Oorlog in den Indischen Archipel geëindigd Radiorede Ir. M assert van De wapenstilstandsbesprekingen verduisteren 1942. Dinsdag 10 Maart. No. 18127. Japansche eisch tot onvoorwaardelijke overgave aanvaar Gouverneur-Generaal gaf last den strijd te staken Geloof herrijzenis Volk aan van ons DE STRIJD AAN HET OOSTFRONT J De Japansche landing op Nieuw-Guinea verloopen. regeenng Soerabaja bezet Australische, Britsche tot onvoorwaardelijke Het Japansche hoofdkwartier deelt mede, dat de Japansche strijdkrachten, die opereerden tegen de hoofdmacht van den tegenstander in de omgeving van Soerabaja en Bandoeng, de strijdkrachten van den tegenstander, bestaande uit 93.000 man Ned.-Indische troepen en 5000 man en Amerikaansche troepen, op 9 Maart te 3 uur n.m. capitulatie hebben gedwongen. De geheele Ned.-Indische strijdmacht op Java heeft tot onvoorwaardelijke overgave aanvaard en het verzet gestaakt. den Japanschen eisch Tot het neerleggen van de wapens werd last gegeven door den Gouverneur-Generaal, jhr. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer via het radiostation van Kalidjati, waarna de Ned.-Indische troepen den strijd terstond staakten. Het Ned.- Indische leger heeft zich overgegeven binnen 9 dagen tijds sinds de eerste landing» van Japansche troepen op Java op den eersten Maart jl. De overgave der troepen is zonder incidenten over Koning Gustaaf geopereerd ONS ZWAAR BEPROEFDE VOLK HET INDISCHE OORLOGS- TOONEEL op Dr. van Mook te Melbourne Stryd op Timor gacteakt Luïtenant-generaal Himamoera neemt het bestuur Tusschen Gouverneur-Generaal Verklaring Ned.-Indische en Japanschen opper- Pearl Harbour Australië onder bereik van Japansche luchtmacht Diepe rouw om de dapperen, die vielen in een hopekiozen strijd ver van het Vaderland en de eer van ons Volk hoog hielden Belangrijke versterkingen veer Nieuw-Zeeland verwacht Telefoon 116300 (zeven lijnen) - Giro No. 12500 Nieuwe luchtaanval op Moresby generaal ter 4 andere voor- personenDe opperbevelheb- Gevechten bij Charkof, Taganrog en Stalino Duitsche luchtmacht in actie Japanschen opper bevelhebber De GouverneurXreneraal, jhr. van Starkenborgh, was Zondagmiddag om 3 uur per vliegtuig op het vlieg- veld Kalidjati aangekomen. Hier had de ontmoeting plaats tusschen den Gou- verneur-Generaal en den Japanschen opperbevelheb ber, die, vergezeld van zijn staf, ongeveer terzelfder tijd op het vliegveld was aangekomen. De Gouver neur-Generaal was in gezel schap van Poorten en aanstaande Japansche ber eischte de volledige overgave wan het Ned.- Indische leger. De Ned.- Indische onderhandelaars aanvaardden aanvankelijk alleen de overgave van den sector Bandoeng, maar stemden tenslotte in met een volledige overgave van iet Ned.-Indische leger en beloofden per radio last te geven tot het staken der vijandeliikheden De luchtaanval De inleidende besprekingen COURANT HAAGSCHE F RUS DEZER COURANT: PRIJS DEK ADVERTENT1EN: Ame- aan- zijn en S.P.T. meldt, offi- :t, cta« de GealTteerde ior den strijd hebfoen op- hoofdkwartier aanval Naar de Britsche nieuwsdienst uit Mel bourne meldt, is de Luitenant-Gouvemeur- Generaal van Ned.-Indië, dr. van Mook, in gezelschap van hooge Ned.-Indische ambte naren, onder wie de opperbevelhebber van de Ned.-Indische luchtstrijdkrachten, gene*, raai L. H. van Oijen, per vliegtuig uit Adelaide te Melbourne aangekomen. Te Londen is, n creel beiaend apfrva; troepen op "nmor gegeven. Een deel ven de m Ooet-Java ge lande Japansche troepen is Zondag middag om 3.50 uur Soerabaja bin nengetrokken en heeft de stad geheel bezet. Denzelfden dag gingen de Ned.- Indische strijdkrachten te Soerabaja over tot de capitulatie. deelt op de in VON BARDOSSY DIENT ZIJN ONTSLAG IN Naar van bevoegde zijde te Boedapest verluidt, heeft de Hongaarsche minister president von Bardossy, die zich om ge zondheidsredenen in een sanatorium te Boedapest bevindt, zijn ontslag inge diend. De Ned.-Indische regeering heeft gister, ochtend een verklaring gepubliceerd, waarin wordt gezegd, dat op het vlieg veld van Bandoeng een Japansch vlieg tuig was aangekomen, aan boord waar van zich een Japansche delegatie bevond. Tusschen deze delegatie en den Gouver neur-Generaal van Ned.-Indië alsmede enkele officieren van het Ned.-Indische leger vonden onderhandelingen voor een wapenstilstand plaats. De Japanners eischten de algemeene capitulatie van het Ned.-Indische leger. De Ned.-Indische re geering beloofde via de radio haar troe pen bevel te geven de wapens neer te leggen. Verbondenheid Het gevoel van verbondenheid met onze volksgenooten is nooit zoo sterk geweest als in deze dagen van gemeenschappelijk lijden. Naast het tot uiting brengen van dit gevoel, moet ik uiting geven aan mijn diepe verachting voor het perfide Albion. Engeland kon de Ver. Staten alleen tot den oorlog brengen door, m samenwerking Engelsche hulp 1. 150 man sluizen Deze courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen BUREAUXWAGENSTRAAT 35- 37 Bijkantoor: Scheveningen Keizerstr. 319, Tel. 550310; Filialen: Rijswijk Kantoorboekh. Leeuwendaal, Oranjelaan 3, Tel. 119461, Voorburg, Boekhan del H. E. G. Ru>'S, Heerenstr. 124, Tel. 778038; N.V. Kantoorboekh. Th. j. de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel. 330263; Boekh. J. B. v. Seters Jr., There- siastr. 108a, Tel. 772444: Boekh. E. Couvée. van Hoytemastr. 66, Tel. 721187 Voor s-Gravenhage bij vooruitbet per 3 mnd. met „Kikeriki”, „De Nieuwste Mode” „Koloniaal Bijblad” en „Letterkundig Bijblad” f 3.15. Franco per post met Mode blad f 4.20. zonder Modeblad f 3.95. Buitenland f 9.45. Landen waarop het verlaagd intern drukwerk-posttarief van toepassing is f 7.35 p. kw. Bij postkantoren tegen de geldende goedgek. abonn.prijzen. Afz. nummers 5 ct., fr. p. post 10 ct De Londensche berichtendienst maakt melding van een nieuwen Japanschen luchtaanval op Moresby. Naar van militaire zijde te Berlijn ver luidt, heeft de vijand den 8sten Maart in het gebied ten Oosten en Zuiden van Charkof zijn aanvallen verder naar het Zuiden uitgebreid tot het ten Oosten van Taganrog en Stalino loopende front. Niet tegenstaande de vijand ter sterkte van 4 tot 6 divisies aanviel, konden alle aanval len in zware gevechten, gedeeltelijk ook in tegenaanvallen, worden afgeslagen. Tij delijk gelukte het den vijand, met sterken steun van artillerie, plaatselijk de Duit- sche stellingen binnen te dringen. Door een vastberaden tegenaanval werd echter de voornaamste gevechtslinie spoedig weer hersteld. Verder naar ’t Noorden heeft de vijand, eveneens onder geconcentreerd artillerie, vuur en met steun van vliegers en pant serwagens, de Duitsche stellingen aange vallen. Alle aanvallen werden onder ge bruikmaking van Stuka’s met goed gevolg afgeslagen. Aan het front in het Donetzgebied deden Duitsche gevechtsvliegtuigen en Stuka’s een bolsjewistischen pantsèraanval mis lukken. Tijdens aanvallen op ravitaillee- ringswegen werd een benzine-opslagplaat» tot ontploffing gebracht. Sterke formaties Duitsche gevechtsvlieg tuigen en Stuka’s hebben den bolsjewisti schen troepen in het gebied ten Zuidoosten van het Ilmenmeer zeer zware verliezen toegebracht. Verscheidene honderden ton nen brisantbommen werden Zondag op vijandelijke stellingen en batterijen gfe- worpen. De vijand werd door deze aan vallen bij de uitvoering van zijn operaties zóó gehinderd, dat hij op geen enkele plaats aan dit deel van het front tot den aanval kon overgaan. Verscheidene artil leriestellingen werden door treffers buiten gevecht gesteld. De Duitsche troepen maakten van de aanvallen der gevechts vliegtuigen gebruik om succesvolle teren- aanvallen uit te voeren. Verscheidene plaatsen wérden van den vijand «ezuiverd. In den centralen sector van het Oostelijk front hebben Duitsche gevechtsvliegtuigen en Stuka’s den 8sten Maart bolsjewistische artillerjestèllingen met bommen bestookt. Tijdens succesvolle aanvallen op spoor lijnen hebben Duitsche gevechtsvliegtuigen op een belangrijk tweesporig traject in to taal 36 goederentreinen met materiaal en troepen beschadigd. Bij nachtelijke aan vallen op troepen, die op een groot station treinen verliepen, behaalden Duitsche ge- vecht^vliegtuigen eveneens successen. pansche opperbevelhebber wilde I handelen, was algeheele, c-'."''ar J lijke overgavede I, vaardden deze eischen. Intusschen waren de 7den. ’s ochtends tegen achten, reeds binnengedrongen, waar schappij „Nederland” daarop bezetten de Japanners Het Japansche mede, dat bij den jongsten Pearl Harbour het kruitmagazijn van Amerikaansche marine getroffen brand gevlogen is Het Japansche hoofdkwartier deelt mede, dat luitenant-generaal Hitsji Hima moera opperbevelhebber is van het Ja pansche expeditieleger in Ned.-lndië. Himamoera is 55 jaar oud en diende vroeger bij den generalen staf. Hij be kleedde de functie van souschef van den staf van het Kwantoengieger en vertoef de geruimen tijd in Engeland en Britsch- Indrë. Als mürtair opperbevelhebber zal Himamoera, zoolang nog geen nadere regeling is gemaakt, tevens de rechten van Gouverneur-Generaal uitoefenen. v. 7.34 aar nam. tot 8.05 aar v.m. Maan: 10 Mrt. op 3.34 v.m., on der 12.32 n.m.; 11 Mrt. op 4-36 v.m., onder 1.29 n.m. Nachtdienst DOKTERS: Tusschen 10 u. n.m. en 7 u. v.m. No. 113058 Ziekenfondsleden de Volharding no. 116364; zg. Stadspatiënten no. 49 Van 15 regels 1.75. Iedere regel meer tot 10 regels 45 ct.. daarna iedere regel meer 50 ct- Reclames 95 ct. per regel. Bewijsnummers 5 ct. fr p post 10 ct. Incasso binnen de stad 5 cent, buiten de stad volgens posttariet - Bij vooruitbetaling: Kleine Advertenties 95 ct; Dienstaanbiedingen 75 ct Advertentiën waarin voorkomt „Brieven aan het bureau van dit blad" 10 ct meer. TOESTAND BEVREDIGEND Vóór de operatie van koning Gustaaf Van Zweden, welke gisteren te 12 uur ge schiedde, is de Zweedsche kroonraad, naar het Zweedsche telegraafagentschap bieldt, in buitengewone zitting bijeenge komen. Kroonprins Gustaaf Adolf werd Mast met de waarneming der regeerings- Zaken gedurende de ziekte van den koning. De lijfarts van koning Gustaaf heeft het volgende bulletin uitgegeven „Zijne Majesteit de koning is vanochtend tegen 12 uur geopereerd, waarbij een groote steen uit de blaas is verwijderd. De ope- fatie had een normaal verloop. De toe stand van den koning na de operatie is Volkomen bevredigend.” In politieke kringen te Washington verluidt, dat een zeer belangrijke ver sterking van de Nieuw-Zeelandsche de fensie in de onmiddellijke toekomst is te wachten. Nieuw-Zeeland zal het nieuwe hoofdkwartier worden van het Ameri kaanscheAustralische leger wanneer de aanval op Australië zal beginnen. Ame rikaansche convooien met het noodige zijn reeds onderweg. President Roosevelt heeft een aantal besprekingen gevoerd met Australische gedelegeerden, waaraan ook de zoo juist aangekomen rikaansche ambassadeur in Engeland, John Winant. benevens admiraal Hart hebben deelgenomen. De Leider der N.S.B. heeft hedenmiddag over beide zenders een rede uitgesproken, waaraan wij het volgende ontleenen: Volksgenooten! De 9de Maart 1942 zal voor immer met een zwarte kool geschreven staan in het boek der geschiedenis van ons volk; de vlag rood-wit-blauw werd in Indië ge streken, zooals eens meer dan 100 jaar geleden, toen Indië bezet werd door Enge land. Nu is geheel Indië bezet door Japan. 7 December verklaarde Japan den oor log aan Engeland en Amërika. 8 December verklaarde Koningin Wilhelmina den oor log aan Japan. Deze oorlogsverklaring werd door Japan eerst terzijde gelegd en uitdrukkelijk werd door den Japanschen minister-president medegedeeld, dat alléén Engeland en Amerika vijanden waren. Dat beviel Engeland niet en het eischte Neder landsche vliegers en marine voor de ver dediging van Singapore. Deze hulp werd verleend. Eerst op 19 Decëmber sloeg Japan terug door het bombardement van Pontianak. Dag aan dag hebben wij hier in het Moederland, zoo goed als ons dat in de ge geven omstandigheden mogelijk was, de krijgsverrichtingen in Indië gevolgd. Het zal u gegaan zijn als mij, het was alsof zich een greep gelegd had om ons hart en het bloed daaruit meer en meer werd weg gedrukt. Het pijnlijkst zal dit geweest zijn voor hen, die hun leven in Indië hebben doorgebracht en voor wie de Indische plaatsnamen gekoppeld zijn aan vele her- innèringen Een onafgebroken reeks van hopelooze verdedigings-acties: Tarakan, Minahassa. Bandjermasin, Makassar, Am bon. Palembang, Bali, slag in de Java-zee, slag in Straat Lombok, Rembang, Bantam, Batavia, Soerabaja, Bandoeng, het einde, de overgave, de volledige bezet|jng. De marine, de luchtmacht, het leger, zij hebben zich tot het uiterste gegeven, zonder eenige kans op succes. Duizenden zullen gesneuveld of gewond ter neer liggen of met de aan flarden geschoten oorlogsschepen zijn ondergegaan. Zonen van ons volk, bloed van ons bloed, dat geofferd werd. Wij begrijpen de bekom mernis van hen. die verwanten hebben in Indië. Zij hunkeren naar berichten uit Indië. Zal de verbinding nu hersteld wor den, zullen wij elkander weer kunnen be reiken, wij Nederlanders hier en aan den overkant? Ik heb hier nu voor gepleit, daar waar men wellicht invloed ten goede zal kunnen uitoefenen De A.N.P.-correspondent te Berlijn meldtDe Japanners hebben thans voor het eerst vasten voet gezet op Nieuw- Guinea en wel op het voormalige Duit sche deel, dat Australisch mandaat is. De reeds eerder bezette hoofdstad van dit mandaat, Rabaul, ligt op het eiland New-Britain. De landingen geschiedden met de bezetting van de plaatsen Sala- maua op een klein eilandje voor de Noordoostkust en Laji, dat 40 k.m. ver der aan de kust ligt. Deze plaatsen zijn ongeveer 350 k.m. van het Australische vasteland door de lucht gemeten verwijderd. Het Australische kabinet kwam terstond in extra zitting bijeen. De uit Singapore gevluchte generaal Gordon Beryiett, die thans in Sydney is aangekomen drong aan op het laten varen van de verdedigingstactiek. indien het niet te laat is. Port Darwin kan nu reeds van twee zijden, n.l. ook van Ti mor uit luchtaanvallen verwachten. De tactiek der verschroeide aarde De bevelhebber van de Geallieerde troepen op Nieuw-Guinea heeft bekend gemaakt dat ook hier de „tactiek der verschroeide aarde” consequent zal wor den doorgevoerd. Alles, wat den vijand tot nut zou kunnen zijn, zal worden ver nietigd. Naar de Britsche berichtendienst meldt, is gisteren te Melbourne bekend gewor den, dat de Australische militaire autori teiten op grond van de laatste verorde ningen de bevoegdheid hebben, op plaat sen waar dat haar noodzakelijk voor komt, wegen, spoorwegen, kanalen, wa terstaatswerken havens en scheeps werven volkomen te vernielen. Een nieuwe beproeving, wellicht de zwaarste in deze oorlogsjaren, is het deel van het Nederlandsche volk gewor den. Het leger in Indië heeft gecapitu leerd. het drama heeft zich voltrokken, Nederlandsch-Indië is voor Nederland verloren gegaan. Er is méér, oneindig veel meer verloren gegaan, dan enkel land. Want wat in Indië in den loop der eeuwen was gegroeid, vertegenwoordig de een ontzagwekkend brok nationale energie en activiteit; het mag zonder een schijn van zelfgenoegzaamheid wor den vastgesteld, dat Nederland zijn roe- ping in Indië, zijn historische taak heeft vervuld op een wijze boven allen lof Verheven. Indië en Nederland, door ban den van bloed, traditie en historie op het innigst verbonden, zijn thans van elkander los-gescheurd door het geweld der wapens; kan het anders dan dat het Nederlandsche hart bloedt uit vele won den en diep verslagen op dezen dag de harde werkelijkheid poogt te aanvaar den? Het Indische leger heeft zich overge geven, onvoorwaardelijk, zooals de on verbiddelijke eisch was, maar ook eer vol, want het heeft met leeuwenmoed gestreden tegen een groote overmacht, het heeft gevochten met een heldhaftig heid, die de bewondering en eerbied heeft geoogst van vriend en vijand. Het Indische leger treft geen enkele blaam. Velen hebben hun leven geofferd en velen in Indië en Nederland zijn in rouw gedompeld. Een martelende onze kerheid heerscht hier nog in vele fami lies over het lot van hun dierbaren in Indië; het informatiebureau van het Roode Kruis is met groote voortvarend heid doende aan die onzekerheid zoo spoedig mogelijk een einde te maken. Nederland rouwt opnieuw, ons volk maakt opnieuw dagen van diepe versla genheid door; „Indië verloren, ramp spoed geboren”, deze aloude slagzin openbaart thans zijn noodlottige waar heid. Indië i s verloren. En er is ramp spoed, rampspoed zóó groot en beklem mend, dat op dit oogenblik zelf de ge volgen in vollen omvang nog niet zijn te overzien. Men kan hopen, dat na het einde van den oorlog, in Indië ruimte zal worden gelaten voor Nederlandschen ondernemingsgeest, maar voorloopig is er niets wat deze hoop rechtvaardigt, er •is geen enkele vaste basis voor hoop en verwachting. Toch is er hoop, hoop die niet wortelt in het heden, maar die haar rechtvaardiging vindt in ons grootsche verleden. De Nederlandsche voogd is zijn Indi sche pupil, die zoolang aan zijn zorgen was toevertrouwd, tot in dit uur trouw gebleven. De Gouverneur-Generaal bleef op zijn post; de blanke vrouwen en kin deren evacueerden niet uit de bedreigde steden, omdat de bruine bevolking in die steden bleef. Blank bleef bij bruin ook in de uren des gevaars. Zoo werd dit einde, voor leger en bestuur, een waardig einde. Geen oprecht Nederlander zal op de zen noodlottigen dag bij de nog versche graven van zoovele dapper gevalle nen, in dit tragische uur, waarop in talrijke Hollandsche gezinnen diepe rouw heerscht, woorden van wrok, van haat, van verachting of verguizing willen uitsproken. Op dezen dag laat men de schuldvraag rusten; de 1 geslagen wonden zijn te verseh. Er ko- men dagen na deze. Er komt de dag waarop weer réveille i Zal worden geblazen. Waarop ons volk, met de historische geestkracht en onder nemingsgeest, die de vaderen heeft be zield, opnieuw zal gaan bouwen aan zijn toekomst, met de geleerde lessen van dit donkere heden, tot heil van een, moge het zijn, krachtig en welvarend Rijk der Nederlanden. Japanners den Soerabaja de eenige Nederlandsche strijdkracht van eerilga" omvang, die buiten Bandoeng n«K aanmerking kwam, stond_fP^^abaja. Uit Japansche krantenberichten blijkt, dat generaal-majoor Pesman, de bevel hebber van de Nederlandsche troepen te Bandoeng, 8 Maart om half vier 's och tends het verzoek van de Nederlandsche troepen tot staking van de vijandelijk heden heeft overgebracht. Pesman, die vergezeld was van ver scheidene leden van zijn staf, toen hij het Japansche hoofdkwartier te velde na derde, onderhandelde met den bevelheb ber der Japanners, die Bandoeng aan vielen. De officieele onderhandelingen over den wapenstilstand begonnen te middernacht en waren kort daarop ten einde. Tevens werden tijd en plaats bepaald voor een bijeenkomst voor onderhande lingen over de voorwaarden der °Yer." gave en wel op het vliegveld Kalidjati De Japansche opperbevelhebber kwam Zondagmiddag om drie uur op Kalidjati aan, desgelijks de Gouverneur-Generaal, jhr. mr. Tjarda van Starkenborgh-bta- chouwer en de chef van den Nederland- schen generalen staf generaal ter Poor ten, met vier leidende officieren. De eenige grondslag, waarop de J - „ilde onder- onvoorwaarde- Nederlanders aan' Soerabaja De Japansche troepen hebben Soera baja bezet, Indië’s grootste havenstad. De energie, de taaie volharding, de on tembare ondernemingsgeest, welke Holland groot maakten in de 17de eeuw en die nog altijd het kostelijke bezit vormen van h?t Nederlandsche volkskarakter, vindt men in hun zuivèrsten vorm terug onder de blanke bevolking van dit indrukwekkende centrum van handel, scheepvaart en in dustrie, dat Soerabaja Indië’s eerste handelshaven in den loop der jaren is geworden. Soerabaja, stad van rustelooze werkers, waar het verkeer per as op de drukste punten grooter was dan in de centra van Berlijn en Parijs, stad, waar de tropische hitte niet meer als factor meetelde, overwonnen door den moed en den wil van zijn voortvarende handels mannen. die op de heetste uren van den dag hun zaken deden, hun schepen be vrachtten. hun pakhuizen vulden, zooals dat gebeurt in de havenplaatsen van het Westen, stad vol bezielend vertier en on onderbroken bedrijvigheid, op de werven, in de dokken, in de fabrieken, in de han delswijken der Nederlandsche kooplui en van de gekleurde handelaren. Chineezen en Arabieren, Japanners en Britsch-Indiërs. Nauwelijk 20 jaar geleden bereikte een ontzaglijk stuk werk, een reuzenarbeid, ten Noorden van de groote stad aan de Kali Mas zijn voltooiing. Toen kwamen de enorme havenwerken van Soerabaja tot stand, welke sedert dien nog verbetering en uitbreiding hebben ondérgaan, zoodat Soerabaja thans met zijn geheel modern geoutilleerde haven-emplacementen tot de grootste en best ingerichte havens van het geheele Verre Oosten kon worden ge rekend Nederlandsch-Indië had, als uit gestrekt eilandenrijk, een druk scheep vaartverkeer met tal van lijnen, welke de verbinding van de eilanden onderling on derhielden de lijnen van de Paketvaart Maatschappij en mét verscheidene be langrijke internationale verbindingen on der vreemde vlag. De schepen van de groote Nederlandsche scheepvaartmaat schappijen, die van de Stoomvaartmaat schappij „Nederland” en van den Rotter- damseben Lloyd, onderhielden in geregel- den dienst de verbinding met het moeder land. maar tal van buitenlandsche scheep vaartmaatschappijen, Engelsche, Fransche. Duitsche, Japansche, Zweedsche. Deensche en ook Noorsche en Italiaanschè onder hielden een druk verkeer op Indië’s be langrijkste haven Tusschen deze schepen van de Inter nationale handelsvloot doemden nu en dan en steeds vaker als welkome ver schijningen, de indrukwekkende zee- kasteeten op. die honderden Amerikaan sche toeristen aan boord hadden, die in Soerabaja debarkeerden voor een bezoek aan het wereldberoemde Idjenplateau en verder op aan het eiland Bali, „the Isle of paradise”. Als afscheephaven van J avals land bouwproducten had Soerabaja groote be- teekenis. Producten ter waarde van mil joenen gwkkens lagen opgestapeld in de groote pakhuizen, welke zich op de uit gestrekte haventerreinen bevinden. Soe rabaja heeft een rijk achterland, dat zijn producten per trein en vrachtauto naar de havenstad afvoert. Ook de invoer uit Australië en Japan was belangrijk. Rond aestig millioen gulden werden ten koste gelegd om van Indië’s eerste koop stad een der grootste en modernste ha vens van het Verre Oosten te maken. In de verwachtingen, welke men daarbij koesterde voor de ontwikkeling der stad, werd men niet teleurgesteld. De uitbrei ding van de scheepvaartverbindingen, vooral op Australië, Amerika en Japan, eischten geheel up-to-date havenemplace menten. Er werd dus een machtig en grootsch werk daar aan den mond van de Kali Mas voltooid, voor Soerabaja niet alleen van enorme beteekenis, maar ook voor de welvaart van geheel Indië. Ook Soerabaja is thans in Japansche handen. Aangenomen mag worden, dat de belangrijke en kostbare haveninstallaties in tact zijn gebleven. met president Roosevelt, Japan tot den oorlog te dwingen. Dit geschiedde door de economische omsingeling, den boycot, het afsnijden van Japan van de grond stoffenvoorziening. Ned.-Indië deed daar- aan mede (de vrouw van den Gouver- neur-generaal is een Amerikaansche) op last van de gevluchte z.g. Nederlandsche regeering in Londen. De ophitsing van Ned.-Indië tegen de Asmogendheden was grenzeqloos. Het vertrouwen, dat En geland en Amerika Indië zouden bescher men. was onbeperkt. Naast de diep treu rige militaire berichten uit Indië, kwam de voortdurende stroom van betuigingen uit Engeland en Amerika over de ontzag lijke hulp, die onderweg was. Niets dan leugens en bedrog. Wij hier te lande, wisten dat. Wij hadden hetzelfde im mers hier medegemaakt in de Meidagen van 1940. Wij wisten wat Engelsche hulp in werkelijkheid was, n.l. 150 man in IJmuiden geland om de sluizen van IJmuiden te vernielen en de petroleum tanks in Amsterdam in brand te steken en dan snel er van door te gaan. Wij wis ten dus, dat die aan Indië iederen dag weer beloofde hulp niet zou komen opda gen, dan in den persoon van generaal Wavell met een handvol militairen om or ders tot vernietiging van eigendommen te geven en dan snel er van door te gaan. Zoo geschiedde het ook. De ratten ver», lieten het zinkende schip en onze man, nen gingen door hun leven te geven voor een verloren zaak. En tenslotte onze gevoelens voor de z.g. regeering in Londen, die Japan den oorlog verklaarde. Nemen wij voor hen aan, het allerbeste wat wij aannemen kunnen, n.l. dat het geen schobbejakken en geen misdadigers zijn, maar dat heg alleen maar zijn, zwakke, onnoozele haU zen, die, nadat zij hier in de Meidagen hadden ondervonden hoe Engeland hJL in den steek liet die wisten W Pole Noorwegen, Frankrijk er. Griekenland h! den steek gelaten waren, toch ln onbS grensd vertrouwen op Engeland en Ame rika, Indie in den oorlog joegen. Hoe zi) zich verantwoorden kunnen tegenover God en ons volk is mij een raadsel. De geschiedenis zal henk S>r- deelen zwarter dan de zwartste figuren uit ons Vaderlandsch verleden. T>AGMiïraagt- nii hoe ons standpunt is* joor Amerika, zwijgen en werk?„ f stlschen zin- w>i opbouw waar d°°r aan den weder zin Tn diepaenrrouw°o^ K'* is vielen, zoowel om i, de daPPeren, die als hen van d?7n Ée marln*. hen van het Nederland^Sk a‘s om die de eer van nncr’vSCit'II?dlsche le«er. gehouden in een hnnX°lk hebb®n hoog- het Vadert^dh°PeiOOZen strijd ver verder 2e Mod, p^. yj

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1942 | | pagina 1