steunen
CIRCUS HOLK
i
HET INDISCHE OORLOGSTOONEEL
STADSNIEUWS
IS
H
É-
De distributiebonnen
UAAGSCTTE COURANT Maandag 9 Maart 1942 TWEEDE BLAD^1
FEUILLETON
VERBODEN TOEGANG
GIRO 5553
6
BONTHANDEL KREEG BEZOEK
VAN INBREKERS
UITREIKING BONKAARTEN VOOR
VOEDINGSMIDDELEN
SPOORWEG-BEAMBTEN STALEN
TAL VAN GOEDEREN
BE 29ste EIGEN TREKKING
VAN L0T1SIC0
Honderdduizend gevallen
Waarde van het ontvreemde
ongeveer 8000
Tjilatjap
Vijf personen gearresteerd
te Loosduinen
4k .s.
KL
1
(Polygoon^Meyer)
De Engelsche bomaanval op Parijs. Puinhoopen
Ergens in de Sovjet-Unie
(Orbis-Holland-P.K. Heidrich)
NeeNiet in den vuilnisbak,
maar in dit kistje. Ze maken er
Noord-Afrikaansche front.
weer nieuwe ruiten van.
(Luce-Holland)
(Polygoon-Leemker)
214
CEES SCHOUTEN IN DILIGENTIA
H
1 Eenh.
30 April
hun
ver-
Lore,
ft
\\ll\
van verwoeste woonhuizen.
(Telefoto Hoffmann)
Centr, v.
Centr. v.
Gen. Anthr.
Gen. Turf
Periodebon
Brandstoffen
2 Eenh.
Tijdens de Jaarvergadering van de Nederlandsche Ath-
letiek Unie te Amsterdam werd de Sauer-beker, be
stemd voor den athleet, die de beste prestaties geleverd
heeft, uitgereikt aan den Zwollenaar Wim Peters.
(Polygoon-Noeke)
Rijst
Scheerzeep
Suiker
Vet
Vleesch
Vleesch
Zeep
Zeep
Zeep
Zeep
Toiletzeep
Toiletzeep
Kookdoeleinden 8 KF
J 5 tm 7 1 Eenh.
J 13, 17 1 Eenh.
K 5 tm 7 1 Eenh.
215
204 tm 208
225
227
G
H
Buziau heeft van
tegeltableau ten j
Mannetje van f'
Inbraak in goederenhandel
Ook is nog ingebroken in een goederen
handel aan de Conradkade. Tientallen cos.
tuums, mantels en dekens, benevens een
transportrijwiel en een groot aantal tex
tielpunten zijn gestolen. De inbraak is ver
moedelijk in den nacht van Vrijdag op
Zaterdag j.l., toen er niemand thuis was,
gepleegd.
Heden werd de 29e eigen trekking van
Lotisico gehouden. De honderdduiiaad ia
gevallen op no. 9779.
26
15
(Nadruk verboden.)
Start naar een ander werelddeel. De Ju is aangekomen. Nog
korten tijd en het inladen kan beginnen. Niet alleen onder er. boven
water, maar ook in de lucht staan de Duitsche matrozen hun man.
(Weltbild-Polygoön-P.K. Wimmers)
Artikel
Aardappelen
Aardappelen
6a tm 13a
6b tm 13b
S en T
Petroleum O-krt.
Peulvruchten
Pudding, verm.
110, 120
Aantal
1i Kg.
4 Kg
Bij de uitreiking van bonkaarten voor
voedingsmiddelen van de 4e periode 1942,
welke in den Dierentuin plaats vindt, zijn
morgen aan de beurt: van 912 uur: de
Horst t.m. einde H, I en Ja. t.m. Jansen
J,; van 12—14 uur: Jansen K. t.m. Jonge-
Vos; van 1417 uur: de Jonge t.m. einde
J en Ka t.m. de Ket.
De bonkaarten zullen uitsluitend tegen
overlegging van de distributiestamkaart
van belanghebbende en het daarbij behoo-
rende inlegvel worden verstrekt.
Zaterdagavond la„t ontdekte een surveil.
leerend agent, dat ingebroken was in een
bonthandel aan het Spui. De eigenaar
woont elders, zoodat de dieven ongestoord
hun gang hebben kunnen gaan. Vooral de
meest waardevolle bontmantels en zilver
vossen hadden hun aandacht en in totaal
werden 17 stukken bontwerk voor een
waarde van ongeveer ƒ8000 gestolen.
Hieronder bevinden zich een Sobel Fhee-
mantel van 2000, kostbare kalfs- en ko-
nijnmantels en zilvervossen van 300 a
ƒ400 elk. Door verbreking van een ruit
van de voordeur is men het pand binnen
gekomen. om het langs denzelfden weg
weer te verlaten. Door den C.O.D. wordt
een onderzoek ingesteld.
Jam
Kaas
Kaas
Koffieeurr.
Margarine 8, 9, 11, 12
Melk
Melk
Petroleum
waarom legt zij er steeds den nadruk
op, dat wij kameraden zijn, juist als
zijn hart warm begint te worden? Lydia
of Lore, hij weet het zelf niet.
Als Hans Holk het café op de Pots-
dammerplatz binnenkomt, zit Lore al op
hun vaste plaats onder het?groote schil
derij. De heldere oogen stralen onder het
scheefstaande bonten mutsje.
Eindelijk, Hans, ik dacht, dat je
niet meer zou komen.
Neem mij niet kwalijk, ik ben op
gehouden. Ik ontmoette een oude beken
de in de Leipzigerstrasse.
Wel, dat kan meer gebeuren.
Lore vraagt niet, wie het was. Nooit
werd er in hun brieven over het verle
den gesproken, nooit hebben zij, als zij
elkaar in Berlijn ontmoetten, daarover
gesproken. Beiden hebben het angstig
vermeden dat aan te roeren en dus weet
Lore niets van dien middag, waarop
Hans al zijn geld bij Homeyer verloor
en zij weet ook niets van dokter Olsen.
Hans Holk zoekt in den zak van zijn
jas, die aan een haak boven zijn hoofd
hangt. En als Lore een oogenblik rond
kijkt, ligt er plotseling een klein vier
kant pakje voor haar. Verwonderd kijkt
zij ernaar.
Neen, maar wat is dat?
Van den Kerstman.
Zij bloost van vreugde en verrassing.
tm
14 MrL
14 Mrt
21 Mrt.
16 Mrt
14 Mrt.
14 Mrt.
21 Mrt
21 Mrt
31 Mrt.
21 Mrt
14 Mrt.
21 Mrt
21 Mrt.
16 Mrt.
21 Mrt.
21 Mrt.
>1 Mrt
31 Mrt.
21 Mrt
21 Mrt
21 Mrt.
30 April
21 Mrt.
16 Mrt.
14 Mrt.
14 MrL
31 Mrt.
31 Mrt.
31 Mrt.
31 MrL
31 Mrt.
31 Mrt.
Voor zoover wij weten, was dit optre
den in Diligentia door Cees Schouten en
zijn solisten een debuut. En één, dat niet
is tegengevallen. Het kleine orkest, hoe
wel meer afgestemd voor den dansvloer,
wist ook op het orkestpodium te voldoen.
Een strak rhythme, gepaard aan groote
muzikaliteit van alle leden, vooral van
den leider en pianist Cees Schouten, doen
het ensemble wel een aparte plaats in
nemen. Hun succes was groot. Het twee
de orkest, dat zich liet hooren, was dat
der „Maui Eilanders”, dat met de solis
ten Jan de Vries en Coen van Nassau
voortreffelijke Hawaii-muziek ten beste
gaf. Cees Schouten trad ook nog solis
tisch op en wist te boeien met zijn mo
dern pianospel, dat lang niet van talent
ontbloot was. Voorts vermeldde het pro
gramma nog de Hula-danseres Yolanda.
Een zwaar beschadigde Britsche tank aan het
JUBILEUM P. J. HAMELINK
Op 17 Maart hoopt de heer P. J. Hame-
link den dag te herdenken, waarop hij
goor 25 jaar bij N.V. de ’s-Gravenhaagsche
melkinrichting „de Sierkan”, Nieuwe Ha
venstraat 15 in dienst trad.
waarbij ik gemeend heb mij te moeten
neerleggen, zoodat ik tot mijn groot leed
wezen niet bij genoemd plan kon blijven.
Weet echter, dat mijn gedachten en die
van de prinses voortdurend met u zijn, en
dat wij van harte deelnemen in al uw
zorg. Ik heb hief maar één taak, de vrij
making van zoowel Nederland als Indië.
Ik heb maar één verlangen, de vrijmaking
zoo spoedig mogelijk te zien. Daarom ver
wacht ik met u de toekomst van ons rijk.
Wij zullen ondanks den nood van het
oogenblik met God’s hulp handhaven en
uiteindelijk overwinnen”.
Gesteld al. dat prins Bernhard gelegen
heid zou hebben gehad naar Indië te ko
men, dan zou dit zeker niet de krijgskan
sen gunstiger hebben gemaakt; zijn woor
den hadden beter achterwege kunnen blij
ven op een oogenblik, dat onze Indische
soldaten met opeengeklemde kaken verbit
terd en met leeuwenmoed vochten, met
leeuwenmoed, maar ook met den moed der
wanhoop, omdat de hulp der bondgenoo-
ten uitbleef. Beter ware een boodschap ge
richt geweest tot Washington met de korte
vraag: Waarom moet Indië op deze wijze
worden geofferd, met bloed en met tranen
in duizenden gezinnen? Waarom’ Waarom
bleef fruip ujt. met zoovele woorden be
loofd?
Maar deze boodschap werd niet uitge
zonden. Wellicht wijl men begreep, dat er
toch geen antwoord op dit aanklagend
„Waarom?” gegeven zou zijn.
OR. M. M. DEN HERTOG
Wegens ongesteldheid kan dr. M. M. den
Hertog, predikant bij de Ned. Herv. ge
meente hier ter stede niet voor de ge
meente optreden. De kerkeraad heeft hem
tot 1 Mei a.s. van zijn preekbeurten ont
slagen.
zelfs de hoogste inlandsche ambtenaren,
wanneer zij voor den Sultan of den
Kroonprins verschijnen, om dienstzaken
te bespreken.
Ngayogjakarta, in den volksmond:
Djoekdja, wordt algemeen beschouwd als
de plaats, waar de oer-Javaansche zeden
en gewoonten het zuiverst zijn bewaard
gebleven, waar nog een groote piëteit je
gens en een diep ontzag voor het grijs
verleden heerschen. Het is de stad, waar
van de Javaan zegt, dat zij het meest
k o e n o, dat is: oud, antiek, klassiek is.
Djokjakarta, de stad, waarin dank zij de
kunstzinnigheid van de opeenvolgende Sul
tans, de Javaansche cultuur een ongeken
de hoogte heeft bereikt, vooral op het ge
bied van de danskunst en het wayangspel,
is de bakermat der wereldberoemde Se-
rimpi’s en Bodojo’s, de gracieuze en bege
nadigde danseressen die, als in de sprook
jes van Duizend-en-een-Nacht, m de
„bangsal kentjono”, m het keizerlijke pa
viljoen met het zwaar vergulde dak, met
zijn gouden decors en reliefs op rijk be
werkte zuilen, haar gaven en talenten heb
ben geopenbaard voor de bewonderende
blikken van landgenoot en vreemdeling.
Van het rijke Javaansche verleden
spreekt alles in en om deze oude stad.
Van Djokjakarta uit kan men in vele rich
tingen prachtige tochten maken. Even bui
ten de stad liggen de graven van de oude
heerschers van het Rijk van Mataram. In
de directe omgeving der stad, in Kotta
Gedeh, staat men bewonderend stil voor
het werk der levende kunstnij veren van
het land; daar heeft de Inheemsche kunst
nijverheid een hoogte bereikt, als nergens
anders in den grooten Archipel. De Kra
ton, het vorstenverblijf, is een uitgestrekt
heid van bijna een uur gaans in den om
trek, als het ware een stad in de stad, met
gebouwen, pleinen, wegen en kampongs.
De Kraton werd kort na het ontstaan van
het Djokjasche Rijk, in 1755 in 1760,
gebouwd, tegelijk met het fort Rustenburg.
Niet ver van Djokja ligt de Boeroeboedoer,
het machtige Boeddhistische heiligdom,
beroemd in de geheele wereld om zijn
schoonheid en historie. Aan den voet van
den Boeroeboedoer zijn thans Japansche
troepen gelegerd.
,_.i zijn vrienden en bewonderaars een
geschenke gekregen, voorstellende „Het
<-■ stavoren”, een van zijn rollen in het Bouw
meester Schouwspel 1942 „Sprookjesland”. Buziau bekijkt met
welgevallen het cadeau. (Polygoon-Meyer)
tijd groot, maar daar hoort meer toe...
Hans Holk aarzelt met het antwoord.
Ja, dat is een vreemde kwestie.
Ik kreeg eensklaps uit Berlijn de op
dracht mij bij een cursus aan te mel
den. Dan kwam dadelijk daarop een
aanbieding van een groot hotel en nu
heb ik veel klanten.
Dokter Olsen slaat hem op den schou
der.
Een jongmenech, dat flink is, heeft
altijd geluk.
Zijn stemming is beter geworden, hij
ziet er uit als iemand, die plotseling
een moeilijk probleem heeft opgelost.
Ik herinner mij eensklaps, dat
Lydia Terhoven weer in het variété de
Silverklok optreedt.
Hans Holk’s gezicht wordt star.
Ik stel geen belang meer in deze
dame, zegt hij hard, maar zijn stem is
onrustig. Dit ontgaat den ander niet.
Dat is eigenlijk jammer, Holk,
want ik geloof, dat deze onverschillig
heid niet wederkeerig is. Toen ik on
langs het nieuwe programma ging kij
ken. had ik het genoegen een paar
woorden met juffrouw Terhoven te wis
selen. Zij sprak op een manier over u,
die duidelijk aantoonde, dat zij het be-
klagenswaardige misverstand tusschen
u beiden ernstig betreurde.
Hans Holk moet plotseling aan de
heerlijke dagen, die hij met Lydia Ter-
uit; van de landzijde is de stad vrijwel on
beschermd. En juist van de landzijde
wordt een geconcentreerde aanval onder
nomen: Op 3 dezer werd, zooals wij reeds
eerder meldden, Bodjenegoro genomen
thans maken de telegrammen gewag van
de verovering op 5 dezer van Babad en
Djambang en op 6 dezer van Lamongan.
Babad of Babat ligt in de afdeeling La
mongan aan den rechteroever van de Solo-
rivier, waar deze, de residentie Rembang
verlatende, in de residentie Soerabaja
treedt. Er wonen veel Chineësche en In
landsche handelaren, die zich hoofdzake
lijk met den rijst- en tabakshandel bezig
houden, waardoor deze plaats het middel
punt van den inlandschen handel van dit
gedeelte van de Solo-vallei is. Tot hier is
de Solorivier het geheele jaar door voor
zeeprauwen bevaarbaar. Er langs gaat de
stoomtram GoendihSoerabaja, terwijl een
dwarslijn van de Babad-Djombang en Ke-
diri-tram van hieruit langs Ploso en Djam
bang naar Paré en Kediri gaat.
Ook Djambang, een plaats van 25.000
zielen, waaronder ongeveer 500 Europea
nen, is door de Japanners bezet. Het ligt
bij de spoorlijn van Solo over Modjokerto
naar Soerabaja, in het stroomgebied van
de Brantas, in ’n streek, waar veel suiker
riet wordt verbouwd. Lampongan is een
plaats van 15.000 zielen, waarvan ongeveer
50 Europeanen. Het ligt ongeveer halver
wege tusschen Babad en Soerabaja aan de
spoorlijn v»-> Semarang via Bodjenogoro
naar Soerabaja. Het is de hoofdplaats van
de gelijknamige afdeeline.
Hulp, die geen hulp was
Een Japansch bericht van heden meldt,
dat het Nederlandsch-Indischè leger om
een wapenstilstand zou hebben verzocht.
In afwachting van nadere bijzonderheden
hieromtrent kan toch nu reeds worden
vastgesteld, dat het Indische leger, hoe
zeer het ook met dapperheid en weerga-
loozen moed tegen een overmacht heeft
gestreden, voor een hopelooze taak was ge
plaatst, hopeloos vooral, doordien effec
tieve hulp der bondgenooten is uitgeble
ven. Over deze uitgebleven hulp is stellig
nog niet het laatste woord gesproken,
want de wijze, waarop èn de Nederland-
sche regeering in Londen èn diverse Brit
sche en Amerikaansche regeeringspersonen
in de Britsche hoofdstad en in Washington
in de laatste wéken over de hulpverleening
aan Java hebben gesproken, met ’n waar
lijk verbijsterend optimisme, is wel zóó
mislijdend geweest, dat de misdaad, hier
mede begaan, nog overtroffen zou worden
door de misdaad van het zwijgen. Woor
den, woorden en nogmaals woorden heeft
men in allerlei toonaarden, maar altijd met
het accent der schoone belofte, te hooren
gekregen. Zelfs prins Bernhard heeft zich
in dit koor doen hooren in een radiobood
schap tot Ned.-Indië, waarin hij o.m. het
volgende hééft gezegd:
„Rijksgenooten, het leed, zooals dat ook
voor Nederland is gekomen, heeft zich nu
ook over geheel Indië uitgebreid. Ik heb
et lijden van onze landgenooten in
Europa meegemaakt en ik kan zeggen, dat
het tot het uiterste heeft voleebouden. De
moedige verdedigers van Indië hebben een
moeilijke taak te vervullen, en gaarne had
ik thans ook hun strijd wfTIen rneèmaken
Ons plan was daarvoor gereed, en ik was
tot een begin van uitvoering gekomen.
Maar de regeering heeft op grond van ern
stige overwegingen harerzijds 'bezwaren te
gen deze uitvoering te berde gebracht,
Neen, dat is Lore niet en als bewijst
doet zij den armband aan. Hans kijkt in
haar stralende oogen en het wordt hem t
warm om het hart. Eens had hij kostbare j
geschenken gegeven en nooit waren zijl
Lydia kostbaar genoeg en daarbij hadi
hij er geen plezier van. Nu is het hem’
een vreugde dit eenvoudig armbandje te
kunnen geven van zijn eigen verdiend
geld. Hij moet haar hand vasthouden, zijn
blik zinkt in den hare. Het is een minuut
van vergeten. Woorden dringen naar zijn
lippen, woorden van een oeroude melo-
die, de melodie van twee gelijkkloppende
harten. Plotseling verdwijnt de betoove-
ring en zij zitten weer in een verlicht
café tusschen pratende menschen en be
zige kellners. (Wordt vervolgd/!
De berichten over den strijd op Java
gedurende de laatste dagen hebben het
Nederlandsche volk wel duidelijk ge
maakt, dat het lot van onze overzeesche
gewesten in Azië binnen enkele dagen
beslist zal zijn. De „Stelling Bandoeng”,
waarover de laatste twintig jaar veel ge
sproken en veel geschreven is en waar
van men destijds verwachtte, dat zij toch
leker een buitenlandschen vijand min
stens eenige maanden zou kunnen ophou
den. verloor binnen één week haar de
fensieve kracht. Hoe dapper en heldhaf
tig de onzen ook hebben gestreden, het
Japansche luchtwapen was zóó superieur,
dat het niet langer mogelijk was den
strijd vol te houden. De ontstellend snelle
wijze, waarop dit alles zich voltrokken
heeft ,is alleen te verklaren uit het feit,
dat men op Java over een onvoldoend
aantal jagers beschikte; tegen alle toe
zeggingen in bleef op dit punt de hulp
der bondgenooten uit.
Na Batavia, na Bandoen®, zal Soerabaja
in handen der Japanners vallen. In Se
marang, Buitenzorg en Soerakarta (Solo)
waait reeds het witte dundoek met de
roode schijf. De laatste berichten maken
ook melding van het feit, dat Djokjakarta
door de Japansche troepen werd bezet
Met Solo en Djokja zijn de aloude Vor
stenlanden. de Rijken der Sultans met hun
machtig verleden, hun hooge cultuur, hun
oude, gewijde tradities, onder Japan’s
macht gekomen.
De haven van Tjilatjap, aan Java’s Zuid
kust, is volkomen verwoest, teneinde den
Ned.-Indischen troepen de gelegenheid te
ontnemen zich daar in te schepen, aldus
de berichten van heden. Tjilatjap is de be
langrijkste haven van de Zuidkust, gelegen
tegenover het eiland Noesa Kambangan;
de stad telt ruim 30.000 zielen, waarvan
een 750-tal Europeanen. Zij is fraai
aangelegd en wordt door vele goed bescha
duwde wegen doorsneden; door doeltref
fende hygiënische maatregelen is de stad
niet meer zoo ongezond als vroeger. Door
spoorwegen is de haven verbonden met
West- en Oost-Java, terwijl een kanaal, de
Kali Jasa, van hier naar de Serajoe loopt,
omdat wegens de branding de mond van
de Serajoe niet toegankelijk is. Het
scheepvaartverkeer in de haven van Tjila
tjap was vrij omvangrijk
De strijd om Soerabaja
Volgens de laatste berichten zijn de Ja
pansche troepen Soerabaja reeds dicht ge
naderd. Uiteraard was deze marinebasis
vooral versterkt tegen aanvallen van zee
Maar Hans, je mag mij niets ge
ven, het is nog geen Kerstmis.
Is op last van de directie
vroegd, zegt hij lachend, want Lore ia
nu eenmaal een vrouw en heeft het
pakje al open gemaakt Een mooie
gouden armband ligt voor haar, met
een hangertje, een Lieveheersbeestje, er
aan.
Hoe kan je zoo verkwistend zijn aa
zooveel geld voor mij uitgeven, het was
beslist heel duur. Hans?
O, niet de moeite waard,
waarom zou ik je niet eens een kame
raadschappelijk cadeautje geven, of ben
je er boos om?
Brood (of gebak)
Brood (of gebak)
Cacao
Gort
125 gr.
400 gr.
50 gr.
50 gr.
250 gr.
Honden- en k.br. 15 IJ 10 kg.
500 gr.
100 gr.
216 tm 220 1 00 gr.
250 gr.
125 gr.
31 L.
It L.
2 L.
2 l_
250 gr.
100 gr.
250 gr.
50 gr.
1 Kg.
100 gr.
loo gr.
25 gr.
90 a 450 gr.
90 a 450 gr.
Haard, kach.
Haard, k.
Haard, k.
Haard., kach. K
Haard., kach. K 13, 17 1 Eenh.
L 12 tm 20 1 Eenh.
L 23 tm 28 1 Eenh.
Ill
III
1 tm 8
30 April
30 April
30 April
30 April
8 Turf 30 April
30 April
30 April
30 April
31 Mrt.
50 stuks 31 Mrt
1 Eenh.
Bon
12a
12b
Bloem (brood) 221 tm 224 70 gr.
Boter 8, 9, 11
12a
12b
10C,100
226
Het N.V.V. organiseert avond-cursus-
sen voor volwassenen. Op een dezer
lessen was de Nederlandsche Omroep
tegenwoordig, om een reportage te maken.
Vraaggesprek met den onderwijzer.
Polygoon-Sagers
Goederen, die voor de Ned. Spoorwe
gen bestemd waren en die bij de West-
landsche Stoomtram Mij. te Loosduinen
waren terecht gekomen om van daar uit
naar de betrokken stations te worden
vervoerd, bereikten veelal de geadres
seerden niet. Na een ingesteld onderzoek
is gebleken, dat de daders der diefstallen
in de kringen van het spoorwegpersoneel
der W.S.M. moesten worden gezocht. De
spoorwegrecherche mocht het de afgeloo-
pen week gelukken een vijftal beambten
te Loosduinen aan te houden. Het mee-
rendeel der aangehoudenen heeft reeds
een volledige bekentenis afgelegd. Het is
gebleken, dat zij tal van goederen heb
ben gestolen en de bijbehoorende docu
menten hebben verdonkeremaand. Ver
schillende goederen, zooals overhemden,
schorten, tafeBtleeden, vet, vleeschwaren.
rookgerei enz. enz., konden in beslag
worden genomen. Ook tegen eenige par
ticulieren is wegens heling proces-ver-
baal opgemaakt. Het bleek, dat de dief
stallen werden gepleegd door het verbre
ken van de verzegeling der wagons,
waarna de goederen tijdens den rit door
het Westland voor het grijpen lagen.
hoven doorgebracht heeft, denken.
Hebt u plannen? vraagt dokter
Olsen.
Hans Holk kijkt op zijn horloge.
Over twee uren moet ik in hotel
Imperial zijn, een gast wenscht een
vertaling, een zekere mijnheer Hoog-
straaten, ik ken hem niet persoonlijk.
Hoogstraaten, mompelt Olsen voor
zich heen. Twee uren zijn een mooien
tijd en om hier niet vast te vriezen
zou ik u willen voorstellen.
Hans Holk is rood geworden, maar
het komt niet van de koude.
Zeer vriendelijk, dokter Olsen, zegt
hij verlegen, maar ik heb nog een
dringende afspraak.
De ander kijkt hem onderzoekend aan.
Aha, liefdedienst. Nu Holk, wordt
maar niet verlegen. Nu valt mij in, dat
ik al gehoord had, dat u In Berlijn was.
Homeyer vertelde het mij, hij is echter
een oude kletsmajoor, dus hield ik het
voor een gerucht. U bent namelijk ge
zien met een employée van het circus
Holk...
Met Lore Witt? vraagt Hans haas
tig en ergert zich reeds, dat hem dit
ontvallen is.
Hoe de dame heet weet ik niet. Ho
meyer is in die kringen beter thuis. En
fin, het gaat mij ook niet aan, alleen
spijt het mij voor juffrouw Terhoven.
Hans Holk heeft opeens haast.
Djokjakarta
Men kan Nederlandsch-Oost-Indië door
kruist hebben in alle richtingen, men kan
dwars door Borneo zijn gereisd, van
Oost naar West door Sumatra, van
Noord naar Zuid door Celebes, men kan
op Halmaheira en op Timor zijn geweest
en maanden-lang in Batavia, in den
Preanger of in de Oostelijke gewesten
hebben vertoefd, dan zal men, komend in
de Sultanslanden van Midden-Java. tóch
nog moeten bekennen een vreemde in de
Oost te zijn
Zooals men het leven in Indië ziet, op
Java, in de desa’s, op de sawah, in de
Wouden op de bergen, zoo, precies zoo,
moet het leven er ook duizend jaar ge
leden zijn geweest. Maar geheel anders
is het gesteld met Midden-Java. Dat was
a vroeger eeuwen reeds het brandpunt
»an Oostersche beschaving en ontwikke
ling, van nijverheid en kunst. Daar wer
den onvergankelijk schoone bouwwerken
opgetrokken, daar verrezen tempels en
paleizen, welke nu nog de bewondering
wekken van landzaat en vreemdeling,
daar heerschten vorsten, die een inheem
sche kunst aankweekten en beschermden.
Zij hielden het volkskarakter vrij en ver
van vreemden invloed, bewaarden hun
heiligste goederen, hun adats en tradities
en weerden zelfs inmenging van eigen
landgenooten uit West- en Oost-Java.
Door dit exclusivisme wist Midden-
Java zijn oorspronkelijk karakter tot in
onze dagen bijkans ongerept te behou
den. Dit karakter is dualistisch aan den
eenen kant de monarchale macht, praal
en rijkdom aan den anderen kant de ar
moede en slaafsche dienstbaarheid der
bevolking in de Vorstenlanden. Van het
een is de gouden pajong, van het andere
het donkerblauwe vrouwenbaadje het
symbool. Immers niet alleen de manne
lijke lijfbedienden der Sultansfamilie
behooren in dienst dat vrouwenbaadje te
dragen, uit 1 o e r i k-stof geweven, maar
213
8, 9, 11, 12
12a
12b
211
228
G 90 h 450 gr.
90 a 450 gr.
75 gr.
75 gr.
Ergens in de Sovjet-Unie is een
Duitsch transportvliegtuig geland
om brandstof uit te laden voor een
vooruitgeschoven tankafdeeling.
20)
Eerlijk gezegd had ik niet gedacht,
dat u het zoudt klaarspelen, of... hebben
de kaarten u geluk gebracht?
Hans Holk trekt zijn wenkbrauwen
samen, zijn hand in den bruinlederen
handschoen maakt een afwerend ge
baar.
Ook dat is voorbij, dokter. Als het
U interesseert, ik was wekenlang op de
autobaan, ja, als gewoon werkman. Ik
ben zelfs voorman geweest.
Dokter Olsen slaat zijn kraag op. bet
is wel een beetje erg tochtig hier.
Verbazend, verbazend, mompelt
hij. Hij ziet er een beetje treurig uit
de goede dokter. Maar dat ligt misschien
aan den wind.., En nu?
Toen ben ik reiziger geweest in
olie en vetten en nu ben ik tolk en gids.
Neen maar, hoe bent u daartoe ge
komen? Zeker, uw talenkennis was al-
U moet mij niet kwalijk nemen,
dokter, maar ik moet nu weg.
Dokter Olsen schudt hem de hand.
Natuurlijk Holk, de vrouwen gaan
voor, dat weten wij nu eenmaal. Wij
zien elkaar wellicht weer. U merkt het
intusschen, Berlijn is net een dorp.
Hans Holk loopt verder door de volle
straten naar de Potsdammerplatz. Hij
ergert zich over het lange gesprek met
Olsen. Want Lore Witt moet absoluut
voor het begin weer in het circus zijn.
En zij zien elkaar zoo weinig. Het is
werkelijk een prachtige kameraadschap
geworden tusschen hen beiden, denkt
hij onder het voortloopen. Hoe vaak
hebben haar brieven hem geholpen als
hij meende het ongewone werk niet
meer te kunnen volhouden, hoe vaak
hebben haar woorden hem getroost als
hij het tusschen de werklui niet meer
kon verdragen. Maar hij had volgehou
den. Hij weet, hoe mannen moeten zijn,
die met de vuisten aanpakken, flink bij
het werk, vroolijk bij een feestavond
en altijd bereid in te springen. En hij
is een der hunnen geworden. Alleen
met de vrouwen, dat is anders, dan
leeft de oude Hans Holk nog in hem.
Soms, als hij denkt, dat Lore meer
voor hem kon zijn, staat Lydia’s beeld
eensklaps in zijn hart op. Maar dat is
Lore’s eigen schuld, denkt hij trots,
waarom is zij altijd zoo terughoudend,
