KULTUURKAMER INGEWIJD Bolsjewistische benden achter het front vernietigd No. 18194. 1942. Drieërlei taak van den volkschen staat tegenover de kuituur Maandag 1 Juni. Keulen Terreurbombardement op Van af weerslag tot grootsche overwinning VERDUISTEREN v. 9.51 uur nam. tot 5.24 uur v.m. Maan: 1 Juni onder 7.88 v.m.; 2 Juni op 12.05 v.m., onder 9.04 v.m. Naohtdienst DOKTERS: Tusschen 10 u. n.m. en 7 u. v.m. No. 113058 Ziekenfondsleden de Volharding no. 116364; zg. Stadspatiënten no. 49 ZIEKENVERVOER Ziekendienet Den Haag) No. 115995.. Twee en twintig schepen tot zinken gebracht BUREAUX: WAGENSTRAAT 35-37 Extra bericht Reichskarte für Urlauber De Mexicaansche oorlogsverklaring De grootste pantserslag uit dezen oorlog Convooi in Noordelijke IJszee opnieuw aangevallen Kleine blik op de toekomst Honden- en kattenbrood op bon 14 De Führer spreekt nieuwbenoemde officieren toe De grootte van een rantsoen spijsolie Aardappelbonnen verlengd □E KULTUURKAMER AAN DEN ARBEID Toespraken prof. Goedewaagen en dr. Seyss-Inquart Bad COURANT Kuituur en staat heeft van die- volk- HAAGSCHE PRIJS DER ADVERTENTIÈN Van 1—11 m.M (5 reg.) 1.65. iedere m.M. meer tot 22 m.M. (10 reg.) f 0.19 Elke m.M meer 21 ct. Reel, 0.51 per m.M. Bewijsn. 5 ct.. fr. p. p. 10 et Ine. binnen de stad 5 ct. KI. Adv. (in halve oplaag) 0.57, Dienstaanb. f 0.38. Pers. gevr. t 0.48. Adv. met Br a h. bur. v d bl” 10 ct meer Hedenavond van 19.1519.30 uur houdt Max Blokzijl, via den zender Hilversum II, zijn politiek weekpraatje, ditmaal ge titeld „Kleine blik op de toekomst”. ëiland Kertsj en ten Oosten van de Do- netz, waarbij vooral ongeveer 200 k.m. ten Zuidoosten van Charkov tot 100 k.m. ten Noordoosten van deze stad de op- marsch zeer massaal was. Op grond van deze aanduidingen was het de opperste Duitsche leiding duidelijk geworden dat deze opmarschgebieden. volgestuwd met steeds grootere vijandelijke troepen, uit gangspunten moesten zijn voor groote tangoperaties met het doel het industrie gebied in het Donetzbekken en de vrucht bare Oekraine te heroveren. De Groot-Duitsche generale staf nam zijn maatregelen Zij waren des te gemak kelijker daar de doorziene vijandelijke voornemens het Duitsche offensieve plan in de kaart speelden. Om den vijand in de uitvoering van zijn voornemens te ster ken, werden de waarschijnlijk geachte doorbraakplaatsen in het Duitsche front verzwakt. Een uitzondering hierop vorm den slechts zekere stellingen, die het ver moedelijke gebied van den vijandelijken aanval flankeerden. Deze flankpunten werden echter zoo ver van elkaar verwij derd, dat de Duitsche leiding een zeer groote speling had gelaten voor de uit voering van de vijandelijke plannen. Hier, in de voorbereiding en den opmarsch lag reeds de vernietiging besloten van de vijandelijke actie met operatief doel. Slag van Kertsj Van dit gebied uit wilde de vijand de eene helft van de tang in beweging bren gén. Ze werd hem uit de hand geslagen op een tijdstip, waarop de vijand zich nog in opmarsch bevond. Drie legers gingen voor hem verloren. Zijn plan was over hoop gegooid. Hij moest thans in het ge bied van Charkov met de andere tang beweging beginnen op een tijdstip, dat hem door Kertsj door de Duitsche leiding was voorgeschreven HET OORDEEL TE BERLIJN Naar uit Mexico wordt gemeld, heeft de Senaat met algemeene stemmen het voorstel van president Camacho tot oor- logverklaring aan de Asmogendheden aangenomen. Daar ook de Kamer hieraan haar goedkeuring heeft gehecht, heeft de president thans de vrije hand om den As mogendheden officieel den oorlog te ver klaren. Naar van bevoegde zijde Zaterdagmid dag aan journalisten in de Wilhelmstrasse werd verklaard, is een oorlogsverklaring van Mexico aan Duitschland tot dusver nog niet in de Wilhelmstrasse ontvangen. In politieke kringen te Berlijn verge lijkt men de mogelijkheid van een derge- lijken Mexicaanschen stap met de daad van een musch, die zich probeert te men gen in een ruzie tusschen een olifant en een tijger. Men voegt hieraan toe„Wie zich in een gedrang begeeft, waar hij niets mede te maken heeft, die mag zich niet verbazen, wanneer hij in dit gedrang om het leven komt”. Receptie Als slot van deze bijeenkomst trad het Concertgebouworkest weer op om de ouverture „Egmont” van L. van Beetho ven ten gehoore te brengen. Na afloop hield de president der Kul tuurkamer die omringd was door zijn gil deleiders, een receptie In den foyer van den Stadsschouwburg, waarvan een zeer Het Rijksbureau voor de Voedselvoor ziening in Oorlogstijd maakt bekend, dat voor de periode van 1 t/m. 30 Juni 1942 op bon nr. 14 van de nieuwe voederkaar- ten voor honden dezelfde hoeveelheden hondenbrood verkrijgbaar worden gesteld als in de voorafgaande periode. Op bon nr. 14 van de voederkaart voor honden brood (groep k) wordt voor dezelfde pe riode Ij k.g. kattenbrood verkrijgbaar ge steld. Na 30 Juni 1942 zijn de bonnen nr. 14 van vorenbedoelde kaarten ongel dig. Het aannemen na dien datum is ver boden. De Führer heeft Zaterdag in het Sport- palast te Berlijn het woord gevoerd voor zoojuistbevorderde officieren en voor adspirant officieren van het leger, de marine en v^n de luchtmacht, die binnen kort tot officier zullen worden bevor derd. Generaal veldmaarschalk Keitel meldde den Führer, dat 10.000 jonge officieren en adspirant-officieren stonden aangetreden. Uitgaande van de lessen van de Duit sche geschiedenis gaf de Führer den jon gen soldaten de parolen mede voor hun hooge taak in de nationaal-socialistische Weermacht In een overzicht over den geweldigen afweerslag van den afgeloo- pen winter zeide de Führer, dat het grootste leiderschap bestaat in het stand houden in en bedwingen van moeilijke situaties en niet in het goedkoope vieren van behaalde overwinningen. Met nadruk kelijke en medesleepende woorden ver maande hij den officieren zich er steeds van bewust te zijn, dat van hun houding aan het front het lot van het geheele volk afhangt. Gij moet er steeds aan denken, dat overal, waar gij met uwe mannen staat en strijdt, Duitschland aan uwe trouwe handen is toevertrouwd. gang van zaken nog argwanend staat. Ik meen, aldus spr., dit feit te kunnen verklaren uit de omstandigheid, dat ge neraties lang degenen, die scheppend in de kuituur werkzaam waren, van de volksgemeenschap in den pregnanten zin des woords vervreemd waren. Zij vreezen een overdreven staatsbemoeiing met de kuituur, staatsabsolutisme. staatsdwang, alsof men in de kuituur meer zou kun nen doen dan leiden om met liefde kwee- ken en telen, wat vanzelf reeds groei kracht in zich bergt. Tijdens de rede van Rijkscommissaris Dr. Seyss-Inquart. (Polygoon-ti. Bitsen) Dit is de tahk, welke ik allen medewer kers van de Nederlandsche Kultuurkamer zie opgelegd en het is mijn wensch, dat uw werk tot zegen moge zijn van de Ne derlandsche kuituur in de Germaansche levensruimte. PRIJS DEZER COURANT Voor 's-Gravenhage bit vooruitbet per S mnd. met „Kikerikl", „De Nieuwste Mode", „Kol. Bijblad" en Jbetterk Bijblad" 3.18. Fr. o. b. met Modeblad 4.20, z Mode blad 3.95. Buitenland 9.45. Bij postkant, tegen de geldende goedgek. abonnementsprijzen Aft. nummers 5 ct.. fr. O. P. 10 ct Telefoon 116300 (zeven lijnen) BUREAUX: WAGENSTRAAT 35—37 Giro No. 12500 Bijkantoor: Scheveningen, Keizerstraat 319, Tel. 550310; Filialen: Rijswllk, Kantoorboekhandel Leeuwen- daal, Oranjelaan 3, Tel. 119461 Voorburg, Boekhandel H. E. G. Ruys, Heerenstraat 124, Tel. 778038; N.V. Kantoorboekhandel Th. J. de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel. 330263; Boekhandel J. B. v. Beters Jr., Theresiastraat 108a. Tel. 772444: Boekhandel F. D. Couvée. van Hoytemastraat 66. Tel. 721187. De slag in het gebied van Charkov. die thans geëindigd is met een der grootste overwinningen der Duitsche en verbonden troepen, wordt door welingelichte Duit sche militairen, den tot nu toe grootsten slag van gemotoriseerde formaties ge noemd. De Duitsche verkenning had reeds op een tijdstip, toen de vijandelijke voorbe reidingen nog in een beginstadium ver keerden, het stafkwartier van genëraal- veldmaarschalk von Bock zeer waardevol materiaal doen toekomen. Hieruit bleken zeer vroegtijdig, tezamen met de voortdu rende aanvullingen, de vijandelijke voor nemens. De opmarsch van den vijand vol trok zich in het gebied van het schier- De secretaris-generaal van het depar tement van Landbouw en Visscherij maakt het volgende bekend met betrek king tot het gebruik van de „Reichs karte für Urlauber”. Het blijkt voor te komen, dat hande laren weigeren op de bonnen van ge noemde kaart de daarop vermelde goe deren af te leveren. In verband hier mede wordt er met nadruk de aandacht op gevestigd, dat de met „U” gemerkte bonnen van de Urlaubkarte, onverschillig of deze van een rooden dan wel van een blauwen opdruk voorzien zijn, zoowel in winkels als in café’s, restaurants enz. geldig zijn en dat aflevering van de daar op vermelde hoeveelheid en soort van goederen dus niet mag worden gewei gerd. den Een hunner was met een revolver g wapend. De gearresteerden, van wie b j, het vaststellen der identiteit werd b - wezen, dat het communisten waren, zul len voor het staatsgerechtshof komen. De chef van de regeering, Laval, die op het oogenblik in Parijs vertoeft, heeft zich ia den loop van den dag naar het ziekenhuis van de politie begeven, waar hij een oogenblik vertoefde bij de baar der beide agenten, die bij de uitoefening van hun plicht zijn gevallen. Het Duitsche Weermachtbericht Zondag luidt In de centrale- en de Noordelijke zórfe van het Oostfelijke front brachten eigen plaatselijke aanvalsoperaties succes. Ach ter de linie zijn vrij sterke bolsjewisti sche benden in gevechten, welke twee weken duurden, door Hongaarsche afdee- lingen vernietigd. De vijand verloor daarbij behalve een aantal gevangenen, meer dan 4300 dooden, 21 stukken ge schut, 97 granaatwerpers en machine geweren. alsmede een hoeveelheid hand- vuurwapens en munitie. Bij den slag om Charkov heeft een Kroatisch regiment zich bijzonder onderscheiden. Van de rest van het vijandelijke con vooi in de Noordelijke Ijszee, dat de laabste dagen reeds herhaaldelijk zwaar was getroffen door de aanvallen van luchtmacht en vlootstrijdkrachten. zijn wederom 4 groote koopvaardijschepen door bommen zwaar beschadigd. Bij deze aanvallen kwam het tot luchtgevechten, waarbij 6 vijandelijke jagers van de typen Tomahawk en Hurricane werden neerge schoten. In Noord-Afrika duurt de strijd voort Duitsche en Italiaansche jacht- en ge vechtsvliegtuigen schoten 25 Britsche vliegtuigen neer. Aan de Kanaalkust heeft de Britsche luchtmacht bij aanvallen van jagers gisteren overdag 2 vliegtuigen ver loren. Voor de Nederlandsche kust wer den bij een aanval op een Duitsch con vooi 8 vijandelijke vliegtuigen door be schermende strijdkrachten der marine neergeschoten. Rede Rijkscommissaris Mijnheer de president, Dames en heeren. Gij richt de Nederlandsche Kultuurka mer op in een tijd van den zwaarsten strijd met de wapenen. Gij geeft u moeite, een nieuwen grondslag voor de Neder landsche kuituur te leggen, terwijl in alle deelen der wereld een strijd op leven en dood is ontbrand. Er zullen niet wei nigen zijn, die dit overbodig, niet oppor tuun of willekeurig achtèn; zeker zullen er velen zijn, die meenen, dat de Neder landers op het oogenblik toch andere zorgen hebben, dan juist nu voor het welzijn van de kunstenaars te zorgen. Wie zoo denkt, heeft den dieperen zin van dezen oorlog nog niet begrepen. Hij is er zich nog niet van bewust geworden, dat in dezen strijd Europa strijdt met de machten van het verval om het bestaan van zijn kuituur. Wij staan aangetreden tegen het materialisme van het Westen en tegen het bolsjewisme in het Oosten, ten slotte om geen andere reden, dan om onze kuituur van het avondland, welke in onze landen is geschapen en ontwikkeld door de prestaties van den Germaanschen geest, te behouden. De Führer heeft ge zegd: „Geen volk leeft langer dan de do cumenten van zijn kuituur”. Voor ons is dit de hoogste wet van onzen strijd, de hoogste wet evenwel niet alleen voor ons Duitschers, doch voor alle Germaansche volken, welke gedurende de eeuwen hun beste krachten hebben gebruikt voor dat gene, wat wij thans kuituur noemen. Voor het behoud van onze kuituur strijden wij thans en geven wij ons bloed. Ook het Nederlandsche volk draagt reeds bij aan dit bloedoffer. Het is dus geen toevai of willekeur, wanneer gij thans begint aan iets, als het oprichten van de Nederlandsche Kultuur kamer. Integendeel, dit staat in nauwe, zij het dan niet onmiddellijke, betrekking tot den oorlog. Ik heb derhalve onmiddellijk mijn toe stemming gegeven, toen kort na het begin van ons gemeenschappelijk opbouwwerk mijn Nederlandsche en Duitsche mede werkers voorstelden, een Nederlandsche Kultuurkamer op te richten. Voor mij was daarbij van belang, dat het eerste voor stel van Nederlandsche zijde kwam, want hieruit kon ik zien, dat de denkbeelden en de taak, welke ten grondslag liggen aan onze nationaal-socialistische kultuur- pojitiek, ook hier in Nederland werden erkend. En gij, mijnheer de president, hebt ook vandaag wederom tot uitdruk king gebracht, dat men in Nederland se dert jarén den kultureelen wederopbouw heeft gevolgd en daarbij tot de overtuiging is gekomen, dat de ontwikkeling in Ne derland moest geschieden van hetzelfde platform Deze conclusie, waartoe gij zijt gekomen, wortelt niet in een toevallige vriendschap of in de persoonlijke sympa thie van enkelen dan zou ik op dezen grondslag niet mijn besluit genomen heb ben doch op de nauwe verbondenheid in bloed en kuituur met het Rijk. Hoe verscheiden ook voor den oorlog nog de sociologische vormen in Nederland en het Rijk zijn geweest, onder de oppervlakte werkten toch ook in de Nederlanden reeds dezelfde krachten. Deze gemeenschappelijke Levenskrach ten, gemeenschappelijk uit de verwant schap van bloed en kuituur, dringen thans tot een ontwikkeling in gelijke vormen van het leven der gemeenschap. Derhalve heeft het een diepen grond, dat de Neder landsche Kultuurkamer de Reichskultur- kammer tot voorbeeld heeft genomen. Hetzelfde geldt ook voor de andere inrich tingen, welke in Nederland nieuw zijn opgebouwd. Wie hier spreekt van over nemen of nabootsen, sluit de oogen voor den niet te miskennen dieperen samen hang. Wij bootsen niet na, wanneer wij uit gelijken wortel tot gelijken vorm komen. Hiermede, mijnheer de president, zou ik de woorden willen beantwoorden, wel ke gij in het begin van uw rede tot mij hebt gericht. Ik ben met het uitvaardi gen van de verordening over de Neder landsche Kultuurkamer niet alleen tege moet gekomen aan de wenschen van vele Nederlanders, doch ook aan de volk- sche wet van onze gemeenschappelijke Germaansche ruimte. Ik hoop thans, dat deze nieuwe instel ling tot het welzijn van de Nederland sche kunstenaars en daarmede tot zegen van de Nederlandsche kuituur moge zijn en dat het u, mijnheer den president, en uw medewerkers zal gelukken te vol doen aan de hooge verwachtingen, welke de Nederlandsche kunstenaars aan de Kultuurkamer mogen stellen. Gij hebt een taak vol verantwoordelijkheid op u genomen, alsmede een groote arbeidstaak. Weest u steeds bewust van deze verant woordelijkheid en handelt steeds volgens het nationaal-socialistisch beginsel, dat niet het vok er is voor onze organisaties, doch dat wij, met onze organisaties, het volk moeten dienen. Gij hebt zelf, mijnheer de president, tevoren een woord van den Führer aan gehaald, dat de staat slechts de voor waarde, doch niet de oorzaak is tot het scheppen van een hoogere kuituur. Dit zou ik nu nadrukkelijk willen herhalen. De kunstenaar schept zijn kunstwerken uit de waarde van zijn ras. Wij kunnen hem door onze maatregelen slechts in de gelegenheid stellen, zijn roeping als kun stenaar zoo onbekommerd en vrij moge lijk te volgen. Dient met de Nederland sche Kultuurkamer don Nederlandsohen kunstenaar, dan dient gij de Nederland- - sebe kunst en daarmed» uw geheele volk. I druk gebruik werd gemaakt Bolsjewisten liepen in een val Ongeveer in den sector, welke in het Noorden door het plaatsje Balakleja. in het Zuiden door het plaatsje Aleksan- drowka begrensd wordt, werd overeen komstig de bevelen in het Europeesche front een sluis geopend voor de aan stormende bolsjewistische «divisies, waar bij hevig gevochten werd opdat de vijand niet op het idee zou komen, dat dit een doorgestoken kaart was. Een machtige bolsjewistische wig drong in het gebied van Isjoem over de Donetz tot Oostelijk van Krasnograd Hier stiet hij op het einde van de ongeveer 100 k.m. lange sluis, op een granieten muur. Ten Noorden van Charkov in het gebied van Woltsjansk tot ongeveer bij Petsje- negi was eveneens een sluisdeur geopend. Hier bleek bij de omsingeling, welke hierop volgde, dat de vijand voornemens was zijn groote offensief ten Zuiden van Charkov slechts een Noordelijke afscher ming te geven met het doel den voorge nomen ring om Charkov in het Noorden te sluiten. Bij Saltof werd deze groep door het noodlot achterhaald. Het nood lot. dat zich in het Zuiden baan brak voor de 3 legers van Timosjenko in het nauwe gebied van Alekseiewskoje. □e vernietiging Aanvallend van uit het gebied ten Zui den van de eerste bolsjewistische door braak bij Isjoem had het pantserleger van von Kleist met het uit het gebied ten Zuidoosten van Charkov oprukkende pantserleger van Paulus, beide ongeveer 80 tot 100 k.m. achter de groote bolsje wistische wig opereerend, een verbinding tot stand gebracht, toen ongeveer om streeks 24 Mei het gros van de vijande. lijke troepen als omsingeld kon worden beschouwd. Traag kwam de bij Kras nograd staande vijand tot het inzicht, dat, wilde hij nog iets redden, hij tot iederen prijs terug moest doch hij kwam slechts in het gebied rond Aleksejews- koje Achter hem was de sluisdeur dreu nend dichtgeslagen. De vliegtuigformaties van Generaloberst Loehr en van den ge neraal der vliegers Pflugbeil verduister den den hemel. Een half millioen keurtroepen van Timosjenko waren op 29 Mei in dit ge bied gesneuveld, gewond of gevangen genomen Van 14 pantserbrigades ont kwam niet een pantser De veelgeprezen modellen uit Engeland en de Vereenigde Staten stonden stukge schoten en rookend getroffen door de bommen van de Duitsche luchtmacht. Dit gebied is een massagraf met aan den ho- rizon de oneindige colonnes krijgsgevan genen. Dit alles In een gebied van 3500 vlerk, k.m. Als belangwekkend novum noemt men in deskundige militaire krin gen het feit, dat hier voor de eerste maal een reusachtige afweerslag werd omgezet in een vemietigingsoverwlnning, welke zonder weerga is in de krijgsannalen. Twee politieagenten in Parijs doodgeschoten Gisteren is het in een drukke Parijsche straat tot een incident gekomen, waarbij 2 Fransche politie-agenten doodelijk wer den gewond. Onder de menigte, die in- koopen deed, hadden zich communisten gemengd, die een levensmiddelenwinkel binnendrongen en dé goederen uit de étalage wilden verdeelen. De te hulp ge roepen politie herstelde de orde en arresteerde een man. Toen hij werd weg gebracht, werden op den hoek van een straat verscheidene schoten op hen gelost Twee agenten werden doodelijk getroffen, 3 andere minder zwaar gewond. Er wcr- daarop nog 2 personen gearresteer 1. 2__ Rede prof. dr. T. Goedewaagen Hierna nam de president der Nederland sche Kultuurkamer, de secretaris-generaal van Volksvoorlichting en Kunsten, het woord Prof. dr. Goedewaagen ving zijn rede aan met tegenover den Rijkscommissaris namens zichzelf en al zijn medewerkers, aan wie deze direct of indirect den op bouw van de Kultuurkamer heeft toever trouwd een getuigenis af te leggen van de gevoelens, waarmede zij deze niet lichte taak hebben aanvaard De besten uit ons volk waren reeds lang vóór 1940 overtuigd, dat onze kuituur, ondanks haar groote verleden, vooral sinds de laatste generatie ver strikt was in onoplosbare problemen, zoowel ten aanzien der kunstwerken en der kunstenaars, als ten aanzien van de pers, de film en van de journalisten en filmwerkers. Wij zagen dit met leede oogen. wij leefden onder den doem Van ondergang der Europeesche kui tuur, van een langzaam uitdooven der vitale krachten onzer kunst en haakten naar bevruding uit die fatale stemming en richtten reeds jaren lang onze oogen naar wat in het Derde Rijk langzaam werd opgebouwd Wij waren tot de over tuiging gekomen, dat het in Nederland op de basis onzer eigen volksche tradi ties, in dezelfde richting zou moeten gaifn, wilden wij niet ook geestelijk ver hongeren. Zich vervolgens tot de aanwezigen Wendend, merkte dr. Goedewaagen op dat hij. juist nu in de afgeloopen weken en maanden het overgroote deel der Nederlandsche kultuurscheppers en kul- tuurbemiddelaars zich voor de Neder landsche Kultuurkamer heeft aangemeld, bet feit onder de oogen wil zien, dat •en deel van hen tegenover den ieuwen Britsche bommenwerpers nebben in den afgeloopen nacht een terreur- aanval op de binnenstad van Keulen ondernomen, waarbij door ontploffing en brand, vooral in woonwijken, groote schade werd aangericht aan verscheidene openbare gebouwen, waaronder 3 kerken en 2 ziekenhui zen. Bij dezen uitsluitend op de bur gerbevolking gerichten aanval leed de Britsche luchtmacht buitengewoon zware verliezen. Nachtjagers en lucht doelgeschut schoten 36 der aanvallen de bommenwerpers neer. Aan de kust werd bovendien een bommenwerper door marine-artillerie neergeschoten. Een afdeeling nachtjagers onder bevel van luitenant-generaal Kammhuber be haalde hier haar 600ste overwinning. Ka pitein Streib behaalde zijn 25ste nachte lijke overwinning in de lucht, de eerste luitenant Knacke zijn 20ste. Aan het Oostelijke front heeft Feldweibel Stein- batz zijn 83ste overwinning in de lucht behaald. Installatie der Gildeleiders In den morgen was aan de inwijdings- zitting voorafgegaan een bijeenkomst in de werkkamer van den Rijkscommissaris, waar prof. Goedewaagen, de president der Kultuurkamer, de gildeleiders aan dezen voorstelde, n.l. de heeren Jan Bakker, leider van het gilde Beeldende Kunsten, Max Blokzijl, leider van het Persgilde, H. Rijnbergen, leider van het Muziekgilde, Jan Teunissen, leider van het Filmgilde, Jan C. de Vos, leider van het gilde voor Theater en dans en prof. dr. Jan de Vries, vice-president en leider van het Letteren- gilde. De Rijkscommissaris wees in een korte toespraak op de hooge eischen, welke in dezen zwaren tijd aan de cultureele lei- t ders van ons volk gesteld worden. Hij sprak zijn beste wenschen uit voor het welslagen van hun arbeid Daarna onder hield de Rijkscommissaris zich nog eenigen tijd met de gildeleiders afzonderlijk. De plechtigheid in den Stadsschouwburg In de bijeenkomst van den namiddag hebben tal v-n officieele persoonlijkheden van hun belangstelling blijk gegeven, zoo- als de president van den Nederlandschen Kultuurraad, verscheidene secretarissen- generaal van het Rijkscommissariaat, de secretaris-generaal van de N.S.B., als ver tegenwoordiger van den leider, de voor man van de Nederlandsche S.S., de leiders van den Nederlandschen en Duitschen Ar beidsdienst, de laatste slechts voor Neder land. Ook het propaganda-ministerie te Berlijn had een afgezant gezonden. De bijeenkomst werd geopend met den „Symphonische proloog" van Henk Ba- dings. Deze uitvoering was de première voor Nederland. Een dankbaar applaus was het antwoord van het publiek op deze uitvoering. Deze dank gold tevens den componist, die even naar voren is getre den om persoonlijk zijn dank te betuigen. HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER, 31 Mei. (D.N.B.) Het Opperbevel der Weermacht deelt mede Op den dag der herdenking van den slag in het Skagerrak kan de Duitsche marine nieuwe successen melden. Bij oe onvermoeide voortzetting van den strijd tegen de vijarfdelijke ravitailleerings- scheepvaart hebben duikbooten in het Westen van den Atlantischen Oceaan wederom 22 schepen met een gezamen- lijken inhoud van 106.800 ton tot zinken gebracht. Daarmede heeft alleen al ae duikbootvloot in Mei van dit jaar 140 schepen met een gezamenlijken inhoud van 767.400 ton tot zinken gebracht. De hoeveelheid spijsolie, welke dient te worden afgeleverd bij inlevering van met „een rantsoen spijsolie” gemerkte bonnen bedraagt met ingang, van 1 Juni 1942 wederom 200 gram. De geldigheidsduur van de met 27a en 27b gemerkte bonnen der aardappelkaart is verlengd tot en met 3 Juni a.s. De ontmoeting tusschen kuituur en staat heeft in velerlei vorm plaats ge vonden. Burckhardt heeft er in zijn Welt- geschichtliche Betrachtungen op gewe zen, dat deze ..Bedingtheit” van staat en kuituur van wereldhistorische beteeke- nis is en dat het hierin gelegen vraag stuk een eeuwig vraagstuk is, dat elke tijd en ieder volk steeds opnieuw weer op te lossen krijgt. Na hiervan enkele voorbeelden te heb ben gegeven, constateerde spr., dat de lijfspreuk van den nieuwen mensch, den nieuwen staat en de nieuwe kuituur is; dat de mensch er niet is om gediend te worden, doch om zelf te n e n. Dit is de mythe van den schen staat De Nederlandsche Kultuurkamer tot taak, de beroepsgenooten bewust te maken van hun verantwoordelijkheid tegenover de volksgemeenschap en in dit licht hun vakkundige, economische en maatschappelijke aangelegenheden te regelen en overeenstemming te brengen in het streven der verschillende groepen. Dit brengt mede, dat alleen degenen, die concreet met de Nederlandsche kuituur verbonden zijn, vöortaan kultureel in den ruimsten zin werkzaam kunnen zijn, en dat joden, die met hun internationale levenshouding volgens hun eigen begin sel in alle volkeren der wereld, als zij daartoe uit humanitaire overwegingen der betreffende overheid de kans krijgen, kunnen neergelaten, hiervan uitgesloten worden. Een volk is als een gezin, waar in men geboren wordt. GEEN BEPEELINGSINSTITUUT □e kunstenaar heeft recht op een re delijke basis, mits zijn werk hem dat recht geeft. De Kultuurkamer is geen be- deelingsinstituut. Zij verstaat het kultuur- socialisme niet als weldadigheid, maar in den zin van loon naar werk, naar goed en degelijk werk, naar vakkundig werk,- waarin een mensch met gaven en dege lijke vorming zijn volle hartstocht, toewij ding en werkkracht heeft neergelegd. Beunhazen heeft ons volk niet noodig, ook niet als zij oude en eerlijke politieke strijders voor de nieuwe orde zijn. Zoo gingen wij aan den arbeid. Enkele voorbeelden mogen ook nu volgen. Daar was in de eerste plaats het voor alle gilden geldende urgente vraagstuk der auteursrechten, dat om oplossing vroeg. Het nieuw opgerichte Nederlandsch Auteursrechtenbureau beteekent een be langrijken stap in de richting van een re geling der economische belangen van alle kultuurscheppenden. Daar is voorts het probleem der vooral in dezen tijd zoo hoog noodige voorziening van materiaal, dat voor het tot stand brengen van kul- tuurwerken benoodigd is. Hier kon reeds aan vele aanvragen voldaan worden Op het terrein van het Gilde voor Bouwkunst, Beeldende Kunsten en Kunst ambacht is een bescherming der beroeps titels. speciaal der architecten in voorbe reiding, zoomede een grondige saneering van den kunsthandel, speciaal van schil derijen in verband met de bestrijding van den kitsch. Het Muziekgilde bereidt een model- arbeidscontract voor ontspanningsmusici en privaat-muziekleeraren voor, waarin in bescherming van den titel vacantierege- ling en minimumtarieven wordt voorzien, terwijl het Centraal Bureau voor Orkest- wezen zich met de salarissen der groote orkesten bezighoudt. Het Letterengilde is bezig aan de sa neering der leesbibliotheken, o.a. aan de invoering van een leeszegel. die ten goede zal komen aan de auteurs der uit te lee- nen boekwerken en hun inkomsten geeft, die hun thans nog worden onthouden. In het Gilde voor Theater en Dans wa ren te noemen eer. modelarbeidscontract voor kleinkunstartisten, tooneelspelers, opera- en operette-artisten. een minimum- salarisregeling voor tooneelspelers en een séjourrègeling Daar is verder, op het gebied van het Filmgilde. een standaardovereenkomst voor operateurs en overig theaterperso- neel in samenwerking met het Neder landsch Arbeidsfront, het organiseeren van cursussen voor operateurs, de instel ling van vakdiploma’s, de scholing en vor ming van productiewërkers. Tenslotte wil ik, aldus spr., uit het Persgilde nog noemen de regeling van de rechtspositie der journalisten, de hoog noodige salarisregeling, die thans tot stand is gekomen, zoomede de regeling der advertentieprijzen, der sociale positie der advertentie-acquisiteurs en -colporteurs alles vraagstukken, die binnen de orde ning der Kultuurkamer een oplossing vin den waarop zij vroeger maar al hebben gewacht Als straks een net zal worden gespan nen over heel ons land, waardoor de schil der, de architect, de journalist, de schrij ver in contact kan komen, i n zijn eigen gouw, met de Kultuurkamer, dan zal me nigeen, die nu wellioht nog vreemd te genover ons streven staat, zich afvragen, wat hem toch eigenlijk weerhouden heeft, zijn medewerking te verleenen. Het is terra nova, die voor ons ligt en als pioniers gaan wij, die leiding moeten geven, het voor een deel ongekende ge bied tegemoet. Onze generatie is zoo ge lukkig. het beeld van een groot man voor zich te hebben, ja vlak bij te hebben, die die vrijheid bezit Een man, die te allen tijde van zich zelf zeker is. Zoo willen ook wij arbeiden in den geest van den Führer. Hierna sprak de Rijkscommissaris Dr. Seyss-Inquart. In een plechtige bijeenkomst in den Stadsschóuwburg is Zaterdagmiddag de Nederlandsche Kultuurkamer ingewijd. De Rijkscommissaris, Rijksminister dr. Seyss-Inquart, oflfierstreepte door zijn tegenwoordigheid de beteekenis der sa menkomst, welke overigens allen samen bracht, die van nu af de Nederlandsche kunst in haar verschillende vormen en uitingen zullen leiden. Het plechtige karakter der gebeurtenis sprak voorts uit haar muzikale omlijsting, waarin de nauwe verbondenheid van dé Nederlandsche- met de Duitsche kuituur tot uitdrukking kwam. De bijdrage van deze zijde werd daartoe geleverd in de première van Henk Badings’ „Symphoni sche Proloog” en van gene zijde in de Ouverture „Egmont” van Ludwig van Beethoven, beide uitgevoerd door het Concertgebouworkest onder leiding van Toon Verhey. De schouwburg pronkte met een sobere, smaakvolle bloemversiering met rhodo dendrons en goudenregen. In een uitvoerige rede schetste als eer ste spreker de president der Nederland sche Kultuurkamer, prof. dr. T. Goede waagen, taak en roeping der instelling, haar werk in de afgeloopen maanden en haar opdrachten voor de naaste en ver dere toekomst. De Rijkscommissaris, wien door den president dank gebracht was voor zijn be sluit tot oprichting der Nederlandsche Kultuurkamer, deed nadrukkelijk uit komen, dat de punten, waarin de Neder landsche- en de Duitsche Kultuurkamer overeenstemmen, geenszins wijzen op een vorm van nabootsing, doch veeleer doen blijken van een gelijkheid, voortkomende uit het geënt zijn op denzelfden stam. Dr. Seyss-Inquart verbond aan zijn toe spraak den wensch, dat de taak, welke hij den medewerkers van de Nederland sche Kultuurkamer ziet opgelegd, tot ze gen mogen strekken van de Nederland sche kuituur in de Germaansche levens ruimte. Een van erkentelijkheid getuigend ap plaus volgde op de korte, doch voor deze plechtigheid en, daaróverheen, voor de Nederlandsche kunst en haar beoefenaars, zoo waardevolle toespraak van den Rijks commissaris.

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1942 | | pagina 1