vARHouTen-sLiMonsecco
in ieder gezin
onnema p. flacon! 1.15
MET NARCEINE-AETHYLESTER
bijpassende
stoffeerinp
Shoop
RECHTZAKEN
BINNENLAND
LAATSTE TELEGRAMMEN
STADSNIEUWS
RADIONIEUWS
van Reeuwijk s\
van Koop-
Fabrieken
De Kamers
handel en
Vrijdag 19 Dec. 1941 2e
bl.
pag. 2
Ontslag lijdelijk personeel
en
HET ITALIAANSCHE
WEERMACHTBERICHT
De. inhoud van 'n car tonnetje komt in smaak
en geur overeen met het sap van 20 citroenen.
DE COLLECTE EN HET
KERSTFEEST VAN
WINTERHULP NEDERLAND
HUISKAMERS
ZITKAMERS
SLAAPKAMERS
DUITSCHLAND STRIJDT
VOOR EUROPA
HET DUITSCHE
WEERMACHTBERICHT
DE AANSLAG OP KOLONEL
ROST VAN TONNINGEN TE
DURGERDAM
HAAGSCHE COURANT
PUIKE VERVANGING
Deze winter is wérkelijk neen hoestwlnter
Alle last verdwenen,
al zit ik den heelen dag.
Vleeschwaren beter
goedkooper
Verzending van postpakketten
naar het buitenland
'S-GRAYENHA5F
WOLFF «SEMHJI
Vraagt Uw winkelier of ons een gebruiksaanwijzing
RADIO-PROGRAMMA
met smaak en
overleg gekozen,
brengt sfeer en
gezelligheid
Het werk op de
werkverruimingsobjecten
vnnwEL niet v*n thee te
ONDERSCHEIDEN
NIEUWE BINNENWEG 30
De gebruiksmogelijkheden van ons citroenzuurpoeder
Limonsecco zijn zoo uitgebreid, dat het werkelijk
Besluit verschenen betreffende de
samenstelling, inrichting en
bevoegdheden
POSTERINE
DE AANVAL OP PORTU-
GEESCH TIMOR
LISSABON, 19 December.
Veler medewerking is ingeroepen
TEGEN GEWEZEN KAPITEIN VIJF
TIEN JAAR GEEISCHT
O
Gevechten rondom Derna
Pleidooi
(Wordt vervolgd)
GEGARANDEERD VOLKOMEN
ONSCHADELIJK
ROTTERDAM
Fa. BONNEMA - APELDOORN
FA8RIKANTE OER „ZWITSAl" PRAEPARATEN
(D.N.B.)
gebouwen
De
als-
naar
Vredegerechtshof
De
spe
nen er veel smakelijker mee gemaakt worden, want
U kunt Limonsecco gebruiken in plaats van citroen
sap, maar ook, als aan de smaak van citroensap de
voorkeur wordt gegeven, ter vervanging van azijn.
U kunt het bovendien drinken als warme of koude
kwast. En zoo zijn er nog vele andere mogelijkheden.
Neemt U een cartonnetje Limonsecco in gebruik,
want U zult er genot en plezier van hebben. Be
waart U het op een droge plaats.
OE VERLIEZEN VAN DE AMER1.
KAANSCHE VLOOT
Het Kerstfeest in den
Dierentuin
Zooals bekend wordt Zondag een Kerst
feest gehouden in den Dierentuin door
Winterhulp Nederland. Duizend kinderen
zullen dien dag op een bijzonder feest ont
haald worden. De stafmuziek van de poli
tie verleent zijn medewerking, er worden
een sprookje en een kinderfilm vertoond,
Kerstliederen zullen worden gezongen, het
Kerstmannetje zal ten tooneele komen en
niet alleen door zijn verschijning maar ook
door zijn daden (welke dat zijn willen wij
niet verklappen) bijzondere vreugde bij de
kinderen verwekken. Aan versnaperingen
zal het niet ontbreken. Natuurlijk zal de
zaal stemmig versierd zijn. De aanvang
van dit feest is gesteld op 2.30 uur pre
cies.
Opwekking tot de jeugd
Ofschoon het voor de collecte van mor
gen uiteraard te laat is, moge toch de
de jeugd, die thans vacantie heeft, worden
opgewekt in ruime mate haar medewer
king te verleenen voor het welslagen van
de inzamelingsactie van W.H.N. Bij de
collectes en huisinzamelingen kan de jeugd
zich zeer verdienstelijk maken, vooral
wanneer dit geschiedt in overleg met het
onderwijzend personeel.
Taak
Over de taak der kamers bevat het
besluit o.m. het volgende:
De kamers behartigen zelfstandig de
belangen van alle ondernemingen in haar
gebied in het kader van het bedrijfsleven
als geheel. In het bijzonder moeten de
kamers de overheidsorganen ter zijde
staan door het verstrekken van feitelijke
mededeelingen en het uitbrengen van ad
viezen. Zij kunnen deze ook uit eigen
beweging verstrekken. Tot de taak der ka
mers behoort verder de bevorderig van de
algemeene belangen van economischen
aard in haar gebied, welke niet aan andere
lichamen, instellingen of bepaalde auto
riteiten ter behandeling zijn of worden
voorbehouden. Hiertoe behoort in het bij
zonder: 1) het stichten en beheeren van
instellingen ten dienste van het bedrijfs
leven in haar gebied; 2) het voeren van
algemeene propaganda voor en het ver
strekken van voorlichting over het be
drijfsleven in haar gebied; 3) het verlee
nen van subsidies aan instellingen, welke
een algemeen belang van het bedrijfsleven
in haar gebied bevorderen; 4) het vorde
ren van de rijks., provinciale, en gem.-
ambtenaren van de voor haar verslagen en
verzameling van statistische gegevens be.
noodigde opgaven.
Opvallend deze winter, vrijwel nooit meer
zieke kinderen. Geen boodschappen als: Juf
frouw, broertje hoestte zoo, moeder heelt hem
maar een dagje in bed gehouden.*
Want de moeders weten, dat SIROOP BON
NEMA al die beginnende hoestkwaaltjes in de
kiem smoort en niemand beter .dan wij kunnen
de resultaten beoordeelen - en toejuichen I
SIROOP BONNEMA bevat het werkzame
Narceine-aethylester „Bonnema" en heeft een
samenstelling die aan da hoogste eischen voldoet.
FAILLISSEMENTEN
G. Verheul, Hooge Rijndijk, Hazers-
woude Rechter-comm. mr. A. J. Paulus
curator mr. M. Lodder, den Haag.
Opgeheven het faillissement vanG.
Veenstra te Naaldwijk.
SIROOP BONNEMA helpt
szief en zeker bij hardnekkige
hoest, bronchitis, griep en kink
hoest het maakt het slijm
los. doet de pijn bedaren en fee»
voedert het uithoesten.
Hevige gevechten aan het Ooste
lijke front
VO.?- V.
I
Het 17 Dec. verschenen Verordeningen
blad bevat, zooals gemeld, een besluit van
den secr.-gen. van het departement van
Handel, Nijverheid en Scheepvaart in
zake de samenstelling, inrichting en be.
voegdheid van de kamers van koophandel
en fabrieken. Aan dit besluit wordt het
volgende ontleend omtrent de organisatie
der kamers.
Al schonk U van ELITERNA,
Vijf en twintig kop per dag,
Zou *t nog zeven dagen duren,
Voor U flesjes bodem zag!
’t Is dus.niet alleen voordelig,
Maar 't komt Thee zo dicht nabij,
ELITERNA, dat betekent:
Een smaakvolle schenkerij
Britsche kruiser bij Alexandrië tot zinken
gebracht
HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER,
19 December. (D.N.B.) Het Opperbevel
der Weermacht deelt mede:
Bij het afweren van vijandelijke aanvallen
is het op verscheidene plaatsen van het
Oostelijke front tot hevige gevechten ge
komen. De vijand leed zware verliezen, in
weerwil van het slechte weer deed de
luchtmacht aanvallen op troepenconcentra
ties, artilleriestellingen, gepantserde strijd
krachten en ravitailleeringswegen van den
vijand. In de baai van Kola is een koop
vaardijschip van middelbare grootte door
bommen zwaar beschadigd.
In de Middellandsche Zee heeft een
duikboot onder bevel van kapitein-lui-
tenant Driver voor Alexandrië een
Britschen kruiser van de Leander-
klasse tot zinken gebraoht.
Een poging van een sterke Britsche forma
tie bommenwerpers en jagers, een haven
in het Westelijke bezette gebied aan te
vallen, mislukte gisteren met zware ver
liezen voor den vijand. Duitsche jagers en
luchtdoelgeschut schoten 12 Britsche vlieg
tuigen neer, waaronder 5 viermotorige
bommenwerpers. Een Duitsch vliegtuig
wordt vermist.
ROME, 19 December. (Stefani.) In zijn
weermachtbericht no. 565 maakt het
Italiaansche hoofdkwartier het volgende
bekend
Hevige gevechten zijn gaande in het
Oostelijke deel van de Dzjebel in Cyre-
naica rondom Derna, waar de vijand,
met den steun van uit Egypte aange
komen nieuwe pantserstrijdkrachten, zijn
druk op de troepen van de as verscherpt,
die strijden met een voorbeeldige vast
houdendheid. Aan het front van Bar dia
en Solloemactiviteit van de artillerie.
Een aanval van pantserwagens werd af
geslagen.
Italiaansche en Duitsche luchtformaties
ondernamen met voortreffelijk resultaat
bombardementen in duikvlucht op colon
nes die zich op marsch bevonden. De
vijand verloor 13 üegtuigen. Vier daarvan
werden neergehaald door onze jagers, 7
door Duitsche jagers en 2 door het lucht
doelgeschut. Drie Italiaansche vliegtuigen
worden vermist. In den middag van 17
Dec. vielen eskaders torpedovliegtuigen in
achtereenvolgende ©olven in de wateren
van Cyrenaica belangrijke Engelsche
vLootstrijdkrachten aan. Drie kruisers
werden getroffen. Gisteren werd nog een
kruiser door de torpedo’s van onze vlieg
tuigen nabij Malta geraakt.
Duitsche torpedovliegtuigen hebben op
hun beurt een grooten vijandelijken krui
ser geraakt, die in brand vloog. Twee van
onze torpedovliegtuigen zijn niet op hun
steunpunten teruggekeerd. Andere keer
den terug met aan boord dooden en ge
wonden.
Tijdens den laatsten aanval op Tarente
zijn 6 vijandelijke vliegtuigen omlaag ge
schoten, zooals de vijand zelf toegeeft, en
dus niet 3 machines, zooals was bekend
gemaakt in het Italiaansche weermacht
bericht no. 562.
- Kerel, wat ben ik je dankbaar! In
een paar weken was ik van die ellen
dige pijn van mijn aambeien verlost.
-Ja, Posterine helpt inderdaad.
- Dank zij de Posterine-zalf en zet
pillen is alle last verdwenen.
helpt tegen aambeien.
Posterine, Zalf Posterine, Zetpillen
in tuben 1.59 w (10 stuks) f 2.25
In een uitvoerig pleidooi beriep mr. J.
H. Rolandus Hagedoorn zich op de objec
tiviteit onzer rechtspraak. Deze brengt er
toe rekening te houden met de sfeer in de
Meidagen, die velen te machtig werd, om
dat zij geloof hechtten aan allerlei klets
praat. Verd had als militair te aanvaar
den wat van hoogerhand werd betoogd en
verlangd. Hij was bovendien drie dagen
niet uit de kleeren geweest en had geen
rust genoten. PI. hoopte, dat het Hof het
vonnis (ontslag van rechtsvervolging) zou
bevestigen, subs, dat verdachte voorwaar
delijk onder toezicht zou worden gesteld.
Het Hof zal Dinsdag 30 December uit
spraak doen.
zoek brengen aan café’s en restaurants,
om daar te collecteer en. Twee groote ma
gazijnen brengen op Zaterdag een étalage,
die in het teeken van de collecte staat.
Zoo heeft men op het stedelijke bureau
Winterhulp alle zeilen bijgezet om wat
fleur, kleur en stemming in de stad te
brengen.
DE STRIJD OM HONGKONG
TOKIO, 19 December. (D.N.B.)
artilleriestellingen van Hongkong,
mede andere militaire doelen, zijn,
uit hier ontvangen berichten blijkt, in
reusachtige zwarte rookwolken gehuld.
Het geconcentreerde Japansche bombar
dement heeft de verdedigingsinstallaties
tegenover den Lyemoen-pas in puin ge
legd. De olieopslagplaatsen bij het Tai-
koo-dock vormen een enkele vuurzee. De
Japansche duikbommenwerpers gaan
voort met de nog resteerende Britsche
sleutelposities op het eiland met bommen
De politiebewaking voor de
van het Britsche gezantschap, het Brit
sche consulaat-generaal en de vertegen-
Nederlandsche
gistermiddag
Regeling voor de Kerst- en
Nieuwjaarsweek
In tegenstelling tot de regeling, welke
vorige jaren gegolden heeft, zal dezen
winter op de meeste werkverruimingsob
jecten, indien althans de weersomstandig
heden zulks toelaten, in de weken, waar
in de Kerstdagen en de Nieuwjaarsdag
vallen, doorgewerkt worden, behalve op
Zaterdag 27 December 1941. Op dezen Za
terdag zal het werk op alle werkverrui
mingsobjecten stil liggen.
Stopzetting van het werk gedurende
twee weken zal slechts plaats hebben voor
die arbeiders, die in kampen gehuisvest
of bij particulieren ingekwartierd zijn,
benevens voor hen, die dagelijks per trein
naar het werk worden vervoerd. Deze
stopzetting zal duren van 22 December
tot en met 3 Januari 1942.
De arbeiders, die slechts op de beide
Kerstdagen, Zaterdag 27 December 1941
en op den Nieuwjaarsdag niet zullen
werken, ontvangen over die dagen wacht
geld, hetwelk berekend wordt naar den
maatstaf van de vergoeding bij geoor
loofd verzuim, dus naar het volle loon,
verhoogd met de woonplaatstoelage.
Aanspraak op wachtgeld over de Kerst
dagen en den 27en December a.s. kunnen
echter uitsluitend die arbeiders maken, die
op 22, 23 en 24 December J941 bij de
werkverruiming hebben gewerkt. Evenzoo
zal het wachtgeld over den Nieuwjaarsdag
slechts aan hen toegekend worden, die de
overige dagen van de week van 29 Decem
ber 1941 t/m. 3 Januari 1942 bij de werk
verruiming werkzaam geweest zijn.
Aan de arbeiders, voor wie het werk van
22 December 1941 t/m. 3 Januari 1942
Organisatie
De kamers van koophandel en fabrie
ken maken deel uit van de zelfstandige
organisatie ter ontwikkeling van het be
drijfsleven, bedoeld in besluit no. 206/1940,
zooals dit is gewijzigd bij besluit no.
89/1941 en zijn openbare lichamen in den
zin van art. 152 van de Grondwet. Er
zijn kamers in het geheele grondgebied
van Nederland. Haar gebied valt in den
regel samen met dat van de provinciën.
De secretaris-generaal van het departe
ment van Handel, Nijverheid en Scheep
vaart bepaalt het aantal, de gebieden en
de zetels der kamers, gehoord het top
orgaan van het georganiseerde bedrijfs
leven. De secretaris-generaal kan voor
gedeelten van het gebied eener kamer
plaatselijke kantoren van die kamer in
stellen. De kamers vormen afdeeüngen
voor de industrie, het ambacht, den han
del en het verkeer ter behartiging van de
bijzondere belangen van deze takken van
bedrijf binnen haar gebied. Bovendien
kunnen zij voor de overige takken van
bedrijf, waarin een hoofdgroep bestaat,
in overleg met deze, afdeeüngen vormen.
Indien binnen het gebied van een kamer
gewestelijke of plaatselijke afdeeüngen van
bedrijfsorganisaties bestaan, worden deze
met de betrokken afdeeling der kamer
verbonden. Ten aanzien van het verrichten
van werkzaamheden op vakgebied zijn de
in het vorige lid bedoelde gewestelijke of
plaatselijke afdeelingien gebonden aan de
aanwijzingen van de bedrijfsorganisaties,
waarvan zij deel uitmaken.
TOKIO, 19 December. (D.N.B.)
„Jomioeri Sjimboem” deelt in een
ciaal bericht op grond van bijzondere in
lichtingen, belangwekkende bijzonderheden
mede over de verhezen, welke de Ameri-
kaansche vloot als gevolg van de Japan-
sche actie heeft opgeloopen.
Het tot zinken gebrachte slagschip van
de Californië-klasse kreeg directe treffers
in het kruitmagazijn en zonk in een mi
nuut. Het eveneens vernietigde slagschip
van de Maryland-klasse werd door tor
pedo's en bommen in twee stukken ge
reten. Hetzelfde lot onderging het slag
schip van de Arizona-klasse. Het slag
schip van de Oklahoma.klasse kreeg di
recte torpedotreffers en zonk binnen een
minuut. De zwaar beschadigde schepen
kregen zonder uitzondering directe bom
en torpedotreffers.
woordiging van de Nederlandsche emi-
grantenregeering is gistermiddag aan
zienlijk versterkt. De Portugeesche po-
htie heeft deze maatregelen getroffen in
verband met de groote opwinding onder
de bevolking van Lissabon over den
overval van de Britten en onder Engelsch
bevel staande Nederlandsch-Indische
troepen op Portugeesch Timor. De auto
riteiten vreezen voor demonstraties voor
genoemde diplomatieke vertegenwoordi
gingen.
CHURCHILL NIET IN HET LAGERHUIS
STOCKHOLM, 19 December. (D.N.B.)
Naar uit Lenden gemeld wordt, vraagt
men zich in pohtieke en parlementaire
kringen daar af, waar Churchill zich
eigenlijk bevindt. Sedert 3 dagen is hij
niet in het Lagerhuis verschenen. Men
wijst er op, dat Churchill, toen hij de
vorige maal op zoo geheimzinnige wijze
uit Londen verdween, zich op den Atlan-
tischen Oceaan bevond, waar hij een
samenkomst met Roosevelt had.
Gisteren hebben afgevaardigden den
groot-zegelbewaarder, Attlee, meermalen
gevraagd, waar Churchill was. Attlee
weigerde daarop te antwoorden, hetgeen
de geruchten, die te Lenden reeds de
rende deden, neg versterkte.
Overal werdt nu beweerd, dat Churchiü
zich ergens in het buitenland ophoudt,
waar hij zeer belangrijke politieke oe-
sprekingen met de eerste staatslieden der
geallieerde landen zou voeren. Men
spreekt van geallieerde conferenties te
Washington of Moskou, waaraan Chur
chill zou deelnemen. Men beschikt niet
over eenige -officieele bevestiging-dezer
kleed in Biedermeyer. jfcp. j^ayq^iteju - <|te bestoken.
Met ingang van 18 Januari onder
bepaalde voorwaarden mogelijk
De directeur-generaal van den arbeid,
A. H. W. Hacke, verleent, blijkens de
Staatscrt. van 18 dezer, met ingang
van 18 Januari 1942 aan de leiders van
landbouw-, industrie- en handelsbedrij
ven vergunning om werknemers in tij-
delijken dienst, onder wie voor de
toepassing dezer beschikking worden
verstaan zij, wier dienstbetrekking korter
heeft geduurd dan drie maanden, en zij,
wier achtereenvolgende dienstbetrekkin
gen bij denzelfden werkgever in de zes
aan het ontslag onmiddellijk voorafgaan
de maanden tezamen korter hebben ge
duurd dan negentig dagen, te ontslaan.
Een uitzondering geldt echter voor man
nelijke werknemers in akkerbouw- en
veehouderijbedrijven, te wier aanzien de
vergunning van 14 Augustus 1941 (Staats
courant no. 158) van toepassing is. In
deze vergunning wordt o.a. de minimum
personeelssterkte voor landbouw- en
veehouderijbedrijven geregeld, waaraan
moet worden voldaan alvorens ontslag is
toegestaan.
Met ingang van vandaag is het vleesch
verbruik in ons land zoodanig geregeld,
dat de vleeschwaren, die in den winkel
verkocht zullen mogen worden, eener-
zijds aanzienlijk in kwaliteit zijn verbe
terd, en anderzijds veel goedkooper zijn
geworden dan zij tot nu toe waren. De
gemachtigde voor de prijzen vestigt er
de aandacht op, dat in de Staatscourant
een beschikking is gepubliceerd, waarin
de prijzen voor de vleeschwaren die nog
verbruikt mogesn worden, zijn bepaald.
Dit zijn: leverkaas, zure zult, cor-
lever pastei,
Op 20 en 22 December houdt Winterhulp
Nederland een straat- en huizencollecte.
Zij heeft daartoe veler medewerking inge
roepen en verkregen, zoodat deze collecte,
mede in verband met het Kerstmis, waar
heen ieders gedachten ongetwijfeld gaan,
een bijzonder karakter zal dragen. Zoodra
het nachtelijk schemer plaats zal hebben
gemaakt voor het dagücht zullen honder
den collectanten Zaterdagochtend, gewa
pend met de bekende roode collectebussen
en met een behoorlijke dosis vertrouwen
in de goedgeefschheid der menschen de
stad ingaan om de voorbijgangers de fraaie
kersthangertjes aan te bieden. Een bijzon
derheid is de medewerking van een hon
derdtal leden van den Arbeidsdienst. Vijf
tig van hen zullen dien dag de collectebus
zwaaien, terwijl de andere helft gevormd
wordt door het staforkest.
Om tien uur zullen de leden van den
N.A.D. zich verzamelen bij het gebouw
Prinsestraat 57, waarna gecoüecteerd zal
worden in het Bezuidenhoutkwartier.
Daarheen z‘al ook het staforkest, in geslo
ten gelederen, opmarcheeren, teneinde op
verschillende punten te musiceeren.
Om half een volgt na een welbesteden
ochtend een eenpansmaaltijd voor de
leden van den N.A.D. in het gebouw Ami-
citia, waarna de middag weer gewijd zal
worden aan het W.H.N. werk.
Dit alles is weer typeerend voor het
doen en het wezen van den N.A.D.welke
opnieuw aan zijn devies „lek Dien” ten
volle beantwoordt, door er medewerking
aan te verleenen, dat ook de minder be
deelden dezen tweeden oorlogswinter zon
der onnoodige zorgen kunnen doormaken.
Voorts zullen hun medewerking verlee
nen de stafmuziek van de Haagsche poli
tie, de Haagsche W.A. Harmonie, het be
kende muziekcorps ..Klein maar Dapper”
en de Reinigingsharmonie. Een andere at
tractie vormen twee platte, versierde wa
gens, waarop zich een groote collectebus
bevindt. Bij iederen wagen behooren twin
tig Kerstmannetjes, die zullen collecteeren.
Voorop gaat een koets met een geluids
versterker. Des avonds 57 en van 810
uur zullen zes dames en zes heeren, ge-
Zaterdag 20 December
H i 1 v. I, 415.5 m. 7.15 Gr.muz. 7.48
Gymn. 8.BNO. 8.15 Causerie „Bran
dende kwesties” (opn). 8.35 Gymn. 8.45
Gr.muz (9.159.25 Voor de huisvrouw
10.Ernstige muziek (opn.) (1111.20
Voor de vrouw). 12.John Kristel's
orkest. 12.40 Almanak. 12.45 BNO. 13.
Otto Hendriks’ orkest. 13.40 Orgelconcert.
14.— „Vrijheid”. 14.35 Gev. progr. 16.—
Cyclus „Eüa, de Thisbiet”. 16.20 Cello en
piano. 17.15 BNO. 17.35 Duitsche taal
cursus. 18.Zang en instrumentaal
ensemble. 18.15 „Kwartier van den
arbeid'. 18.30 Orgelconcert. 19— Actueel
halfuur. 19.30 Bonte avond. (Van 20 1»
alleen voor radioceWalen met
wordt stopgezet en die gedurende de week
van 15 t/m. 20 December reeds bij de
werkverruiming hebben gewerkt, wordt
over elk der beide stopzettingsweken een
wachtgeld uitgekeerd, dat voor de nor
maal te werk gestelden 19,20 bedraagt in
de 1ste gemeenteklasse, 17,75 in de 2de,
16,30 in de 3de 15,10 in de 4de, 13,90
in de 5de, 12,75 in de 6de en 12 in de
7de gemeenteklasse.
De aldus in het genot van wachtgeld
gestelde arbeiders komen niet in aanmer
king voor de z.g. „emolumenten” en de
kerstgave, welke de arbeiders genieten,
die volgens de steunregeling gesteund wor
den.
geven. Alleen in het rapport van prof.
Carp wordt van zulk een ziekelijke sto
ring gewaagd. Niets ware zoo eenvoudig
voor het openbaar ministerie als ttiet
doen uitbrengen van een contra-rapport,
doch spreker acht het niet noodig.
Het Hof is er niet om theoretische psy
chiatrische raadsels op te lossen. Men kan
van 99 pCt, der misdrijven wel zeggen, dat
zij werden begaan door menschen met der
gelijke wilsbepaling. Ook de Geer had
waandenkbeelden, toen hij 21 eerzame bur
gers liet opsluiten, doch hij is gevlucht en
teruggekeerd en wil hier nu wel rustig als
vergeten burger leven. Waandenkbeelden
hadden ook de beide officieren, die ver
leden week terechtstonden wegens moord.
De generaal, die binnen afzienbaren tijd
zal terecht staan, had blijkbaar eveneens
last van waandenkbeelden, evenals tiental
len officieren, die hun plicht niet hebben
gedaan, doch wel de duizenden opgesloten
burgers prikkelden. Deze verdachte, aldus
spr., heeft zich door dwaze ophitsingen in
de war laten brengen, met het gevolg, dat
twee personen door hem werden neerge
schoten en kol. Rost van Tonningen hoogst
ernstig werd gewond. Spr. zou op grond
van art. 117 juncto 126 Mil Strafwetboek
de doodstraf kunnen eischen, of ingevolge
art. 287 W. v. Str., vijftien jaar gevange
nisstraf, vermeerderd met een derde. Hij
staat echter niet op het standpunt der ver
gelding en acht het voldoende, indien ver
dachte uit de maatschappij wordt verwij
derd, totdat de nieuwe maatschappij tot
rust zal zijn gekomen. Spr. concludeert tot
vijftien jaar gevangenisstraf, met ontzeg
ging van het recht om bij de gewapende
macht te dienen.
Tijdens de oorlogsdagen in Mei 1940,
en wel op den Tweeden Pinksterdag,
speelde zich in en nabij de consistorie
kamer van de Ned. Herv. kerk te Dur-
gerdam een drama af. Een 36-jarige
kapitein van de mariniers had daarbin
nen een revolverschot op zijn chef, den
kapitein-ter-zee (kolonel) N. A. Rost
van Tonningen, gelost en had daarna in
het wilde weg op straat twee burgers
doodgeschoten en twee anderen gewond.
Kolonel Rost van Tonningen bleek ern
stig aan het hoofd getroffen te zijnde
kogel was dwars door de neusholte ge
gaan. De dader, kapitein P. J. van der
Ende, bleek zeer overspannen te zijn en
enkele nachten niet geslapen te hebben. 1
Hij scheen in het feit, dat de kolonel een
broer was van den bekenden nationaal- i
socialist, aanleiding tot wantrouwen te I
hebben gevonden in diens persoon en in i
de defensieve organisatie ter plaatse,
waarvan kol. Rost van Tonningen de i
leiding had. Niemand vertrouwde hij i
daar meer. Van de hem toegebrachte
verwonding is kol. Rost van Tonningen
genezen. De Haagsche rechtbank ver
leende bij uitspraak van 10 Juni j.l. ont
slag van rechtsvervolging aan den ver
dachte, op grond van ontoerekenbaar
heid tijdens het plegen van de daad,
doch de officier van justitie, die 10 jaren
gevangenisstraf geëischt had, ging in
hooger beroep. Het vredegerechtshof
heeft dezer dagen die zaak behandeld
onder presidium van mr. H. A. Helb.
Zes getuigen gedagvaard
De procureur-generaal, prof. dr. R. v.
Genechten, had zes getuigen gedagvaard,
van wie twee als deskundige.
De eerste getuige, C. G. Lens, toen
maals luitenant bij de mariniers, ver
klaarde, dat een troep van een kleine
honderd soldaten in autobussen uit den
Helder naar het Zuiden was gedirigeerd.
Kapitein van der Ende had de leiding.
De reisroute werd als gevolg van de ont
vangen tegenstrijdige orders onderweg
eenige malen gewijzigd. Na drie dagen
rondzwerven kwam de troep te Durger-
dam aan, in den nacht van 12 op 13 Mei.
Het was getuige wel opgevallen, dat ka
pitein van der Ende erg opgewonden en
vreemd optrad tegen verschillende per
sonen. Tenslotte werd het getuige te erg
en hij raadde den kapitein aan, eenige
rust te nemen, doch deze ontkende de
noodzaak ervan. Toen kolonel Rost van
Tonningen, die belast was met het com
mando van de verdediging van het Bui-
ten-IJ, den kapitein bij zich .ontbood,
dacht getuige: Daar gaat iets gebeuren.
Inderdaad gebeurde er iets, maar dat had
getuige niet zoo verwacht: kapitein van
der Ende schoot den kolonel neer. Direct
daarop rende de kapitein naar buiten en
schoot op eenige burgers. Getuige heeft
daarop den kapitein in arrest gesteld,
waarbij deze zich niet ernstig verzette.
Proc.-generaal: Waarom hebt u den ko
lonel niet gewaarschuwd, dat u een con
flict met den overspannen kapitein ver
wachtte?
Getuige: Achteraf is dat misschien fout
van mij geweest, maar op dat moment
heb ik het mij niet zoo gerealiseerd.
Bij het verdere getuigenverhoor werd
naar voren gebracht, dat verd. niemand
meer vertrouwde en dat hij geloof
hechtte aan de vreemdste geruchten,
zooals vergiftiging van onze soldaten
door de burgerij, zoodat hij weigerde
voor den troep ter plaatse voedsel in te
koopen enz.
Luitenant ter zee F. S. Agema legde
overeenkomstige verklaringen af als de
eerste getuige.
Kol. Rost van Tonningen zeide, dat hij
den kapitein in de consistoriekamer had
ontboden om een werkverdeeling te tref
fen, doch nauwelijks was de kapitein in
de kamer of hij loste een schot uit de
revolver geheel onverwachts op het hoofd
van getuige, die kort daarna nog eenige
andere schoten hoorde. Getuige had te
voren in het geheel geen argwaan ge
koesterd jegens van der Ende, wel be
merkte hij, dat deze vermoeid was. De
arrestatie van kapitein van der Ende
heeft getuige niet meer bijgewoond.
Luit, ter zee, eerste kl. N. B. Spoor,
kende verdachte van het instituut, waar
hij een stille, aarzelend optredende jon
gen was.
Dr. D. J. Buining heeft den verdachte
in de cel opgezocht, kort na het gebeur
de. Verdachte kon alles in logisch ver
band brengen en zeide in Schellingwoude
een toestand te hebben aangetroffen, die
heelemaal niet in den haak was en waar
door hij zich bedreigd gevoelde. Getuige
had hem verzekerd, dat aan de goede
trouw van den kolonel in geen enkel op
zicht behoefde te worden getwijfeld.
Prof. Carp herhaalde de conclusie van
zijn psychiatrisch rapport over verdachte,
die volgens hem onderhevig was aan
waandenk beeldden.
Proc.-gen.: Zoo zijn er velen, wel mil-
hoenen in de wereld.
Prof. Carp: Maar bij van der Ende is
bovendien de rem, die anderen wel ple
gen te gebruiken, losgeraakt.
Verdachte verklaarde nog, dat hij zich
ingesloten en bedreigd gevoelde. Hij is
thans volkomen overtuigd, dat zijn gevoel
verkeerd is geweest.
De procureur-generaal, prof. dr. van
Genechten, zette uiteen, dat de feiten:
insubordinatie, jegens en poging tot dood
slag op kolonel Rost van Tonningen. zoo
mede doodslag van twee burgers, vast
staan. Verschil is alleen mogelijk, ver de
vraag of verd. moest worden ontslagen
van rechtsvervolging. De feiten dwingen
tot de meening, dat verd. volkomen onder
invloed van bepaalde geruchten heeft ge
handeld, doch geenszins, dat hij lijdende
was aan storing van zijn geestvermogens
want vrijwel onmiddellijk na het gebeur
de kon bij een redelijke uitlegging ervaar
BELANGWEKKENDE UITZENDINGEN
OP ZATERDAG
Ernstige muziek: Van 1414.45
en van 15—-15.45 (Hilv. II) het Maas-
trichtsch Stedelijk Orkest met werken
van de Ned. toondichters Wagenaar en F.
van Anrooy en den Vlaamschen compo
nist A. Meulemans, n.l. orkest-fragmenten
uit de parodistische opera „De doge van
Venetië” en de oud-Nederlandsche dan
sen en Meulemans „Feest in het Stads
park”. In het tweede deel van het con
cert wordt een symphonic in Bes gr. t
van E. Chausson uitgevoerd. Van 20.15—
20.40 (Hilv. I) liederen van Hugo Wolf,
gezongen door de sopraan Hélène Lu-
dolph. Van 21.20—21.45 (Hilv. II) het
vijfde en laatste gedeelte van „Das jüng-
ste Gericht” van Buxtehude uit den cy
clus Abendmusiken door de Ned. Mo
tet Vereeniging.
Voor dc vrouw: Hilv. I brengt van
11—11.28 uur „Alledaagsche problemen in
de huishouding”.
UITZENDING VAN DE N.8.B.
Zaterdagavond te 18 uur spreekt de on-
derbanleider der WA., J. J. van der Hout,
voor Hilv. II over: „Dat is de WA.”.
zijn:
ned beaf, gebraden gehakt,
in flacons en rookvleesch. Bovendien zijn
de prijzen vastgesteld voor worstsoorten
en voor de slachtafvallen, zooals kop, tong
en de organen van het geslachte dier, die
in den slagerswinkel mogen worden ver
kocht. Men raadplege hiervoor de offi
cieele publicatie die in de bladen is ver
schenen.
Het rijksbureau voor de voedselvoor
ziening in oorlogstijd maakt bekend, dat
ten aanzien van het verzenden van post
pakketten met monopolieproducten (le
vensmiddelen, zeep e.d.) naar het bui
tenland met ingang van 22 December
1941 nader is vastgesteld, dat zonder
overlegging van een uitvoermachtiging
is toegestaan de verzending van parti
culier aan particulier één maal per week
tot een maximum van 3 kg per pakket.
Van gedistribueerde artikelen mag niet
meer dan het in Nederland toegewezen
rantsoen voor één week worden ingeslo
ten.
