CINEAC DE ELFSTEDENTOCHT irin9c ^ir»gs Symbolisme Romantiek, Positivisme De Groot zegeviert BUITENLAND BINNENLAND SPORT en LAATSTE TELEGRAMMEN De Avondschool De start kopgroep rijdt mis Pag- De Centrale Keukens Bosman geeft op vak Sneeuw., vuile modder.. 9 SCHAATSENRIJDEN naar Rede prof. dr. T. Goedewaagen ITALIAANSCH WEERMACHTBERICHT DUITSCH WEERMACHTBERICHT ONDERWIJS Weest zuinig met licht en gas Het is uw eigen belang. DRIE STROOMINGEN, DIE DE WERELDBESCHOUWING DER TWINTIGSTE EEUW VERBINDEN GEEN VOET- EN KORFBAL Duitschland strijdt voor Europa Londen Engelsch vliegtuig verongelukt Amerikaansche missie Lou Geveke staakt den strijd VERGISSINGEN EN ONGELUKKEN 488e STAATSLOTERIJ. s—Bs-5-s-ss—HAAGSCHE COURANT Donderdag22 Januari 1942 2e bl. van doctor Plaizer Churchill’s verklaring in het Lagerhuis ™*S ffST V» de b,)een=; sprak Kreisinspector dr. Schuon. n de aanwezige Duitschers, een woord. dank. Nieuwe leiders i (ik I Z gemeld wordt I Buiij* 20 tabletten 55 cL lijnsche Spoitpalast. 9742 •r 10649 7930 205111 11344 11425 2099M 91 <1411 14741 3151 12344 Afweergevechten bij zware vorst 1000. benevens een premie van 30.000| en een van f 3000. ge- meer zeres aan de o. 1 Maastricht. Dr. PLUIZER. weg het WIE BESTUURDE AUTO II A 2992 Een spannend avontuurlijk verhaal, waarin de schuldige van een auto- ongeval door middel van televisie achterhaald wordt. EDELE KATTEN- RASSEN Een aardig intermezzo MATTENINDUS TRIE IN GENE- MUIDEN Een repoitage in kleuren Amersfoort. Hengelo. Amsterdam. Veere. N.W. Polder. Delft. Haarlem Leiden. Middelburg. Den Haag. Wageningen. 1184 1452 1675 1816 1882 2037 2261 2283 2302 2597 2704 2726 2733 2815 2852 3054 3094 3226 3342 3555 3728 3954 4136 4225 4308 4326 1043 1069 1072 1093 1233 1241 3920 3935 4085 4086 8068 8109 8517 8554 8625 8658 8669 8675 8809 8921 9076 9134 9185 9652 9783 9867 9872 9879 9893 10075 10265 10306 10426 10709 10779 11154 11175 11272 11302 11663 11869 12217 12226 12396 12665 12672 12730 12863 12876 12933 13254 13274 13383 13426 13431 13522 13537 13617 13744 14110 14185 14424 14514 14515 14614 14912 14935 15005 15106 15315 15341 15376 15515 15703 15727 16162 16348 16448 16536 16633 16721 16792 17131 17206 17322 17355 17579 15614 15623 15702 15724 15744 15760 15807 DEN Het deelt A.s. Zondag zullen de wedstrijden van den Nederlandschen Voetbalbond en Korf- balbond wederom geen doorgang vinden. I hoek passage spuistraat in alle maten en modellen voorradig Barrlehiem 13 3. Dokkum nog slechts 23J a.m. Zakje a 2 tablettee 7 ct - -- □e sociale lijn lijn er 1376 1383 1436 1448 1473 1475 1482 1484 1506 1571 1580 1586 1599 1605 1642 1658 1692 1814 4703 1815 4712 1849 4753 1865 4848 1902 4862 1932 4866 1974 4895 2004 5067 2010 5087 dat uur na rijders de Groot, de Jong en Romantisme, positivisme en symbolisme Romantisme, positivisme en symbolisme zijn de levensphasen van den negentien- de-eeuwschen mensch. die zich in tal yan min of meer toevallige en ooger.blik kunnen zij het halen 3472 6851 3554 6864 3561 6978 3568 6979 3619 7070 3646 7074 1281 3710 7081 3725 7091 3774 7144 3779 7172 3782 7186 3847 7268 7269 7361 7418 7528 4144 7534 4184 7576 4192 4324 4424 4522 4597 4659 VAN (D.N.B.). de- Weermacht ir. Reusing uit bekenden uit Giet- waren de Valk uit man. uit Breukelen en Loe Geveke. de route waren kwijtgeraakt en een aanmerkelijk stuk verkeerd waren gereden. Het gevolg was dan ook, dat zij daardoor een grooten achter stand opliepen. Om 8.46 uur arri veerde deze groep in Sloten, een uur later dus dan de eerstaangekomenen. ACTUALITEITEN o. a. De strijd in het Oosten en in Afrika Verzending ingezamelde wol voor het Oostfront Ir. Mussert in Oost- Pruisen v. Ribbentrop in Budapest - Gevolgen Engelsch bombardement in Den Haag Spanie viert het 8-jarig bestaan van zijn Falange Portu- geesch protest tegen bezetting van Timor. SPORTRUBRIEK BiljartenWedstrijden om het kam pioenschap van Nederland. Schaatsenrijden: De Elf-meren tocht. Ijshockey: Wedstrijden in het Ber- De controlepost te Bolsward meldde, dat de eerste wedstrijdrijder om 10.25 u. passeerde en. na de controle te hebben aangedaan, snel vertrok in de richting Harlingen. Het was Leyenaar uit Lemmer. Om 10.26 uur arriveerden de rijders de Groot. Swierstra. van der Bey en de Jong. Om 11.24 uur kwam Antje Schaap. Om 11,25 uur pas arriveerde L. Geveke. 187531 18759I 187821 189581 189971 19062 19128 19164 19174} 192a3| post Hindeloopen -..u Wierden Onderwijsbenoemingen De burgemeester heeft benoemd, met in gang van een nader te bepalen dag, tot hoofd van de openbare lagere school Jan van Gojenstraat 94 (school A) den heer E. J. Boneschanscher, hoofd eener bijzondere lagere school te Maastricht; tot hoofd van de o. 1. s. Alberdingk-Thijmplein 33 (sch. A) den heer H, A. van der Giezen, hoofd eener o 1. s. te Gorinchem; tot onderwij zeres aan de o. 1, s. Frans Halsstraat 93 (school B) mej A. H. van Dam, onder wijzeres bij het o. 1. o. te Appingedam; tot onderwijzeres aan de o.l.s. Wouwer- manstraat 7 mej. P D. Frijlinck. voorheen 13927 17482 207MI 14004 17501 207381 14016 17531 20745 14062 17535 20748 1 14101 17560 208131 14126 17566 208691 14145 17595 209101 14256 17813 209411 14282 17876 209681 14297 17909 209981 14299 17927 210411 14312 17975 210421 14364 18017 210711 14376 18089 211221 14406 18099 211951 14601 18117 21212 14624 18135 21365 14639 18136 21389 14729 18167 21408 14730 18247 21439 18249 215251 17804 17817 17883 1 17891 1 18008I 18246 1 18279 1 1 8443 1 18823 1 18902 1 190451 19088 19208 19266 19382 1 19524 19774 1 20174 I 20219 1 20.385 I 20461 I 207671 209741 211741 216141 Duitsch-ltaliaansche formaties in Cyrenaica in den aanval ROME, 22 Jan. (Stefani.) In zijn Weer- machtbericht- no. 599 maakt het Italiaan- sche opperbevel het volgende bekend In Cyrenaica zijn sinds gisteren ge vechten gaande tussenen gepantserde en gemotoriseerde Italiaansch-Duitsche for maties eenerzijds. die een aanval ont ketenden, en vijandelijke afdeelingen. De luchtmacht van de as nam aan den strijd deel om de actie te land te ondersteunen en trof verscheidene malen h^vig de terugtrekkende troepen, concentraties strijdmiddelen, stellingen artillerie, op slagplaatsen en centra van ravitaillee- ring. De Duitsche luchtmacht bombar deerde vliegvelden en havenwerken van het eiland Malta er braken eenige bran den uit. Een Hurricane werd in een lucht gevecht neergehaald, Een vijandelijke aanval op Tripoli richtte geen ernstige schade aan. Aanvallen op het omsingelingsfront van Sebastopol mislukt Gisteren is met het Glippertoestel een uit 5 officieren bestaande Amerikaansche militaire missie te Lissabon aange komen. Deze commissie zal zich naar Londen begeven. Zij staat onder leiding van kolonel William A. Eddy. Een viermotorig Britsch vliegtuig van den dienst LondenGibraltarMalta Egypte is bij Acebuche (Zuidpunt van Spanje) neergestort. De 10 inzittenden zijn omgekomen. cordverbetering Bardehiem passeeren de rijders te 13 3. Dokkum te 13.47 en nu is ne nog slechts 23$ a.m. naar het einddoel, de Groene Weide, achter den Oldenbove in de hootdstad. Om bin nen den recordtijd te blijven, mogen zij over dezen afstand dus een uur doen. Leeuwarden leeft op een vulkaan. Dui zenden verdringen zich bij de finish. Elk komen. Zullen zij Van 1 December 1941 af geldt een nieuwe regeling voor de verstrekking van voedsel uit de centrale keukens. Het Rijksbureau voor de Voedselvoorziening in oorlogstijd blijft zich belasten met de or ganisatie en exploitatie van deze inrich tingen, terwijl de medewerking van den Nederlandschen Volksdienst zich bepaalt tot het aanwijzen van hen. die voor voed- geen stagnatie in de voedselverstrekking te doen ontstaan, is destijds bepaald, dat alle personen, die vóór 1 December uit de centrale keukens eten betrokken, een ge- teekende verklaring van den N.V.D. ont vingen. onder overlegging waarvan zij kaartjes konden koopen, die recht gaven op een portie eten. Personen, die vóór 1 December van het vorige jaar geen eten uit de centrale keu kens betrokken, maar daartoe wel wen- schen over te gaan, dienen een for-muiier aan te vragen bij den N.V.D. Na grondig onderzoek ontvangen ook zij, wanneer op hun aanvraag gunstig wordt beschikt, een verklaring. De mogelijkheid bestaat voorts, dat kos- telooze porties worden verstrekt, en wel door het uitreiken van z.g.n. dagkaarten. De houders van boterkaarten. die tot het betrekken van warm eten uit de cen trale keukens zijn toegelaten, zijn ver plicht tenzij zij ten genoege van den N.V.D. aantoonen, dat zij daartoe niet in staat zijn den kostprijs der porties, 30 cent, te betalen. Alle overige deelne mers blijven 10 cent per liter betalen. De regeling inzake de inlevering van distributiebonnen door de verbruikers is ongewijzigd gebleven. Tot zoover de individualistische van het positivisme. Daarnaast en vaak mee verweven loopt de roode lijn, de sociale lijn De onmiddellijkheid der werkelijkheid bestond niet alleen uit de directe impressies en aandoeningen. On middellijk en reëel was ook het sociale vraagstuk, dat de romantiek nog niet had kunnen zien. Het begon met Multatuli, den vrijden ker, den ontbinder van haast alle bindin gen van het verleden met zijn ironie en zijn aan Nietzsche verwanten aforisti- schen stijl. Ook hij excentriek en een ver achter van het publiek. Maar tevens een man met een warm hart voor het onder- Een nieuwe verrassing zorgde voor nog grootere spanning. De bekende rijder en favoriet van de Friezen, Lou Geveke, uit Leeuwarden, staakte te Harlingen den strijd. Hij zag in, dat hij den grooten achterstand niet meer kon inloopen. Zijn broer, Herman Geveke, die even later arriveerde, zette den tocht voort. h VIJFDE KLASSE VIERDE LIJST Trekking van 22 Januari. 1500 No 3370: 1000 No. 15929 21817; 400 No. 8639 9124: 200 No 6443. 7326. 15865; 100 No 5761, 7920 8549. 8608, 11951, 13044, 13083, 15994 19449 De eerste op het ijs Om 6.10 uur arriveerde de eerste wed strijdrijder op Tiet ijs. Het was de Fries van der Meer uit Parraga. Snel werden de ijzers ondergebonden en wèg vloog het, met den wind in den rug, in de rich ting van Sneek Nauwelijks was hij ver dwenen in de duisternis van den vroegen ochtend, of anderen daagden op en zetten hem na. Slechts enkele belangstellenden waren hiervan getuigen en hadden de koude getrotseerd. later de con- als de vier Sleutel op de les van j.l. Zaterdag. Aardrijkskunde van Nederland. 1. Slootdorp 2. Het Prinsenhof 3. De Spaarnestad 4. De Sleutelstad 5. De Lange Jan 6. Heil. Land Sticht. Nijmegen. 7. Het Mauritshuis 8. De Landbouw Hogeschool 9. Het Vondelpark 10. Een „dode” stad 11. Standbeeld „De Stenen Man” Harlingen. 12. Het Legermuseum Kast. Doorwerth 13. De Librije Zutphen. 14. Hoofdkantoor Ned. Spoorwegen Utrecht. 15. Standb. „Us Heit” Leeuwarden. 16. De Gemeentegrot Valkenburg 17. De Koppelpoort 18. Stork 19 Standbeeld M A. de Ruyter Vlissingen. 20. Sint Pietersberg Maastricht. .1 persoonlijke I verbindingen en tegenstellingen uit elkaar drukte volk in Nederland en Insulinde. 6205 9366 1 2290 15049 1 8510 21766 15196 18543 21779 15295 18569 21796 15438 1 8626 21802 15483 18698 21923 15503 18720 219391 15604 18723 219911 Ingebleven prijzen: 100 000; 50.000; 5000: 2000; 2 van f 1500 en 49 van] PRIJZEN VAN ƒ70. 4488 6289 4510 6303 4526 6335 4589 6481 4850 6641 4874 6687 5001 6698 5053 6794 5061 6827 5229 6889 5259 6912 5311 6927 5365 7016 5488 7055 5497 7315 5583 7400 5595 7402 5657 7565 5675 7921 5769 8117 5868 8341 5893 8438 5911 8450 6022 8502 6075 8515 NIETEN. 9518 12448 9521 12451 9561 12467 9588 12487 9634 12500 9636 12506 9663 12525 9669 12545 15853 12632 15863 9753 12638 15951 12643 16042 19283, 16061 waarschuwend losgelaten en de goede wenschen van begeleidende gastheeren, zich te v*oet in snel In Franeker vernamen we nadere ge gevens omtrent de noodlottige vergis singen. Het blijkt nu. dat Jongert zich óók bij het verdwaalde groepje cevond en daardoor is deze vergissing des te opmerkelijker. Wie kunnen beter den weg weten dan hij, dan Geveke, die als zeiler de meren toch in zijn zak heeft Bij de controle te IJlst had men hen bovendien nog gewaarschuwd, dat zij 500 meter verderop af moesten slaan, Wat Bosman betreft, hij is van Bols ward, waar hij bij vergissing terecht was gekomen, teruggereden naar Sneek en moest zich daar onder behandeling van een geneesheer stellen, omdat, zoo- als gemeld, een zijner teenen was be vroren. En ook verder blijken er tal van ongelukken te zijn gebeurd op den Ijngen donkeren weg. We laten Franeker achter ons, het leidende kwartet achterna, dat onver droten en zonder inzinking, met van der Bey als de meest frissche en krachtige, doorzet En zij hebben geweldige veine. Want de zon schijnt krachtig, de wind flauwt af en nu plotseling zijn toch nog de voorwaarden geschapen voor een re- Uit Leeuwarden S. de Groot uit Weidum is winnaar geworden. De 200 k.m. heeft hij af gelegd in 8 uur 51 minuten. Hij arri veerde om 14.51 uur in Leeuwarden. Hiermede heeft de Groot dus het met 9 uur 5 minuten op naam van A. de Vries en S. Casteleih staande record met 14 minuten verbeterd. Op den laatsten kilometer is het tot een eindsprint gekomen. Het werd een strijd van man tegen man, waarin de Fries de Groot zegevierde met een tien tal meters voorsprong op D. de Jong en van der-Bey Tegen zessen waren alle deelnemers bijeen in de 5 punten van vertrek, on danks de weinige en veelal niet erg ver kwikkende uren van nachtelijke rust- ir. de gelukkig goed verwarmde Beurs had den een 150 dakloozen, voor wie tegen twaalven geen logies meer was te vin den, den nacht op harde banken door gesluimerd, in opgewekte stemming en vol sportieven moed bijeen. Precies te 6 uur werden rond 1100 wedstrijdrijders na een laatste opwekkend en tevens raadgevend er. waarschuwend woord uit de Harmonie losgelaten en ver gezeld van hun veelal begaven zij tempo naar de even buiten de stad ge legen algemeene startplaats op Schen kenschans. Met tusschenpoozen van vijf minuten volgden al ruim 400 tochtrijders het juiste aantal was nog niet bekend uit Spoorzicht. Beurs, Groene Weide en Zalen Schaaf. Na enkele minuten van ongewone drukte in den vroegen mor gen was het weer een paar uur rustig en stil in Leeuwardens straten, doch daar buiten, op de toegevroren waterwegen van de 20C km. lange route van dezen tour de force langs de Elf Steden, kras ten de smalle ijzers en snelden al drie duizenden in den sterhelderen kouden ochtend bij 15 graden vorst, maar nu met den buiten der. start vrij stevigen wind mee naa' den eersten controlepost. Sneek. In zijn verklaring in het Lagerhuis, waarin Churchill een debat over den oor logstoestand aankondigde. zei hij o.a.. dat het voor het Lagerhuis veel aangenamer zou zijn, indien de vergadering werd ge opend met een voorstel tot verdaging. In dien bij het debat iets ter sprake zou ko men, dat een uitdaging aan de regeering lijkt te zijn, dan zou ik. aldus Churchill, op den tweeden of derden dag een motie van vertrouwen willen voorstellen. Door dat daarbij amendementen van welken aard ook kunnen worden ingediend, zou den de afgevaardigden elke moeilijkheid, die zij meenen te zien, in doeltreffende i vorm naar voren kunnen brengen. ChurT chili verklaarde, bereid te zijn het debat te openen en zoo noodig ook te eindigen Naar de Britsche berichtendienst nader meldt, heeft Churchill zijn voorstel, vol gens hetwelk zijn eerstvolgend verslag over den oorlogstoestand, in het Lager huis uitgebracht, op gramofoonplaten zou worden opgenomen, ingetrokken. De Duitsche pers noemt Churchills eer ste optreden in het Lagerhuis na zijn be zoek aan Washington eenstemmig een ..vlucht in de openbaarheid”, omdat de Engelsche premier weigerde in een ge heime bijeenkomst rekening en veran‘- woording af te leggen. Tegen het groeien de wantrouwen kan Churchill nog slechts optreden door goochelkunsten en aflei dingsmanoeuvres. om de situatie nog ge deeltelijk te redden. De „Berliner Börsenztg.” schrijft' ..Als Churchill den vertegenwoordigers van het Engelsche volk mededeelingen had te doen, die voor de Engelsche politiek iets goeds konden beteekenen. heeft hij steeds het middel der geheime bijeenkomst ge kozen, om uitvoerig en tot zijn meerdere eere te spreken. Wat hij thans zijn volk heeft te vertellen, „is weinig verheu gend”. De „Deutsche Allg. Ztg.” wijst er op dat Churchill de afgevaardigden gewaar schuwd heeft, bij de debatten niet te openhartig te worden. De „Nachtausgabe” schrijft: „Churchill heeft in het Lagerhuis de proloog uitge sproken van het groo-te drama: ..Hoe kom ik over de nederlagen in Oost-Azië heen?” Symbolisme I De negentiende eeuw heeft reeds zelf 1 het positivisme zien ondergaan. In de I tweede helft dier eeuw begint het reeds! zich zelf op te lossen en voor een nieuwe I slrooming, die men samenvattend symbo- I lisme kan noemen, plaats te maken. Wij zien het in de schilderkunst, hoe I het impressionisme zich zelf te boven I komt en hoe omstreeks de wending der I eeuw een nieuwe generatie de kunst weer I in het licht der idee gaat zien. Symbolisme beteekent het zoeken van I het verband tusschen werkelijkheid en I idee, tusschen het gegevene en onmiddel-1 lijke en de mythe eener wereldbeschou-1 wing. Voor het symbolisme in de schil-1 derkunst is de impressie niet meer de I hoogste wet, doch de idee. Zoo zien wij de figuren 'van Thijs Ma- ris, Thorn Prikker, Toorcp, Derkinderen, I Roland Holst, van Konijnenburg, maar ook van Gogh als uitingen van een nieuw I verlangen in den negentienden-eeuwschen I mensch. Men ging zoeken naar de achtergron- den van het bestaan en in de letterkunde kwam opnieuw een nieuw geluid, het pla- tonisme van een Boutens, het 'nJ,stleK® I geluid van Henriëtte Roland H°ls‘ I haar eerste verzen, en uit de school 'al I Verwey, Gerretsen en Bloem. Het is geen toéval, dat de laatste decennia °P.R° gebied evenzeer een kentering zich zie voltrekken, dat calvinisme en katholicis-B me aan deze vernieuwingsbeweging deelnemen, dat in Leiden Bo .a„ d I wijsbegeerte verdiept door op Hegel te- rug te gaan en dat juist in de Jall negentig Mengelberg aan het Concertg I bouw en twee jaar later aan Toonkun komt en dat in 1899 de traditie der Mat thaeuspassion een aanvang neemt. In het slot van zijn rede weesprof. dn Goedewaagen erop, dat de twin g eeuw voortbouwt op de drie groote str - HOOFDKWARTIER FÜHRER. 22 Januari Opperbevel van mede: Op de Krim zijn verscheidene vijande lijke aanvallen op het omsingelingsfront van Sebastopol mislukt. Aan het Donetz-front en in den cen- tralen en den Noordelijken sector van het Oostelijke front duren de afweer gevechten bij zware vorst voort. Talrijke vijandelijke aanvallen werden afgeslagen, eigen tegenaanvallen hadden succes. Voor Leningrad zijn herhaalde uit- braakpogingen van de bolsjewisten mis lukt, In de Straat van Kertsj hebben ge vechtsvliegtuigen een grooten Sovjet-- koopvaarder met bommen beschadigd. Bij gewapende verkenningsvluchten bo. ven de wateren van Groot-Brittannië zijn voor de Noordwestelijke kust een koop vaarder van 6.000 brt. en een steenkool- lichter van 600 brt. tot zinken gebracht. Voor de Zuidwestkust van Engeland is een groote koopvaarder door bommen be schadigd. Op een voor de Shetlands lig gend eiland hebben gevechtsvliegtuigen verscheidene voltreffers geplaatst op voor den oorlog belangrijke installaties. In Noord-Afrika hebben DuitschIta- liaansche pantsertroepen in een verras- senden aanval de voor onze stellingen in Cyrenaica opgemarcheerde Britsche strijd krachten aangevallen en teruggeworpen. De vijand trok zich ijlings terug in de richting van Agedabia, Sterke formaties van het Duitsche en het Italiaansche luchtwapen grepen in in de gevechten op den grond en bombardeerden concentra ties troepen en tanks van den vijand. Aan de Egyptische kust zijn opslagplaat sen van de Britten in brand geworpen. De vijand heeft in den afgeloopen nacht bommen geworpen op woonwijken in het Noord-Westduitsche kustgebied. De bur ger bevolking leed geen verliezen. Mili taire schade is niet ontstaan. Vijf van de aanvallende Britsche bommenwerpers zijn neergeschoten. In den tijd van 11 tot 20 Januari heeft het Britsche luchtwapen 36 vliegtuigen verloren, waarvan 16 boven de Middel- landsche Zee en in Noord-Afrika. In dien zelfden tijd gingen in den strijd tegen Groot-Brittannië 16 eigen vliegtuigen verloren. De controlepost te Harlingen bracht wederom een verrassing. De leider van de kopgroep. Leyenaar. die in Bolsward reeds een vermoeiden in druk maakte, bleek te zijn ingehaald. Als eerste rijders arriveerden nu om 11.07 uur-S. de Groot uit Weidum en P. Wierstra, eveneens uit Weidum, P. de Jong, Huizum. en van der Bey uit Julianadorp. Daarna kv. am. met 7 minuten achterstand, Leyenaar. vwv Het tempo, waarmede gereden werd selvoorziening in aanmerking komen Om bleef, ondanks den tegenwind, hoog. Om 11.40 uur arriveerden in Franeker de eerste wedstrijdrijders. Het waren we derom de Groot. Swierstra, de Jong en van der Bey. Leyenaar nog meer afgezakt De post Harlingen meldde om 12.03 als eersten tochtrijder den heer Fransen uit Heerenveen. Om 12 14 uur verscheen de eerste dame, Antje Scnaap, met haar beide broers. In Franeker arriveerde om 11.59 de rijder Leyenaar uit Lemmer, die dus nog meer was afgezakt, gevolgd dóór den eersten Hollander, i" - Schiedam, alsmede door den Elfstedenrijder A. de Vries hoorn De eerste tochtrijders heeren R. J. Faber en R. de Minnertsga. (Vervolg van frontpagina) Om 4 uur was het voor allen reveille en om half vijf reeds begaven velen zich op weg naar de hun aangegeven start plaats, waar op het laatste oogenblik nog een vijfde bij was gekomen, n.l. Zalen Schaaf. Om half zes waren de hotels stil en verlaten en op de leestafels be- vond zich geen enkele krant meer, daar de rijders deze hadden gebruikt om tus schen hun onder- en bovenkleeding te doen ter bescherming van hun lichaam tegen de vinnige koude. Ook de man, van wien gisteren tijdens een oefenrit een der ooren was bevroren, had zich hierdoor niet van zijn plannen laten af brengen. Controlepost Sneek Als eerste arriveerde aan den controle post te Sneek Miedema uit Huizum om 6.58 uur, op enkele seconden gevolgd door Albers uit Weesp en van der Meer uit Parraga. Een minuut later, om 6 59 uur. arriveerden de rijders A de Vries en Muller uit Zwolle. Daarna volgden hen op de hielen J. Boersma, L. Geveke en Bosman uit Breukelen. Bij den controlepost IJlst was de volgorde1. van der Meer uit Parraga. om 7.05; 2. Miedema om ‘7.06: 3. en 4. Albers en A. de Vries om 7.07; Muller en Bosman. Als eerste dame arriveerde in IJlst om 8.05 uur Aukje Feenstra uit Heeren veen 2. Posthumus uit Marum, 10 se conden na de eerste. Hoe hard werd gereden, bewijzen wel de tijden, welke bekend werden. De koprijder in Sloten had immers in nauwelijks honderd minuten een af stand afgelegd van 42 k.m. en dus een gemiddelde van een kleine 30 kilometer per uur bereikt. Wij zijn op zoek gegaan naar de eerst aankomende dame van verleden jaar, Sjoerdtje Faber. Zij arriveerde in Sneek om 8.06 uur op de zevende plaats achter de dames Trijntje en Gepke Posthumus, die samen reden met Aukje Feenstra. allen afkomstig uit Heerenveen. Nummer vier was Trijntje Jonker uit Groningen, no. 5 mej. Herweyer uit Heemstede en 6. mevr. Slot. Wij vroegen Sjoerdtje Faber naar haar „Al scille wy ’t kroepe. wij der vest”. Deze woorden spreken leidster van de Rotterdamsche Montessori school, te Rotterdam. -- Onze stadgenoot, de heer P. Monte- ban is benoemd tot onderwijzer aan de le Thaborschool te Scheveningen. Academische examens Universiteit te Groningen. Cand. ex. rechtswetenschap de heer W. A. Coops; cand. ex. theologie de heer O, ter Steeg. Universiteit van Amsterdam. Bevor derd tot arts de heeren N. Debrot, Th. F. Berkvens G. Bosman, en A. W. G. R. DaumiUer; artsex le ged.: de dames P. P. M. van Grinsven, G. A. C. Gelder, en C. M. F. Go vaars; doet. ex. geneeskunde de heeren C. H Koehler, Winterterp. H. van Eeken, W. J. Netelenbos, I. Ephraïm en R. W. Zappey. □e positivistische periode Met de romantiek echter was het laat ste woord der vorige eeuw nog niet ge sproken, doch slechts de eerste aanvang gemaakt. De onmiddellijke werkelijkheid van Nederland omtrent het midden dezer eeuw was een nieuw en ongekend vraag stuk. Men zocht het onmiddellijke en po sitief gegevene en noemde dit zoeken met een misleidende naamrealismé, hoewel het geen copieeren des dagelijk- schen levens beoogde,1 maar een verbeel den daarvan. De Haagsche school is een wending van de geschiedenis naar de ge geven natuur of anders gezegd van de gebondenheid aan het verleden naar een gebondenheid en een verplichting aan het heden, waarbij, zooals bij Israels, het sociale vraagstuk reeds begint mee te spreken. De letterkunde ging denzelfden sinds het conflict in de Gids daar romantisme had afgeschaft, kwam ook hier de Fransche realisten stijl de lage landen binnen, terwijl in een ongekende opleving van handel en industrie de Nederladsche mensch meer en meer zijn verleden vergat om zich in het heden een nieuwe wereld op te bouwen. Impressionisme, realisme, individualisme, het zijn alles symptomen van een groote algemeene omwenteling in den geest der negentiende eeuw, een verfrissching en zuivering, een bevrijding van geijkte, historische vormen. Verrassingen bleven niet uit, zoo als men reeds heeft kunnen bemer ken. De laatste melding was het groote nieuws, dat Bosman uit Breu kelen den strijd heeft moeten staken. Met de kopgroep was hij afgedwaald van de route over het Hissemeer en Sipkemeer, waardoor hij een groo ten achterstand kreeg. Uit deze groep viel de rijder Algra uit "raneker zóó ernstig over een stuk ijs, dat hij in de nabijheid van Bolsward den strijd moest opgeven. Dit bewijst wel, hoe vèr de kopgroep van den goeefen weg was afgedwaald. Bosman, Geveke en de Vries reden terug en arriveerden wederom in Sneek, doch nu met grooten achterstand. Hier gaf Bosman den strijd op gedwongen door vier bevroren teenen. Geveke en de Vries zetten den tocht voort. Stavoren meldde, dat deze beide rijders om 9.04 uur pas seerden. Hindeloopen zag reeds om 9.24 den eersten wedstrijdrijder doorkomen. Het was Leyenaar uit Lemmer een mi nuut later werd hij gevolgd door een groep van vier rijdersde Groot uit Weidum, van der Bey, Julianadorp, Swierstra, Weidum en de Jong uit. Hui zum. De post Hindeloopen meldde, dat Antje Schaap uit Wierden als eerste dame passeerde. Zij was nog volkomen fit en vol goeden moed. Omgelegde route De grachten in Harlingen liggen vol schepen, zoodat de deelnemers, die uit Bolsward kwamen, bij de spoorbrug te Harlingen moesten afbinden. Zij moesten daarna 5 minuten loopen. om bij de con trole te komen. Het ijs in het kanaal HarlingenFraneker was onberijdbaar, aangezien het eenige dagen geleden nog is gebroken In verband hiermede ging de tocht thans van Harlingen via Wy- naldum naar Franeker. meening. komme -- - - voor zichzelf. Zoo is de gezonde menta liteit van onze stoere Friesche jeugd. Te Sloten bleek de volgorde van de kopgroep aldus te zijn: 1. v. d. Bey om 7.44: 2. de Vries' 3. Ruiterberg: 4 -de Groot. Waren er tusschen Sneek, Ijlst en Sloten vele uitvallers als gevolg van valpartijen in de duisternis, interes sant was het, toen wij in Sloten ont dekten. dat de kopgroep een groote verandering had ondergaan. Daar viel het ons op, dat de kopgroep zich aanmerkelijk had gewijzigd, zelfs zoo zeer, dat wij het haast met konden gelooven. Toen evenwel even tróle te Stavoren meldde, eerste doorkwam om 8.52 rijder Douwe uit Lemmer, minuten gevolgd door ae Swierstra, de Groot, de Jong en van der Bey. stond het bij ons vast, dirt er iets 'gebeurd moest zijn. Alleen de naam van van der Bey ^s W«es reeds eerder vermeld ah een^van de leiders. Spoedig dan ook kwam het bericht, dat de kopgroep, bestaande uit de beste rijders, onder wie Bos 7587 7599 7621 7652 7711 7797 7818 10678 13130 16970 20103 7869 10729 13174 17001 20128 7889 0744 13177 17012 20150 7892 10793 13277 17018 202131 7908 10937 13311 17120 2022g| 11065 1 3325 1 7252 2026l| 8036 11071 13359 17276 202921 - 11099 13362 17307 20,1581 11110 13382 17343 203951 2022 5096 8124 11134 1 3414 1737 1 2041(1 2029 5149 8254 11228 13540 17410 204771 2052 5165 8271 11247 13565 17411 2O>07| 2108 5175 8278 11269 13740 17416 2178 5193 8361 11270 13753 17430 20607| 2182 5209 8393 11280 2273 5248 8410 11332 2346 5250 8424 2360 5251 8448 11369 2438 5298 8491 2454 5332 8615 11448 2458 5363 8699 11500 2491 5383 8717 11533 2584 5395 8726 11572 2696 5492 8836 11583 2719 5510 8899 11595 2720 5519 8919 11658 2812 5564 8963 11659 2830 5639 9011 11671 2868 5642 9056 11681 2874 5767 9108 11888 2904 5772 9110 11910 2970 5795 9155 11921 3026 5812 9158 11941 3046 5839 9184 11969 3084 5967 9206 12031 3098 5985 9214 12043 14747 18291 21527 3102 6034 9217 12063 14813 18300 21630 3108 6062 9219 12222 14874 18323 21648 3144 6137 9232 12229 14928 1 8335 21690 3148 6149 9324 12245 14960 18343 21740 3149 6188 9332 12264 15002 18484 21751| 3151 C??f 12223 3205 6254 9385 12318 3224 6308 9401 3313 6342 9418 12348 3344 6404 9427 12395’ 3366 6480 9472 12400 3424 6539 9495 12443 3444 6693 9515 ontwikkelen en zoo voor den mensch van onze generatie uitgangspunt en begren zend kader zijn. De romantiek is een reactie, op de ver lichting en het classicisme ook in Neder land. Zij is een cultureele restauratiebe- weging, een herstelbeweging van oude waarden, die men met angst door het modernisme verloren zag gaan. De ro mantiek grijpt terug naar de organische bindingen van het leven. Zij is zich be wust van historische stamverwantschap en het is geen toeval dat zij sterk Duitsch is georiënteerd. De romantiek is on danks of juist door dit stambewustzijn in Germaanschen zin vol nationaal. De romantiek heeft ons volk weer zijn sterke wortels in de volkskracht in her innering gebracht, en niet slechts in her innering, maar ook in de daad. Zij had een politieke taak. In den tijd die hier het Napoleontische recht onder hevig ver zet trachtte in te voeren, stond de roman tiek bij monde van Groen van Prinsterer op de bres van het organisch gegroeide en in de geschiedenis beproefde oud-va- derlandsche recht. Hij, een bewonderaar van Herder en van den gemeenschaps geest der Middeleeuwen, volgeling der historische rechtsschool van von Savig- ny, leerling van Bilderdijk’s historische, anti-liberalistische colleges, ging in al zijn denken van de natie uit. Maar niet alleen de voorman der anti- revolutionnairen, ook de grondlegger van het Nederlandsch liberalisme. Thorbecke, is van huis uit een romantisch denker, geschoold in de leerschool van de histori sche rechtsschool, en gekant tegen het negatieve rechtsbegrip van het individua lisme, ook Thorbecke wilde den Staat niet met een mechanisme, doch met een levend organisme vergelijken. De geest van het individualisme, die het liberalis me in later generatie kenmerkte is meer in strijd met Thorbecke’s visie dan een noodzakelijke consequentie daarvan. Voor de Nederlandsch-Duitsche KuL tuurgemeer.schap heeft de secretaris-ge- neraal van Volksvoorlichting, en Kunsten prof. dr. T. Goedewaagen, gisteravond in Pulchri Studio een interessante rede ge houden over „De Nederlandsche Cultuur in de negentiende eeuw”. Aan het begin van de vergadering, welke om. werd bijgewoond door den Rijkscommissaris Rijksminister Seyss-In- quart en den commissaris-generaal voor bijzondere aangelegenheden Schmidt, sprak de Nederlandsche president van de Nederlandsch-Duitsche Kultuurgemeen- schap, de heer van Maasdijk, een inleidend woord Prof. dr. T. Goedwaagen wees er op, dat zooals de sibbekunde het individu uit zijn voorvaderen leert kennen als een moment in een ontwikkelingsreeks. de cultuurgeschiedenis een blik in de ach tergronden van heel een volk en heel een cultuur opent. Onze grootouders en over grootouders hebben de negentiende eeuw met hun gewoonten en daden bevolkt, maar eerst de cultuurgeschiedenis dier eeuw gunt ons een uitzicht op den cultu- reel-geestelijken inhoud van hun verdwe nen bestaan. Dat wij ons losmaken van de negentien de eeuw en haar cultuurbeweging, staat vast, Maar dat wij haar tevens voort zetten en zonder haar streven zelf niets konden bereiken, ligt evenzeer in de rede der geschiedenis. De negentiende eeuw dacht anders over zich zelf, dan wij over haar. Zij zag zich tegen den achtergrond der achttien de, die zij als een tijd van verval, als pruikentijd, als periode van corruptie en verslapping aan de kaak stelde om zich zelf als nieuwe op.bloei na de vrijwording in 1813 gelukkig te kunnen prijzen. Wij echter, op afstand geplaatst en objectie ver in onze beoordeeling der verschijnse len, zien de negentiende eeuw vooral als een vervolg op het tooneelbedrijf der acht tiende eeuw. Wij zien de versplintering en de stijl loosheid ook na 1813 nog verder voort schrijden dan daarvoor. Wij zijn minder straf in onze afwijzing der achttiende en minder juichend over de negentiende eeuw. In de negentiende eeuw treedt in ont stellenden vorm de vereenzaming van den kunstenaar duidelijk aan het licht. Het zelfde kapitalisme dat den arbeider heeft ontrecht en hem zijn meest elementaire rechten als volksgenoot heeft ontnomen, heeft ook den kunstenaar tot paria ge maakt. De langzaam toenemende over- heersching van het kapitalistisch en tech nologisch denken, de hooge vlucht der industrie en de emancipatie van het uit buitend jodendom, dat in kunsthandel, krantenuitgeverij zich een groote macht vóór, maar liever nog achter de schermen wist toe te eigenen, hebben den cultu- reelen werker tot het cultuurproletariaat gebracht. Met dit alles hangt samen een even ontstellende vervlakking van het cultu reel besef in het publiek. Geen beeld biedt de negentiende eeuw van gothische eenheid in vlammende ver scheidenheid. noch ook van klassieke rust en harmonie. De eeuw, die het sociale vraagstuk in zijn ganschen ontstellenden omvang aan het licht bracht, zonder het te kunnen oplossen, draagt ook cultureel het Kainsteeken van broedertwist en on opgeloste disharmonie. Toch heeft dit alles zijn zin gehad en als wij nu de verschillende ontwikkelings- phasen dier cultuur gaan naspeuren, zul len wij zien, hoe de eeuw onzer groot ouders met al haar verwarring en ver vlakking, met heel haar stijlloosheid, niettemin in tal van opzichten fundamen ten heeft gelegd, waarop wij kleinkinde ren, voortbouwen. 9791 9838 12701 16061 193.41 9844 12707 16088 1940j| 9926 12736 16233 1941<| 10109 12741 16288 1946?| 10289 12823 16327 1951{| 10327 12850 16335 19523| 10442 12888 16553 195711 10484 12899 16559 196051 10522 12940 f6703 196191 10531 12977 16780 196571 105 98 1 3042 1 6879 1 97751 10607 13057 16893 198671 13089 16940 19975 hoek piet hein-zoütmanstr. stoere Friesche jeugd, sioten bleek de volgorde van Vries: 3. Ruiterberg; 4 - de -:.:V

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1942 | | pagina 6