Eerste Luchtaanval op J
a va
Borneo bijna geheel bezet
SINGAPORE IN VLAMMEN
naar
Singapore
Op weg
No. 18098.
1942.
vliegvelden van Oost-Java
VERDUISTEREN
Marinewerken in Soerabaja en
gebombardeerd
Woensdag 4 Februari.
AANVALLEN OP NEDERLANDSCH-TIMOR
De bomaanval op
Rotterdam
Positie der vesting
hopeloos
Bonnen, die thans geldig zyn
De strijd op Borneo
voor
HET INDISCHE OORLOGS-
TOONEEL
Abessinië wordt Engelsche
kolonie
Malang
Stad in Peru door aardstorting
bedolven
Een journalistieke
herinnering
Verdrag met Tafari
Britsche aanvallen op Duitsch gebied
nemen af
Aantal dooden gestegen tot 71
Telefoon 116300 (zeven lijnen) - Giro No. 12500
Boter en vet op 6 en 7
Japanners rukken in Birma verder
Geallieerde oorlogsraad
Stille Zuidzee
HAAGSCHE
COURANT
PRIJS DER ADVERTENT1EN:
PRIJS DEZER COURANT:
peulvruchten
voor
het
I
Singapore
is
op de
in 't
kunnen
op.
met goede zeemanskunst pore,
later
uur
en
De Engelsche nieuwsdienst deelt mede, dat de Japanners een belangrijke
havenstad in het Zuidoosten van Nieuw-Guinea hebben aangevallen. Voorts
zouden aanvallen zijn gedaan op het Nederlandsche gedeelte van Timor. De
Gouverneur-Generaal van Nederlandsch-Indië heeft in een radiorede toegegeven,
dat iedere verbinding met het eiland Ambon is verbroken en verklaarde, dat
reeds 5 gebiedsdeelen in handen van den vijand zijn gevallen. De zender Tokio
meldt, dat bijna het geheele eiland Borneo thans in Japansche handen is; alle
Vliegvelden staan reeds onder Japansche controle.
Voor ’«-Gravenhage bij vooruitbet. per 3 mnd. met „Kikeriki” „De Nieuwste Mode"
„Koloniaal Bijblad’’ en „Letterkundig Bijblad" 3.15 Franco per post met Mode
blad f 4.20, zonder Modeblad f 3.95. Buitenland f 9.45. Landen waarop het
verlaagd intern, drukwerk-posttarief van toepassing is f 7.35 p. kw. Bij postkantoren
tegen de geldende goedgek. abonn.prijzen. Afz nummers 5 ct, fr. p. post 10 ct
aan de Lampongsche dis
tricten toe.
de
varen
een ge
in
in
Maan-
zeven,
Naar ait Batavia wordt gemeld, zyn gisteren verschillende plaatsen in Oost-
Java voor de eerste maal uit de lucht aangevallen. Te Soerabaja werd schade aan
gericht, bepaaldelijk aan marine-inrichtingen. Ook bestond groote activiteit in de
lacht boven de vliegvelden van Malang, Madioen en Magetan, alle plaatsen in
Oost-Java. Het te Batavia gepubliceerde legerbericht maakt bekend, dat de aanval
werd uitgevoerd door 26 Japansche bommenwerpers, geëscorteerd door tal van
jagers, die behalve de reeds genoemde, ook verscheiden andere, kleinere vlieg
velden bestookten, waarbij aanzienlijke materieele schade werd aangericht. Te
Soerabaja zijn talrijke watervliegtuigen beschadigd.
met
het
in een West
centrum
anderen
rood
dat is
waarop
van 1
v. 6.31 uur nam. tot 9.16 uur v.m.
Maan: 4 Febr. onder 1042 u.
v.m., op 10.24 n.m.5 Febr. on
der 10.59 v.m., op 11.37 n.m.
Nachtdienst DOKTERS Tus.chen
10 u. v.m. en 7 u. v.m. No. 113058.
Ziekenfondsleden de Volharding
no.116364; z.g. Stadspatiënten no. 49
Magetan
Magetan. hoofdplaats van de gelijkna
mige afdeeling, met vruchtbare gronden,
centrum van landbouwbedrijven, ligt aan
den voet van den Lawoe, op een hoogte
van 446 meter boven zee. De plaats, met
een gezond klimaat, ligt niet ver van
Madioen. Het thans gebombardeerde
vliegveld was niet bij de burgerluchtvaart
in gebruik het werd nog niet lang ge
leden uitsluitend uit strategische overwe
gingen, aangelegd.
Misschien een kilometer
van ’t schip, ’t is moeilijk
schatten in schemernacht,
lag daar Zuid-Broeder,
regelmatig met een korte
periode telkens een oogen-
blik fantastisch verlicht
door den stralenbundel
van den vuurtoren, die,
zooals hij daar staat in
die moeilijke passage, voor
de navigatie van groote
beteekenis is. Vóór den
boeg, breed-uit ver
strooid, als een slapende
school van gigantische
visschen, welker donker
en massief zwart boven
lijf roerloos boven het
egale watervlak blijft, la
gen de kleinere eilandjes
van den archipel, hier en
daar regelmatig met het
effect in den maanlichten
In tegenwoordigheid van de Veldmaar
schalken Keitel en M.lch, reikte de
Führer aan den verdienstelijken jacht-
vlieger Kolonel Galland, die 94 tegen
standers (voornamelijk Engelschen) neer
schoot, het Eikenloof met de Zwaarden
en Briljanten, behoorende bij het Ridder
kruis van het Ijzeren Kruis uit. Na den
dood van Kolonel Mölders werd Kolonel
Galland tot diens opvolger als Inspec
teur der jachtvliegers benoemd.
(Hoffmann)
de hondenwacht liep, kon
den wij van half drie dien
nacht af op de brug den dagmorgen ”l
merkwaardigen koers na- ligt de „Tre
gaan, welken het schip drukke reede
met goede zeemanskunst pore, een
bestuurd, door dit doolhof
van kleinere en grootere leven
eilandjes, die in de maan-
lichtschemering
zichtbaar
moet.
vvav i strategisch be-
teekend heeft, zal spoe-
dig genoeg blijken.
zee-
De boot vaart nu 16
tegen vier uur
men recht voor
vóór Singapore, aflegt
Dank zij de welwillend
heid van den gezagvoer
der en van den Isten of
rijk. Door dit alles is de aigemeene in
druk van Soerabaja als havenstad, zijn de
impressies, welke men ontvangt bij eén
bezoek aan de uitgestrekte havenkwar
tieren, in het Noorden van de stad ge
legen, werkelijk overweldigend. Een der
gelijk intensief modern verkeer zou men
niet verwacht hebben in de verre tropi
sche landen.
Van dit moderne havenleven bestond
veertig jaar geleden nog niet de gering
ste voorbode. Toen bestond de linkeroever
van de Kali-Mas uit ongezonde moeras
gronden. Waar nu de haven-emplacemen-
ten liggen op opgespoten gronden waren
vroeger modderpoelen, die men omzichtig
vermeed. De „drukte” van toen heerschte
op den rechteroever, waar het Marine-
etablissement ligt, waar de marine-haven
werd gebouwd en waar de oude sociëteit
„Modderlust” der marine-offjcieren, dicht
bij een dertig meter hoogen’ uitkijktoren
zich bevond.
Rond zestigmillioen gulden zijn ten
koste gelegd om van Indië’s eerste koop
stad een der grootste en modernste ha
vens- van het Verre Oosten te maken. In
de verwachtingen, welke men daarbij
koesterde voor de ontwikkeling der stad,
is men niet teleurgesteld. De uitbreiding
van de scheepvaartverbindingen, vooral
op Australië, Amerika en Japan, eischte
geheel up-to-date havenemplacementen.
Er werd dus een machtig en grootsch
werk daar aan den mond van de Kali
Mas voltooid, voor Soerabaja niet alleen
van enorme beteekenis. maar ook voor
de welvaart van geheel Indië en in zeke
ren zin want een groot koloniaal be
lang is ook een Nederlandsch belang
ook voor het moederland in Europa. On
der andere groote havenplaatsen van het
Verre Oosten, als Singapore en Hong
kong, mag tegenwoordig Soerabaja met
eere worden genoemd
Tot 1911 toe, toen met den aanleg van
de haven werd begonnen, was Saerabaja
de typisch-Indische handelsstad, welke
men van zee uit nauwelijks kon waar
nemen. Alleen het Marine-etablissement
brak de eentonigheid van de alluviale
kustlijn; wat er verder als vrucht der
menschelijke bedrijvigheid lag, dook weg
onder het groen Van de reede voer men
per prauw de riviermonding op tot den
zoogenaamden „Kleinen Boom”, waar de
passagiers debarkeerden om per stoom
tram of rijtuig naar de stad te gaan, ruim
vier kilometer naar het centrum der han-
delskwartieren en nog eens vier kilo
meter naar het centrum der Europeesche
villa-wijken. Tegenwoordig zijn er breede
autowegen voor modern snelverkeer,
electrische trams; men kan de stad van
de haven af gemakkelijk en in weinig tijd
bereiken.
Iedere stad, waar ook ter wereld, heeft
iets eigens, dat haar bewoners na aan het
hart ligt. Soerabaja heeft zijn reede On-
vergetelijk is de indruk tegen het uur
van den snel-invallenden avond, wanneer
de hemel luisterrijk wordt gekleurd, de
kust van Madoera in violette nevels
wordt verdoezeld, wanneer het dikwijls
woelige water de grillige reflexen der
flamboyante hemelpracht opvangt, de
eentonige zang der schippers op de ran
ke inheemsche vaartuigen over het water
weerklinkt. Het is een van die impressies,
waaraan de herinnering in den naar zijn
land terugkeerenden Westerling het heim
wee naar de tropen oproept
Bommen op Soerabaja
Een schok is door Nederland gegaan
Malang bekend ook om het gezonde
klimaat bij een ligging van 443 meter
boven zee is per trein en auto binnen
een paar uur van Soerabaja uit te berei
ken. Er is o.m een uitgestrekt militair
kampement en een sanatorium voor de
marine Malang is een knooppunt van
spoor- en tramwegen naar Soerabaja. Pa-
soeroean, Blitar. Kediri, naar Toempang.
Dampit en Kepandjan. Het is een zeer
gezochte stad als woonplaats voor Euro
peanen. Velen, die in Soerabaja hur.
werkkring hebben, wonen in Malang. Het
vliegveld, dat thans door het Japansche
luchtwapen gebombardeerd werd, werd
nog enkele jaren geleden aangelegd
Madioen
Madioen heeft de reputatie een der
warmste steden van Java te zijn. De stad
is gelegen aan den rechteroever van de
Kali-Madioen en aan de spoorlijn, die
Soerflfeaja met de beide Sultanssteden in
de Vorstenlanden verbindt. Een tramlijn
verbindt de stad met Ponorogo.
Madioen werd vooral bekend door de
aanwezigheid der werkplaatsen van de
Staattsspoor voor het Oosternet harer lij
nen. De electrische centrale voor kracht
en licht wordt gevoed door de water
kracht van de Kali Tjatoer. Het drink
water komt uit de bronnen van Magetan.
De stad heeft ook een bekende oplei
dingsschool voor inlandsche ambtenaren.
Het bij Madioen gelegen vliegveld werd
uitsluitend voor militaire doeleinden aan
gelegd
Van 15 regels f 1.75. Iedere regel meer tot 10 regels 45 ct, daarna iedere regel
meer 50 ct. Reclames 95 ct per regel. Bewijsnummers 5 ct fr. p. post 10 ct
Incasso binnen de stad 5 cent buiten de stad volgens posttariet. Bij
vooruitbetaling; Kleine Advertenties 95 ct; Dienstaanbiedingen 75 ct
Advertentiën waarin voorkomt „Brieven aan het bureau van dit blad" 10 ct meer
Naar het Japansche hoofdkwartier
meldt, hebben de in Noord-Borneo ope
reer en de Japarmers op 24 Januari de stad
Tawao. een strategische Havenstad op
ongeveer 100 kin. ten Noorden van Ta
lakan. aan de Oo-rte'ijke kust, van Britsch-
Bnrneo. bezet.
Bij de inneming werden 587 Japansche
staatsburgers, die zich bezig houden met
de rubber-, cocos- en hennepcultuur, en
sinds het uitbreken van den oorlog in
arrest zaten, bevrijd.
TURKIJE WIJST ARABIEREN UIT
Een aantal Syrische en Palestijnsche
Arabieren, die na den aanval van Groot-
Brittannië op Syrië voor de Engelschen
gevlucht zijn, en in Turkije zijn aangeko
men. waar zij asylrecht genoten, hebben
van de bevoegde Turksche instanties zon
der opgaaf van redenen het bevel gekre
gen binnen een week Turkije te verlaten.
De uitwijzingstermijn loopt a.s. Vrijdag
af.
Een natuurramp heeft in de stad Oeroe-
bamba in Peru 400 dooden geëischt. Pe-
ruaansche ingenieurs hadden, teneinde de
oude stad voor de dreigende overstroo-
ming te behoeden, de laatste dagen aan
de oevers der rivier een aantal ontplof
fingen tot stand gebracht. Aangezien men
echter de uitwerking daarvan verkeerd
had beoordeeld, ondermijnde het water
de bergen ten Noorden van de stad.
Maandag omstreeks zes uur des middags
had de catastrofe plaats. Met donderend
geweld vielen duizenden tonnen gesteente
op de stad. Ongeveer 20 straten werden
in enkele seconden door de steenmassa’s
bedolven. Met vliegtuigen werden solda
ten naar de plaats van de ramp overge
bracht teneinde te helpen bij de oprui
mingswerkzaamheden.
In de oude Inca-stad Cuzzo zijn 20
huizenblokken ingestort, waardoor 15.000
gezinnen dakloos zijn geworden. De aan
den landbouw toegebrachte schade is bui
tengewoon groot. Honderdduizenden ku
bieke meters rotssteen zijn in de berg
achtige districten naar beneden gestort.
De diplomatieke medewerker van Ste-
fani schrijft omtrent een te Addis Ab-
beba onderteekend Engelsch-Abessijnsch
verdrag, dat dit een overeenkomst is,
waar Tafari (vroeger Hailé Selassié ge
noemd) toestemt in wijziging van Abes
sinië in een Engelsche kolonie.
In het verdrag wordt bepaald, dat En
gelsche ambtenaren, troepen en rechters
naar Abessinië worden gezonden en dit
is een schending van alle beloften, die
Engeland eens aan Tafari heeft gedaan.
Het verschaft Engeland beslissenden in
vloed op de binnenlandsche aangelegen
heden des lands, dat daarmee zijn sou-
vereine rechten heeft verloren. De aan
Tafari toegestane leening heeft slechts
ten doel zijn afhankelijkheid van Enge
land te voltooien.
Terwijl Engeland zich zooveel rechten
voorbehoudt, aldus Stefani, neemt het
anderzijds geenerlei verplichtingen op
zich jegens het Abessijnsche volk, vooral
nopens voortzetting van het cultuurwerk,
dat Italië ondernomen en de oorlog on
derbroken heeft. Nogmaals toont Albion
daardoor, dat het slechts denkt aan uit
buiting van het Ethiopische volk
Engeland heeft zich ditmaal evenwel
te zeer gehaast de hand te leggen op iets,
dat het niet toebehoort Al heeft, het
in Tafari ook een volgzamen medeplich
tige gevonden, toch duurt het conflict
met Italië nog voort. Abessinië, waar
Italië zijn civiliseerenden arbeid is be
gonnen, zal te zijner tijd bevrijd worden
van de slavenhandelaars en Engelsche
uitbuiters en zijn ware vrijheid en wel
vaart onder bescherming van de Italiaan-
sche vlag hervinden.
De booten van de Pa-
ketvaart Mij., die in den
zoogenaamden sneldienst
van Soerabaja via Singa
pore naar Deli voeren,
vertrokken als regel des
Zaterdags tegen vijf uur
’s middags uit de haven
van Tandjong Priok.
Aan boord van
„Melchior Treub”
wij naar Singapore, 's Zon
dagsmorgens vroeg ziet
men aan stuur- en bak
boordzijde land, wel geen
indrukwekkende kust als
die van Sicilië of Kreta
of van Noordelijk Portu
gal, maar zij heeft de be
koring, dat men haar
„eigen" weet, de kust van
eilanden van onzen wij
den Indischen Archipel.
Links zoekt men de la
ge, lange kustlijn van
Sumatra te volgen, waar
zij zich in de zeenevels
van den vroegen morgen
verliest, lang en eentonig
en tevergeefs speurt het
oog naar een kleine va
riatie in die lange lage
lijn van mangrovenbos-
schen, die zich 1500 k.m.
uitstrekt van Atjeh af tot nacht van enorme pijlers
T van een reUsaCJjy,ge brUg,
waarvan het dek is weg-
Tegen negen uur in den geslagen. Tterwijl men de
morgen passeert men de grillige contoeren volgt
zoogenaamde eerste punt en zich afvraagt, hoe het
mogelijk is een schip in
den nacht veilig door
zulk een chaos te bren-
van Sumatra, waar men
de kustlijn duidelijk meer
naar binnen ziet ombui
gen om haar dan eenigen gen, ziet men plotseling,
tijd zeer flauw te zien tot op één enkel moment, het
ze de koerslijn van
schip weer nadert
Sumatra’s tweede
wordt gepasseerd.
Nadat het schip
De aanvallen van de Britsche lucht
macht op Duitsch gebied zijn naar het
D.N.B. meldt, de laatst® weken niet
slechts absoluut, doch ook relatief gerin
ger geworden. In December bedroeg hun
aantal 10, in Januari zelfs maar 7 en
deze aanvallen waren militair volstrekt
zonder beteekenis. Een jaar geleden ston
den tegenover deze 17 aanvallen 34. Toen
werden er 17 bommenwerpers neerge
schoten, ditmaal waren 67 Britsche bom
menwerpers het slachtoffer van den Duit-
schen afweer.
Even indrukwekkend is een vergelijking
tusschen het tweede halfjaar 1941 met dat
van een jaar te voren. In 1940 werden bij
155 nachtelijke Britsche aanvallen op
Duitschland 221 bommenwerpers neerge-
schoten, in dezelfde periode van 1941
werden slechts 105 aanvallen gedaan,
waarbij de Britten evenwel 470 toestel
len verloren. Tegenover de dalende Brit
sche offensieve kracht staat dus een op
merkelijke stijging van de Duitsche de
fensieve kracht.
DE ZUIDAFRIKAANSCHE SENAAT
Naar de Britsche nieuwsdjgnst uit
Kaapstad meldt, heeft de Senaat der
Unie van Zuid-Afrika met 18 tegen 7
stemmen het door generaal Smuts inge
diende voorstel aangenomen, waarbij de
oorlogsverklaring der Unie van Zuid-
Afrika aan Japan, Hongarije, Roemenië,
Boelgarije en Finland wordt goedgekeurd
Het door de oppositie ingediende voor
stel, waarin de losscheuring van Zuid-
Afrika uit het verband van het Britsche
Rijk en de uitroeping van de republiek
wordt geëischt, werd met 20 tegen 5
stemmen verworpen.
Het aantal dooden, na den zinne-
loozen bomaanval der Engelschen op
Rotterdam in den avond van 28 Januari,
is thans gestegen tot 71, het aantal
zwaar gewonden bedraagt nog 56.
Een en zeventig dooden Een en zeven
tig menschenlevens worden er weer be
treurd door de nabestaanden, die hun
handen ten hemel strekken en zich af
vragen wat voor doel, wat voor nut het
heeft burgers te treffenonschuldige
slachtoffecs, die thuis gezeten in de
vredige ruët van hun woningen, over
vallen worden door Engelsche vliegers,
die hun dood verspreidende lasten maar
los laten, zoodra zij de bebouwde kom
van de stad onder zich zien of vermoe
den. Waar komen deze lukraak gewor
pen bommen terecht Militaire doelen
werden niet getroffenOnder de ge-
doode personen bevinden zich geen Duit-
schers, geen enkele, noch civiele, noch
militaire personen Wat deert het dezen
vliegers, wat zij rakenZij trekken er
op uit, alleen met het doel hun bommen-
last op de een of andere manier kwijt
te raken. Waar hij terecht komt, doet
niets terzake. Rotterdam doeltreffend
gebombardeerd heet het aan den ande
ren kant. En in Rotterdam zijn 71 fa
milies weer in rouw gedompeld. Nog 56
personen kreunen in de ziekenhuizen,
worstelen om hun leven. Onder de puin-
höopen der woonhuizen liggen vermisten.
De Nederlandsche luchtbeschermers, de
Duitsche brandweerdiensten hebben hun
plichten van naastenliefde verricht en
op heldhaftige wijze alles gedaan wat in
hun vermogen ligt, om hulp te bieden.
Tegen de Britsche lafhartige verraderlijke
aanvallen kan de bevolking zich niet
verweren. Een woord van protest zij hier
op zijn plaats
Singapore is alleen
mooi, en naar gelang van
de belichting ook we>
eens indrukwekkend, var.
buiten af gezien, van het
schip af, zoolang dat nog
op eenigen afstand uit
den wal ter reede ligt.
Een „Koningin van her
Oosten” is de stad aller
minst; zij mist zelfs de
eigenschappen, die haar
naaste gevolg dier
zouden kunnen
Zij blijft de
onder de groote
den verren
't uiterlijk.
Deze courant verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
BUREAUX WAGENSTRAAT 35 37
Bijkantoor-, Scneveningen Keizerstr 319, Iel. osuatu; Filialen: Rijswijk
Kantoorboekh. Leeuwendaal, Oranjelaan 3, Tel. 119461, Voorburg, Boekhan
del H. E. G. Ruys, Heerenstr, 124, Tel. 778038; N.V. Kantoorboekh. Th. J.
de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel. 330263} Boekh. J. B. v. Seters Jr„ There-
siastr. 108a. Tel 772444: Boekh. E. O Couvée. van Hoytemastr. 66. Tel. 721187
Houders van boterkaarten kunnen des-
gewenscht bon 9 van de boterkaart tot
en met Donderdag inleveren .bij hun
slager om daar in het tijdvak van 19
t/m. 27 Februari a.s. rundvet op te ont
vangen.
Zooals men zich zal herinneren, is er
van officieele zijde in het najaar reeds
op gewezen, dat er in den winter een
periode zou komen, waarin minder vet
in den vorm van boter beschikbaar kon
worden gesteld.
Opzettelijk spreken wij van vet in den
vorm van boter, omdat in dezen tijd
hoofdzaak is, dat men een bepaalde hoe
veelheid vet krijgt. Of dit in den vorm
van boter, margarine of rundvet wordt
genuttigd, is van ondergeschikt belang.
De voornaamste zorg voor de overheid
is. dat iedereen, ondanks de moeilijk
heden. welke zich in de verschillende
jaargetijden voordoen, zijn deel krijgt.
Daarom zijn houders van vetkaarten
geruimen tijd in de gelegenheid gesteld,
op hun vetbonnen boter te koopen tegen
verminderden prijs. Thans is de tijd
aangebroken, dat de overheid met boter
extra zuinig moet zijn, maar zooals in
dertijd ook reeds werd aangekondigd,
kan nu margarine beschikbaar worden
gesteld, welke daarvoor achter de hand
is gehouden.
Houders van vetkaarten kunnen ech
ter, als zij dat willen, op bon 7 van de1
vetkaart ook boter krijgen, doch zonder
reductie. Dat hierop thans geen reductie
wordt verleend is billijk want wat voe-
dingswaarde betreft, doet margarine voor
boter volstrekt niet onder.
het witte seinlicht op Noord- den kortst moegelijken tijd
als Broeder in rood licht die illusie te niet te doen
punt veranderen; dat is het Voor een goed Hollan-
oogenblik, waarop het der is Singapore kort ei,
het schip een schip direct van koers
half uurtje ter reede van veranderen moet. Grillig
Muntok heeft geankerd, en onbestemd, eerst later
is den verderen Zondag in meer vaste contoeren, mige
ÓS Zee t tFvi’l"* mor» lint old *4- 1 i
geen land, alleen, zoodon- genaderd, doemt "dan het vindt "in "een stad-in-ver-
op,
De laatste berichten uit Birma melden,
dat de Japansche troepen na de ver
overing van Moelmein op verschillende
Punten tegelijk over de Salwien zijn ge
trokken en een onmiddellijken aanval op
de havenstad Martaban hebben ingezet,
alwaar de Engelschen nieuwe stellingen
«ebben aangelegd, zoodat hier heftige
gevechten worden verwacht.
De Japansche luchtmacht heeft Maan
dag verscheidene aanvallen op Martaban
gedaan, terwijl de te Moelmein opgestelde
artillerie de militaire doelen eveneens
onder vuur neemt
United Press bericht uit Rangoon, dat
de slag in Birma wordt gevoerd aan een
front van 80 k.m breedte, van de mon
dig van de Salwien tot aan Paan. De
Japanners probeeren deze rivier in het
rnondingsgebied over te steken en boven
dien met kleine booten ten Noorden van
rsjangson aan land te komen Als gevolg
,an de Japansche landing bij Paan,
Martaban in de flank bedreigd
MARGARINE AAN DE BEURT
Om misverstand te voorkomen,
vestigen wij nog eens de aandacht op
het volgende
Voor brood, gebak, vleesch, vleesch-
waren en aardappelen is deze week
geldig bon no. 7.
Van de boterkaart eveneens bon 7,
uitsluitend voor boter. Op bon 7 van
de vetkaart kan men naar verkiezing
margarine koopen of boter zonder
reductie.
Bovendien zijn nog geldig:
bon 6 aardappelen,
bon 6 van de boterkaart voor boter
en
bon 6 van de vetkaart voor boter
met reductie
en bon 195
(t/m. 21 Februari).
boven klimt, van
men vaak verras-
mooie gezichten
Ontstellend, onheilspellend zijn de be
richten van heden, met betrekking tot
den strijd in Oost-Azië, in den grooten
Archipel, die zich uitstrekt langs bijna
een zesde deel van den om trek der
aarde, van Sumatra’s Westkust tot de
Oostpunt van Nieuw-Guinea, waardoor
Nederland, de grootste aequatoriale
mogendheid is. Bommen op Soera
baja, op Malang, op Madioen, dicht-be-
volkte steden, bekend bij duizenden
oudgasten in ops land, die er een deel
van hun leven hebben doorgebracht.
Soerabaja, het Indische Rotterdam In
dië’s eerste handelsstad, en belangrijk
ste marinebasis, een stad met ruim
360.000 zielen, waarvan ruim 30.000
Europeanen, Malang, de mooi gelegen
bergstad met 100000 inwoners, waar
van 10.000 Europeanen, Madioen met
ruim 50.000 zielen, waarvan bijna
3000 Europeanen, werden door het Ja
pansche luchtwapen met bommen be
stookt. Ook het vliegveld bij Magetan.
een plaats van 10.000 zielen met onge
veer 70 Europeanen, werd door Japan
sche bommenwerpers aangevallen De
Japansche tactiek bij den zich nu snel
ontplooienden aanval op Java is dui
delijk: het zoo snel en zoo goed moge
lijk systematisch vernielen der vlieg
velden, teneinde een landing te verge
makkelijken.
de zee
Soerabaja
In Soerabaja vormde het Marine-eta
blissement het voornaamste doelwit der
Japansche luchtaanvallen. Dit groote
complex van binnenhavens, werkplaatsen,
fabrieken en werven ligt in het Noorden
der stad, de „Oedjoeng” is de naam dien
iedere Hollander, die iets van Indië af
weet, kent op den rechterover van de
Kali Mas, waar deze in de Straat van Ma
doera uitmondt.
Soerabaja is een stad vol leven en ver
tier. De energie, de taaie volharding, den
ontembaren ondernemingsgeest, die Hol
land groot maakte in de 17de eeuw, en die
nog altijd het kostelijke bezit vormen van
het' Nederlandsche volkskarakter, vindt
men, in hun zuiversten vorm terug onder
de blanke bevolking van het indrukwek
kende centrum van handel, scheepvaart
en industrie, dat Soerabaia in den loop
der jaren is geworden.
Nederlandsch-Indië heeft, als uitge
strekt eilandenrijk, een druk scheep
vaartverkeer met tal van lijnen, die de
verbinding van de eilanden' onderling
onderhouden, de lijnen van de Paket-
vaart Maatschappij en met verschei
dene belangrijke internationale verbin
dingen onder vreemde vlag. De schepen
van de groote Nederlandsche scheepvaart
maatschappijen, die van de Stoomvaart-
Maatschappij „Nederland" en van den
Rotterdamschen Lloyd, onderhielden in
geregelden dienst de verbinding met het
moederland, maar tal van buitenlandsche
scheepvaartmaatschappijen, Engelsche.
Fransche. Duitsche. Japansche, Zweed-
sche, Deensche en ook Noorsche en Itali-
aansche onderhielden een druk verkeer
op Indië’s belangrijkste haven.
Tusschen de groote stoomers op de
reede bewegen zich de slanke en sierlijke
vaartuigen der inboorlingen en Chinee-
zen, die naar het nabijgelegen eiland
Madoera koersen.
Tot de meest voorkomende verschijnin
gen aan de havenkaden en op de reede
van Soerabaja behooren uiteraard de
schepen van de Paketvaart Maatschappij,
die van deze havenstad uit in tal van
richtingen den grooten archipel in varen.
Als afscheephaven van Java’s landbouw,
producten heeft Soerabaja groote betee
kenis. Producten ter waarde van millioe-
nen guldens liggen opgestapeld in de
groote pakhuizen, welke zich op de uit
gestrekte haventerreinen bevinden. Soe-
rabaja heeft een zeer rijk achterland, dat
zijn producten per trein en vrachtauto
naar de havenstad afvoert. Ook de in
voer, uit Australië en Japan, was be lang-
-Singapore staat op verscheidene
plaatsen in brand, zoo meldde gister
ochtend de oorlogscorrespondent van
de „Tokio Asahi SJimboen”. Verken-
mngsvliegers hebben waargenomen,
du in de oorlogshaven van Singapore
geen oorlogsschepen meer liggen. Wel
echter ten Zuiden van de eiland-
vesting, waar een uit 20 tot 25 oor
logsbodems en transportschepen be
staande vloot is geconcentreerd.
De meeste deskundigen zijn het er over
eens, dat de positie van Singapore wan
hopig is, aldus de Londensche correspon
dent van de „Chicago Daily News". Alge
meen is men thans van meening, dat
Singapore tegen de steeds krachtiger
wordende luchtaanvallen niet voldoende
kan worden beschermd tengevolge van
oen gebrek aan voldoende jachtvliegtui
gen Het belangrijkste vliegveld op het
eiland ligt reeds onder schootsbereik van
de Japanners, terwijl het andere belang
rijke vliegveld aan den Zuidelijken kant
van het eiland voortdurend blootstaat aan
bomaanvallen.
ruimen van
teekenend gezegd: vuil.
De stad draagt een ver
waarloosd karakter, som-
„,,sj wijken doen ver-
„vrij”; men ziet als ’t schip al dicht is moeden. dat men zich be-
geveer tegen zonsonder- eiland Doerian op““ met val*"
gang, doemt nog een niet ver daar vandaan,
oogenblik flauw de kust- misleidend door
lijn van Sumatra op. lijke teekening in het
Den volgenden morgen duister. het in de
vroeg bereikt men de zeevaart zoogenaamde
reede van Singapore, het- „Valsch Doerian” om zijn
geen beteekent, dat men misleiding door de zee-
des nachts een van de vaarders aldus gedoopt
meest interessante gedeel- D* 1
ten van de reis, de vaart mijl;
door de menigte kleine wordt V„UI
eilandjes van den archipel den boeg een flikkerlicht
gewaar. Nog doemen aan
alle kanten als rugger.
van grillige monsters der
zee, de contoeren van
ficier, die. zooals dat heet ontelbare eilandjes uit
het duister
Des morgens,
i half
,Treub" op de
van Singa-
- n uur later -
aan de kade gemeerd, vol den toerist,
■even en bedrijvigheid pore strc.eg
aan boord en op de kade werd reeds
nauw zelf, waar de inboorling Wat het C-S—
waren, volgen druk zaken doet met de
honderden contractanten
in de
schip.
Singapore is als stad
„de half-cast” van het
Oosten. Het heeft een
sterk westersch uiterlijk
cachet, maar het innerlij
ke leven blijft toch ty
pisch tropisch. Er is, als
in alle Oostersche steden
van eenig belang, druk
vertier langs eenige
hoofdwegen, waarlangs
de electrische tram als
beweegbaar groote-stad-
décor al heel weinig ef
fect maakt.
Van een bijzonder stads
schoon kan heelemaal
niet gesproken worden,
tenzij men, om met wij
len Rodin te spreken, ook
het schoone in 't afstoo-
telijke zoeken wil. De
eenige fraaie rit, dien
men met de auto maken
kan, is langs den hoogen
heuvel van het eiland,
een weg, die door een
niet al te fleurig
uitzienden rubbertuin
naar
waar
send
over zee heeft.
Geven massieve, hoog-
opgetrokken gebouwen,
als Raffle’s hotel en
John Little’s, het bekende
warenhuis met zijn
„lunchroom”, het idee,
dat men
Europeesch centrum is,
aan den anderen kant
werkt alles samen om in
Deze week kan de officieele tekst wor-
oen tegemoet gezien omtrent de instel-
,ng van een geallieerden oppersten oor
logsraad voor de Stille Zuidzee, aldus
‘dt „Aftonbladet" uit Washington. Vol-
Sens hetzelfde bericht wenschen Austra-
,le; Ned.-Indië, Nieuw-Zeeland en China,
de zetel van dezen oorlogsraad naar
Washington zal worden overgebracht
.Men verklaart in diplomatieke kringen
Washington, dat de voornaamste oor
aak van deze houding der mogendheden
3n de Stille Zuidzee is. dat de Veree-
,*gde Staten de machtigste mogendheid
1 van die. welke in het front tegen de
saiogendheden vereenigd zijn. Boven
en heeft tot deze houding, zoo wordt
Jder verklaard, de ontevredenheid van
j^Galië over de Londensche oorlogs-
bijgedragen.
ruggen rstin
plaatsen,
halfcast
steden van
Oriënt om
maar ook om ’t geen er
door haar levensaderen
gaat...
Zoo is Singapore voor
Wat Singa-
strategfsch beteekent
contoeren
eilandjes