Ned.-Indische bases gebombardeerd
Noord-Ierland
De Amerikanen
No. 18093.
1942.
Donderdag 29 Januari.
Patrouillevaartuig Wega tot zinken gebracht
Critiek op Britsche oorlogsvoering
VERDUISTEREN
in
de führer negen jaar
AAN DE MACHT
Emmahaven
gebombardeerd
HET INDISCHE
OORLOGSTOONEEL
over
rede
Duitsch oordeel
Churchill’s
Twee koopvaarders
getroffen
Engelsche overdrijving
Stuitende Engelsche
luchtaanval op de
Nederlandsche
burgerbevolking
Australië neemt
maatregelen
De Britsche terugtocht in
Johore
u
Te veel fouten gemaakt
24 Dooden, 4 vermisten, 61 zwaar-
en talrijke lichtgewonden
Makassar
De verdediging van onze
bezittingen in Oost-Azië
De Straat van Makassar
Doodgraver van het Empire
Paré-Paré
Telefoon 116300 (zeven lijnen) - Giro No. 12500
De ontruiming van Singapore
De Raad voor de Stille Zuidzee
De besluiten van Rio
HAAGSCIIE
COURANT
PRIJS OER AOVERTENTItN:
PRIJS DEZER COURANT:
werkelijkheid
enkele
ten
v. 6.20 uur nam. tot 9.26 uur v.m.
Bij
van de vertrouwens-
is
Voor 'a-Gravenhage bij vooruitbet. per 3 mnd. met „Kikeriki”. „De Nieuwste Mode”
^Koloniaal Bijblad” en „Letterkundig Bijblad’ f 3.15 Franco per post met Mode
blad f 4.20. zonder Modeblad f 3.95. Buitenland f 9.45. Landen waarop het
verlaagd intern drukwerk-posttarief van toepassing is f 7.35 p kw Bij postkantoren
tegen de geldende goedgek. abonn.prijzen Afz nummers 5 ct.. fr. p. post 10 ct
die
eilanden
Strijd in het Donetz-gebieu. De nieuw veroverde stellingen moeten zoo vlug
mogelijk bevestigd worden. De eerste arbeid in den
haxdbevroren grond is zeer zwaar.
(Welt>bild-Polygoon-P.K. Grunwald.)
Volgens United Press heeft het Nederlandsch-Indische hoofdkwartier bekend ge
maakt, dat Japansche strijdkrachten een landing hebben uitgevoerd te Kendari op
Celebes en nu oprukken langs de Oostkust. Japansche vliegtuigen hebben verschil
lende bases in Nederlandsch-lndië voortdurend gebombardeerd. Japansche bommen
werpers hebben het Nederlandsch-lndisch patrouillevaartuig „Wega" (1015 ton) tot
zinken gebracht.
Radio-Batavia meldt, dat geen nieuws uit de omgeving van Kendari is ontvan
gen, nadat de Japanners daar Zaterdagochtend zijn geland. Ze hebben Pare-Pare,
Makassar, Pontianak en Sabang gebombardeerd.
Attlee spreekt
De vice-premier Attlee verklaarde, dat
nieuwe versterkingen naar Oost-Azië ge
stuurd zouden worden. Hij moest echter
het Huis aan de „groote afstanden en de
begrensde mogelijkheden van de ter be
schikking staande scheepsruimte en van
de convooibescherming” herinneren. „Wij
hebben ons nooit in een gemakkelijke po
sitie bevonden,” zoo zeide spr verder,
„evenmin hebben ooit de mogelijkheden
van groote gevaren en moeilijkheden ont
broken. Wij hadden nooit genoeg plaats
om ons vrijer te bewegen. Wij stonden
tegenover een ontzaglijke militaire macht
en thans bevinden wij ons in strijd met
een tweede.”
Volgens te Batavia ontvangen be
richten is Emmahaven (Padang) uit
de lucht aangevallen 2 koopvaardij
schepen werden getroffen. Men neemt
te Batavia aan, dat Balikpapan en het
district Kendari (Celebes) zijn bezet.
Daar alle verbindingen zijn verbro
ken is van geen van beide plaatsen
eenig nader bericht binnengekomen.
Maan: 29 Jan. onder 6.59 v.m.,
op 3.56 n.m.; 30 Jan. onder 7.46 v.m.,
op 4.49 n.m.
Nachtdienst DOKTERS: Tusschen
10 u. n.m. en 7 u. v.m.: No. 39.49.20
Ziekenfondsleden de Volhard.ng:
No. 116364; zg. Stadspatiënten no. 49
Van 1—8 regels f 1.75 Iedere regel meer tot 10 regels 45 ct, daarna iedere regel
meer 50 ct Reclames 95 ct per regel. Bewijsnummers 5 ct fr. p. post 10 ct.
incasso binnen de stad 5 cent buiten de stad volgens posttarief. Bij
vooruitbetaling: Kleine Advertenties 95 ct; Dienstaanbiedingen 75 ct
Advertentiën waarin voorkomt „Brieven aan het bureau van dit blad” 10 ct meer.
De berichten van heden maken mel
ding van nieuwe aanvallen van het
Japansche luchtwapen op verschillende
plaatsen van den Indischen Archipel.
Gisteren werd bericht, dat de „marine
basis Ambon” een zwaar bombarde
ment te verduren had gehad. In zekere
mate zijn alle plaatsen, in de Japan
sche berichten genoemd, „marine
bases”; het zijn alle kustplaatsen, voor
het meerendeel aan gunstig gelegen
baaien, welke een goede ligplaats vor
men voor de watervliegtuigen der In
dische luchtmacht. Ambon is voor het
Oostelijke deel van den Archipel in
dit opzicht wel het voornaamste steun
punt. Gelegen aan de wijde, tusschen
welig begroeide heuvels en vanwege
haar natuurschoon beroemde Baai van
Ambon, is de oude Molukkenstad, waar
alles van het verleden sprak, plotseling
in de harde en onverbiddelijke werke
lijkheid van heden geplaatst.
De conservatieve afgevaardigde, Milne,
oefende evenals andere parlementsleden
den vorigen dag hadden gedaan, critiek uit
op de ontoereikende verdedigingsmaat
regelen voor Malakka, en de Labourafge-
vaardigde, Richards, noemde den toestand
in Indië „geenszins bevredigend”. Ook hij
verklaarde, dat de voorbereidingen in
Zuid- en Oost-Azië volkomen ontoereikend
waren.
Ook critiek in het Hoogerhuis
In het Hoogerhuis heeft admiraal Chat
field „de slechte leiding van de Britsche
Empire-verdediging tijdens een zeer groot
aantal jaren”, verantwoordelijk gesteld
voor het feit, dat Groot-Brittannië op het
oogenblik in Oost-Azië „zekere prestige
verliezen” lijdt. Verder verklaarde hij, niet
kaansche bluf, daar het slechts een paar
duizend man en weinig materiaal betreft
Overigens kan men hierin een streven
van Amerika zien om van Engeland een
Amerikaansch Helgoland voor Europa te
maken.
Omtrent de aankomst van eenige Ame-
rikaansche troepen op de sinds lang door
de Noord-Amerikanen in Noord-Ierland
gebouwde steunpunten hetgeen aanlei
ding gaf aan het Reuterbureau om ter
stond van ,,100.000 man met alle toebe-
hooren, artillerie, enz.” te spreken
schrijft de ,,Berl. Lokal Anz.” Volgens
Engelsche berekeningen, die uit den tijd
van het Britsche expeditieleger voor
Frankrijk dateeren, heeft men voor
200.000 man minstens een scheepsruimte
van 1,5 millioen ton noodig. en dat geldt
niet alleen voor het transport op korte
zeetrajecten. De Britsche admiraliteit zou
blij zijn, wanneer zij ergens 100.000 ton
scheepsruimte voor haar dringendste be
hoeften, bijv, voor versterking van de En
gelsche strijdkrachten in Oosrti-Azië en
in den Stillen Oceaan, zou kunnen vrij
maken, zonder de overige verplichtingen
niet al te erg te behoeven te verzwak
ken. En thans zou Engeland dus den
Noord-Amerikanen ongeveer 750.000 ton
ter beschikking gesteld hebben Voor
zichtig met getallen, mijnheer Churchill,
besluit het blad.
De landing van Amerikaansche troepen
in Ulster was, volgens het A.N.P., niet
in staat bevoegde kringen te Berlijn tot
eenig commentaar te bewegen. Reeds
zeer lang en geruimen» tijd voor de
intrede van de Vereen. Staten in den
oorlog waren als burgers vermomde
leden van de Amerikaanssche weermacht
daar te werk gesteld, waarbij nu nog
geüniformeerde contingenten zijn geko
men. Aan den toestand verandert zulks
niets. Het landen van deze troepen, aldus
merkt men verder op, is groote Ameri-
I Makassar is de hoofdplaats van Cele-
I bes, zuidelijk van Paré-Paré gelegen. Als
I handelsplaats en transitohaven is Makas
sar van groote beteekenis. De scheep-
I vaartbeweging en de handel zijn er in
f de laatste kwarteeuw met reuzen schre
den vooruitgegaan. Het bevolkingscijfer
De Valera’s protest
De „Deutsche Diplomatisch- Politische
Korrespondenz” wijst op de moedige wij
ze, waarop de lersche premier, de Va
lera, heeft geprotesteerd tegen den in-'
tocht van de Amerikaansche troepen in
de zes Noordelijke graafschappen en ves
tigt de aandacht er op, dat de these van
Rio, waarbij Roosevelt zich in zekere
mate als den „onschuldig aangevallene’**
heeft laten doorgaan, niet zonder meer
door de rest der wereld wordt aanvaard.
Men acht hem integendeel zeer goed tot
verdere agressies in staat.
In elk geval toont de moedige houding
van den lerschen regeeringsleider. d^t
neutraliteit en onafhankelijkheid begrip
pen zijn, die zeer goed ook door zwakke
volken zelfs tegenover overmachtigen kan
worden gehandhaafd. Ook in Rio hebben
te midden van zwakken en wankelmoedl-
gen, eenige landen getoond, dat zij zich
niet zander meer wenschen te onderwer
pen aan een dictaat, dat voor hen nood
lottig moest worden. De onverschrokken
houding van Ierland komt als een lich
tend voorbeeld op het juiste oogenblik.
De Amerikaansche bevelhebber
Het Amerikaansche ministerie van oor
log heeft generaal-majoor James Chaney
benoemd tot bevelhebber van de Ameri
kaansche strijdkrachten in het Vereenig-
de Koninkrijk. Chaney is als lid van de
miRtaire missie eenige maanden in Lon
den geweest.
De minister van Koloniën, Kersten,
Per Clippervliegtuig naar de Vereenigde
Staten vertrokken, waar hij. tezamen met
dr. van Mook, den vertegenwoordiger van
de Nederlandsch-Indische autoriteiten,
met Amerikaansche persoonlijkheden
ever de verdediging van de Nede-land-
sche bezittingen in Oost-Azië tal co»-
lertereu, akius S.P.T.
De Straat van Makassar, in de laatste
dagen herhaaldelijk genoemd, meermalen
reeds het tooneel van verwoeden strijd
in dezen oorlog, is, loopend tusschen
Borneo en Celebes, de grootste van den
Archipel. Zij is ongeveer 720 k.m. lang,
ruim 100 tot 400 k.m. breed en, behalve
aan den Zuidingang, meer dan 2000 meter
diep. De Borneo-wal is over het algemeen
laag, de Celebeskust daarentegen hoog en
steil. Er bevinden zich verschillende
kleine eilanden en riffen-complexen, zoo-
dat de navigatie er niet altijd even een
voudig is. Van de reusachtige straat zijn
daardoor bezuiden de Adangbaai en
Kaap William alleen bevaarbaar: de zeer
smalle en ondiepe route langs den Bor-
neo-wal. een 40 k.m. breede passage tus
schen de Borneobank en ,den Celebes-
wal, ter hoogte van Hoek <v>ngkona, de
drie ruim 30 tot 50 k.m bt*eede Zuide'ij-
ke straten en de zeer smalle route bin
nen den Spermonde-Archipel. Voor zoo
ver noodig, waren in vredestijd deze
routen betond en verlicht.
De Lagerhuis-debatten
Naar de Britsche berichtendienst
aanzien van de Lagerhuisdebatten meldt,
heeft de afgevaardigde Arthur Hender
son verklaard, dat hij hoopt, dat een
stemming over de motie van vertrouwen
onnoodig zal zijn. Hij wilde daarmede niet
zeggen, dat de regeering voor 100 pro
cent bevredigend gewerkt heeft. Wanneer
wijzigingen in het kabinet moeten worden
aangebracht, kan het aan den eersten mi
nister worden overgelaten dij te doen
langs den gebruikelijken weg.
Sir Herbert Williams zeide, dat het feit,
dat Churchill de kwestie van vertrouwen
stelt er een maatstaf voor biedt, dat hij
weet, dat hij het vertrouwen verloren
heeft. Hij Williams kan zijn stem
niet geven aan een motie van vertrouwen,
want er zijn te veel fouten gemaakt. Het
is ook nutteloos, wanneer Churchill zegt,
dat hij tevreden is met zijn ploeg. Chur
chill is de eenige in het geheele land, die
tevreden is en daarom zal een motie van
vertrouwen geen bevrediging schenken.
De liberaal Mander stelde voor sir
Stafford Cripps op te nemen in het oor-
logskabinet en de drie productié-afdeelin-
gen onder één minister te plaatsen.
De nationale liberaal Henderson-Stewart
verklaarde Ik verwijt de regeering grove
fouten, slechte leiding, slecht voorbereid
zijn en verkeerde beoordeeling van den
toestand, zooals wij het zelden hebben be
leefd. Als eerste minister en als minister
van verdediging oefent Churchill de hoog
ste macht uit en de rechtstreeksche con
trole op alle strijdkrachten. Ieder, die in
zoo’n positie verkeert, moet onvermijde
lijk een dictator worden. Aan dit systeem
moet een einde gemaakt worden.
De Labourafgevaardigde Haden Quest
vroeg, waarom Engeland niet het systeem
van de Sovjet-Unie had aangenomen. Deze
heeft in 20 jaar uit haar koloniale volken
reusachtige legers gevormd
De conservatieve afgevaardigde Charles
Peat zeide, dat hij eens zou willen zien,
hoe de critici van Churchill zich bij de
stemming tegen den premier gedroegen.
De critiek wordt uitgeoefend op een wijze,
waarbij Churchill door den criticus eens
deels op den schouder wordt geklopt, aan
den anderen kant echter in den rug wordt
gestoken.
De afgevaardigde, Little, vroeg of Chur
chill, daar de havens en luchtsteunpunten
van Ierland (Eire) voor het voortzetten
van den oorlog voor Groot-Brittannië en
de Ver. Staten dringend noodig zijn, stap
pen bij Roosevelt zou ondernemen, opdat
deze ten aanzien van de gebruikmaking of
verpachting dezer havens en steunpunten
voor den duur van den oorlog de Valera
voorstellen zou doen. De lordgrootzegelbe-
waarder, Attlee, antwoordde: „De minis
ter-president wenscht ten aanzien van deze
kwestie op het oosenblik seen verklaring
af te lepor”
Labour heeft vertrouwen
De Britsche berichtendienst meldt, dat
de Labourfractie met groote meerderheid
besloten heeft, te stemmen vóór de door
Churchill geëischte motie van vertrou
wen.
De communist Gallacher verklaarde, dat
hij vóór de regeering-Churchill zal stem
men, daar men, wanneer men tegen de
regeering zou stemmen, slechts de steun-
verleening aan de Sovjet-Unie zou ver
zwakken
te kunnen gelooven, dat het besluit om de
slagschepen '„Prince of Wales” en „Re
pulse” naar Oost-Azië te sturen, een be
sluit steunend op de zeestrategie geweest
is. Het is veeleer een politieke beslissing
geweest. Slagschepen, zoo zeide de admi
raal, zijn op zee, wat de verdedigers bij
het voetbalspel zijn en zij hadden niet
naar gevaarlijke punten zonder voldoende
ondersteuning gestuurd mogen worden.
De minister van koloniën, Lord Moyne,
gaf het Huis de verzekering, dat thans in
de geallieerde oorlogsraden aan alle maat
regelen, die „een herstel van den toestand
tegenover Japan” beoogen, voorrang zal
worden verleend.
vallen van
vliegtuigen.
De Japansche colonne, die langs de
Westkust oprukt, heeft den rand van Be-
noet, 50 k.m. ten Noordwesten van Johore
Baroe bereikt, alwaar verbitterd wordt ge
vochten.
kan thans op 100.000 zielen worden ge-
I steld, waarvan een 5000 Europeanen en
20.000 Chineezen
Makassar heeft een goede reede,
door een reeks van kleine eik.
wordt beschermd. De havenwerken wer-
I den voortdurend verbeterd en zijn mo-
I dern geoutilleerd. Dicht bij de haven ver-
I heft zich het fort Rotterdam. Het mid
delpunt van den handel is de Passer-
straat, gelegen in het oudste deel van
I Makassar, Vlaardingen genaamd
waar aan de eene zijde zich de pakhuizen
I en kantoren der Europeesche handelsfir-
ma’s bevinden, terwijl aan de andere zij
de Chineesche toko’s gevonden worden.
De gebouwen, aan elkaar grenzend, zijn
met verdiepingen opgetrokken, zoodat dit
I gedeelte van Makassar eenigszins aaneen
Hollandsche stad doet denken. Europea
nen wonen hier echter niet. Aan het
Prins Hendrik-plein liggen de openbare
gebouwen; ook aan het daaraan gren
zende groote Kerkplein, waar aan de
Noordzijde het „Hooge Pad” loopt, een
I breede, met tamarindeboomen beplante
laan. Het zeer groote Koningsplein is door
fraaie wegen omgeven. Dit door de Euro
peanen bewoonde gedeelte van Makassar
werd de laatste jaren aanzienlijk uitge
breid.
Paré-Paré is een dicht bevolkt plaatsje
ter Westkust van Celebes, ongeveer ter
hoogte waar de Straat van Makassar in
de Java-Zee uitloopt. Het ligt aan de ge
lijknamige bapi met veilige Ankerplaats,
welke geregeld door de stoomers der Pa-
ketvaart-maatschappij wordt bezocht. De
kampong Paré-Paré werd in 1824 met het
omringende land door den Vorst van Si-
denreng aan het Indische gouvernement
afgestaan, dat étehter eerst in 1905 de
plaats daadwerkelijk in bezit nam en er
een bezetting legde. Thans is het de
standplaats van den assistent-resident der
i gelijknamige afdeeling en van den con
troleur der eveneens Paré-Paré genoem
de onderafdeeling. Als handelsplaats heeft
het zich, rtiet kunnen ontwikkelen als ver
wacht was. De producten uit het binnen-
I land kunnen goedkooper vervoerd wor
den naar Palima, dat aan de Oostkust
De Paré-Paré-baai is smal en dringt
i over een afstand van 10 k.m. het land
I binnen. De rotsachtige hoek, welke de
I baai aan de Westzijde begrenst, verdeelt
I haar in een buiten- en binnenbaai. Beide
rzijn vrij ondiep; langs de geheele baai
ligt een koraalkustrif. Van het binnen
varen van oorlogsbodems kan dan ook
geen sprake zijn; doelwit der Japansche
I luchtaanvallen moet de baai geweest zijn
E als ligplaats van marinevliegtuigen.
Deze courant verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
BUREAUX WAGENSTRAAT 35 37
Bijkantoor: Scneveningen Keizerstr 319, Tel. s5ü3io; Filialen: Rijswijk
Kantoorboekh Leeuwendaal, Oranjelaan 3, Tel 119461, Voorburg, Boekhan
del H. E, G. Ruys, Heerenstr 124, Tel 778038; N.V Kantoorboek!?. Th.
de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel. 330263; Boekh. J. B. v. Seters Jr., There-
siastr. 108a. Tel 772444: Boekh. E. O Couvée. van Hoytemastr 66. Tel. 721187
Gisteravond zijn tal van Engelsche
vliegtuigen boven Nederland verschenen.
Verscheidene plaatsen werden aangeval
len. Terwijl de talrijke brisant- en brand
bommen op de meeste plaatsen slechts
onaanzienlijke materieele schade veroor
zaakten, werd een stad in het Zuiden des
lands bijzonder zwaar getroffen. Hier
werden door de Engelsche vliegers weer
eens volkomen lukraak woonwijken in het
centrum der stad aangevallen, waarbij
natuurlijk bijna uitsluitend woonhuizen
zwaar werden getroffen. Onder de bur
gerbevolking ontstonden vrij groote ver
liezen aan dooden en gewonden. Voor
zoover tot dusver bekend, zijn er 24 doo
den, 61 zwaar- en een groot aantal licht
gewonden. Voorts worden nog twee per
sonen vermist
In een andere plaats werden
woonhuizen vernield. Van de bewoners
worden nog twee personen vermist die
waarschijnlijk onder de puinhoopen lig
gen.
De diplomatieke correspondent van het
D.N.B. schrijft o.a. het volgende
Aan de hand van enkele punten, die
Churchill in zijn rede voor het Lager
huis behandeld heeft, blijkt duidelijk
het politieke, diplomatieke en militaire
bankroet van zijn leiding en de beden
kelijke positie van het Empire Chur
chill’s bewering, dat het 4 maanden ge-
wat slechter
het licht der
een zwakke
aan
Naar United Press uit Singapore om
trent de ontruiming van een bepaalde
kuststrook van 1 mijl aan de Noordkust
var. het eiland Singapore meldt, heeft de
militaire opperbevelhebber voor heden
de verwijdering van alle burgers en alle
levensmiddelen uit het betrokken gebied
gelast.
Naar de "Britsche nieuwsdienst in ver
band met de Lagerhuiszitting meldt, laat
de „News Chronicle” het licht vallen op
het plan tot vorming van een Raad voor
de Stille Zuidzee, waarin Engeland,
Australië, Nieuw-Zeeland en Ned.-Indië
zullen zijn vertegenwoordigd. De „Daily
Mail” wijst op de noodzakelijkheid van
een kabinetihervorming. Doordat Chur
chill, aldus het blad, de verantwoordelijk
heid op zich neemt voor alle beslissin
gen, komt hij in tegenspraak met het
beginsel van de collectieve verantwoor
delijkheid. Wanneer wij niet veel tegen
slagen meer willen beleven, afgeschei
den van die, welke door Churchill wer
den aangeduid en welke thans onvermij
delijk zijn moeten nieuwe benoemin
gen gedaan worden en moet het oorlogs-
kabinet volkomen worden gereorgani
seerd.
Volgens een bericht uit Sydney heeft de
Australische minister-president, Curtin,
verklaard, dat de Australische regeering
van plan is alle industrieën, welke niet
voor de oorlogvoering van belang zijn, te
sluiten om de hierdoor vrijkomende ar
beidskrachten te werk te stellen bij de
oorlogsproductie De regeering weigert,
zoo zeide Curtin, met een discussie over
dezen stap tijd te verliezen, een tegenactie
zal niet geduld worden Deze maatregel
der regeering is noodzakelijk om iederen
man, die wapens kan dragen, voor den
dienst in het leger vrij te maken. Verder
deelde Curtin mee, dat er plannen zijn uit
gewerkt voor het vernielen van alle be
drijven en voor de beveiliging van de
voorraden met inbegrip van wol en van
de levende have van alle landbouwbedrij
ven, voor het geval de vorderingen van
de Japansche weermacht dergelijke maat
regelen noodzakelijk zouden maken.
Alle verloven van het Australische
leger zijn ingetrokken Dezelfde maat
regel is genomen ten aanzien van de
Australische militie.
Voorts heeft de regeering een commis
sie ingesteld voor de organisatie van de
levensmiddelenvoorziening.
De commissies van de conferentie te
Rio hebben haar slotverslagen ingediend.
Het rapport van de politieke commissie
vermeldt als beginselen, door de confe
rentie aanvaard1. De verklaring om
trent de ondeelbaarheid van het continent
in geval van een aanval of een aanvals-
dreiging van de zijde van een mogend
heid van elders. 2. De plechtige bevesti
ging van de solidariteit bij de verdedi
ging ter bescherming van het halfrond.
3. De aanwijzing van den aanvaller en
zijn bondgenooten. 4. Veroordeeling van
en protest tegen den „door Japan op de
Ver. Staten gedanen aanval” en uitbrei
ding van veroordeeling en protest tot
Duitschland en Italië, daar deze landen
zich* solidair hebben verklaard met Ja
pan. 5. Uniforme toepassing van de sanc
ties tegen de „aanvallende mogendhe
den’’. 6. De verklaring niet weer over te
gaan tot het onderhouden van betrekkin
gen met regeeringen, die den oorlog
hebben verklaard aan Amerikaansche
staten, tenzij krachtens gemeenschappe
lijke, solidaire overeenkomsten.
De economische commissie noemt in
haar verslag als de belangrijkste punten
het afbreken van de economische en fi-
nancieele betrekkingen met de as-mo-
gendheden, benevens de plannen tot ver
sterking van het interne economische le
ven van de Amerikaansche staten en ver
betering van verkeers- en transporttoe-
standen.
Naar de Britsche nieuwsdienst meldt,
heeft de Braziliaansche minister van bui-
tenlandsche zaken, Aranha, op de slot
zitting der conferentie nog bekend ge
maakt. dat Brazilië de diplomatieke be
trekkingen met de as-mogendheden heeft
verbroken. Aranha deelde mee, dat de
Braziliaansche ambassadeurs te Berlijn,
Rome en Tokio dit besluit van hun re
geering om 16 uur Braziliaansche tijd
hebben meegedeeld aan de regeeringen,
waarbij zij zijn gapcrediteerd.
Amendementen op vertrouwens-
motie
het stellen
kwestie zijn reeds 2 amendementen inge
diend. Het eerste werd voorgesteld van
nationaal-liberale zijde en beperkt de
ver trouwen smo tie uitsluitend tot den per
soon van Churchill, terwijl zij de vor
ming eener regeering uit ministers voor
staat. ongeacht hun politieke gezindheid.
Het tweede amendement is ingediend door
den arbeidersleider Pritt en ondersteund
door den communistischen afgevaardigde
Gallacher en verlangt eveneens een wij
ziging in de regeering, met Churchill
aan het hoofd.
Mogelijk zal een klein aantal Labour-
leden bij de stemming een blanco stem
uitbrengen. Van de conservatieven zal
een vrij groot aantal vermoedelijk niet en
eenigen zelfs tegen de regeering stem
men.
Domei bericht van het front op
Malakka, dat de Britsche strijdkrach
ten in Johore Dinsdag den algemeenen
terugtocht zijn begonnen.
De operaties in Johore zijn zeer verge
makkelijkt, doordat de Engelschen daar
niet meer over vliegvelden beschikken en
de 4 vliegvelden bij Singapore feitelijk on
bruikbaar zijn door de voortdurende Ja
pansche bombardementen. De opmarsch
wordt zelfs njet meer gehinderd door aan-
Kleine afdeelingen Britsche
leden met Engeland heel
stond dan thans, is in
nuchtere
troost. De beteekenis, die Churchill
den strijd om de Libysche woestijn hecht,
blijkt uit zijn nauwkeurige motiveering
der voorbereidingen, die genomen waren
om een beslissing in den zin der vernie
tiging van Rommel en zijn formaties te
bewerkstelligen. In zijn vorige rede heeft
Churchill beweerd, dat Engeland’s solda
ten in dezen „grootsten strijd van den
kolonialen oorlog” met gelijkwaardige
krachten tegen den vijand stonden. Dins
dag daarentegen sprak hij over een nu
meriek verschil, zoodat de Britten met
een drievoudige overmacht der onder
Rommel strijdende Duitschers en Italia
nen te maken gehad hadden. Zijn gun
stige beoordeeling van den toestand wil
hij daarmee motiveeren, dat de vrees
voor een z.g. Duitschen aanval op Suez
en voor de verovering van het Nijldal
geen werkelijkheid is geworden.
Niet minder kenmerkend zijn Chur
chill’s verontschuldigingen over den on
dergang van de Britsche macht in Oost-
Azië. Hij beweert, dat Engeland nooit
doeltreffende maatregelen voor de ver
dediging van Oosr-Azié had kunnen ne
men. Bijzonder naief doet het door hem
vermelde argument aan. dat er in Oost-
Azië toch vrede heerschte. en een con
centratie van strijdkrachten en materiaal
daar geen doel zou gehad hebben, dat
Japan echter een politiek voerde, die in-
druischte tegen de Britsche opvatting.
Volgens het Britsche denkvermogen zou
het namelijk nooit zoo ver tegen het
schiereiland Malakka, Ned.-Indië enz. ge
komen zijn, omdat immers in den flank
en in den rug de machtige vloot van de
Ver Staten opereerde. Omdat dus een
dergelijke mogelijkheid zijn voorstellings
vermogen te buiten ging, heeft de minis
terpresident dienovereenkomstig maatre
gelen in Oost-Azië achterwege gelaten.
Den in het Empire gestelden eisch. dat
met Singapore ook Churchill moet vallen,
heeft deze willen ontzenuwen door de
verklaring„Wij mogen niet zwak wor
den, wanneer een of andere plaats ver
loren gaat”. De hoeksteen van het Em
pire, een der belangrijkste bolwerken
van de Britsche vloot, het zinnebeeld van
de Engelsche koloniale politiek en van
imperiaal denken, Singapore, wordt daar
mede dus verlaagd tot een plaats zonder
meer, thans nu de val van deze „plaats”
nabij komt en daarmede de vraag naar
den doodgraver van het Empire acuut
wordt.
Het doel dat Hitler voor oogen stond
was drieledig. De Führer formuleert dit
in zijn rede op 3 October 1941 als volgt:
„Ten eerste: de inwendige consolidatie
van het Duitsche volk;
ten tweede: het verkrijgen van gelijke
internationale rechten en
ten derde: de hereeniging van het
Duitsche volk en daardoor het herstel
van een natuurlijken toestand, die na
eeuwenlang te hebben bestaan, van bui
tenaf werd verbroken. Geenszins ging
daarmede de bedoeling gepaard dat wij
ooit op een oorlog zouden aansturen.
Evenwel een ding was zeker, wij zouden
in geen geval afstand doen van ons stre
ven naar herstel van de Duitsche vrijheid
en zoodoende van de voorwaarde waar
onder Duitschland opnieuw tot bloei zal
komen.”
In die rede herinnert de Führer aan
de vele voorstellen, welke hij aan de we
reld had gedaan. „Hoeveel vredesvoor
stellen ik echter aan deze overige wereld
ook deed, aldus sprak hij, ontwapenings
voorstellen, voorstellen tot het langs
vreedzamen weg verkrijgen van nieuwe
redelijke economische ordeningen enz.
zij werden alle afgewezen en wel voor
namelijk door die lieden, die klaarblijke
lijk niet geloofden door welk vredeswerk
ook hun eigen taak te kunnen vervullen
of beter gezegd hun eigen regime te kun
nen blijven handhaven.”
De eenige voorwaarde voor den Duit
schen wil tot vrede wasbevrijding van
Versailles. Maar de tegenstanders had
den besloten dit voor Duitschland on-
verdragelijke systeem met hand en tand
te verdedigen. Op die wijze moest de
spanning in Europa in 1939 tot oorlog
leiden, door de tegenstanders reeds lang
te voren beraamd. Duitschland weet het
groote, dreigende gevaar te bezweren.
Na de verplettering van Polen en de
overwinning op de Westelijke vasteland-
staten, slaat de oorlogsbrand over naar
den Balkan en Noord-Afrika. waar
Duitschland en Italië toonen wie de
sterksten zijn. Duitschland en zijn bond
genooten slagen er daarna in, het bols
jewistische gevaar te keeren in de ge
weldigste veldslagen, welke de wereld
ooit heeft gezien. De agressie-politiek
van de andere mogendheden neemt nog
grooteren vorm aan. Amerika laat geen
gelegenheid voorbijgaan zich in het
Europeesche conflict te mengen. Presi
dent Roosevelt’s maatregelen leiden on
afwendbaar naar den oorlog. Op 11 Sep
tember houdt Roosevelt een rede, waar
in hij zelf het bevel tot schieten op alle
schepen van de asmogendheden bevestigt.
Duidelijk teekent zich het Engelsch
Amerikaansche front af tegen Duitsch
land, Italië en Japan. Een nieuwe uit
breiding van den oorlog is er het ge
volg van, de oorlog tusschen twee we
relden, tusschen de „bezittenden” en de
„niets-bezitters”. Zoo staan Duitschland
en zijn bondgenooten in den derden oor
logswinter geharnast tegenover het
Anglo-Amerikaansche blok. In Oost-
Azië is de macht van de plutocratische
staten snel aan het afbrokkelen onder
de krachtige slagen van Japan, wiens
vloot het Westen van de Stille Zuidzee
beheerscht. De Duitsche legers zijn diep
doorgedrongen in het vijandelijke land
in het Oosten.
De vernietigingsplannen van den ge-
meenschappelijken vijand zijn mislukt en
de definitieve beslissing kan niet meer
veraf zijn.
Duitschland heeft in 9 jaar kans gezien
uit een situatie van vernedering op te
klimmen tot de leiding gevende mogend
heid van het vasteland. Zijn politieke en
nationale eenheid, werkkracht en militaire
prestaties hebben het op deze eerste plaats
gebracht. Vorig jaar voltooide het Derde
Rijk zijn roeping door den vijand van
alle Europeesche volken het bolsjewisme
op zijn eigen gebied te lijf te gaan. De
waarborg dat ge^n nieuw Versailles meer
mogelijk is en de definitieve uitschakeling
van het bolsjewisme, zijn de doeleinden
waarvoor de Europeesche staten zich tot
één onwrikbaar bjok hebben samenge
smeed.
Bij de 9d? herdenking van Hitler’s
machtsoverneming staan de asmogend
heden aangegord om den laatsten strijd
te leveren, welke Europa en de wereld
een nieuwe en rechtvaardiger orde zal
verzekeren.
