijn voldoening, dat Neder-
landsche en Duitsche vrouwen bijeen wa
ren gekomen in een vergadering, als een
bewijs, dat in dit land menschen zijn, die
zich volkomen bewust zijn, waarom het
gaat Dit is zeker de plaats en het tijd
stip om er aan te herinneren, welke taak
de Duitsche vrouw in deze generatie heeft
en welke opgave zij helpt voltooien, niet
gezien van een grootsch en heroïsch
standpunt, doch gezien van menschelijke
innerlijkheid, welke een ieder met zich
draagt in het bijzonder, wanneer hij zich
eens geheel alleen voelt. Deze Duitsche
vrouwen, welke thans wederom aan de
zijde van de Duitsche mannen haar lot
dragen, zijn toch dezelfde, die reeds eens
haar vaders of broers en toekomstige echt.
genooten uit hebben zien trekken in een
worsteling van vier jaren en die den tijd
hebben doorleefd waarin de veldslagen in
het Westen en het Oosten werden gestre-
den. Vrouwen, die het ineenstorten van het
Rijk hebben meegemaakt en toen niet heb
ben gewanhoopt, doch toen, tezamen met
de mannen, die eveneens uit deze moei
lijkheden omhoog zijn gekomen, begonnen
zijn het leven het Rijk nieuw op te bou
wen Eigenlijk kan men niet zeggen op
nieuw, doch integendeel moet men spre
ken over een opbouwen in meer positie
ven zin. Door de moeilijke tijden na den
oorlog is de Duitsche vrouw gegaan als
de levensgezellin van den Duitschen man.
Zij heeft de jaren, waarin de Führer riep,
en de verrijzenis van het Rijk medege
maakt en is niet juichend, doch met ernsti
ge vastberadenheid in den oorlog getre
den, welke thans haar broeders, echtge-
nooten en zonen strijden tot het beslissend
einde. De Duitsche vrouw van deze gene
ratie is de levensgezellin van mannen, die
steeds en onder alle omstandigheden strij
ders zijn geweest en in den strijd hebben
gestaan. Niet iedere generatie treft dit lot,
doch itien kan zeggen, dat de Duitsche
vrouw van deze generatie de vuurproef
heeft doorstaan. Zij staat recht met een
houding, welke den man het gelukkige ge
voel geeft een lotgenoote en kameraad te
hebben, welke men noodig heeft om het
lot vorm te geven. Dit wil niet zeggen, dat
men kan beweren, dit de Duitsche vrouw
hard is, zeker niet, wanneer men onder
hardheid verstaat de uiting van het ge
voel en den uiterlijken levensvorm. Harde
dingen geschieden en zijn noodzakelijk,
dat is geen karaktereigenschap. Doch dat
is slechts het voltrekken van het lot. Hoe
moeilijker de weg is, des te minder mag
men laten afhangen van het toeval en des
te meer is het noodzakelijk recht op het
doel af te gaan.
Wanneer ik hier spreek van hardheid,
aldus ging de Rijkscommissaris verder,
welke wij ook hier dikwijls moeten toe
passen, dan moet men hieronder niet ver
staan de uiterlijke handelingen. Wij moe
ten hard zijn tegen ons zélf, aangezien wij
de verantwoording dragen, opdat wij de
groote taak kunnen vervullen, welke ons
is opgedragen.
Gij vrouwen evenwel, kent deze hard
heid niet en bij u is het de uiterlijke hou
ding, en de waardigheid, waarmede gij
steeds weer uw lot draagt. De tijd van
19141918 waarin wij in de loopgraven
stonden, storm hebben geloopen en over
wonnen hebben, is niet een tijd, waar,
aan wij niet meer willen denken. Integen
deel, ik geloof dat de meesten van mijn ka
meraden uit dien tijd, eerst toen weer het
hoogtepunt voor zich zagen, toen de Füh
rer ons opriep en wij opnieuw aantraden
ten strijde en konden zegevieren over onze
vijanden. Dat is het heroïsche front. Het
inwendige front der vrouw is niet gemak
kelijker, het front van het altaar, waar
alle kommer wordt opgedragen en het is
zaak, dat de vrouw deze dingen mensche-
lijk aanvoelt, zich er niet door laat over
weldigen, doch draagt in de overtuiging,
dat het gaat om de grootheid van het volk
en de toekomst.
Ik spreek thans heel openhartig, want
het zou volkomen onoprecht zijn, wanneer
ik zou beloven, dat de komende winter
bijzonder aangenaam of beter zou zijn,
dan wat we tot nu toe hebben gehad.
Daarvoor zorgt de vijand, omdat hij ons
militair niet kan ovërwinnen. Nog steeds
tracht hij ons door economische vernieti
ging ook moreel te treffen en daardoor
militair te over winnen. Wij weten echter
beter en deze poging kan thans reeds mis
lukt genoemd worden. Wel kunnen we zeg
gen, dat in den komenden winter niemand
van honger en koude om zal komen. In het
algemeen kunnen we, dat kan nu reeds
worden gezegd, het levenspeil van thans
handhaven en we zullen dit kunnen hand
haven tot het oogenblik, waarop we weer
zullen kunnen putten uit de groote reser
ves. Alles, wat onze mijnwerkers in Lim
burg sedert September van dit jaar aan
steenkool hebben gewonnen, kan ter be
schikking worden gesteld van de Neder
landsche verzorging en we kunnen dus
zeggen, dat wij, in dit gebied, er doorheen
zullen kunnen komen, doch even duidelijk
is, en dat zeg ik openhartig, dat we dezen
zwaren tijd door zullen moeten maken,
een tijd, waarin niet alles vanzelfsprekend
zal zijn en waarin de vrouw hier als
belangrijke strijdgenoote moet mede hel
pen, opdat alle krachten bijeen blijven en
zich op de beste wijze ontwikkelen en zich
vinden in een gemeenschappelijk front om
den strijd voor ons en de komende ge
slachten tot een goed einde te voeren. Dit
wordt van de vrouwen verwacht en zoo
zien we de vrouw als lotgenoote en zoo
is zij ons door de voorzienigheid geschon
ken. Dat is haar innerlijke houding, haar
standvastigheid, waarin zij zich niet ter
neer laat drukken, door de uiterlijke ge
beurtenissen in de zekere gewisheid, dat
.thans alles zoo doordacht is, dat het nog
slechts van onze organisatiekracht en
flinkheid en hier meen ik met flinkheid
al onze Germaansche deugden afhangt,
wanneer en in welken omvang wij onze
volledige vrijheid terug krijgen.
De vrouwenschap werkt thans reeds ja
ren en de vrouwenschap is een wezenlijk
bestanddeel bij het vervullen van de taak,
welke de Führer ons gegeven heeft. Wat
dit jaar moest geschieden is reeds in we
zen vervuld. Het was eenvoudig niet an
ders, dan als nationaal-socialistische vrou
wen in dit gebied te staan en te handelen
als nationaal-socialistische vrouwen, dat
wil zeggen, dat we bereid moeten zijn
allés te doen, wat noodig is om ons ideaal
te verwezenlijken Dat was een taak en
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Van 1—5 regels 1.75. Iedere regel meer tot 10 regels 45 ct, daarna iedere regel
meer 50 ct. Reclames 95 ct per regel. Bewijsnummers 5 ct fr. p. post 10 -t.
Incasso binnen de stad' 5 cent buiten de stad volgens posttarief. Bij
vooruitbetaling: Kleine Advertenties 95 ct.; Dienstaanbiedingen 75 ct
Advertentiën waarin voorkomt „Brieven aan het bureau van dit blad 10 ct meer.
Voor het koopen van kaas zijn
eens bonnen van de „Bonkaart
meen” aangewezen. De aandacht wordt
er op gevestigd, dat de bloembonnen en
kaasbonnen, welke nog niet zijn aange
wezen, zorgvuldig dienen te worden be
waard.
Tenslotte is hei aantal artikelen, ver
krijgbaar op de bonnen, aangewezen voor
het koopen van gort, voorloopig uitge
breid met rijstgrieè en aardappeltapioca,
van welke artikelen eveneens 250 gram
per bon verkrijgbaar is gesteld.
