WIJ
KRIJGEN
WEER
THEE
Aanmeldingsplicht Werkloozen
CIRCUS HOLK
SS -
l
STADSNIEUWS
JA
Nederlandsche arbeidskrachten
de Groot-Duitsche ruimte
basis
op
der vrijwilligheid
DRIEJARIG KIND
OMGEKOMEN
kanwending van
«I
TTAAGSCHE COURANT Zaterdag 7 Maart
1942 TWEEDE BLAD
-
'SI,
m
WESTEND-THEATER
De lachende theepot.
FEUILLETON
VERBODEN TOEGANG
24-jarige studenten mogen
studie voortzetten
Bij brand in de Obrecbtstraat
UITREIKING BONKAARTEN VOOR
VOEDINGSMIDDELEN
UITREIKING LEVENSMIDDELEN.
KAARTEN VOOR DUITSCHERS
„Drie Vrijgezellen”
-
De strijd in de woestijn.
Dicht bij den vijandinge-
graven in het zand, volgt de
waarnemingspost de
bewe-
aan den arbeid.
Grensgevallen
zijn
altijd
al
Hans
bepaald
(Wordt vervoipd)
Jong geleerd, oud gedaan 1 Een bezoek aan een kleermakers-
scheol te Amsterdam. De kleermakers in spé op hun tafel
Poly goort-N oske)
gingen van den vijand.
(Hoffmann-P.K. v. Kayser)
’s-Gravenhage
-xr
Wegerif,
hotel
Op een vliegveld in het Oosten komt, door
middel van de trouwe Junkers 52 voorraad
voor de troepen aan het front aan.
(Hoffmann-S.S.P.K. Gayk)
(Nadruk verboden.)
Strijd tegen de sneeuw. Een tractor trekt een
3-deelige wals over een dik onder de sneeuw
bedolven vliegveld om voor de startende en lan
dende vliegtuigen een eenigszins vaste baan te
maken. (Weltbild-Polygoon-P.K. Hempe)
De Organisatie Todt aan het front.
Motoren worden door middel van heete
lucht ontdooid en voorgewarmd.
(Weltbild-Polygoon-P.K. Maier)
Neemt men nu, bijvoorbeeld, het ge
val van een student, dan is het duide
lijk, dat hij, krachtens den tekst der
verordening, zich moet aanmelden, wan
neer hij den leeftijd van 24 jaar heeft
bereikt. Hem wordt dan een inschrij-
vingsbewijs uitgereikt, doch het ligt na
tuurlijk niet in de bedoeling zoo iemand
aan zijn studie te onttrekken, wanneer
het een normaal geval van wetenschap-'
pelijke of beroepsopleiding betreft.
Winterstemming in een Duitsch
kwartier in het Oosten. De eerste
warme zonnestralen hebben den dak
rand met lange, glinsterende ijspegels
getooid.
(Transatlantic-Recla-P.K. Kling)
De winter is over de stad gekomen
en heeft haar in zijn wit kleed gehuld.
Het is niet ver van Kerstmis. De men-
schen verdringen elkaar voor de etala-
ges der winkels en de kródtaerr ohaerdoor' ging.
Het driejarig zoontje van de familie
M. in de Obrechtstraat 56 is gister
middag, doordat er brand uitbrak,
terwijl het alleen thuis was, om het
leven gekomen.
aan arbeidskrachten zich weer sterk heb
ben gewijzigd, zoodat het wenschelijk
,zou kunnen blijken te overwegen of het
betrokken bedrijf niet tot invoering van
een volledigen arbeidstijd behoort over
te gaan, teneinde daardoor arbeidskrach
ten vrij te maken, die dan weer elders
kunnen worden geplaatst.
Men kan het eigenlijk zoo formulee-
ren, dat de verkorting van den arbeids
tijd tot dusver voornamelijk op sociale
overwegingen is toegestaan, terwijl in
Uiteraard zullen, bij de toepassing
van den aanmeldingsplicht, zich talrijke
grensgevallen voordoen, die stuk voor
stuk zullen moeten worden bezien. Aan
een en ander zal nog, door middel van
pers en radio-omroep, nadere bekend
heid worden gegeven. Overigens wil het
feit, dat in een bepaald geval aanmel
dingsplicht aanwezig wordt geacht, nog
volstrekt niet zeggen, dat de betrokkene
ook werkelijk voor een tewerkstelling,
hetzij binnen, hetzij buiten de landsgren
zen zal worden aangewezen.
Wat de verordening inzake de verkor
ting van den arbeidstijd betreft, deze
strekt om een inzicht te verkrijgen in de
practijk van dit stelsel. Voor het
oogenblik zullen aanvragen om vergun
ning als regel kunnen worden toege
staan, doch slechts voor een beperkten
tijdsduur, want over een kwartaal kan
de situatie ten aanzien van de behoefte
In de verordening is voorts vastge
legd, dat iemand niet tot aanmelding is
verplicht, wanneer hij in dienstbetrek
king staat, tenzij het een werk van
slechts korten duur of geringen omvang
betreft. De grens zal hier bij een loon
van 4 per week of een arbeidsduur
van 24 uur per week getrokken worden.
Bij de uitreiking van bonkaarten voor
voedingsmiddelen van de 4e periode
1942, welke in den Dierentuin plaats
vindt, zijn Maandag aan de beurt: van
912 uur: Haller t.m. Hendrikse; van 12
14 uur: Hendriksen t.m. Heijnraets; van
1417 uur: Heijns t.m. Horst
De bonkaarten zullen uitsluitend tegen
overlegging van de distributiestamkaart
van belanghebbende en het daarbij be-
hoorende inlegvel worden verstrekt.
Zeer ten onrechte wordt reeds nu de
aanmeldingsplicht der werkloozen met
dienstverplichting verward. Ook in ander
opzicht blijkt er misverstand te bestaan.
De verordening heeft als maatstaf voor
den aanmeldingsplicht gesteld de vraag,
of iemand niet of niet volledig in staat
is, uit eigen middelen in zijn levenson
derhoud te voorzien. Om te kunnen be-
oordeelen of bepaalde personen hieron
der al dan niet vallen, dient men zich
den zin van de verordening voor oogen
te roepen. Deze bestaat hierin, dat be
slag moet kunnen worden gelegd op ar
beidskracht, die tot dusver onwerkzaam
is gebleven en zich aan aanmelding
heeft onttrokken.
De brand werd ontdekt, toen een der
drie andere kinderen van het gezin uit
school thuis kwam, n.l. de 9-jarige zoon,
die zooals hij wel meer deed, wanneer
er niemand thuis was via den tuin van
de buren aan de achterzijde het huis
wilde binnengaan. Een verstikkende rook
sloeg hem tegemoet en terstond alar
meerde hij de buren, die op hun beurt
de brandweer waarschuwden. Weldra
verschenen de motorspuiten uit de Archi-
medesstraat en de Laan Copes ter plaatse
en met een slang op de waterleiding had
men het vuur, dat in de voorkamer
van de parterre woedde en daar het
meubilajr grootendeels had verwoest, on
der de knie.
In de kamer vond men, met brandwon
den overdekt, het lijkje van den 3-jarigen
J. M., die door zijn moeder, die zich even
verwijderd had om eenige nocdzakelijke
boodschappen te doen, slapende op een
divanbed was achtergelaten.
Nadat de brandweer de voor het na-
blusschen op straat gezette meubelen
reeds weer naar binnen had gedragen,
kwam de niets vermoedende moeder te
rug van haar boodschappentocht. Men
stelle zich haar ontsteltenis en smart voor
bij het zien van de door het vuur ge
teisterde woning en bij het vernemen van
de vreeselijke tijding, dat haar jongste
kind was omgekomen.
Naar de oorzaak van dezen zoo nood-
lottigen brand stelt de justitieele dienst
een onderzoek in. Men acht de mogelijk
heid niet uitgesloten, dat het kind, wak-
den
Voor Rijksduitschers, die hun domici
lie in den Haag hebben, is de uitreiking
van levensmiddelenkaarten alleen Den
Haag, Sophialaan la. Dagelijks van 812
en van 1518 uur, en wel stamkaarten
nummers 28013300 Maandag 9 Maart
3301—3800 Dinsdag 10 Maart; 3801—4300
Woensdag 11 Maart 43014800 Donder
dag 12 Maart48015300 Vrijdag 13
Maart53015700 Zaterdag 14 Maart
5701—6200 Maandag 16 Maart 6201—6700
Dinsdag 17 Maart 67017200 Woensdag
18 Maart.
Bij den bouw van de geweldige onderkomens, welke door de
Organisatie Todt aan de Atlantische kust ter bescherming van
de Duitsche onderzeebooten werden opgericht, werden geheel
nieuwe methoden, welke snelheid aan volkomen betrouwbaar
heid paren, toegepast. (Hoffmann-P.K. Weinbach)
hij haar na. Lore, je bent een pracht-
meisje. Gelukkig is hij, die jou eens tot
vrouw krijgt! Maar dat is maar een
vluchtige gedachte. Dan gaat hij naar
zijn kamer. Nog in dit uur zal hij een
nieuw leven beginnen, een sprong in
deze harde wereld. En al weet Hans
Holk het nog niet, dan is toch nu reeds
het moedige, onverzettelijke bloed van
zijn voorouders in hem wakker gewor
den. Het is maar weinig, wat Hans Holk
in zijn twee koffers pakt. Hij neemt
niets mee wat teveel is. Maar als hij
nog eens in de groote lade van zijn
schrijftafel kijkt, neemt hij er nog een
pakje uit. Het is een spel kaarten. In
gedachten schudt hij en begint de kaar
ten te verdeelen. Het klopt. Hij kent het
kunstje nog. In zijn jongensjaren heeft
hij vaak zijn schoolmakkers bezig ge
houden met zijn kunstjes. Een speler is
hij eigenlijk pas in de laatste jaren ge
worden; toen had hij die kunstjes ook
niet meer noodig. Maar nooit zal hij
meer spelen, nooit! Dat neemt hij zich
voor. Maar als hij zijn koffer wil slui
ten, gooit hij er, bijna onbewust, bet
spel kaarten in.
Hans Holk kijkt geen enkele maal om
als hij het huis Holk verlaat Op de
schrijftafel ligt een briefje voor moeke
Hahn. Nu gaat hij weer door de be
kende straten van de groote stad. Zijn
NED. MIJ. VOOR NIJVERHEID EN
HANDEL
Voor het departement
van de Ned. Maatschappij voor Nijverheid
en Handel, zal de heer A. H.
Gzn., op Woensdag 11 Maart in
Central een voordracht met lichtbeelden
houden over het onderwerp: Een plan
voor de saneering van het Spui en om
geving, d.w.z. hoe dit stadsdeel had kun
nen zijn, indien er vijftien jaar geleden
aan de saneering begonnen was en hoe
het, zij het ook veel later, nog zal kun
nen worden, indien stelselmatig en krach
tig wordt gewerkt.
Het Bethlehem-kerkkoor
hield Donderdag een propaganda-avond
in een der zalen van de Galerij. Het koor
zong enkele nummers een muziek-en-
semble verleende medewerking, terwijl
enkele leden een paar tooneelstukjes op
voerden.
de toekomst meer de arbeidstoestand in
het algemeen als uitgangspunt zal die
nen.
Tenslotte deelde de president, dr. Boe-
ning nog mede, dat binnenkort nog een
verordening is te verwachten, die de in
dienstneming en tewerkstelling van per
soneel afhankelijk zal maken van een
Je verleenen vergunning, zulks teneinde
te geraken tot een volledige doorvoe
ring van het ordeningsbeginsel bij den
arbeidsinzet.
Binnenkort zal te Den
Haag (Escamplaan) het
eerste Nederlandsche
Schoolzwembad in ge
bruik genomen worden.
Dit speciale zwembad is
bedoeld om den kinderen
het eerste onderricht in
de zwemkunst bij te
brengen. 1
Schimmelpenningh-Smit
Na een reeks succesvolle opvoeringen
in bet Scala-theater is gisteravond in het
Wer.end-theater het gezelschap Lou
Bandy een nieuwe serie opvoeringen be
gonnen van de geestige muzikale comedie
„Drie Vrijgezellen”. De drie vrijgezellen
Lou Bandy, Frans du Mée en Hans Tie-
nieyer, die een huishouden hebben van
Jan Steen zoeken door middel van een
advertentie een huishoudster. Na ver
scheidene absoluut ongeschikte sollicitan
ten komt dan eindelijk „Het vrouwtje
waar het om gaat". De drie vrijgezellen
worden verliefd op Jo (Mela Soesman)
en zij leidt hen allen om den tuin.
Het derde bedrijf geeft het verrassende
slot, doch wij vertellen er ditmaal niet
meer van.
Het is een allergrappigste comedie, ge
schreven door Han de Wilde, terwijl de
liedjes en muziek van Lou Bandy zijn.
Het orkest stond onder leiding van Eddy
de Jong. De medespelenden hebben de
aanwezigen uitstekend met hun spel en
dans geamuseerd.
ker geworden, met het vuur van
brandenden haard heeft gespeeld.
Het lijkje van het jeugdige slachtoffer
is overgebracht naar het ziekenhuis aan
den Zuidwal.
Dienstman mijnheer, welke trein
moet het zijn? vraagt een stem naast
hem. Het is een lange magere man met
een blauwe kiel en op zijn pet staat het
nummer 88. Hans schrikt onwillekeurig.
Heb ik u gisteravond niet twee
mark gegeven? vraagt hij.
Dienstman 88 kijkt hem aan.
Niet dat ik weet, mijnheer, of u
zoudt mij in mijn bed hebben gevon
den... maar wat niet is kan nog komen.
Hans Holk kijkt den mageren man
aan alsof hij een spook ziet. Hij vergist
zich niet in het nummer, maar wel in
den persoon, de ander was niet groot en
nu herinnert Hans zich plotseling, dat
hij een grijzen snor had en een schorre
stem. Neen, er moeten twee mannen
met het nummer 88 zijn al is dit niet
waarschijnlijk. Het aankijken duurt de
zen man te lang.
Nu, hoe is het met de koffers, zegt
hij beleedigd.
Dank u, ik ga niet op reis, zegt
Hans en loopt door. De man kijkt hem
na.
Nou in den ochtend al dranken,
mompelt hij, ja, ja, die jeugd...
Hans Holk is naar een zijstraat ge
gaan. Plotseling valt zijn blik op een
grijs gebouw met het opschrift „Buiten-
landscbe arbeiders gevraagd”. Lang
zaam gaat hij de breede stoep op.
doel is het station. In zijn hart klinkt de
melodie van rollende wielen. Zijn blik
gaat langs een aanplakzuil. Een bekend
biljet „Gala openingsvoorstelling van
het Circus Holk”... en daarnaast een
hem even bekend biljet „Altijd een
vroolijke avond in het variété Silver-
glocke”. Een oogenblik blijft hij staan;
over het biljet is een gele strook ge
plakt. „Wegens plotselinge ongesteld
heid van Lydia Terhoven, optreden van
Tinta Caballa, de vuurdanseres” Het
doet even pijn, dan vertrekt Hans’ ge
zicht tot een grimas. Ziek, ziek? Zeker
van de verbroken verloving? Of zou zij
werkelijk ziek zijn? Zijn blik valt op
zijn koffer. Niet week worden, Hans,
vermaant hij zichzelf... Onwillekeurig
grijpt hij in zijn zak naar sigaretten.
Zij zijn er niet, maar wat is dat? Een
tweemarkstuk. Plotseling herinnert hij
zich den afgeloopen nacht. De brug, de
maneschijn, de dienstman 88, de taxi.
Hij weet heel precies, dat hij maar één
tweemarkstuk in zijn zak had en dat
gaf hij den dienstman. Een griezelig ge
voel overvalt hem, hij moet wel heele-
maal van streek zijn geweest. Hij heeft
den koffer weer in de hand en loopt ver
der. Daar schemert al het roode bak
steen van het station. Taxi’s rollen
voor den breeden ingang, waardoor een
stroom menschen naar binnen gaat.
Hans Holk blijft koet
Dacht u, dat ik ten onder was ge
gaan, dokter? Mijn voormalige vrien
den hebben er geen schuld, aan. dat »ir
w*
Dokter Olsen is niet beleedigd.
Het spijt mij verschrikkelijk, dat
ik juist op den dag van uw... hm...
catastrofe op reis moest. Het ging om
een schilderij, waar ook nog andere
liefhebbers voor waren. Ik had mijn be
diende uitdrukkelijk opdracht gegeven
het doel van mijn reis niet te verraden
en de ezel heeft natuurlijk vergeten, dat
dit voor u niet gold, Holk.
Hans Holk trekt onverschillig
schouders op.
Het is voorbij, dokter.
De ander kijkt mismoedig voor zich
uit
Maar vervelendl is het toch, Holk.
Het werpt een schaduw op onze oude
vriendschap. Als ik u nu nog van dienst
kan zijn..
Olsen’s hand gaat naar zijn porte
feuille. Hans Holk wenkt.
Dat is niet noodig, dokter. Ik ver
dien mjjn brood. Al kan ik dan geen
groote sprongen maken, het is voldoen
de...
De ander bijt op zijn lippen.
h)
pat dit de eenige reden is waarom
zoo handelt, gelooft Lore zelf niet.
*iaar nu heeft zij een naam genoemd,
an naam van den ouden Holk. En nu
/aat opeens zijn gestalte en zijn lot
oor hen op. En weer komt in Lore de
yoeselijke vraag op, waar Hans was,
.en er in het circus werd ingebroken.
o waar kwam het vele geld vandaan,
ij hij toen in zijn jaszak had? Heeft
ans schuld aan het verdwijnen van
c11 vader? Kan een vader zoo maar
i^her schijnbare reden zijn zoon ver-
als er niet een zware schuld is?
nSar haar lippen zwijgen. Zij kijkt
’ns in de oogen.
d." Vaarwel, mijnheer Holk, en blijf
7&Per.
i.y°or hij kan antwoorden valt de deur
hter haar in het slot Peinzend kijkt
Soldaten in het Oosten. Mannen
van het zware afweergeschut leggen
een kabel van de batterij naar de
legerplaats.
(Hoffmann-P.K. Speek)'
HAAGSCHE VER. BEHARTIGING
BELANGEN ONVOLWAARDIGEN
De H.A.V.O., de Haagsche Vereeniging
ter behartiging van de belangen van On
vol waardigen, trekt zich in dezen moeilij
ken tijd met steeds meer toewijding de
belangen der onvolwaardigen aan. Een
sprekend bewijs is hiervan wel de op
richting van een adviesbureau. Op Don
derdag 12 Maart a.s. zal des middags te
2 uur het H.A.V.O.-Adviesbureau worden
geopend en het zal daarna iederen Don
derdagmiddag van 24 uur zitting hou
den in het gebouw van het Gewestelijk
Arbeidsbureau, Prinsegracht 65.
Allen, die advies wenschen in den geest
als bovenbedoeld, kunnen zich wenden
tot dit bureau.
hun neuzen plat tegen het glas waar
achter al de heerlijkheden hunner droo-
men liggen. Door bet gewoel van de
Leipziger Strasse loopt een jongeman,
den groenen hoed over de oogen getrok
ken. Hij stoort zieh niet aan den stren
gen Noordoosten wind, die fel door de
straten blaast. Op hetzelfde oogenblik
komt een beer, met bruine oogen in een
zongebrand gezicht uit een juwelierswin-
kel. De jongeman kan een botsing niet
meer vermijden.
Neem mij niet kwalijk...
Geheel aan mij, zegt de bruinge
brande beer mechanisch en kijkt den
ander aan.
Maar wat drommel, Holk, bent u
dat?
Dokter Olsen.
Natuurlijk, jonge vriend,
nog Ivar Olsen. Kom toch mee daar
ginds onder den poortingang, men wordt
hier bijna omver geloopen.
Zijn scherpe blik monstert
Holk.
U ziet er goed uit, Hoik, breeder
gewerden, gezond uiterlijk,
mannelijk geworden.
In een vergadering van directeuren
der gewestelijke arbeidsbureaux, heeft de
leider van de Hauptabteilung Soziale
Verwaltung van het Rijkscommissari-
«at, president dr. Boening, een Uiteen
zetting gegeven over de kortelings afge-
kondigde verordeningen betreffende den
aanmeldingsplicht voor werkloozen en
het beperken van werk.
Dr. Boening verklaarde, dat het van
Duitsche zijde de bedoeling is, het eco
nomische leven in Nederland, voor zoo
veel eenigszins mogelijk, aan den gang te
houden. Het hier te lande doen uitvoe
ren van werkopdrachten ten behoeve van
het Duitsche Rijk zal dan ook stellig
worden bevorderd. Voor zoover de Ne
derlandsche arbeidskracht hierdoor even
wel niet volledig in beslag wordt geno
men, is het een onafwijsbare eisch, dat
deze arbeidskracht elders wordt aange
wend ter bevrediging van de in de Groot-
Duitsche ruimte daaraan bestaande be
hoefte. Om te weten hoe groot deze be
schikbare arbeidskracht is en ook om
haar zoo nuttig mogelijk te kunnen aan
wenden, moet men over de gegevens be
schikken, die hieromtrent klaarheid bren
gen. Het is in de huidige omstandighe
den niet toelaatbaar, dat arbeidskracht
braak blijft liggen. In verband hiermede
is het gewenscht, dat ook invloed wordt
geoefend op het verleenen van vergun
ningen aan de bedrijven om tot een kor-
teren arbeidstijd over te gaan.
Men begrijpe echter wel, dat de aan
wending van Nederlandsche arbeids
krachten in de Groot-Duitsche ruimte
•p een basis der vrijwilligheid dient te
geschieden. Ook wanneer aanstonds de
leeds voor Nederland bestaande moge
lijkheid tot dienstverplichting wordt uit
gebreid tot de Groot-Duitsche ruimte,
dan dient hierbij voorop te worden ge
steld, dat deze bevoegdheid zoo min
mogelijk in practijk zal worden ge
bracht. De afkondiging der dienstver
plichting moet dan ook slechts worden
gezien als een laatste middel, dat al
leen zal worden toegepast op lieden, te
Wier aanzien een opvoedkundige beïn
vloeding onwerkzaam blijft. Hierbij ver-
lieze men niet uit het oog, dat ook in
het Duitsche Rijk de dienstverplichting
slechts zeer weinig wordt toegepast.
Slechts enkele honderdduizenden arbei
ders werken daar onder dienstverplich
ting. Wat dienaangaande van Britsche
•We wordt rondgestrooid, bestaat uit
niets dan propagandistische leugens.
Men kan hierop niet genoeg den nadruk
leggen.