Na vijf maanden strijd aan het
Oostelijke front
No. 18039.
Zaterdag 22 November.
1941.
het Hoofdkwartier
Extra bericht
van
Sovjet-Unie verloor 8 millioen
man
DE STRIJD IN NOORD-AFRIKA
Met Duitschland
tegen het
Kapitalisme
VERDUISTEREN
Herziening van rechter
lijke uitspraken door het
Vredegerechtshof
HET KAPITALISME
ROSTOF INGENOMEN
Nederlandsche Arbeidsdienst
de
De
Nieuwe tegenover oude rechts
opvatting
Het belang van de gemeenschap ver-
eischt het beleven van den
nieuwen tijd
Britsche officieren als oproerkraaiers
Let bij de verduistering voor
al ook op uw achtergevel
V
Ruim honderd Nederlandsche
boeren naar Oostland
vertrokken
De toestand in Moskou
Telefoon 116300 (zeven lijnen) Giro No. 12500
landengte van kertsj
De handel tusschen Argentinië
en Frankrijk
De begrafenis van Udet
Aanmelding en keuring
Stefani-correspondent over
Duitsch-Italiaansche tegen
aanvallen
Bolsjewistische oorlogs- en koop
vaardijvloot gedecimeerd
HAAGSCHE
PRIJS DER ADVERTENTIÈN:
k.1
(Zie verder le blad, pag. 2.)
General-
vijand
Kymsk
'vAhTCT
ES
De Zeestraat van Kertsj
iZr.'SW;
COURANT
Na afloop hiervan bemiddeling voor
arbeid in Nederland
Snelle troepen van het leger en formaties der Waffen S.S„ onder opperbevel
van den kol. generaal von Kleist, hebben na felle gevechten de stad Rostof
aan den benedenloop van de Don ingenomen. Daarmede is een handels- en
verkeerscentrum In onze handen gevallen, dat voor het voortzetten van den
oorlog van bijzondere beteekenis is. Aan de tot dit succes leidende operaties
hebben de formaties van het luchtwapen onder leiding van generaal ridder
von Greim een schitterend aandeel gehad.
Aanvang van den diensttijd op
15 December 1941
HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER, 22 November (D.N.B). Het Opper
bevel van de Weermacht deelt mede:
het sta.
rraf Grote,
Om slag te leveren voor
ziening van Europa
Keuringen hebben plaats op 24, 25, 26,
27 en 28 November en op 1, 2, 3,
4 en 5 December 1941
Het D.N.B. seint uit Belgrado Bij den
strijd tegen communistische ‘benden in
Servië zijn, naar het blad „Obnova”
meldt, op 2 gesneuvelde communisten pa
pieren gevonden, waaruit bleek, dat deze
beide oproerkraaiers Engelsche officieren
waren. Zij hielden zich sinds de ineen
storting van Zuid-Slavië in de bosschen
verborgen. Het blad schrijftMen weet
dat er zich onder de communistische ben
den nog 9 andere Engelsche staatsburgers
bevinden, van wie enkele soldaten zijn en
andere leden van den Britschen geheimen
dienst
BRITSCHE BRIGADEGENERAAL
OMGEKOMEN
Naar de „Daily Telegraph" uit Kaap
stad meldt is brigadegeneraal H. G. Eady
lid van de Britsche militaire missie voor
Zuid-Afrika om het leven gekomen, toen
hij met een vliegtuig in de bergen tus-
schen den Oranje Vrijstaat en Natal neer
stortte. Ook de piloot kwam om.
worden voorspeld, is gaande. In dit nieu
we offensief heeft Engeland strijdkrach
ten geworpen, die sterker zijn dan die,
welke gewikkeld zijn geweest in welken
anderen slag in Noord-Afrika ook. Alle
wapens en onderdeelen nemen aan de
operaties deel, van de luchtmacht tot de
marine en de verschillende soorten land
strijdkrachten. De troepen zijn gekozen
onder alle volken van het Britsche Rijk
Engelschen, Zuid-Afrikaanders, Canadee-
zen, Hindoes en Nieuw-Zeelanders.
van den
boekwerk
Heden: van 5.39 aar nam. tot S
9.14 uur v.m. Morgen: van 5.38 u.
nam. tot 9.16 uur v.m.
M aan: 22 Nov onder 9.39 uur nam.
23 Nov. op 1.15 uur nam. onder
10.49 uur nam. 24 Nov, op 1.52 uur
nam. onder 11.59 uur nam.
Nachtdienst DOK.'ERS: Tusschen
10 u. n.m. en 7 u. v.m.: No. 394920.
Ziekenfondsleden de Volharding:
No. 116364; ig. Stadspatiënten No.49
Naar het D.N.B. van bevoegde zijde ver
neemt, krijgt men door de mededeelingen
van personen, die voor de luchtaanvallen
uit Moskou gevlucht zijn, een volledig
beeld van den catastrofalen toestand in de
hoofdstad der Sovjet-Unie. Rreds voor het
begin van den oorlog kon men op grond
van overhaaste voorbereidingen conclu-
deeren tot een komende aanvalsactie. Alle
arbeiders werden gedwongen in te tee-
kenen op oorlogsleeningen, die het toch
reeds karige loon met een kwart vermin
derden. Alle vrouwen en meisjes werden
gekeurd en militair opgeleid.
Toen de erste bommen vielen, verlieten
de hoogere partijfunctionnarissen en de
leiders der groote fabrieken de stad om
zich op het platteland in het Oosten in
veiligheid te stellen. Dit had een ware
paniek onder de bevolking tot gevolg, die
op haar hoogtepunt kwam, toen steeds
grootere troepenmassa’s uit Moskou ver
trokken om de talrijke bressen in het wij
kende Sovjetfront op te vullen. In de
plaats dezer troepen werden steeds meer
burgers, ouden van dagen, vrouwen en
kinderen, gewapend en opgeleid voor
straat- en barricade-gevechten. Om deze
menschen tot een kansloozen tegenstand
aan te sporen, had men over alle straten
transparanten gespannen met de fatalisti
sche woorden: ,,Er is maar één dood, en
daaraan ontkomt niemand”.
Bommen op Sebastopol
Donderdag zijn in de baai van Karani-
tinna, een deel van de haven van Sebas
topol, 12 transportschepen, varieerende van
1000 tot 6000 ton, door een formatie JU-
88 aangevallen. Hoewel de bolsjewistische
luchtdoelartillerie begon te vuren en de
vliegtuigen met alle kalibers bestookte,
kon zij de formatie niet van haar doel
afbrengen. Terwijl het’ grootste deel der
formatie de scheepswerf en de havenwer
ken als doel voor de bommen koos, viel
een vliegtuig de transportschepen aan. Een
Deze courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
BUREAUXWAGENSTRAAT 35—37
Bijkantoor: Scheveningen, Kelzerstr. 319, Tel. 550310; Filialen: Rijswijk,
Kantoorboekh. Leeuwendaal, Oranjelaan 3, Tel. 119461, Voorburg, Boekhan.
del H. E. G. Ruys, Heerenstr. 124, Tel. 778038; N.V. Kantoorboekh. Th. 4.
de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel. 330263; Boekh. J. B. v. Seters Jr., There-
siastr. 108a, Tel. 772444: Boekh. E. O. Couvée, van Hoytemastr. 66. Tel. 721187
FEODOSIA
Z/7
1 KAAW.'vAN^r^
führer Behrwald en Ortsgruppendeiter
Uhcoetter van de N.S.D.A.P., eenige meis
jes van den vrouwelijken Neder la ndschen
Arbeidsdienst en eenige verwanten van
boeren, die reeds in Rusland werken. Na
dat de trein was gearriveerd, de kisten met
uitrusting ingeladen en de manschappen
voor de ramen hadden plaats genomen,
nam de leider van het transport, de heer
Giebel, afscheid van Graf Grote en zijn ge
zelschap. Eenige hartelijke woorden wer
den over en weer gewisseld en nadat de
nationaal.socialistische groet was gebracht,
zette de trein zich onder het gejuich der
vertrekkende boeren in beweging. Het
eerste transport van Nederlandsche boe
ren, die hun streven voor een beters toe
komst van Europa met een daad bezegelen
en onder wie er verscheidene waren, die
hier in Nederland een behoorlijken werk
kring hadden, is vertrokken. Hun daad
moge velen anderen ten voorbeeld strek
ken.
lijkheid van herziening van strafvonnis-,
sen, ook ten nadeele van den berechte.
Want de vraag, of een nieuwe behande
ling van een overigens reeds afgedane
strafzaak gewenscht is, hangt uiteraard
ten nauwste samen met de vraag of deze
zaak voor het huidige gemeenschapsbe
lang nog van zooveel gewicht is, dat er
voldoende aanleiding kan zijn voor een
hernieuwd onderzoek. Dat dit een zeer
hooge uitzondering zal zijn, ligt voor de
hand en zoo werkt vanzelf een tijdslimiet,
al laat deze zich niet nauwkeurig uit
drukken..
Als uitzondering is het hier bedoelde
nieuwe beginsel van herziening van straf
vonnissen evenwel een eisch van heden-
daagsche rechtsopvatting. Dat voor den
nieuwen rechter dezelfde waarborgen van
onafhankelijkheid behooren te gelden als
voor den vroegere, spreekt vanzelf. Ook
hij zal uit zijn onderzoek wettige en over
tuigende gronden moeten putten, alvorens
zijn oordeel (al dan niet veroordeelend)
te kunnen uitspreken, zij het ook, dat
zich in de waardéering van schuld en
strafmaat veelal het verschil in levensbe
schouwing de nieuwe tegenover de
oude die toch aan elke rechtspraak be
wust of onbewust ten grondslag ligt, zal
openbaren.
Wanneer het belang der nieuwe ge
meenschap met het oog op de zich vol
trekkende wijziging van waarden en maat
staven aan de bevoegde macht, die voor
dit belang waakt, een hernieuwde behan
deling van een strafzaak als hier bedoeld,
wenschelijk heeft doen voorkomen en ten
slotte de daartoe geroepen rechter (het
Vredegerechtshof) een ander vonnis dan
het eenmaal gewezene mocht uitspreken
ten voor- of ten nadeele van den oe-
rechte dan ligt hierin allerminst een
schending van beginselen van rechtvaar
digheid. Veeleer is het een daad van ge
rechtigheid er voor te zorgen, dat de
oude, afstervende orde niet over de nieu
we heerscht en haar kwetst daar onaan
tastbaarheid van haar oordeelen, hoezeer
ook in strijd met het nieuwe bewustzijn
en zijn normen. Zoo ook op het gebied
van het strafrecht.
Het openen der mogelijkheid van her
ziening van strafvonnissen, als bovenbe
doeld, is een eisch van recht, al zal van
haar op beleidvolle wijze gebruik moeten
worden gemaakt. Hier past een vertrou
wend afwachten, ook door hen. die zich
nog niet van de kluisters van een zichzelf
overleefd hebbende dogmatiek konden be
vrijden.
PRIJS DRZER COURANT:
Voor ’e-Gravenhage bij vooruitbet. per 8 mnd. met „Kikeriki”, „De Nieuwste Mode”.
„Koloniaal Bijblad” en „Letterkundig Bijblad” f 3.15. Franco per post met Mode
blad f 4.20, zonder Modeblad f 3.95. Buitenland 9.45. Landen waarop het
verlaagd intern, drukwerk-posttarief van toepassing is f 7.35 p. kw. Bij postkantoren
tegen de geldende goedgek. abonn.prijzen. Afz. nummers 5 ct, fr. p. post 10 ct
Van 15 regels f 1.75 Iedere regel meer tot 10 regels 45 ct., daarna iedere regel
meer 50 ct. Reclames 95 ct per regel. Bewijsnummers 5 ct fr. p. post 10 ct.
Incasso binnen de stad 5 cent buiten de stad volgens posttarief. Bij
vooruitbetaling: Kleine Advertenties 95 ct; Dienstaanbiedingen 75 ct
Advertentiën waarin voorkomt „Brieven aan het bureau van dit blad” 10 ct meer.
De Britsche ambassade te Buenos Aires
heeft een verklaring gepubliceerd, vol
gens welke alle personen en firma’s in
Argentinië, die handels- of financieele
relaties met het bezette of onbezette
Frankrijk onderhouden, zonder vooraf
gaande waarschuwing op de zwarte lijst
worden geplaatst. De handel met Frank
rijk wordt gelijkgesteld met den handel
met Duitschland en Italië.
De verklaring wordt gemotiveerd met
de mededeeling, dat de Fransche indus
trie voor Duitschllnd werkt en Frankrijk
derhalve door de Engelsche handels-
autoriteiten als vijandelijk land wordt be
schouwd.
BONAANWIJZING PETROLEUM VOOR
VERLICHTINGSDOELEINDEN
De secretrris-generaal van het departe
ment van Handel, Nijverheid en Scheep
vaart maakt bekend, dat gedurende het
tijdvak van 23 November 1941 tot en met
3 Januari 1942 elke der met „23” genum
merde bonnen van de met „S” en „T”
gemerkte petroleumkaarten, recht geeft
op het koopen van twee liter petroleum
voor verlichtingsdorfeinden.
Nadrukkelijk wordt er de aandeefat op
gevestigd, dat de met „22”’ genummerde
bonnen niet mogfn worden vernietigd,
doch daarentegen zorgvuldig dienen te
worden bewaard.
De staatsbegrafenis van het stoffelijke
overschot van Generalluftzeugmeistër Ge-
neraloberst Udet is bijgewoond door den
Führer, Rijksmaarschalk Göring en tal
rijke andere vooraanstaande personen
van het politieke leven en de Weermacht.
Bij de plechtigheid in de eerezaal van het
ministerie van luchtvaart te Berlijn wa
ren onder meer aanwezig generaalveld-
maarschalk Milch, de minister van bin-
nenlandsche zaken dr. Frick, de mimste
van bewapening en munitie ar. rodt, ae
minister van financiën graaf Scnwering
von Krosigk, de minister van verkeer ar.
Dorpmüller, de chefs van S.A. arbeias-
dienst en Hitlerjeugd en de Generai-
bauinspektor professor Speer.
Rijksmaarschalk Göring wees in zijn
rede op de groote ervaring en den
van Udet en herinnerde er aan. dat Udet
de schepper van de Stuka’s geweest is.
Udet beschikte over een zesde zintuig
om te ontdekken, welke machine de goe
de was. Het moet hem van grooten trots
vervuld hebben, dat ik hem telkens weer
heb kunnen zeggen, aldus Göring, dat de
Duitsche vliegtuigen, naar uit vergelij
king telkens weer is gebleken, de beste
zijn geweest en de beste blijven.
De Führer legde een krans op de baar
en betuigde de moeder van den doode
zijn persoonlijke deelneming en die van
het Duitsche volk.
Na de plechtigheid Iti de eerezaal werd
de kist op een affuit naar het Invaliden-
friedhof gebracht. Hier vond generaal-
oberst Udet zijn laatste rustplaats in de
nabijheid van zijn kameraden uit den
wereldoorlog en van den beroemden ge-
vechtsvlieger von Richthofen.
der zware bommen kwam precies op het
achterste gedeelte van een vrachtschip
van 4000 ton terecht, een tweede bom
bracht een schip van 6000 ton onmiddel
lijk tot zinken.
de Toedtelvoor-
en van ons land
Pioniers van bet nieuwe Europa
In de voetsporen van deze pioniers bij
het weder in bezit nemen van ouden Ger
maan schen bodem, die spoedig gevolgd
werden door duizenden uit ’s Rijks gou
wen, zijn thans ruim honderd Neder
landsche boeren getreden, die vanmorgen
om tien uur als eersten uit Oldenzaal ver-
De strijd verloopt gunstig, trokken. Zij zullen dus de op de bolsje
wisten in het Oostland veroverde landau-
wen gaan omzetten in vruchtbaar akker
land en als bedrijfsleider en assistent-be-
drijfsleider op de dorpen en gehuchten,
die voorheen als kolchosen werden be
heerd, worden geplaatst, om met behulp
der landbevolking in het voorjaar vooral
door den verbouw van broodgraan slag te
leveren voor de voedselvoorziening voor
Europa en ons land. Zij kwamen uit alle
streken, er waren Friezen onder en Gro
ningers, Brabanders en Zeeuwen, bedrijfs
leiders uit den Wieringermeer, zelfstan
dige boeren en flinke landbouwers. De
oudste is 53 jaar. de jongste 19. Binnen
kort zullen zij worden gevolgd door an
deren. Nog in December vertrekken eenige
transporten en in Januari vermoedelijk
400 man. Via Berlijn zullen zij zich voor
een verblijf van vier weken naar een
kamp in Litzmannstadt „het oude Lodz”
begeven. Daar worden zij ingeënt tegen
verschillende ziekten en vertrouwd ge
maakt met hun uitrusting, die geheel op
de omstandigheden in Oostland is bere
kend. Vervolgens zullen zij doorreizen
naar de plaatsen van bestemming in Wit-
Rusland en vermoedelijk ook in de
Oekraine. Voorloopig gaan zij alleen en
blijft hun gezin achter.
Het vertrek van station Oldenzaal
Reeds gisteren domineerden in deze
stille grensgemeente de laarzen en het
bronsgroen hunner practische kleeding.
Oldenzaal was overstroomd en geen hotel
of pension onbezet. Velen waren geko
men om dezen mannen, die in dit voor
Europa beslissende uur voor hun ideologie
den eersten stap zetten voor een grooL
schen taak, uitgeleide te doen.
Onder hen bevonden zich op
tion o.m. Landesbauemführer Gr
de waarnemend burgemeester van Olden
zaal, de heer Weusting, de Sonderbeauf-
tragter voor de werving von Stechhow,
Kreisinspektor SelbacU, Kreiggesrfjafts-
In het onlangs in opdracht
Rijkscommissaris uitgegeven
„Die Niederlande im Umbruch der Zei-
ten” herinnert de heer van Etten in een
hoofdstuk aan het feit, dat verscheidene
onzer voorvaderen naar Oostland trokken
om daar voor zich en hun geziA een
nievfw bestaan te verwerven in vrucht
baar land. De eerste trek had plaats in
de vroege middeleeuwen, de etfde en
twaalfde eeuw. Gedwongen door over-
stroomingen en gebrek aan land trokken
zij er met vrouw en kinderen, have en
goed, op uit. Het5 was de eerste Ger-
maansche tegenstoot in die streken, van
waar Germaansche volksstammen tijdens
en na de volksverhuizing verdrongen
waren. Ook later weer, na het einde van
den dertigjarigen oorlog en in -de acht
tiende eeuw, trokken Noord-Nederlanders
en Vlamingen naar het vette land van
Pruisen, naar de boorden van Elbe en
Weser en verder Oostwaarts, terwijl in
de zestiende eeuw uitgeweken Menno
nieten daar vrijheid vonden en asyl.
Talrijke nederzettingen werden gevormd
en nog heden herinneren namen, oude
gebouwen en sporen van hun ambachts
zin aan die eerste Nederlanders, die het
Oostland koloniseerden.
Meldt u ter keuring aan!
Zwolle, Blijmarkt 25, Maandag 24 Nov.
1941. Leiden. Oude Vest 25, Maandag 24
Nov. 1941. Rotterdam, Molenwaterweg 28
(achterzijde station D.P., kleuterschool.
Maandag en Dinsdag 24 en 25 Nov. 1941
Groningen, Violenstraat 2, Dinsdag 25
Nov. 1941. Haarlem. Gasthuisstraat 32.
Dinsdag 25 Nov. 1941. Assen, Javastraat
7, Woensdag 26 Nov. 1941. Alkmaar, Doe
lenstraat 15, Woensdag 26 Nov. 1941. Dor
drecht. Munt 9, Woensdag 26 Nov. 1941.
Almelo, Oude Kloosterweg 1 (militiege.
bouw), Donderdag 27 Nov. 1941. Bergen
op Zoom, de Hollandsche Tuin, Huyberg-
schestraat 14, Donderdag 27 Nov. 1941
Amsterdam, Rokin 84 (meldiagsbureauL
Donderdag en Vrijdag 27 en 28 Nov. 194r.
Apeldoorn, van der Heydenlaan 64, Vrij
dag 28 Nov. 1941. Breda, Leuvenaar,
straat 97, Vrijdag 28 Nov. 1941. Arnhem,
Menthenstraat 12, Maandag 1 Dec. 1941.
Tilburg. Langeschijfstraat 66. geb. pu
blieke werken, Maandag 1 Dec. 1941. Den
Haag, Huygenspark 23, Maandag en Dins
dag 1 en 2 Déc. 1941. Nijmegen, Ridder
straat 4, Dinsdag 2 Dec. 1941. 's-Herto-
genbosch, stadhuis, ingang achter het
stadhuis 3, 2e étage, Dinsdag 2 Dec. 1941.
Leeuwarden, school St. Anthonystraat 4,
Woensdag 3 Dec. 1941. Utrecht, school
Draaiweg 29 (Gouverneurschool), Woens
dag 3 Dec. 1941. Eindhoven, Kruisstraat
53, Parochiehuis, Woensdag 3 Dec. 1941.
Heerlen, Esschenerweg 25a, centrale
werkplaats, Donderdag 4 Dec. 1941. Gouda,
Oosthaven 50, gem. consultatiegeb., Vrij
dag 5 Dec. 1941.
Ieder, die wordt goedgekeurd en overi
gens aan de te stellen eischen voldoet,
wordt op 15 Dec. 1941 opgeroepen om ge.
durende 5| maand in den Nederland-
schen Arbeidsdienst te dienen. Na be
ëindiging van den diensttijd van 5J
maand kan de vrijwilliger bij gebleken
geschiktheid in aanmerking komen voor
een van de 3 volgende groepena. oplei.
ding tot kaderb. vrijwillig nadienen
gedurende nader te bepalen tijdc. na
eervol ontslag voorkeur bij arbeidsbe
middeling in Nederland.
Een speciale correspondent
agentschap Stefani aan het
JLT —j a r_:i_- ___n _a -
der operaties van den veldslag in de
Marmarische woestijn zich ongeveer uit
strekt over 150 k.m. van Solloem in
Zuidelijke en vervolgens in Westelijke
richting. Zeer belangrijke gepantserde en
gemotoriseerde Britsche strijdkrachten,
gesteund door een aanzienlijk aantal bat
terijen artillerie nemen derf aan het
offensief.
De vijand herft na intensieve voorbe
reidingen, een naderingsopmarsch uitge
voerd op 18 November j.l. Dien dag wer
den bewegingen opgemerkt van gepant
serde afdeelingen van den vijand in de
zóne van Sidi Omar. Onze artillerie, zoo
meldt de correspondent, verhinderde deze
afdeelingen te naderen. Den volgenden
dag, 19 November, begon de steg en de
Britsche manoeuvre teekende zich duide
lijker af. Des ochtends zochten gepantser
de elementen van den tegenstander, ge
steund door artillerie, contact met ge
pantserde elementen van de Italiaansche
divisie Ariete, welke zich ten Zuidwesten
van de grenslijn bevonden. Des middags
ontketende de vijand een aanval met
pantserstrijdmiddelen en gemotoriseerde
strijdkrachten, waarbij hij poogde de
divisie te omsingelen. Onze troepen
echter deden snel een tegenaanval en na
den vijandelijken tang gebroken te heb
ben, omsingelden zij pp hun beurt een
deel der vijandelijke pantserstrijdkrach-
ten, die vernietigd werden, terwijl een an
der derf er in slaagde zich aan omsinge
ling te onttrekken en terug te trekken.
Denzelfden dag, 19 November, zetten
de Duitschers een tegenmanoeuvre in, in
dé richting van Sidi Omar, waarbij zij
gepantserde elementen van den vijand
vernietigden, die in dezen sector waren
binnengedrongen.
Tijdens de eerste operaties volgde de
vijand twee hoofdlijnen 1 in zijn op-
marschDe eene liep van het Oosten
naar het Westen, naar Sidi Omar, de
tweede van het Zuidoosten naar het
Noordwesten, naar Tobroek. Andere ge
pantserde troepenkernen en gemotori
seerde afdeelingen deden aanvallen van
minder belang in de richting van andere
doelen.
De slag, omtrent welks duur niets kan
van het
agentschap Stefani aan het front in
Noord-Afrika wijst er op, dat het front
in
De thans aangeheven leuze „Met
Duitschland tegen het kapitalisme” doet
de vraag rijzen, wat onder laatstgenoemd
woord is te verstaan. Duidelijk dient
onderscheid te worden gemaakt tusschen
de begrippen kapitaal en kapitalisme.
Kapitaal beteekent niet zonder meer be
zit, van geld of goederen, maar het be
grip is slechts te zien in zijn samenhang
met dien anderen factor, den arbeid, en
deze twee factoren, die elkanders onmis
bare aanvulling zijn, vormen samen de
basis voor alle productie, welke de nood
zakelijke voorwaarde is voor bestendiging
en ontwikkeling van het leven van
mensch en maatschappij.
Alles wat den arbeid en het tot hun
recht komen van de producten van den
arbeid mogelijk maakt, is, grof gezegd,
kapitaal, grond- en bewerkingsstoffen,
werk-, voer- en vaartuigen, van de klein
ste en allereenvoudigste voorwerpen tot
de geweldigste en meest ingewikkelde in
stallaties. Van kapitalisme nu kan men
spreken als het kapitaal en de arbeid
niet als gelijkwaardige elementen naast
elkander staan en als gelijkgerechtigden
harmonisch samenwerken in het belang
van de gemeenschap en daarmee van de
individuen, doch in zekeren zin, meer of
minder scherp, tegenover elkander zijn
geplaatst, waarbij aan de maatschappe
lijke klasse, die over het kapitaal be
schikt, het grootste deel toevalt van de
voordeelen der samenwerking en tevens
van de macht in de samenleving, ook en
vooral ten opzichte van de klasse der
arbeidenden. Het is deze tegenstelling,
die den welbekenden klassenstrijd heeft
doen ontstaan
Een absolute grens tusschen de verte
genwoordigers van het kapitaal en die
van den arbeid is niet te trekken, althans
in een samenleving, waar een zekere mate
van algemeene welvaart heerscht. Tus
schen de niet-arbeidende kapitaal-bezit-
ters, de zuivere kapitalisten dus, en de
bezitlooze arbeiders, ligt de breede strook
van hen, die zoowel aan den arbeid als
aan het kapitaalbezit op eenigerlei wijze
deelhebben, en dit wel in een zeer rijke
schakeeringvan den ondernemer, die
zijn bedrijf leidt en er in werkt, tot den
zuinigen kleinen burger of arbeidefc,
die zijn spaarduitjes belegt. Het is duide
lijk, dat laatstbedoelde categorie jn tal
rijkheid afneemt, naarmate de algemeene
welvaart vermindert, waardoor de ver
vaagde grens tusschen de beide maat
schappelijke klassen meer scherpte krijgt
Strijd tegen het kapitalisme, doorgaans
als socialisme aangeduid, beteekent dus:
strijd tegen het onevenredig groote deel,
dat van de voordeelen der samenwerking
tusschen kapitaal en arbeid toevalt aan
de bezitters van het kapitaal, en tegen de
hieruit voortvloeiende onevenredig groote
macht, tegelijkertijd een opkomen voor
de waardeering van den arbeid als eco-
nomischen factor en voor de belangen
van de arbeiders in breeden zin. Deze
strijd kan worden gevoerd als een van
klasse tegen klasse, waarbij uiteraard de
arbeidende klasse vooral in het offensief
de andere meer in het defensief is. Hij kan
ook worden gevoerd zonder toespitsing
van de klassentegenstelling doch in tegen
deel met een van boven af geleid streven
naar verzachting en zooveel mogelijk op
heffing van de tegenstelling. Die opheffing
kan worden nagestreefd inn den vorm van
opheffing van het particuliere kapitaal
bezit, dat dan toevalt op eenigerlei wijze
aan de gemeenschap, onder bescherming
van den staat, of aan den staat zelf. Een
radicale vorm van socialisatie dus, doch
waarbij het groote gevaar wordt gescha
pen, dat ambtelijke verstarring in de
plaats treedt van levend particulier initia
tief, ten nadeele van de gemeenschap.
Een andere vorm van verzachting en
zooveel mogelijk opheffing der klassen
tegenstelling is de nu door Duitschland
nagestreefde harmoniseering van de bei
de factoren: kapitaal en arbeid, waarbij
laatstgenoemde tot eersten en voor den
mensch belangrijksten wordt verheven en
daarmee tot grondslag van de gemeen
schap, terwijl de beteekenis van het ka
pitaalbezit binnen redelijke grenzen
wordt teruggebracht. Het is daarbij de
bedoeling, de voor het heil der gemeen
schap zoo belangrijke waarden van den par
ticulieren ondernemingsgeest te behou
den, doch deze dan ook aan het gemeen
schapsbelang nauw verbonden te houden,
terwijl onverantwoord hooge inkomsten
uit arbeidloos kapitaalbezit worden tegen
gegaan door rente- en dividendbeperking,
belastingpolitiek en dergelijke overheids
maatregelen. Hiermede wordt een wel-
vaartspolitiek te algemeenen nutte be
oogd, met verheffing van den arbeid en
den arbeider op het peil, waarop zij
krachtens hun waarde voor de gemeen
schap behooren te staan, met behoud van
het goede in het kapitaalbezit en afsnij
ding van hetgeen hierin het algemeen be
lang te zeer schaadt.
Voor vrijwillige dienstneming bij den
Nederlandschen Arbeidsdienst zal op on
dervermelde plaatsen en data, telkens
tusschen 9.30 en 15.uur, gelegenheid
zijn voor keuring voor vrijwillige dienst,
neming. Iedere jongeman, die aan de
volgende voorwaarden voldoet, kan zich
naar de dichtstbij gelegen keuringsplaats
begeven en zich aanmelden bij den voor
zitter van den keuringsraad. Reiskosten
voor de heen- en terugreis worden ver.
goed. Het is aan te bevelen een brood
maaltijd mede te brengen. Gegadigden
moeten aan de volgende voorwaarden
voldoen
a. Nederlander zijnb. niet jonger dan
17 en niet ouder dan 23 jaar zijnc. on
gehuwd zijn.
Het departement van Volksvoorlichting
en Kunsten deelt mede
In de regeling der rechtsmacht van
het Vredegerechtshof (verordening 156-
1941) komt een bepaling voor (artikel
.17), welke bij velen ernstig bezwaar
blijkt te ondervinden het betreft de mo
gelijkheid, dat het Vredegerechtshof op
vordering van den procureur-generaal
strafzaken, waarin de gewone strafrech
ter reeds een onherroepelijke uitspraak
gegeven heeft, opnieuw in behandeling
kan nemen. Gevolg hiervan zou dus kun
nen zijn, dat een eenmaal vrijgesprokene
alsnog wordt veroordeeld, een opgelegde
straf in een zwaardere wordt gewijzigd,
maar óók, dat een veroordeeling in een
vrijspraak wordt veranderd of een
zwaardere straf in een lichtere. Aan deze
beide laatstbedoelde gevolgen denkt men
gewoonlijk niet bij het formuleeren van
zijn bezwaren tegen de onderhavige be
maling, doch het is vooral de gedachte,
'dat een vrijgesprokene of lichter bestrafte
later alsnog veroordeeld of zwaarder be
straft zal worden, welke velen in verzet
tegen deze regeling doet komen. Zij zou
in strijd zijn met een rechtsbeginsel, dat
ook in ons Wetboek van Strafrecht (ar
tikel 68) is neergelegd en een herziening
van eens onherroepelijk geworden straf
vonnissen ten nadeele van den eenmaal
berechte verbiedt.
De rechtsopvatting, waarvan laatstbe
doeld rechtsbeginsel uitgaat, is die welke
met de rechtszekerheid van
den individu samenhangthet be
lang van den individu eischt uitsluiting
van de herziening van een vonnis te
zijnen nadeele. indifn hij volgens de be
staande gerechtelijke procedure mocht
aannemen, dat deze haar beslag heeft ge
had.
Deze opvatting had stellig haar waarde
en zij heeft het tot op zekere hoogte nog,
hoewel zij ondergeschikt is geworden aan
een andere, namelijk die, welke niet de
individueele, maar de rechtszeker
heid der gemeenschap en haar
belang op den voorgrond stelt. Het is
de rechtsopvatting, die zich in onzen
tijd baanbreekt Gold vroeger als eisch
van recht, dat een strafvonnis slechts
herzien kon worden ten voordeele van
den veroordeelde, thans geldt even
zeer, dat herziening plaats vinde indien
het belang der gemeenschap het
eischt, ook al ondervindt de individu
daarvan nadeel.
Daarmede is vanzelf een grens gesteld
aan de redelijke toepasselijkheid van het
in het hierboven genoemde artikel 17 be
doelde beginsel omtrent de nieuwe moge-
De Duitsche Weermacht sluit, naar
het D.N.B. van militaire zijde ver
neemt, 5 maanden veldtocht op den
22en November af met een balans,
waarop zij trotsch kan zijn. 1.700.000
vierkante k.m. terrein werden in het
Oosten bezet In deze bezette gebieden
wonen 75 millioen van de in totaal
190 millioen bewoners van geheel Rus
land. Volgens berichten, die tot 20
November beschikbaar waren verloor
de weermacht van de Sovjets 3.792.600
gevangenen. 389 bolsjewistische divi
sies werden verslagen en gingen voor
de Sovjet-Unie verloren De Sovjet-
Unie kan rekenen, dat zij 8 millioen
soldaten heeft verloren.
De uitrusting van deze 8 millioen man
werd of vernietigd of viel den Duitschers
als buit in handen. Meer dan 22.000 pant
serwagens, 27.452 stukken geschut 15.877
vliegtuigen werden vernield of buitge
maakt. De bolsjewistische oorlogs- en
koopvaardijvloot in de Oostzee en in de
Zwarte Zee werden gedecimeerd. 47 Oor
logsschepen werden tot zinken gebracht
54 zwaar beschadigd, 119 koopvaardijsche
pen met een tonnage van 385.650 brt. en
89 andere koopvaardij vaartuigen, waar
van de tonnage niet bekend is, zijn in den
grond geboord, 122 koopvaardijschepen
zijn zwaar beschadigd. Daarbij komt
nog het enorme verlies aan locomotieven,
treinen, munitietreinen, tankwagens en
andere middelen van vervoer, zooals b.v.
minstens 17.000 vrachtauto’s. Van derge
lijke verliezen kan geen leger ter wereld
zich meer herstellen, ook het bolsjewisti
sche niet, te meer daar de Sovjet-Unie
met de 1.7 millioen vierkante k.m. grond
gebied 3/4 van haar industrie heeft verlo
ren. De geweldige prestatie van de Duit
sche Weermacht gedurende de 5 maanden
veldtocht inn het Oosten zal eerst in de
toekomst in vollen omvang kunnen blij
ken.
verklaart Rome
Het verloop van de militaire operaties
in de eerste phase van den slag in de
Marmarica-woestijn wordt in militaire
kringen te Rome tot dusver gunstig be
oordeeld. De uit den sector Sidi Omar
aanvallende Engelsche formaties zijn op
krachtigen tegenstand van Duitsche en
Italiaansche pantserformaties gestooten,
die thans tot sterke gecombineerde tegen
aanvallen zijn overgegaan. De Halfaya-
pas is in weerwil van het feit, dat sterke
Engelsche vlootstrijdkrachten zich in den
strijd hebben gemengd, stevig in handen
van de Duitsche en Uahaansche troepen.
In den Zuidelijken sector van de oase
Dzjaraboeb zijn de Engelsche aanvallen
eveneens gestooten op den krachtigen
afweer van Italiaansche divisies. Een
lichte Engelsche verkenningsafdeeling
probeerde vandaar uit een aanval te on
dernemen naar het binnenland van de
Cyrenaica-woestijn.
Aan het front van Tobroek heerscht
levendige activiteit van de artillerie zon
der dat het tot dusver tot eigenlijke
operaties is gekomen.
Duitsahe Stuka’s In actie
Den 2Osten November 16beft de Duit
sche luchtmacht op het Noordafrikaan-
sche oorlogstooneel sterke formaties ge
vechtsvliegtuigen en Stuka’s, torpedo-
vliegtuigen en jagers tegen vijandelijke
troepenconcentraties, colonnes op marseb
en pantsers in den strijd geworpen, zoo
verneemt het D.N.B.
Brandende voertuigen en ontploffende
munitie-opslagplaatsen gaven den weg
aan, dien de Duitsche vliegtuigen boven
de vijandelijke colonnes hadden gevolgd.
Gevechtsvliegtuigen hebben Britsche ravir
tailleeringswegen gebombardeerd en bri
sant- en brandbommen laten vallen op
het station van Mersa Matroeh. Tijdens
luchtgevechten werden 2 bommenwerpers
en 2 jagers van den vijand neergeschoten.