Eerste Luchtaanval op J a va Borneo bijna geheel bezet SINGAPORE IN VLAMMEN naar Singapore Op weg No. 18098. 1942. vliegvelden van Oost-Java VERDUISTEREN Marinewerken in Soerabaja en gebombardeerd Woensdag 4 Februari. AANVALLEN OP NEDERLANDSCH-TIMOR De bomaanval op Rotterdam Positie der vesting hopeloos Bonnen, die thans geldig zyn De strijd op Borneo voor HET INDISCHE OORLOGS- TOONEEL Abessinië wordt Engelsche kolonie Malang Stad in Peru door aardstorting bedolven Een journalistieke herinnering Verdrag met Tafari Britsche aanvallen op Duitsch gebied nemen af Aantal dooden gestegen tot 71 Telefoon 116300 (zeven lijnen) - Giro No. 12500 Boter en vet op 6 en 7 Japanners rukken in Birma verder Geallieerde oorlogsraad Stille Zuidzee HAAGSCHE COURANT PRIJS DER ADVERTENT1EN: PRIJS DEZER COURANT: peulvruchten voor het I Singapore is op de in 't kunnen op. met goede zeemanskunst pore, later uur en De Engelsche nieuwsdienst deelt mede, dat de Japanners een belangrijke havenstad in het Zuidoosten van Nieuw-Guinea hebben aangevallen. Voorts zouden aanvallen zijn gedaan op het Nederlandsche gedeelte van Timor. De Gouverneur-Generaal van Nederlandsch-Indië heeft in een radiorede toegegeven, dat iedere verbinding met het eiland Ambon is verbroken en verklaarde, dat reeds 5 gebiedsdeelen in handen van den vijand zijn gevallen. De zender Tokio meldt, dat bijna het geheele eiland Borneo thans in Japansche handen is; alle Vliegvelden staan reeds onder Japansche controle. Voor ’«-Gravenhage bij vooruitbet. per 3 mnd. met „Kikeriki” „De Nieuwste Mode" „Koloniaal Bijblad’’ en „Letterkundig Bijblad" 3.15 Franco per post met Mode blad f 4.20, zonder Modeblad f 3.95. Buitenland f 9.45. Landen waarop het verlaagd intern, drukwerk-posttarief van toepassing is f 7.35 p. kw. Bij postkantoren tegen de geldende goedgek. abonn.prijzen. Afz nummers 5 ct, fr. p. post 10 ct aan de Lampongsche dis tricten toe. de varen een ge in in Maan- zeven, Naar ait Batavia wordt gemeld, zyn gisteren verschillende plaatsen in Oost- Java voor de eerste maal uit de lucht aangevallen. Te Soerabaja werd schade aan gericht, bepaaldelijk aan marine-inrichtingen. Ook bestond groote activiteit in de lacht boven de vliegvelden van Malang, Madioen en Magetan, alle plaatsen in Oost-Java. Het te Batavia gepubliceerde legerbericht maakt bekend, dat de aanval werd uitgevoerd door 26 Japansche bommenwerpers, geëscorteerd door tal van jagers, die behalve de reeds genoemde, ook verscheiden andere, kleinere vlieg velden bestookten, waarbij aanzienlijke materieele schade werd aangericht. Te Soerabaja zijn talrijke watervliegtuigen beschadigd. met het in een West centrum anderen rood dat is waarop van 1 v. 6.31 uur nam. tot 9.16 uur v.m. Maan: 4 Febr. onder 1042 u. v.m., op 10.24 n.m.5 Febr. on der 10.59 v.m., op 11.37 n.m. Nachtdienst DOKTERS Tus.chen 10 u. v.m. en 7 u. v.m. No. 113058. Ziekenfondsleden de Volharding no.116364; z.g. Stadspatiënten no. 49 Magetan Magetan. hoofdplaats van de gelijkna mige afdeeling, met vruchtbare gronden, centrum van landbouwbedrijven, ligt aan den voet van den Lawoe, op een hoogte van 446 meter boven zee. De plaats, met een gezond klimaat, ligt niet ver van Madioen. Het thans gebombardeerde vliegveld was niet bij de burgerluchtvaart in gebruik het werd nog niet lang ge leden uitsluitend uit strategische overwe gingen, aangelegd. Misschien een kilometer van ’t schip, ’t is moeilijk schatten in schemernacht, lag daar Zuid-Broeder, regelmatig met een korte periode telkens een oogen- blik fantastisch verlicht door den stralenbundel van den vuurtoren, die, zooals hij daar staat in die moeilijke passage, voor de navigatie van groote beteekenis is. Vóór den boeg, breed-uit ver strooid, als een slapende school van gigantische visschen, welker donker en massief zwart boven lijf roerloos boven het egale watervlak blijft, la gen de kleinere eilandjes van den archipel, hier en daar regelmatig met het effect in den maanlichten In tegenwoordigheid van de Veldmaar schalken Keitel en M.lch, reikte de Führer aan den verdienstelijken jacht- vlieger Kolonel Galland, die 94 tegen standers (voornamelijk Engelschen) neer schoot, het Eikenloof met de Zwaarden en Briljanten, behoorende bij het Ridder kruis van het Ijzeren Kruis uit. Na den dood van Kolonel Mölders werd Kolonel Galland tot diens opvolger als Inspec teur der jachtvliegers benoemd. (Hoffmann) de hondenwacht liep, kon den wij van half drie dien nacht af op de brug den dagmorgen ”l merkwaardigen koers na- ligt de „Tre gaan, welken het schip drukke reede met goede zeemanskunst pore, een bestuurd, door dit doolhof van kleinere en grootere leven eilandjes, die in de maan- lichtschemering zichtbaar moet. vvav i strategisch be- teekend heeft, zal spoe- dig genoeg blijken. zee- De boot vaart nu 16 tegen vier uur men recht voor vóór Singapore, aflegt Dank zij de welwillend heid van den gezagvoer der en van den Isten of rijk. Door dit alles is de aigemeene in druk van Soerabaja als havenstad, zijn de impressies, welke men ontvangt bij eén bezoek aan de uitgestrekte havenkwar tieren, in het Noorden van de stad ge legen, werkelijk overweldigend. Een der gelijk intensief modern verkeer zou men niet verwacht hebben in de verre tropi sche landen. Van dit moderne havenleven bestond veertig jaar geleden nog niet de gering ste voorbode. Toen bestond de linkeroever van de Kali-Mas uit ongezonde moeras gronden. Waar nu de haven-emplacemen- ten liggen op opgespoten gronden waren vroeger modderpoelen, die men omzichtig vermeed. De „drukte” van toen heerschte op den rechteroever, waar het Marine- etablissement ligt, waar de marine-haven werd gebouwd en waar de oude sociëteit „Modderlust” der marine-offjcieren, dicht bij een dertig meter hoogen’ uitkijktoren zich bevond. Rond zestigmillioen gulden zijn ten koste gelegd om van Indië’s eerste koop stad een der grootste en modernste ha vens- van het Verre Oosten te maken. In de verwachtingen, welke men daarbij koesterde voor de ontwikkeling der stad, is men niet teleurgesteld. De uitbreiding van de scheepvaartverbindingen, vooral op Australië, Amerika en Japan, eischte geheel up-to-date havenemplacementen. Er werd dus een machtig en grootsch werk daar aan den mond van de Kali Mas voltooid, voor Soerabaja niet alleen van enorme beteekenis. maar ook voor de welvaart van geheel Indië en in zeke ren zin want een groot koloniaal be lang is ook een Nederlandsch belang ook voor het moederland in Europa. On der andere groote havenplaatsen van het Verre Oosten, als Singapore en Hong kong, mag tegenwoordig Soerabaja met eere worden genoemd Tot 1911 toe, toen met den aanleg van de haven werd begonnen, was Saerabaja de typisch-Indische handelsstad, welke men van zee uit nauwelijks kon waar nemen. Alleen het Marine-etablissement brak de eentonigheid van de alluviale kustlijn; wat er verder als vrucht der menschelijke bedrijvigheid lag, dook weg onder het groen Van de reede voer men per prauw de riviermonding op tot den zoogenaamden „Kleinen Boom”, waar de passagiers debarkeerden om per stoom tram of rijtuig naar de stad te gaan, ruim vier kilometer naar het centrum der han- delskwartieren en nog eens vier kilo meter naar het centrum der Europeesche villa-wijken. Tegenwoordig zijn er breede autowegen voor modern snelverkeer, electrische trams; men kan de stad van de haven af gemakkelijk en in weinig tijd bereiken. Iedere stad, waar ook ter wereld, heeft iets eigens, dat haar bewoners na aan het hart ligt. Soerabaja heeft zijn reede On- vergetelijk is de indruk tegen het uur van den snel-invallenden avond, wanneer de hemel luisterrijk wordt gekleurd, de kust van Madoera in violette nevels wordt verdoezeld, wanneer het dikwijls woelige water de grillige reflexen der flamboyante hemelpracht opvangt, de eentonige zang der schippers op de ran ke inheemsche vaartuigen over het water weerklinkt. Het is een van die impressies, waaraan de herinnering in den naar zijn land terugkeerenden Westerling het heim wee naar de tropen oproept Bommen op Soerabaja Een schok is door Nederland gegaan Malang bekend ook om het gezonde klimaat bij een ligging van 443 meter boven zee is per trein en auto binnen een paar uur van Soerabaja uit te berei ken. Er is o.m een uitgestrekt militair kampement en een sanatorium voor de marine Malang is een knooppunt van spoor- en tramwegen naar Soerabaja. Pa- soeroean, Blitar. Kediri, naar Toempang. Dampit en Kepandjan. Het is een zeer gezochte stad als woonplaats voor Euro peanen. Velen, die in Soerabaja hur. werkkring hebben, wonen in Malang. Het vliegveld, dat thans door het Japansche luchtwapen gebombardeerd werd, werd nog enkele jaren geleden aangelegd Madioen Madioen heeft de reputatie een der warmste steden van Java te zijn. De stad is gelegen aan den rechteroever van de Kali-Madioen en aan de spoorlijn, die Soerflfeaja met de beide Sultanssteden in de Vorstenlanden verbindt. Een tramlijn verbindt de stad met Ponorogo. Madioen werd vooral bekend door de aanwezigheid der werkplaatsen van de Staattsspoor voor het Oosternet harer lij nen. De electrische centrale voor kracht en licht wordt gevoed door de water kracht van de Kali Tjatoer. Het drink water komt uit de bronnen van Magetan. De stad heeft ook een bekende oplei dingsschool voor inlandsche ambtenaren. Het bij Madioen gelegen vliegveld werd uitsluitend voor militaire doeleinden aan gelegd Van 15 regels f 1.75. Iedere regel meer tot 10 regels 45 ct, daarna iedere regel meer 50 ct. Reclames 95 ct per regel. Bewijsnummers 5 ct fr. p. post 10 ct Incasso binnen de stad 5 cent buiten de stad volgens posttariet. Bij vooruitbetaling; Kleine Advertenties 95 ct; Dienstaanbiedingen 75 ct Advertentiën waarin voorkomt „Brieven aan het bureau van dit blad" 10 ct meer Naar het Japansche hoofdkwartier meldt, hebben de in Noord-Borneo ope reer en de Japarmers op 24 Januari de stad Tawao. een strategische Havenstad op ongeveer 100 kin. ten Noorden van Ta lakan. aan de Oo-rte'ijke kust, van Britsch- Bnrneo. bezet. Bij de inneming werden 587 Japansche staatsburgers, die zich bezig houden met de rubber-, cocos- en hennepcultuur, en sinds het uitbreken van den oorlog in arrest zaten, bevrijd. TURKIJE WIJST ARABIEREN UIT Een aantal Syrische en Palestijnsche Arabieren, die na den aanval van Groot- Brittannië op Syrië voor de Engelschen gevlucht zijn, en in Turkije zijn aangeko men. waar zij asylrecht genoten, hebben van de bevoegde Turksche instanties zon der opgaaf van redenen het bevel gekre gen binnen een week Turkije te verlaten. De uitwijzingstermijn loopt a.s. Vrijdag af. Een natuurramp heeft in de stad Oeroe- bamba in Peru 400 dooden geëischt. Pe- ruaansche ingenieurs hadden, teneinde de oude stad voor de dreigende overstroo- ming te behoeden, de laatste dagen aan de oevers der rivier een aantal ontplof fingen tot stand gebracht. Aangezien men echter de uitwerking daarvan verkeerd had beoordeeld, ondermijnde het water de bergen ten Noorden van de stad. Maandag omstreeks zes uur des middags had de catastrofe plaats. Met donderend geweld vielen duizenden tonnen gesteente op de stad. Ongeveer 20 straten werden in enkele seconden door de steenmassa’s bedolven. Met vliegtuigen werden solda ten naar de plaats van de ramp overge bracht teneinde te helpen bij de oprui mingswerkzaamheden. In de oude Inca-stad Cuzzo zijn 20 huizenblokken ingestort, waardoor 15.000 gezinnen dakloos zijn geworden. De aan den landbouw toegebrachte schade is bui tengewoon groot. Honderdduizenden ku bieke meters rotssteen zijn in de berg achtige districten naar beneden gestort. De diplomatieke medewerker van Ste- fani schrijft omtrent een te Addis Ab- beba onderteekend Engelsch-Abessijnsch verdrag, dat dit een overeenkomst is, waar Tafari (vroeger Hailé Selassié ge noemd) toestemt in wijziging van Abes sinië in een Engelsche kolonie. In het verdrag wordt bepaald, dat En gelsche ambtenaren, troepen en rechters naar Abessinië worden gezonden en dit is een schending van alle beloften, die Engeland eens aan Tafari heeft gedaan. Het verschaft Engeland beslissenden in vloed op de binnenlandsche aangelegen heden des lands, dat daarmee zijn sou- vereine rechten heeft verloren. De aan Tafari toegestane leening heeft slechts ten doel zijn afhankelijkheid van Enge land te voltooien. Terwijl Engeland zich zooveel rechten voorbehoudt, aldus Stefani, neemt het anderzijds geenerlei verplichtingen op zich jegens het Abessijnsche volk, vooral nopens voortzetting van het cultuurwerk, dat Italië ondernomen en de oorlog on derbroken heeft. Nogmaals toont Albion daardoor, dat het slechts denkt aan uit buiting van het Ethiopische volk Engeland heeft zich ditmaal evenwel te zeer gehaast de hand te leggen op iets, dat het niet toebehoort Al heeft, het in Tafari ook een volgzamen medeplich tige gevonden, toch duurt het conflict met Italië nog voort. Abessinië, waar Italië zijn civiliseerenden arbeid is be gonnen, zal te zijner tijd bevrijd worden van de slavenhandelaars en Engelsche uitbuiters en zijn ware vrijheid en wel vaart onder bescherming van de Italiaan- sche vlag hervinden. De booten van de Pa- ketvaart Mij., die in den zoogenaamden sneldienst van Soerabaja via Singa pore naar Deli voeren, vertrokken als regel des Zaterdags tegen vijf uur ’s middags uit de haven van Tandjong Priok. Aan boord van „Melchior Treub” wij naar Singapore, 's Zon dagsmorgens vroeg ziet men aan stuur- en bak boordzijde land, wel geen indrukwekkende kust als die van Sicilië of Kreta of van Noordelijk Portu gal, maar zij heeft de be koring, dat men haar „eigen" weet, de kust van eilanden van onzen wij den Indischen Archipel. Links zoekt men de la ge, lange kustlijn van Sumatra te volgen, waar zij zich in de zeenevels van den vroegen morgen verliest, lang en eentonig en tevergeefs speurt het oog naar een kleine va riatie in die lange lage lijn van mangrovenbos- schen, die zich 1500 k.m. uitstrekt van Atjeh af tot nacht van enorme pijlers T van een reUsaCJjy,ge brUg, waarvan het dek is weg- Tegen negen uur in den geslagen. Tterwijl men de morgen passeert men de grillige contoeren volgt zoogenaamde eerste punt en zich afvraagt, hoe het mogelijk is een schip in den nacht veilig door zulk een chaos te bren- van Sumatra, waar men de kustlijn duidelijk meer naar binnen ziet ombui gen om haar dan eenigen gen, ziet men plotseling, tijd zeer flauw te zien tot op één enkel moment, het ze de koerslijn van schip weer nadert Sumatra’s tweede wordt gepasseerd. Nadat het schip De aanvallen van de Britsche lucht macht op Duitsch gebied zijn naar het D.N.B. meldt, de laatst® weken niet slechts absoluut, doch ook relatief gerin ger geworden. In December bedroeg hun aantal 10, in Januari zelfs maar 7 en deze aanvallen waren militair volstrekt zonder beteekenis. Een jaar geleden ston den tegenover deze 17 aanvallen 34. Toen werden er 17 bommenwerpers neerge schoten, ditmaal waren 67 Britsche bom menwerpers het slachtoffer van den Duit- schen afweer. Even indrukwekkend is een vergelijking tusschen het tweede halfjaar 1941 met dat van een jaar te voren. In 1940 werden bij 155 nachtelijke Britsche aanvallen op Duitschland 221 bommenwerpers neerge- schoten, in dezelfde periode van 1941 werden slechts 105 aanvallen gedaan, waarbij de Britten evenwel 470 toestel len verloren. Tegenover de dalende Brit sche offensieve kracht staat dus een op merkelijke stijging van de Duitsche de fensieve kracht. DE ZUIDAFRIKAANSCHE SENAAT Naar de Britsche nieuwsdjgnst uit Kaapstad meldt, heeft de Senaat der Unie van Zuid-Afrika met 18 tegen 7 stemmen het door generaal Smuts inge diende voorstel aangenomen, waarbij de oorlogsverklaring der Unie van Zuid- Afrika aan Japan, Hongarije, Roemenië, Boelgarije en Finland wordt goedgekeurd Het door de oppositie ingediende voor stel, waarin de losscheuring van Zuid- Afrika uit het verband van het Britsche Rijk en de uitroeping van de republiek wordt geëischt, werd met 20 tegen 5 stemmen verworpen. Het aantal dooden, na den zinne- loozen bomaanval der Engelschen op Rotterdam in den avond van 28 Januari, is thans gestegen tot 71, het aantal zwaar gewonden bedraagt nog 56. Een en zeventig dooden Een en zeven tig menschenlevens worden er weer be treurd door de nabestaanden, die hun handen ten hemel strekken en zich af vragen wat voor doel, wat voor nut het heeft burgers te treffenonschuldige slachtoffecs, die thuis gezeten in de vredige ruët van hun woningen, over vallen worden door Engelsche vliegers, die hun dood verspreidende lasten maar los laten, zoodra zij de bebouwde kom van de stad onder zich zien of vermoe den. Waar komen deze lukraak gewor pen bommen terecht Militaire doelen werden niet getroffenOnder de ge- doode personen bevinden zich geen Duit- schers, geen enkele, noch civiele, noch militaire personen Wat deert het dezen vliegers, wat zij rakenZij trekken er op uit, alleen met het doel hun bommen- last op de een of andere manier kwijt te raken. Waar hij terecht komt, doet niets terzake. Rotterdam doeltreffend gebombardeerd heet het aan den ande ren kant. En in Rotterdam zijn 71 fa milies weer in rouw gedompeld. Nog 56 personen kreunen in de ziekenhuizen, worstelen om hun leven. Onder de puin- höopen der woonhuizen liggen vermisten. De Nederlandsche luchtbeschermers, de Duitsche brandweerdiensten hebben hun plichten van naastenliefde verricht en op heldhaftige wijze alles gedaan wat in hun vermogen ligt, om hulp te bieden. Tegen de Britsche lafhartige verraderlijke aanvallen kan de bevolking zich niet verweren. Een woord van protest zij hier op zijn plaats Singapore is alleen mooi, en naar gelang van de belichting ook we> eens indrukwekkend, var. buiten af gezien, van het schip af, zoolang dat nog op eenigen afstand uit den wal ter reede ligt. Een „Koningin van her Oosten” is de stad aller minst; zij mist zelfs de eigenschappen, die haar naaste gevolg dier zouden kunnen Zij blijft de onder de groote den verren 't uiterlijk. Deze courant verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen BUREAUX WAGENSTRAAT 35 37 Bijkantoor-, Scneveningen Keizerstr 319, Iel. osuatu; Filialen: Rijswijk Kantoorboekh. Leeuwendaal, Oranjelaan 3, Tel. 119461, Voorburg, Boekhan del H. E. G. Ruys, Heerenstr, 124, Tel. 778038; N.V. Kantoorboekh. Th. J. de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel. 330263} Boekh. J. B. v. Seters Jr„ There- siastr. 108a. Tel 772444: Boekh. E. O Couvée. van Hoytemastr. 66. Tel. 721187 Houders van boterkaarten kunnen des- gewenscht bon 9 van de boterkaart tot en met Donderdag inleveren .bij hun slager om daar in het tijdvak van 19 t/m. 27 Februari a.s. rundvet op te ont vangen. Zooals men zich zal herinneren, is er van officieele zijde in het najaar reeds op gewezen, dat er in den winter een periode zou komen, waarin minder vet in den vorm van boter beschikbaar kon worden gesteld. Opzettelijk spreken wij van vet in den vorm van boter, omdat in dezen tijd hoofdzaak is, dat men een bepaalde hoe veelheid vet krijgt. Of dit in den vorm van boter, margarine of rundvet wordt genuttigd, is van ondergeschikt belang. De voornaamste zorg voor de overheid is. dat iedereen, ondanks de moeilijk heden. welke zich in de verschillende jaargetijden voordoen, zijn deel krijgt. Daarom zijn houders van vetkaarten geruimen tijd in de gelegenheid gesteld, op hun vetbonnen boter te koopen tegen verminderden prijs. Thans is de tijd aangebroken, dat de overheid met boter extra zuinig moet zijn, maar zooals in dertijd ook reeds werd aangekondigd, kan nu margarine beschikbaar worden gesteld, welke daarvoor achter de hand is gehouden. Houders van vetkaarten kunnen ech ter, als zij dat willen, op bon 7 van de1 vetkaart ook boter krijgen, doch zonder reductie. Dat hierop thans geen reductie wordt verleend is billijk want wat voe- dingswaarde betreft, doet margarine voor boter volstrekt niet onder. het witte seinlicht op Noord- den kortst moegelijken tijd als Broeder in rood licht die illusie te niet te doen punt veranderen; dat is het Voor een goed Hollan- oogenblik, waarop het der is Singapore kort ei, het schip een schip direct van koers half uurtje ter reede van veranderen moet. Grillig Muntok heeft geankerd, en onbestemd, eerst later is den verderen Zondag in meer vaste contoeren, mige ÓS Zee t tFvi’l"* mor» lint old *4- 1 i geen land, alleen, zoodon- genaderd, doemt "dan het vindt "in "een stad-in-ver- op, De laatste berichten uit Birma melden, dat de Japansche troepen na de ver overing van Moelmein op verschillende Punten tegelijk over de Salwien zijn ge trokken en een onmiddellijken aanval op de havenstad Martaban hebben ingezet, alwaar de Engelschen nieuwe stellingen «ebben aangelegd, zoodat hier heftige gevechten worden verwacht. De Japansche luchtmacht heeft Maan dag verscheidene aanvallen op Martaban gedaan, terwijl de te Moelmein opgestelde artillerie de militaire doelen eveneens onder vuur neemt United Press bericht uit Rangoon, dat de slag in Birma wordt gevoerd aan een front van 80 k.m breedte, van de mon dig van de Salwien tot aan Paan. De Japanners probeeren deze rivier in het rnondingsgebied over te steken en boven dien met kleine booten ten Noorden van rsjangson aan land te komen Als gevolg ,an de Japansche landing bij Paan, Martaban in de flank bedreigd MARGARINE AAN DE BEURT Om misverstand te voorkomen, vestigen wij nog eens de aandacht op het volgende Voor brood, gebak, vleesch, vleesch- waren en aardappelen is deze week geldig bon no. 7. Van de boterkaart eveneens bon 7, uitsluitend voor boter. Op bon 7 van de vetkaart kan men naar verkiezing margarine koopen of boter zonder reductie. Bovendien zijn nog geldig: bon 6 aardappelen, bon 6 van de boterkaart voor boter en bon 6 van de vetkaart voor boter met reductie en bon 195 (t/m. 21 Februari). boven klimt, van men vaak verras- mooie gezichten Ontstellend, onheilspellend zijn de be richten van heden, met betrekking tot den strijd in Oost-Azië, in den grooten Archipel, die zich uitstrekt langs bijna een zesde deel van den om trek der aarde, van Sumatra’s Westkust tot de Oostpunt van Nieuw-Guinea, waardoor Nederland, de grootste aequatoriale mogendheid is. Bommen op Soera baja, op Malang, op Madioen, dicht-be- volkte steden, bekend bij duizenden oudgasten in ops land, die er een deel van hun leven hebben doorgebracht. Soerabaja, het Indische Rotterdam In dië’s eerste handelsstad, en belangrijk ste marinebasis, een stad met ruim 360.000 zielen, waarvan ruim 30.000 Europeanen, Malang, de mooi gelegen bergstad met 100000 inwoners, waar van 10.000 Europeanen, Madioen met ruim 50.000 zielen, waarvan bijna 3000 Europeanen, werden door het Ja pansche luchtwapen met bommen be stookt. Ook het vliegveld bij Magetan. een plaats van 10.000 zielen met onge veer 70 Europeanen, werd door Japan sche bommenwerpers aangevallen De Japansche tactiek bij den zich nu snel ontplooienden aanval op Java is dui delijk: het zoo snel en zoo goed moge lijk systematisch vernielen der vlieg velden, teneinde een landing te verge makkelijken. de zee Soerabaja In Soerabaja vormde het Marine-eta blissement het voornaamste doelwit der Japansche luchtaanvallen. Dit groote complex van binnenhavens, werkplaatsen, fabrieken en werven ligt in het Noorden der stad, de „Oedjoeng” is de naam dien iedere Hollander, die iets van Indië af weet, kent op den rechterover van de Kali Mas, waar deze in de Straat van Ma doera uitmondt. Soerabaja is een stad vol leven en ver tier. De energie, de taaie volharding, den ontembaren ondernemingsgeest, die Hol land groot maakte in de 17de eeuw, en die nog altijd het kostelijke bezit vormen van het' Nederlandsche volkskarakter, vindt men, in hun zuiversten vorm terug onder de blanke bevolking van het indrukwek kende centrum van handel, scheepvaart en industrie, dat Soerabaia in den loop der jaren is geworden. Nederlandsch-Indië heeft, als uitge strekt eilandenrijk, een druk scheep vaartverkeer met tal van lijnen, die de verbinding van de eilanden' onderling onderhouden, de lijnen van de Paket- vaart Maatschappij en met verschei dene belangrijke internationale verbin dingen onder vreemde vlag. De schepen van de groote Nederlandsche scheepvaart maatschappijen, die van de Stoomvaart- Maatschappij „Nederland" en van den Rotterdamschen Lloyd, onderhielden in geregelden dienst de verbinding met het moederland, maar tal van buitenlandsche scheepvaartmaatschappijen, Engelsche. Fransche. Duitsche. Japansche, Zweed- sche, Deensche en ook Noorsche en Itali- aansche onderhielden een druk verkeer op Indië’s belangrijkste haven. Tusschen de groote stoomers op de reede bewegen zich de slanke en sierlijke vaartuigen der inboorlingen en Chinee- zen, die naar het nabijgelegen eiland Madoera koersen. Tot de meest voorkomende verschijnin gen aan de havenkaden en op de reede van Soerabaja behooren uiteraard de schepen van de Paketvaart Maatschappij, die van deze havenstad uit in tal van richtingen den grooten archipel in varen. Als afscheephaven van Java’s landbouw, producten heeft Soerabaja groote betee kenis. Producten ter waarde van millioe- nen guldens liggen opgestapeld in de groote pakhuizen, welke zich op de uit gestrekte haventerreinen bevinden. Soe- rabaja heeft een zeer rijk achterland, dat zijn producten per trein en vrachtauto naar de havenstad afvoert. Ook de in voer, uit Australië en Japan, was be lang- -Singapore staat op verscheidene plaatsen in brand, zoo meldde gister ochtend de oorlogscorrespondent van de „Tokio Asahi SJimboen”. Verken- mngsvliegers hebben waargenomen, du in de oorlogshaven van Singapore geen oorlogsschepen meer liggen. Wel echter ten Zuiden van de eiland- vesting, waar een uit 20 tot 25 oor logsbodems en transportschepen be staande vloot is geconcentreerd. De meeste deskundigen zijn het er over eens, dat de positie van Singapore wan hopig is, aldus de Londensche correspon dent van de „Chicago Daily News". Alge meen is men thans van meening, dat Singapore tegen de steeds krachtiger wordende luchtaanvallen niet voldoende kan worden beschermd tengevolge van oen gebrek aan voldoende jachtvliegtui gen Het belangrijkste vliegveld op het eiland ligt reeds onder schootsbereik van de Japanners, terwijl het andere belang rijke vliegveld aan den Zuidelijken kant van het eiland voortdurend blootstaat aan bomaanvallen. ruimen van teekenend gezegd: vuil. De stad draagt een ver waarloosd karakter, som- „,,sj wijken doen ver- „vrij”; men ziet als ’t schip al dicht is moeden. dat men zich be- geveer tegen zonsonder- eiland Doerian op““ met val*" gang, doemt nog een niet ver daar vandaan, oogenblik flauw de kust- misleidend door lijn van Sumatra op. lijke teekening in het Den volgenden morgen duister. het in de vroeg bereikt men de zeevaart zoogenaamde reede van Singapore, het- „Valsch Doerian” om zijn geen beteekent, dat men misleiding door de zee- des nachts een van de vaarders aldus gedoopt meest interessante gedeel- D* 1 ten van de reis, de vaart mijl; door de menigte kleine wordt V„UI eilandjes van den archipel den boeg een flikkerlicht gewaar. Nog doemen aan alle kanten als rugger. van grillige monsters der zee, de contoeren van ficier, die. zooals dat heet ontelbare eilandjes uit het duister Des morgens, i half ,Treub" op de van Singa- - n uur later - aan de kade gemeerd, vol den toerist, ■even en bedrijvigheid pore strc.eg aan boord en op de kade werd reeds nauw zelf, waar de inboorling Wat het C-S— waren, volgen druk zaken doet met de honderden contractanten in de schip. Singapore is als stad „de half-cast” van het Oosten. Het heeft een sterk westersch uiterlijk cachet, maar het innerlij ke leven blijft toch ty pisch tropisch. Er is, als in alle Oostersche steden van eenig belang, druk vertier langs eenige hoofdwegen, waarlangs de electrische tram als beweegbaar groote-stad- décor al heel weinig ef fect maakt. Van een bijzonder stads schoon kan heelemaal niet gesproken worden, tenzij men, om met wij len Rodin te spreken, ook het schoone in 't afstoo- telijke zoeken wil. De eenige fraaie rit, dien men met de auto maken kan, is langs den hoogen heuvel van het eiland, een weg, die door een niet al te fleurig uitzienden rubbertuin naar waar send over zee heeft. Geven massieve, hoog- opgetrokken gebouwen, als Raffle’s hotel en John Little’s, het bekende warenhuis met zijn „lunchroom”, het idee, dat men Europeesch centrum is, aan den anderen kant werkt alles samen om in Deze week kan de officieele tekst wor- oen tegemoet gezien omtrent de instel- ,ng van een geallieerden oppersten oor logsraad voor de Stille Zuidzee, aldus ‘dt „Aftonbladet" uit Washington. Vol- Sens hetzelfde bericht wenschen Austra- ,le; Ned.-Indië, Nieuw-Zeeland en China, de zetel van dezen oorlogsraad naar Washington zal worden overgebracht .Men verklaart in diplomatieke kringen Washington, dat de voornaamste oor aak van deze houding der mogendheden 3n de Stille Zuidzee is. dat de Veree- ,*gde Staten de machtigste mogendheid 1 van die. welke in het front tegen de saiogendheden vereenigd zijn. Boven en heeft tot deze houding, zoo wordt Jder verklaard, de ontevredenheid van j^Galië over de Londensche oorlogs- bijgedragen. ruggen rstin plaatsen, halfcast steden van Oriënt om maar ook om ’t geen er door haar levensaderen gaat... Zoo is Singapore voor Wat Singa- strategfsch beteekent contoeren eilandjes

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1942 | | pagina 1