M
DE DOOD VAN PETER TON
var Hoirreirs
LiMonsecco
BOEKHOUDEN
RECHTZAKEN
BUITENLAND
STADSNIEUWS
LAATSTE TELEGRAMMEN
GEMENGD NIEUWS
en
-4
Dr. Göbbels over het
wereldconflict
Ontslag van rechts
vervolging geëischt
Nederlandsche, Duitsche, Engelsche
Fransche Handelscorrespondente.
g
voor
50 CENTS
w.
REQU1S1TÖ1R
ITALIAANSCH
WEERMACHTBERICHT
TWEE HARINGVAATJES VOL
ZILVERGELD
DUITSCH
WEERMACHTBERICHT
Het echte Natuurlijke
EMSER-ZOUT
is alleen verkrijgbaar in
vierkante glazen flacons
Prijs thans tl.» per flacon
De inhoud van een
cartonnetje komt in
smaak en geur over
een met het sap van
20 citroenen.
.BS,
2E
16 Januari 2® bl. pag. 2
PLEIDOOI
Duitschland strijdt voor Europa
c CJ
Ook al zit je veel, hoef je
er geen last van te hebben.
POSTBRINE
OFFICIEELE BERICHTEN
uit de Staatscourant
De zaak tegen den politieagent S. J. Bijleveld
het Vrede-gerechtshof
Vermaning tot front en vaderland
i J--HAAGSCHE COURANT Vrijda
EXAMENOPLEIDING HUGAS, ELGERSMA, POTGIESER
EILAND DEVITO BEZET
GETUIGENVERHOOR
de
voor
70 geslaagden.
NOOOWEER-EXCES
hoek
den
de
ge-
ZITTING VAN HEDEN
ondervraagd,
was
ge-
Halfaja
Successen voor de luchtmacht
in
nuari 1942.
doornschelaan
Opzet staat niet vast
gekomen, dat een winkelier
aan
f
r?
'.N
een
de
een
Eer
man
en het
met dezelfde
het
be-
examens
2922
1941 zijn 66 candi-
5 menschen ontvin-
Kalmeerend optreden
J. C. S m i s s a e r t en
Bruyn gaven als hun
taf op
dit
hendels-
merk
16 Januari
van de
Gevechten bij Solloem en
duren voort
Schuldig met ontslag van
rechtsvervolging
apr. meent dus, dat verdachte schul
dig moet worden verklaard aan den
dood van Peter Ton, doch met ontslag
van rechtsvervolging.
De verdediger van verdachte, mr. W.
Francken, ving zijn pleidooi aan met een
betuiging van deelneming aan het adres
van de familie van Peter Ton. De moeder
en zuster van den verslagene hebben den
wensch te kennen gegeven, dat de zaak
niet zou worden vervolgd; zij hebben geen
opzet aan willen nemen. Aan dezen
wensch is echter niet voldaan.
PI. herinnert eraan, dat de instructie
van de politie na 10 Mei 1940 niet is ge
wijzigd, welke instructie door de Duitsche
autoriteiten was geïnspireerd. De fout is
geweest, dat de W A. te veel de idee had
van eigen recht en bevoegdheden. Blijkens
gebeurtenissen bij colportage in Naaldwijk
had de W.A. de idee, dat de politie haar
vijandig gezind was. PI. ging de gebeur
tenissen van dien middag na. De wielrijder
heeft zich, toen hij was aangehouden
correct gedragen. Hij had niet den opzet
den stoet te verstoren. Er is proces-verbaal
opgemaakt en ook is voldaan aan het
verzoek om de straat te ontruimen. Een
gedeelte der W.A. heeft voldaan aan het
bevel tot doorloopen, een deel niet. Uit
verschillende verklaringen is gebleken, dat
de W.A. gewapend was en dat op politie
agenten wederrechtelijk een aanval is ge
daan. Als de W. A. binnenshuis was ge
bleven. zou er niets zijn gebeurd. Er is
een gevecht ontstaan, waarbij de politie
in groot gevaar is komen te verkeeren.
Bijleveld had ook den plicht zijn collega’s
te verdedigen. PI. achtte de verklaring
van den deskundige Waltman weinig posi
tief. Het schot van verd. heeft een einde
gemaakt aan de herrie, dus was het middel
wel deugdelijk. PI. concludeert tot vrij
spraak, althans tot ontslag van rechtsver
volging.
De uitspraak in deze zaak werd bepaald
op Donderdag 29 Januari.
en winkelier gearresteerd
- Ik voel me toch zoo ellendig! Door
die pijnlijke aambeien kan ik bijna niet
meer achter de kas zitten.
- Kom, kom, gebruik dan eens een paar
weken Posterine-zalf en zetpillen, dan
ben je zóó van de pijn af. Het is een
prachtig middel.
helpt tegen aambeien.
Po.terine, Zalf Posterine, Zetpillen
in tuben ƒ1.59 (10 «tuks) 2.25
van
gen wij geen bericht. In elk geval ligt ons slaagpercentage dus ook
J:*-- n-1940: geslaagden.
ONGELUKKEN OP HET IJS
De 64-jarige G. A. B van de Apel-
v>.i is op het ijs, 1
Naarderstraat. in botsing gekomen
een anderen schaatsenrijder.
Vanmorgen omstreeks 6 uur
zijn drie arbeiders uit Beugen, die met
hun fietsen op de spoorbrug over de
Maas reden, door een locomotief aange
reden. Een zekere J. uit Beugen werd
gedood. Een andere arbeider werd zwaar
gewond en per auto naar
opzei aan willen 1
Bij beschikking van den secr.-gen. van
Landbouw en Visscherij is benoemd tot
directeur der Rijksseruminrichting te
Rotterdam dr. C. J. de Gier, thans bacte
rioloog aan genoemde inrichting.
Bij beschikking van den secr.-gen. van
Koloniën is aan den heer H. C. Elias,
referendaris met den titulairen rang van
adm. bij het departement van Koloniën,
op zijn verzoek eervol ontslag uit zijn be
trekking verleend, onder gelijktijdige toe
kenning van den elXecüeven rang van ad-
van
..Trek je
Er was
schen naar het kringhuis duwen. Verzet
is pas gepleegd, nadat geschoten was.
Volgens den W.A.-m a n W. H. v. Du i-
venboden waren de sabels al in de
Javastraat getrokken, terwijl er proces
verbaal werd opgemaakt. Hij heeft niet
gezien, dat de agenten door de W.A. wer
den bedreigd.
Op een vraag van den voorzitter
verklaart deze get., dat het publiek van
het begin af een vijandige houding tegen
de nat.-socialisten aannam, naar aanlei
ding waarvan de verd. opmerkte, dat het
publiek zich correct gedroeg.
Get. M. C Dusschoten herinnert
zich tegen een kleinen agent met een
pistool gezegd te hebben doe dat ding
weg. Toen get. A D. Kakebeeke een klap
met een sabel kreeg, heeft get. zich ver
zet, waarop ook hij door een sabel ge
wond is geraakt.
Volgens den W.A.-m a n H. A. R. N i k-
k e 1 s, een 21-jarig student, stonden er
nog geen 10 weermanen op
van de Balistraat. Toen een agent hop
man v. Leeuwen begon te duwen en deze
,eide je moet met je handen van me af
blijven, is de sabel getrokken door verd.
Evenals de vier vorige getuigen heeft N.
Peter Ton niet zien vallen. Pas nadat ge
schoten was, is de W.A. uit het huis naar
buiten gekomen om de aangevallenen te
ontzetten, waarna het een vrijwel alge-
meene kloppartij werd de agenten waren
het hoofd kwijt, de meeste W.A.-mannen
niet.
De 41-jarige getuige J. v. d. Rest
verklaarde degene te zijn geweest, die ge
vraagd heeft, zoo gauw mogelijk van het
verstoren van den optocht proces-verbaal
op te maken en de straat te ontruimen
z.i. waren er 5 of 6 weermannen bij, van
de vechtpartij heeft hij niets gezien, om
dat hij met de Jeugdstormers naar binnen
was gegaan.
Getuigen a décharge
Tenslotte werden eenige getuigen ge
hoord. die door de verdediging waren
gedagvaard.
Gët. Ka s i m i r was per fiets achter
de staart van den stoet omgereden toen
hij door twee mannen werd vastgegrepen
Toen agenten er aan kwamen lieten ze
hem los. Aan één dezer gelasten zij op
barschen toon proces-verbaal op te ma
ken. Dat is in een zijstraatje gebeurd.
De agenten v. d. Meulen, de
Geyt en Mons waren bij het ge
beurde tegenwoordig geweest. D e G e y t
zeide dat het publiek het bevel tot door
loopen wel opvolgde, doch de W.A. niet
zoo gemakkelijk. De politie had last met
tact op te treden in verband met de ge
wijzigde omstandigheden. Hij ontkende,
dat de vlug met de handen door de politie
was opgetreden.
Er is pas geschoten, toen de W.A. met
balken en palen voor den dag kwam.
G e t. A Mons, agent van politie, zei
de, dat aanvankelijk een 40-tal W.A.-
mannen op den hoek van de Balistraat
stonden, toen hij in de Javastraat kwam.
Toen hij deze menschen aanmaande om
naar binnen te gaan, werd geroepen
Wij zijr dt baas op straat, we hebben
met jullie met1- te maken. Daarna zijn
de sabels getrokljgp Get. voelde plotse
ling iemand op zijbrug springen en heeft
zijn gummistok voor de sabel verwis
seld. Get. kreeg bit de vechtpartij een
wond boven het oög, die hevig bloedde.
Get. Kwik agent van politie, was
destijds in opleiding en had geen uniform
aan. Toen hij ter plaatse kwam, was het
schieten al voorbij er waren ten minste
tien W.A.-mannen op straat. Een gelijk-
luidendt verklaring weid afgelegd door
get. van der Leun, toen eveneens
in opleiding.
De caféhouder Dekker deel
de mede, dat de agenten de sabel pas
trokken, nadat de W A met stokken naar
buiten kwam hij had wel 25 of 50 W.A.-
mannen gezien. Hij weet niet, hoeveel
schoten zijn gelost.
Meer dan f 10.000 in beslag genomen
Het was de politie onlangs ter oore I
C den I
Overtoom te Amsterdam vrijwel al het I
zilvergeld, dat hij ontving, aan de circu- I
latie onttrok.
Daarop werd een onderzoek in zijn zaak I
ingesteld, waarbij al spoedig een pear I
haringvaatjes voor den dag kwamen, die j
geheel met kwartjes en dubbeltjes waren I
gevuld, tezamen meer dan 10.000 uitma- I
kend. Ook een groot bedrag aan zilveren
rijksdaalders en guldens kwam te voor- i
schijn. De man werd wegens belemma-
ring van het maatschappelijk verkeer ge- I
arresteerd en al het zilvergeld in beslag J
genomen. Dit is later vanzelfsprekend I
tegen betaling onder een aantal inatel-
lingen en winkelzaken gedistribueerd om
zoodoende weer in omloop te kunnen
worden gebracht
Rijksminister dr. Göbbels heeft voor de
leidende figuren van het politieke en cul- i
tureele leven in Hamburg een redevoe-
ring uitgesproken over den toestand. Hij j
begon met een uiteenzetting van de nood- I
zakelijkheid van den historischen 22 Juni I
1941 voor den eindstrijd voor de redding f
van Europa van het bolsjewistische ge- l
vaar. De Duitsche soldaten hebben met I
eigen oogen gezien hoever de bolsjewis-
tische voorbereidingen voor meedoogen- I
looze vernietiging van Duitschland en i
daarmede ook van Europa reeds waren I
gevorderd.
Voortgaande schilderde dr. Göbbels de I
bijna mythische grootte van dezen strijd. I
De ontzaglijke inspanningen en opofferin- I
gen van eiken man aan het Oostelijke j
front in dezen heldhaftigen strijd kunnen I
echter niet geïsoleerd worden gezien. Er I
bestaat een innerlijke samenhang in dit I
wereldconflict. In dit verband bracht spr.
hulde aan den heldhaftigen strijd van het I
Japansche volk, waardoor de positie van I
de asmogendheden een versterking heeft!
gekregen, die kort geleden ook door mi-1
litaire en politieke deskundigen nog vol-f
komen onwaarschijnlijk werd geacht.
Sprekende over de wereldhistorische!
beteekenis van de huidige worsteling zei
de dr Göbbels: „Deze oorlog vormt in
werkelijkheid de samenvatting van een t
reeks oorlogsconflicten, die, wanneer zij I
thans niet uitgevochten werden, over en-
kele jaren zouden komen. Dat mogen wij I
nooit vergeten. Belangrijker dus dan de
kwestie, wanneer deze oorlog eindigt, is
de vraag hoe hij eindigen zal. Wanneer I
wij hem winnen, dan is alles gewonnen. I
Wanneer wij hem verliezen, zou echter I
evenzeer dit alles en nog meer worden
verloren, namelijk ons nationale leven in I
algemeenen zin en in zijn geheel.
Dr. Göbbels releveerde de inzameling
van bont ten wintergoederen voor het I
front, welke hij de grootste gemeenschap- I
pelijke hulp van het Duitsche volk noem- I
de. Tenslotte richtte hij tot front en va- I
derland de vermaning en den eiseh hard I
en gelaten te blijven, realistisch te den- I
ken en nooit den grond onder de voeten
te verliezen, de oorlogsproblemen aan. te
geven waar zij zich voordoen
nieuwe jaar te beginnen
vastberadenheid, waarmede het land het i
afgeloopen jaar de baas is geworden.
Havenwerken aan Britsche Oostkust
gebombardeerd
UIT HET HOOFDKWARTIER VAN
DEN FÜHRER, 16 Januari (D.N.B.).
Het Opperbevel van de Weermacht
maakt bekend:
In den Centralen en Noordelijken
sector van het Oostelijke front duren de
gevechten voort. Bij den aanval op sterke
vijandelijke cavalerie in den centralen
frontsector heeft een Duitsch bataljon
infanterie op 14 Januari na feilen strijd
een belangrijk plaatsje ingenomen en
10 stukken geschut, talrijke machine
geweren, granaatwerpers, honderden ge
weren en 850 paarden buitgemaakt. De
vijand liet meer dan 1300 dooden op het
slagveld achter.
Door onze luchtaanvallen op scheeps-
doelen bij Feodosia en Kertsj (Krim)
werden een transportschip van 1500 brt.
tot zinken gebracht en werden een vrij
groot transportschip en een torpedojager
ernstig beschadigd. In het Westelijke
vaarwater van de Witte Zee werd een
ijsbreker van de Stalin-klasse door ver
scheidene voltreffers van bommen zwaar
beschadigd.
In den nacht van 15 op 16 Januari vie
len gevechtsvliegtuigen havenwerken aan
de Oostkust van Engeland aan en plaat
sten verscheidene voltreffers op een vrij
groote hoogoveninrichting.
In Noord-Afrika zette de vijand de be
schieting van de DuitschItaliaansche
steunpunten in het gebied van Solloem
voort met behulp van strijdkrachten te
land en ter zee. In het Westelijke deel van
v-yrenaica geen gevechtshandelingen van
Du*tsche gevechtsvliegtuigen
n duikbommenwerpers vielen Britsche
colonnes voertuigen en vliegvelden in Cy.
enaica alsmede tentenkampen bij Mersa-
matroe aan.
De luchtaanvallen op Britsche vliegvel.
en verdedigingswerken op het eiland
trsff! eerden overdag en des nachts doel,
vlil^ d V00rLgezet- Duitsche transport-
MmÏÏi gt2 s^hot^n °P 12 Januari boven de
sch^tn^^ 2 aanvallende Brit,
sche torpedovhegtuigen omlaag
»f«i SChe bommenwerpers hebben in den
8 in°h Emden en andere plaat-
llvaLn lD °°kd’Dultsche kustSebied aan.
\iD JburgerbevolkinS leed verlie-
n°>deu eü Sew°nden, 3 der aan.
oniaaï g^Xtek mmenWerpei’S Werden
Alvorens de procureursgene
raal, mr. Hoekstra, zijn requisitoir
nam, stelde de president nog eenige vra
gen aan de agenten van politie, betref
fende de instructie der politie.
Eerst verklaarde de agent Kruyer, die
eveneens in de richting van Ton gescho
ten had, dat hij van voren op hem heeft
gemikt. De agent v. d. Meulen zeide, dat
hij zich niet kan herinneren, dat aan de
politie op 7 September een instructie be
kend was, waarin met klem op tact bij
het optreden bij -politieke aangelegenhe
den, waarin de N,S.B. betrokken was,
werd aangedrongen. Get. de Geyt ken
de een dergelijke instructie, waarin ook
nog werd gezegd, dat de handhaving van
het gezag en de orde aan de politie
overgelaten. De getuigen Kwik en van
der Leun, destijds in opleiding, kenden
haar niet, de verdachte wel.
De verdachte gehoord
Daarna werd nog eens de verdach
te gehoord. Op een vraag van den pre
sident verklaarde hij. zijn waarschu
wingsschot te heboer gelost, nadat de
agenten voor de tweede maal terugge
slagen waren. Hij weet niet meer, hoe
hij zijn revolver heeft gehoudenhet
was niet zijn bedoeling, iemand te tref
fen. Getuige van der Zwan had een gum
mistok ir zijn ha^d waardoor verd. zich
bedreigd gevoelde Hij had al met een
gummistok op zijn „falie” gehad. Ver
dachte vertelt vervolgens den gang van
zaken, van het oogenblik af, dat gevraagd
werd, proces-verbaal tegen den wielrij
der op te maken, waarmede agent de
Geyt bezig was Ik heb gezegd, aldus
verdachte Hebt u het recht, mij dit te
gelasten Ik zag in dien man geen su
perieur.
Op ae vraag van den president,
welke invloed de gewijzigde omstandig
heden op het optreden van de politie
hadden, antwoordde ver d.. dat aange
zegd was, soepeler op te treden. Daar
naar heeft hii zich ook gericht.
De president. Beschouwde u de
W.A, als uw vija’-d
Verd. - Nce>. heelemaal niet. Ik be
schouwde hen meer als ordeverstoor
ders.
Op een andeie vraag antwoordde verd.
nog, dat hij het mogelijk acht, dat Peter
Ton dooi bet schot uit zijn revolver is
gedood, doch dat hij daaromtrent geen
zekerheid heeft
De zitting werd tegen half zes
schorst tot hedenochtend tien uur.
Afdeeling Instituut PRAEHEP
S WEEL INCK PLEIN 46 TEL. 395176/336785
bericht den aanvang per half Januari en 1 Februari van nieuwe cursussen
□OOR KOUDE BEVANGEN
De 75-jarige mej. J. A, D. uit cL
Noordstraat en de 37-jarige A. den H.
uit de van Swindenstraat. zijn gisteren
door de koude bevangen en gevallen.
Beiden kregen een hersenschudding en
werden resp. naar het R.K.. ziekenhuis
aan bet Westeinde en naar het zieken
huis aan den Zuidwal overgebracht.
IN HET HOL VAN DEN LEEUW
Een bezoeker van een café bemerkte
ruim een week geleden, dat men hem
zijn lederen jas afhandig had gemaakt.
Eén der obers, deswege door de politie
ondervraagd, wist zich te herinneren,
dat hij iemand met het betreffende klee-
dingstuk had zien weggaan; zijn naam
kende hij niet, wel kon de ober
nauwkeurig signalement opgeven,
gisteravond nu zag de ober den
weer in het café. De gestolen jas had hij
niet aan. Nu gebeurde het, dat in het café
juist een bijeenkomst van politieambte
naren plaats vond. De ober waarschuwde
een hoofdinspecteur, die den bezoeker,
den 47-jarigen kantoorbediende S., aan
hield. Men beschikt over voldoende aan
wijzingen, dat S. den diefstal heeft
pleegd. Hij is in arrest gesteld.
BROODEN GESTOLEN
Aangehouden is de 19-jarige loswerk
man W. K._ die door een burger betrapt
werd op de Stille Veerkade bij het ont
vreemden van brooden van een bakfiets
van een bakker. Op het transportrijwiel
van K werden 9 brooden aangetroffen;
het rijwiel zelf had hij even te voren uit
de van Ostadestraat ontvreemd. Na zijn
aanhouding trachtte K. er van door te
gaan, waarop de agent een waarschu
wingsschot loste. K is in bewaring ge
steld. Vermoedelijk heeft hij nog een
medeplichtige gehad.
ONDERWIJS BENOEMINGEN EN
ONTSLAGEN
De burgemeester heeft benoemd tot on
derwijzeres aan de o. 1. school Hoefkade
99, met ingang van een nader te bepalen
dag: mej. J. Sleehuis, onderwijzeres bij
het o. 1. onderwijs te Groningen.
Voorts heeft hij mej. G. Edinga be
noemd tot tijdelijk leerares bij het gem.
avondnijverheidsonderwijs, met ingang
van 21 October 1941 voor den verderen
duur van den leergang 19411942 of zoo
veel korter, als noodig mocht blijken.
De burgemeester heeft besloten aan
mej. A. G. Brouwer, overeenkomstig haar
verzoek, eervol ontslag te verleenen uit
haar betrekking van onderwijzeres aan de
openb, school voor uitgebreid 1. o. A Zon.
nebloemstraat 70, met ingang van 16 Ja-
De getuigen
C. F. A. de
indruk weer, dat de politie niet bedreigd
werd. Eerstgenoemde trachtte de agen
ten te overreden de zaak kalm aan te
pakken; laatstgenoemde, die comman
dant der W.A. was. doch niet in uniform
was, heeft met een inspecteur van politie
de afspraak gemaakt, om eenerzijds de
politie en anderzijds de W.A. te kal-
meeren. De W.A. is toen naar het kwar
tier der N.J.S. gebracht.
De agent van politie H. Kruyer
verklaarde uit zelfverdediging te hebben
geschoten, daar verschillende W.A.-
mannen hem met stokken bedreigden;
hij kreeg een klap op zijn hoofd, waar
door een deuk in zijn helm kwam. Get.
zag Peter Ton vallen, doch kon niet
zeggen of deze van voren of van achteren
was getroffen. Getuige heeft vóór het
schieten nog een collega ontzet.
Op een vraag van den president
omtrent aan de politie verstrekte instruc
ties. antwoordde get., dat al vóór 7 Sept.
1940 een mededeeling' was uitgegaan, dat
soepel bij optochten van de N.S.B. moest
worden opgetreden.
Volledige opleiding met 2 en 3 lesuren pej week
Merc./V. v. L. (zgn. Associatie) Juni en Dec. 1942.
Van onze 86 candidaten voor de examens Juni
daten geslaagd en 15 candidaten afgewezen; i
U' -
ditmaal weder boven de 80 pCt. December
De burgemeester heeft beslo- I
ten, om voor het jaar 1942 te benoemen I
tot regenten van het Burgerweeshuis voor I
Ned. Hervormden te ’s-Gravenhage: jhr. I
J. H. Röell, jhr. mr. C. Dedel, ir J. A I
Royer, en tot regentessen: douairière jhr.
J. H. Backer geb. jkvr. Beelaerts van
Blokland, mevr. D. P. Six, geb. bar.esse
Taets van Amerongen. mevr. W. 4 M. E. i
Sickinghe geb. jkvr. Radermacher Scho-
rer.
In het Museum voor het On-
derwijs Hemsterhuisstraat 2E wordt mor- I
genmiddag om half 3 een algemeene rond- I
gang door de afdeeling Volkenkunde ge
houden. Zondag 18 Januari om half 3 is
er een rondgang voor jongeren door de I
afdeeling Volkenkunde, inleiding met I
lichtbeelden over ..Dajaks”. Dienzelfden I
dag eveneens om half 3 wordt een alge- I
meene rondgang voor volwassenen gehou- I
den door de afdeeling Dierkunde. Woens- I
dag 21 Januari om half 3 is er een alge- I
meene rondgang voor volwassenen door I
de afdeeling Natuurkunde.
Getuigen uit het publiek
Vervolgens deden eenige getuigen, die
onder het publiek langs den weg behoor
den, mededeelingen. De voerman J. B.
V e <r w ij k kreeg den indruk, dat de
agenten zeer ernstig werden bedreigd;
zoo verklaarde eveneens get. D. R o-
z e n d a 1, die het aantal Weermannen
op 30 schatte en zeide. dat pas geschoten
werd na het gooien met balken en stee
nen. E. J. Spreeuw legde een over
eenkomstige verklaring ten aanzien van
de bedreiging af; hij had ook zien drei
gen met een dolk; en z.i. ging de politie
bedachtzaam te werk. De getuige mej.
W. H. Lamdaal had gezien, dat de
W.A. het bevel tot doorloopen niet da
delijk opvolgde. Getuige C, R o o z e n-
b u r g verklaarde, dat het publiek partij
koos voor de politie. Het riep: schieten,
omdat een agent met steenen was ge
gooid. Volgens deze getuige hebben de
agenten getracht de zaak zonder bloed
vergieten te laten verloopen. Get. G
K o r v i n g zag de politie in de Bali’.
straat de sabèls trekken; z.i. werden de
agenten levensgevaarlijk bedreigd. Hij
zag. dat een agent een klap met een
schop en een ander met een paal kreeg.
Get. W, H. v. Kampen zeide. dat dé
N.S.B,-ers eerst met de hand, later met
voorwerpen sloegen en dat er eerst ge
schoten werd, nadat slagwapens voor
den dag waren gehaald. Get. kon niet
mededeelen, wie het eerst met slaan is
begonnen. Get. J. H. Beyersbergen
van Henegouwen heeft ook
schop en een paal in handen van
W.A. gezien.
welke hem tot de conclusie
bracht, dat de kogel uit het Mauser-
pistool van agent B. moet zijn geweest;
hij kan niet uit het wapen der andere
agenten afkomstige zijn geweest Op een
vraag van den president zet get, uiteen,
dat zijn zekerheid meer wordt bepaald
door net elimi.neeren van andere moge
lijkheden.
TOKIO, 16 Januari. (D.N.B.) Naar Do
mei meldt, hebben Japansche strijdkrach
ten het versterkte eiland Devito bezet aan
den ingang van de baai van Subic, ten
Noordwesten van Manilla, waarbij 16
stukken zwaar geschut werden buitge
maakt. Dit geschiedde door 10 Japansche
soldaten onder aanvoering van een jeug
digen luitenant, die geen tegenstand ont
moetten. Behalve de wapenen werden
groote hoeveelhedeix benzine en munitie
buitgemaakt.
Deskundige aan het woord
Als getuige-deskundige werd vervol
gens gehoord de hoofdinspecteur, chef
van den technischen dienst van den cen
tralen opsporingsdienst alhier de heer
J. M Waltman. Hij legde verkla
ringen af over de herkomst van den in
drie stukken gesprongen kogel, welke in
het hoofd van den verslagene is aange
troffen. Hij zette de methode van onder
zoek uiteen
Het staat niet vast dat verd. Peter Ton
heeft willen raken, wel dat hij in diens
richting heeft geschoten, zoodat van
voorwaardelijken opzet kan worden ge
sproken. Verd. maakt op spr. ook niet
den indruk, van met opzet te hebben ge
handeld, hij wilde eerder moeilijkheden
voorkomen. Naar sprekers meening heb
ben we hier te doen met het geval, be
doeld in art. 307 W. v. S. (dood door
schuld).
Verdachte heeft zich beroepen op nood
zakelijke zelfverdediging, hetgeen ook de
andere agenten hebben gedaan. Op zich
zelf schept noodweer altijd een moeilijk
gev.al. Er zijn vele mogelijkheden van
noodweer in de juridische literatuur be
kend, waarvan spr. er eenige naging.
Was hier noodweer? Was de verdediging
hier zedelijk geoorloofd? De politieagen
ten beroepen zich op dit geval, eenige
getuigen ondersteunen dit, anderen be
strijden het. In elk 'geval is geb'eken.
dat de sfeer zeer onrustig was. Getuige
Nikkels heeft gezegd, dat er van weers
zijden op losgeslagen werd en dat het er
warm toeging. Er is al geslagen voordat
op Peter Ton werd geschoten. Naar rede
lijk inzicht had de verdachte kunnen mee
nen, zich te mogen verdedigen. Spr. neemt
aan, dat hier sprake is van een geval van
noodweer-exces. Schieten op zichzelf was
niet strikt noodzakelijk geweest, maar met
moet rekening houden met de gemoeds
gesteldheid der agenten. Hier is dan te
vens het tweede lid van art 41 van toe
passing, volgens hetwelk niet strafbaar is
de overschrijding van de grenzen van
noodzakelijke verdediging, indien zij het
onmiddellijKe gevolg is \an een hevige
gemoedsbeweging.
Verdachte is echtër in de keuze van het
Luchtaanval op Alexandrië
ROME, 16 Januari. (Stefani.) Het 593e
communiqué van het Italiaansche hoofd
kwartier luidt:
„In het gebied van Solloem en Halfaja
duren de geveenten voort. Wederzijdsche
bedrijvigheid van de artillerie in het
Westen van Cyrenaica. Bij talrijke opera
ties heeft de Italiaansch-Duitsche lucht
macht den vijand aanzienlijke verliezen
toegebracht. Colonnes en troepenconcen
traties werden met machinegeweervuur
bestookt en verstrooid. Verscheidene
pantserwagens en auto’s werden getroffen
en vernield, verscheidene op den grond
staande vliegtuigengeraakten in brand
of werden beschadigd; 3 Hurricanes wer
den neergeschoten.
Ook de bombardementen op de havens
en de vliegvelden op Malta zijn voortge
zet: gemeerd liggende schepen werden
aangevallen en getroffen, batterijen wer
den rechtstreeks getroffen. De bommen
werpers van de asmogendheden veroor
zaakten groote schade en branden. Duit
sche vliegtuigen hebben tijdens operaties
boven een uitgestrekt deel van het Cen
trale en het Oostelijke bekken van de
Middellandsche Zee militaire doelen in
de haven Alexandrië gebombardeerd.”
langs de
i met
een anderen schaatsenrijder. Hij brak
het linkerbeen en is in het ziekenhuis
aan den Zuidwal opgenomen. Op het ijs
op het Alexanderveld is gistermiddag de
27-jarige mei. J. van D. uit de Riouw-
straat gevallen; zij brak den linker enkel.
Ook zij is naar het ziekenhuis aan den
Zuidwal gebracht.
CREMATIE GEP.-MAJOOR
H. DE GROOT
Onder veel belangstelling heeft gister
middag in het crematorium te Velsen de
crematie plaats gehad van het stoffelijke
overschot van den gep. maj. van het Ned.
Ind. leger H. de Groot, overleden te Was
senaar.
Gesproken hebben de gep. majoor van
het Ned. Ind. leger H. A. Kraayenbrink
te Arnhem, de heer A. van Doorn, oud-
onderdirecteur der P.T.T. in Ned. Indië,
uit Wassenaar, de heer F. W. C. N. van
Mens te Wassenaar, gep. maj. J. N. Breu-
nesse en de heer R. A. Dijkstra alhier.
Een familielid dankte voor de belangstel
ling.
Op den 'hoek van de Groote
Marktstraat en de Wagenstraat is gister
avond het echtpaar B. van het Oranje-
plein, aangereden door een bus van lijn
T. De 27f-jarige vrouw kneusde beide
voeten, haar 28-jarige echtgenoot kneusde
één voet. Beiden zijn in het R.K. zieken
huis aan het Westeinde opgenomen.
Vanmorgen omstreeks 10.45
vond op den hoek van de Kern patra at en
de Schalkburgerstraat een botsing plaats
tusschen een personenauto, bestuurd door
den 22-jarigen D. J. M. uit de Hoogbuur-
lostraat en een vrachtauto, bestuurd door
den 20-jarigen A. P. v. S. uit de Twent-
straatt De personenauto werd aan de
voorzijde totaal vernield en moest door
den kraanwagen worden weggesleept Ook
d0 vrachtauto werd rnetag beschadigd.
Persoonlijke ongelukken uöngx®
Als getuige-deskundige werd in de
eerste plaats gehoord dr R o c h a t, arts
aan het Gemeenteziekenhuis, die de sec
tie op het stoffelijk overschot van Peter
Ton had verricht. De revolverkogel was
het achterhoofd binnengedrongen. Get.
achtte de wond doodelijkzeer waar
schijnlijk was de kogel een directe tref
fer. Op de vraag van den president hoe
het mogelijk was, dat de kogel in drieën
was gesprongen, antwoordde get., dat
deze waarschijnlijk weerstand in het
hoofd heeft gevonden. Daarmede was het
verhoor van dezen getuige geëindigd
Alvorens we nu een samenvatting ge
ven van het verhoor der volgende 27 ge
tuigen, brengen we in herinnering, dat
er dien middag van den 7den September
van het jaar 1940 een marsch van den
Nationalen Jeugdstorm door de stad was
gehouden, welke eindigde bij het N.S.B.-
kringhuis, dat gelegen is in het begin
van de Balistraat, zijstraat van de Java
straat. In de Javastraat was de stoet
verstoord door wielrijders. W.A.-mannen
traden daartegen op, de politie kwam er
aan te pas, strubbelingen met de politie
volgden, het werd een vechtpartij in den
loop waarvan de agenten sabels en re
volvers trokken. Er vielen schoten en een
daarvan trof den W.A.-man Peter Ton,
die kort daarop aan de gevolgen over
leed.
Getuige P. v. d. Z w a n, schilder van
beroep, 37 jaar oud bevond zich onder
de weermannen, toen hij den verdachte
zag schieten, echter niet op wien. Zijn
revolver wees in de richting van de poort
op het terrein van het kringhuis. Peter
Ton stond naast de poort, een 15 a 20
meter van den agent af, toen het schot
werd gelost. Getuige weet niet of Ton
stilstond of liep of wat hij deed. De
verdachte werd op dat moment ook niet
door anderen bedreigd. Nadat geschoten
was hebben de W.A.-mannen zich van
stokken en andere slagwapens voorzien.
Van tevoren was er rumoer op straat
toen hebben 5 a 6 W.A.-mannen de stoep
voor het huis afgezet. Get. beantwoordde
de vragen van verdachtes raadsman en
van den president, resp. of get. gezien
heeft, dat een agent met een paal werd
geslagen en qf hij met feitelijkheden ge
tracht heeft verd. tegen te houden, ont
kennend. Get. verzekerde den president,
dat hij zich ten opzichte van den ver
dachte bepaald heeft tot de woorden
schiet niet
Verdachte: Ik heb dezen getuige
met een gummistok gezien.
Get. v. d. Zwan, later op den dag
nogmaals gehoord, herhaalde, dat hij den
verdachte niet bepaaldelijk op Peter Ton
heeft zien richten. Wel zag hij dezen
vallen, doch heeft niet waargenomen of
dit gebeurde na het schot van dezen
agent; er vielen vele schoten
Een andere getuige, die zich in de
nabijheid van Peter Ton had bevonden,
was de 28-jarige W.A.-man F. J. F.
Fransen. Deze verklaarde den ver
dachte te hebben zien schieten op een
W.A.-man, die van zijn richting af liep.
De agent stond op den hoek van de Bali
straatJavastraat en Ton, die ongewa
pend was, liep in de richting van de ver
zamelplaats. Op de vraag, wat Ton te
voren had gedaan, antwoordde get. Hij
heeft zich verdedigd met zijn vuisten.
De verdediger herinnerde er ge
tuige aan, dat hij bij den rechter van
instructie heeft verklaard, dat agent 435
(verdachte) niet werd aangevallen, maar
andere agenten wèl, een met een schop
en een met een paal. In verband hier
mede zeide get., dat hijzelf met een schop
heeft geslagen.
Get. E. D u u r e n t ij d, agent van
het Nat. Dagblad, herkende verd. als
een agent die schootget. vond verd.
nerveus in zijn optreden. Get. zag hem,
toen het bevel van „doorloopen” gegeven
was, anderen duwen en hoorde hem,
drie passen achter zijn rug roepen sabels
trekkenGet., die zelf door een burger
cp den rug gesprongen werd, heeft verd.
niet zien schieten. Wel zag hij Peter Ton
vallen. Volgens getuige werd de verd.
niet bedreigd. Op een vraag van den
verdediger erkende get., dat hij met een
gummiknuppel een sabeluitval van verd.
naar hem heeft afgeweerd.
Get. A. D. Kakebeeke had wel de
sabels zien trekken, doch niet het schieten
bijgewoond hij heeft verd. tot een col
lega, aan wien verzocht was proces-ver
baal op te maken van het verstoren
den optocht, hooren zeggen,r
van die rotkerels niets aan
toen nog geen oploop van ernstig karak
ter. Get., die bij den optocht was, is er
zeker van, dat hij de zaak met de agenr
ten rustig heeft aangepakthij ontkende
tegen den verd. te hebben gezegd Ik
gelast jou proces-verbaal op te maken.
Het gedrag van het publiek
De 41-jarige W.A.-m a n F. W. v.
ff o e r zeide, dat de sabels pas getrokken
j^erden cqp den hoek van de Balistraat—
Mr. Hoekstra, vervolgens requisi
toir nemend, zeide, dit een ernstige zaak
te vinden, temeer, omdat er een slachtoffer
was gevallen. Bij dit geheele voorval is
er gebrek aan leiding geweest. Dit is ook
gebleken uit de verklaring van get. de
Bruyn. Toen deze zich tot een inspecteur
wendde eu een afspraak maakte betref
fende het kalmeeren van de politie en de
W.A., is de kalmte ook ingetreden.
Verschillende vragen zullen moeten op-
gehelderd, o.a of er opzet of schuld of
noodweer aanwezig is geweest. De ver
klaringen der getuigen stemmen niet
overeen, zoo bijv, over het aantal scho
ten, dat is gelost, over het aantal W.A.-
leden, dat aanwezig was, en over de
plaats, waar verd. stond. Het is trouwens
zeer moeilijk om bij gewelddadigheden
vast te stellen, wat er eigenlijk gebeurt
Vast staat, dat er een slachtoffer is ge
vallen en dat er geschoten is in de rich
ting van de poort.
Voorts is er de mogelijkheid, dat Ton
geraakt is door een anderen kogel, dan
dien van verdachte. Gezien echter de ver
klaring van den deskundige moet aange
nomen worden, dat de kogel uit de revol
ver van verd. afkomstig is geweest en dat
Ton overleden is door een schotwond. Er
zijn twee verschillende lezingen over het
optreden van de politie, de eene zegt dat
het tactvol is geweest, de andere spreekt
dit tegen. Krachtens haar instructie is de
politie gemachtigd, bij het niet opvolgen
van een bevel, van haar slagwapens ge
bruik te maken en is het gebruik van
vuurwapens beperkt tot gevallien van
noodweer.
Gisteren en heden is voor
Vrede-gerechtshof hier ter stede
handeld de zaak tegen den 48-jarigen S.
J. Bijleveld, agent van politie te ’s Gra-
venhage, aan wien ten laste was gelegd
doodslag, subsidiair mishandeling, den
dood tengevolge hebbend, gepleegd jegens
den W.A.-man Peter Ton, op 7 Septem
ber 1940 alhier.
President van het Vrede-gerechtshof was
dr. J. H. Carp, fungeerend procureur-ge-
neraal mr. N. S. Hoekstra. Als verdediger
van den verdachte trad op mr.
Francken, advocaat hier ter stede.
Er bestond groote belangstelling voor
deze zaakeen groot aantal getuigen
was gedagvaard, waarvan slechts enkelen
niet waren verschenen
5';
