SINGAPORE STERK BEDREIGD
BRAND IN HOTEL TE VENLO
Nieuwe pasmunt in circulatie
BINNENKORT GEEN SPRAKE MEER VAN
SCHAARSCHTE AAN GELDSTUKKEN
No. 18083.
1942.
0P 100 k.m. van
Singapore
VERDUISTEREN
Zaterdag 17 Januari.
6
Zeeslag bij Celebes
ten van een verboden
zender
om-
ons
2 jaar tuchthuis wegens
het verbreiden van berich-
Twee kinderen
gekomen
Oude munten zullen
waarde verliezen
HET „KRUISPUNT VAN HET
OOSTEN”
Val van deze vlootbasis zou nog
slechts een kwestie van tijd zijn
Dooden bij Britsche
luchtaanvallen op
land
Londen pessimistisch
Hevige luchtaanvallen
INBRAAK IN DE HOOGSTRAAT
7
DE DUBBELE MOORD TE VELSEN
HOOFDDADER 16-JARIGE
LOOPJONGEN
i
r
f
f
r
Veldpost
De Japansche operaties op zee
Telefoon 116300 (zeven lijnen) - Giro No. 12500
licht- en drie zwaar gewonden
Kranig optreden van Duitsche
militairen
Tsjoengking protesteert
HAAGSCHE
COURANT
PRIJS DEZER COURANT:
PRIJS DER ADVERTENTIÊN:
Drie arrestaties
zware
groote
aan
neesche overwinning bij
▼oer ’s-Gravenhage bij vooruitbet per 3 mnd. met „Kikeriki”, „De Nieuwste Mode",
„Koloniaal Bijblad” en „Letterkundig Bijblad” f 3.15. Franco per post met Mode
blad 4.20, zonder Modeblad f 3.95. Buitenland 9.45. Landen waarop het
verlaagd intern, drukwerk-posttarief van toepassing is 7.35 p. kw. Bij postkantoren
tegen de geldende goedgek. abonn.prijzen. Afz. nummers 5 ct, fr. p. post 10 et
Van 10 regels ƒ1.75. Iedere regel meer tot 10 regels 45 ct, daarna iedere regel
meer 50 ct. Reclames 95 ct per regel. Bewijsnummers 5 ct fr. p. post 10 et,
Incasso binnen de stad 5 cent buiten de stad volgens posttarlet Bij
vooruitbetaling: Kleine Advertenties 95 ct; Dienstaanbiedingen 78 ct
Advertentiën waarin voorkomt „Brieven aan het bureau van dit blad” 10 ct meer.
ONVOORZICHTIGHEID MET VUUR
DE OORZAAK
t
t
f
4
t
f
Er wordt, daar nog steeds groo-
tere pakketten gepost worden, die
doelloos liggen blijven, met na'druk
aan herinnerd, dat tot nader order
geen veldpostzendingen boven de
50 gram kunnen worden verzonden.
i
t
l
f
f
f
f
t
t
i
Het Japansche hoofdkwartier deelt
mede, dat de Japansche vloot tot
dusver 31 vijandelijke schepen van
191.000 ton in totaal in den grond
heeft geboord en 78 van 171.000 ton
buitgemaakt. De duikbootactie lever
de 20 schepen van 132.000 ton op en
de luchtmacht vernietigde 10 schepen
van 57.000 ton.
De totale Japansche verliezen be
droegen in deze periode 11 schepen
van 46.800 ton.
getje en een 4-jarig meisje, zonder
tot bewustzijn te zijn gekomen,
overleden.
TUSSCHEN NED.-INDISCHE EN
JAPANSCHE OORLOGSSCHEPEN
Tijdens de gevechten bij het Minahassa-
schiereiland op Celebes is het tot een
zeeslag tusschen Nederlandsche en Ja
pansche strijdkrachten gekomen. Deelen
van de Nederlandsche vloot probeerden
gedurende de landingsoperaties Japan
sche transportschepen aan te vallen. Vol
gens de Japansche berichten zijn in dien
zeeslag de Nederlandsche oorlogsschepen
vernietigd, aldus „Het Volk”.
De Japansche bladen schrijven, dat Ja
pan tot nu toe met opzet niet veel aan
dacht aan de vijandelijke handelingen
van Nederlandsch-Indië besteed heeft.
Zij geven in dit verband een overzicht
van de acties der Nederlandsch-Indische
vloot en van het luchtwapen in den
Oost-Aziatischen oorlog. Volgens dit over
zicht hebben de Nederlandsche vliegtui
gen de Japansche landingstroepen op
Britsch-Borneo aangevallen. Op 19 De
cember vielen Nederlandsche duikbooten
de Japansche landingstroepen in het ge
bied van Tarakan aan en op Singapore
arriveerden Nederlandsche vliegtuigen ter
versterking van het Britsche luchtwapen.
Inmiddels was de hulp van de brand
weer ingeroepen. Vermoedelijk als gevolg
van de consternatie geschiedde dit niet
zooals het behoorde, en er was reeds een
kwartier verloopen, voordat de politie en.
de brandweer op de hoogte waren. Spoe
dig hierna was de voltallige brandweer
met volledig materiaal ter plaatse. Po
litie en maiechaussee, geassisteerd door
helpers uit het publiek, drongen het hotel
binnen en slaagden er in uit de bovenver
trekken een partij beddegoed en meube
len naar buiten te brengen. Met assisten
tie van personeel van de technische nood
hulp en den Nederlandschen Volksdienst
zijn deze goederen in veiligheid gebracht
in een in de nabijheid gelegen lokaal.
Onder leiding van den commandant,
den heer A. Goossens, bestreed de brand
weer met zeven stralen den vuurhaard,
die zich intusschen reeds in het geheele
dak van het kapitale gebouw had genes
teld
Deze courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
BUREAUXWAGENSTRAAT 35—37
Bijkantoor: Scheveningen. Keizerstr. 319, Tel. 550310; Filialen: Rijswijk
Kantoorboekh. Leeuwendaal, Oranjelaan 3, Tel. 119461, Voorburg, Boekhan
del H. E. G. Ruys, Heerenstr, 124, Tel. 778038; N.V. Kantoorboekh. Th. J.
de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel. 330263; Boekh. J. B. v. Betera Jr., There-
siastr. 108a. Tel. 772444: Boekh. E. O. Couvée. van Hovtemastr. 66. Tel. 72li87
Door het met ijs en sneeuw bedekte land marcheert de Infanterie. De kleine,
buitgemaakte sleden zijn zeer gemakkelijk voor het vervoeren van de bagage.
(Hoffmann-P.K. Bauer)
Het dak stortte in.
Tegen middernacht stortte het dak in
en werd de lager gelegen etage eveneens
door het vuur aangetast. Dank zij het feit,
dat de brandweer enorme hoeveelheden
water in den vuurhaard kon brengen,
slaagde men er in, niet alleen de belen
dende perceelen voor het vuur te behoe
den, doch men wist ook te verhinderen,
dat de andere vertrekken uitbrandden.
Uiteraard liepen deze groote waterschade
op. Om twee uur was men den brand
meester.
De bovenverdiepingen van het bekende
hotel zijn totaal uitgebrand. De schade,
die zeer groot is, kon tot dusverre nog
niet worden vastgesteld. Zij wordt door
verzekering gedekt.
De brand is ontstaan door onvoorzich
tigheid met vuur in een van de perso-
neelsvertrekken. Met groote waarschijn
lijkheid kan worden vastgesteld, dat een
kleerkast het eerst vlam gevat heeft. Het
dienstmeisje, dat den brand ontdekte, was
wakker geworden door rooklucht.
Wij vernemen nog, dat de Duitsche
onderofficier, die de beide kinderen met
gevaar vo<jr zijn eigen leven redde. Haupt-
feldwebel Freitsholz is. Met behulp van
een gasmasker is de kranige militair de
kamér, waar een verstikkende rook hing,
binnengedrongen. Jammer genoeg heeft
zijn heldhaftig optreden den kinderen niet
meer kunnen baten.
je vertoont tenslotte L_‘_
waarin de oeroude zeemansgeest van ons
de Germaansche lotsverbondenheid,
moed en trouw aan eigen wezen,
waardig Noordsch zinnebeeld voor
zeevarend Germanenvolk.” (Storm.)
Alle stempels van de nieuwe munten
hangen ten nauwste samen met den aard
en de geschiedenis van ons volk.
„Deze zinnebeelden,” aldus besloot de
secretaris-generaal het onderhoud, ”gaan
uit boven het tijdelijke getwist en herin
neren ons volk er aan. dat wij een door
de schepping gewilde eenheid zijn.”
Op Vrijdag 9 Januari J.l. in ingebroken
in een winkel aan de Hoogstraat, waarbij
het merkwaardige was, dat in het pand
niets verbroken was, maar dat uit een
geldkistje, hetwelk zich bevond in een
kast op de tweede étage, een bedrag van
ruim 5000 verdwenen, terwijl uit de kas
sa in den winkel ongeveer 400 was ont
vreemd. Voor het openen van het geld
kistje bleek de bijbehoorende sleutel ge
bruikt te zijn, welke men uit een andere
kast gehaald moest hebben. Verder was er
in het perceel niets doorzocht.
Bij den Centralen Opsporingsdienst rees
direct het vermoeden, dat met deze in
braak het personeel te maken zou hebben,
zoodat daaraan aanstonds de meeste aan
dacht werd geschonken. Zoo werd de 16-
jarige loopjongen van S. aan een streng
verhoor onderworpen, doch deze ontkende
hardnekkig, iets van de zaak af te weten.
Het onderzoek werd inmiddels voortge
zet. J.l. Maandag bleek opeens dat de
jongen niet op zijn werk was verschenen
en zoek was De politie ging, met dit licht
punt in deze zaak voor oogen, op onder
zoek uit en trof, bij gehouden contróle, het
jongmensch Donderdag j.l. aan in een lo
gement te dezer stede, in gezelschap van
een kennis, een 21-jarigen los-werkman.
Beiden werden aangehouden, waarbij
bleek, dat v. S. /700 bij zich had. Na
verhoor kwam al spoedig aan het licht,
dat beiden naar Amsterdam waren ge
weest, waar van S. aardig aan den zwier
was geweest, getuige het feit, dat hij in
café’s en vermakelijkheden 300 had ver
teerd
Uit het voortgezette onderzoek bleek
tevens, dat van S., gedurende ongeveer 3
maanden, in zijn eentje al achtmaal, in
deze zaak aan de Hoogstraat, kleine dief
stallen had gepleegd en steeds op dezelfde
manier. Telkens was hij door een kelder
luik aan de straatzijde naar binnen ge
klommen, nadat hij tevoren er voor ge
zorgd had, dat binnen alles, wat van zijn
gading was, gemakkelijk té openen was.
Het hoogste bedrag, dat hij in één keer
gestolen had. was f 100. Door zijn „suc
cessen” was hij moedig geworden en had
hij zich in verbinding gesteld met anderen
n.l. den 37-jarigen K. (bekend als „het
Amerikaantje”), die reeds vele malen met
de justitie en politie in aanraking is ge
weest, en met den 19-jarigen schoenmaker
G„ eveneens bij de politie van nabij be
kend.
Op den bewusten avond van den 9en
Januari zijn K. en de loopjongen, die den
weg wist, naar binnen gegaan, terwijl G.
als uitkijk fungeerde. G. en K. zijn gis
teren aangehouden. Laatstgenoemde had
nog pl.m. ƒ2000 bij zich en heeft eenige
honderden guldens er door heen geslagen.
G. bezat niets meer doch heeft ongeveer
600 stuk gemaakt.
De drie inbrekers zullen voor de justi
tie worden voorgeleid.
TWINTIG JAAR GEËISCHT
De officier van Justitie bij de Haarlem-
sche rechtbank mr Sikkel heeft requisitoir
gehouden in de zaak tegen den 39-jari.
gen J. K. Heykoop uit Muidert, die op 26
Aug, j.l. in een woning aan den Wijker-
straatweg te Velsen.Noord zijn 32-jarige
vrouw en den 32-jarigen A. B. met wien
zij samenleefde, zoodanig door messteken
heeft gewond, dat beiden korten tijd la
ter overleden. De eisch luidde twintig
jaar gevangenisstraf.
In de zitting van het Duitsche landge-
recht van 13 Januari 1942 werd een be
klaagde wegens het verspreiden van be
richten van een verboden zender tot een
tuchthuisstraf van twee jaar veroordeeld.
Hij had berichten van een verboden zen
der verder verteld aan een beperkt aan
tal personen.
Donderdagavond en in den nacht van
Donderdag op Vrijdag zijn talrijke En-
gelsche vliegtuigen naar Nederlandsch
gebied gevlogen. Een vrij groot aantal
brisant- en brandbommen werd lukraak,
meestal van groote hoogte en in hoofd
zaak op open terrein, neergeworpen,
maar ook op woonwijken. In een plaats
in Noord-Holland werden eenige woon
huizen volkomen vernield, verscheidene
andere werden zwaar beschadigd. Van
de bewoners dezer huizen vonden zes
den dood, twee werden zwaar, zeven
licht gewond. In een stad in het Zuiden
des lands ontstond tengevolge van het
neerwerpen van bommen op woonwijken
deels zware, deels lichte schade aan ge
bouwen. Een persoon kreeg daarbij
zware verwondingen.
De bedreiging van Singapore neerril
van dag tot dag ernstiger afmetingen
aan. De Japansche troepen staan op
ongeveer 160 k.m. afstand van de stad,
waarvan de machtige verdedigings
werken juist aan de landzijde, vans»
waar de Japanners oprukken, hu»
zwakste plekken hebben. De luchtaa»»
vallen op de stad nemen dagelijks in
hevigheid toe.
De strategische sleutelpositie van
Singapore is veel grooter dan die van
Gibraltar, Malta of van het Panama*
kanaal. Het vormt den schakel tu*
schen het Westersch en Oostersch ter
ritorium van het Britsche Rijk. Hei
beheerscht den Indischen Oceaan,
waaraan drievierde der Engelsche be
zittingen ligt, het gebied, dat 90 pCt
der door Engeland verbruikte rubber
levert, waarvan de productie van
Malakka reeds is afgevallen 97 pCL
van zijn jute, 96 pCt. van het zink»
erts, 89 pCt. der wol, 86 pCt der sal
peter, 71 pCt. van het tin, ook alweer
minus de opbrengst van Malakka’s
rijke tincentra, die reeds voor Enge
land is verloren. Wanneer Singapore
verloren gaat, dan wordt het Britsche
rijk in tweeën gesneden. Het heet,
dat de Britten van Singapore het mo
dernste vestingwerk ter wereld hel>
ben gemaakt, maar daarbij was reke
ning gehouden met de macht van de
Britsche vloot en deze vloot is thans
over vele zeeën verspreid.
Honderd jaar geleden was Singa
pore niét meer dan een dorp, in de
jungle verloren. Binnen een eeuw ont
wikkelde dit dorp zich tot een der
voornaamste wereldknooppunten, waar
alle belangrijke scheepvaartroutes sa
menkomen. Vele duizenden Nederlan
ders kennen Singapore. Onze Indische
mailbooten deden het geregeld aan, op
de uit- en thuisreis en er was niet één
passagier, die aan boord bleef, wanneer
het schip in de haven lag. Zij kennen
de groote warenhuizen en het Raf-
fleshotel en zij doen fantastische ver
halen van Singapore’s verdedigings
werken. Maar ondanks zijn ideale
strategische positie, ondanks haar
indrukwekkende toerusting, is Singa
pore toch misschien niet zulk een on
neembare sterkte als men wel meent.
Zischka heeft in zijn boek over
Japan herinnerd aan de manoeuvres
van 1933, toen de „vijand” er in was
geslaagd, dit Gibraltar van het Oos
ten te doen vallen, De luchtmacht wist
theoretisch de vitale punten der
geduchte vesting in minder dan 40
minuten te verwoesten. De Britsche
admiraliteit gaf aan deze ietwat be
klemmende uitkomst even weinig
ruchtbaarheid, als de Amerikanen aan
de „verovering van Panama”. Doch
zij bood daarom niet minder stof tot
lange discussies en zij liet niet na, de
Japansche publicisten te inspireeren
tot ontstellende vergelijkingen.
Reeds in 1921 werd beslist, dat Sin
gapore een versterkte basis van den
eersten rang moest worden. In 1934
had een nieuwe belangrijke conferen
tie plaats, waarna millioenen ponden
sterling en de arbeidskracht van vele
duizenden arbeiders, die dag en nacht
werkten, er voor moesten zorgen, dat
Singapore een actiebasis werd, die on
neembaar en onoverwinlijk zou zijn,
Intusschen zagen in Japan studies,
gewijd aan de vlootbasis van Singa
pore, in toenemende mate het licht.
Men begreep, dat Singapore recht
streeks tegen Japan was gericht, dat
het Japan’s expansie naar het Zuiden
tot eiken prijs wilde beletten. Noot
Japan’s economische belangen vormde
het een voortdurende bedreiging. Het
wemelde in Singapore van beroeps
spionnen en aanhangers van geheime
genootschappen, die alle hetzelfde
doel nastreefden Japan tot het mach*
tigste rijk ter wereld te maken. Japan
wist, dat Singapore het zou kunnen
verstikken, Engeland wist, dat het
zijn eenige steunpunt van werkelijke
waarde was. In de laatste tien jaar
werd Singapore het natuurlijke mid
delpunt van een activiteit, welke hoe
langer hoe gevaarlijker werd com
munisten en nationalisten vonden er
hun arbeidsterrein. In Singapore wa
ren zelfs Japanners en Chineezen soli
dair. In ’34 werd in Singapore opge
richt het „Aziatisch Verbond”, dat tot
onverholen doel had„de verdrijving
der blanken door de eendracht dar
gelen”.
Voor het blanke ras heeft Singapore
daarom nog een andere beteekenis dan
enkel de strategische, welke thans de
aandacht der geheele wereld heeft
Deze eerste beteekenis komt nu niet
aan de orde. Maar zij zal wellicht op
ontstellende wijze duidelijk worden
gemaakt wanneer straks het lot van,
Singapore beslist zal zijn.
Gisteravond heeft in het bekende
hotel „Germania”, gelegen aan de
Keulschepoort te Venlo, een hevige
brand gewoed. Twee jeugdige kin
deren van den gerant van het hotel,
den heer J. B. Reyers, hebben daar
bij het leven verloren.
Tegen kwart over tien werden de be
woners van het hotel en de gasten opge
schrikt door hulpgeroep van het vijftien
jarige kindermeisje, dat bij de familie R
in betrekking is. In nachtgewaad kwam
het meisje de trap afhollen onder het
roepen „brand”.
Inallerijl spoedde net personeel van het
hotel zich naar boven. Het bleek, dat op
de derde verdieping, waar zich naast ver
schillende hotelkamers ook de privéver-
trekken van het personeel bevinden,
brand was uitgebroken. Er hing reeds een
verstikkende rook, terwijl de vlammen
door het dak naar buitep sloegen. Het
bleek onmogelijk langs dezen weg tot de
bovenvertrekken, waar enkele uren tevo
ren twee jeugdige kinderen van den heer
Reyers ter ruste waren gelegd, door te
dringen. In het cafélokaal bevonden zich
ook enkele Duitsche militairen Een on
derofficier spoedde zich langs een anderen
weg naar boven, gevolgd door enkele bur
gers. De Duitsche militair baande zich een
weg door de vlammen en den verstikken-
den rook en wist tot de slaapkamer der
kinderen door te dringen. Inmiddels wa-
rep de anderen in de dakgoot geklauterd
en de onderofficier wist de kinderen uit
hun bedje te halen en aan de beide hel
pers in de dakgoot over te geven.
Moedige redders kwamen te laat
Het bleek echter, dat de kinderen
reeds bewusteloos waren door den
verstikkenden rook. In allerijl werd
door de politie een auto gerequireerd
en werden de kinderen naar net zie
kenhuis vervoerd. Tegen midder
nacht zjjn beiden, een 5-jarig jon-
Volgens een bericht van United Press
«rit Londen heeft een woordvoerder der
Britsche regeering verklaard, dat den
eersten tijd geen gunstige berichten uit
Oost-Azië te wachten zijn, meldt het
D.N.B. uit Stockholm. Het Britsche op
perbevel werkt koortsachtig aan de ver
dediging van Singapore Men moet er
thans evenwel op rekenen, dat het slechts
een kwestie van tijd is, alvorens de Ja
panners het geheele schiereiland Malakka
hebben bezet. Dan zullen de aanvallers
vermoedelijk heel hun kracht op Singa
pore concentreeren. Als de Japanners
kans mochten zien daar een sterke vloot
basis te vestigen, zou dat ongetwijfeld
een doodelijke stoot zijn op de Britsche
scheepvaartverbindingen met Voor-Indië.
SINGAPORE'S WATERVOORZIENING
Volgens te Tokio van het front op Ma
lakka ontvangen berichten hebben de
Engelschen reeds toebereidselen getrof
fen om den dam, die het eiland Singa
pore met Malakka verbindt, op te blazen.
Daarmede zou echter tevens de vitale
waterleiding, die over den dam leidt en
Singapore van drinkwater 'voorziet, ver
nield worden. De Britsche autoriteiten te
Singapore staan zoodoende voor de on
overkomelijke moeilijkheid, de watervoor
ziening van bijna een millioen menschen
te verzekeren.
De op het eiland Singapore zelf aange
legde waterreservoirs zullen waarschijn
lijk slechts een beperkten tijd de drin
gendste behoeften kunnen dekken. Geheel
afgezien van de militaire ontwikkeling
zou de val van Singapore alleen reeds
met het oog op dit waterprobleem slechts
een kwestie van tijd zijn.
In Endau (Johore) werd een
brand veroorzaakt. De in de haven al
daar liggende schepen werden aange
vallen.
Op Malakka gaat de zegevierende op-
marsch der Japanners ondanks de gewel
dige tropische hitte, welke sinds ver
scheidene dagen in Zuid-Malakka
heerscht, onverstoorbaar verder.
Japansche strijdkrachten zijn reeds
Donderdagavond de rivier de Moear
overgetrokken; zij bevinden zich
thans nog slechts op rond honderd
kilometer afstand van het eiland Sin
gapore.
De langs de Westelijke kust oprukken
de rechtervleugel der Japansche strijd
krachten kon den opmarsch dusdanig be
spoedigen, dat hij reeds de flank van den
den vijand zeer ernstig bedreigt.
„Tokio Nitsji Nitsji” meldt uit Bang
kok, dat Australische versterkingen onder
bevel van luitenant-generaal Bennet in
Singapore aankomen. Met deze troepen
wil men trachten den terugtocht der
Britsche strijdkrachten tot staan te bren
gen
Den 15en Januari heeft de voorhoede
van pantserformaties, welke de provincie
Johore aan de punt van Malakka is bin
nengedrongen, den vijand krachtig ach
tervolgd, aldus meldt Domei van het
front. Zij heeft 600 Schotsche soldaten,
die langs den hoofdweg van Malakka
vluchtten, aangevallen en naar alle zijden
ONDERHOUD MET MR. ROST
VAN TONNINGEN
Dezer dagen is een besluit bekend ge
maakt. dat er maatregelen genomen zijn
om nieuwe pasmunt in circulatie te
brengen, waardoor aan een groot onge
rief wordt tegemoet gekomen. Wat is
de reden van de uitgifte van nieuwe
pasmunt Deze en andere vragen hebben
wij voorgelegd aan den wnd. secr.-gen.
van Financiën, mr. M. Rost van Ton-
ningen, die zoo welwillend was enkele
nadere toelichtingen te geven op dit be
langrijke besluit. De reden was de
steeds toenemende schaarschte aan mun
ten bij het publiek, dat deze om de
meest verschillende redenen achterhield
Van staatsfinancieel standpunt, aldus de
secr.-gen., bestond hiertegen geen be
zwaar. aangezien de staat door deze
handelwijze een groote winst kon maken,
zoodat zij in dit opzicht den hamsteraars
slechts dank verschuldigd is.
Indien echter het Nederlandsche pu
bliek een bijzondere voorliefde koestert
voor het verzamelen van munten, dan
was het niet noodig hiervoor metalen te
gebruiken, welke op andere wijze nutti
ger konden worden aangewend.
De verzamelwoede
Zoo rees vanzelf de vraag, of men
nieuwe munten zou uitgeven, waarbij
men de moeilijkheden zou kunnen weg
nemen, welke de hamsteraars aan de
neringdoenden veroorzaakten.
In alle stilte heeft de rijksmunt- te
Utrecht reeds sinds vele maanden
de nieuwe munten geslagen. Zij werkt
thans op volle kracht, zoodat binnen
niet al te langen tijd geen sprake
meer zal zijn van schaarschte aan
geldstukken.
Op de vraag ef de oude munten naast
de nieuwe munten in circulatie zullen
blijven, antwoordde de secr.gen., dat
zulks inderdaad nog gedurende korten
tijd het geval zal zijn. Op een nader
vast te stellen tijdstip zullen de oude
munten echter de kracht als wettig
betaalmiddel verliezen, zoodat dan
uitsluitend de nieuwe muntsoorten in
circulatie zullen zijn.
Voor de verzamelaars zal zulks echter
geen verliezen mee behoeven te brengen.
Zij zullen n.l. in de gelegenheid gesteld
worden tot een bepaalden datum de oude
verzamelde munten in te wisselen tegen
de nieuwe munten. Degenen, die van deze
gelegenheid tot omwisséling van de mun
ten geen gebruik maken, schenken het
Rijk het verschil tusschen de waarde van
het metaal, dat in de munt is verwerkt,
en de geldende muntwaarde. RijksdaaL
ders en guldens niet medegerekend, zijn er
volgens den secr.-gen. tientallen millioenen
stuks munten aan de circulatie onttrok
ken. Hij schat, dat 40 a 50 procent van het
in circulatie gebrachte muntmateriaal ge
hamsterd is. Het ongemak, dat hierdoor
is veroorzaakt, zal spoedig verdwenen
zijn, want de nieuwe munten zullen in een
dergelijke hoeveelheid geslagen worden,
dat binnen enkele maanden van schaarsch
te geen sprake meer zal zijn.
Oe nieuwe ontwerpen
Wie de ontwikkeling van het munt, en
papiergeld in de geschiedenis heeft na
gegaan, vooral in de democratische lan
den, zal zich aldus de secr.-gen. dikwijls
geërgerd hebben, als'hij tenminste nog
eenig gevoel had voor waarachtige volks
kunst, aan de zinl-ooze ,,kunst-”producten,
die men op het gebied van het geldwezen
ontwierp. De tijd, welke thans is afgeslo
ten, kenmerkte zich in al zijn uitingen door
een zich volkomen losslaan van alle wor
telen, die ons volk met de afstamming
en den bodem verbond. Zoo was er ook
op het gebied van het papieren, en metaal,
geld een chaos ontstaan, waarin orde
moest worden gebracht.
Wat was nu vanzelfsprekender dan bij
het ontwerpen van nieuwe stempels voor
het geld terug te grijpen op die vormge-
vingen, welke door de eeuwen heen uit
ons volk waren voortgekomen en voor
den van zijn aard bewusten Nederlander
ook werkelijk beteekenis hadden
Wat beteekenen de nieuwe stempels en
wie is de ontwerper? Mr. Rost van Ton-
ningen verwees in dit verband naar het
jongste nummer van „Storm”, waarin
een beschrijving is opgenomen van de
nieuwe ontwerpen en welks hoofdredac
teur hij één van onze geniaalste kunste
naars noemde. „Aan hem. met wien ik
jarenlang heb samengewerkt, heb ik ge
vraagd ontwerpen voor de nieuwe mun
ten te maken. Hij is een der beste des
kundigen hier te lande op het gebied
der volksche symbolen.” aldus de sec-
generaal.
Als de twee eerste zinnebeelden wer
den gekozen het Saksische en het Frie-
sche. Het Saksische zinnebeeld prijkt op
den vierkanten stuiver, n.l. de Saksische
paardekoppen, terwijl daarboven het zon-
ne-symbool is aangegevan. Het Friesehe
oelebord is vooral in Friesland een alge
meen bekend zinnebeeld, dat op vele
Friesehe boerderijen prijkt. Het omvat
de twee zwanen, die als zonnevogels in
derdaad welhaast alle geveltopteekens
der Friesehe boerderijen sieren. „Storm”
schrijft: „Zij flankeeren hier een stander,
die uit een zonnezinnebeeld. het teeken
van het door de beide zonnewenden ge
deelde jaar, bestaat en bekroond wordt
door een tulpvormige driespruit” De
cent is gestempeld met het oeroude zon-
nekruis of rechtkruis Het dubbeltje ver
toont de driespruit. die, weergegeven in
de gedaante van een tulpendriespruit,
een zinnebeeld is van kracht en vrucht
baarheid voor volk en boden. Het kwart-
het Vikingschip,
J
volk^ u'*drukking vindt: „Zinnebeeld van
van
een
een
uiteengedreven.
DlVISIE-GENERAAL GEVANGEN
GENOMEN
Bij de vernietiging van de 11de Brit
sche divisie zijn luitenant-generaal Hul
ton en 10 officieren gevangen genomen.
Vele soldaten, die uit den jungle te voor
schijn kwamen, gaven zich over Honder
den vijandelijke vrachtauto’s en tanks
werden op het slagveld achtergelaten.
Volgens een bericht van United Press
Uit Tsjoengking protesteeren zoowel de
Chineesche pers als de woordvoerders der
regeering tegen het besluit der geallieer
den, hun voornaamste aandacht eerst te
richten op de oorlogvoering in Europa en
eerst naderhand op de situatie in de Stille
Zuidzee
Een woordvoerder der regeering ver
klaarde onder verwijzing naar de Chi-
ueesche overwinning bij Tsjangsja, dat
de geallieerden beslist tot den aanval
irioeten overgaan om de succesvolle ver
dediging van Indië te waarborgen.
TSJANG-KAI-SJEK VRAAGT MEER
HULP
Volgens te Sjanghai ontvangen berich
ten heeft Tsjang-kai-sjek aan Owen Lat
timore, die Donderdag naar de Ver Sta-
ten is vertrokken, een aan Roosevelt ge-
richten brief overhandigd. Daarin wordt
versterkte hulp gevraagd voor de
S'sjoengking-regeering.
Het hoofdkwartier van het Japansche
leger heeft bekend gemaakt, dat Donder
dag Japansche bommenwerpers den 15en
luchtaanval sinds het uitbreken van den
oorlog op Singapore hebben gedaan,
waarbij het vliegveld Tengah en andere
installaties het zwaar moesten ontgelden.
Andere vliegtuigen deden ontplofbare
stoffen en brandbommen neervallen op
de vliegvelden Kloeang en Skoedai in
den sector van Johore Baroe ten Noor
den van Singapore, waardoor
schade aan militaire installaties werd
Veroorzaakt
Z Heden: van 5.58 uur nam. tot
1 9.41 uur v.m. Zondag: van 6 uur
nam. tot 9.40 uur v.m.
Maan: 17 Jan. op 9.39 v.m. on-
der 7.09 n.m. 18 Jan. op 10.18 v.m.
J onder 8.24 n.m. 19 Jan. op 10.51
v.m. onder 947 n.m.
Nachtdienst DOKTERS: Tusschen
10 u. nam. en 7 u. v.m.: No. 394920
S
Ziekenfondsleden de Volharding:
2 No. 116364; zg. Stadspatiënten no. 49
taaaaaaeaeBBaaaaaaBaeeaeaaaaeaaeaaaM