HAAGSCHE COURANT
DE TOEKOMST VAN
BRITSCH-INDIE
HET BLAD PAPIER
i
STADSNIEUWS
BINNENLAND
Zaterdag 9 Mei 1942.
door middel
revolutie
van
Bevrijding
De distributiebonnen
Verrassende Meidagen
TWEEDE BLAD
M
OPENLUCHTCONCERT
tal
FEUILLETON
POLITIE ZOCHT NAAR SCHOENEN
EN VOND GESTOLEN SHAG
Spaarzaamheid is een deugd
Weest ook spaarzaam met gas
en electriciteit
DOOFPOT” IN CORSO THEATER
Am.
Bloem (br.) 277, 291,
Boter
Brood (of gebak)
Brood (of gebak)
Brood (of gebak)
Brood (of rebak)
Gort
Honden- en k.br.
Jam
Artikel
Aardappelen
Aardappelen
Aardappelen
Aardappelen
UITRE1KING
DISTRIBUTIEBESCHEIDEN
VARIÉTÉ IN METROPOLE
Ir. C. J. Huygen over den persoon
van Mussert
DE COLLECTE VOOR JEUGD-
HERBERGEN
Partij van 39€ K.G. in beslag genomen
22>
I
F
wat totaal anders is dan
wat
heeft
M
i
hartelijke
lach was
nederlagen
van
a e n
Weer een moord!
op
bij Charles
in
dienst
HOOFDSTUK XI
Kunt
POLITIE VRAAGT INLICHTINGEN
Aan het hoofdbureau van politie. Alexan-
No. 18177
•id
over?
met een
villa bp Riverside
rood
nikkelen sportstuur.
bagagedrager
..Prinz Eitel
Blanken ourg
Wolken”
geleide
dezen
dit
24
279
290
«A
23 B
24A
24 B
Bon
23 A
23B
24A
24B
Rijst
Scheerzeep U
Sinaasappelen 3-04, 4-04
Sinaasappelen 3-12, 4-12
Spijsolie
Suiker
Suiker
Vleesch
Vleesch
Vleesch
Vleesch
(Nadruk verboden.)
bediende uit (peen’s
Drive en ait nu r-'-*‘
whisky.
Gr H, I, J
16
293
291
297
Brandstoffen
Kookdoelfind. 01 KF 1 Eenh. 30 Apr. '43
Gen. Anthr. V 1 .Eenh. 31 Mei
Gen. Turf V 50 stuks 31 Mei
EE
•q
i-e>
DISTRIBUTIEBEPALINGEN
OVERTREDEN
Proces-verbaal is opgemaakt tegen den
38-jarigen bakker J. U.. die buiten de
distributie om, 7 coupons dames- en hee-
renstof voor 725 had gekocht van den
32-jarigen kleermaker M. J. W.. die even
eens een bekeuring kreeg. De coupons zijn
in beslag genomen
In het Corso-theater wordt deze week
doofpot” gespeeld, een klucht vol
zotternij, waarmede het tooneelgroepje
van van Aerschot en van Bijlevelt reeds
veel succes heeft gehad.
i octave van Aerschot is een prachtig
“typeerde, onder den duim gehouden
kntgenoot, die moed krijgt als zijn rijke
>roer uit Indië (Jacques van Bijlevelt)
len vlot type, hem voorhoudt hoe hij zijn
*ven moet inrichten. Jopie Koopman is
•cn lieftallige dochter, die evenals haar
jroer (Ad Heerings) ook haar vrijheid
le™eemt. EHen Durieux is als tirannieke
icntgenoote, een bijzondere creatieLotte
Aerschot het weeuwtje, dat den
rijken broer aan den haak slaat. Verdere
nedespelenden zijn Nelly Anders. Theo
tan Vliet Just Chaulet Het hartelijke
iPPiaus was zeer verdiend, de lach wafe
len ganschen avond niet uit de zaal.
CARAMELLA - CHARLOTTE CHÉRIE
IN SCHEVENINGEN HEROPEND
Gisteravond werd het geheel verbouwde
Caramelia - Charlotte Chérie aan het Ge
vers Deynootplein te Scheveningen her
opend. Voor de geijkte en gezellige Tsiga-
nesfeer 'dragen zorg Bandi Balogh en zijn 6
Hongaren, Paula Stevensky in haar Hon-
gaarsche repertoire en Franciska met haar
origineele Hongaarsche dansen. Zoowel het
orkest, als de andere artisten oogstten een
groot succes. Een zeer bijzonder nummer
vormt het optreden van Marjan Leon, voor,
drachtskunstenares. Deze even begaafde
als charmante vrouw had terecht een da
verend applaus in ontvangst te nemen.
„Le caveau Tsigane”, noemde de heer
Stoop voor dit seizoen zijn gezellig etablis
sement Inderdaad, niets is onbeproefd
gelaten om deze illusie te wekken. Ver
melden wij nog, dat o.a. enkele jonge
kunstenaars uit het bekende Haagsche Ar-
tistenhofje bij de inrichting van de loca-
liteit hun medewerking hebben verleend.
EEN MOOIE GIFT VOOR WINTERHULP
VAN DE VISSCHERIJ-CONTRO LE-
BOOTEN
Reeders en opvarende, van de visscherij-
contrólebooten hebben een inzameling voor
Winterhulp gehouden, dank zij welke een
som van honderd en twintig gulden aan
deze stichting kon worden afgedragen Een
mooi staaltje van gemeenschapszin, dat
echter niet alleen bij deze gelegenheid,
maar op zee geregeld tot uiting komt,
wanneer de contrólebooten de visschers
op ze? bij hun moeilijk werk, ook bij nacht
en ontij, bijstaan
be zooveel reclame maakt, zal
kelijk opgelost kunnen worden.
Aangezien de vrije Indische regeering
haar rechtsgelijkheid en gelijke mogelijk
heden zal waarborgen, staat het vast dat
zij achter deze regeering zullen staan.
De oplossing van het probleem der In- Zeep
dische Mohammedanen, dat opzettelijk Toiletzeep
door de Engelschen overdreven is voorge-
sfeld. biedt eveneens geen moeilijkheden.
De Mohammedanen zullen, evenals de ove-
rige bevolking, volledige, autonomie genie
ten op het gebied van religie, cultuur en
taal. Dientengevolge zullen zij geen aan-
x
telen op Justitie.
Het feit, dat dit'alles mogelijk was,
heeft een diepere oorzaak. Wij hebben
in de dagen, welke aan dén tweeden
verjaardag van den oorlog vooraf zijn
gegaan, ons oor te luisteren gelegd m de
kringen van hen, die in de Meidagen van*
1940 tot de slachtoffers behoorden en wij
hebben 'vastgesteld, dat daar geen ran
cune heerscht tegen de bedrijvers van het
onheil. Besluiten wij met de conclusie,
welke de procureur-generaal van het
Haagèche gerechtshof, prof, mr dr R
van Genechten trok;
„Zij, die dit deden, waren geen waar
achtige militairen. Dat zulke elementen
toch zoo sterk vertegenwoordigd waren
in onze weesmacht, is een gevolg van het
feit, dat wij als handelsvolk langen tijd
het miljtaire element niet hoog genoeg
meer hadden aangeslagen, zoodat de goede
volksgenooten het geen eer meer I achtten
in onze weermacht te dienen. Dat drukte
zijn stempel op ons officierencorps de
goeden natuurlijk niet te na gesproken
en verklaart, hoe al deze afschuwelijke
dingen konden gebeuren.”
Laten zij, die na twee jaren nog altijd
voortgaan met haat en verdeeldheid te
zaaien in ons volk door het colporteeren
van de beruchte „verraad”-sprookjes. dit
bedenken, wanneer zij beweren, er toch
o zooveel prijs op te stellen, dat het
Nederlandsche volk zich in de toekomst
zpl kunnen handhaven. Want zonder
eenheid zal dat in de toekomst evenmin,
als twee jaar geleden, mogelijk zijn.
Tot ouderlingen van de
Geref. kerk van 's-Gravenhage-Loosdui-
nen zijn gekozen en door den kerkeraad
benoemd de heeren A. A. Klapwijk, Joh.
C. v. d. Wees, P. FiHus. J. Hoekstra. A
Renaud en A. C. Rietveld en tot dia
ken de heeren J. Oosterlee en J- W- n
Op 2en Pinksterdag t r ee d t
!!n Diligentia op het Hawaiian ensemble
de Ma.U.I.-EilanSers met als solisten Han
de Willigen, Coen van Nassau en Jan de
Vries. Voorts werken mede de Moetyers
en Vlig’s Trio. Conferencier is Hein
Je toekomstige ontwikkeling
Wanneer de revolutionnaire vloedgolf
zich over het land uitstort, zullen twee
problemen terstond 1er hand moeten
worden genomen: de organisatie van het
burgerlijke bestuur en de opbouw van
een nieuw, nationaal leger.
Als zeker kan aangenomen worden dat
verreweg de grootste meerderhe'id der ci
viele ambtenaren, leden der politie en of
ficieren, onderofficieren en manschappen,
van het Indische leger zich vrijwillig zul
len uitspreken voor de nieuwe orde in In
dië en den eed van trouw daaraan zullen
afleggen.
Ongeveer een kwart van de bevolking
van Indië behoort tot de door vorsten ge
regeerde Indische staten. Aangezien ’de
vorsten niet beschikken over een noe-
menswaardig leger, zullen zij niet in staat
zijn eeifigerlei doeltreffenden tegenstand
te bieden aan de vrije Indische regeering.
Het probleem der z.g.n. onderdrukte
klasse, waarmede het Brltsche imperialis-
be zooveel reclame maakt, zal genjak-
2000. Den volgenden ochtend kon E
worden gearresteerd, die aanvankelijk
ontkende. maar door de mand viel, toen
een aangifte binnenkwam van een in
braak in een tabakshandel in de Piet
Heinstraat. E. bleek de inbraak te heb
ben gepleegd, tezanlen met den 28-jarigen
koopman C. H., den 21-jarigen koopman
A J.. den 25-jarigen loswerkman E. van
R. en den 27-jarigen koopman T B Er
Is nog een zesde dader, doch deze is mo
menteel voortvluchtig: zijn identiteit is
evenwel bekend. In den vroegen ochtend
de inbraak in den tabakshandel ge
pleegd, Door forceering van de deur met
een breekijzer is men binnengekomen
-L is de bult vervoerd. Het
Vijftal is in bewaring gesteld.
Herinneringen aan 1014 Mei 1940
Na twee jaren staan onze gedachten
wederom stil bij dien verbijsterenden da
tum van den lOden Mei 1940, toen ons
land en ons volk, na langer dan een eeuw
rust genoten te hebben, werden meege
sleurd in het groote, donkere avontuur van
dep oorlog. In vijf dagen tijds verloren wij
het veilige gevoel van toeschouwers. te
zijn aan den rand van de arena, waarin
het grootste oorlogstafereel werd opge
voerd, adat de eeuwen ooit gezien hadden,
op eenmaal waren wij bij de handeling
betrokken Het oordeel'Is snel over ons
heengegaan, doch daarom voelt het mee-
rendeel van ons volk de geslagen wonden
nog niet als minder smartelijk aan. Van
deze wonden zal alleen de tijd de heel
meester kunnen zijn, de tijd, die ons ge-
heele volk van het inzicht zal doordringeh,
dat niemand van ons zich kan onttrekken
aan den loop der geschiedenis.
En in zooverre heeft de tijd ook Inder
daad reeds vele der wonden geheeld, want
nu men na verloop van twee jaren de
dingen wat meer op een afstand is gaan
zien, zal zelfs de meest verstokte en ver
blinde tegenstander van alles wat met de
nieuwe orde samenhangt, in zijn hart niet
langer de overtuiging kunnen koesteren,
dat het oude van voor den lOden Mei 1940
nog eens in zijn geheel terug zoü kunnen
komen. Daarom is het goed, wanneer wij
ons nog eens bezinnen op de herinnerin
gen aan die vijf oorlogsdagen van twee
jaar geleden, hoe smartelijk velen van ons,
de herinneringen ook nog altijd onder
vinden.
Het meest beschamend van alles is zon
der eenigen twijfel wel het 'feit geweest,
da* men op het oogenblik, 8a t ons volk
in den strijd een eenheid nwest vormen,
niet beter wist te doen, dan een verraad-
psychosè aan te wakkeren, waarvan de
aanhangers eener politieke beweging, die
jarenlang had gestreden #oor een goede
verstandhouding met Dultschland, het
slachtoffer werden. Het is op zich zelf be
schouwd, achteraf nog altijd een raadsel,
hoe men het ooit heeft kunnen wagen om
in die maanden, welke aan den oorlog
voorafgingen, de uiterst gevaarlijke posi
tie, waarin ons land zich toch reeds be
vond, nog te misbruiken voor doeleinden
van binnenlandschen politieken strijd, n.l.
de verdachtmaking der N.S.B. Ondanks de
wanhopige moeite, welke men zich daar
toe gegeven heeft, blijkt men immers ach
teraf nooit in staat geweest te zijn, ook
maar de sêhaduw van een bewijs van
landverraad tegen de N.S.B. te leveren.
Inmiddels is de voorgeschiedenis van
deze interneeringen kenteekenerid geweest
voor de destijds heersenende toestanden in
ons regeeringsbestel De departementen
van Defensie en Justitie voerden n.l.
maandenlang strijd om de kosten van
de inrichting der interneeringskampen
Toen men tot interneering op groote
schaal overging, was er dan ook nog bijna
niets klaar en de geïnterneerde Nederlan
ders én Duitschérs zijn veelal onder dak
gebracht onder omstandigheden, welke ten
.hemel schreiden en welke zeker de tra
ditie van ons land niet waardig waren. De
menschen zaten zonder voedsel, kregen
geen frissche lucht en geen medische ver
zorging, zoodat b.v. In den „Krententuin”
te Hoorn èen lijder aan suikerziekte over
leed, daar men den man zelfs niet aan in-
suline-injecties kon helpen
De behandeling, welke de geïnterneer
den ondergingen, was zeer verschillend.
Er zijn gevallen bekend, waarin de bewa
kers en geleiders speciaal waar het
justitiëele beambten betrof zich er ter
dege van bewust waren, dat de geïnter
neerden, welke aan hun zorgen waren toe
vertrouwd, geen misdadigers of landver
raders waren, doch slechts menschen, die
naar het voorloopige oordeel van be
paalde instanties gedurende de verwar
de oorlogsomstandigheden beter tot nader
order onder toezicht konden staan. Ach
teraf ware dan over elk geval afzonderlijk
nog discussie mogelijk geweest Bij .de in
terneeringen en transporten, welke heb
ben plaatsgevonden onder leiding van -uit
den band gesprongen „militairen, die van
den staat van oorlog en beleg misbruik
hebben gemaakt om hun laagste instinc
ten en lusten bot te vieren, hebben zich
toestanden voorgedaan, welke men alleen
in Sovjet-Rusrand mogelijk gewaand zou
hebben Men herinnere zich de gevallen,
hoe men de geïnterneerden soms zes maal
Bak- en br.vet (Vetk.) 24 100 gr. 16 Mei
295, 299 70 gr. 16 Mei
125 gr. 16 Mei
400 gr.
50 gr.
9 Mei
9 Mei
400 gr. 16 Mei
50 gr. 16 Mei
250 gr. 16 Mei
GOUDEN ECHTPAAR
Op Woensdag 20 Mei a.s. herdenkt het
echtpaar A. Stoop en J. Stoop-Schouwe-
naars, wonende Herzogstraat 30. den dag.
waarop het 50 jaar geleden In het huwe-.
lijk is getreden
Ter gelegenheid 'van de Blauwe
Week geeft de plaatselijke federatie der
Orde van Goede Tempelieren op 17 Mei
in den Dierentuin een propaganda-avond.
waaraan medewerking verleenen dé
Moetsjers, de Harmoniezusters Alex de
Haas en Mischa Korsakoff. Een kort
propagandawoord zal worden gesproken
door den heer P. L. Hesslng algemeen
secretaris pit Utrecht.
Aantal
11 k.g. 9 Mei
j k.g. 9 Mei
11 k.g. 16 Mei
k.g. 16 Mei
Funcke
Op aen Bezuldenhoutsche-
weg wilde gisterochtend de 61-jarige voet
ganger J. P., van de Tienhovenschelaan
op een rijdenden tramwagen van lijn o
springen, doch viel er af. Hij brak het
rechteronderbeen en werd naar het R.K.
ziekenhuis aan het Westeinde overge
bracht
derplein 12, bevinden zich: een heere^rij-
wiel. merk Sussex, zwart gelakt,
met goud gebiesd.
electrische lamp, bagagedrager met
standaard, Terryzadel en aan de achter
zijde voorzien van voetsteunen voor kin
derzitje; een ongemerkt zwart gelakt
damésrijwiel en een Bosch rijwiellan-
taarn. Eén en ander is vermoedelijk van
diefstal afkomstig. Inlichtingen worden
ten spoedigste ingewacht aan genoemd
bureau
Leiding hebben zich te beklagen over be
weerde onderdrukking. Wat politieke en
economische rechten betreft, zullen zij vol
ledige rechtsgelijkheid hebben met alle
andere deelen van het Indische volk Bo
vendien zal de vrije Indische regeering
speciale maatregelen nemen om iedcren
Indiër, ongeacht zijn religieuze overtui
ging, arbeidsmogelijkheden, een voldoende
loon, lagere schoolopleiding, ziektever.
'Vckcring enz. tc geven.
Wanneer iede*- genoeg te eten heeft en
in religieuze en cultureeie aangelegen
heden volledige vrijheid geniet, zullen de
binnenlandscbe wrijvingen en moeilijk
heden vanzelf geheel verdwijnen.
Het meest dringende vredesprobleem zal
de opheffing van de werkeloosheid zijn,
die in Indië een geweldigen omvang heeft
aangenomen. Om dit te bereiken zal een
op wetenschappelijke basis berustende
landbouw aan den eenen kant en industria-
liseering aan den anderen kant noodig 1
zijn. Instellingen zooals de Arbeidsdienst
en dë Winterhulp zullen voor Indië bij
zijn wederopbouw van bijzonder belang
zijn.
De bultenlandsche politiek der nieuwe
regeering zal berusten op de volslagen I
samenwerking met de landen van het Drie
mogendhedenpact
Twee dagen later las Robert Kron
berg dit korte beriqht In een Weensch
dagblad. Hevig ontsteld staarde hij mi
nutenlang naar de weinige regelen. Dat
was dus bet einde!
Plotseling kwam heel het évontuur,
dat hij sinds weken uit zijn geheugen
had gebannen, hem weer voor den
geest. Was hij niet dwaas geweest,
voor die geheimzinnige zaak ook nog
een massa geld uit te geven?
Zonder zijn stoffelijke hulp zou Roch
zeker niet naar New York zijn vertrok
ken, en in dit geval zou hij thans nog
leven.
Hij, Roch, was gestraft voor ,zi
volgehouden bemoeiingen met
dag lag men in de
door een liefhebbende
handen te worden ge-
De uitreiking van bonkaarten voor voe
dingsmiddelen voor de 6e periode (17
Mei13 Juni 1942), brandstoffenkaarten
voor het stookselzoer 194243. tabaks-,
sigaretten- en versnaperingenkaarten en
Vitamlne-C-tabletten voor aanstaande- en
jonge moeders heeft Maandag als
volgt plaats:
Dierentuin, ingang Benoordenhoutsche-
weg 4, 912 uur: van Reenen tot en met
Rooders; 1214 uur: Roodfeld tot en met
Rusted; 1417 uur: Rusteberg tot en met
einde R en Sa tot en met Schmidt J.
In de voormalige gemeente Loosduinen
(lokaal Haagweg 38) zijn Maandag aan
de beurt: Jk tot en met einde J, K en La
tot en met Lazarom.
BEGRAFENIS 101-JARIGE
In allen eenvoud is hedenmorgen het
stoffelijke overschot van mej. M A. van
Berkel, die ruim 101 jaar is geworden,
op de R. K begraafplaat^ aan de Kerk-
hoflaan ter aarde besteld. Met de familie
leden kwamen in den stoet mede dr. Ho
nig en notaris van Gendt. De absoute en
beaarding werden verricht döor pater
Lodders.
burgerlijke onlusten
ontwikkeling zal er toe bijdragen
het Indische leger, dat normaliter
ledig onder de Britsche macht staat
beïnvloeden en tot onrust te brengen.
Dan zullen hier en daar gewapende bot
singen voorkomen tusschen Britsche en
Indische troepen, die tenslotte haar
hoogtepunt zullen vinden in een alge-
meene. over het geheele larjd verbreide,
revolutie. Dan zal het einde van de
Britsche heerschappij in Indië komen.
Het tempo van de Indische revolutie zal
in zekere mate afhankelijk zijn van de
gebeurtenissen buiten Indië, n.l. van de
der Engelschen in den bij
stand, dien het Indische volk van buiten
za’ kriiee- I
Er is groote verscheidenheid in het ge-
Jroiongeerde variété-programma in Me-
ropole en elk nummer op zichzelf is
Bntrekkelijk en zijn plaats in dit geheel
F volle waard. U kunt daverend lachen
i Lou en Bonny in hun buitengewoon
l2mjsche dansen of om Lou alleen in
On imitatie van een beeldhouwer, in
panning de slappe koord-evoluties vol-
en van het Trio Demanetto, de Rethlems
ewonderen in hun vaardige en mooi af-
ewerkte equilibristlsche toeren, genieten
an Conny Stuart’s vroolijke liedjes en
ran Jan Roem’s vlotten zang. Voorts is
ir Alex de Haas met een geestig bab
beltje én dito liedjes, Jeantine et Leonard
n hun fraaie dansen en een variété
programma zou niet compleet zijn zonder
iccordeon-virtuozen de Willards, die
>et geheel besluiten met harmonica-spel
n sneltreinvaart.
Ue les van het verleden
Achteraf kunnen al deze gebeurtenis
sen ons niet anders dan met de diepste
schaamte vervullen om wat Nederlan
ders hun eigen volksgenooten hebben
aangedaan
Het staat thans vast, dal alleen en uit
sluitend den militairen instanties de ver
antwoordelijkheid treft voor deze dingen,
ook al heeft men na de capitulatie van die
zijde nog getracht de schuld af te wen-
veel moeite, zich een
door de dichte menigte,
verder kwam, werd het
aeujk was t *ewo*l drukker. Ein-
gedrongen Ook^ d°or'
als een verwarrt**^ Qveral menschen,
zich in, om vooruit *Jlu^en' JpaJ?dte
seling kreerr bh U komen... En plot-
welke hem8bewUMei achteren een ,lagJ
wierp. Dewusteloos op den «rond
Den volgenden
ochtendbladen:
De secretaris-generaal der N'.S.B., ir.
C. J. Huygen, zal op Maandag a.s. van
18.bot 18.15 over Hilv. II het woord
voeren over den persoon van den leider.
De persdienst van de N.S.B. meldt
verderNa afloop van zijn rede volgt
een uitvoering door het Omroeporkest
o.l.v. Louis Schmidt, m m v. eén afdee-
ling Jeugdstorm en W.A. O.m. zullen N.
SB.-liederen ten gehoore worden ge
bracht. Daarna volgen reportages uit
Werkendam, de plaats, waar de leider in
I 1894 werd geboren, en uit het kinder
tehuis Westerhelling, hetwelk hem door
de leden der N.S.B. op zijn verjaardag in
I 1941 werd geschonken en dat dient als
vacantie-oord voor kinderen van minder-
bedeeldfe volksgenooten
achtereen voor de mitrailleurs tegen den
muur heeft gezet, hoe zij met d? beenen
aan elkaar gebonden werden vervoerd als
beesten, hoe men hen veertien uren ach
ter elkaar in een trein opsloot, zonder
dat hun de meest eenvoudige natuurlijke
bewegingsvrijheid werd toegestaan. Er is
geroofd en geplunderd in hun woningen,
nationaal-soctblistische vrouwen en meis
jes zijn geschonden en mishandeld. Zoo
hebben deze ontaarde z.g. militairen alle
goede Nederlandsche tradities geschand
vlekt. Tenslotte hebben nog acht Neder
landers dit heele drama met den dood
moeten be knopen.
Zooals gezegd, had de opperbevelheb
ber formeel het recht, bépaalde met
name te noemen personen te laten inter-
neeren. Hoedde militaire instanties zich
in hun panische angst en verblindheid
er toe kunnen hebben laten brengen om
op den tweeden oorlogsdag een krank
zinnige-en volkomen onwettige order te
geven, als het bevel tot arrestatie van
„alle N S.B.-ers”, zal naar alle waar
schijnlijkheid geen enkel eerlijk mensch
ooit kunnen begrijpen. Wellicht is hier
het drijven van figuren als generaal
Harberts, die belast met het bevel over
de Grebbelinie op 12 Mei èen dagorder
uitvaardigde, waarin hij beweerde, dat
„de N.S.B landverraad gepleegd'” nad.
terwijl hij zelf nog voor de capitulatie
door hét Algemeen Hoofdkwartier werd
afgezet, niet vreemd aan.
In elk geval was het hek spoedig van
den dam. Iedereen begon iedereen aan
■te geven en te.arresteeren, in vele geval
len uitsluitend op grond van een of
andere persoonlijke veete.
De lijsten met namen van de
te interneeren personen, welke waren
samengesteld op verzoek van den In
lichtingendienst, en aan de opstelling,
waarvan was medegewerkt door «llerlei
maatschappelijk zeer lou-che er. ongure
elementen (dit is bij de voorbereiding
reeds erkend door een officier van dezen
dienst in een (vergadering van burge
meesters, waar deze officier verklaarde,
„dat men voor zulk werk, zulk rapaille
noodig had”), de lijsten, die door de
toenmalige procureurs-genefaal der ge
rechtshoven ttog aanmerkelijk waren ge
reduceerd (de P.-G. in het ressort Am
sterdam had een lijst, welke oorspronke
lijk 2000 namen bevatte, reeds aanstonds
verminderd tot 350) vormden niet tenger
de basis der arrestaties. Het hek was
van den dam: men arresteerde voorbij
gangers op straat, oude mannen en vrou
wen van 70 jaar, men arresteerde kinde
ren en sleurde moeders weg van zuige
lingen
Zeer velen hebben gehoor gegeven aan
den oproep vóór collectanten voor de
Jeugdherbergencollecte, welke vandaag
gehouden werd Een 1000 personen zijn
er vandaag met de collectebus en de
speldjes op uitgétrokken. De speldjes
waren van een groote verscheidenheid.
Behalve vlaggetjes met den bekenden
N.J.H.C.-driehoek, waren het bouwsteen
tjes en gereedschappen, zooals troffeltjes,
beiteltjes en schopjes. Hoewel nog geen
nauwkeurige resultaten bekend zijn, kan
deze collecte toch geslaagd genoemd
worden, werd ons op de jeugdherberg
„De Zeemeeuw” verzekerd.
Morgen van 12.00 tot 13.00 uur geeft
het Stafmuzjekcorps* van den Wehr-
machtbefehlshaber in den Niederlanden.
eer. openluchtconcert aan den Hofweg
onder leidint van den Stabsfeldwebel
Thiele.
Het programma luidtJ
Friedrich”. Marsch. Blankenburg2
Ouverture „Ueber den Wolken” O
Meyer 3 Prolog aus der Oper „Der Ba-
jazzo”, Leoncavallo: 4 Heimatlied aus
..Monika”, Dostal5 „Wiener Blut”. Wal-
zer. Johan Strauss6 „Hoch Heidecks-
burg”, Marsch, Herzer.
van een vreemd schepsel en hij, Kron
berg, had hem In den dood gedreven!
Neen, niet ik! Niet ik!
Kronberg verweerde zicl^ uit alle
macht tegen die pijnlijke gedachte.
Tenslotte wildé ik zelf naar New
York, hoewel ik van plan' was, de heele
zaak te laten varen, maar een geheim
zinnige macht scheen mij voort te stu
wen. En toch... alles was mij onver
schillig geworden.
Onverschillig?... Robert Kronberg be
droog zichzelf, toen hij die woorden
sprak.
Onverschillig, neen, zoo ver was het
nog niet gekomen. Zijn verstand had
hem bevolen, niet langer naar iets on
mogelijks, iets onbereikbaars te stre
ven, maar daarmede was het ideaal
van zijn liefde-verlangen niet onschade
lijk gemaakt; het bleef een ideaal... ge
lijk zoovele andere dingen in het Leven..
Toen Robert Kronberg dien middag
op de Ijsbaan Lene Barbisch ontmoette,
viel haar zijn ernstige stemming op.
Maar zij stelde henj geen vragen; zij
kende hem nu beter en wist, dat diep
in hem een gebied was, waartoe nie
mand toegang kreeg.
;Ljn taai Haar vrouwelijke nieuwsgierigheid
het lot I leed niet zelden daaronder; maar Lcne
Omtrent den toestand In Britsch-Indië
hebben de jongste berichten meer ophel
dering verspreid. Niemand gelooft meer,
dat sir Stafford Cripps de hénr opgedra
gen missie op voor Engeland bevredigen
de wijze heeft weten teneinde te bren
gen. ®e hoop, dat na zijn terugkeer te
Londen, de gelegenheid nog zou open
staan voor verdere onderhandelingen met
de leiders van de Congrespartij, is den
bodem ingéslagen. Cripps’ „zoet gefluit”
heeft gefaald. Kort na zijn vertrek heeft
het werkcomité van de Indische Congrés-
partij vastgesteld, dat men er niet lan
ger aan denkt, om op plannen of voor
stellen van Britsche zijde in te gaan,
welke met Engelsche controle of heer--
schappij over Britsch-Indië zijn verbon
den. Het besluit van de Congrespartij be
vatte deze kenmerkende, zinsnede „Niet
slechts het belang van Indië, minstens
evenzeer dat van Engeland en de overige
wereld, eischt, dat Engeland de rechten
op Indië prijsgeeft
Slechts op de basis van onafhankélijk-
heid kan Indië met Engeland en andere
staten onderhandelen.” De Indiërs, die de
gelegenheid kregen zich rekenschap te
geven van den wetkelijken stand van
zaken, hebben deze aangegrepen om hun
standpunt zuiver te stellen en onomwon
den de losmaking van het Engelsche be
stuur te eischen. De volgende stap zal
zijn, dat Indië zich niet bereid verklaart
voor Engeland te vechten en het lot te
deelen van de talrijke Europeesche vol
ken. die zich opgeofferd hebben in een 1
hopeloozen strijd.
De ontwikkeling in Britsch-Indië na
de mislukte missie van Cripps wordt
in felle kleuren geschetst in het boven
staand uittreksel uit een artikel van een
Indischen schrijver in „BerlinRom.-*
Tokio” Het- Indische volk uit zijn
lethargischen slaap gewekt door leiders
als Soebhas Chandra Bose zal zelf zijn
bevrijding ter hand nemen, zijn burger
lijk bestuur vormen' en zijn nationaal
leger oprichten.
Problemen, welke voor Engeland onop
losbaar waren of welke het uit eigen
belang liever (mopgelost liet rusten
zullen door een vrije Indische regeering
worden aangepakt.
Dat het hierbij niet aan revolu
tionnaire maatregelen zal ontbreken,
i spreekt vanzelf maar zij zijn noodzake-
I lijk ,om den door Engeland geschapen
chaos meester te worden. Aldus wordt
de weg voorbereid voor den komenden
tijd, gebaseerd op de nieuwe orde in
i groot Oost-Azië
289
24
21A Lm. 24A 3Ï L 16 Mei
21B t.mf 24B 11 L 16 Mei
i 2 L. 13 Juni
250 gr. 16 Mei
250 gr.\16 Mei
100 gr. 16 Mei
250 gr. 16 Mei
50 gr. 31 Aug.
400 gr. 9 Mei
400 gr. 16 Mei
120 gr. 16 Mei
1 k.g. 16 Mei
250 gr. 16 Mei
100 gr. 9 Mei
25 gr. ,9 Mei
100 gr. 16 Mei
25 gr. 16 Mei
Zeep 211, 229, 272, 293 90 a 450 gr. 31 Mei
G, H, I, J 90 9 450 gr. 31 Mei
75 gr. 31 Mei
Ik kom onmiddellijk.
Best. Goeden dag, mijnheer Roch.
De detective trok zijn overjas weer
aan en spoedde zich naar buiten. Een
kwartier later hield de taxi stil op
Chattam-Square. Hij sprong eruit, be
taalde den chauffeur en richtte ^ijn
schreden naar East-Broadway. Heel de
straat was vol oorverdoovend lawaai.
Honderden kooplui, die met schrille
stem hun waar aapprezen, mensqhen,
<et ■Pr®ken, rfiaar schreeuwden,
«on kinderen, krijschende vrou-
vnn «ii dan het ontzettende geratel
rte voertuigen, het getoeter van
nen nn en het «edreun van de trei-
op den erbij gelegen luchtspoor-
Het kostte Roch
weg te banen
Naarmate hij
lawaai erger
delijk wakV
Barbisch verstond de kunst, zoo noodig
niet alleen het hart, maar ook haar tong
in bedwang te houden.'
Des te grooter was haar verrassing,
toen Kronberg zelf erover begon:
Neem mij niet kwalijk, Lene, dat
ik vandaag zoo weinig spraakzaam
ben. Een goéde kennis van mij is ver
moord in New York; ik las het vanmor
gen in de krant.
Lene schrok.
Vermoord? Wat moet New York
een afschuweljjke stad zijn!
Nu, zulke drama’s spelen zich ooit
hier wel af, maar ginds zijn ze, om zoo
te zeggten, heel gewone, dagelijksche
gebeurtenissen.
Woonde het slachtoffer in New
York?
Neen... Zijn beroep had hem voor
eenigen tijd daarheen gevoerd.
Kronberg beschreef op het ijs een
groote, ietwat zonderlinge bocht, welke
hem uit Lene’s nabijheid bracht.
Een weinig gekrenkt sloeg zij de te
genovergestelde richting in. Hij had
haar genadig een paar brokjes toege-
worpèn, haar nieuwsgierigheid tot de
hoogste spanning opgevoerd en nu las
zij weer op zijn gezicht: „Toegang ver
boden 1”
J. J. MOS t
Na een ernstige ongesteldheid is te
Scheveningen in den ouderdom van 48
jaar overleden de heer J. J. Mos, die in
bet Geref. kerkelijke leven aldaar tal
van jaren een vooraanstaande plaats heeft
ingenomen De overledene diende de
Geref. kerk als koster, eerst vaP,
Puindorpkerk en later van de Phièlkerk
Ook was hij diaken van de Geref. kerk
van Scheveningen en voorzitter van de
afd. Duindorp van de Geref. Zondags
school, terwijl hij ook aan het Geref.
evangelisatiezangkoor zijn medewerking
verleende
i Paniekstemming en revolutie
Twee omstandigheden doen haar in
vloed te zijnen gunste gelden. De conser
vatieve partij in Engeland weigert voor
den duur van den oorlog alle ver gaande
concessies aan Indië. waardoor een over
eenstemming tusschen Indië en Engeland
onmogelijk is en na de Japansche over
winningen in Ijet Verre Oosten is iri
Indië door de in het land aanwezige
anti-Britsche elementen een zoodanige
paniek verspreid, dat het thans voor
lederen leider of groep onmögelijk is de
Indische massa te organiseeren voor een
actieve militaire samenwerking met En
geland. De doof de Britsche overhéid iq
Indië genomen of te nemen maatregelen,
zooals de evacuatie van groote steden,
zal er onvermijdelijk toe leiden deze pa
niek te vergrooten. De handig
anti-Britsche propaganda heeft
toestand volledig uitgebuit eh zal
blijven doen. Geleidelijk zal de paniek
stemming onder de massa zoo groot
worden, dat zij geheel oncontroleerbaar
wordt..
Onder de leiding van een georgani
seerde revolutionnaire partij zullen dan
in de verschillende deelen van het land
uitbreken en deze
zelfs
voL
te
heoben
hem bij zijn vertrcuwehjkc besprekingen
ir. New-Delhi werd verteld Bij gebreke i
aan een overeenstemming, welke recht
doet wedervaren aan de eischen van
Indië, wil het Indische volk niet actief
samenwerken met Engeland ten aanzien
van de oorlogvoering.
Het is natuurlijk mogelijk, dat thans en
in de toekomst eenigè leiders zullen op
treden voor hulpverleening aan Brittan-
nië, het zal hun echter niet mogelijk zijn,
openbare geestdrift te wekken. Er kun
nen twee groepen onderscheiden worden
in de openbare meening van Indië, n.l.
een minderheid, die onder Britschen In
vloed en contröle heeft gestaan en actief
samenwerkt met Brittannië, en de over
weldigende meerderheid die zich passief
en actief verzet tegen deelneming aan
de oorlogvoering. Er zen eenige invloed
rijke leiders die om ideologische rede
nen vijandig gezind zijn jegens de landen
van het Driemogendhedenpact. De ge-'
weldige meerderheid van het volk stelt
echter geen belang in ideologische pro
blemen. maar imde vrijheid van Indië en
wil het lot deelen van de mogendheden,
die Indië willen helpen zijn vrijheid te
verkrijgen.
Het Forwardblock
Deze menschen worden geleid door den
progressistisch gezinden vleugel van het
Indische Nationale Congres, het zgn.
Forwardblock. Tot dusver heeft de Brit
sche propaganda ernaar gestreefd, den
invloed van dit bk>k en zijn leider, Bose,
als onbelangrijk voor te stellen. De ver
dere ontwikkeling in Indië zal zijn wa
ren invloed op de massa's aan den dag
brengen.
Het standpunt van Bose is volkomen
duidelijk. Hij is er van overtuigd, dat
Engeland den Oorlog zal verliezen. Voor
hem gaat het in de eerste plaats om de
bevrijding van Indië, Ideologische over
wegingen zullen niet in den weg staan
aan. zijn oprechte samenwerking met de
vijanden van het Britsche imperialisme,
die de vrienden zijn van de Indische on
afhankelijkheid. Hij onderschat de kracht
niet van de tegenover hem staande krach
ten, maar hij is er toch vast van over
tuigd. dat het hem mogelijk zal zijn, de
geweldige meerderheid van het Indische
volk te winnen voor een politiek van
weigering van iedercompromis met En
geland en samenwerking met de landen
van het Driemogendhedenpact.
Men zal zich herinneren, dat eenigen
tijd geleden werd ingebroken In een
schoenenmagazijn aan de Hoefkade. Be
reids zijn de daders in arrest gesteld en
de gestolen 55 paar schoenen in beslag
genomen. Bij het in deze zaak ingestelde
onderzoek ging de politie ook een kijkje
nemen in de woning van den 24-jarigen
koopman J. E., in de hoop de gestolen
schoenen te vinden. Maar schoenen wer
den niet aangetroffen, wel in een der
kamers een partij van niet minder dan
396 k.g. shag De bewoner was niet
thuis, doch de politie vond het raad
zamer de shag, benevens een hoeveelheid
pruimtabak, in beslag te nemen, De
winkelwaarde van shag en tabak bedroeg
Gisteravond, tegen uur, werd op
den hoek van East-Broadway en Jeffer-
sonstreet, een voorbijganger vermoord
door een slag op het achterhoofd met
een ploertendooder. De politie heeft de
identiteit van het slachtoffer kunnen
vaststellen. Het is de bekende Ween-
sche particuliere detective Karl Roch.
Men heeft tot nu toe geen spoor van
den dader ontdekt.
Toen Kronberg weer over het Ijs op
Lene toekwam, onderhield zij zich heel
druk met een jong advocaat, die eerst
kort geleden in den salon van den rec
tor als huwelijkscandidaat was opge
doken.
Kronberg doorzag het spel ep maakte
?ich boos; en toch, was het niet zijn
eigen schuld? Reeds maanden verkeer
de hij met de jonge dame op den meest
vriendschappelijken voet; hij kwam
dikwijls ten huize van haar ouders en
had veel sympathie voor haar opge
ruimd karakter. Zij schenen goed bij
elkaar te passen; er waren tusschen
hen geen tegenstellingen uit den weg
te ruimen, geen .problemen op te lossen.
Bestond er dus niet een basis voor een
harmomsch huwelijk? Waarom dan
deed hij geen aanzoek?
Wilde hij zijn leven lang ongehuwd
blijven, kinderloos, overgelaten aan da
zorg van bedienden, betaalde personen,
in plaats van door een liefhebbende
vrouw op de
dragen?
Kronberg werd gekweld door een
eigenaardig, pijnlijk gevoel: liefde?
Hield Lene Barbisch Van hem? Tqt
nu toe had hij zich om die vraag zoo
weinig bekommerd, dat hij er thans
voor terugschrok. (Wordt vervolud.),
Van speciale Indische zijdens aan haf
tijdschrift Berlin —Rome- -Tokio een arti
kel- gezonden, dat gepubliceerd wordt
onder het opschrift„De volgende fase
in Indïë”, waaraan het volgende is ont
leend f
Sir Stafford Cripps is er niet in ge
slaagd tot overeenstemming te komen
met de Indische leiders. Het Indische volk
was niet bereid zijn beloften te aanvaar
den, zoodat zijn missie vruchteloos werd.
Om het beschamende van zijn nederlaag
te verbloemen, verklaarde hij echter, dat
alle Indische leiders, met wie hij in con
tact gekomen was, eensluidend den
wensch geuit hebben, dat de landen van
bet Driemogendhedenpact zouden worden
verslagen.
Hij zei echter niet, hoeveel duizenden
Indische nationalisten in de gevangenis
zijn opgesloten en hoeveel nieuwe atTesta-
ties voor zijn eigen oogen verricht zijn.
Ook zeide hij niet, geweigerd te hebben
den plaatsvervangenden voorzlttèr der
nationalistenbeweging te ontvangen, wel
ker leider, Soebhas Chandra Bose, een
jaar geleden op geheimzinriige wijze uit
Indië is verdwenen.
Wanneer hij met deze politieke gevan
genen of hun zaakwaarnemers zou heb
ben gesproken, zou hij iets vernomen
24
23 A
23 B
MA
24B
294
5 1} <i 10 k.g. 31 Mei
290 500 gr. 16 Mei
Kaas 278, 282, 286, 290, 294 100 gr. 16 Mei
Koffiesurrogaat 288 250 gr. 13 Juni
Margarine (Vetk.) 24 I25.gr. 16 Mei
Melk
Melk
Petroleum O-krt.
Peulvruchten
Peulvruchten
Pudding, verm.
4-09, 4-10
Wie daar?
Crefield,
Kenton.
Met Roch.
Gelukkig, dat ik u eindelijk aan
tref! ïk heb u reeds verscheidene ma
len, maar aldoor vruchteloos opgebeld.
Mijnheer Kenton laat u dringend ver
zoeken onmiddellijk naar hem toe te
komen. Hij wacht u in de herberg „De
Vroolijke Matroos”, een nogal beruchte
kroeg in Monroe-street. U kunt per
auto naar Chattam-Square rijden, daar
uitstappen en over East-Broadway en
Jefferson-street te voet naar Monroe-
Btreet gaan. Het is dan links het vierde
of vijfde huis, kun' n-»» missen Kunt
u komen?
Waar gaat nei eigenujK
Hij heeft kennis gemaakt
mét herrt bij een glas