De Rede
van
onservatorium
(Dcmflavin'
g PASTILLES
den Rijkscommissaris
BINNENLAND
BUITENLAND
BEKENDMAKING
Antwoord van
prof. dr. G. A. S. Snijder
van
HET WEERMACHTBERICHT
ÏHAAGSCH
ITALIAANSCH
WEERMACHTBERICHT
den Gemeentelijken Cri^.
en Distributiedienst
te ’s-Gravenhage
HAAGSCHE COURANT Donderdag 12Februari 1942— 2e bl. pag. 2
ONDERWIJS
Het
om
Duitschland strijdt voor Europa
KERKNIEUWS
Toespraak tot Ned. Kul tuur kring
Aan het Donetzfront werden den vijand
zware verliezen toegebracht
Gemeenschapstaken
i
voornaamste middel voor.
45-jarige vertegenwoordiger
het leven gebracht
Bijzondere middelen noodzakelijk
488e STAATSLOTERIJ
'4.
RECLAMES.
nemen.
(Vervolg van frontpagina)
alle
8213
8581
op
15602 18996 2161’
3272 6360 9566
12857
3714 6751 9951
Hierna begroette prof. Snijder de Gene-'
raalkommissarissen en de Secretarissen,
generaal en richtte hij meer in het bijzon
der het woord tot de leden van den eind
1940 door hem opgerichten Nederlandschen
Kultuurkring.
Dames en heer en,
Het is al meer dan een jaar geleden,
sinds wij voor het eerst bijeenkwamen
en er is in dat jaar veel gebeurd. Van den
beginne af aan hebben wij gestreefd naar
samenwerking met de bezettende over
heid, omdat' wij inzagen, dat dit de weg
was voor ons volk, op grond van ons ver.
leden, onzen ingeboren aard en met het
oog op onze toekomst, die wij niet anders
1011 4451
1034 4559
1194 4860
1503 4948
1546 5172
1677 5230
1755 5256
1855 5299
1892 5512
1993 5552
2042 5558
2215 5584
2218 5719
2222 5777
2313 5963
2497 6074
2514 6118
2745 6222
2798 6247
2834 6293
3147 6311
3206 6338
3295 6470
3305 6482
3318 6487
3327 6493
3652 6546
3656 6604
3700 6870
3739 6934
3889 6989
3993 7101
4048 7157
4099 7178
4219 7191
4405 7223
1008 4009
1019 4017
1025 4018
1036 4076
1066 4089
1086 4126
1095 4202
1112 4211
1142 4214
1152 4237
1165 4277
1225 4304
1283 4340
1337 4367
1351 4374
1385 4378
1401 4390
1450 4433
1474 4448
1479 4456
1504 4465
1505 4517
1521 4542
1527 4568
4953 8002 11295
4999 8010 11355
5019 8027 11416
5044 8054 11429
5064 8096 11477
5082 8106 11499
5118 8122 11514
5132 8146 11534
5139 8154 11536
6950
6973
7014
7015
7099
7189
7193
7212
7233
7271
7289
7354
7368
7373
7426
7444
7467
748"
7498
7514
7531
7578
ar
G'
th
di
Fi
b<
hi
ti:
hi
ui
e<
w
P
01
ei
s<
ir
le
tc
Vi
n
n
r<
ai
ti
P
P:
ir
ei
w
in
di
i
Schoolgebouwen;
Nieuwe Schoolstraat 38 bij Mauritsaade
Laan van Meerder voort 383
Broekslootkade 19. Rijswijk.
Opgericht 1914 28ste Schooljaar.
NIETEN.
9981
9990
10110
10117
10148
10196
10272
10275
10294
10343
10369
10457
10463
10469
10471
Stoottroepen voor blanke wapenen
man tegen man
Steunt de Nederlandsche Ambulance v/h.
Oostfront, Koninginnegracht 22, giro
87600. ’s-Gravenhage.
U zult heden geen concrete plannen van
mij verwachten. Wij zullen steeds dat
doen, wat ons dienstig schijnt tot het hoo-
gere doel en in overeenstemming met de
richting van het geheel. Daardoor hoopt
de N.K.R. het best het Nederlandsche volk
en dat niet alleen! te dienen. Dat u
den N.K.R. hebt ingesteld om de belan
gen van de Nederlandsche kuituur
te behartigen, is ons een bewijs, dat ook
gij overtuigd zijt, dat voor het nieuwe
Europa een zelfstandige Nederlandsche
kuituur een waardevol en onontbeerlijk
dankbaar zal zijn
In deze overtuiging vatten wij onze
taak op, vertrouwend, dat het Nederland
sche volk, wanneer het eenmaal zijn weg
gebaand, zijn plaats in de nieuwe gemeen
schap veroverd heeft, den Führer, die ons
allen de nieuwe wegen wijst en thans het
lot van Europa in zijn sterke handen
houdt, en u, mijnheer de Rijkscommis-
saris, als den voltrekker van zijn wil,
dankbaar zal zijn.
Dit is- de taak, die voor den kunstenaar
van heden en morgen is weggelegd.
En hier zou ik ook nog een kwestie
willen aanroeren, waardoor wij den toe
stand van de kunst in onzen tijd mis
schien het beste begrijpen. Deze tijd stelt
zulke hooge eischen op elk gebied van den
strijd om het bestaan, in de eerste plaats
dus op direct .politiek, op militair en op
economisch gebied, hij eischt een zoo
enorme inspanning van alle krachten
voor dezé zeer dringende taken, dat het
nauwelijks denkbaar is, dat ergens nog
een overschot aan kracht vrij zou kun
nen zijn.
Dit overschot is er inderdaad. Wan
neer wij het voortbestaan en zelfs de ver
meerdering van ons kultureele leven on
danks den oorlog en juist in den oorlog
als een kenmerk van onze kracht en van
nog braak liggende krachtreserves aan
merken, dan heeft dit een goede reden.
Ik sprak daarover, aangezien wij ons
èr in den huidigen toestand rekenschap
van moeten geven, dat een zoo hoog over
schot van ongebonden kracht, als voor
waarde en eisch is voor de groote artis
tieke prestatie, voor het groote kunst
werk misschien niet aanwezig zal zijn en
dat wij van onze generatie, die zich in
een geweldige spanning bevindt en zich
daarin ter wille van de toekomst mis
schien ook moet opgebruiken, waarschijn
lijk in het geheel niet zulke prestaties
kunnen verwachten. Gij zult deze uiting
beslist niet verkeerd verstaan als een
soort kultuurpessimisme, wanneer ik te
gelijk er aan toevoeg, dat juist deze tijd
en zijn buitengewoon en diep beleven
zelf weer geweldige en op het oogenbhK
in het geheel nog niet te overziene kracn-
ten opwekt. Ook geldt dit niet op dezelf
de wijze voor alle gebieden der kunst.
Zoo zullen de kunstvormen, welke in een
direct en elementair verband met de
macht ook in politieken zin staan, in het
bijzonder de architectuur, eerder hun
gedenkteekenen van dezen tijd kunnen op
richten, doordat zij zijn wezen zichtbaren
vorm verleenen, dan dat dit eventueel
b.v. in de muziek moigelijk zal zijn, die
zich het allerminste van buitenaf laatbe-
invloeden.
Ned. Herv. Kerk. Beroepen te PinM'
jum en Zurich ds. A. de Wilds ia RS*
sichem (ü*UU.
18071 20711
18Ü96 20779
18111 20853
18141 20815
18180 20883
18 1 99 20991
18225 21033
18234 21051
18302 21059
18303 21061
18324 21013
18428 2101»
18362 21086
18374 21U4
18404 21119
18436 21142
18539 21143
16866 191R5
16873 ]918j
16987 152;,
17224 1923;
17269 ISig
17452 I95]j
eigen kracht.
Wat is geweten?
over de
en wat
bewust
Jtie
yen
h<
fiel
4d>
jer.
U'i'
jjou
por
jen
,*r
jen.
ha"
jlei
cei'
V
das
E
P
51:
en
por
en
0r<
div
sch
we
Kn
me
der
J’
De Directeur van den Gemeentelijk
Crisis- en Distributiedienst maakt beL„.'
dat de uitreiking ven inlegvellen
distributie-stamkaarten op Donderdag
en Vrijdag 13 Februari 1942 NIET In J
Dierentuin zal plaats hebben, DOCH
HET GEBOUW AMICITIA, WESTEIl^
no. 15. Ijjj
Twee Britsohe koopvaarders vernietigd
HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER,
11 Februari. (D.N.B.) Het Opperbevel
der Weermacht maakt bekend
De gevechten in het Oosten gaan bij
afnemende vorst voort
Aan het Donetz-front heeft de vijand
sinds gisteren alleen al in den sector van
een Duitsche legercorps verloren1639
gevangenen, meer dan 7500 dooden, 8
tanks. 19 stukken geschut, 164 machine
geweren en granaatwerpers en omvangrijk
ander oorlogstuig.
Aan onze eigen aanvalssuccessen in den
Zuidelijken sector van het Oostelijk front
heeft een formatie Roemeensche skiërs
groot aandeel gehad.
Bij Leningrad zijn nieuwe uitvalspo-
gingen van den vijand in het vuur van het
Duitsche omsingelingsfront bezweken.
Aan de Zuidwestkust van Engeland heb.
ben gevechtsvliegtuigen in den afgeloo-
pen nacht met bommen 2 koopvaarders
van 7000 ton in totaal tot zinken gebracht.
Een derde groote vrachtboot werd waar
schijnlijk vernietigd, nog een schip be.
schadigd. Andere gevechtsvliegtuigen, die
voor een gewapende verkenning waren
vertrokken, plaatsten in scheervlucht
bomtreffers van zwaar kaliber op een
groote fabriek aan de Oostkust van Schot
land.
In Noord-Afrika zijn vrij krachtige
verkenningsstrijdkrachten van den vijand
teruggeslagen. Stuka’s en torpet31vlieg
tuigen berokkenden den vijand aanzien
lijke verliezen aan rollend materieel. Ten
Noordoosten van Tobroek vertoonde een
lichte Britsche kruiser na een bomaanval
van een Duitsch vliegtuig slagzij.
Een vrij beperkte formatie Britsche
bommenwerpers heeft in den afgeloopen
nacht woonwijken in het kustgebied van
Noordwest-Duitschland aangevallen,
In de afweergevechten der laatste da
gen heeft Feldwebel Schmidt, groeps
commandant'bij de eerste compagnie van
het 119de regiment infanterie, zich door
persoonlijke dapperheid bijzonder onder
scheiden.
13119 16070 19359 21948
s?
Nederlandsche kuituur beschouwen en
door velen ook zoo beschouwd worden,
ontbreken. Maar de Kultuurraad Is naar
andere gezichtspunten en op sndere wijze
dan door het evenredig kiesrecht samen
gesteld t de criteria, die gegolden hebben
zijn die van de toekomst, niet die van
gisteren.
Ik weet ook, dat enkelen, die ik hier
gaarne gezien had, zich uit persoonlijke
overwegingen onttrokken hebben aan een
gemeenschapstaak, waarvan Wij het alge
meen belang zeer wel inzien.
Des te meer waardeer ik het, mijne
heeren leden van den Kultuurraad, dat
gij niet geaarzeld hebt, uw taak in het
belang van ons volk en onze kuituur
op u te nemen. Ik dank u voor uw be
reidwilligheid en verantwoordelijkheids
besef.
Op den duur zal het noodig zijn, het
aantal leden van dit college uit te brei
den, want al hebben wij niet voor e 1 k
onderdeel onzer taak een specialist noo
dig, op verschillende belangrijke gebie
den zal nog moeten blijken, wiens stem
het meest verdient gehoord te worden.
Wij allen, mijne heeren leden van den
Kultuurraad, moeten open staan voor de
verlangens en wenschen, die in ons volk
leven. Een punt wil ik hier in het bij
zonder naar voren brengen. Gij, mede
werkers van den Nederlandschen Kul
tuurkring. die destijds den moed uwer
overtuiging bezeten hebt, neemt een bij
zondere plaats in. Het is mij een be
hoefte u de verzekering te geven, dat u
in het bijzonder steeds een open oor
voor uw gedachten en wenschen in den
Nederlandschen Kultuurraad zult vinden.
premie van f 30 000 en een van 3000
In de vorige lijst staat: 2611 m.
2641 17922 f 70 m. z. 17912 70.
1779
1879
1895
1952
1962
1995
2009
2020
2073
2121
2122
2133
2148
216!
2164
2188 5141 8167 11598 14557
2224 5177 8168 11619 14570
5213 8202 11638 14589
5258 8272 11652 14609
5260 8360 11726 14647
5294 8371 11752 14648
5313 8497 11831 14710
5327 8508 11859 14715
5359 8569 11871 14721 -17981 20133
5376 8595 11889 14772
5385 8694 11915 14789
5482 8708 11918 14811
5534 8715 11948 14878
5614 8810 11963 14886
5647 8920 12024 14894
5655 8925 12065 14915
5697 8930 12123 14916
5701 8940 12138 14917
5712 8971 12174 14973
5732 8980 12250 14992
5745 9025 12251 15007
5788 9065 12269 15054
5790 9094 12271 15060
5796 9098 12286 15091
5832 9125 12291 15103
5833 9138 12335 15165
2238
2263
2324
2367
2394
2411
2430
2443
2498
2529
2545
2563
2604
2605
2647
2655
2680
2705
2711
2728
2730
2735
2738
2743
2801 5840 9144 12358 15265 18553 2120°
2805 5849 9168 12372 15292 18556 2120*
2856 5883 9180 12413 15350 18579 2130
2871 5903 9182 12427 15440 18610 21315
2901 5953 9190 12o02 15446 18651 2135»
2940 5968 9241 12529 15474 18727 2131»
2943 6056 9243 12548 15482 18742 21401
2957 6069 9320 12635 15494 18767 21433
3013 6070 9337 12748 15528 18800 2140?
3036 6248 9345 12763 15551 18808 21515
3072 6324 9349 12789 15555 18846 215j
3188 6332 9388 12793 15565 18950 21578
3257 6339 9461 12797 15596 18991 2160?
3272 6360 9566 12857 15602 18996 2161’
3276 6364 9572 12858 15640 19008 2162»
3336 6420 9608 128(9 15681 19036 21664
3361 6444 9633 12880 15699 19092 21671
3429 6472 9645 12929 15755 19112 2169]
3436 6476 9775 12936 15823 19130 21’*
3522 6502 9’95 12943 15844 19146 218}*
3527 6543 9797 12947 15866 1922! 21»
3595 6617 9799 12971 15892 19226 2180*
3621 6626 9851 13007 15912 19276 219»?
3673 6627 9858 13054 15932 19300 2190’
3684 6636 9942 13075 15987 19337 2191'*
3692 6749 9944 13115 16008 19344 219’»
3714 6751 9951 lull!, luu,u ..2
3719 6761 9961 13162 16085 19371 219»},
3977 6766 9964 13253 16090 19468 1
3990 6919 9977 13283 16093 19477 211-
4001 6921
Ingebleven een prijs van 1000 e«n
13320 16105 1M8J
13357 16116 19493
13368 16140 195M
13375 16192 19527
13377 16240 19568
13379 16263 19623
13390 16276 19638
13459 16330 19663
13481 16347 19»
13584 16376 1968;
13594 16379 19(23
13662 16395 19776
13692 16400 19796
13700 16416 198H
13702 16468 19824
10502 13727 16469 19861
10508 13732 16492 19903
10568 13737 16592 19910
10612 13768 16601 1991!
10615 13772 16636 19941
10617 13773 16«W 19945
10662 13789 16701 19960
7595 10723 13791 16741 19977
7610 10748 13812 16751 19985
1538 4570 76’9 10764 13838 16765 ÏOO34
1576 4596 7672 10773 13860 16784 20051
1584 4607 7698 10797 13875 16807 20059
1588 4614 7792 10829 13881 16831 20061
1598 4616 7803 10881
1607 4639 7804 10906
1622 4669 7808 10953
1726 4699 7838 10967
1740 4765 7850 11005
4803 7852 11012
4829 7853 11030
13974 16844 20132
13986 16863 20149
13998 16888 20151
14012 1 6907 20212
14024 1 7059 20254
14061 17110 20303
J14088 17150 20305
4837 7900 11082 14273 17190 20360
4912 7919 11160 14274 17254 20395
4924 7936 11205 14293 17270 20410
4950 7986 11266 14315 17'01 20456
14337 17393 20508
14348 17405 20554
14362 17435 20564
14383 17484 20596
14404 17493 20613
14440 17499 20621
14450 17545 20628
14495 17584 20640
14554 17611 20643
17633 20645
17656 20616
17811 20618
17831 20691
17856 201®
17900 201»
17924 207»
17928 20131
7643 11255 14092 17459 19582
7732 11323 14200 17471
7746 11328 1 4352 17496 ijjjj
7798 11489 14373 17536 1995;
8022 11564 14426 17636 19^
8148 11623 14546 17652 lg-j0;
8213 11636 14712 17703 199^
8228 11648 14754 17768 200?.
8375 11737 14831 17842 201®
8414 11788 14984 17906 30177
8428 12037 15175 17940 2055’ I
8513 12077 15195 18005 20586
8529 12099 15323 18013 206J5
8540 12187 1 5385 18086 20698
8581 12200 15606 18153 20837
8620 12258 15671 18344 20fiy
9104 12276 15676 18396 21000
9139 12465 15880 18454 21010
9175 12612 15984 18534 21186
9256 12765 16124 18592 21Ï05
9283 1 2912 16177 18606 21385
9300 12918 16201 18667 21JJJ
9357 12951 16341 18677 21444
9475 13041 16406 18755 21449
9892 13059 16431 18913 21553
10035 13154 16478 18944 2164;
10096 13298 16605 19051 21650
10182 13381 16682 19075 2168;
10682 13509 16684 19132 21758
10714 13534
sluitend de bevordering en ontwikkeling
van het Nederlandsche volk moet dienen.
De daad, die wij heden hebben verricht,
komt slechts in zooverre voort uit een
belang van de bezettende overheid, als
deze bij een zoo geregeld mogelijken
voortgang van het geheele leven in het
bezette gebied ook onder de veranderde
omstandigheden geïnteresseerd is en hier
toe behoort in de eerste plaats ook het ge.
heele kultureele leven, dat buitengewoon
sterk uit het evenwicht was geraakt en der.
halve een bevordering, die met veel begrip
te werk móet gaan, van noode had. De die.
pere en verdere beteekenis van deze daad
evenwel leert gij dan kennen, wanneer gij
haar niet als een bestuursmaatregel der
bezettende overheid beschouwt, maar in
dien gij mij daarnaast als den vertegen
woordiger van het Duitsche Rijk als het
Germaansche kernland ziet. Als zoodanig
heb ik u gezegd, dat wij u niet alleen de
practische maar ook de diepere en essen-
tiëele ervaringen ter beschikking willen
stellen, waarbij ik, als vertegenwoordiger
uitsluitend van de bezettende overheid,
nauwelijks een interesse zou kunnen laten
gelden.
Wanneer de instelling van den Neder,
landschen Kultuurraad in de toekomst
werkelijk een mijlpaal in de ontwikkeling
van het Nederlandsche kultureele leven
beteekent, wanneer zijn arbeid ertoe bij
draagt, dat de Nederlandsche kuituur uit
den voedingsbodem van het ras en het
volkseigene vruchtbaar groeit, dan opent
deze daad tegelijk en noodzakelijkerwijs
ook den weg naar de gemeenschap van het
gelijke bloed, die reeds heden door de
gebeurtenissen der laatste jaren tot een
uiterlijke lotsgemeenschap is geworden.
In dezen zin heb ik als vertegenwoor
diger van het Duitsche Rijk tot u gespro
ken en de wenschen voor een vruchtbaren
en succesvollen arbeid, die ik u zou willen
medegeven, zijn wenschen uit het diepst
van mijn hart, want hun vervulling is een
vervulling voor ons allen.
In antwoord op de rede van den Rijks
commissaris sprak hierna prof. dr. G.
A. S. Snijder, president van den Neder
landschen Kultuurraad. in het Neder-
landsch:
Mijnheer de Rijkscommissaris,
U hebt den Nederlandschen Kultuur
raad het kultureele geweten van het
Nederlandsche volk genoemd en daar
mede zijn grondslag en zijn taak aange
wezen. Grondslag kan steeds slechts het
volk in zijn geheel zijn, de Nederland
sche natie, niet in staatschen zin, maar
in de oorspronkelijke beteekenis eener
gemeenschap door gelijkheid van ras
innerlijk en uiterlijk verbonden, en door
een gemeenschappelijk beleven van haar
geschiedenis tot een bewuste eenheid
geworden.
Wij deelen met het Duitsche volk on
zen aard en ons bloed. De geschiedenis
van het Duitsche volk is echter slechts
ten deele ook de onze, en juist de laatste
eeuwen hebben geleid tot een toenemende
verwijdering welke haar grond in de zeer
sterke historische belevenissen van on
zen tachtigjarigen oorlog, onzen opstand
tegen een overheersching, die niet met
onzen aard strookte, vond, die dan tot
een vervreemding werd, welke de laat
ste jaren bovendien nog door een angst
psychose werd belast.”
Hierop schetste spr. hoe juist deze
vervreemding tot een bovenmatige
waardeering van het begrip „staat”
leidde, ten gevolge waarvan de beteeke
nis van het volk miskend werd en de
overtuiging, dat een volk een eeuwig
wordend, zich vernieuwend wezen is,
dat, gelijk ieder levend wezen naar
zelfverwerkelijking streeft, verloren
ging. Deze ontwikkeling werd dan nog
verhaast door factoren van uiterlijken
aard als industrialiseering en vlucht
naar de groote steden, waardoor het
probleem der „massa” ontstond.
„Daar ik overtuigd ben, dat al wat
men voor kuituur kan doen van een ge
zond volk dient uit te gaan en in een ge
zond volk ook slechts zijn grondslag kan
vinden, is het mij een bijzondere voldoe
ning, dat u juist ook de zorg voor de
volkswaarden (Volkstumpflege) als be-
hoorend tot het gebied van den N.K.R.
hebt aangewezen.
Wij zullen daaraan bijzondere aandacht
wijden en het als een onzer voornaamste
taken beschouwen, het volksche bewust
zijn van den Nederlander weer aan te
kweeken en aan te sterken.
Daartoe zal het in de eerste plaats
noodig zijn den Nederlander te bevrijden
uit zijn krampachtige, op den Staat in
gestelde bewustzijnsvernauwing en hem
terug te leiden tot de ruime binding aan
zijn volk. Ook daarom is het van belang,
de verbondenheid als volk, die tus-
schen het Duitsche en het Nederlandsche
volk aan deze en gene zijde dgr staats
grenzen bestaat, weer tot bewustzijn te
brengen. Dat wil geenszins zeggen, dat
wij een versmelting beoogen. Ken derge
lijke oplossing van het probleem zou een
groot verlies beteekenen en het zou ook
niet in den zin van den Führer zijn, wan
neer op die wijze de rijkdom der Ger
maansche verscheidenheid lichtvaardig
werd prijsgegeven.
Gij zelf, mijnheer de Rijkscommissa
ris, hebt ons immers het woord van den
Führer gebracht, dat luidde: „Niemand
zal gelukkiger zijn dan ik, wanneer wij
in de menigvuldigheid en verscheiden
heid van de Germaansche ruimte in
Europa de oude Nederlandsche kuituur
tot een nieuwen en hoogen bloei zien op
groeien en ontluiken.”
Deze verzekering onzer kultureele zelf
standigheid, welke de leider der N.S.B.
als kostbaar geschenk van den Führer
onlangs heeft bekrachtigd, zullen wij
hoog schatten en behouden. Maar deze
zelfstandigheid mag niet opnieuw tot een dan in een groot Europeesch verband kun-
scheiding tusschen onze volkeren leiden." -3 T>--- ->-
„Verhooging der eigen kracht op grond
slag der volkswaarden schijnt mij de
taak van den N.K.R. te zijn. Ik leg den
nadruk op
Vijandelijke uitval ten O, van Meklli
mislukt
ROME, 11 Februari. (Stefani.) Hier
volgt het Italiaansche weermachtbericht
Bedrijvigheid van patrouilles en artil
lerievuur aan het front van Ain el Ga-
zala. Ten Oosten van Meklli mislukte
een vijandelijke uitval met steun van
pantserstrijdkrachten als gevolg van de
snelle inmenging onzer tanks. Verschei
den aanvallen, doeltreffend gedaan door
de luchtmacht, veroorzaakten branden en
verwoestingen in den rug van den vijand
Drie Engelsche jagers werden in den
strijd neergeschoten, een vierde door de
luchtdoe lartillerie.
Duitsche vliegtuigen hebben ook giste
ren militaire installaties op Malta her
haaldelijk gebombardeerd. Duitsche toe
stellen haalden een convooi in, dat reeds
door Italiaansche torpedovliegtuigen was
aangevallen en troffen herhaalde malen
2 groote koopvaarders en 2 escortevaar-
tuigen.
Een gruwelijk misdrijf is enkele dagen
geleden waarschijnlijk op Zondag
gepleegd in een benedenhuis aan de van
Hilligaertstraat te Amsterdam, op een
45-jarigen vertegenwoordiger.
De man. die alleen woonde, placht zijn
middageten behalve des Zondags te
gebruiken ten huize van zijn broer, die
eveneens te Amsterdam woont.
Maandag j.l. was hij echter niet geko
men en toen hij ook gisteren niet op den
gewonen tijd bij zijn broer kwam, ging
deze des avonds naar de van Hilligaert
straat, vermoedende, dat zijn broer wel
licht ziek zou zijn. Op zijn bellen kreeg
de man geen gehoor en de bovenburen
deelden, desgevraagd, mede, dat zij de
laatste dagen niemand in het beneden
huis hadden gezien of gehoord. Daarop
ging de man op de waranda en liet zich
in den tuin zakken, sloeg een raam van
de slaapkamer in en kwam zoo de wo
ning binnen. Daar wachtte hem een gru
welijke ontdekking: in de voorkamer
de zitkamer trof hij het lichaam van
zijn broer, liggende in een plas bloed,
aan, ook het hoofd geheel met bloed be
dekt.
Onmiddellijk werd de politie gewaar
schuwd die met een onderzoek aanving,
dat vandaag is voortgezet. Hedenochtend
zijn daartoe ook de officier van justitie
mr. H. A. Wassenberg, de rechter-commis-
saris mr. J. J. ter Maten en de politie
deskundige dr. Hulst uit Lelden ter plaatse
van het misdrijf geweest.
nen zien. De grondslag van deze samen
werking als gelijkgerechtigde partners ligt
in ons zelfbewustzijn als Nederlanders en
de erkenning daarvan door de Duitschers,
die in het nieuwe Europa de leiding zul
len hebben.
Wij kunnen deze leiding te gereeder
aanvaarden, omdat ons niet eens, maar
herhaaldelijk, onze kultureele zelfstandig
heid. dat wil zeggen, ons bestaan als
zelfstandig volk, is toegezegd.
Wat kon noodzakelijker zijn, dan een
orgaan te scheppen, dat het Nederland
sche kultuurleven vertegenwoordigt, te
vens het vertrouwen van het hoogste ge
zag in ons land bezit. Zoo is de Neder
landsche Kultuurraad ontstaan het kul
tureele geweten van het Nederlandsche
volk. Dat wil dus zeggen, dat de Kul
tuurraad in de eerste plaats een Neder
landsche instelling is, die, als een ge
weten, een waarschuwende stem kan
doen hooren, wanneer Nederlandsche
kultuurbelangen bedreigd worden, van
welke zijde ook. Maar het geweten ver
hindert niet slechts. Belangrijker is, dat
het aandrijft tot handelen ten goede. De
taak van den Kultuurraad is derhalve
raadgevend in alle opzichten. Maar an
derzijds zijn maatregelen getroffen, dat
de raad van den Kultuurraad inderdaad
ook gehoord worde en niet lichtvaardig
terzijde worde gelegd.
De stem van het Nederlandsche volk
wordt vertegenwoordigd door de leden
van den Kultuurraad, die den president
terzijde staan. Ik weet wel, dat enkelen,
die zioh zelf als de coryphaeen van de
Academische examens
Universiteit van Amsterdam. Bevor
derd tot arts mej. E. R. Brandon en de
heeren J. M. de Jong en A. J. Bonne.
Artsex. 1c gedeelte de heeren B. L. Kos
ter. F. M. Haagsma, G. J. Schipper en P.
J. F. Dupuisdoet. ex. rechtswetenschap
de heeren Tj. H. Kingma, M. G. Kooper-
berg en H. I. Borel Rinkes.
Diverse examens
Scheepswerktuigkundige. Geslaagd
alhier voor diploma B de heeren D. P.
Koudenburg, Velsen; M. Kroon, Bussum;
voor diploma B le gedeelte: C. P.
Weijers, Utrecht en G. Westhoven, alhier.
deze
kultuurpolitiek ligt op het tweede gebied
van werkzaamheid, n.l. om den kultuur-
seheppenden, en hier in het bijzonder
wederom de jongere generaties, op taken
te wijzen, die u;t de gemeenschap voort
komen en die voor de gemeenschap moe
ten worden vervuld. Dit is een gebied,
waarop men door ge- en verboden weinig,
door werkelijke begunstiging ook van
materieelen aard, door raad en voorlich
ting en door begrijpende zorg voor de
als echt en vruchtbaar erkende waarden
buitengewoon veel bereiken kan.
Een derde gebied van kultuurpolitieke
werkzaamheid voor den Staat vloeit voort
uit het karakter van den Staat als natio
nale opvoedingsinstantie. Hier kan men
nauwelijks meer van een „gebied” spre
ken, hier is sprake van de algeheele func
tie van den Staat: Het gaat er om het
kultureele scheppen in zijn geheel, zooals
het uit de gemeenschap van het volk is
gegroeid, weer voor de gemeenschap in
te zetten, als middel voor de opvoeding
tot de gemeenschap.
Gij zult u misschien de vraag hebben
gesteld, of wij heden ten dage in Neder
land geen dringender en belangrijker ta
ken te vervullen hebben. Zeker is het
heden noodiger dan ooit, dat alle krach
ten, die bereid en in staat zijn verant
woording voor haar eigen volk en volks
karakter te aanvaarden, deze verantwoor
ding in de eerste plaats op zuiver politiek
gebied op zich nemen en hieraan voldoen
en dat zij zich niet op de schijnbaar minder
belangrijke „randgebieden” zooals b.v. dat
der kultuurpolitiek, terugtrekken. Ik zeg
schijnbaar: want in werkelijkheid is het
zoo, dat de revolutie op het gebied der
wereldbeschouwing op alle gebieden van
het nationale leven haar uitwerking heeft.
Het is derhalve geenszins zoo, dat de
Kultuurkamer en de Kultuurraad nu in
een als het ware luchtledige ruimte zijn
geplaatst in de verwachting, dat zich
daaruit wel iets zal ontwikkelen, zij heb
ben integendeel reeds heden en zeker
morgen een zeer belangrijke rol te ver
vullen: zij moeten ertoe bijdragen, dat de
Nederlandsche kuituur zonder belangrijk
verlies aan haar gezonde substantie den
weg tot haar volksehen oorsprong en haar
bronnen en daarmede den weg door de
geestelijke en politieke omwenteling van
onzen tijd vindt.
Naar aanleiding hiervan zou ik als
Duitscher u nog het een en ander willen
zeggen, want wij hebben op dit gebied
een ontwikkeling doorgemaakt, die har
der en ingrijpender was, maar ons daar
door ook veel duidelijker en helderder
deed zien, dan hier te lande het geval
was en is. Met de practische ervaringen
bij de organisatie, die wij langs verschil
lende omwegen verzameld hebben en
welke wij u op dit zoowel als op elk
ander gebied, gaarne ter beschikking stel
len. wil ik u ook essentieele ervaringen,
welke mij onlangs mede tot de oprichting
van dezen Nederlandschen Kultuurraad
aanleiding gaven, mededeelen. Hiertoe
behoort in de eerste plaats de kultuurhis-
torische beschouwing van onzen toestand
in het algemeen. Wij hebben een lange
en kultureele ontwikkeling achter ons van
hoog gehalte en dikwijls valt het ons moei
lijk te gelooven, dat deze ontwikkeling
nu als het ware een einde gevonden heeft
en dat wij, als is het dan ook niet juist,
dat wij van voren af aan beginnen, toch
een nieuw hoofdstuk moeten aanvangen.
Niet w ij hebben echter aan de achter ons
liegende ontwikkeling een eind gemaakt,
maar zij zelf heeft een eindpunt gevon
den.
Verdwaald en vastgeloopen
Herinneren wij ons slechts die stem
ming. die haar uitdrukking vond in de
meening. dat wij noodlottig verdwaald en
vastgeloopen waren, die stemming van
gebrek aan uitzicht op eenige gezondere
verdere ontwikkeling, waarvan tenslotte
de geheele Europeesche kuituur doordron
gen was en welker gemeenschappelijke
kenmerk een ziekelijk en nihiljtisch pessi
misme was geworden. Daaruit bestond
slechts een uitwegde terugkeer naar
den eigen aard. Wanneer ik over het con
servatieve, t.w. het den eigen aard behoe
dend en ontplooiend karakter dezer revo
lutie heb gesproken, dan beteekent dit
niet, dat deze revolutie tegen al het
vreemde en schadelijke in niet onverbid
delijk verder gaat. Daarbij kan het niet
vermeden worden, dat' zij ook veel waar
deloos maakt, hetgeen misschien voor onze
vaderen nog waarde had. daarvoor ontdekt
zij evenwel weer andere oorspronkelijke
waarden.
Wat in dit verleden echt en waardevol
was, gaat niet verloren, integendeelwij
wmnen het onnieuw. doordat wij het uit
alle onoprechtheid opheffen en aan het
onvergankelijk kultuurgoed de hem toe
komende plaats en rang verzekeren.
Evenmin als echte kuituur uit de poli
tieke conjunctuur kan groeien, evenmin
kan zij ook als het ware van boven af
bevolen worden Zij moet van onder af
groeien. Gij zult telkens opnieuw veel
moed en een taaien moed moeten betoo-
nen. want deze groei kan slechts langzaam
plaats vinden en wij moeten er ons ook
bij neerleggen, dat het onkruid sneller
groeit dan de vruchtdagende plant. Voor
afzonderlijke takken van kuituur laten
zich wel richtlijnen opstellen, volgens
welke zij zich moeten ontwikkelen en
ontplooien, maar juist in de kunst kan
men geen dogmatische eischen of zelfs
programma’s opstellen. De kunstenaar, die
niflt zooveel scheppende intuïtie, d.w.z.
diep inzicht in het wezen der dingen en
der ontwikkeling heeft, dat hij uit eigen
beweging de teekenen des tijds begrijpt
en de toekomst spekt, zal ook niet van
buiten af tot het beleven van zijn tijd ge
bracht kunnen worden Zeker wij hebben
zeer bepaalde voorstellingen b.v. betref
fende het drama of de beeldhouwkunst
en in het algemeen van alle kunstuitin
gen, die bij ons nassen en aan onze eischen
voldoen. Wij kunnen echter de vervulling
van deze voorstellingen niet afdwingen of
ook maar bespoedigen De regel, dat de
kunstenaar zijn tijd altijd vooruit is, heeft
geen algemeene geldigheid. Hij is zelfs
twijfelachtig in een tijd, die als de onze
zich dagelijks als het ware zelf vorm geeft
en wien wezen en grootheid zoo duidelijk
zijn, dat deze waarschijnlijk in het geheel
niet eerst de artistieke vormgeving van
noode hebben, om tot het begrijpend be
wustzijn van den tiidcenoot door te drin
gen l. w. - - -
die dezen tiid niet zelf medebeleven. zijn
wezen en zijn grootheid slechts uit een
artistieke vormgeving kunnen navoelen.
De nieuw te vormen gemeenschaps-
staat moet zich met al deze, rechten en
plichten tot een hooger begrip van ver
antwoording samenvattende, opgaven be
zighouden. Om op het gebied van de
kuituur zijn doel te bereiken, moet hij
voor de beide bovenbedoelde gebieden
van werkzaamheid het groeien van de
kuituur uit de gemeenschap en het
werken ten behoeve van de gemeenschap
van bijzondere middelen gebruik ma
ken. Deze bijzondere instellingen zijn nu
ook in Nederland met de oprichting en
den opbouw van de Nederlandsche Kul
tuurkamer en nu met de inwijding van
den Nederlaindisdhen Kultuurraad gege
ven, nadat reeds eerder door de oprich
ting van het departement van Volksvoor
lichting en Kunsten de voorwaarde voor
het voeren van een kultuuijpolitiek van
staatswege vervuld werd.
Boven sprak ik van de kultuurpolitieke
maatregelen van den Staat, voor welke
de voorwaarden in zooverre zakelijk vast
staan, als het onderscheid tusschen posi
tief en negatief, tusschen waardevol en
schadelijk absoluut vast staat. De Kul
tuurkamer voert deze maatregelen uit.
Zij is daartoe uitgerust met beschikkings
bevoegdheid en zelfs met een beperkte
bevoegdheid om straffen op te leggen.
Waar het er in het geheele kultuurleven
om gaat,, te oordeelen over goed en slecht,
over de vraag of iets al of niet waard is
bevorderd te worden, kortom overal waar
sprake is van een materieele waardeering
op het gebied van de kuituur, daar ver
vult de Kultuurraad zijn tweeledige func
tie. kritiek en initiatief. Nu is het niet
zoo. dat deze functie in het Nederland
sche kultureele leven slechts door den
Kultuurraad zal worden vervuld, deze
moet haar slechts als de hoogste instan
tie en met de hoogste verantwoordelijk
heid uitoefenen als het kultureele gewe
ten van de natie.
De Kultuurraad heeft geen andere
belangen te vertegenwoordigen dan
die van het geheele Nederlandsche
kultureele leven. In deze positie heeft
de Kultuurraad het karakter van een
niet onder een bepaald ministerie
staanden raad van bijstand, die uit
hoofde van zijn ervaring en zijn ver
antwoordelijkheidsgevoel het geheele
staatsbestuur en daarenboven alle Ne
derlandsche kultuurinstellingen advi-
seerend terzijde staat, die van haar
kant den Kultuurraad de mogelijkheid
van waarneming, advies en initiatief
hebben te verleenen. Zijn eigen auto
riteit berust evenwel niet op een be
velende bevoegdheid, maar pp de per.
soonlijke en zakelijke autoriteit en
prestaties van elk zijner leden. De
Kultuurraad is derhalve ook geen
lichaam, dat met meerderheid van
stemmen beslissingen neemt.
De meening van elk lid is evenveel
waard en wordt uitsluitend bepaald door
haar zakelijken inhoud. Het is geen ver.
mindering, maar een verhooging der be.
teekenis, wanneer ieder zeggen kan, dat
zijn meening beslissend kan zijn, niet om.
dat zij de instemming van meerderen ge
vonden heeft maar omdat zij, ook al is
zij misschien alleen gebleven, toch van
doorslaggevende beteekenis was. Het in
winnen, de keuze en de samenvatting van
deze uwe meening vindt plaats door uwen
president. Deze staat in zijn functie in
den rang van een secretaris-generaal het
geheele staatsbestuur terzijde. Ik ben er
mij van bewust, dat het op zich nemen
van een zoodanige verantwoordelijkheid
juist heden misschien bijzonderen moed,
in elk geval echter een belangrijke zeker,
heid van zichzelf en een zeer sterk ge
voel voor den weg en de toekomstige ont
wikkeling van het Nederlandsche volk en
zijn kuituur vereischt. Ik twijfel er ech
ter niet aan-, dat de benoemde mannen
deze kracht zullen hebben en hun taak
tot het welzijn van hun volk op juiste wijze
zullen vervullen, hoewel zij misschien ge
durende langen tijd geen dank en mis
schien ook geen waardeering ervoor zul
len oogsten.
De instelling van den Kultuurraad
Ik wil mijn uiteenzettingen niet sluiten
zonder nog op een vraag in te gaan, die
nauw verband houdt met datgene, wat
ons hier tezamen brengt. Op de vraag n.l.
^nelV«htern SnTe1 nabestaanden, Unde^Vrheïd’in dlS^^
wei ee.nc gegeven met de instelling van den Neder,
landschen Kultuurraad een daad te stel
len, welke ook naar mijn bedoeling uit
wezen van een en hetzelfde volk tot uit
drukking komt. Niettemin voelen wij dit
als iets eigens.
„Maar in dit eigene weerspiegelt de
geest van den tijd, waarin het vorm
kreeg en juist dit bewijst ons, hoe levend
ons volk was, hoe vol zijn antwoord op
den roep des tijds klonk. Zoo blijkt dus,
dat het Nederlandsche volk over een
rijkdom van mogelijkheden en vormen
van uitdrukking beschikt. Zeer verkeerd
zou het nu zijn, wanneer men vroegere
uitdrukkingsvormen, of zelfs een be
paalde, tot de alleen mogelijke en adae-
quate wezensuitdrukking van ons volk
verklaarde, zooals dat in de laatste jaren
al te vaak geschied is en ook nu nog
vaak gebeurt. Juist de veelheid van
vormen leert ons, dat het niet op den
vorm maar op het wezen aankomt.”
„Wij zullen ons dus niet met een his
torische beschouwing tevreden mogen
stellen, want deze, gericht op het ver
leden, kan ons slechts een beperkt be
grip van het Nederlandsche wezen
geven."
Spr. betoogde vervolgens, dat wij van
het inzicht uit moeten gaan zelf voor
alles lid eener gemeenschap te zijn.
Slechts dan kan in onze stem ook die
van ons volk klinken, slechts dan kunnen
wij de richting waarin het geheel zich
beweegt, aanvoelen. „Richting" kan men
echter slechts erkennen als men voor
waarts blikt en een doel voor oogen
houdt. Wanneer wij de richting, welke
ons volk nemen zal, omdat het moet,
kennen, zoo zullen wij misschien moei
zaam den weg moeten zoeken, maar mis
sen zullen wij hem niet, ook al zouden
wij hem moeten banen
Het verleden heeft ons geleerd, dat de
weg van het Nederlandsche volk niet recht
lijnig verloopt. En zooals ieder onzer in
zijn eigen leven keerpunten heeft gekend,
zoo staat ook het Nederlandsche volk
heden aan een keerpunt en moet in het
onbekende en ongewone zijn weg zoeken.
Het was steeds onze trots, dat ons volk
zich eens een eigen weg in de wereld ge
baand heeft. Wie thans begrijpt, dat hier
een nieuwe wereld ontstaat, die heeft den
plicht, den nieuwen weg te zoeken en te
helpen banen.”
„Wanneer het uw bedoeling ia, dat de
Nederlandsche Kultuurraad het kultu
reele geweten van het Nederlandsche
volk is, zoo kan deze dit slechts zijn,
wanneer hij positief tegenover de be
slissing van het heden staat. Daardoor
wordt ons onze richting aangewezen. Wij
zien de gebeurtenissen niet als „veran
derende tijdsomstandigheden”, maar ge
looven aan een hoogere leiding, die zich
daarin verwerkelijkt. Aan dit inzicht
ontleenen wij den moed ook de conse
quenties te aanvaarden en de verplich
ting mede te werken, mede te handelen
en te leiden.
Niet slechts „muziekonderwijs", maar uit
stekend orlderwij'a, gegrond op ruim 27-ja-
rige ervaring, door vele tientallen specia
listen in alle vakken der toonkunst en
kunstdans. Extra theorielessen en vele
leerlingenuitvoeringen, waarop de uitste
kende onderwijs-resultaten telkens blijken.
Ook lessen bij den leerling thuis. School
gelden lager dan bij ander gelijkwaardig
onderwijs (vanaf f2.60 p. maand.) 1753
Nieuwe leerlingen die thans worden inge
schreven mogen de lessen tot 5 Maart
gratis volgen.
Inlichtingen en inschrijving aan
schoolbureaux. (Tel. 114320.)
V7JFDF KLASSE ZESTIEND! Qj51
Trekking van 12 Februari.
100.000 No 19364: «00 No. 3933
4519 8614. 15374: 200 No. 3267, 498#
7933, 15150. 16293 19612. 21413:
No 1467. 2826. 6631, 14880, 16623, 17355
19028, 20491.
PRIJZEN VAN ƒ70.
7270 10958 13589
7302 11025 13874
7346 11039 13897
7585 11089 13950
7591 11142 14050
7616 11218 14063
En juist bij de beslissing
vraag wat eigen, wat vreemd
verkeerd is, moeten wij ons
blijven van onze door u gestelde taak,
het geweten van het volk te vertegen
woordigen. Wat is geweten Het geweten
is eenvoudig het absolute, niet aange
leerde, maar aangeborene weten zon
der meer, het weten, dat zich bij den
enkeling op goed en kwaad, bij een volk
op juist en verkeerd richt. Het Is een
bijna instinctief weten, dat waarschu
wend of gebiedend verhoedend, maar
ook aanzettend zich doet gevoelen. Zoo
dient ook de taak van den N.K.R. niet
slechts een het verkeerde verhinderende,
maar, ook een het juiste bevorderende
te zijn."
Vervolgens stelde spr. de vraagwat
is juist, wat Is verkeerd en betoogde,
dat het niet mogelijk is uitsluitend uit
een beschouwing van het verleden het
wezen van het Nederlandsche volk te
kristalliseeren en dat als maatstaf van
juist of verkeerd te nemen. Historisch
bezien, vertoont de Nederlandsche kul.
tuur tal van radikale wendingen. Aan
schouw de kathedraal van Den Bosch,
het Amsterdamsche raadhuis van van
Campen en de beurs van Berlage en men
ziet een verschil zoo groot, dat men zich
haast zou kunnen afvragen of hier het
A
BAYER,
I E
X. Ry