De Rede van onservatorium (Dcmflavin' g PASTILLES den Rijkscommissaris BINNENLAND BUITENLAND BEKENDMAKING Antwoord van prof. dr. G. A. S. Snijder van HET WEERMACHTBERICHT ÏHAAGSCH ITALIAANSCH WEERMACHTBERICHT den Gemeentelijken Cri^. en Distributiedienst te ’s-Gravenhage HAAGSCHE COURANT Donderdag 12Februari 1942— 2e bl. pag. 2 ONDERWIJS Het om Duitschland strijdt voor Europa KERKNIEUWS Toespraak tot Ned. Kul tuur kring Aan het Donetzfront werden den vijand zware verliezen toegebracht Gemeenschapstaken i voornaamste middel voor. 45-jarige vertegenwoordiger het leven gebracht Bijzondere middelen noodzakelijk 488e STAATSLOTERIJ '4. RECLAMES. nemen. (Vervolg van frontpagina) alle 8213 8581 op 15602 18996 2161’ 3272 6360 9566 12857 3714 6751 9951 Hierna begroette prof. Snijder de Gene-' raalkommissarissen en de Secretarissen, generaal en richtte hij meer in het bijzon der het woord tot de leden van den eind 1940 door hem opgerichten Nederlandschen Kultuurkring. Dames en heer en, Het is al meer dan een jaar geleden, sinds wij voor het eerst bijeenkwamen en er is in dat jaar veel gebeurd. Van den beginne af aan hebben wij gestreefd naar samenwerking met de bezettende over heid, omdat' wij inzagen, dat dit de weg was voor ons volk, op grond van ons ver. leden, onzen ingeboren aard en met het oog op onze toekomst, die wij niet anders 1011 4451 1034 4559 1194 4860 1503 4948 1546 5172 1677 5230 1755 5256 1855 5299 1892 5512 1993 5552 2042 5558 2215 5584 2218 5719 2222 5777 2313 5963 2497 6074 2514 6118 2745 6222 2798 6247 2834 6293 3147 6311 3206 6338 3295 6470 3305 6482 3318 6487 3327 6493 3652 6546 3656 6604 3700 6870 3739 6934 3889 6989 3993 7101 4048 7157 4099 7178 4219 7191 4405 7223 1008 4009 1019 4017 1025 4018 1036 4076 1066 4089 1086 4126 1095 4202 1112 4211 1142 4214 1152 4237 1165 4277 1225 4304 1283 4340 1337 4367 1351 4374 1385 4378 1401 4390 1450 4433 1474 4448 1479 4456 1504 4465 1505 4517 1521 4542 1527 4568 4953 8002 11295 4999 8010 11355 5019 8027 11416 5044 8054 11429 5064 8096 11477 5082 8106 11499 5118 8122 11514 5132 8146 11534 5139 8154 11536 6950 6973 7014 7015 7099 7189 7193 7212 7233 7271 7289 7354 7368 7373 7426 7444 7467 748" 7498 7514 7531 7578 ar G' th di Fi b< hi ti: hi ui e< w P 01 ei s< ir le tc Vi n n r< ai ti P P: ir ei w in di i Schoolgebouwen; Nieuwe Schoolstraat 38 bij Mauritsaade Laan van Meerder voort 383 Broekslootkade 19. Rijswijk. Opgericht 1914 28ste Schooljaar. NIETEN. 9981 9990 10110 10117 10148 10196 10272 10275 10294 10343 10369 10457 10463 10469 10471 Stoottroepen voor blanke wapenen man tegen man Steunt de Nederlandsche Ambulance v/h. Oostfront, Koninginnegracht 22, giro 87600. ’s-Gravenhage. U zult heden geen concrete plannen van mij verwachten. Wij zullen steeds dat doen, wat ons dienstig schijnt tot het hoo- gere doel en in overeenstemming met de richting van het geheel. Daardoor hoopt de N.K.R. het best het Nederlandsche volk en dat niet alleen! te dienen. Dat u den N.K.R. hebt ingesteld om de belan gen van de Nederlandsche kuituur te behartigen, is ons een bewijs, dat ook gij overtuigd zijt, dat voor het nieuwe Europa een zelfstandige Nederlandsche kuituur een waardevol en onontbeerlijk dankbaar zal zijn In deze overtuiging vatten wij onze taak op, vertrouwend, dat het Nederland sche volk, wanneer het eenmaal zijn weg gebaand, zijn plaats in de nieuwe gemeen schap veroverd heeft, den Führer, die ons allen de nieuwe wegen wijst en thans het lot van Europa in zijn sterke handen houdt, en u, mijnheer de Rijkscommis- saris, als den voltrekker van zijn wil, dankbaar zal zijn. Dit is- de taak, die voor den kunstenaar van heden en morgen is weggelegd. En hier zou ik ook nog een kwestie willen aanroeren, waardoor wij den toe stand van de kunst in onzen tijd mis schien het beste begrijpen. Deze tijd stelt zulke hooge eischen op elk gebied van den strijd om het bestaan, in de eerste plaats dus op direct .politiek, op militair en op economisch gebied, hij eischt een zoo enorme inspanning van alle krachten voor dezé zeer dringende taken, dat het nauwelijks denkbaar is, dat ergens nog een overschot aan kracht vrij zou kun nen zijn. Dit overschot is er inderdaad. Wan neer wij het voortbestaan en zelfs de ver meerdering van ons kultureele leven on danks den oorlog en juist in den oorlog als een kenmerk van onze kracht en van nog braak liggende krachtreserves aan merken, dan heeft dit een goede reden. Ik sprak daarover, aangezien wij ons èr in den huidigen toestand rekenschap van moeten geven, dat een zoo hoog over schot van ongebonden kracht, als voor waarde en eisch is voor de groote artis tieke prestatie, voor het groote kunst werk misschien niet aanwezig zal zijn en dat wij van onze generatie, die zich in een geweldige spanning bevindt en zich daarin ter wille van de toekomst mis schien ook moet opgebruiken, waarschijn lijk in het geheel niet zulke prestaties kunnen verwachten. Gij zult deze uiting beslist niet verkeerd verstaan als een soort kultuurpessimisme, wanneer ik te gelijk er aan toevoeg, dat juist deze tijd en zijn buitengewoon en diep beleven zelf weer geweldige en op het oogenbhK in het geheel nog niet te overziene kracn- ten opwekt. Ook geldt dit niet op dezelf de wijze voor alle gebieden der kunst. Zoo zullen de kunstvormen, welke in een direct en elementair verband met de macht ook in politieken zin staan, in het bijzonder de architectuur, eerder hun gedenkteekenen van dezen tijd kunnen op richten, doordat zij zijn wezen zichtbaren vorm verleenen, dan dat dit eventueel b.v. in de muziek moigelijk zal zijn, die zich het allerminste van buitenaf laatbe- invloeden. Ned. Herv. Kerk. Beroepen te PinM' jum en Zurich ds. A. de Wilds ia RS* sichem (ü*UU. 18071 20711 18Ü96 20779 18111 20853 18141 20815 18180 20883 18 1 99 20991 18225 21033 18234 21051 18302 21059 18303 21061 18324 21013 18428 2101» 18362 21086 18374 21U4 18404 21119 18436 21142 18539 21143 16866 191R5 16873 ]918j 16987 152;, 17224 1923; 17269 ISig 17452 I95]j eigen kracht. Wat is geweten? over de en wat bewust Jtie yen h< fiel 4d> jer. U'i' jjou por jen ,*r jen. ha" jlei cei' V das E P 51: en por en 0r< div sch we Kn me der J’ De Directeur van den Gemeentelijk Crisis- en Distributiedienst maakt beL„.' dat de uitreiking ven inlegvellen distributie-stamkaarten op Donderdag en Vrijdag 13 Februari 1942 NIET In J Dierentuin zal plaats hebben, DOCH HET GEBOUW AMICITIA, WESTEIl^ no. 15. Ijjj Twee Britsohe koopvaarders vernietigd HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER, 11 Februari. (D.N.B.) Het Opperbevel der Weermacht maakt bekend De gevechten in het Oosten gaan bij afnemende vorst voort Aan het Donetz-front heeft de vijand sinds gisteren alleen al in den sector van een Duitsche legercorps verloren1639 gevangenen, meer dan 7500 dooden, 8 tanks. 19 stukken geschut, 164 machine geweren en granaatwerpers en omvangrijk ander oorlogstuig. Aan onze eigen aanvalssuccessen in den Zuidelijken sector van het Oostelijk front heeft een formatie Roemeensche skiërs groot aandeel gehad. Bij Leningrad zijn nieuwe uitvalspo- gingen van den vijand in het vuur van het Duitsche omsingelingsfront bezweken. Aan de Zuidwestkust van Engeland heb. ben gevechtsvliegtuigen in den afgeloo- pen nacht met bommen 2 koopvaarders van 7000 ton in totaal tot zinken gebracht. Een derde groote vrachtboot werd waar schijnlijk vernietigd, nog een schip be. schadigd. Andere gevechtsvliegtuigen, die voor een gewapende verkenning waren vertrokken, plaatsten in scheervlucht bomtreffers van zwaar kaliber op een groote fabriek aan de Oostkust van Schot land. In Noord-Afrika zijn vrij krachtige verkenningsstrijdkrachten van den vijand teruggeslagen. Stuka’s en torpet31vlieg tuigen berokkenden den vijand aanzien lijke verliezen aan rollend materieel. Ten Noordoosten van Tobroek vertoonde een lichte Britsche kruiser na een bomaanval van een Duitsch vliegtuig slagzij. Een vrij beperkte formatie Britsche bommenwerpers heeft in den afgeloopen nacht woonwijken in het kustgebied van Noordwest-Duitschland aangevallen, In de afweergevechten der laatste da gen heeft Feldwebel Schmidt, groeps commandant'bij de eerste compagnie van het 119de regiment infanterie, zich door persoonlijke dapperheid bijzonder onder scheiden. 13119 16070 19359 21948 s? Nederlandsche kuituur beschouwen en door velen ook zoo beschouwd worden, ontbreken. Maar de Kultuurraad Is naar andere gezichtspunten en op sndere wijze dan door het evenredig kiesrecht samen gesteld t de criteria, die gegolden hebben zijn die van de toekomst, niet die van gisteren. Ik weet ook, dat enkelen, die ik hier gaarne gezien had, zich uit persoonlijke overwegingen onttrokken hebben aan een gemeenschapstaak, waarvan Wij het alge meen belang zeer wel inzien. Des te meer waardeer ik het, mijne heeren leden van den Kultuurraad, dat gij niet geaarzeld hebt, uw taak in het belang van ons volk en onze kuituur op u te nemen. Ik dank u voor uw be reidwilligheid en verantwoordelijkheids besef. Op den duur zal het noodig zijn, het aantal leden van dit college uit te brei den, want al hebben wij niet voor e 1 k onderdeel onzer taak een specialist noo dig, op verschillende belangrijke gebie den zal nog moeten blijken, wiens stem het meest verdient gehoord te worden. Wij allen, mijne heeren leden van den Kultuurraad, moeten open staan voor de verlangens en wenschen, die in ons volk leven. Een punt wil ik hier in het bij zonder naar voren brengen. Gij, mede werkers van den Nederlandschen Kul tuurkring. die destijds den moed uwer overtuiging bezeten hebt, neemt een bij zondere plaats in. Het is mij een be hoefte u de verzekering te geven, dat u in het bijzonder steeds een open oor voor uw gedachten en wenschen in den Nederlandschen Kultuurraad zult vinden. premie van f 30 000 en een van 3000 In de vorige lijst staat: 2611 m. 2641 17922 f 70 m. z. 17912 70. 1779 1879 1895 1952 1962 1995 2009 2020 2073 2121 2122 2133 2148 216! 2164 2188 5141 8167 11598 14557 2224 5177 8168 11619 14570 5213 8202 11638 14589 5258 8272 11652 14609 5260 8360 11726 14647 5294 8371 11752 14648 5313 8497 11831 14710 5327 8508 11859 14715 5359 8569 11871 14721 -17981 20133 5376 8595 11889 14772 5385 8694 11915 14789 5482 8708 11918 14811 5534 8715 11948 14878 5614 8810 11963 14886 5647 8920 12024 14894 5655 8925 12065 14915 5697 8930 12123 14916 5701 8940 12138 14917 5712 8971 12174 14973 5732 8980 12250 14992 5745 9025 12251 15007 5788 9065 12269 15054 5790 9094 12271 15060 5796 9098 12286 15091 5832 9125 12291 15103 5833 9138 12335 15165 2238 2263 2324 2367 2394 2411 2430 2443 2498 2529 2545 2563 2604 2605 2647 2655 2680 2705 2711 2728 2730 2735 2738 2743 2801 5840 9144 12358 15265 18553 2120° 2805 5849 9168 12372 15292 18556 2120* 2856 5883 9180 12413 15350 18579 2130 2871 5903 9182 12427 15440 18610 21315 2901 5953 9190 12o02 15446 18651 2135» 2940 5968 9241 12529 15474 18727 2131» 2943 6056 9243 12548 15482 18742 21401 2957 6069 9320 12635 15494 18767 21433 3013 6070 9337 12748 15528 18800 2140? 3036 6248 9345 12763 15551 18808 21515 3072 6324 9349 12789 15555 18846 215j 3188 6332 9388 12793 15565 18950 21578 3257 6339 9461 12797 15596 18991 2160? 3272 6360 9566 12857 15602 18996 2161’ 3276 6364 9572 12858 15640 19008 2162» 3336 6420 9608 128(9 15681 19036 21664 3361 6444 9633 12880 15699 19092 21671 3429 6472 9645 12929 15755 19112 2169] 3436 6476 9775 12936 15823 19130 21’* 3522 6502 9’95 12943 15844 19146 218}* 3527 6543 9797 12947 15866 1922! 21» 3595 6617 9799 12971 15892 19226 2180* 3621 6626 9851 13007 15912 19276 219»? 3673 6627 9858 13054 15932 19300 2190’ 3684 6636 9942 13075 15987 19337 2191'* 3692 6749 9944 13115 16008 19344 219’» 3714 6751 9951 lull!, luu,u ..2 3719 6761 9961 13162 16085 19371 219»}, 3977 6766 9964 13253 16090 19468 1 3990 6919 9977 13283 16093 19477 211- 4001 6921 Ingebleven een prijs van 1000 e«n 13320 16105 1M8J 13357 16116 19493 13368 16140 195M 13375 16192 19527 13377 16240 19568 13379 16263 19623 13390 16276 19638 13459 16330 19663 13481 16347 19» 13584 16376 1968; 13594 16379 19(23 13662 16395 19776 13692 16400 19796 13700 16416 198H 13702 16468 19824 10502 13727 16469 19861 10508 13732 16492 19903 10568 13737 16592 19910 10612 13768 16601 1991! 10615 13772 16636 19941 10617 13773 16«W 19945 10662 13789 16701 19960 7595 10723 13791 16741 19977 7610 10748 13812 16751 19985 1538 4570 76’9 10764 13838 16765 ÏOO34 1576 4596 7672 10773 13860 16784 20051 1584 4607 7698 10797 13875 16807 20059 1588 4614 7792 10829 13881 16831 20061 1598 4616 7803 10881 1607 4639 7804 10906 1622 4669 7808 10953 1726 4699 7838 10967 1740 4765 7850 11005 4803 7852 11012 4829 7853 11030 13974 16844 20132 13986 16863 20149 13998 16888 20151 14012 1 6907 20212 14024 1 7059 20254 14061 17110 20303 J14088 17150 20305 4837 7900 11082 14273 17190 20360 4912 7919 11160 14274 17254 20395 4924 7936 11205 14293 17270 20410 4950 7986 11266 14315 17'01 20456 14337 17393 20508 14348 17405 20554 14362 17435 20564 14383 17484 20596 14404 17493 20613 14440 17499 20621 14450 17545 20628 14495 17584 20640 14554 17611 20643 17633 20645 17656 20616 17811 20618 17831 20691 17856 201® 17900 201» 17924 207» 17928 20131 7643 11255 14092 17459 19582 7732 11323 14200 17471 7746 11328 1 4352 17496 ijjjj 7798 11489 14373 17536 1995; 8022 11564 14426 17636 19^ 8148 11623 14546 17652 lg-j0; 8213 11636 14712 17703 199^ 8228 11648 14754 17768 200?. 8375 11737 14831 17842 201® 8414 11788 14984 17906 30177 8428 12037 15175 17940 2055’ I 8513 12077 15195 18005 20586 8529 12099 15323 18013 206J5 8540 12187 1 5385 18086 20698 8581 12200 15606 18153 20837 8620 12258 15671 18344 20fiy 9104 12276 15676 18396 21000 9139 12465 15880 18454 21010 9175 12612 15984 18534 21186 9256 12765 16124 18592 21Ï05 9283 1 2912 16177 18606 21385 9300 12918 16201 18667 21JJJ 9357 12951 16341 18677 21444 9475 13041 16406 18755 21449 9892 13059 16431 18913 21553 10035 13154 16478 18944 2164; 10096 13298 16605 19051 21650 10182 13381 16682 19075 2168; 10682 13509 16684 19132 21758 10714 13534 sluitend de bevordering en ontwikkeling van het Nederlandsche volk moet dienen. De daad, die wij heden hebben verricht, komt slechts in zooverre voort uit een belang van de bezettende overheid, als deze bij een zoo geregeld mogelijken voortgang van het geheele leven in het bezette gebied ook onder de veranderde omstandigheden geïnteresseerd is en hier toe behoort in de eerste plaats ook het ge. heele kultureele leven, dat buitengewoon sterk uit het evenwicht was geraakt en der. halve een bevordering, die met veel begrip te werk móet gaan, van noode had. De die. pere en verdere beteekenis van deze daad evenwel leert gij dan kennen, wanneer gij haar niet als een bestuursmaatregel der bezettende overheid beschouwt, maar in dien gij mij daarnaast als den vertegen woordiger van het Duitsche Rijk als het Germaansche kernland ziet. Als zoodanig heb ik u gezegd, dat wij u niet alleen de practische maar ook de diepere en essen- tiëele ervaringen ter beschikking willen stellen, waarbij ik, als vertegenwoordiger uitsluitend van de bezettende overheid, nauwelijks een interesse zou kunnen laten gelden. Wanneer de instelling van den Neder, landschen Kultuurraad in de toekomst werkelijk een mijlpaal in de ontwikkeling van het Nederlandsche kultureele leven beteekent, wanneer zijn arbeid ertoe bij draagt, dat de Nederlandsche kuituur uit den voedingsbodem van het ras en het volkseigene vruchtbaar groeit, dan opent deze daad tegelijk en noodzakelijkerwijs ook den weg naar de gemeenschap van het gelijke bloed, die reeds heden door de gebeurtenissen der laatste jaren tot een uiterlijke lotsgemeenschap is geworden. In dezen zin heb ik als vertegenwoor diger van het Duitsche Rijk tot u gespro ken en de wenschen voor een vruchtbaren en succesvollen arbeid, die ik u zou willen medegeven, zijn wenschen uit het diepst van mijn hart, want hun vervulling is een vervulling voor ons allen. In antwoord op de rede van den Rijks commissaris sprak hierna prof. dr. G. A. S. Snijder, president van den Neder landschen Kultuurraad. in het Neder- landsch: Mijnheer de Rijkscommissaris, U hebt den Nederlandschen Kultuur raad het kultureele geweten van het Nederlandsche volk genoemd en daar mede zijn grondslag en zijn taak aange wezen. Grondslag kan steeds slechts het volk in zijn geheel zijn, de Nederland sche natie, niet in staatschen zin, maar in de oorspronkelijke beteekenis eener gemeenschap door gelijkheid van ras innerlijk en uiterlijk verbonden, en door een gemeenschappelijk beleven van haar geschiedenis tot een bewuste eenheid geworden. Wij deelen met het Duitsche volk on zen aard en ons bloed. De geschiedenis van het Duitsche volk is echter slechts ten deele ook de onze, en juist de laatste eeuwen hebben geleid tot een toenemende verwijdering welke haar grond in de zeer sterke historische belevenissen van on zen tachtigjarigen oorlog, onzen opstand tegen een overheersching, die niet met onzen aard strookte, vond, die dan tot een vervreemding werd, welke de laat ste jaren bovendien nog door een angst psychose werd belast.” Hierop schetste spr. hoe juist deze vervreemding tot een bovenmatige waardeering van het begrip „staat” leidde, ten gevolge waarvan de beteeke nis van het volk miskend werd en de overtuiging, dat een volk een eeuwig wordend, zich vernieuwend wezen is, dat, gelijk ieder levend wezen naar zelfverwerkelijking streeft, verloren ging. Deze ontwikkeling werd dan nog verhaast door factoren van uiterlijken aard als industrialiseering en vlucht naar de groote steden, waardoor het probleem der „massa” ontstond. „Daar ik overtuigd ben, dat al wat men voor kuituur kan doen van een ge zond volk dient uit te gaan en in een ge zond volk ook slechts zijn grondslag kan vinden, is het mij een bijzondere voldoe ning, dat u juist ook de zorg voor de volkswaarden (Volkstumpflege) als be- hoorend tot het gebied van den N.K.R. hebt aangewezen. Wij zullen daaraan bijzondere aandacht wijden en het als een onzer voornaamste taken beschouwen, het volksche bewust zijn van den Nederlander weer aan te kweeken en aan te sterken. Daartoe zal het in de eerste plaats noodig zijn den Nederlander te bevrijden uit zijn krampachtige, op den Staat in gestelde bewustzijnsvernauwing en hem terug te leiden tot de ruime binding aan zijn volk. Ook daarom is het van belang, de verbondenheid als volk, die tus- schen het Duitsche en het Nederlandsche volk aan deze en gene zijde dgr staats grenzen bestaat, weer tot bewustzijn te brengen. Dat wil geenszins zeggen, dat wij een versmelting beoogen. Ken derge lijke oplossing van het probleem zou een groot verlies beteekenen en het zou ook niet in den zin van den Führer zijn, wan neer op die wijze de rijkdom der Ger maansche verscheidenheid lichtvaardig werd prijsgegeven. Gij zelf, mijnheer de Rijkscommissa ris, hebt ons immers het woord van den Führer gebracht, dat luidde: „Niemand zal gelukkiger zijn dan ik, wanneer wij in de menigvuldigheid en verscheiden heid van de Germaansche ruimte in Europa de oude Nederlandsche kuituur tot een nieuwen en hoogen bloei zien op groeien en ontluiken.” Deze verzekering onzer kultureele zelf standigheid, welke de leider der N.S.B. als kostbaar geschenk van den Führer onlangs heeft bekrachtigd, zullen wij hoog schatten en behouden. Maar deze zelfstandigheid mag niet opnieuw tot een dan in een groot Europeesch verband kun- scheiding tusschen onze volkeren leiden." -3 T>--- ->- „Verhooging der eigen kracht op grond slag der volkswaarden schijnt mij de taak van den N.K.R. te zijn. Ik leg den nadruk op Vijandelijke uitval ten O, van Meklli mislukt ROME, 11 Februari. (Stefani.) Hier volgt het Italiaansche weermachtbericht Bedrijvigheid van patrouilles en artil lerievuur aan het front van Ain el Ga- zala. Ten Oosten van Meklli mislukte een vijandelijke uitval met steun van pantserstrijdkrachten als gevolg van de snelle inmenging onzer tanks. Verschei den aanvallen, doeltreffend gedaan door de luchtmacht, veroorzaakten branden en verwoestingen in den rug van den vijand Drie Engelsche jagers werden in den strijd neergeschoten, een vierde door de luchtdoe lartillerie. Duitsche vliegtuigen hebben ook giste ren militaire installaties op Malta her haaldelijk gebombardeerd. Duitsche toe stellen haalden een convooi in, dat reeds door Italiaansche torpedovliegtuigen was aangevallen en troffen herhaalde malen 2 groote koopvaarders en 2 escortevaar- tuigen. Een gruwelijk misdrijf is enkele dagen geleden waarschijnlijk op Zondag gepleegd in een benedenhuis aan de van Hilligaertstraat te Amsterdam, op een 45-jarigen vertegenwoordiger. De man. die alleen woonde, placht zijn middageten behalve des Zondags te gebruiken ten huize van zijn broer, die eveneens te Amsterdam woont. Maandag j.l. was hij echter niet geko men en toen hij ook gisteren niet op den gewonen tijd bij zijn broer kwam, ging deze des avonds naar de van Hilligaert straat, vermoedende, dat zijn broer wel licht ziek zou zijn. Op zijn bellen kreeg de man geen gehoor en de bovenburen deelden, desgevraagd, mede, dat zij de laatste dagen niemand in het beneden huis hadden gezien of gehoord. Daarop ging de man op de waranda en liet zich in den tuin zakken, sloeg een raam van de slaapkamer in en kwam zoo de wo ning binnen. Daar wachtte hem een gru welijke ontdekking: in de voorkamer de zitkamer trof hij het lichaam van zijn broer, liggende in een plas bloed, aan, ook het hoofd geheel met bloed be dekt. Onmiddellijk werd de politie gewaar schuwd die met een onderzoek aanving, dat vandaag is voortgezet. Hedenochtend zijn daartoe ook de officier van justitie mr. H. A. Wassenberg, de rechter-commis- saris mr. J. J. ter Maten en de politie deskundige dr. Hulst uit Lelden ter plaatse van het misdrijf geweest. nen zien. De grondslag van deze samen werking als gelijkgerechtigde partners ligt in ons zelfbewustzijn als Nederlanders en de erkenning daarvan door de Duitschers, die in het nieuwe Europa de leiding zul len hebben. Wij kunnen deze leiding te gereeder aanvaarden, omdat ons niet eens, maar herhaaldelijk, onze kultureele zelfstandig heid. dat wil zeggen, ons bestaan als zelfstandig volk, is toegezegd. Wat kon noodzakelijker zijn, dan een orgaan te scheppen, dat het Nederland sche kultuurleven vertegenwoordigt, te vens het vertrouwen van het hoogste ge zag in ons land bezit. Zoo is de Neder landsche Kultuurraad ontstaan het kul tureele geweten van het Nederlandsche volk. Dat wil dus zeggen, dat de Kul tuurraad in de eerste plaats een Neder landsche instelling is, die, als een ge weten, een waarschuwende stem kan doen hooren, wanneer Nederlandsche kultuurbelangen bedreigd worden, van welke zijde ook. Maar het geweten ver hindert niet slechts. Belangrijker is, dat het aandrijft tot handelen ten goede. De taak van den Kultuurraad is derhalve raadgevend in alle opzichten. Maar an derzijds zijn maatregelen getroffen, dat de raad van den Kultuurraad inderdaad ook gehoord worde en niet lichtvaardig terzijde worde gelegd. De stem van het Nederlandsche volk wordt vertegenwoordigd door de leden van den Kultuurraad, die den president terzijde staan. Ik weet wel, dat enkelen, die zioh zelf als de coryphaeen van de Academische examens Universiteit van Amsterdam. Bevor derd tot arts mej. E. R. Brandon en de heeren J. M. de Jong en A. J. Bonne. Artsex. 1c gedeelte de heeren B. L. Kos ter. F. M. Haagsma, G. J. Schipper en P. J. F. Dupuisdoet. ex. rechtswetenschap de heeren Tj. H. Kingma, M. G. Kooper- berg en H. I. Borel Rinkes. Diverse examens Scheepswerktuigkundige. Geslaagd alhier voor diploma B de heeren D. P. Koudenburg, Velsen; M. Kroon, Bussum; voor diploma B le gedeelte: C. P. Weijers, Utrecht en G. Westhoven, alhier. deze kultuurpolitiek ligt op het tweede gebied van werkzaamheid, n.l. om den kultuur- seheppenden, en hier in het bijzonder wederom de jongere generaties, op taken te wijzen, die u;t de gemeenschap voort komen en die voor de gemeenschap moe ten worden vervuld. Dit is een gebied, waarop men door ge- en verboden weinig, door werkelijke begunstiging ook van materieelen aard, door raad en voorlich ting en door begrijpende zorg voor de als echt en vruchtbaar erkende waarden buitengewoon veel bereiken kan. Een derde gebied van kultuurpolitieke werkzaamheid voor den Staat vloeit voort uit het karakter van den Staat als natio nale opvoedingsinstantie. Hier kan men nauwelijks meer van een „gebied” spre ken, hier is sprake van de algeheele func tie van den Staat: Het gaat er om het kultureele scheppen in zijn geheel, zooals het uit de gemeenschap van het volk is gegroeid, weer voor de gemeenschap in te zetten, als middel voor de opvoeding tot de gemeenschap. Gij zult u misschien de vraag hebben gesteld, of wij heden ten dage in Neder land geen dringender en belangrijker ta ken te vervullen hebben. Zeker is het heden noodiger dan ooit, dat alle krach ten, die bereid en in staat zijn verant woording voor haar eigen volk en volks karakter te aanvaarden, deze verantwoor ding in de eerste plaats op zuiver politiek gebied op zich nemen en hieraan voldoen en dat zij zich niet op de schijnbaar minder belangrijke „randgebieden” zooals b.v. dat der kultuurpolitiek, terugtrekken. Ik zeg schijnbaar: want in werkelijkheid is het zoo, dat de revolutie op het gebied der wereldbeschouwing op alle gebieden van het nationale leven haar uitwerking heeft. Het is derhalve geenszins zoo, dat de Kultuurkamer en de Kultuurraad nu in een als het ware luchtledige ruimte zijn geplaatst in de verwachting, dat zich daaruit wel iets zal ontwikkelen, zij heb ben integendeel reeds heden en zeker morgen een zeer belangrijke rol te ver vullen: zij moeten ertoe bijdragen, dat de Nederlandsche kuituur zonder belangrijk verlies aan haar gezonde substantie den weg tot haar volksehen oorsprong en haar bronnen en daarmede den weg door de geestelijke en politieke omwenteling van onzen tijd vindt. Naar aanleiding hiervan zou ik als Duitscher u nog het een en ander willen zeggen, want wij hebben op dit gebied een ontwikkeling doorgemaakt, die har der en ingrijpender was, maar ons daar door ook veel duidelijker en helderder deed zien, dan hier te lande het geval was en is. Met de practische ervaringen bij de organisatie, die wij langs verschil lende omwegen verzameld hebben en welke wij u op dit zoowel als op elk ander gebied, gaarne ter beschikking stel len. wil ik u ook essentieele ervaringen, welke mij onlangs mede tot de oprichting van dezen Nederlandschen Kultuurraad aanleiding gaven, mededeelen. Hiertoe behoort in de eerste plaats de kultuurhis- torische beschouwing van onzen toestand in het algemeen. Wij hebben een lange en kultureele ontwikkeling achter ons van hoog gehalte en dikwijls valt het ons moei lijk te gelooven, dat deze ontwikkeling nu als het ware een einde gevonden heeft en dat wij, als is het dan ook niet juist, dat wij van voren af aan beginnen, toch een nieuw hoofdstuk moeten aanvangen. Niet w ij hebben echter aan de achter ons liegende ontwikkeling een eind gemaakt, maar zij zelf heeft een eindpunt gevon den. Verdwaald en vastgeloopen Herinneren wij ons slechts die stem ming. die haar uitdrukking vond in de meening. dat wij noodlottig verdwaald en vastgeloopen waren, die stemming van gebrek aan uitzicht op eenige gezondere verdere ontwikkeling, waarvan tenslotte de geheele Europeesche kuituur doordron gen was en welker gemeenschappelijke kenmerk een ziekelijk en nihiljtisch pessi misme was geworden. Daaruit bestond slechts een uitwegde terugkeer naar den eigen aard. Wanneer ik over het con servatieve, t.w. het den eigen aard behoe dend en ontplooiend karakter dezer revo lutie heb gesproken, dan beteekent dit niet, dat deze revolutie tegen al het vreemde en schadelijke in niet onverbid delijk verder gaat. Daarbij kan het niet vermeden worden, dat' zij ook veel waar deloos maakt, hetgeen misschien voor onze vaderen nog waarde had. daarvoor ontdekt zij evenwel weer andere oorspronkelijke waarden. Wat in dit verleden echt en waardevol was, gaat niet verloren, integendeelwij wmnen het onnieuw. doordat wij het uit alle onoprechtheid opheffen en aan het onvergankelijk kultuurgoed de hem toe komende plaats en rang verzekeren. Evenmin als echte kuituur uit de poli tieke conjunctuur kan groeien, evenmin kan zij ook als het ware van boven af bevolen worden Zij moet van onder af groeien. Gij zult telkens opnieuw veel moed en een taaien moed moeten betoo- nen. want deze groei kan slechts langzaam plaats vinden en wij moeten er ons ook bij neerleggen, dat het onkruid sneller groeit dan de vruchtdagende plant. Voor afzonderlijke takken van kuituur laten zich wel richtlijnen opstellen, volgens welke zij zich moeten ontwikkelen en ontplooien, maar juist in de kunst kan men geen dogmatische eischen of zelfs programma’s opstellen. De kunstenaar, die niflt zooveel scheppende intuïtie, d.w.z. diep inzicht in het wezen der dingen en der ontwikkeling heeft, dat hij uit eigen beweging de teekenen des tijds begrijpt en de toekomst spekt, zal ook niet van buiten af tot het beleven van zijn tijd ge bracht kunnen worden Zeker wij hebben zeer bepaalde voorstellingen b.v. betref fende het drama of de beeldhouwkunst en in het algemeen van alle kunstuitin gen, die bij ons nassen en aan onze eischen voldoen. Wij kunnen echter de vervulling van deze voorstellingen niet afdwingen of ook maar bespoedigen De regel, dat de kunstenaar zijn tijd altijd vooruit is, heeft geen algemeene geldigheid. Hij is zelfs twijfelachtig in een tijd, die als de onze zich dagelijks als het ware zelf vorm geeft en wien wezen en grootheid zoo duidelijk zijn, dat deze waarschijnlijk in het geheel niet eerst de artistieke vormgeving van noode hebben, om tot het begrijpend be wustzijn van den tiidcenoot door te drin gen l. w. - - - die dezen tiid niet zelf medebeleven. zijn wezen en zijn grootheid slechts uit een artistieke vormgeving kunnen navoelen. De nieuw te vormen gemeenschaps- staat moet zich met al deze, rechten en plichten tot een hooger begrip van ver antwoording samenvattende, opgaven be zighouden. Om op het gebied van de kuituur zijn doel te bereiken, moet hij voor de beide bovenbedoelde gebieden van werkzaamheid het groeien van de kuituur uit de gemeenschap en het werken ten behoeve van de gemeenschap van bijzondere middelen gebruik ma ken. Deze bijzondere instellingen zijn nu ook in Nederland met de oprichting en den opbouw van de Nederlandsche Kul tuurkamer en nu met de inwijding van den Nederlaindisdhen Kultuurraad gege ven, nadat reeds eerder door de oprich ting van het departement van Volksvoor lichting en Kunsten de voorwaarde voor het voeren van een kultuuijpolitiek van staatswege vervuld werd. Boven sprak ik van de kultuurpolitieke maatregelen van den Staat, voor welke de voorwaarden in zooverre zakelijk vast staan, als het onderscheid tusschen posi tief en negatief, tusschen waardevol en schadelijk absoluut vast staat. De Kul tuurkamer voert deze maatregelen uit. Zij is daartoe uitgerust met beschikkings bevoegdheid en zelfs met een beperkte bevoegdheid om straffen op te leggen. Waar het er in het geheele kultuurleven om gaat,, te oordeelen over goed en slecht, over de vraag of iets al of niet waard is bevorderd te worden, kortom overal waar sprake is van een materieele waardeering op het gebied van de kuituur, daar ver vult de Kultuurraad zijn tweeledige func tie. kritiek en initiatief. Nu is het niet zoo. dat deze functie in het Nederland sche kultureele leven slechts door den Kultuurraad zal worden vervuld, deze moet haar slechts als de hoogste instan tie en met de hoogste verantwoordelijk heid uitoefenen als het kultureele gewe ten van de natie. De Kultuurraad heeft geen andere belangen te vertegenwoordigen dan die van het geheele Nederlandsche kultureele leven. In deze positie heeft de Kultuurraad het karakter van een niet onder een bepaald ministerie staanden raad van bijstand, die uit hoofde van zijn ervaring en zijn ver antwoordelijkheidsgevoel het geheele staatsbestuur en daarenboven alle Ne derlandsche kultuurinstellingen advi- seerend terzijde staat, die van haar kant den Kultuurraad de mogelijkheid van waarneming, advies en initiatief hebben te verleenen. Zijn eigen auto riteit berust evenwel niet op een be velende bevoegdheid, maar pp de per. soonlijke en zakelijke autoriteit en prestaties van elk zijner leden. De Kultuurraad is derhalve ook geen lichaam, dat met meerderheid van stemmen beslissingen neemt. De meening van elk lid is evenveel waard en wordt uitsluitend bepaald door haar zakelijken inhoud. Het is geen ver. mindering, maar een verhooging der be. teekenis, wanneer ieder zeggen kan, dat zijn meening beslissend kan zijn, niet om. dat zij de instemming van meerderen ge vonden heeft maar omdat zij, ook al is zij misschien alleen gebleven, toch van doorslaggevende beteekenis was. Het in winnen, de keuze en de samenvatting van deze uwe meening vindt plaats door uwen president. Deze staat in zijn functie in den rang van een secretaris-generaal het geheele staatsbestuur terzijde. Ik ben er mij van bewust, dat het op zich nemen van een zoodanige verantwoordelijkheid juist heden misschien bijzonderen moed, in elk geval echter een belangrijke zeker, heid van zichzelf en een zeer sterk ge voel voor den weg en de toekomstige ont wikkeling van het Nederlandsche volk en zijn kuituur vereischt. Ik twijfel er ech ter niet aan-, dat de benoemde mannen deze kracht zullen hebben en hun taak tot het welzijn van hun volk op juiste wijze zullen vervullen, hoewel zij misschien ge durende langen tijd geen dank en mis schien ook geen waardeering ervoor zul len oogsten. De instelling van den Kultuurraad Ik wil mijn uiteenzettingen niet sluiten zonder nog op een vraag in te gaan, die nauw verband houdt met datgene, wat ons hier tezamen brengt. Op de vraag n.l. ^nelV«htern SnTe1 nabestaanden, Unde^Vrheïd’in dlS^^ wei ee.nc gegeven met de instelling van den Neder, landschen Kultuurraad een daad te stel len, welke ook naar mijn bedoeling uit wezen van een en hetzelfde volk tot uit drukking komt. Niettemin voelen wij dit als iets eigens. „Maar in dit eigene weerspiegelt de geest van den tijd, waarin het vorm kreeg en juist dit bewijst ons, hoe levend ons volk was, hoe vol zijn antwoord op den roep des tijds klonk. Zoo blijkt dus, dat het Nederlandsche volk over een rijkdom van mogelijkheden en vormen van uitdrukking beschikt. Zeer verkeerd zou het nu zijn, wanneer men vroegere uitdrukkingsvormen, of zelfs een be paalde, tot de alleen mogelijke en adae- quate wezensuitdrukking van ons volk verklaarde, zooals dat in de laatste jaren al te vaak geschied is en ook nu nog vaak gebeurt. Juist de veelheid van vormen leert ons, dat het niet op den vorm maar op het wezen aankomt.” „Wij zullen ons dus niet met een his torische beschouwing tevreden mogen stellen, want deze, gericht op het ver leden, kan ons slechts een beperkt be grip van het Nederlandsche wezen geven." Spr. betoogde vervolgens, dat wij van het inzicht uit moeten gaan zelf voor alles lid eener gemeenschap te zijn. Slechts dan kan in onze stem ook die van ons volk klinken, slechts dan kunnen wij de richting waarin het geheel zich beweegt, aanvoelen. „Richting" kan men echter slechts erkennen als men voor waarts blikt en een doel voor oogen houdt. Wanneer wij de richting, welke ons volk nemen zal, omdat het moet, kennen, zoo zullen wij misschien moei zaam den weg moeten zoeken, maar mis sen zullen wij hem niet, ook al zouden wij hem moeten banen Het verleden heeft ons geleerd, dat de weg van het Nederlandsche volk niet recht lijnig verloopt. En zooals ieder onzer in zijn eigen leven keerpunten heeft gekend, zoo staat ook het Nederlandsche volk heden aan een keerpunt en moet in het onbekende en ongewone zijn weg zoeken. Het was steeds onze trots, dat ons volk zich eens een eigen weg in de wereld ge baand heeft. Wie thans begrijpt, dat hier een nieuwe wereld ontstaat, die heeft den plicht, den nieuwen weg te zoeken en te helpen banen.” „Wanneer het uw bedoeling ia, dat de Nederlandsche Kultuurraad het kultu reele geweten van het Nederlandsche volk is, zoo kan deze dit slechts zijn, wanneer hij positief tegenover de be slissing van het heden staat. Daardoor wordt ons onze richting aangewezen. Wij zien de gebeurtenissen niet als „veran derende tijdsomstandigheden”, maar ge looven aan een hoogere leiding, die zich daarin verwerkelijkt. Aan dit inzicht ontleenen wij den moed ook de conse quenties te aanvaarden en de verplich ting mede te werken, mede te handelen en te leiden. Niet slechts „muziekonderwijs", maar uit stekend orlderwij'a, gegrond op ruim 27-ja- rige ervaring, door vele tientallen specia listen in alle vakken der toonkunst en kunstdans. Extra theorielessen en vele leerlingenuitvoeringen, waarop de uitste kende onderwijs-resultaten telkens blijken. Ook lessen bij den leerling thuis. School gelden lager dan bij ander gelijkwaardig onderwijs (vanaf f2.60 p. maand.) 1753 Nieuwe leerlingen die thans worden inge schreven mogen de lessen tot 5 Maart gratis volgen. Inlichtingen en inschrijving aan schoolbureaux. (Tel. 114320.) V7JFDF KLASSE ZESTIEND! Qj51 Trekking van 12 Februari. 100.000 No 19364: «00 No. 3933 4519 8614. 15374: 200 No. 3267, 498# 7933, 15150. 16293 19612. 21413: No 1467. 2826. 6631, 14880, 16623, 17355 19028, 20491. PRIJZEN VAN ƒ70. 7270 10958 13589 7302 11025 13874 7346 11039 13897 7585 11089 13950 7591 11142 14050 7616 11218 14063 En juist bij de beslissing vraag wat eigen, wat vreemd verkeerd is, moeten wij ons blijven van onze door u gestelde taak, het geweten van het volk te vertegen woordigen. Wat is geweten Het geweten is eenvoudig het absolute, niet aange leerde, maar aangeborene weten zon der meer, het weten, dat zich bij den enkeling op goed en kwaad, bij een volk op juist en verkeerd richt. Het Is een bijna instinctief weten, dat waarschu wend of gebiedend verhoedend, maar ook aanzettend zich doet gevoelen. Zoo dient ook de taak van den N.K.R. niet slechts een het verkeerde verhinderende, maar, ook een het juiste bevorderende te zijn." Vervolgens stelde spr. de vraagwat is juist, wat Is verkeerd en betoogde, dat het niet mogelijk is uitsluitend uit een beschouwing van het verleden het wezen van het Nederlandsche volk te kristalliseeren en dat als maatstaf van juist of verkeerd te nemen. Historisch bezien, vertoont de Nederlandsche kul. tuur tal van radikale wendingen. Aan schouw de kathedraal van Den Bosch, het Amsterdamsche raadhuis van van Campen en de beurs van Berlage en men ziet een verschil zoo groot, dat men zich haast zou kunnen afvragen of hier het A BAYER, I E X. Ry

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1942 | | pagina 6