AKKERTJES^ Rheumafiet:
INKOOP
BINNENLAND
GOUDZILVER
GEMENGD NIEUWS
STADSNIEUWS
LAATSTE BERICHTEN
KUNST EN LETTEREN
LAATSTE TELEGRAMMEN
NEDERLANDSCH INDIE
DUITSCHLAND STRIJDT
VOOR EUROPA
HET DUITSCHE
WEERMACHTBERICHT
HET ITALIAANSCHE
WEERMACHTBERICHT
In den Dierentuin
WIJZIGING SCHOOLTIJDEN
Koken
carbidgas
ONDERWIJS EN KERK
NIEUWE LEGERBEVELHEBBER
I
Aanvalsoperaties in het Oosten maken
vorderingen
DE TENTOONSTELLING VAN DEN
ARBEIDSDIENST
EERVOL ONTSLAG BURGEMEESTER
VAN WATERINGEN
DeNederlandsche Pijnstiller
OFFICIEELE BERICHTEN
INWISSELING BOTER- EN
VETKAARTEN
DE INLEVERING VAN GEDRAGEN
KLEEDING
DE ROODE KRUISCOLLECTE
De toekomstige ordening van
het bedrijfsleven in Nederland
Gouden Sieraden all Armbanden, Ringen
Kettingen enz. Juweelen, Horloges.
Gratis taxeeren, van morgens 10 uur
tot ’s avonds 7 uur
403 SCHALKBURGERSTRAAT 403
Lijn 11-13-12-6
en verlichten met
Belangrijke gift
Het drama te Tilburg
HAAGSCHE COURANT Maandag 27 Oef. 1941 2e bl. pag. 2
Vleest zuinig met licht en gas
Het is uw eigen belang.
Het werk van de commissie-
Woltersom
OPVOERING OPERA'„ELSE”
RECLAMES
uur
geldt
belangrijke
der
kinderen met het appa-
Doet.
I
eigen- of
belang te
Vijandelijke kruiser tot zinken gebracht
ROME, 27 October. (Stefani.) In zijn
weermachtbericht no. 512 maakt het Ita-
liaansche opperbevel het volgende bekend:
Noord-Afrika Aan ’t front van Tobroek
werden gemechaniseerde Engelsche strijd
krachten getroffen en door onze artillerie
teruggedreven. Duitsche bommenwerpers
hebben in de Middellandsche Zee aan de
kust van Marmarië een vijandelijke vloot-
formatie aangevallen en een kruiser tot
zinken gebracht. De Britsche luchtmacht
bombardeerde Benghasi, Tripoli->en Misoe-
rata. In laatstgenoemde stad werd de Ara
bische wijk getroffen. Onder de plaatse
lijke bevolking vallen eenige dooden en
gewonden te betreuren. In Benghasi en
Tripoli is de schade van weinig beteekenis
en vielen geen slachtoffers. Een Blenheim-
machine werd door het Duitsche afweer
geschut neergehaald. De bemanning werd
gevangen genomen.
Oost-Afrika Troepen uit den sector van
Gondar vielen vijandelijke formaties aan,
die achtervolgd werden en verliezen leden.
Bij besluit van den secretaris-generaal
van het departement van Binnenlandsche
Zaken is de heer A. J. Verhoeven, op zijn
verzoek, met ingang van 15 November a.s.
als burgemeester van de gemeente Wate
ringen eervol ontslagen.
met het orkest van
een vertolking
af-
de
I voor kook-
doeleinden schuilt groot gevaar I
petroleum voor huiselijk ge-
uit de Staatscourant
Bij beschikking van den secretaris
generaal van het departement van Volks
voorlichting en Kunsten is bij dat depar
tement bevorderd tot referendaris M.
Wink, thans hoofdcommies.
Morgen vindt in het Koor van de Groo-
te kerk (ingang tegenover het hoofdpost
kantoor) de inwisseling plaats van de
titans geldige boter- en vetkaarten tegen
nieuwe kaarten, voor de navolgende per
sonen: van 8.3011.30 uur: Cornelissen
t/m einde C, D en E t/m Elovits; van
11.30—13.30 uur: Elsacker t/m einde E, F
en Ga t/m Geldermalsen; van 13.3015.30
uur: Gelderman t/m Groutars; van 15.30
17.30 uur: Grouw t/m einde G en Ha t/m
Hermelijn.
In de voormalige gemeente Loosduincn
(Hulpsecretarie Wilhelminastraat 5) moe
ten zich morgen melden: D, E, F, G en
Ha t/m Hendriksen.
Morgen bestaat de gelegenheid tot inle
vering van gedragen winterkleeding en
dekens voor hen, wier familienaam be
gint met de letters Q, R of W. De inleve
ring kan geschieden in de volgende lo
kalen: Gem. H.B.S., Aronskelkweg 1, voor
malige ambtswoning Keizerstraat 73;
Openbare Lagere School, Deventersche-
straat 21; Bijz. Lagere School, Merkus-
sjraat 19; voormalige Openbare Lagere
School, Colenzostraat 2; Openbare Voor-
ber. School, ’s-Gravenzandelaan 185 (in
gang Zusterstraat); Bijzondere Lagere
School, van Beverningkstraat 2931;
Openbare Lagere School, Nachtegaalplein
19a; Bijzondere Kweekschool, Paramaribo-
straat 21 en Bijzondere Lagere School,
Vierboomstraat 362 (ingang poort).
Korte bevelen oprukkende troepen
zware gevechten.
Steunt de Nederlandsche Ambulance vlh.
Oostfront. Koninginnegracht 22, giro
87600, 's-Gravenhage
KOSTELOOZE IN'ENTING
In de navolgende gebouwen wordt op de
daarbij aangegeven dagen en uren gele
genheid gegeven tot kostelooze inenting
en herinenting: Roode Kruis Ziekenhuis,
Segbroeklaan 1, Dinsdags van 11.3012.30;
Onderlinge Polikliniek Bierkade 1, Woens
dags van 1415; Vereeniging voor Zie
kenverpleging te Scheveningen, Duinstraat
19, Eerste Woensdag van iedere maand
tusschen 15 30 en 16.30; Nuts Polikliniek,
Achter Raamstraat 15, Donderdags van 14
tot 15 uur. Het geboortebewijs of trouw
boekje moet worden medegebracht.
Het bewijs van inenting moet worden
bezorgd, of kan worden toegezonden aan
het bureau van de afdeeling „Bevolking,
Verkiezingen en Burgerlijke Stand” der
Gemeentesecretarie, Goudenregenstraat 36,
alhier.
De tentoonstelling van den Arbeids
dienst, welke in de groote zaal van den
Haagschen Dierentuin Zondag werd ge
opend, heeft zich reeds den eersten dag
in de belangstelling van meer dan 2400
bezoekers mogen verheugen. Vooral in
de middaguren (de tentoonstelling is
eiken dag van 919 uur kosteloos toe
gankelijk) was het er bijzonder druk,
zoowel in de aantrekkelijk ingerichte in-
eenloopende zaaltjes en vertrekken, waar,
in de groote zaal is, herschapen, als in
het aangrenzende filmzaaltje. Wat men
te zien krijgt, is zooveel en het is alles
zoo „af”, dat er slechts één roep van be.
wondering over de keurige organisatie
dezelr tentoonstelling gaat, welke, zooals
men weet, het resultaat is van voorbeel
dige samenwerking tusschen den Duit-
schen en den Nederlandschen Arbeids
dienst.
Sinds haar aanwezigheid te Rotterdam
heeft deze tentoonstelling eenige uitbrei
ding ondergaan, welke vooral aan de
Nederlandsche afdeeling ten goede is ge
komen, waaraan thans een reeks ver
trekken betreffende de kleeding en voe
ding is toegevoegd. Een woon- en een
slaapvertrek, zooals die in de kampba-
rakken te vinden zijn, een eetzaaltje en
twee uitstallingen van de complete klee
ding en uitrusting, zoowel voor de jonge
mannen als voor de meisjes, bieden een
goeden kijk op de huishouding in de
kampen van onzen Arbeidsdienst. Verder
is de plaatsing der modellen én diorama’s
•verfraaid en meer overzichtelijk gemaakt,
terwijl de turn, en sportafdeeling eenige
uitbreiding heeft verkregen.
In het filmzaaltje wordt behalve een
filmpje van den Duitschen Arbeidsdienst
thans ook een van den Nederlandschen
Arbeidsdienst vertoond, dat den bezoeker
het leven in het kamp en op de werk-
objecten duidelijk voor oogen brengt.
Het muziekcorps van den staf van den
N.A.D. heeft Zondag van 1112 uur op
den Hofweg een concert gegeven, waar
bij de toehoorders door aanwijzingsborden
attent werden gemaakt op bovengenoem
de tentoonstelling, waar men nog tot
4 November a.s. hier ter stede terecht kan
om zich van leven en werken in den Ar
beidsdienst eenigeri indruk te verschaffen.
Generaal Ter Po«rten 'benoemd
BATAVIA. 27 October. (U.P.) De chef
van den generalen staf van het Neder-
landsch-Indische leger, generaal Ter
Poorten, is tot opperbevelhebber van het
Nederlandsch-Ir.dische leger benoemd als
opvolger van generaal Berenschot, die op
13 October 11. bij een vliegtuigongeluk
om het leven is gekomen.
Met het doel, de cultureele banden tus
schen Duitschland en ons land te verste
vigen, zal het departement van Volks
voorlichting en Kunsten aan de Deutsch-
Niederlandische Gesellschaft een aantal
boekwerken schenken, die door de leden
van deze organisatie kunnen worden ge
raadpleegd. Een keur van boeken, welke
een overzicht geven van de Vlaamsche en
Nederlandsche literatuur, zal worden sa
mengesteld.
den, de vaak tegengestelde stroon-ingen
te overbruggen.
Hoe ver is deze commissie nu met
haar arbeid?
Tusschen 18 Maart en ha’f Oct al
dus luidde het antwoord is de organi
satie van de industrie, in 28 bedrijfsgroe
pen. tot stand .gekomen. In den loop van
November a.s. kan tegemoet gezien wor
den de publicatie omtrent de instelling
eener hoofdgroep industrie, welke al deze
28 industrieele bedrijfsgroepen zal over
koepelen. Omtrent de laatste bedrijfsgroep
verschijnt dezer dagen een publicatie. Op
20 October werd de hoofdgroep verzeke
ringswezen gepubliceerd, In den loop van
November kan men in de Staatscourant
de publicatie verwachten van de totstand
koming van de hoofdgroep bankwezen,
terwijl men kan aannemen, dat in den
loop van dit jaar ook het verkeerswezen
zijn uiteindelijken organisatievorm zal
verkrijgen. Voor wat betreft de hoofd
groepen handel en ambacht heeft de or
ganisatiecommissie, overbelast als zij was
met de bewerking van de hierbovenge-
noemde hoofdgroepen, adviescommissies
ingesteld, die dit zeer ingewikkelde terrein
te zamen met door haar aangestelde ad
viseurs bewerken. Voor handel en am
bacht is begin October de beschikking
van de organisatiecommissie verschenen,
waarbij aan de betrokkenen de verplich
ting is opgelegd, zich aan te melden. Bij
deze aanmelding zullen de kamers van
koophandel ongetwijfeld zeer goede dien
sten bewijzen.
Een toporganisatie
Op een vraag of de hoofdgroepen van
het bedrijfsleven niet overkoepeld moeten
worden, antwoordde mr, Woltersom, dat
dit inderdaad de bedoeling is en dat er
een toporganisatie komt, staande boven
de zes hoofdgroepen en de kamers van
koophandel. Over de taak en de verrich
tingen van dat college kon de heer Wol
tersom nog niets mededeelen. Hierover
zal te zijner tijd een verordening ver
schijnen.
Tenslotte werd de vraag gesteld, hoe
de leidende personen in het bedrijfsleven
zullen worden benoemd en wie dit zullen
zijn. Het antwoord luidde, dat zoo lang
de organisatiecommissie er is, zij dit zelf
doet en zij te dien aanzien volmacht heeft,
voor wat er geschieden zal na opheffing
der commissie verwees de heer Woltersom
naar het derde uitvoeringsbesluit van 13
Mei 1941, volgens welke verordening de
voorzitters en plaatsvervangende voorzit
ters van hoofd- en bedrijfsgroepen op een
aanbeveling van de resp. raden van bij
stand benoemd worden door den secr.-
gen. en de voorzitters en plaatsvervan
gende voorzitters van de vak- en onder-
vakgrnepen door de voorzitters der be
drijfsgroepen op een aanbeveling van de
resp. raden van bijstand dier groepen.
Het spreekt vanzelf, aldus eindigde de
heer Woltersom, dat waar een dusdanig
belangrijke taak, die thans nog door de
overheid wordt uitgevoerd, wordt overge
dragen, de staat in de toekomst een woord
dient mede te spreken in de benoeming
van de personen, die in het georganiseer
de bedrijfsleven een gewichtige functie
zullen bekleeden. Voor alles dient vast te
staan, dat dergelijke bestuurders zich de
hqoge verantwoordelijkheid tegenover het
algemeen welzijn, welke uit hun taak
voortvloeit, bewust zijn en dat zij karak
ters cn eigenschappen hebben, die hen in
staat zullen stellen, met de noodige objec
tiviteit, met voorbijzien van -
groepsbelang het algemeen
dienen.
ZILVEREN JUBILEUM J. BOSCH EN
C. DAMEN
Zondag j.l. herdacht de heer J. Bosch
het feit, dat hij 25 jaar geleden benoemd
werd tot directeur-organist van het Zang
koor der Maria-congregatie parochie H.
Theresia, Westéinde en dé heer C. Damen
dat hij vóór 25 jaar benoemd werd tot
secretaris van genoemde congregatie.
In de kapel van de Boederschool werd
tot intentie van de jubilarissen een H.
Mis door den directeur der congregatie,
pater Wenninck, opgedragen; hierbij zong
het congregatie-zangkoor, onder leiding
van den heer Beyersbergen van Hene
gouwen, enkele gezangen.
Na de H. Mis was er gelegenheid de
jubilarissen te feliciteeren, waarvan door
alle leden der congregatie druk gebruik
werd gemaakt.
De burgemeester heeft be-
noemd tot leeraar in de Hoogduitsche
taal- en letterkunde aan het lyceum Bil-
dersstraat 11 dr. C. Soekman. leeraar aan
de Rijks Hoogere Burgerschool te Mid-
delharnis en het stedelijk gymnasium te
Delft. Deze benoeming zal ingaan op een
nader te bepalen dag.
Met het vinden van het lijkje van de 10-
jarige Ria Pagie uit Tilburg is een einde
gekomen aan de onzekerheid over het lot
van het kind. Sinds Augustus was het
meisje spoorloos verdwenen. De nasporin-
gert van de recherche hadden geen succes.
Veertien dagen na deze verdwijning werd
wederom een meisje uit Rotterdam, dat in
Tilburg logeerde, vermist. Men vond in de
Oisterwijksche bosschen het lijkje van het
Rotterdamsche kind. In verband hiermede
werd korten tijd later overgegaan tot de
arrestatie van zekeren B. uit Tilburg. De 1
man bleef hardnekkig ontkennen, doch de
aanwyzingen waren tegen hem. Men vond
o.a. zijn fiets op de plaats van den moord.
De Tilburgsche politie zocht verband tus
schen dezen moord en de verdwijning van
het 10-jarige meisje Ria Pagie. Met de
vondst van het stoffelijke overschot, dat
werd aangetroffen op betrekkelijk kórten
afstand van de woning van den ver
dachte, beschikt zij nu ongetwijfeld over
gegevens, die haar in staat zullen stellen
zich een oordeel te vormen over de ge
grondheid der verdenkingen tegen B.
In den nacht van Zaterdag op
Zondag is het echtpaar van den Berg,
waarvan de man 54 jaar en de vrouw 53
jaar oud was, in de woning aan den Vleu- I
tenscheweg te Utrecht door kolendamp
vergiftiging om het leven gekomen.
Academische examens
Universiteit te Utrecht. Cand. ex. In
disch recht de heer W. de Bruyn; cand.
ex. rechtswetenschap de heeren J. Lodder
en C. J. Jutte; semi-artsex. de heeren J.
F. Coster. J H. Schutte, A. L. Veldkamp
en E. J. van Blommestein; artsex. de hee
ren R Dikland, G. Heijser, J. B. Hillen,
J. de Jong en J. H. J. van Laarhoven,
M. C. Verloop.
Universiteit van Amsterdam.
ex. rechtswetenschap mej. F. Segaar en
Ruis, D. Simons en A. M.
In het Donetzbekken hebben Italiaansche
troepen den vijand teruggeslagen
HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜH
RER. 27 October. (D.N.B.) Het Opperbe
vel der Weermacht maakt bekend:
De aanvalsoperaties in het Oosten hebben
ondanks ongunstige weersomstandigheden
nieuwe vorderingen gemaakt. In het Do
netzbekken werd de poging om onzen op-
marsch door tegenaanvallen te vertragen,
door Italiaansche troepen verijdeld. De
vijand werd teruggeslagen met zware,
bloedige verliezen en moest vele honder
den gevangenen in handen van onze bond-
genooten achterlaten.
Aan de Britsche Oostkust hebben ge
vechtsvliegtuigen in den afgeloopen nacht
een vijandelijk convooi aangevallen tus
schen 1116 Wash en de monding van de
Humber. Zij brachten een vrachtboot van
8000 ton tot zinken en troffen nog 3 groote
koopvaarders zoo zwaar, dat ook zij ver
loren geacht kunnen worden. Andere
luchtaanvallen waren gericht op havenge
bieden in. Oost- en Zuidwest Engeland.
Duitsche Stuka’s hebben in den nacht van
Zaterdag op Zondag aan de kust van
Noord-Afrika een vrij groot Britsch oor
logsschip door bomtreffers tot zinken ge
bracht.
De vijand heeft in den afgeloopen nacht
op verscheidene plaatsen in Noord-Duitsch-
Itind bommen laten vallen. Vooral te Ham
burg en Bremen leed de burgerbevolking
verliezen door dooden en gewonden. Ne
gen Britsche bommenwerpers werden
neergeschoten.
Majoor Oesau. commodore van een jacht-
eskader, heeft gisteren zijn honderdste
overwinning in de lucht behaald.
de heeren H
E. Th. Engers.
Technische Hoogeschool. Cand. ex.
werktuigkundig ingenieur de heer E.
Duurs erna.
bedankt yoor de belangstel-
wees er' op, dat notaris
ontzaglijk veel goeds heeft
Grootendeels achter de schermen wordt
een enorm werk verricht, ten einde te
komen tot een behoorlijke ordening van
ons bedrijfsleven, aldus schrijft het
A.N.P. Het is nu bijna een jaar gele
den, dat de secretaris-generaal van het
departement van Handel, Nijverheid en
Scheepvaart zijn basisbesluit uitvaar
digde, waarin hij zeide maatregelen te
zullen treffen om te geraken tot een
zelfstandige organisatie van het bedrijf
ter ontwikkeling van het bedrijfsleven.
Dit was op 31 October 1940. Op 12 No
vember van dat jaar verscheen het eer
ste uitvoeringsbesluit, waarbij een orga
nisatiecommissie werd ingesteld met als
taak het construeeren van een zelfstan
dige organisatie ter ontwikkeling van het
bedrijfsleven. Voorzitter dezer commissie
werd mr. H. L. Woltersom, directeur van
de Rotterdamsche Bankvereeniging. De
secr.-gen. gaf aan deze commissie ver
gaande volmachten, welke haar het recht
gaven, bedrijfsorganisaties in e stellen of
te ontbinden, voor deze organisaties een
verplicht lidmaatschap in te stellen en
haar bestuurders te benoemen. Bij een
tweede uitvoeringsbesluit gaf de secr.-
gen. zekere richtlijnen, volgens welke de
opbouw zou moeten geschieden. Krach
tens deze richtlijnen is het bedrijfsleven
verdeeld in de volgende groepen:
Industrie, waaronder ook worden ver
staan de bedrijven van openbaar nut,
voorts ambacht, handel, bankwezen, ver
zekeringswezen en verkeerswezen. Bo
vendien valt onder de bevoegdheden van
de commissie de organisatis der kamers
van koophandel.
Tenslotte is er nog een derde uitvoe
ringsbesluit en wel van 13 Mei 1941, waar
in de secretaris-generaal richtlijnen geeft
ten aanzien van de rechten en verplich
tingen van de bestuurders der in te stel-
organisaties, hun benoeming en ontslag,
welke bepalingen geldig zullen zijn na
het ophouden van de werkzaamheden der
commissie.
Wij vernamen, dat voor wat de industrie
betreft, de commissie practisch met haar
taak gereed is. Dit was aanleiding ons te
wenden tot den voorzitter, mr. Woltersom,
teneinde van hem te vernemen, wat tot
heden voor de organisatie van ons be
drijsleven is bereikt en wat de toekomst
ten deze zal brengen.
Doel der organisatie
Gevraagd werd allereerst naar het al-
gemeene doel, dat bij dezen veelomvat-
tenden arbeid voorzit. Men moet daar
bij uitgaan van het feit, aldus antwoord
de mr. Woltersom, dat niet alleen gedu
rende dezen oorlogstijd het bedrijfsleven
zijn richtlijnen van den Staat ontvangt,
maar dat dit ook het geval zal moeten
zijn na den oorlog. Van 1914, toen de
wereldoorlog begon, af, is er echter al
geen sprake meer geweest van een on
gebonden bedrijfsleven. Wel bestond er
na den wereldoorlog een zekere schijn
vrijheid, maar die hield reeds op in 1930,
toen de economische wereldcrisis uitbrak.
De regeering zag zich toen genoodzaakt,
op allerlei gebied het bedrijfsleven ra
kende in te grijpen. Gewezen kan in dit
verband worden op de vele crisiswet
ten, welke in die dagen en daarna tot
stand kwamen. Op dien weg zijn wij
steeds verder gegaan. Nu vond de over
heid in dien tijd practisch geen behoor
lijk georganiseerd bedrijfsleven tegenover
zich. Zij was daardoor wel genoodzaakt
in het individueele bedrijfsleven dieper
in te grijpen dan haar overigens wen-
schelijk voorkwam. Deze ontwikkeling
dreigde ons land te voeren op den weg
naar het staatssocialisme. Daarin is nu
de reden gelegen tot het opbouwen van
een sterke organisatie van het Nederland
sche bedrijfsleven om daardoor den Staat
een ter zake kundig apparaat te geven
door middel waarvan hij het economische
leven kan ordenen. De bedoeling is,- dat
al degenen, die een zelfde bedrijf uit
oefenen, gedwongen lid worden van de
voor hen ingestelde bedrijfsorganisaties.
□e rijksbureaux
Op de rijksbureaux is door de hierbo
ven geschetste ontwikkeling een enorm
verantwoordelijke taak komen te rusten.
Het is dan ook uitdrukkelijk de bedoeling
dat een zoo groot mogelijk deel van het
werk, dat de Staat door rijksbureaux en
centrales thans zelf doet, over te dra
gen aan de organen van de thans in op
bouw zijnde organisaties, met in achtne
ming van de door den Staat te geven
richtlijnen en onder controle van den
Staat. Zelfs een deel der distributierege-
ling zal te zijner tijd van de rijksbureaux
in vele gevallen op de bedrijfsorganisaties
kunnen overgaan.
Het werk van de commissie
Gevraagd om iets mede te deelen om
trent den grooten arbeid en de werkwijze
der commissie, antwoordde de heer Wol
tersom: Er is een misverstand bij velen,
die denken, dat de organisatiecommissie
zelf ordent. Dat is niet zoo. Zij schept de
organisatie door middel waarvan de Staat
tz.t. de richtlijnen, welke hij zal geven,
kan doen volgen. De commissie bestaat
uit negen menschen, die zich er van be
wust zijn, dat in hen niet vereenigd zijn
de ervaring en de kennis om zonder voor
lichting en raad uit het bedrijfsleven zelf
te komen tot een goeden opbouw der or
ganisatie. Voor wat de industrie betreft,
heeft de commissie voor elke' der door
haar in te stellen 28 bedrijfsgroepen, zich
een adviseur toegevoegd. Deze adviseurs
zijn vooraanstaande personen uit het be
drijfsleven. die aan de roepstem der com
missie volledig gevolg hebben gegeven.
Zij hebben volkomen onbaatzuchtig en
objectief gewerkt, hetgeen de commissie
ten hoogs'e gewaardeerd heeft. Dit geldt
zoowel voor den opbouw der organisaties
als voor de voor’.racht der personen, die
deze organisaties zullen moeten leiden.
De taak dezer adviseurs is een zware ge
weest Zij hebben met groote nauwgezt
heid zich in verbinding gesteld met alle
onderdeden van het bedrijfsleven en de
vereenigingen, welke op dit terrein be
standen, terwijl zij tevens tot taak ha<-
Een normale ontwikkeling, zooals in an
dere landen het geval is geweest, heeft de
Nederlandsche opera helaas nooit doorge
maakt. Als import werd zij in volgroei
den vorm overgenomen en is daarmede,
ondanks het feit, dat de meest vooraan
staande Nederlandsche toondichters zich
met haar hebben bezig gehouden, niet zoo-
zeer een nationaal bezit, dan wel een in I
het leven gehouden kasplantje geworden.
Dit gebrek aan levenskracht van onze
opera heeft waarschijnlijk ook de compo
nist Willem van der Meer gevoeld, toen hij
Nederlandsche teksten schreef en een han-
deling op de Hollandsche eilanden koos
voor zijn opera „Else”, welke gisteravond
onder zijn leiding in een goed bezet Ge- x
bouw voor Kunsten en Wetenschappen
door de stichting „Haagsch Operafonds”
werd opgevoerd. Aan nationale kleur ont
breekt het dit korte muziekdrama dan ook
zeker niet. Jammer is het echter, dat Wil
lem van der Meer woord en klank niet als
gelijkwaardige factoren heeft kunnen be-
heerschen, opbouwen en vereen igen. dat
zijn dichtader niet altijd even rijk vloeide,
zoodat hier en daar nogal ouderwetsche
rijmelarijen aan zijn melodieuze aaneen
schakeling van koren, aria’s en duetten ten
grondslag liggen.
Desondanks heeft de stichting „Haagsch
Operafonds” een opvoering georganiseerd,
welke door haar fleurig karakter, door het
stemmateriaal der zangers en het animo,
waarmede gespeeld en gemusiceerd werd,
ten zeerste geslaagd mocht heeten. Met Ali
Driesenaar-Hemmekam (Else), Peter Bos
(Arie en vader Jacob), B. E. de Braban
der (Reinier) en Jan Engelhard (André)
had zij zich dan ook de medewerking ver
worven van eenige krachten, wier stem
men 'een belofte voor de toekomst inhiel
den. Voorts dienen echter ook A. van So
lingen (Thomas) als verdienstelijk zanger
en het fraaie koor als belangrijk element
uit deze opera-opvoering te worden ge
noemd.
Het publiek heeft zich bijzonder erken
telijk voor het gebodene getoond en hul
digde de uitvoerenden dan ook op spon
tane wijze. K. Brinkmann.
CONCERTGEBOUWORKEST
Het orkest van het Concertgebouw gaf
onder leiding van Eduard van Beinum
een middagconcert in het Gebouw, waar
van het programma bestond uit Diepen-
brock’s muziek bij Sophocles’ „Elektra”
en Anton Bruckner’s achtste symphonie
in c. kl. t. Dit in het tijdvak 1884 tot
1886 gecomponeerde monumentale sym_
phonische bouwwerk beleefde na een om
werking eerst in Dec. 1892 zijn eerste
uitvoering te Weenen, waar het, ondanks
felle tegenwerking van de toonaangeven
de critici, onder leiding van Hans Rich
ter een doorslaand succes had. Toch heeft
het nog eenige decennia geduurd voor
dat in ruimeren kring de overtuiging veld
kon winnen, dat men in Bruckner een
scheppend toonkunstenaar van waarlijk
gigantisch, formaat, begaafd met een
bovenmenschelijke scheppingskracht heeft
te aanvaarden en te bewonderen, wiens
oerkracht soms haar uitdrukking vindt
in beklemmend geweldige, zich op el
kaar stapelende muzikale 'complexen, van
een bijna daemonisch karakter, dan weer
diep menschelijk ontroerend zich uit
zingt in het heerlijkste, zielsverheffend-
ste melos.
Van Beinum heeft
het grootsche werk een vertolking ge
geven, welke in geestdriftstemming door
de hoorders werd aanvaard.
piepenbroek s muziek bij een negental
episoden uit Electra roept het gesproken
woord te hulp. Men heeft hier te doen
met n declamatorium met deze bijzonder,
heid, dat de spreekstem geheel is vrij
gelaten, zoowel wat de toonshoogte als
wat de metrische verhoudingen betreft.
Zulk een combinatie van spreekstem en
muziek op zich zelf reeds een hachelijk
probleem verhoogt o.i. den totaalin.
druk niet, ondanks de meermalen sug
gestieve orkestrale psychologische om
lijsting van het door Charlotte Köhler
met haar prachtstem en indrukwekkende
zegging voorgedragen reciet. Terecht
heeft men haar met geestdrift gehuldigd
voor haar buitengewone prestatie.
Mr. A. J. F. J. Jung.
REHABILITATIE
De rechtbank te ’s-Gravenhage heeft
thans bij beschikking mr. L. H. Slote-
maker. algemeen secretaris van de lucht
vaartmaatschappij, buiten vervolging ge
steld.
Na hetgeen over de arrestatie van den
werkelijken dader van het misdrijf, waar
van mr. Slotemaker indertijd werd be
schuldigd, is bekend geworden, is deze
beschikking van de rechtbank de offi-
cieele bezegeling van diens rehabilitatie.
Met ingang van 3 November om 9
naar school
Blijkens een rondschrijven van de
deeling Onderwijs hierter stede aan
hoofden van scholen voor het voorberei
dend onderwijs, lager onderwijs en bui
tengewoon lager onderwijs, zijn in ver
band met de verduistering de tijden
'waarin les gegeven wordt in het tijdvak
van 316 November als volgt gewijzigd.
De ochtendschooltijd is van 912 uur,
de middagschooltijd van 24 uur. Voor
de z.g.n wisselende scholen geldt het
volgende:
De eene week wordt er les gegeven van
912 uur en de andere week van 94 uur.
Opbrengst zeer bevredigend
Zaterdag heeft het Roode Kruis een
collecte gehouden. Naar wij vernemen
is de opbrengst daarvan zeer bevredigend.
Hoewel er verleden jaar meer collectan
ten waren, werden er toch evenveel
speldjes verkocht, hetgeen ongetwijfeld
een pluim op den hoed van hen, die hun
krachten voor deze collecte ingezet had
den, is. De collectanten waren na afloop
van de collecte van oordeel, dat het pu
bliek in alle opzichten, niet alleen, finan
cieel dus, zich van zijn beste zijde had
doen kennen.
Wij maken hen, die nog niet in de gé-
legenheid waren voor het goede doel te
offeren, attent op het postgironummer
197773. De bedragen, welke hierop gestort
worden, komen ten goede aan het Roode
Kruis.
J. A. SLEIJFFERS t
Zooals Zaterdag gemeld, is hier ter stede
overleden de heer J. A. Sleijffers, hoofd
commies van het dept, van Koloniën.
Van jongs af was de overledene lid van
de Sint-Vincentiusvereeniging, waar al
spoedig het liefdewerk der Sint Jozefs-
ambachtsleerlingen zijn aandacht had. In
dit liefdewerk heeft hij een zeer groote
stuwkracht uitgeoefend, vooral in de ruim
twintig jaren, dat hij president was. Aan
zijn inzicht was het te danken, dat toen
in 1911 eenige van de oudste bescherme
lingen van dit liefdewerk om meer ont
wikkeling kwamen vragen, de R K. Studie
club „Dr. Nuyens” als onderafdeeling
werd opgericht.
Namens den bijzonderen raad van de
Sint Vincentiusvereeniging alhier, was de
overledene eenigen tijd lid van de Veree
niging van gezinsvoogden.
De arbeid van den heer Sleijffers op
het gebied van de jeugdzorg beperkte
zich niet tot de Katholieke jeugd. Van dc
oprichting in Februari 1927 af was de heer
Sleijffers lid van de Vereeniging van ge
zinshoofden In 1928 werd hij penning
meester en in Maart 1939 voorzitter.
Voorts was hij van 1928 tot November 1939
lid van den Voogdijraad te 's-Gravenhage.
- De overledene, die leeraar Staatsinrich
ting M.O. was, was ridder in de orde
van Oranje-Nassau en onderscheiden met
het gouden eerekruis „Pro Ecclesia et
Pontifice”.
De begrafenis vindt morgen te 'circa
half 12, op het R.K. kerkhof aan de
Kerkhoflaan plaatstevdren zal om 10
uur een Requiem-mis worden gehouden
in de kerk der H. Liduina aan de Schenk-
kade.
In de toepassing van carbid
Gas en
bruik zijn in dezen tijd practisch alleen
te vervangen door carbidtoestellen. Men
mag dus aannemen, dat deze in de
naaste toekomst meer en meer in ge
bruik zullen komen. Nu is acetyleengas,
dat ontstaat door carbid in aanraking te
brengen met water, vrij gevaaHijk, om
dat het met lucht vermengd zeer explo
sief is. Een vonk van een sigarenaan.
steker is voldoende om in een kamer,
waar slechts een kleine hoeveelheid van
het gas aanwezig is, een ontploffing te
weeg te brengen. Daarom zijn kort ge
leden op voorstel van het centraal insti.
tuut voor industrialisatie van overheids
wege strenge keuringseischen voor car
bidlampen vastgesteld. Voortaan mag
geen carbidlamp meer worden verhan.
deld zonder van een rijkskeur voorzien
te zijn.
Met de carbidkooktoestellen is het
eenigszins anders gesteld. Het toestel,
waarin het gas wordt opgewekt, de z.g,
ontwikkelaar, moet hier veel grooter zijn
dan bij de lampen, met als gevolg, aat
ook de gevaren evenredig grooter zijn.
De overheid heeft hiervoor nog geen
keuringseischen uitgevaardigd, aangezien
zij met haar goedkeuring als het ware
een zekere veiligheidsgarantie aan het
publiek zou geven. Deze garantie heeft
de overheid voor de meeste tot nu toe
vervaardigde carbidkooktoestellen nog
niet op zich durven nemen. Binnenkort
zullen echter richtlijnen voor de con
structie van deze toestellen worden uit
gevaardigd. Het brandstoffenprobleem ia
echter zoo dringend, vooral in de stre
ken des lands, waar men uitsluitend op
petroleum was aangewezen, dat het zijn
nut kan hebben, reeds nu aan het pu
bliek eenige aanwijzingen omtrent car-
bid-kooktoestellen te geven.
1. De beste en veiligste toestellen zijn
die met gesloten ontwikkelaars. Het gas
wordt hier gevormd in een hermetisch
gesloten ruimte, welke een flinken druk
van binnen uit kan verdragen. Deze appa
raten hebben het nadeel, dat ze veel
duurder zijn dan de andere in omloop
zijnde types.
2. Het eigenlijke comfoor dient spe
ciaal voor acetyleenverbranding gebouwd
te zijn. Het kenmerkt zich door andere
uitstroomopeningen van den brander en
grooteren luchttoevoer. De pan of ketel
staat daarbij minstens drie c.m. boven
de bij voorkeur niet lichtgevende vlam.
3. Doof nooit de vlam, maar schakel
den watertoevoer uit en wacht tot al het
nog aanwezige gas is opgebrand.
4 Gebruik bij voorkeur een losstaan,
den gasontwikkelaar, welke door een lei
ding met het kooktoestel is verbonden.
Het beste is den ontwikkelaar, dan bui
ten te plaatsen. Voorkom lekkage van de
leiding en de aansluitingen.
5. Laat geen kinderen met het appa
raat omgaan.
6. De onderdeden, welke met het gas
in aanraking komen, mogen met zijn ge
maakt van koperlegeeringen, welke meer
dan 70 pCt. (rood) koper bevatten. Dit
metaal vergroot n.l. het explosiegevaar.
7 Schakel den watertoevoer uit. zoo-
dra het in het vertrek naar a®®^1®®/1
ruikt en ventileer zoo goed mogeiijic
Onderzoek of laat onderzoeken, wat
oorzaak van de gasontsnappmg is. per
sonen met een gering reukvermogen doen
beter de bediening aan anderen over te
la gÊn Schaft u geen carbidtoestel aan als
u er ook maar eenigszins buiten kunt.
Wellicht zal men zich afvragen Wa_
kost het mij als ik met carbid kook In
zijn algemeenheid is op deze vraag eeen
antwoord te geven, dit hangt ^rooten-
deels af van de kwaliteit van het ge
bruikte toestel. Gebruik van acetyleengas
in plaats van lichtgas voor het koken,
brengt in elk geval belangrijk hoogere
kosten met zich mede.
KAMPDEELNEMERS VAN DEN NED.
ARBEIDSDIENST MAKEN PLAATS
VOOR HUN OPVOLGERS
Zaterdag hebben ruim zeshonderd
jongemannen, die ingevolge hun vrijwil
lige verbintenis bij den Nederlandschen
Arbeidsdienst een half jaar lang de brons
groene uniform hebben gedragen en in
dien tijd hun arbeidskracht aan de ge
meenschap hebben gegeven, om, gesterkt
naar lichaam en geest, verrijkt met een
schat van ervaring in allerlei voor een
goed Nederlandsch staatsburger belang
rijke zaken, het maatschappelijke leven
in te gaan, hun diensttijd volbracht Uit
vijf kampen, namelijk Waterloo (bij
Amersfoort). Huizen 'en Laren (beide in
het Gooiland), Ede en Tilburg, zijn zij
„afgezwaaid”, na den vori^en dag hun
werkobjecten te hebben ingeleverd en de
nog restende uren aan wedstrijden en
feestelijkheden in hun kampen te hebben
gewijd. Zij hebben hiermede plaats ge
maakt voor de nieuwe ploegen kamp-
deelnemers, die, zooals gemeld, Maandag
3 November een aantal dezer kampen
weder zullen bevolken.
BEGRAFENIS NOTARIS
F. C. G. D’AUMERIE
Op de Algemeene begraafplaats aan de
Kerkhoflaan werd Zaterdag ter aarde
besteld het stoffelijke overschot van no
taris F. L. G. d’Aumerie.
Tot de aanwezigen behoorden vele col
lega’s en oud-collega’s van den overle
dene, o.w. de heeren N. G. Pauwels en G. J.
van Gendt, resp. voorzitter en bestuurs
lid der Vereeniging van Notarissen.
Voorts merkten wij op den heer J. D.
Brinkman, onder-voorzitter van de
’s-Gravenhaagsche Winkeliersvereeni-
ging; H. van Mayer, namens de Linscho-
ten-vereeniging; G. A. Zitterstijn, voor
zitter van den Nederlandschen Schaak
bond en van Discendo-Discimus; K. J.
Nieukerke, penningmeester van D.D.; A.
S. van Ommeren en H. A. Bosschaart,
van de Schevningsche Schaaksocieteit;
mr. A. Rueb en vele andere bekende
personen uit de schaakwereld; dr. Ro-
senboom, namens de Sophiastichting en
anderen.
Aan het graf heeft een broer van den
ontslapene
ling. Hij
d’Aumerie
gedaan. Op verzoek van, den overledene
werd niet gesproken.
BEGRAFENIS J. J. KOSTER
VAN GROOS
Zaterdag is op Oud Eik en Duinen ter
aarde besteld het stoffelijke overschot
van den heer J. J. Koster van Groos,
oud-directeur van de Nieuwe Middelbare
Handelsschool te Rotterdam en oud-direc
teur van een onderwijsinstituut in de
Willemstraat alhier.
In de aula werd achtereenvolgens het
woord gevoerd door de heeren 'F. den
Eerzamen, den opvolger van den heer
Koster van Groos, W. H. Koster van
Groos, een zoon van den overledene, en
dr. J. C. A. Fetter.
Aan de groeve heeft een zoon, de heer
Jac. J. Koster van Groos, dank gebracht
voor de betoonde belangstelling. Ook de
zoon, de heer J. J. Koster van Groos,
heeft hier nog een kort woord gesproken.
OPVOEDERSGILDE
District 24 van het Opvoedersgilde
houdt een vergadering voor leden en ge-
noodigden op Woensdag 5 November,
’s avonds om 19.30 uur in het groepshuis
Laan Copes van Cattenburch 65 alhier.
Prof. dr. R. van Genechten, hoofd van
het Opvoedersgilde zal spreken over
„Een jaar Opvoedersgilde”.
Uitnoodigingen voor deze belangrijke
bijeenkomst kunnen nog worden aange
vraagd bij den secretaris van het Op
voedersgilde, dr. F. Breedvelt, Joz. Is-
raelslaan 46, alhier, tel. 776018 en bij den
districtsvertegenwoordiger R. van
Mei, Apeldoornschelaan 129, alhier.
Aan J H Loop, werkzaam bij
het Gemeentelijk Gasbedrijf, werd Vrij
dag ten kantore van de Gasfabriek Trek-
vliet een eervolle vermelding met de
gebruikelijke gratificatie uitgereikt, hem
toegekend door den burgemeester wegens
langdurigen trouwen dienst.
D e mu ziekvereeniging „W i 11e n
is Kunnen” v/h Jongeliedencorpa Juliana,
hield Zondagmiddag van haar repetitie
lokaal Fagelstraat af een muzikale wan
deling. Voor de woning van den heer J.
M. de Krijger, Hoefkade 1268 werd ge
durende een half uur een serenade ge
bracht in verband met diens benoeming
tot eerelid. Na afloop hiervan werd ge
marcheerd langs Hoefkade naar Fagelstr.,
alwaar de stoet werd ontbonden. Deze
muzikale wandeling trok groote belang
stelling van de zijde van het publiek.
Zaterdag herdachten mej. J.
Koelé en mej. W. v. d. Hoff het feit, dat
zij 25 jaar werkzaam zijn op het atelier
van het dameshoedenmagazijn fa. Peers-
de .Lange aan de Piet Heinstraat 39.