TIMOR -GEHEEL BEZET
SCHANDALIGE WOONTOESTANDEN
No. 18135.
1942.
Donderdag 19 Maart.
EU
Op Sumatra Padang
bereikt
Opvoering der kolen
productie
VERDUISTEREN
Stabilisatie van het
renteniveau
ZELFBESTUUR IN LIT MEN,
LETLAND EN ESTLAND
BUREAUX: WAGENSTRAAT 35-37
te
Opmarsch vordert snel
eit
T
aan-
van
voorziening
De eerste phase op een 3% procent-
basis bereikt
i plantsoenen
de voedsel-
n
Krotten net een weekhuur van ƒ2.75
De stadsparken en
ten dienste
Laft.-geaera»! G. B. NooAeven
van Goor f
Amerikanen vernietigden eigen
oorlogsschepen
Bekendmaking
Zondagsarbeid in de mijnen
Banken door Japanners
OTergenomen
en boonen-
Gevaar voor volksgezondheid
Ongelooflijke toestand
De benoeming van Mac Arthur
Het passeeren van de Duitsche
oorlogsbodems
Goede wil tot samenwerking
De toestand op Java
HAAGSCHE
COURANT
IS
kunnen
AJ<P-correspondent
Berlijn
operaties
in
den
t
Boven-
9
Polygoon-M eyer)
6
De Führer tijdens zijn rede.
expositie is te beschouwen als een ver
volg
grooter schaal met zooveel
l5f
a
7«
ie.
29
en
de
ma
sel
•or
Tie
PRIJS DER ADVERTENTIÈN Van 1—5 reg. f 1.75 Iedere reg.
meer tot 10 reg 45 ct.. iedere reg. meer 50 ct. Reel. 95 ct. p.
reg. Bewijsnumm. 5 ct., fr. p. p. 10 ct. Incasso binnen de stad
5 ct.. buiten volgens posttar. Bij vooruitbet.: Kleine Adv. 95 ct.;
Dienstaanb. 75 ct.. Adv. met ..Br, a. h. bur. v. d. bl.” 10 ct. meer.
v«l»
'IA,
fen
on
mg
'au
H.
lit.
'Ut
3.
nd
o. 7.50 uur nam. tot 7.45 uur v.m.
M aan: 19 Mrt. op 9.02 v.m., onder
10.43 n.m. 20 Mrt.
onder 11.47 n.m.
Nachtdienst DOKTERS: Tusschen
10 u. n.m. en 7 u. v.m. No. 113058.
Ziekenfondsleden de Volharding
no. 116364; zg. Stadspatiënten no. 49
m—^■a^—a—
PRIJS DEZER COURANT: Voor ’s-Gravenhage bij vooruitbet. per
3 mnd met „Kikeriki”, ..De Nieuwste Mode”, „Kol. Bijblad” en
„Letterk. Bijblad” 3.15. Fr. p. p. met Modeblad 4.20, z Mode
blad 3.95. Buitenland 9.45. Bij postkant tegen de geldende
goedgek. abonnementsprijzen. Afz. nummers 5 et-, fr. p. p. 10 ct.
helaas
brachten
hier
tal
«n.
ko.
tik,
op 9.25 v.m.,
Heidengedenkdag 1942 te Berlijn. Na
de plechtige kranslegging bij het ge-
denkteeken Unter den Linden, begroet
de Führer gewonden uit den
huldigen oorlog.
(WeltbM-Polygoon)
Naar de Britsche nieuwsdienst meldt,
heeft de plaatsvervangende Britsche minis
terpresident, Attlee, in het Lagerhuis be
kend gemaakt, dat de regeering het rap
port ontvangen heeft van den rechter van
onderzoek en zijn commissie over het pas-
seeren van de drie Duitsche oorlogssche
pen in het Kanaal.
Op een reeks vragen, die hierop gesteld
werden, verklaarde Attlee, dat hij geen
nadere inlichtingen kon verstrekken, daar
hij „daarmede Duitschland zou helpen”.
Om dezelfde redenen was het niet moge
lijk het rapport te publiceeren. Attlee zei-
de echter verder, dat de algemeene con
clusie in het onderzoek, afgezien van
eenige punten „geen belangrijk gebrek aan
vooruitzienden blik, samenwerking of or
ganisatie hebben doen blijken”. Verschei
dene leden van het Lagerhuis verzochten
dringend om meer inlichtingen, maar Att
lee weigerde zijn verklaringen aan te vul
len. Hij beloofde echter, te zullen overleg,
gen, of hij in een geheime zitting meer zou
kunnen vertellen.
152}
6.7t
Het Amerikaansche ministerie van ma
rine heeft volgens Radio New York mee
gedeeld, dat bij de evacuatie van de Phi-
lippijnen en van Java verscheidene Ame
rikaansche oorlogsschepen door de Ameri
kanen zelf zijn vernietigd. Zoo zijn de
duikboot „Shark” in Manilla en de torpe
dojagers ..Sealion” en „Steward” in Soera-
baja in het droogdok vernield.
DE ACTIE VAN DE JAPANSCHE
LUCHTMACHT
Curtin, de Australische minister-presi
dent, heeft gisteravond verklaard, dat
Japansche vliegtuigen gisteren tweemaal
Toelagi, den zetel van het bestuur over de
Salomons-eilanden, hebben aangevallen.
Het eiland Florida in dezelfde eilanden
groep, is, naar de Britsche berichten
dienst meldt, eveneens met bommen be
stookt.
Het A.N.P. meldt uit Londen Na een
blindedarmoperatie is in Engeland over
leden luitenant-generaal G. B. Noothoven
van Goor.
Generaal Noothoven van Goor werd
30 Januari 1874 te Gouda geboren. Tot
1923 was hij officier in actieven dienst,
daarna werd hij reserve-officier. Bij den
aanval op Nederland was hij leider van
een militaire missie te Brussel.
zijn in den verbouw en het nuttigst voor
de consumptie. De opbrengst is bestemd
voor de gezinnen van armlastigen met
drie en meer kinderen.
Deze nieuwe bestemming der parkea
en plantsoenen zal echter niet beteekeneo,
dat den Haag nu louter moestuinen bin
nen zijn bebouwing krijgt. Immers, de
meeste plantsoenen bezitten borders, met
bloeiende heestergewassen en bloemplan
ten en deze blijven behouden. Men zal dus
aan het nuttige doel niet 511e fleur behoe
ven op te offeren.
Voorjaarsbloemen in het Rosarium
Bovendien krijgt de burgerij, aldus de
heer Doorenbos, een compensatie, in de
tentoonstelling van voorjaarsbloemen .n
het Rosarium, waar in het najaar 75.000
hyacinten en narcissen zijn gepoot. Deze
positie is te beschouwen als een ver
lig op die, welke het vorige jaor cp
1 „„1 1 succes in
het Zuiderpark .gehouden werd. Daar zal
men echter ook dezen voor-zomer nog de
kleur en de geur van tienduizenden bol
gewassen kunnen genieten.
Aan de tentoonstelling in het Rosarium
geeft wederom de Nederlandsche Vereen,
v Bloembollencultuur haar medewerking.
Het ligt in het voornemen, in het najaar
op dezelfde plaats, en met medewerking
van de Ned. Dahlia-vereeniging, een da-
hlia-show in te richten.
Voor het jrolgend jaar heeft de direc
teur het oog op het plantsoen langs de
Sportlaan, om daar een groote tentoon-
- - ---- «mw-m stelling van voorjaarsbloeiers in te ricnw
twee producten, welke het gemakkclijksd ten. Zoo kr.ijgj, elke stadswijk haar beurt.
JAPANGOHE WAARSCHUWING AAN
AUSTRALIË
De wc voer der van de Japansche re
geering ixcaft een nieuwe waarschuwing
tot Australië gericht en het land aange
maand zijn houding te herzien alvorens
de catastrophe over het land losbarst,
aldus S.P.T.
Telefoon 116J00 (zeven lijnen) BUREAUX: WAGENSTRAAT 35~37 Giro No. 12500
Bijkantoor: Scheveningen, Keizerstraat 319, Tel. 550310 Filialen: Rijswijk, Kantoorboekhandel Leeuwen-
daal, Oranjelaan 3, Tel. 119461; Voorburg, Boekhandel H. E. G. Ruys, Heerenstraat 124, Tel. 778038;
N.V. Kantoorboekhandel Th. J. de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel. 330263; Boekhandel J. B. v. Seters jr.,
Theresiastraat 108a, Tel. 772444; Boekhandel F. D. Couvée, van Hoytemastraat 66, Tel. 721187.
m—chim—vwituk-mu ii bmiwbw—
De
meldt
De benoeming van generaal Mac Arthur
tot opperbevelhebber van de gezamenlijke
Geallieerde strijdkrachten in den Zuid-
Westelijken Pacific laat het trekken van
verschillende conclusies toe, zoo meent
men hier in deskundige kringen. Voor
eerst en voornamelijk wel deze, dat het
dus in Australië alweer om een defensie-
ven krijg zal gaan, vermits Mac Arthur
zich vooral naam gemaakt heeft door zijn
verdediging van het schiereiland Bataan,
bij Manilla. Het roepen om een offensief
in Anglo-Amerikaansche kringen heeft
dus geen gehoor gevonden. Te oordeelen
naar het potentieel van Australië en
daartegenover de aanvalsterkte der Ja
panners blijft den Australiërs ook niet
veel anders over, meent men en Mac Ar
thur’s lot zal wel zijn om alweer ergens
op het Australische continent een klein
plekje te verdedigen, gelijk dat op Luzon
is gebeurd.
Voorts wijst men er op, «Jat Wavelfs
overplaatsing naar Britsch-Indië dus wel
degelijk een degradatie was, daar zijn
functie thans herleefd is en eenvoudig
door een ander bezet. Dat deze benoe
ming van Mac Arthur juist op verzoek van
Australië is geschied, maakt de vernede
ring voor Wavell en voor geheel Enge
land des te grooter.
De nadere mededeeling uit Washington,
dat Roosevelt reeds 3 weken geleden de
benoeming aan Mac Arthur gaf, maakt
thans eerst recht de gebeurtenissen op
Java duidelijk. Wavell ging niet heen,
omdat de verbinding tusschen Australië
en Indië toch verbroken was. en er dus
van een eenheidscommando geen sprake
meer kon zijn, doch eenvoudig. omdat
men Wavell’s optreden als opperbevelheb
ber mislukt achtte en reeds zijn Opvolger
had aangewezen. Het door Mac Arthur
geëischte uitstel voor het nemen van toe
bereidingen alleen gaf Wavell gelegen
heid zijn mooie rol te spelen. Het ge-
heele gebeuren werpt, zoo meent -men
hier, een schel licht op den radeloozen toe
stand in de Anglo-Amerikaansche landen.
De Australische minister-president
Curtin heeft meegedeeld, dat de benoe
ming van Mac Arthur tot opperbevelheb
ber in Australië een gevolg is geweest
van een verzoek van de Australische re
geering en dat Churchill hiervan in ken
nis is gesteld.
Het Rijkscommissariaat maakt bekend
De cotnmissaris-generaal voor Bestuur
^en Justilie heeft op grond ven art. 3 der
veaordening no. 108/’40 (vierde verorde-
imng over b^zondere bestuvrrsrechtelijke
maatregelen) benevens art. 4 eerste
alinea, van verordening no. 3/’4O over de
uitoefening van de regeeringsbevoegd-
heden in Nederland benoemd den vee
arts dr. W. P. C. Bos te Winterswijk tot
burgemeester van Winterswijk en den
boer G. H. Claessen te Meleck-Herken-
bosch tot burgemeester van St, Odilien-
berg.
Teneinde de kolenproductie in de Neder
landsche mijnen nog meer op te voeren,
wordt, met ingang van Zondag a.s„ de
Zondagsarbeid in de mijnen ingevoerd.
Ieder mijnwerker zal hiervoor bij toer-
dienst in aanmerking komen. De kolen
winning wordt continubedrijf
Ter toelichting op dit belangrijke besluit
der mijndirecties, werd ons het volgende
meegedeeld:
Achteruitgang van de kolenproductie
brengt als onvermijdelijk gevolg de ont
wrichting van ons economisch en sociaal
leven met zich.
Er is inderdaad reden te vreezen, dat
die productie achteruitloopt. De jongste
productiecijfers laten geen andere conclu
sie toe Immers, zij toonen een verminde
ring in de dagproductie van pl.m. 10 pCt.
vergeleken met het vorige jaar.
Dit verschijnsel heeft met, door velen
ten onrechte veronderstelde, sabotage niets
te maken. De bruto-productie is namelijk
vrijwel dezelfde gebleven, maar het per
centage steenen is, als gevolg van tech
nische omstandigheden, veel grooter dan
normaal. Hierbij voegt zich nog het feit,
dat men thans een slechte kolenlaag in
exploitatie heeft, waarvan het nadeelig ef.
fect zich nu des te sterker doet gevoelen.
De invoering van den Zondagsarbeid zal
een belangrijke stijging der productie mo
gelijk maken, o.a. ook, omdat nu een
continu-winning plaats kan hebben.
Die productievermeerdering is van groot
belang, niet alleen voor de huisbrandvoor-
ziening, maar ook en vooral voor ons in
dustrieel apparaat, dat daardoor in staat
wordt gesteld zijn opdrachten uit te voe
ren, hetgeen den arbeiders de mogelijkheid
biedt in eigen land te blijven werken.
Tenslotte beteekent verhoogde kolenpro
ductie vermeerdering van de stikstofwin-
ning en daardoor meer kunstmest, waar
mee uiteraard de voedselvoorziening direct
gebaat is
Gazoo* voor aardappelen-
tedt bestemd
De Haagsche burgerij zal dezen zomer
haar parken en plantsoenen, op een en
kele uitzondering na, niet in de fleur zien
van andere jaren. De bloemenpracht van
geraniums en begonia’s, van violen en
gladiolen, van dahlia’s, phloxen en wat
verder tot de perkbeplantingen behoorde,
zal plaats maken voor prozaischer, maar
onder de huidige omstandigheden, nutti
ger gewassen als boonen en aardappe
len.
Toen wij den directeur der Gemeente-
Plantsoenen, den heer S. G. A. Dooren
bos, de vraag stelden, hoe, na den har
den winter, onze plantsoenen er uit zou
den zien, kregen wij dit verrassende ant
woord.
Voor het belang van de voedselvoorzie
ning moet, zoo voegde hij er aan toe, ook
de sier der Haagsche stadsparken en
plantsoenen wijken, een beslissing, waar
mee de burgerij het ongetwijfeld eens zal
zijn. Het is de bedoeling, dat alle gazons
en de daarin opgenomen perken, worden
omgespit en verder in orde gemaakt voor
den teelt van aardappelen, en boonen. de
„Slaapplaatsen”
In het kleinste daarvan, dat zeker voor
arrestantenhok zou worden afgekeurd,
staat een met kunst- en vliegwerk bij el
kaar gehouden ledikant voor vijf kin
deren een hoop vodden, in den anderen
hoek, dient tot slaapplaats van de overige
kinderen
Hoe koud de stumpers het gehad moe
ten hebben in de achter ons liggende
maanden is niet moeilijk te raden, als
men weet, dat het dak gaten van een
vuistbreedte vertoonde. Een deur voor
afsluiting is er niet en de niet meer
heele ruit laat regen en wind vrij spel.
Een toilet is voor de bewoners een on
bekend begripin de plaats daarvan
wordt gebruik gemaakt van eenton.
In het kleine benedenkamertje hokt de
familie bijeen. De man. ziekelijk (wat
een wonder is steuntrekker. Veel heb
ben de betrokken instanties zich niet
aan het gezin gelegen laten liggen. Deze
menschen moeten iedere week f 2.75 uit
leggen, om ten minste iets te hebben.
op
Java zijn te Tokio berichten ontvangen,
waaruit blijkt, dat door de Japansche
militaire autoriteiten alles wordt gedaan
om het leven aldaar weer in normale
banen te leiden. Overal is de bevolking,
voor zoover zij tijdens de krijgsoperaties
de steden en dorpen had verlaten aan
gespoord om terug te keeren. De win
kels zijn voor het grootste deel heropend
ook het verkeer is hervat.
Naar verder wordt gemeld, zijn in-
tusschen de Nederlandsch - Amerikaan
sche. Tsjoengking- en Nederlandsche
banken door de Japansche autoriteiten
overgenomen. De Chineezen op Java zijn
door het Japansche militaire bestuur
gewaarschuwd voor anti-Japansche acti
viteit. Te Batavia hebben de Chineezen
een massabijeenkomst gehouden, waarin
tot samenwerking met Japan voor den
opbouw van Groot-Oost-Azië werd be
sloten. Tevens hebben de Japansche mili
taire autoriteiten den Chineezen. die,
zooals bekend, een aanzienlijk deel uit
maken van de Ned.-Indische bevolking,
bescherming en het recht van verder in
den handel werkzaam te blijven toege
zegd.
In de voorsteden van Soerabaja zijn,
evenals in de overige petroleumgebieden,
de Japansche troepen ijverig bezig met
het blusschen van petroleumbranden en
met het weer in bedrijf stellen van ver
nielde installaties.
Voor de gebieden in Oost-Java hebben
de Japansche autoriteiten een plan uit
gewerkt voor een snellen wederopbouw.
Japansche tijd ingevoerd
Met ingang van middernacht 19 op 20
Maart zullen in Oost-Java, met inbegrip
van Soerabaja de klokken gelijkgezet
worden met die van Tokio. Tot nu toe
was de tijd te Soerabaja 14 uur ten ach
ter bij Tokio.
Een toilet, waarv.an menschen gebruik moeten maken.
Links de waterleiding, waar het eten wordt schoongemaakt
Met betrekking tot den toestand
Men zal zich herinneren, hoe eenige
weken geleden Heerbanleider Feenstra
in een fel betoog tal van wantoestanden
op sociaal gebied in onze gemeente sig
naleerde. Met een prijzenswaardige
voortvarendheid zijn sindsdien voorzie
ningen getroffen, welke tot direct resul
taat hebben geleid en reeds nu is duide
lijk aan den dag getreden, dat het ter
rein. waarop krachtdadig moest worden
opgetreden, buitengewoon omvangrijk
is. Zoo kan gezegd worden, dat er in
enkele stadswijken woningtoestanden
heerschen waarop dezerzijds reeds
vroeger is gewezen welke ten hemel
schreien. Uit eigen aanschouwing heb
ben wij dit dezer dagen wederom kun
nen ervaren. Hierbij is bij ons de
vraag gerezen, hoe het mogelijk is,
dat in een geordende gemeenschap,
in het hartje van een stad, die tot de
welvarendste van ons land kon wor
den gerekend, dergelijke misstanden
zich hebben kunnen handhaven.
In behuizingen, welke geenszins
spraak kunnen maken op de qualificatie
„woningen”, welke nog te erg zijn om er
beesten in onder te brengen, leven men
schen, van elke levensvreugde gespeend.
En dat in den Haag, waarvoor groot-
scheepsche campagnes zijn gevoerd onder
den titel „de model woonstad”,
De praatgrage gemeente is zoo vlug met
haar oordeel en ziet in het signaleeren van
dergelijke misstanden gauw een propagan-
da-middel van een politieke partij. Het
gaat hier echter om menschen, die van
welke politieke gezindheid zij ook zijn
uit den ergsten nood geholpen moeten
worden. En er is veel, heel veel te lenigen,
waarbij het niet aangaat, dat men zich
door een schouderophalen onttrekt aan
daadwerkelijken steun.
Schier ondenkbaar
Wij bezochten hofjes aan de Koning
straat en aan de van Ravesteinstraat.
Het ..Koninginnehof.je" omvat een 15-tal
woningen, waarvan zeker 90 pCt.. gezien
den toestand waarin ze verkeeren. on
verwijld onbewoonbaar moeten worden
verklaard.
In een dezer krotten woont een gezin,
bestaande uit man, vrouw en 9 kinderen.
Middels een trap, waarvan de beklim
ming de noodige behendigheid ver-
eischt, wordt een zolder bereikt, of laten
we liever zeggen een in twee deelen ge
scheiden ruimte-
Geïnterneerden bevrijd
Japansche strijdkrachten hebben 163
Japansche burgers bevrijd uit een inter-
neeringskamp nabij Tjilatjap.
E STRIJD IN BIRMA
Naar de Britsch-Indische radio meldt,
zijn Britsche troepen in de buurt van
Shwegyin in gevecht gewikkeld met Ja
pansche en Birmaansche troepen, die
schouder aan schouder tegen de Britten
strijden.
Volgens den Britschen nieuwsdienst
Zijn de Japansche aanvallen in Birma in
de eerste plaats gericht op de rivier de
Irawadi en den weg naar Prorne en gaan
voorts langs den weg naar Mandalay.
GROOTE VELDSLAG N4 NOO9D-
THAM.AND
De correspondent van „Exchange Tele
graph” in Birma bericht, dat er op het
oogenblik een groote veldslag wordt ge
leverd tusschen Chineesche en Thailand-
sche troepen. De gevechten spelen zich
in Noord-Thailand af op ongeveer 100
k.m. ten Noorden van Tsjiandg-ai.
ZUIVERINGSACTIE IN ZUID-CHINA
Uit Zuid-China wordt gemeld, dat de
Japansche troepen, in nauwe samenwer
king met eenheden van de vloot, Dins«iag
een zuiveringscampagne zijn begonnen in
de delta van de Paarlrivier. De Japan
ners worden hierbij geholpen door Chi
neesche troepen, die behooren tot de na
tionale regeering van Nanking.
hetgeen ze weidsch hun ..huis”
noemen.
In een ander hok sliepen de kinderen
in een soort kast, waarvan de deur was
weggenomen. Wat zouden we uitweiden
over de verdere inrichting Het was
overal even erg en ontstellend
Onze gang door de hofjes in de Ko
ningstraat en de van Ravesteinstraat was
een trieste Het gelaat van de hier
wonende menschen droeg onmisken
baar het stempel van zorg, zorg en nog
maals zorg. Wat de winter voor de_e
menschen is geweest, laat zich niet be
schrijven. De z.g. voortuintjes waren
mestvaalten gelijk. Men begrijpt, welk
een gevaar hierin schuilt voor de volks
gezondheid.
In enkele woningen in het hofje aan
de van Ravesteinstraat bleken weinig
hokvaste menschen te wonen. Inderdaad
moet gezegd worden, dat zindelijke huis
vrouwen met weinig middelen, veel lof
waardigs hebben weten te bereiken.
Duitsche autoriteiten, die ons op deze
woningtoestanden helaas opmerkzaam
moesten maken. brachten terecht
naar voren, dat hier een taak
'igt voor de bevoegde instanties. In een
goede volksgezondheid bezit ons land
een groot kapitaal. Oorlogsomstandig
heden mogen geen reden zijn, dat die
volksgezondheid in het gedrang komt. Een
eerste vereischte is een behoorlijke huis
vesting.
Extra voeding
Den mijnwerkers zal ter compensatie
van de verhoogde arbeidsprestatie, een
extra rantsoen brood van 2000 gram en
van 600 gram vleesch, beide per maand,
worden toegekend, boven den toeslag voor
zeer zwaren lichamelijken arbeid.
Opslag huisbrand dezen zomer?
Men legde er voorts in de toelichting
den nadruk op, dat, in tegenspraak op de
geruchten, de export naar Duitschland
geenszins de oorzaak is van de impasse,
waarin wij dezen winter, inzonderheid wat
den huisbrand betreft, verkeerden.
Sinds 1 November van het vorige jaar
vond geen export van kolen naar Duitsch
land plaats, zonder import van een gelijk
waardige hoeveelheid steenkool. Deze uit
wisseling is noodig om onze industrie te
voorzien van de kolen, welke hier niet ge
wonnen worden.
Het is de bedoeling der Duitsche auto
riteiten deze verhouding te handhaven, d.i.
geen export zonder een compenseerenden
import.
Dit opent wellicht de mogelijkheid (deze
verklaring werd gegeven naar aanleiding
van een desbetreffende vraag), dat men
dezen zomer huisbrand zal kunnen op
slaan.
Den mijnarbeider komt, evenzeer ais den
boer, de dankbaarheid toe van bet ge-
heele volk, dat hij, door opvoering van zijn
persoonlijke arbeidsprestatie, ons econo
misch leven zulk een gewiehtigen dienst
kan en w>fl bewijzen.
De waarn. secr.-gen. van Financiën,
mr. M. M. Rost van Tonningen, heeft,
zooals bekend, geen goedkeuring gehecht
aan het aanbod van de Nationale Hypo
theekbank aan de pandbriefhouders,
waarbij deze in de gelegenheid worden
gesteld de uitgelote 34 pCt. pandbrieven
om te zetten in 3— 3j pCt. pandbrieven
tot den koers van 99 pCt. Eveneens heeft
de Friesch Hollandsche Hypotheekbank
moeter. afzien van de uitgifte van 3 pCt.
stukken tegen een koers van 98 pCt..
waarna thans de aangekondigde uitgifte
van 33J pCt. pandbrieven door de
Utrechtsche Hypotheekbank is ingetrok
ken.
Naar aanleiding hiervan heeft een re
dacteur v?n het A.N.P. een onderhoud
gehad met mr. M. M. Rost van Tonnin
gen over de motieven, die hem tot dit
besluit hebben geleid en over de conse
quenties, die hieruit voortvloeien voor de
toekomst.
Van het eerste moment af. dal
functie trad, heb ik er doelbewust naar
gestreefd, aldus de waarn. secr.-gen., om
een goedkoope rentepolitiek te volgen
(in dit verband mogen wij o.a. verwijzen
naar een uitlating in het jongste jaar
verslag van de Nederlandsche Bank,
waarin mr. Rost van Tonningen in zijn
hoedanigheid als president van deze in
stelling een 34 pCt. rentebasis ten sterk
ste heeft gepropageerd).
Met het bereiken van het 34 pCt. ren
tetype was de eerste phase afgesloten.
De laatste 31 pCt. Staatsleening is uit
gegeven tegen een koers van 97' pCt.,
zoodat hierop het netto rendement nog
hooger was dan 34 pCt. Ongetwijfeld zal
deze leening binnen niet al te langen tijd
den parikoers bereiken, zoodat hiermede
een renteniveau van 34 pCt. voor de
Staatsleeningen definitief een feit is ge
worden.
Provinciën, gemeenten en hypotheek
banken werden in de afgeloopen periode
vrijgelaten om voor hun schuldbrieven
een 3» pCt. basis te bereiken. De waarn.
secr.-gen. van Financiën heeft aan Bin-
nenïandsche Zaken hierbij echter als
voorwaarde gesteld, dat de looptijd van
deze 34 pCt. leeningen van openbare
lichamen minstens 20 jaren moet zijn.
Wat de pandbrieven betreft bevinden
wij ons reeds op een renteniveau, dat een
half pCt. onder het niveau ligt, dat in
Duitschland is toegestaan Men wil na
melijk ook in Duitschland met een zoo-
danigen diepen val van den rentevoet,
dat de spaarzin van de bevolking daar
door zou worden tegengegaan. Boven
dien wil men geen al te groote schomme
lingen in den rentevoet in het algemeen.
Het is immers te verwachten, dat zich
bij een sterken opbloei van het bedrijfs
leven na het sluiten van den vrede een
zeer groote vraag naar kapitaal in Euro
pa zal voordoen. Wil men in dat geval,
dat de rentevoet niet te zeer stijgt, dan
dient men er ook voor te waken, dat de
rente thans niet te sterk daalt.
Het voornaamste motief, waarom men
den rentevoet op een 34 pCt. basis wil
handhaven, is den spaarzin van de be
volking niet tegen te gaan.
Dezer dagen is ook met de Rijksfond-
sen overleg gepleegd, teneinde deze in
stellingen in het kader van de algemee-
ne rentepolitiek te betrekken. Opgemerkt
moet worden, dat op het gebied van
de hypotheekverleening natuurlijk ook
aan particulieren beperkingen in
zake het renteniveau zullen worden op
gelegd Er zal derhalve voor gezorgd
worden, dat verzekeringsmaatschappijen
en andere instellingen, alsmede particu
lieren, aan de hypotheekbanken geen on-
gewenschte concurrentie zullen kunnen
aandoen. Hierover zijn thans besprekin
gen in voorbereiding. Het ligt dus in de
bedoeling, de hypotheekrente eveneens te
stabiliseeren; over de desbetreffende ta
rieven worden thans nog besprekingen
gevoerd. Men mag echter wel aannemen,
dat deze gebaseerd zullen zijn op een
tarief van 3J a 4 pCt. Tenslotte ligt het
in dit verband ook in de bedoeling, het
vaststellen van een marge tusschen de
hypotheekrente en de pandbriefrente aan
een onderzoek te onderwerpen. Over
percentage hiervan kon mr. Rost van
Tonningen echter nog niets in het voor
uitzicht stellen.
Het blijkt dus. dat men zal streven
naar een handhaving van de 34 pCt-
rente en naar het vewnijtien van te groo
te schommelingen in het renteniveau in
de toekomst.
„De intieemsche bevolking van bet be
zette gebied m bet Oosten heeft gedu
rende den strijd en de bezetting van het
land zooveel bewijzen van haar goeden
wil tot samenwerking gegeven, dat het
toestaan van een verstrekkend zelfbe
stuur mogelijk is,” aldus wordt gezegd in
een decreet, door minister Rosenberg
voor het Rijkscommissariaat „Oostland”
uitgevaardigd. Door dit decreet wordt in
de districten Litauen, Letland en Est
land een nieuwe regeling gegeven voor
het bestuur met verantwoordelijke mede
werking der landelijke autoriteiten. De
Duitsche leiding in de drie districten
vormt een controleerend bestuur, terwijl
de rechtstreeksche bestuurswerkzaamheid
door de autoriteiten van het land zelt
moet worden uitgeoefend. Het Duitsche
gezag en de politieke leiding ressortee-
ren onder den Rijksminister voor het be
zette gebied in het Oosten.
Het landelijke bestuur wordt uitge
oefend door de eigen, dus de Litausche,
Letlandsche en Estlandsche organen en
autoriteiten, die worden benoemd óf
rechtstreeks door de Duitsche burgerlijke
autoriteiten óf met haar toestemming.
Door deze reorganisatie hebben dé 3
Baltische volken gelegenheid gekregen,
daadwerkelijk mede te werken aan hét
vormen van hun bestaan. Bovendien heb
ben zij een vérstrekkende verantwoorde
lijkheid gekregen Het tot het buitenland
behoorende district Wit-Roethenië kon in
deze regeling niet worden opgenomen,
doordat hier, tengevolge van de langduri
ge bolsjewistische heerschappij, de voor
waarden van organisatorischen en perso-
neelen aard nog niet aanwezig zijn.
Een nationale taak
Ons land bezit een instituut, dat in
zijn korte bestaan reeds zegenrijk werk
verricht heeft. Doch de Nederlandsche
Volksdienst, het instituut dat wij hier
op het oog hebben, kan pas tot volle
ontplooiing komen, wanneer een ieder
zijn schouders onder dit werk zet.
Het is zoo gemakkelijk een ander het werk
te laten opknappen. Men houde evenwel
dit goed voor oogen. dat men met het
uitoefenen van critiek die bij nader
onderzoek meestal geen steek houdt
met verdachtmakingen alleen dit be
reikt, dat duizenden landgenooten van
alle hulp verstoken blijven. Het werk
blijft voortgaan, alleen bereiken de
achterdochtige betweters, dat hun mede
burgers langer in hun ellendige omstan
digheden zullen moeten blijven voort
ploeteren.
..Winterhulp” is maandenlang het on
derwerp geweest van de meest denkbare
achterdocht. De resultaten ten dienste
van de gemeenschap hebben evenwel alle
critiek doen verstommen en wij schreven
het reeds bij de laatste collecte Winter
hulp begint aan sympathie te winnen. En
zoo zal het ongetwijfeld ook met den Ne-
derlandschen Volksdienst gaan
Deze dienst zal zich dirert gaan be
zighouden met de erbarmelijke woning
toestanden. Men late alle vooroordeel
varen en de twijfelaars, of zij, die meenen,
„dat het heusch zoo erg niet zal zijn,”
overtuigen zich zelf ter plaatse. Hun er
varingen zullen dezelfde zijn als de onze.
Met waardeering kan getuigd wor
den van wat in het verleden voor de
verbetering van woningtoestanden is ge
daan. De groote verdeeldheid onder de
daarmede belast zijnde instanties was
oorzaak, dat vele misstanden bleven
voortbestaan. Thans is gelukkig de taak
tot leniging van den nood gecentraliseerd.
Thansmaar veel te laat. Wat heb
ben in het verleden de vertegenwoordi
gers der burgerij, die 45 gemeenteraads
leden, gedaan tegen dit ten hemel
schreiende krottenschandaal? Zeker, er
is in den Raad over gesproken, maar er
is niets aan gedaan, zoodat wij thans de
schande beleven, dat zelfs buitenlanders
zich met deze aangelegenheid moeten be
moeien. Het gemeentebestuur treft in
deze toch wel een ernstig verwijt.
Wij vernamen nog, dat de wnd burge
meester van den Haag Dinsdag j.l. een
bezoek aan de hofjes heeft gebracht.
Iedere goede vaderlander heeft den
moreelen plicht, den Nederlandschen
Volksdienst in zijn streven te steunen.
Het gaat hier om
sociaal achtergestel-
den en de leus moet
zijn: -Allen voor één,
één voor allen!”
Heerbanleider Feen
stra heeft direct 40
van zijn vakbekwame
menschen afgestaan
om in den hierboven
geschetsten ergerlij
ken toestand de eer
ste verbeteringen aan
te brengen. Het zijn
schilders, timmerlie
den en behangers, die
onmiddellijk aan het
werk zullen gaan.
Ook de N.S.V.O. zal
haar aandeel leveren,
evenals de sociale
afdeelirg van de N.S.
B. in onze stad.
Men waardeere deae
staaltjes van gemeen
schapszin. Velen zuL-
len er wel bij
varen!
De Japansche strildkrachten hebben op
het eiland Timor op 12 Maart hun ope
raties voltooid met beëindiging van de
actie tegen de resten van de Geallieerde
troepen, die in den Westelijken sector
van de hoofdstad van Portugeesch Timor,
Dilli, bescherming hadden gezocht.
De Japansche strijdkrachten, die 12
Maart waren geland aan de Noordoost
kust van Sumatra, hebben in 6 dagen tijds
MO k.m. afgelegd en gisteren de belang
rijke stad Padang bereikt.
De operaties op Sumatra zijn, naar de
frontcorrespondent van de „Tokio Asahi
Sjlmboen” meldt, met de bezetting van
deze belangrijke havenstad in zoover min
of meer geëindigd, omdat thans alle be
langrijke bases op dit groote eiland, dat
groote strategische beteekenis heeft, voor
nieuwe operaties in den Indischen
Oceaan, zich in Japansche handen be
vinden.
De op de Philippijnen opereerende Ja
pansche troepen, die 27 Februari op het
eiland Mindoro bij Calapan zijn geland,
hebben het steunpunt San José in het
Zuiden van Mindoro bezet en het aldaar
gelegen vliegveld veroverd.
De plechtigheid in het Tuighuis.